Duitschland word betaald. In dien
tijd ontving hij eenige millioencn roo-
bels. llij is nu opgehangen, met een
aantal medeplichtigen. Onder de
medeplichtigen waren baron Grothus
en Freinat, hooge ambtenaren dér
politieke politie, die tot dwangarbeid
lijn veroordeeld.
Miassajedof is dezelfde, die in Oost-
Pruisen een bevel van Rennenkampf
te laat overbracht., waardoor hét Duit-
sche leger van Von Mackensen aan
ije omsingeling ontkwam.
Uit Eng«land.
LLOYD GEORGE EN DIENSTE
PLICHT.
Do parlementaire correspondent
van de „Daily Chronicle" zegt, dat
Lloyd George een der aanzienlijkste
bekeerlingen is tot het geloof in de
noodzakelijkheid der invoering van
dienstplicht, «>oals uit vele uitingen
van hem in don laatsten tijd blijkt.
Toen Lloyd George nog minister van
financiën was, had hij een andere
opvatting van de quaes tie, misschien
wel omdat hij toen de financie© e be
zwaren zwaarder inzag. In zijn laat
ste redevoering in die quahteit, op 4
Mei, zeide hij nog. dat de taak van
Engeland in derzen oorlog een drie
ledige was, nl.: lo. hot behouden van
de opperheerschappij ter zoe; 2o. het
op de been brengen van legers voor
don dienst op het vasteland, en
htt financieren van de zaak der ge
al lieerden en de bondgenooten met
munitie en equipementen te helpen.
„Engeland", z«ide hij toen, „kan
liet eerste en het derdo doenw maar
het tweede slechts binnen zekere
grenzen, wil het de andore punten
kunnen blijven uitvoeren".
Deze redevoering werd vaak aanga-
hnald om aan te toonen, dat Engeland
in dezen oorlog niet zijn gehee'e man.
Iiêlijke bevolking te velde kan bren
gen. Sedert Mei echter zij» er ernsti
ge dingen gebeurd. Rusland heeft met
tegenslagen te kampen gehad en
Lloyd George heeft in zijn nieuwe
functie het militaire vraagstuk van
een ander gezichtspunt loeren be
zien.
Waarschijnlijk hebben deze feiten
hem van een overtuigd voorstander
van het beginsel der vrije dienstne
ming tot een voorstander van dienst
plicht gemaakt.
Lloyd George behoorde sedert het
l»egin van den oorlog nooit tot de op-
tiiuisten.
Hij hooft integendeel de zaak steeds
van den zwartsten kant bekeken, of
schoon hij toch altijd is blijven geloo-
ven in de eindelijke overwinning der
geallieerden, mits Engeland aJle
krachten inspande.
„Ik vernoem thans uit volmaakt be
trouwbare bron, dat IJoyd George
van ineening is, dat die uiterste in
spanning niet bereikt zul worden, ten
zij verplichte nationale dienst in den
meest uitgebreiden ziu doe woords
wordt ingevoerd. liet is niet alleen,
misschien zelfs niet in de corste plaats
voor militaire doeleinden, dat hij dien
noodig acht. Volgens zijne meening
geven de iudustrieele overweging den
doorslag".
Ofschoon sedert de instelling van
liet ministerie vun munitie de voort
brenging toegenomen is en de vroeger
begane fouten zijn hersteld, is er nog
steeds niet genoeg munitie. De pro
ductie moet vergroot en versneld won
den; dit is al'een te bereiken, indien
de beperkende bepalingen dor vakver-
ccnigingsreglemeniten opgeheven wor
den en dientengevolge een groot aan
tal ongeschoolde arbeiiders en vrou
wen in de munitie-nijverheid aan het
werk gesteld kunnen worden.
De militaire positie is de>ze: of
schoon de recruteering tot dusverre
bevredigend is, snelden in den laat
sten tijd niet genoeg vrijwilligers
meer aan, welk feit misschien aan de
tegen het beginsel der vrijwillige
dienstneming gerichte agitatie van
sommige persorganen te wijten is.
Toch komen er nog altijd meer man
nen zich aanmelden, dan er dadelijk
uitgerust kunnen worden.
Lord Kitchener heeft kortelings aan
don ministerraad opgegeven hoevele
mannen hij het. volgende jaar te vel
de wil brengen.Dit aantal is veel gToo-
ter dan het leger, dat reeds aan het
front staat. Kr is geen reden om aan
te nemen, dat zich niet genoeg vrij
willigers zullen aanmelden, maar de
bedoelde persorganen maken um do
lijdelijke vermindering gebruik om
voor dienstplicht te ijveren en met
het vrijwillige stelsel te breken.
Lloyd George heeft volkomen ver
trouwen in de vaderlandsliefde der
werklieden, maar is toch van mea
ning, dat len gevolge dor werkzaam
heid van do vloot, noch zij, noch eeni
ge an-lore groep der bevolking, er
een juist begrip van heeft, hoe ern
stig de toestand is. Hij wil daarom
de geheele natie onder militair be
stuur stellen. H.j wil, hoe paradoxaal
liet ook klinken moge» verplichten
krijgsdienst voor industrleelc doelein
den, omdat hij daardoor lioopt de or
ganisatie der munitie-Industrie te
kunnen verbeteren en de opbrengst
daarvan te vermcerdoren, door de
mogelijkheid om de urbeiders naar de
behoeften on eischen van liet oogen-
Jtflïk daar to kunnen hdinbrengen,
waar zij hot moest noodig zijn. Of dit
resultaat echter zal bereikt worden,
Vi.lt te betwijfelen.
Een conferentie van patroons, vak-
Voreenigingsleiders en vertegenwoor
digers van de marine en het leger,
aan liet Departement van munitie
gehouden, hoeft zich in ongunstigen
zin ovet do invoering van verplichten
industrioelon dienst uitgesproken. In
deze vergadering heeft de minister
uiteengezet, dat het hem tengevolge
der tegenwerking van sommige ar-
bL-ldersleiders bijna onmogelijk wordt
gemaakt met de organisatie der mu
nitie-industrie voort te gaan. Ver
schillende leden der conferentie wa
ren hot ook met don minister eens,
dat verplichte dienst noodzakelijk Is,
n.aar de vertegenwoordigen der ar
beiders, lioezeor ook bereid mede te
werken tot vermeerdering der pro
ductie. verzetten zich hardnekkig te
gen h$t draiig-principe.
De conferentie zal hervat worden.
Er zijn twee middelen waardoor do
pogingen tot invoering van dienst
plicht verijdeld kunnen worden, nl.
lo. door toeneming van het aantal
recruten 011 2o. door toeneming van
do munitie productie.
VOOR DIENSTPLICHT.
Twoc-om twintig peers en dertig le
den van het Lagerhuis, die allen in
actieven dienst zijn, hebben ©en ma
nifest onderteekemd, waarin ze ver
klaren van meening t« zijn, dat nu
de tijd is gekomen, dat ieder geschikt
man, welke ook zijn positie is, bo
schikbaar moet worden gesteld, als
het land hem noodig heeft, voor den
dienst in de gevechtellnie of voor den
nationalen dienst ln het land zelf.
UIT HET LAGERHUIS.
Reuter seint uit Londen:
Eerste minister Asquith verklaarde
bij de indiening van de aanvraag vun
een krediet ten bedrag© van 3030 mll-
lioen gulden, dat daarmede liet g&
heel© toegestane bedrag tot 15144 mii-
iioen gulden zal zijn gestegen.
In den tijd, die verloopen is sedert
de laatste kredietaanvraag is toege
staan tot 11 SepL, zijn er abnormale
uitgaven gedaan.
Nadere mededeelingen daarover
zouden echter niet in het algemeen
belang zijn. Wel kon de eerste mi
nister zeggen, dat de gelden zijn uit
gegeven voor het financieren van
zekere noodzakelijke operaties.
Een gedeelte van het bedrag zal ln
den loop van ©enige maanden terug
betaald worden, de rest is besteed
aan voorschotten voor latere uitga
ven.
De dagelijksche oorlogsuitga ven
hebben thans een bedrag van 42 mil-
lioen gulden bereikt.
Asquith verklaarde van meening te
zijn, dat de algemeens wekelijksche
uitgaten in haar geheel niet meer
dan 42(1 millioen gulden zouden be
dragen en dat het nieuwe krediet toe
reikend zou zijn tot de derde week ln
November.
Verder betoogde hij, dat het eenig
noodige om het groot© en noodzake
lijke werk van het munitie-departe
ment geheel en al tot zijn recht te
doen komen was, een voldoende aan
vulling der werkkrachten.
Wijders deelde Asquith nog mede,
dat drie millioen mannen sedert den
oorlog dienst hadden genomen bij
leter en vloot.
Nadat hij een overzicht had gege
ven van den militairen toestand, aeid©
de eerste minister: ,,De huidige oorlog
is ecu oorlog van teohniek, orguniso-
tie en volharding. Nabr het schijnt
zal de overwinning zijn aan dengene
die zioh het bost wapent en 't het
langal kan volhouden. En dat zijn wij
van plan te doen". (Toejuichingen).
Asquith deelde ten slott© nog me
de, dat de voorschotten, die Engeland
aan andere landen roods had gedaan
of beloofd, 3000 millioen gulden be
drongen.
EEN REDE VAN KITQHENER.
Reuter seint uit Londen
Minister Kjitch ener zeide in een
rode in het Hoogerhuis
„ln de laatste maanden is het front,
dat de geallieerden in liet westen be
zet houden, zoo goed als onveranderd
gebleven. Dat betcekenl niet, dat er
een verslapping Ls gekomen in het
actieve werk te velde, want onze stel
lingen zijn ten zceiste versterkt, niet
alleen door een zorgvuldige toepas
sing van loopgraafversterkingen,
maar ook door belangrijke uitbrei
ding van het aantal zware kaDonnen.
De Fransche loopgraven vormen
tlians oen netwerk van bijna onneem
bare versterkingen De Duitschers
maakten onlangs gebruik van gassen
en brandende vloeistoffen en bescho
ten de linies der geallieerden met
bommen met verstikkende gassen,
deze wijze van aanval echter hebben
t verrassende verloren en veel van
hun aanvalswaarde ingeboet tenge
volge van de genomen maatregelen
om de uitwerking van deze verderfe
lijke methoden van de Duitschers te
n et te doen.
Lr zijn belangrijke versterkingen
gezonden voor het leger van veld
maarschalk sir John French en deze
nieuwe divisies hebben thans erva
ring opgedaan omtrent de huidige
wiji© van oorlogvoeren, aoodat zij
in ïlaat zijn hunne plaats in de linie
in to nemen naast de rest van het
lSngelsche leger. Mot deze versler-
k iigou, ter sterkte van 11 divisies,
hoeft s'r John French de linies, die
hij van de Franaohen heeft overgeno
men, kunnen uitbreiden over een
nieuw front van 17 mijl."
Wal hel oostelijk oorlogstooneel be
treft, zeide Kitchener „Het doel der
Duitschers ls blijkbaar het Russische
leger te vernietigen en zoodoende
eon talrijke troepenmacht vrij te krij
gen om deze op andere punten te ge
bruiken. Maar evenals met veel an
dere plannen het geval was, heeft de
Duitsche Generale Staf zijn oorspron
kelijke bedoelingen niet ten uitvoer
kunnen leggen. In de geschiedenis
van dazen oorlog vallen weinig episo
des aa i te wijzen zoo roemrijk en
schitterend ais de voorbeeldige wij-
zv. waarop de Russische legers zich
hebben gedragen bij de hevige aan
vallen van de Duitschers, die verre
weg hun meerdere waren, niet al
leen in aantal, maar vooral wat be
treft geschut en munitie.
Het Russische leger blijft intact als
eirijdleger.
Mon mag niet vergeten, dat Rus
land mot zijn uitgestrekt grondge
bied altijd nog bij machte is geweest
om de grootste legers, die in het rijk
vielen, in te sluiten en te vernieti
gen cu het is daartoe zeker thans
niet minder in staat dan een eeuw
ge.'eden.
Het lijkt haast altof de Duitschers
hun kruit hebben verschoten. Ter
wijl zij n.L een tijd geleden eiken dag
gemiddeld vijf mijlen vorderden, is
de snelheid, waarmede zij thans voor
uitgaan, gedaald tot minder dan een
mijl po- dag en wij zien, dat troepen,
die zij bluffend voor verslagen en ge
broken hadden verklaard, nog kranig
on meesterlijk strijden op de gehoele
iin'o en zich op sommige plaatsen
werpen op de indringers en hun
zware verliezen toebrengen.
Resumeerend kunnen wij gerust
zeggen, dat terwijl do Duitschers al
leen door de macht van hun geschut
met ontzaglijke offers van hun zijde
er iii geslaagd zijn het Russische front
achteruit te dringen, door hen niets
gewonnen is dan het waardeloos ge
bied van vensterkingen Hun strate
gie beeft dus klaarblijkelijk schip
breuk geleden en da overwinningen,
dia zij beweren behaald te hebben,
zullen misschien, zooals zoo dikwijls
In dó militaire geschiedenis, verkap
te nederlagen blijken te zijn ge
weest
Wat Galiipoli betreft, bracht Kit
chener hulde aan de dapperheid en
vindingrijkheid der troepen uit Aus
tralië en Nieuw-Zeeland.
Er zijn nu overvloedige bewijzen,
dat dc demoralisatie toeneemt onder
de door de Duitsohers geleide of be
ter gezegd voortgedreven Turken, on
getwijfeld ton gevolge van hun bui
tengewoon zware verliezen en het
langzamerhand verstopt raken van
hunne hulpbronnen.
Eerlijk dient erkend, dat de wijze,
waarop de Turken oorlog voeren,
verreweg hooger staat dan die, waar
mede hun Duitsche meester» schande
op zich laadden."
Ten slotte zeide Kitchener nog
.Een'ge nieuwe legers, die wij voor
bereid en uitgerv»st hebben tot den
oorlog, staan roeds thans te velde en
andere zullen spoedig volgen, 't Ant
woord van 't land op den oproep van
recruten is bijna ongelooflijk le noe
men, maar men moet niet vergeten,
dat de voorziening van manschap
pen tot het op sterkte houden van de
troepen te velde in hooge mate af
hangt van een voortdurenden aanvoer
van recruten.
Ik ben er zeker van, dat het allen
duidelijk zal zijn, dat de legers die wij
uitzenden om te vechten, tot het ein
de toe op volle getalsterkte moeten
gehouden worden. Om dit mogelijk te
maken zijn veel meer recruten noo
dig dan zich aanmelden cn het
vraagstuk, hoe voor een voldoende
voorziening van manschappen te zor
gen om het leger te velde op volle
sterkte te houden, dat onze geheele
aandacht in beslag neemt ,zal, naar
ik hoop, spoedig op afdoende wijze
opgelost worden.
Ofschoon hel aantal recruten ver
mindert, vind ik, dat de wijze waar
op alle klassen het beroep op hunne
vaderlandsliefde beuntwioorden,
prachtig is en ik twijfel geen oogen-
blik, of ons volk zal zich iedere opof
fering die noodig mocht blijken om
dezen geweldigen strijd tot een gun
stig einde te brengen, met opgewekt
heid getroosten."
Uit Etalië.
EEN OOSTENRIJKSCHE VLIEGMA
CHINE BOVEN V1CENZA.
De Italiaansche regeering deelt
mede:
Don 14e« September tegen 8 uur
's morgens vloog boven Viccmsa een
Oostenrijksche vliegmachine, die de
Italiaansche kleuren voerde en die op
deze plaats vier bommen wierp: een
bij het militaire hospitaal, waardoor
een huis werd beschadigd en acht
personen lichte kwetsuren opliepen;
een tweede, die niet ontplofte, bij het
postkantoor; een andere op.het Fa
rina ooilege, waardoor de koepel van
d© belendend© kapel beschadigd werd;
de laatste viel op het kerkhof. Op die
inwoners der stad maakte het ge
beurde in 't gehoel geen indruk.
In Turkije.
AAN DE DARDANELLES
In een beschouwing van deskundi
ge zijde in den „Berliner Lokal An-
zeiger" over den toestand aan de
Dardanellen, wordt gezegd Tenge
volge van de bij evenachts-wending
intredende hevige stormen in de
Aegeïsche Zee, blijft nog slechts een
kort tijdsverloop over voor de ge
allieerden om nogmaals hun geluk
te boproevcn tegen de Turksche li
nies. Men verwacht nog eenmaal een
algemeenen verwoeden aanval, waar
voor de geallieerden dezer dagen de
toebereidselen maakten.
In den herfst kunnen slechts 1>ui-
tengewoon sterke schepen met hun
geheele kracht in de golf van Saros
aan do stormen het hoofd bieden. El
ke actie van kleinere vaartuigen,
sloepen en lichters is onmogelijk,
zoodat het in- of ontschepen dikwijls
weken lang belemmerd wordt. Daar
van is staking van allo toevoeren
van munitie, verplegingsmiddelen en
vooral water hot gevolg, zoodat de
toestanden onhoudbaar moeten wor
den.
IN DEN KAUKASUS.
Het P. T. A. seint uit Petersburg -
In de kuststreek geschut- en geweer-
In de richting Olty verdreven Rus
sisch© verkenners in de streek van Ich
tany de Turken.
In de streek van Meliazghert hoeft
een geveaht plaats gehad tusschen
Russische en Turksche cavalerie. De
laatste werd teruggeslagen.
In de buurt van VVau vervolgt Rus
sische cavalerie de Turken.
Uit den Balkan.
DE HOUDING VAN GRIEKEN
LAND.
Wolff seint uit Berlijn
De „Berliner Lokal Anzeiger" ver
neemt uit Athene, dat het bericht
over het slaken der spoorwegverbin
ding tusschen Hongarije en Roeme
nie, wegens het samentrekken van
een Oosteurijksch-Hongaarscho troe
penmacht aan de Servische grens,
giooton indruk te Athene maakte.
De oppositie-pers verklaart, dat de
Baikan-qiiaestie zoo nauw samen
hangt met de gebeurtenissen op het
Europeesche oorlogsvelJ, dat de
Balkanstalen hun besluiten in ver
band met die gebeurtenissen moeten
nemen. Griekenland moet derhalve
zijn volkomeu neutraliteit handha
ven.
In diplomatieke kringen te Athene
acht men het niet onwaarschijnlijk
dat de kennisgeving, te Sofia vun de
concessies die Servië bereid is aan
Bulgarije te doen, nog geruimen tijd
op zich zal laten wachten. Volgens de
Messager d'Athènes, die connecties
in entente-kringen heeft, zijn de mo
gendheden het n.l. niet eens over den
vorm vim do mededeeling. Een deel
wenscht Bulgarije een termiju te
.stellen binnen welken het moet be
slissen of het de concessies aanvaardt
de overige mogendheden wenschen de
nota in vricndschappelijken vorm en
zonder termijn te stellen.
Ook ten aanaien van Servië zijn
moeilijkheden gerezen. Servië heeft
n,.l gevraagd, welke vergoeding ln
Bosnië, HerzegowTna cn Kroatië het
voor den afstand van grondgebied
zal krijgen en maakt van liet ant
woord zijn concessies aan Bulgarije
afhankelijk. Italië verwet er zich ech
ter tegen, reeds thans die vergoedin
gen te omschrijven.
Ten slotte is een deel der mogend
heden er voor, het aan Bulgarije af
te stane gebied door e.ntentetroepen ef
doen bezetten, een ander deel is er te
gen.
Het bovenstaande is ontleend aan
een telegram uit Athene aan 't Berl.
Tagobl,
Aan hetzelfde blad wordt uit Luga
no het volgende bericht van den offi
cieus ingelichten Romcinschen redac
teur van de Stampa overgeseind:
„Elke hoop om tusschen Bulgarije en
Serrie te bemiddelen is vervlogen
Evenals Servië is ook Griekenland
legen de eischen van Bulgarije ge
kant. De vraag is nu of het aan dc
entente alsnog gelukken zal door een
nieuwen druk op Servië en Grieken-
lend de spanning weg (e nemen of dat
Bulgarije alle onderhandelingen korU
weg zal afbreken. Het schijnt, heinas,
dut Bulgarije zich bij de Midden-ICu-
ropeesclie mogendheden wil aanslui
ten."
BULGARIJE EN HET VIERVOUDIG
VERBOND.
Uit Sofia wordt geseind: De verte
genwoordigers van «le mogend he dem
van het Viervoudig Verbond hebben
Dinsdagmorgen ieder afzonderlijk een
bezoek gebracht aan don. minister-pre
sident cn hem een aanvullende mede
deeling gedaan, over welke eem strikt
stilzwijgen wordt bewaard.
Uit Sofia wordt aan den „BerL Lok.
Anz." geseind, dat da stemming ln
Bulgarije buitengewoon geprikkeld is
door het verdrag met Turkije, door
het ontwijkende of beter gezegd
afwijzend© antwoord van Servië op
de voorstellen van de Enten te-mogend-
heden; door de oproeping van alle ln
Macedonië geboren Bulgaren, geen
enkele uitgezonderd, voor de Macedo
nische vrijwillige landweer; door hot
aanleggen van versterkingen en het
sumentrekken van Servische troepen
aan de Bulgaarsche grens; door de
ondoorgrondelijke houding van Roe
menië en ook door de verklaringen
van de pers van Vonizeios, dat Grie
kenland beslist staat aan de zijde
van Servië. Al deze quaesties vormen
de onderwerpen van de dagelijksche
gesprekken. Men wordt herinnerd
uun de dagen vóór de mobilisatie van
September 1912.
Intnsschen is het 3pel der diploma
ten nog lang niet geëindigd. De vol
gende week worden nieuwe voorstel
len van de Entente-mogendheden ver
wacht.
Servië blijft eischen om direct mot
Bulgarije te onderhandelen, wat tlloor
Bulgarije nog steeds van de hand
wordt gewezen.
Veel wordt er gesproken over de
aanstaand© bezetting van het grond
gebied dat Turkije afgestaan heeft,
doch een officieels verklaring omtrent
deze qunestie cn ook omtrent de be
ëindiging der onderharedtelingen blijft
nog altijd achterwege.
BULGARIJE EN TURKIJE.
Do „Corrière Delia Sera" verneemt
uit, Boecharest, dat de Turken de ka
zernes te Kara AgasJ en de forten aan
den rechteroever van de Maritza ont
ruimen en dat het prikkeldraad naar
Galiipoli is gezonden-
De Wall van Adrianopel is naar"
Stamboel vertrokken om voorschrif
ten te ontvangen voor de formalitei
ten in de overgave, welke op 18 Sep
tember in bijzijn der Turksche en
Bulgaarsche ministers zal plaats heb
ben.
Uit de Vereenigde Staten
KATOEN ALS CONTRABANDE.
Wolff seint uit Berlijn
De „Frankf. Ztg." verneemt, dat
volgens een mededeeling in Amcri-
kaansche bladen de Vereenigde Sta
ten formeel geprotesteerd hebben bij
de Kngelsche regeering tegen de ver
klaring, dat katoen als contrabande
zal worden beschouwd.
EEN AANSiLAG?
Reuter seint uit New-York: Twee
flesschen, bevattende naar men ver
onderstelt een ontplofbare stof, wer
den Dinsdag gevonden aan boord vun
het s.s. „Lapland", dat heden naar
Liv©rpool vertrekken moest.
Uit China.
■YOEAN SJI KM EN HET KEIZER
SCHAP.
De correspondent van de „Times"
te Peking meldt, dat de monarchis
tische beweging in China zoozeer aan
kracht won, dat het algemeen ge
loofd werd in China, dat Yoean Sji
Kat binnen enkele weken tot Keizer
zou worden uitgeroepen. Een staats
greep scheen aanstaande te zijn. Nu
echter heeft er een frontverandering
(plaats gehad. Het kabinet en ook do
president zelf hebben zich tegen de
beweging verklaard en de Staats
raad heeft geweigerd verzoekschrif
ten, op het herstel der monarchale
staatsinstellingen betrekking heb
bend, in behandeling te nemen.
Letteren en Kunst
Het Tooneel
AMSTERDAMSCHE STADSSCIIOUW
BURG.
„HOOGE POLITIEK".
Blijspel van Richard Skowronnek.
Door Het Nederiandsch Tooneel.
l)it blijspel van Duitschen oorsprong
brengt ons aan het liof van een
..Doorlurhtighaidj©" de regeerende
vorst van één der kleine Duitscli©
staatjes, waar één Exoellentie aan de
minislerstafel zetelt en zeven kanon
nen d© landsverdediging uiUqaken
Aan dit niiniatmur-hof wordt niets
»x> gevreesd als de inlijving bij PruL
son, waarop alle koiiB bestaat, wan
neet 'dè hertog kinderloos zou komen
te sterven. Do hertog nu is een jong©
man, die meer voelt voor llefdcsavon-
tuurljes dan voor een huwelijk en de
„Hooge Politiek" van den Minister
bestaat daarin, den onwilligen vorst
tot een huwelijk te brengen.
De handeling van het blijspel speelt
zich af In het atelier van een© schil
deres, mevrouw Billing, die met haar
man cn den kunsthandelaar Jonas
een vleugel van het hertogelijk paleis
bewoont.
Jonas voert ook „Hooge Politiek"
om een lintje in zijn knoopsgat te
veroveren, op den vve>j waarheen hij
den minister ontmoet en tot de ontr
dekking komt, dat Excellentie's doel
ook z ij n doel kan zijn.
Een dreigend avontuurtje tusschen
den hertog cn mevrouw Billing wordt
door Jonas verijdeld, het vorstje wordt
in zijn eigen strikken gevangen en
aan 't slot veritondigen saluutschoten
uut de zeven kanonnen d© verloving
van Zijn DoorluchiLigheidje mot prin
ses Adalgisa van Rheinfelder Salm
SaJm—Kloflterstein, een nog kleiner
Doorluchtigheidje. Maar lidkoorlijk in
de gestalte van Emma Morel, Kunst
handelaar Jonas is de held van het
stuk, om liem draait de handeling,
hij ziet alles, beschikt alles en durft
alles.
Met een Joodsch geintje weet hij
iedereen te vangen en moeilijkheden
op te lossen.
Musch typeerde hem goed Joodsch,
doch al te oimoozel en te klein-bur-
gerlijk. De rol gaf hier aanloiding
toe; we kunnen ons moeilijk een
kunsthandelaar uit Berlijn voorstel
len, di© zóó weinig weet, hoe zich
tegenover iamnnd uit de hoogere
kringen te gedragen en di© tegenover
een cliënt, als deze een portret be
stelt, in de eerste plaats praat over
wat 't portret aan verf zal kosten.
Zooals ik al z©i: Musch typeerde sterk
in dia riohting en zette daardoor de
figuur van Jonas gelveel huiten het
milieu.
Trou .veris, heel het stuk is wat on-
noozei en kinderachtig en de groj»-
pen zijn menigmaal op dc grens van 't
zoutelooze.
Aardig geschreven ia de rot van Dr.
Billing, den echtgenoot van de schil
deres en Tlmrott maakt© er een le
vende figuur van: uitstekend was zijn
zenuwachtig spreken en <1© iets voor-
otergebogen houding met de onzekere
passen.
Mevrouw de Vos gaf met de haar
eigen losheid de scliilderes weer en
Warmelo verheugde ons niet een fij
ne uitbeelding van- den zelfgenoegza
mer. minister.
Van Dalsum is niet aangelegd om
den vlinderuohtigen charmeur te spe
len, die 't incognito al3 den rnooiaten
kant vau zijn herlogschop beschouwt;
mevrouw Schwab maakte iets bijzon
ders van haar dienstboderol.
Over 't geheel biedt het stuk weinig
gelegenheid tot bijzonder spel; ook
van den heer van dor Horst die er
mee debuteerde als regisseur bij het
Neerlandsch, werd niets buitenge
woon3 in die functie vereischt; we ho
pen later nog wel in de gelegenheid te
komen, iets meer over zijn wijze van
regie-voeren te zeggen.
't ls nog September, d. w.z. de
maand van „draken" en lichte koat.
Het publiek was goed opgekomen
en amuseerde zioh; er werd lustig ge
lachen en aan 't slot van elk bedrijf
lustig geapplaudisseerd.
ANNA VAN GOGH-KAULBACH.
IlEINRICIi FIEDLER.
Heinricli Fiedler is in een sanato
rium bij Wcenen "overleden.
Bij zijn komst te Amsterdam, aldus
schrijft het Hbld. wist de jonge Oos
tenrijker, naast den eersten concert
meester plaats nemend op het podium
van het Concertgebouw, spoedig het
Amsterdamsch publiek voor zich te
winnen. Als solo-speler werd hij
graag gehoord cn toegejuicht: violist
van den wat gladden, maar mooi-ron-
dem, glaszuiveren, zinnelijk-warmen,
zoet roerenden toon. Het rhythraisch
gevoel mog© niet de sterke zijde van
aen speler zijn geweest, hoeveel viel
er in zijn technische bekwaamheid te
prijzenl Het Conservatorium van
Toonkunst begeerde hem uls hoofd
leeraar voor vioolspel, toen gaf
Fiedler ziju plaats in het orkest op, en
tot veler leedwezen is hij vervolgens
in de abonnementsconcerten luttel
malen opgetreden. Zelfs richtte hij
evenwel kamermuziek-concortesa in.
Binnenland
75-JARIG BESTAAN DER
li. U. S. M.
Sedert "Woensdag eu gedurende
enkele volgende dagen zijn in de
gereserveerde derde klasse wachtka
mers van hel Centraal Station te
Amsterdam de twee givote tegel-
tableaux voor het personeel tentoon
gesteld, die door ambtenaren en be
ambten aan de directie werden aan
geboden ter gelegenheid van het 75-
jarig bestaan.
Men zou deze tableaux kunnen be
titelen met het verleden en het heden.
Het eerste toch geeft iu hel midden
een voorstelling van het vertrek van
den eersten trein van' <le Haarlem
merpoort naar Haarlem. Naar histo
rische gegeven» is deze voorstelling
vervaardigd.
Onder deze voorstelling komen voor
de portretten van de oprichters van
de Maatschappij, de hecreu R. Ie
Chevaliers en L. J. J. Serrurier, ter
wijl van den derden stichter, den
heer \V. C. Brade, de naam vermeld
is, omdat van hem geen portret te
vinden is.
Aan de vier hoeken zijn voorstel
lingen van de verkeersmiddelen uit
dien tijd., iüs een trekschuit, een dili
gence, een slee-vfgelanle, en een pri
mitieve raderboot. Verder wordt de
rand aangevuld met de wapens van
Nederland, Noorddiolland, Zuid-
Holland en Utrecht als de eerste pro
vinciën, waar de H. IJ. S. M. haar
lijnen had. Verder de wapens van
Haarlem en Amsterdam, benevens
verschillende emblemen van het be
drijf en de datum September 1839.
Het tweedo tableau is een pendant
van het eerste. Dc voorstelling is
van den allerlaaisten tijd. In het
midden de vertrekkende trein uit
het Centraal Station. Locomotief eu
wagens zijn afbeeldingen van de
laatste voortbrengselen der industrie.
In de vier hoeken weer verkeersmid
delen, maar nu vertegenwoordigrra
van de producten van dc laatste ja
ren.
De tableaux zullen na de tentoon
stelling overgebracht worden naar
de vestibule van het Administratie
gebouw op het Droogdok te Amster
dam.
NED. LANDHU1SHOUDKUNDIG
CONGRES.
(Vervolg).
Dr. M. J. Sirks uit Haarlem, prae-
ndviseerde over de vraag Geeft de
kruiaingstheorie van I.otsy een vol
doende verklaring van het ontstaan
van nieuwe vormen in cultuur en
natuur
De belangwekkende voordracht van
den heer Sirks vond levendige toe
juiching.
De heer J. H. W. T. Reimers prae-
adviseerde over de organisatie onzer
paardenfokkerij cn het ontwerp-
Paardenwet.
VOOR NEDERLANDERS UIT
ANTWERPEN
De Minister van Binnenlandscln
Zaken brengt ter kennis, dat het
plaatselijk comité tot regeling vnn
huurschu'den en opberging van ln-
boedels van Nederlanders in Antwer
pen, met ingang von 1 October zal
ophouden te beslaan.
De heer B. Wijnperle, voorzitter
van genoemd comité, zal nA 1 Octo
ber nog eenigen tijd te Antwerpen
blijven (ot h©t verrichten van alle
weerkzaamheden die tot de taak van
het comité behoorden en zich na go-
noemden datum nog mochten voor
doen. Voor den heer Wijnperle te de
zer zake bestemde brieven moeten
gericht worden aan het oonsulaat-ge-
neraal der Nederlanden te Antwer
pen, p.a. het Ministerie van Buiten-
landsche Zaken te 's-Gravenhage.
(„St.-Ct.")
DE „NOORDZEE."
De „Daily Chronicle" bevat de vol
gende bijzonderheden omtrent de ge
heimzinnige geschiedenis van de
„Noordzee".
„Gisteren werd uit Grimsby het be
richt van e»n treurspel op zee aan
boord van den Ned-erlandschen logger
Noordzee vermeld.
Zondag j.l. werd op de Noorsch©
stoomboot „Jonas Reid", die van de
Tyne kwam, een ontredderd zeilschip
op ongeveer 130 mijlen van de Engel-
sche kust waargenomen. De stoom
boot voer er heen en de bemanning
zag personen aan boord van het
vaartuig, die om hulp riepen. Dichter
bij gekomen werd geconstateerd dat
de logger bijna een wrak wns. Alia
zeilen, tuig, luiken, kortom alles wat
zich aan dek behoort te bevinden, was
verdwenen en op het achterschip wer
den op dek plassen bloed gezien.
Voor zoover nagegaan kon worden,
waren eenige l^den der bemanning
door drankmisbruik waanzinnig ge
worden. Zij" -hadden de overige man
schappen aangevallen, waarop een
algemeen gevecht ontstond, waarbij
drie man gedood werden. Van een de
zer drie was het hoofd door een bijl
slag bijna van den romp gescheiden,
terwijl oon ander met een mes mis
handeld was geworden.
De Nooreche stoomboot nam het
schip op sleeptouw en gaf later aan
een oorlogsschip kennis van het ge
val. Do aan boord van den logger
gebleven Hollanders werden geboeid
en het schip bij de Humber voor an
ker gelegd
I>© logger was gisteravond nog niet
m de haven gebracht, terwijl ook
niemand aan land mocht gaan. De
plaatselijke autoriteiten wachten
blijkbaar, aangezien het treurspel ia
volle ze© is gebeurd, een© beslissing
van hoogerhand aangaande de te ne
men maatregelen. Als de bemanning
In Engeland ann land gaat, dan zou
er een uitleveringsproces moeten
Plaats hebben. Kan het schip daaren
tegen naar Nederland gesleept wor
den. dan zou het onderzoek door d©
Nederiandsch© autoriteiten moeten
plaats hebben.
Volgens een andere lezing werd do
logger op 130 mijlen afstand» van
Scarborough drijvende gevonden. E©n
k.ein bootje werd uitgevonden om een
onderzoek in te stellen, waarbij
bleek, dat de geheele bemanning de
schipper Incluis, krankzinnig wns.
Zij werden aan boord van het stoom
schip en met, hun schip naar do
Humber gebracht.
Do marine-autoriteiten hebben de
zaak ter hand genomen en ontdekten
uit de scheepspapieren, dat er drie
man ontbraken. De andere licn wer
den verhoord, waarbij bleek dat de
drie vermisten vermoord en overboord
gesmeten waren.
De politie te Grimsby vorklaart, dat
de bemanning nog steeds in min of
meer abnormalen toestand verkeert
en onder gewapend toezicht aan boord
van hun schip werd gehouden.
Een bijz. Reuter-bericht meldt nog,
dat volgens de bladen de autoriteiten
te Grimsby het onderzoek voortzetten.
De verklaringen der Heden brachten
ben tot d© rnecning dat de misdaad
liet gevoig is van godsdienstwaanzin.
Een man beweerde Christus le zijn,
hij was een half uur dood goweesl en
daarna herleefd met de opdracht het
schip van duivels te bevrijden Toen
had men een duivelj'acht georgani
seerd, waarbij alle voorwerpen waar
in duivels konden bulzen, overboord
waren geworpen. Toen enkel© onge
lukkige. matrozen door de duivels be
zeten werden, werden dezen aangeval
len en gedood en bun lijken over
boord geworpen.
De justitie wacht op instructies hoe
verder met de krankzinnige moorde
naars moet worden gehandeld.
GEEN FRANSCH LUCHTSCHIP,
llavos meldt uit Parijs aan het
Hbld.:
Naar aanleiding van de vlucht,
voor eenige dagen, van bestuurbare
luchtschepen over Nederiandsch
