der jagers do volle lans. Di duikboot1 raakte van voer- tot achtersteven In brand en kon zich niet meer verweren, daar zo aan uan grond zat. De be manning heeft haar toen verlaten. Do Duitarhcrs hf-rtookien mannen to wuler met inachinepeweervt'ur on granaatkartetsen Kon Doensche tor- l cdobont ze te sloepen uit en stoom de tusschen duikboot en DuRschcrs, die ze noopte hot vuren te staken en zich terug te trekken. Wolff seint uit Stockholm: Svoi.ska Uagbla iet schrijft: Dat 'io Dut scha wac-iuchej)c-:i de Engelschoj duikboot li 13. nadat dia Sua den grond was gt-ruukt» hebben getrnont te vernietigen, behoeft geen verwon dering te baren, liet bad anders de duikboot kunnen gelul ken onder te duiken vóór de bomiche kustverdo dlgingsvaariuigen war on gekomen om i aar dd regelen v.ui bet volkenrecht do bemanning te im.ornoeren. In ver hand mot die mogelijkheid die voel- bttoekenen.le govV-gen voor do Duil- bche vlooien de onzijdige scheepvaart in dc Oostzee had kannen hebben, lieeft de Dnitscho kapitein goen bo denking gehad m D<xJot»che wateren granaten af te schieten. DE ONDERGANG VAN' DE AI.BAN1C. Uit do verschilh ixte beschrijvingen j van het torpedoeren on den ondergang vnn h..t schip blokt, dat aan booivl de grootste orde ble-ef hoerschen ©n dat het personeel op voorbeeldige wijze lijnen plicht vervul do. Dc kapitein, Finch, bleef op het p toen dit zonk, maar kwam later wc boven water en wi9t zich toon te redden door zich aan een vlot vast te houden. Later trok hij nog eenigo personen daarop, ofschoon hij ernstig u.-n het been gewond was. Dat zoo weinig menschen levens zijn verloren gegaan 16 t» danken aan de tiitmur.ter.de voorzorgen van den kapitein, die zoodra Ivet schip de ge- vaarzone naderde, do reddingsbooton gereed liet maken on buiten boord hing, en de reddingsvlotten en -gor dels liet gereed loggen, zoodat toen het schip getorpedeerd word alle rod el ingsma ter laai gorood was. De „Daily Telegraph" bosohriift dc aankomst der geredden te Queens- town. De stoet dezer meelijwekkende man- ncn, vrouwen en kinderen in hun Whnmrde of doornatte kleedij, werd door de bevolking met innige sym- pnliiie begroet en geholpen. Ren dame. die haar arm gebroken had. door den vol van een dekstocl, t >:-n ta zich uit zuoht naar levensbe houd aan een boot Ivad vastgeklampt, was van haar drie kinderen geschei den, Men moost de wanhopige moe der ondersteunen Aan 't station ont moette ze eensklaps haar lievelingen, die op een ander schip aan wal waren gebracht. Do kleinen stormden naar hun moeder, kusten haar en de arrno vrouw, niet denkend aan haar gebro ken ledemaat, zenuwachtig lachend en schreiend tegelijk, poogde haar kinderen te omarmen. DF. „CODER". Renter seint uit I/mxlen: De kapitein on de bemanning van het s'-oomscbip ,,Cob?r" van landen, dat in don grond word gebx-rrt is door hot Nederlandscbe stoomschip „Monnikendam" naar do haven go- '"illat ss. ..Cober", groot SOCO br. tons, gebouwd in 1934. behoord© aan dc Itendon en Northern S.S. Co. LUI) I'EN FRANSCHE ONDERZEEèR IN DE DARDANELLEN. In do „Tribuun" schildert eon der opvarenden van de Fransche onder zeeboot E 11 den s'.outmoodigen tocht doo: do Dardanelles ,.Op zekeren avond kroeg de com- ir.anJóut van de E 11. oen jong en strijdlustig officier, bevel een ver- konnirgslooht in de Dard&nellen uit te voeren. Terstond gingen wij op weg. Dicht voor den ingang bij Tsja jiak dook de lteot onder, en vermot* zorgvuldig de kromming bij Naga ra, die door de Turken mot kottilngon en mijnen vors oord is. In de zee van Marmora ontmoetten wij een Turksch schip, dat wij, om niet ont dekt to worden, heten voorbij stoc- mcn. Weldra kwain Konstantinoprl in zicht, en vlak bij ons een militair transportschip, tlaï door ons getorp© deerd werd op een afstand var, onge veer 300 meter. Het schip zonk bin 3icn 5 minuten. Daarna vervolgden wij onzen tocht en torpedeerden nog eon hveede schip. Een-ige bewapende barken ondergingen hetzelfde lot Toen gaf de commandant bevel, naar de oppers'Lak te te stijgen. Wij be vonden ons voor de kaden vaai Kon- stnntinopel, en begonnen dapper on ze knnonnade. De bevolking geraak te in groote opwinding. Wij zagen, hoe mannen, vrouwen en kinderen door de straten renden zelfs de sol daten vluchtten in de eerste verras- si og van de kaden weg. Maar weldra dreunden van de forten de eerste kanonschoten, en dook een vlieger op aan den horizon. Het was een Duilscher. die regelrecht op ons aanstevende. Wij voeren echter in z.igzag-liinen heen en weeT, om niet door de neervallende bommen ge troffen te worden, toen plotseling het vliegtuig buitelde en nauwelijks dn kust bereikte, waar hot verbrii- zold werd. Nu lieten de Turken ook de verankerde miinon om ons heen ontploffen, een gevaar, dat wil door een toeval ontkomen zijn. Langer konden wli daar niet blijven. Want ook de kanonnen der vestingen kre gen ons steeds meer onder hun be reik. Toen gaf do commandant bevel weer te duiken, en wij vingen den terugtocht aan, bedreigd door hon- derden vuurmonden, die een helsch vuur over ons heen joegen." HET ZINKEN VAN DE „ROYAL EDWARD". In verband met het torpedeeren van liet EngdSche transpui'.sdiip Royal Edward", waarbij circa lOCt) men, schon levens verloren gingen, (er wa ren 32 officieren, 1350 man schap pon en ooiu bemanning van 220 aan boord) hm over het schip nog 't volgen le go. meld worden: De Royal Edward" was een stoom"-' hoot von 11.117 ton, met drie schroo ven. gebouwd In 1908. Met haar zusterschip do „Royal Goorge' behoorde zij tot de vloot van (ten Ëg.vplischen Maildienst tuaachen Marseille en Aloxnndriö en vooren zij daar -*ml©v de nomen „Cairo" en „He. Iiopo-li3'. Na gedurende een seizoen govarea te hebben op die lijn gingen zij over aan de „Canadian Northern Steamships Cy." (Ld.) en ondorgiik- gen eenige veranderingen. Het 1-tu ens te dek van iedere bout wem weggenomen en de romp aan zienlijk versterkt voor het weeier op don Atlantischem Oceaan, waar zij zouden varen ttisschon den mon<l van den Avon en Montreal. De booten werden luxueus ingericht en voorzien van alle gemakken van oen drijvend hotel. Om iets -© noe men, zoo kor. mon de vier dokken per lift bereiken. Thans was de „Royal Edward" ge transformeerd kit transportschip; het stoomde onder bevel van kapitein P. M. Wetten. Hetzelfde schip bracht ook het Canadeesche expedi-ielegcr naar Engeland: hot werd daarna gebruikt voor geïnterneerden en later weder a-s troepen-schip. Gedurende don Atlantischon dienst vervoerde de „Royal Edward" hcoge Kngelsche en Canadeesche staatslie den, o.a. Earl. Grey, gouvemcur- Itenoraa) van Canada, en Sir Robert Dorden, thans premier van Canada. Het grootste, deel der bemanning behoorde te Bristol thuis. Een dergelijk groot verlies door helt zinken van eon oorlogstransportschip is sedert 20 jaar niet voorgekomoii, hoeveel tixtepen er. vooral nu, ook over de zeeën zijn vervoerd. In den Chineesch-Japauschen oor log werd bij Chemalpo door den Ja- pcuuschen kruiser „Naniwa" het Chi- n- esche Lroepemschip de „Kowshing", van Töku, met 1200 Chincesche sol daten aan boerd, tot zinken gebracht Daarbij verdronken ook een 1000-tul menschen. De Engelsqhe marine heeft (volgens een verklaring van Churok- hi.l) -ha.r.3 circa een vijfde van de to tale Engeïsche koopvaardiijvloot-ton- nage gecharterd, nl. ongeveer i.tOO.ODO ton. E®n niouwe oorlogsver klaring. 't WoHfbureau seint uit Kons'antl- nopei: Markies Gnrror.j. de Italiaanschs go.'ant, heeft Zaterdag do Port© een nota overhandigd, waarin wordi ver- kiaard, dat I-rIïö zich met Turkije in •jorlogstoestand aciit. Teverw vroeg de gezant ziin jaxs. Als redenen voor l'aüè's oorlocaverklaring worden op gegeven: ondersteuning van don op slaand in I.ybifc door Turkije en de verhindering van de in Syric wonen de ItalitiJien om te vertrekken. Markies Carrotii is Zaterdag met hot personeel van het gezan (schap vertrokken, De bescherming der Tteliaansche onderdanen is ao.u de Ver. Staten overgedragen. Eon secretaris en hvee drogmans zijn in liet gez.ui schap achtergebleven. Wolff seint uit Berlijn dat de Duit- pers zich scherp uitlaat over de Italiaar.sche oorlogsverklaring. Do meeste bladen verwijten Italië roof- plannon. Andere bluden goveri Enge land de schuld van deze nieuwe oor logsverklaring. Verspreid Nieuws van de oorlogsvelden HET BOMBARDEMENT VAN KOWNO. Dr. Paul Mich3elïs schrijft d.d. 13 Augustus uit Mariampol aan hot Berliner Tageblatt: De dag van gisteren was in den strijd om Kowno het hoogtepunt van het bombardement. Daar de dag ne vclig aanbrak en lvet weer ook ver der onbetrouwbaar bleef, kon men or op reken an, dat het niet tot hevige gevechten zou komen. 's Middags echter helderde de lucht iets op en nu begton eerst van Duitsclien kant een buitengewoon hevig geschutvuur, waarin later de infanterie zich mengde. Tegen het invallen van hot donker begon ook dc Russische artil lerie met ongekende hevigheid to v'hieten. Van vier uur '6 middags tol in dea morgen werd onophoude lijk heen en weer geschoten en toen ik tegen drie uur 's morgens flet ge vechtsterrein verliet, vkden er nog steeds, zij het ook met grootere tus- schenpoozen de granaten en knetter den onophoudelijk de geweren. De verschillendste vormen en ka libers van geschut lot de grootste toe. zijn voor Kowno te zamen getrokken en trachtten elkaar wederzijds to overstemmen. Onophoudelijk spu- won de batterijen ham vernietigende garven naar do Russische forten en ile daarvoor en daurlusschan aange legde ,met zeer sterke artillerie bezet te stellingen. Da Rus wist zeer goed wat Kowno voor hem beteekont. Hij heeft evenzeer aan infanterie als aan artillerie hier alle beschikbare krach ten te zamen getrokken. Ook gisteren begonnen de Russen, nadat zij blijk baar eerst in hun bomvrije kazernen- ten de Duitsche kanonnade over zich hoen hadden laten gaan, terug te schieten. Spoedig raakten zij op dreef en nu nam het lawaai ontzet tonde afmetingen aan. Van een hoog te kon men het gevechtsterrein over zien. liet maakte volstrekt goen dioo- den indruk. Integendeel, als men eonigemiato weet waar de stellingen, batterijen en loopgraven van vriend en vijand liggen, dan krijgt de schijn baar verlaten streek een -zeer Ie vend ï- gan inhoud. In het gehóed ten zuiden van Kowno daalt het vlakke land langzaam naar do Njemen in golven de lijnen, maar zonder werkelijk be- heerschende hoogten. De toeschou wer heeft daarvan het voordeel, dal leder hoog liggend punt een groot vergezicht an een algemeen overzicht geeft- De Russen weten uitstekend van de voordeelen van het terrein ge bruik te maken. Precies om eeven uur hielden do Duitsche kanonnen op om do infante rie gelegenheid to geven, tot den aan vul. Reeds Lu den nucht van elf Au gustus was de infanterie iets vooruit gegaan om haar op de vorige dagen veroverde stellingen aan te vullen Zoowel aan de Njemen als VOOr J3- cucln was men vooruit gekomen. Nu wildo men nog dichter naar do ves ting en de Russische loopgraven, die in tien wog lagen, nemen. Nauwelijks was het Duitsche geschutvuur ver stomd. of een verwoed gowoervuur- geknetler begon. De Duitsche linies hadden hun loopgraven verloten cn vielou de Russisch© stelling aan, waaruit zij hevig beschoten v.trden. Ook machinegeweren mengden zich In het geraas. Het was onmogelijk den aanval der Duitsche infamer e in bijzonderheden te volgen. M«m kon alleen gevolgtrekkingen maken uit het feit. dat het langzaam weer be- gtnnendo geschutvuur steeds moer naar vorc-n word verplaatst. Een uur lang hoordo men dit vuur, nu eens sterker dan weer zwakker, soms ver flauwde liedmaar geheel verstom men deed het nooit. 'Des te heviger echter begon dan weer hel vuur der kanonnen. Het was intusschen donker gewor den en de slag leverde het prachtig st© vuurwerk, dat ruen zich denken kan. Onophoudelijk bliksemde het bo ven Kowno alsof daar een vreeslijk onweer woedde. Onophoudelijk rolde het gedonder van de kanonnen, licht- kogels blonken en verlichtten h,. t ter rein als bij dsg. Raketten vlogen om hoog en drie ontzaggelijke Russische zoeklichten, waarbij mc.n gemakke lijk van de kaart kon lozen, zochten voortdurend het gehaele terrein af. Rondom ons begon het to fluiten cn te sissen. Granaten en schrupneils vielen links en rechts van ons neer en soin6 boog men onwillekeurig het hoofd in hei gevoel, dat ze over ons heen gingen. Uren en uren verliepen maar bij allo vrecselljkheid van het schouwspel kon men zich er niet van los maken. Toen het half elf was, b> gon "t geweervuur, versterkt door de machinegeweren, opnieuw. En kwam tot in den vroegen morgen niet meer tot zwijgen. Na middernacht werd het eenigszins kalmer. Van de Duit sche batterijen verstomde de een na den onder. Allcon een paur kanonnen vuurden nog. De Rues en waren hard nekkiger. Eon groot kanon had het bijzonder op onze batterij voorzien. Iedere vijf minuten kwam een pro jectiel aan, dat eerst bromde als een boosaardige» horzel, oni dan met steeds dieperen toon te naderen en dan rnel luiden knol in onze onmid dellijke nabijheid te ontploffen. Wij zochten ten slotte in een schuilplaats dekking tegen dit geschiet, dat ove rigens geen schade aanrichtte. Toen de morgen aanbrak, begonnen wij don terugweg te aanvaarden. Bij het omkijken zagen wij nog steeds den Russischon bhksem, hoofden wij nog eenige kanonnen donderen on boven hot in flets morgenlicht liggende landschap laaide het rood© vuur van brandondo hoeven. HOE IWANGOROD VIEL, De oorlogscorrespondent in het Oosten rij ksche pers-kwartier van don Berliner Lokal Anzeigcr, seint d.d. 15 Augustus: Van Radom en door het door de j Russen geheel verwoeste Nowo Alexandria, van welks duizend hui zen er nog slechts dertig onbescha digd zijn. kwam ik naar Iwongorod, dat drie dagen te voren door do Rus sen verlaten was. De strijd om doze Weichsel-vosting heeft zich als volgt afgespeeld: Nadat de Ruesen door do legers van Woyrsch en Koevecs den 20eu Juli uit Radom .weggedrongen wa ren, trokken zij zich concentrisch op Iwangorod terug, om hier over de twee bruggen den Weiohsol over te stoken. De verdedigmgskracht van de vesting lag niet in de eigenlijke forten, inaar in de zeer omvangrijke veldstellingen, die er nog onder den oorlog voor waren aangelegd. De for ten zijn afkomstig uit hot midden van do vorige eeuw. Zij zijn van aar de en baksteen on tegenover de mo derne artillerie zoo goed als weer loos. Do citadel is nog twintig jaar ouder, Van tien tot vijftien kilometer buiten do vwting werd een nieuwe versterkinigsgordel aangelegd, die; den Russen sterk genoog voorkwam, om den gcwichtigen overgang over den Weiolisel te verdedigen. Den eersten Augustus kwam het tusschen do verdedigers en bet leger van Koevecs tot het bekende door- braak-gevecht, bij Slowicki-Nowo. De Gterke stelling werd volkomen over hoop geloopen, zoodat de Russen niet eeit6 tijd vonden de tweede gereed ge maakte stelling bij Klasztorna-Wola zeven kilometer verder oostelijk, te bezetten, maar onmiddellijk in de twijfelachtige dekking van de weste lijke forten over den Welchscl terug gingen. Het snelle aanpakken van ge neraal Koevecs had het weerstands vermogen van do voorstellingen di rect gebroken. Het verdere lot van de vesting werd nu snel (beslist. Uit hal zuidwesten kwam het leger van den aartshertog Josef Ferdinand snel ge naderd en dreigde met eeri volkomen insluiting. Do Russen gaven er de voorkeur aan het niet er op te laten aankomen daar de verouderde forten binnen weinige uren in puin zouden gelegen hcbl»en. In den nacht van 3 op 4 Augustus vlogen de bruggen over den Weich- eel en dc forten op den westelijken oever In de lucht. Den achtsten volg den do verdedigingswerken aan de oostzijde. De groote citadel guig met al zijn voorraden en uimmauiitle-ma- gazijnen in vlammen op. Den negen den trokken de Russen af, nadat zij de omliggende dorpen aangestoken hadden. Op den weg naar Baranow merkten zij het gevaar, dat hun dreigde vnn den kaart van het leger van aartshertog Josef Ferdinand en zij sloegen zich blij lebaar, daar do hoofdweg reeds afgesneden was, op zijwegen naar hot noordoosten er door heen. Op den zelfden dag, den negenden Augustus om twee uur 's morgens, trok de voorhoede van het leger Koevecs over den Weacheel en begon onmiddellijk do vervolging. MET DE TURKEN IN RE WOESTIJN. Een boek over den oorlog, waarin slagrumocr, bloed in stroomon en geweldige overwinningen eens geen rol spelen, het is een verademing. Een Dultsch oorlogscorrespondent, de heer Serm&n. heeft de oorlogs literatuur mei zulk een otjdrage ver- rijkt. Als eenige persman, wien het was toegestaan, de Turksch© colon nes naar het Suez-kanaal te verge zellen, liccTt hijal trekkende door de woestijnen van Klein-Azië, van stud tol stad, veel gezien, dat, al staat liet in ver verwijderd verband er mee, toch doordrongen is van do oorlogssfcer, waaraan niemand en niets :er wereld ontkomt. Van die verre oorlogsklanken in het Aziatische land vertelt hij, en wc laten er hier een en andor uit volgen. Sermcm beschrijft een door de woestijn trekkende colonne „Een zachte, fijne toon dringt uit het neveldek, dat hangt over berg en dal. In rhythmisdh gokknk-kiank nadert het geluid, wordt luider, ster ker, een klok. 'Dan stemt oen tweede in, een derde, een heol koor. Dan schuift als oen groote, grauwe scha duw een kameel uit de grijzo wolk te voorschijn. Met lange, onhoorbare schreden glijdt het dier voorbij. Hoe- wol zwaar bapakt. draagt het toch den kop mot do zachte, verstandige oog«n hoog opgericht, Eindeloos vol gen de gevaarten, honderden, dui zenden. Als spoken verschijnen ze en verdwijnen weer iu den nevel, dia hen opslokt. Een proviand- en munitie-colonne. In een geluidlooze rij komen ze. Nauwelijks eindigt do een. of reeds begint weer de ein der." De colonne komt midden in een woestijnstorm. Serman vertelt daar van „Loodgrauw spant de hemel hoven ons, zware regendroppels vielen neer. liet duurde maar korf, en ze konden do zware atmosfeer niet ver- frisschen. Het zachte windje, dat in den vroegen morgen nog gewaaid had. sliep in, hoewel daarboven de ivolken met razende snelheid over ons hoen joegen. Dan plotseling is de wind weer terug, maar nu met tien voudige kracht. Ais oen wild beest sprong hij op mensch en dier af, schudde uan de streugen, als wilde hij ze kapot rukken, en deed kleine zandwolken op wervel en, Hoe later het wordt, hoe orger en doller wordt liet. Uit de kleine wol ken worden groote geboren, die dé geheel© vlakte vullen. Als een wilde hagel vliegen cle zandkorreltjes door de lucht cn slaan pijnlijk tegen de oogleden, zoodat men ze niet langer open kan houden. Tot orkaan sterkte groeit de wind aan. Nu spoelt hij niet moer met het «and. Alsof het golven van de zee waren, zoo pakt hij ze aan, slingert ze voor zich uit, en drijft zo voort, zoover men kan zien. Kijkt men naar boven, dan «iet men een jagende, gele massa. Het «and dringt, in de geweren, in de kleeren, tot in de ge sloten zakken. Aan alle kanten een geluid als van vallenden hage\ en nergens in den omtrek oen bescher mende plaats, een onderkomen. De kameelen liggen op den grond, strekken hun koppen in'de richting van den wind, en de menschen doen het hen weldra na. Gehuld in de kens, kruipt alles bij elkaar. We wikkelen doeken om onze hoofden en wachten urenlang. Intusschen raast de stom verder, en gooit zandmassa's, die van uur tot uur zwaarder worden, op hen, die daar terneerliggen. Het is alsof de natuur zich tegen den opinarsch naar do grenzen, die slechts een half uur verder liggen, verzet." Over vrede. Tweo Dtsifcseho sfroo» mingen. VOOR ANNEXATIE. De Parijsche- correspondent van 't „Algemeen Handelsblad" ontleent aan de „Humanité" een manifest, door intellectueelen in iDuitechlanü. opgesteld en onderteekend, dat aan geboden ie aan den Rijkskanselier. Toen de Zwitsersdhe correspondent van hot Fran&che blad 't manifest eag, was liet reeds met oenigegezag hebbende narnen onderteokend, als die van prof. Hermann Oncken uit Heidelberg, prof. Friedrich Meinicke, prof. Schulinacher, prof. Sdhiifor en prof. Soeberg uit Berlijn, den oud- gezant Von Rieicheuau, den gouver neur van Frankfort aan de Oder Von Schvverin, en Kirdorf, directeur- generaal van de rnijnen van Gel&en- kirchen, den ontwerper van het adres. D© petitie is buitengewoon lang. In den eaiïlief wordt gezegd dat, hoe wel Dunscliiond op het oogenb'ik slechls eeu \erdedigouden oorlog voert, het toch van de gelegenheid gebruik zal moeten maken om zijn gebied zoodanig uit te breiden, dal het onafhankelijke voortbestaan van het Duitsche volk voor vele genera ties verzekerd is. Dit is de algemeen© we.iseh van 'heel het volk, dut maar bevreesd is voor één ding: dat. do vrede to vroeg gesloten zal worden, en dat niet voldoende «al worden geprofiteerd van de omstan digheden van grootihcid tai eenheid, die men thans beleeft, die eamg zijn in het verleden en die uien in de toe komst ook niet licht in deze zelfdo mate zal terugzien. Zeker zoo vervolgt de petitie we vragen niet om do wereld--heer schappij. maar om een beteekenis in de wereld, die in overeenstemming is met de grootheid en de kradbt t an onze economische en militaire „Kultur". Misschien kunnen we, ge geven het aantaal onzer vijanden, allo resultaten van éen nationale beveili ging in dezen geest nog niet onmid dellijk bereiken. Maai' do militaire resultaten van dezon oorlog, met zulke groote opofferingen vorkregen, moeten tot aan de uiterste grenzen van het mogelijke worden geëxploi teerd. Dit is, wij herhalen het, de vaste wil van het Duitsclic volk. Duidelijk dezen volkswil uitspre ken en hein ter beschikking stellen van de regeering, om die te steunen hij de vervulling van haar moeilij ken plidlit, den plicht, de noodzake lijke éisohon van Duitschland te ver wezenlijken in weerwil van de enkele eteminen, waaruit gebrek aan vertrouwvon spreekt in het binnen land on van de hardnekkige vijan den van buiten medaar de plicht en het recht van hen, die door hun kennis en hun positie geroepen zijn op te treden als de geestelijlce lei ders der publieke opinie. Die eischen van het Duitsche volk, zooals de aangewezen intellectuoelo leiders zo formuloeren, luiden dan ten aanzien van do verschillende vijandelijke landen als volgt F r a D k r ij k. Wij willen eindelijk eens een eind maken aan het Fran sche gevaar, nadat de Fransche dreigingen nu eenige eeuwen ge- dxmrd hebben, en de „revanche"- kretcn van 1815 tot 1870 en van 1871 tot 1915 nooit hebben opgehouden. Alle lagen van ons volk zijn door drongen van deze noodzakelijkheid, en ook van het besef, dat dit niet geschieden kan door verzoenings pogingen, waartegenover Frankrijk altijd het grootst mogelijke fanatis me gesteld heeft. Wij svijzen met den meest mogelij ken nadruk op deze Duitsche dwa ling. Frankrijk zal blijven dorsten naar wraak, zelfs na de verschrik kelijke les van dezen oorlog, als het krucht 'behoudt. In het belang van ons eigen beslaan moeten wij dit land politiek en economisch ver zwakken, zonder het eenigszins te ontzien, en moeten wij onze militai re en strategische positie tegenover dat land gunstiger maken. Wjj zijn overtuigd, dat daartoe een ingrijpen de verbetering van geheel ons weste lijk front, van Belfort tot aan do kust, noodzakelijk is. Wij moeten alles doen wat maar mogelijk is om een gedeelte van do Fransche kust. van het Noordor- departement tot dat van Pns-do Calais, te bemachtigen, ten einde uit een strategisch oogpunt tegen Enge land beveiligd te zijn en een beteren uitweg te hebben naar den wereld- oceaan Om te vermijden dat liet Duitsche rijk door deze annexaties ernstig bedreigd zou worden, zijn speciale maatregelen noodig. Om een stua'. von zaken ais die ui Elzas-Lotharin- gon te vermijden, moeten eigendom men en onder nemingen aan anli- Duitóch© handen worden ontnomen om In 'Duitsche handen over te gaan, nadat de vroegere eigenaars door Frankrijk schadeloos gesteld zullen zijn. Geen enltelo invloed moet worden toegestaan aan do door ons ge annexeerde bevolking. Het is bovendien noodzakelijk, aan Frankrijk (en zelfs aan Frankrijk in de eerste plaats onder al onze tegen standers) een zware oorlogsschatting op te leggen (waarover we aan liet slot van dezen nog spreken zullen), zonder mededoogen tegenover dat land, en wat ook'de verschriJUielijke wijze moge zijn waarop het reeds financieel zijn eigen, verblinding on het Britsche egoïsme heeft moeten betalen. Ook moeten we niet vergeten, dat dit land een onevenredig groot kolo niaal rijk bezit, en dat Engeland zich daarvan eventueel zou kunnen meester rnaken, indien wij er de hand niet op legden. België. Nu België door zoovele stroom en van het edelste Duitsche bloed veroverd is, behoort dat land politiek, militair en economi6oh in onze handen te blijven, wAt ook de redenen mogen zijn, die zich daar tegen schijnen te verzetten. Ten aan zien van geen enkele vraag is het Duitsche volk zöó eenstemmig Bel gië ie behouden is zonder oenigen twijfel een eere-quaesti© voor ons. Want het is duidelijk, dat in het tegenovergestelde geval België poli tiek en militair ©en aanvals-basis voor Engeland zou worden, die Duitsehlond op de ernstigste wijze zou bedreigen en onze vijanden in staat zou stellen, zich opnieuw tegen ons te vereenigen. Economisch brengt België ons een aanzienlijk© vermeerdering van onze maoht. En zelfs uit een ras-oogpunt kan het oen versterking voor ons vormen, indien de Vlamingen, die door liua cultuur zoo nauw aan ons verwant zijn, zidh mettertijd weten te bevrij den van de kunstmatige Latijusciic boei, waarin zo geslagen zijn, cn zich herinneren dat zo Germanen «ijn. Van do jjroblemen waarvoor het bezil van België ons stelt, willen wij slechts do volgende onderstrepen: de bewoners zullen volstrekt geen poli tieke» invloed in het Rijk mogen hebben, en*do ondernemingen en eigondonimen zullen van anti-Duit- sche in Duitsche handen moeten overgaan. R u s 1 a n d. (Na ©en beschouwing over liet Slavisch© gevaar). Het grondgebied, dat Rusland gedwon gen zal worden aan ons af te slaan, zal «en bolwerk en ©en basis vor men voor den waarborg van de toe neming onzer bevolking. Het moot een gebied worden van landbouw- kolonisati©, land dat ons gezonde boeren geeft, die bron vuil jeugd voor de geheels kracht van volk en staat land dat een deel van het te veel van onze bevel kin gs-toeneming absorbeeren kan en een nieuw va derland kan worden in het oude vaderland voor alle Duitschers, die uit den vreemde willen terugkeeren; land dut de economise!ie onafhanke lijkheid van Duitschland vermeer dert door heb in staat te stellen zich zelf te voeden, en dat «en noodzak© lijk tegenwicht vormt tegen de sys tematische industriealiseering van ons volk, dat ons het evenwicht ga randeert van onze economische krachten, die in dezen oorlog proef houdend gebleken zijn en ons l>c- schermen tegen de gevaren van het eenzijdig© Emgelsche karakter, land, dat een achteruitgang van het gc- boorte-cijfer verhindert, dat den weg verspert voor emigratie, dai don nood der huisvesting vermindert en waarvan de kolonisatie en de gev- manisatie een nieuw veld van actie schept voor liet intellectueel© prole tariaat. Een dergelijk gebied, da*, onze ethisch© en moreele gezondheid ten goede moet komen, vindt men vooral in het Oosten- De mate waarin onze Oostgrens naar voren gebracht zal kunnen worden, zal afhangen van den mili tairen toestand en van strategische gezichtspunten. Voor zoover het gaut om de wijzigingen van de grenzen van Posen, van Oost-SilozJë en van Zuidelijk Oost-Pruisftu ie het nood zakelijkdat een gordel geschapen worde, die aan geen enkelen particu lieren eigenaar toebehoort «n die voor de Duitsche kolonisatie toegan kelijk is. Deze Duitsche gordel zal eveneens de Pruisische Polen Ik»- schermen tegen den al te rechtstreek se hon invloed vun do Russische Po len, die misschien tot een autonoml- sche beweging zou kunnen leiden. Verder geneeren wij ons in het gdheel niet een energieke toespeling t© maken op de Russische Oostzoo- provincies, dien ouden grond, dia sinds zevenhonderd jaar door Duit schers bebouwd is, waarvan do vruchtbare en zwakbevolkte bodem een kolonisatie-terrein met een groo te toekomst zou vormen, en waar van de bevolking van Letten, Lithau- niérs en Esthoniërs, die niet-Rus- sisch is, dat ras van rondreizende arbeiders zou kunnen leveren, waar aan we zooveel behoefte hebben. Wij vragen dus, als bolwerk en als basis voor do toeneming van ons volk. een kolonisatie-gebied van Rusland. Maar men moet ook d© Russische oorlogsschatting niet uit het oog verliezen. Het zal waar schijnlijk na dezen oorlog even on mogelijk zijn die van Rusland in geld los te krijgen als na den Rus- sisch-Japanschén oorlog. De3 te ge makkelijker zul het echter die scha deloosstelling in natura kunnen be talen. Rusland is meer dan rijk in grondgebied, en we vragen de poli tieke cessie von dezen grond, bevrijd van eiken privaten eigendom, iu- plnots van een oorlogsschatting. De- zo eisch is volstrekt niet iets onge hoords, gegeven de praktijken van d© Russische administratie. Het Rus sische volk is niet .zoo sterk aan den bodem verbonden als dat von West en Centraal-Europa. Tot den oorlog toe heeft Rusland altijd op ruime schaal doeion vun zijn bevolking naar ver verwijderde streken gezon den. Men kon over de mogelijkheden, di© aldus geschapen worden, niet oordeelen naar de bescheiden rege len der Duitsche cultuur. Indien de politieke verovering van grondgebied in de toekomst onze macht vermeerdor&n wil, dan is het noodzakelijk, dat wij ©r, uit ©en eco nomisch oogpunt, vrij over moeten, kunnen beschikken. Een vrede met Rusland, di© niet een vermindering van Rnsland's beteekenis verzekeren zou, en de territoriale verov&ringon die Duitschland noodig heeft, zou ©en prachtige gelegenheid doen ver loren gaan om do politieke, econo mische en sociale genezing van Duitschland te bevorderen, en zou d© toekomst bezwaren met de eind beslissing tegenover Rusland, dat wil zeggenhij «ou een nieuwen oorlog om het beslaan van Duitsch land en van de Europeesche cultuur on vermijd el ij'k maken. TEGEN ANNEXATIE. De „Daily News" ontving een uit voerig telegram uit New-Yprk, waarin een'overzicht wordt gegeven van een bericht, dat de correspon dent van dit Amerikaansche blad, Karl v. Wiegand, uit Kopenhagen seinde. In dit bericht van Von Wie gand wordt gewezen op de diepgaan de meeiiingsverschillen in Duitsch land over de quaestio van annexatie van grondgebied en speciaal over d© (funestie van het toekomstig lot van België. Von Wiegand nu deelt mede, dat aan den rijkskanselier een memorie is gezonden van den volgenden inhoud:. Duitschland is niet in oorlog sregaan met het denkbeeld- van annexatie, inaar ten einde zijn bestaan te verde digen, dat bedreigd werd door oen vijandelijke coalitie tegen zijn natio nale eenheid, en om zijn ontwikkeling te waarborgen. Bij de sluiting van den vrede mag Duitschland dus niets anders deen, dan wat dit doel kan dienen. Wij achten het daarom on zen plicht, met het oog op zekere peti ties, die in strijd met dat doel uwo Excellentie bereikten, mét al onze kracht op te komen tegen zulke po gingen en openlijk te verklaren dat we de verwezenlijking van zulko denkbeelden een ernstige politieke fout zouden achten, een noodlottige verzwakking van het Duitsche Rijk en niet een verhooging van zijn krocht De zaak van practisch standpunt beschouwend1, moeten we er op wij zen, dat het beginsel van te-v.-eging of inlijving van politiek onafhankelij ke naties, gewoon zich zeiven te bo s'uren, zeer verkeerd zou wezen. Het Duitsche Rijk is geeroe'd, is omgeko men uit het denkbeeld van nntionalo ee-dieid en seamhooricheid. Het heeft slechts langzaam en nog zeer onvol ledig vreemde elementen geassimi leerd en wij wenschen niet door den loop der gebeurtenissen, door perso nen, of door ©en gemakkelijk opge wekte volksstemming te worden ge dreven in een richting die do grond slagen zou verwijderen of wijzigen, waarop het Rijk is gegrond of het ka rakter zou vernietigen van den nntio- nalen staat Het spreekt van zelf, dat het door ons volgens de vredesvoorwaarden te ontruimen gebied niet een bolwerk mag worden voor onze tegen si and era en dat geen mededinger van Duitsch land zich daar zal mogen nestelen. F.r kan niet worden toegestaan dat de vijandelijke gcvoelons der inwoners tot vijandelijke daden zidh kunnen ontwikkelen 011 don verkregen vrede en de veiligheid onzer grenzen kan bedreigen. Zulk© gevaren echter kun nen vermeden worden an we vertrou wen dat het mogelijk zal zijn ge schikte en krachtige maatregelen t© dezen opzichte te kiezen en door te voeren. Wij meenon echter dat onder zulke maatregelen nimmer plannen mogen zijn, die langs een omweg ons ten slot te toch tot annexatie zouden lelden. Wij zijn vast overtuigd, met het ge- heele Duitsche volk. dat deze oorlog met de volkomen overwinning van Duitschland zal eindigen. Na zulko wonderbare heldhaftig© daden, na de ontzaglijke offers, na zoo veel roem en zoo veel stil en waardig gedragen leed, mag het Duitsche volk oen prijs van de overwinning verlangen, dio overeenkomt mei de gebrachte offers,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1915 | | pagina 6