De Europeesche Oorlóg.
Haarlems Dagilas
De bait der Daitschirs en Oostenrijkers lo Kros-
sjevati en der Bulgaren in Nisj. Orer ten
stand der krijgsbedrijven ln Servld.
Een gevecht tnssehen vliegers.
Hoe de Dnltscbe krniser „ündine" zonk.
Alleen op de Wereld
TWEEDE BLAD
Woensdag 10 November 1915
Wat er veranderen zal, wanneer
het Evenredig Kiesrecht
wordt Ingevoerd.
II.
De da# van de stemming ls aange
broken en de kiezer zal, evenals vroe
ger, door de kiesvereenigingen wor
den bewerkt, om ter Btembüs te gaan,
daar elke partij er belang bij blijft
houden, een zoo groot mogelijk aan
tal van haar volgelingen naar het
stemlokaal te krijgen. De kiezer heeft
net als nu z'n oproepingskaart ont
vangen en verruilt die in het stem
bureau voor een stemkaart. Het
stembureau zal wel ingericht zijn, als
ook thans het geval is, alleen zitten
daar dan niet drie leden, als nu,
muur vier. Ook de oproepingskaart
en de stemkaart blijven in hoofd
zaak ingericht, zooals thans het ge
val is. Alleen zal de argelooze kie
zer, die nu al eens door de veelheid
van namen van z'n stuk wordt ge
bracht, wel een keer aan verbijste
ring toe zijn, want, daar elke partij
fieri candidaten kan stellen, zal hij
bij dc Kamerverkiezing van elk der
7 of 8 partijen, die gewoonlijk
verkiezingen deelnemen misschien
komt er dan nog een neutrale groep
bij tien vertegenwoordigers op z'n
kaait kunnen vinden, dus in 'i
heel 70, 80 of wel 90 namen, waaruit
hu den begeerden man moet kiezen.
Als de kiezer het witte stipje ach
ter den naam van den candidaat zij-
lier keuze heeft zwart gemaakt, is
zijn taak ten-einde en ltan hij weer
naar huis gaan.
Het stembureau moet dan, om vijf
uur s middags, overgaan tot ope
ning van de stembus en de telling
der biljetten. Dat gaat op de gewone
wijze maai- a!s het turven afgeloo-
pen is, bepaalt de voorzitter met al
leen hoeveel stemmen uitgebracht
zijn, op elk van de-candidaten, maar
ook hoeveel stemmen elke groep van
candidaten dus iedere partij
gekregen heeft. Na afloop der telling
brengt bet jongste lid hot proces-
verhaal met de verzegelde pakken
kaarlen naar het hoofdstembureau.
Dit komt den volgenden dug, om
uur, samen en stelt de resultaten vi
de stemming vast Deze resultaten
necmi dan het Centraal-stembureau,
dat onmiddellijk na afloop van de
bijeenkomst van het hoofd-stem-
bureau zijn vergadering geopend
heeft, als grondslag voor de bereke
ning, die dienen moet om aan te
geven, wie er nu eigenlijk gekozen is.
(Dal is niet zoo'n eenvoudig werkje.
Duidelijkheidshalve volge hier
voorbeeld van het verloop eener ver
kiezing. Om de berekening echter niet
te uitvoerig, en te ingewikkeld te
makaa, zij verondersteld, aak
maar vier politieke en audore groe.
pen candidaten hebben gesteld,
dat er slechts 12 zeteJa moeten bezet
wórden. In werkelijkheid zijn deze
icïjfers hij de Kamer- en Staten
verkiezing veel grooter immers bij
de verkiezing voor de Tweede Kamer
moeten 100 zetels onder de candida
ten verdeeld worden en zelfs voor do
Statenverkiezing in Noord-Holland
zul het Haarleinsche Centrale stem
bureau de berekening hebben te ma
ken voor de verkiezing van 77 leden.
Ter vergemakkelijking van het
grijpen is hier de berekening tot de
opgegeven aantallen beperkt.
Bij het nagaan van dit voorbeeld
dient men te letten op de beteekenis
van twee woordenstemcijfer
en k i e s d e e 1 e r. Het woord
„stemcijfer" (van iedere lijst) duidt
aan, hoeveel stemmen er in het to
taal zijn uitgebracht op dc verschil
lende candidaten, die door één groep
kiezers (of partij) zijn gesteld. De
„kiesdeeler" geeft aan, hoeveel stem
men een candidaat moet hebben, om
gekozen te worden. Die berekening
van den kiesdeeler is een van de in
gewikkeldste zaken van het Even
redig Kiesrecht.
Wc stellen nu eens, dat de vol
gende sterumenaantallen uitgebracht
jzijn op de candidatengroep A 1900
stemmen op groep B 1550 stemmen
op groep C 700 stemmen en op groep
D 2000 stemmen. Deze stemmenaan-
tallen heeten dus „stemcijfers".
Om nu na te gaan, hoeveel candi
daten van deze groepen als gekozen
/met die 'deellngen fot vlér te
gaan, zullen wij hier onze bereke
ning ook niet verder voortzetten. We
deelen dus de straks genoemde cij
fers door 1, 2, 3 en 4 en krijgen dan
de volgende getallen
Groep A 1900 gedeeld door 1, 2,
3 en 4 geeft 1900, 950, 633 1/3 en
475;
G r o e p B 1550 gedeeld door 1, 2,
3 en 4 geeft1550, 775, 516 2/3 en
387 1/2
Groep C 700 gedeeld door 1, 2,
3 en 4 geeft 700, 350, 233 1/3 en 175
G r o e p D 2000 gedeeld door 1, 2,
3 en 4 geeft2000, 1000, 666 2/3 en
500.
Wanneer we nu al deze gevonden
getallen naar de grootte op een rij
tje zetten met de letter van de candi
datengroep er bij, dan krijgen we
het volgende staatje
1. 20C0
groep D.
2.
1900
A.
3.
1550
B.
4.
1000
5.
950
A.
6.
775
B.
7.
700
C.
8.
666 2/3
D.
9.
633 1/3
A.
10.
516 2/3
B.
11.
500
D.
12.
475
A.
13.
3S7 1/2
B.
14.
350
C.
15.
233 1/3
c.
16.
175
c.
In dit lijstje van getallen ls het
'12de cijfer vet gedrukt. Omdat we
namelijk verondersteld hebben, dat
er 12 zetels moeten bezet worden,
wijst dit twaalfde getal het aantal
stemmen aan, dat recht geeft op een
zetel. Voor elke 475 stemmen, die 'op
één candidatenlijst zijn uitgebracht,
krijgt de groep, die dezo lijst inle
verde, in ons voorbeeld één zetel
(Dit getal 475 noemt men nu den
„kiesdeeler").
In ons voorbeeld hadden de groe-
pen A. 1900, B. 1550, C. 700 en D. 2000
stemmen op hun lij stén gekregen.
Zoo menigmaal nu het getal 475 in
de genoemde getallen begrepen is,
heeft elk dier groepen reclit op één
zetel dus groep A. met 1900 stem
men1 op 4 zetels (4 maal 475 is 1900)
groep B. met 1550 stemmen 3 ketels
(3 maal 475 is 1425) groep C. met
700 stemmen 1 zetel (1 maal 475 is
475 stemmen) groep D. met 2000
stemmen 4 zetels (4 maal 475 is 1900).
Het >kan nu zijn, dat bij de boven
bedoelde verkiezing de genoemde
groepen elk weer bestaan uit
schillende partijen. v. Groep
B, die zich met 1550 stemmen
drie zetels toegekend zag, wordt ge
vormd door twee samengaande Link-
sche of twee Rechtsohe groepen. Zij
hebben dan te voren, na de candi-
daatstelling, op de in het vorig artikel
aangegeven wijze, moeten verklaren,
dat zij hun candidatenlijsten met el
kaar verbonden. Is du6 Groep B een
coalitie- of een concentratiegroep, dan
moot, nu vaststaat, dat dc samen
gaande partijen drie zetels hebben
verworvei^ nagegaan worden, hoe
veel van die drie zetels aan elk der
samenwerkende partijen toekomt.
We veronderstellen daartoe eens, dat
van de 1550 stemmen van groep B er
op de candidatenlijst van partij I van
groep B 1025 en op partij II van groep
B 525 stemmen zijn uitgebracht.
Men gaat dan precies weer te
werk als bij de eerste berekening en
deelt die 1025 stemmen en 525 stem
men, achtereenvolgens door de cijfers
1 en 2 (meer blijkt niet noodig).
Men krijgt dan
P a r t ij 11025 stemmen, gedeeld
door 1 en 2 geeft 1025 en 512 1/2.
P ar tij II 525 gedeeld door 1 en 2
geeft 525 en 2621/2.
In een rij geven de getallen, naar
de grootte gerangschikt, het volgen
de staatje:
1025 Partij I.
P n r t Ij 1
C. Koenen
D. v. d. Mark
B. van Oort
P. de Wit
F. Meijer
Totaal 1025 6temmen.
P a r tij II
W. v. d. Wal
O. Laan
D. Vos
300 stemmen.
125
100
525
II.
3 61S'/> I.
4 2621/2 1.
Daar er drie zetels onder beide par
tijen te verdoelen zijn, is hier het
derde getal de kiesdeeler, dus 5121/2,
en elke partij ziet zich zooveel zetels
toegewezen, als het aantal keeren, dat
het getal 5121/2 op de uitgebrachte
steiuinen-aantallen dier partijen
(1025 en 525) begrepen is.
Partij I krijgt dus met 1025 stem
men 2 zetels (2 maal 5121/2 ls 10%)
en Partij II met 525 stemmen 1 zetel.
liet staat dus nu vast, dat van dc
partijengroep B partij I 2 zetels en
partij II er 1 krijgt. Nu moet dus nog
uitgemaakt worden wie van de ge
stelde candidaten .die twee en dien
éénen zetel zullen bezetten.
Om aan te toonen hoe deze verdee
ling geschiedt, onderstellen we, dat
moeten worden verklaard, begint de volgende candidatenlijsten door de
liet Centraal-Burcau de uitgebrachte partijen waren ingeleverd en dat de
stemcijfers achtereenvolgens te dee-1 aciiter de namen vermelde cijfers de
len door de cijfers 1, 2, 3, 4, enz. Om- aantallen stemmen aangeven, die op
dal het bij deze verkiezing, zooals j die candidaten zijn uitgebracht,
straks zal blijken, maar noodig is, I
Totaal 525 stemmen.
Uitgemaakt is, dat Partij I twee
zetels zou krijgen. De kiesdeeler, die
gebruikt werd bij het toekennen van
deze twee zetels aan Partij I was
5121/2. Deze kiesdeeler geldt ook
voor de toewijzing van de zetels aan
de candidaten. Wie du6 512 1/2 stem
heeft behaald, is gekozen. Geen van
de acht candidaten der twee partijen
heeft echter dit aantal bereikt. In
dit geval nu kent men de zetels toe
aan de candidaten, die de hoogste
aantallen stemmen hebben behaald.
Bij Partij I zijn dit dus C. Koenen
en B. van Oort en bij Partij II W.
van der Wal.
Het zal echter vaak voorkomen, dat
de candidaten wel meer stemmen
krijgen, dan de kiesdeeler aangeeft.
Gesteld, dat een partij de volgen
de candidaten luid opgegeven en dat
dezen de daarachter volgende Btem-
menaantailen liodden behaald:
K. Muller 550 stemmen.
J. Nieuwen,huizen 350 stemmen.
D. Vink 75 stemmen.
J. Oudshoom 25 stemmen,
Wanneer we nu vports aannemen,
dat bij een kidadeeier van 450 tweede,
tels aan deze lijst zijn toegekend,
bi ij kt dat de candidaat Muller 100
stemmen meer heeft behaald, dan hij
noodig had 1550 stemmen is 450 st.
plus 100 st.)
De overschietende stemmen komen
dan ten goede aari den candidaat
Nieuwén'huizên (lio. 2 der lijst) die
350 stemmen heeft behaald. Hij krijgt
er nu de 100 st. van Muller bij en
heeft dan 450 stemmen, juist het yer-
eischte aantal om gekozen te kun-
»aen worden. De twee zetels, toegekend
aan deze candidatenlijst worden dus
toegewezen aan Muller en Nieuw en -
huizen.
Uit deze voorbeelden blijkt dus, dat
gekozen zijn dc candidaten, die het
aantaJ stemmen van den kiesdeéler,
waarmee de zetels aan de Mist zijn
toegekend, hebben behaald. De over
schotten komen in volgorde van de
namen op de lijst, aan de overige can
didaten ten goede, die niet het getal
stemmen van den kiesdeeler hebben
behaald.
Wanneer de candidaten niet 't aantal
stemmen van den kiesdeeler hebben
behaaid, worden als gekozenen aan
gemerkt, degenen, die de hoogste
stemincn-aantallen hebben verwor
ven, of die door toevoeging Van de
overgedragen stemmen hebten ver
kregen.
liet Centraal stembureau maakt be
halve dé lijst van/de gekozenen, ook
de lijst van de niet-gekozeneai op en
wel in de volgorde van de door hen
verkregen stemmen-aantallen. Wan
neer n.l. een van de gekozenen voor
zijn benoeming bedankt, ovei lijdt, of
als er een tusschéutijdsohe vacature
ontstaat, wordt in een zitting van hot
Centraal Stembureau voor de ver
vulling van de opengevallenplaats
diegene aangewezen, die van dè aan
vankelijk niet-gekozenen der lijst,
waarop de naam voorkwam van het
lid, dat uitvalt, het hoogste aantal
stemmen had verworven. Valt bv.
in ons laatste voorbeeld de gekozene
Muller uit, dan wordt hij opgevolgd
door den candidaat Vink.
Uit het bovenstaande volgt, dat het
ontworpen kiesstelsel in de volgende
hoofdzaken verschilt van hot tegen-
j wuordige meerderIïeidsstelsel
lo. Zooveel mogelijk komt de in-
j vloed van eiken kiezer tot zijn recht.
Daardoor wordt de verhouding van
de partijen in de Kamer een betere
afspiegeling van de sterkte der par
tijen onder de kiezers. Het wordt nu
ook mogetijk, dat kleine politieke
groepen, die thans in een aantal kies.
districten bij de stemming In de min
derheid blijven era daarom geen can
didaat gekozen konden krijgen, een
of meer afgevaardigden zullen heb
ben.
2o. Ofschoon door het verbinden der
lijsten het samengaan van partijen
mogelijk blijft, zullen de kiezers, om
dat zij alleen hebben tt? stemmen op
de candidalen van hun eigen partij
of groep, niet voor het feit komen te
staan, dat zij uit politieke overwegiu
gen zouden moeten stemmen op een
candidaat van een der samenwerken
de partijen, zooals thans het geval is.
De statu busverbonden tusschen
sterk van elkaar afwijkende partijen
vc-rvallen dus, voor zoover de kiezer
daarmee te maken heeft. Men steint
den candidaat van zijn eigen politieke
ting zonder moei',
i. De waarde van de stem van een
kiezer zal niet langer beïnvloed wor
den door de vrij willekeurige districts
verdeeling en ook niet meer door het
grooter of kleiner zijn van een district
4o. De verkiezingen bij enkele can-
didaatstelling, de hei-stemmingen en
stemmingen bij de tusschentijdsche
verkiezingen vervallen. (Bij gemeenie.
raadsverkiezingen blijft echter de mo
gelijkheid van verkiezing bij enkele
candidaatstelling beslaan).
5o. De verkiezing voor de Tweede
Kamer heeft niet meer plaats in 100
kiesdistricten, dóch in 18 kieskringen.
Haarlem is een dier kieskringen. De
diclitst-bijliggeude kieskringen zijn:
Amsterdam, Leiden en Den Helder.
Dc toekomstige kieskring Haarlem
omvat op dit oogenbük een bevolking
van ongeveer 310.000 personen en be
staat uit de tegenwoordige kiesdistrlc.
ten Haarlem, Beverwijk, Haarlem
mermeer en Hilversum (d'e geheeld
Gooi streek).
JAC. C. M. Jr.
Officieel nieuws.
Stadsnieuws
Rubriek voor Vragen
Qoabonneerden hebban het voorrecht,
vragen op verschillend gebied, mils voor
boautwoording vntbaur. in te renden bij do
Hedaotie van Haarlem's Dagblad, Groote
Houtstraat 53.
Alle antwoorden worden geheel kosteloos
gegeven en zoo spoedig mogelijk.
Aan vragen, dis niet volledig naam en
woonplaats van den inlander vermelden
wordt geen aandacht geschonken.
VRAAG. Ik ben met Mei in. be
trekking gekomen en lieb deze t';8en
November opgezegd. Kan mevrouw
den godspeiming van mijn looin af
houden. Heb ik recht op mijn procon-
te n geld?
ANTWOORD. De godspenning
kan wórden afgehouden. Gij hebt
recht op 't procentengeld, ontvangen
gedurende uw dienstbetrekking.
VRAAG. Mijn patroon heeft mij
aangenomen lot half Januari. Is mijn
patroon verplicht mij regeraverzuiin
to betalen? Er is niets vooruit afge
sproken.
ANTWOORD. Over den tijd dat
niet gewerkt wordt, behoeft als regel
geen boon te worden belaald.
VRAAG. Ik woon te Schoten.
Wegens verandering van eigenaar
van mijn huurhuis is mij de huur op
gezegd Heb ik recht op schaóevergoa.
ding en behoef lk geen huur meed' te
betalen?
ANTWOORD. Gij hebt geen recht
op schadevergoeding en moet de h"uur
blijven betalen.
VRAAG. Iemand heeft gedurende
twee jaar een stuk land gehuurd en
altijd op tijd de huur betaald, llij
heeft de zomermaanden het land met
bollen beplant. Heden kreeg ik een
brief van dein eigenaar dat met 1 Juni
191G hij liet land weer in gebruik
moest hebben. Hoelang is de dpzeg-
termijn?
ANTWOORD. Vermoedelijk slaat
do opzeggingstermijn in het hunrcon
tract. Zoo niet, dan is de opzeggings
termijn volgens plaatselijk gebruik
minstens een half jaar, maar tegen
het ontblooten der schoof of weiland
tegen Kerstmis.
VRAAG. Mijn dienstbode is per
week gehuurd en ontvangt haar geld
per 4 weken. Zij heeft haai- dienst te
gen 16 November opgezegd. Heeft zij
liet recht haar kermisfooi te behou
den?
ANTWOORD. Ja.
VRAAG. Ben ik verplicht auteurs
recht te betalen wanneer ik een au
tomatisch orgel ln mijn café laat spe
len?
ANTWOORD. Ja.
VRAAG. Ben werkman is door
een patroon per week aangenomen
zonder eenige overeenkomst, is de
chef nu gerechtigd dien knecht wegens
eon kleine nalatigheid te schorsen?
Heeft hij dan recht op loon?
ANTW OORD. Alles hangt er van
af, hoe groot die „kleine" nalatigheid
Aan de etafberichten ontleenen wij
WESTELIJK OORLOGrSVELD.
Van den Franschen etaf
Bij Looe patrouille-gevechten en
acties met geweervuur.
De Duitschers hebben in den sec-
tor Bouvratgnes en in Champagne
in de streek van het „Trapezium")
een fel geschutvuur onderhouden,
waarop de Fransche artillerie een zeer
krachtig .antwoord niet schuldig is
gebleven.
Van den D u i te c h e n staf
Geen gebeurteniseen van belang te
melden.
De pogingen van de Franschen om
het aan de Hilsenfirst ontnomen stuk
loopgraaf te heroveren, zijn verijdeld.
OOSTELIJK OORLOGSVELD.
Van den 'D u i te c h e n-elaf
Ook Maandag zijn de aanvallen
van de Russen ten W. en Z W. van
Riga. ten W. van Jacobstadt en voor
Dunabiwg zonder eenig- succes voort
gezet. In den nacht van 7 op 8 lezer
waren Russische afdeelingen ten W.
van Dunaburg ln een emal gedeelte
van de voorste Duitsche stelling bin
nengedrongen. Düitsche troepen wier
pen hen in een tegenaanval terug en
1 officier en 372 man ge van-
FEUILLETON
12)
En ge zult oolc een fluweel en broek
krijgen en een jas en een hoed. Dat
zal uw tranen wel doen o parogen,
hoop ik, en u beenen geven, om de
overige zes mijlen af te leggen.
Schoenen met spijkers. Dat ia l«e*-r-
li|k! Schoenen waren reeds voor mij
een wonder, maar toen ik van sp;j-
kers, hoorde, vergat ik mijn verdriet.
Neen, zeker, mijn meester was geen
slecht mensch.
Zou een slecht mensch er aan go-
dacht hebben, dat mijn k cm pen mij
konden hinderen?
Schoenen. Schoenen met spijkersl
Een fJuweelen broek! Een jas! Een
hoed!
O, als vrouw Barbarin mij zag, wat
zou zij dan in haai' schik wezen, wat
zou zij trotsch op mij zijnl
Hoe jammer dat Ussel nog zoo ver
af was.
Ondanks do schoenen en do fluwee-
len broek, die aan het eind der zes
mijlen mijn loon zouden, zijn, scheen
liet mij toch nog een geduchte wan
deling toe.
Gelukkig kwam het weer mij te
hulp.
De lucht, dis sedert ons vertrek
onbewolkt was geweest, begon lang
zamerhand te betrekken weldra viel
een motregen, die wel niet zou ophou
den.
De schapevacht beschutte Vila!is
voldoeifcde en zij kon ook Joli-Coeur
besoharmen die bij den eersten drop-
j pel terstond zijn schuilplaats had op
gezocht. Maar de honden en ik, die
treen mantel of iets dergelijks had
den, waren weldra druipnat; de die
ren konden zich van tijd tot tijd nog
eens afschudden, maar dit middel
stond mij niet ten dienste: ik moest
voortloopon onder een vracht, die mij
bijna verpletterdo en mij ijskoud
maakte.
Zijt gij spoedig verkouden'? vroeg
hij mij.
Dat weet i»k niet, ik geloof naet
dat ik ooit verkouden was.
Goed, goed, er ls toch iets goeds
ln u. Maar ik wil u niet noodeloos
blootstellen; wij zullen vandaag niet
verder gaan. Daar ginds ligt eeiï dorp
en daav zullen wij den nacht door
brengen.
Maar er was geen herberg ln dat
dorp on niemand wilde een onderko
VRAAG. Waar kan een jongen
gratis voor stuurmun opgeleid wor
den Waar moet hij zich daarvoor
aanmelden
ANTWOORD. Schrijft u ecn9
aan den heer G. Doncker, comman
dant van de Kweekschool voor Zee
vaart. Genoemde heer knn u wel-
licht inlichtingen verschaffen.
Bij een voorspoedig gevecht ten N;
an Komarof aan de Styr zijn 'Muï
Russen gevangen genomen.
Van den. Oostenrijkse hen
Etaf
Ten noorden van Jadzowitse
de beneden-Strypa en ten. oosten van
Tsartorlsk aan de Styr zijn aanvallen
der Russen afgeslagen.
ZUIDELIJK OORLOGSVELD.
Van den Oostenrijkechen
6taf
Tal van Italiaansche aanvallen,
aan het leonzo-front op Zagora, in d€
Dolomieten op den Col di Lana en den
Sief-zadel zijn afgeslagen.
De strijd In Ssrvlë.
STAFBERIOHTEN.
Van den Duilsohen elaf
Ten Z. van Kraljewo en ten Z.
Kroesjewate zijn de Serviërs uit hun
ocliterhoedestellingen geworpen. De
Duitsche troepen rukken verder op.
De hoogten bij Gjoenis op den lin
keroever van de Zuidelijke Morawa
zijn bestórmd.
De buit van Kroesjewals is tot on
geveer 50 kanonnen, vv,- o, 10 zware,
geslegen en het aantal gevangenen
tot ruim 7000.
Het leger van Bojadzjef bereikte
Zondagavond ten N.W. van Alclcsi-
nats en ten W. en ten Z.W. van Niej
de zuidelijke Morawa en nam, samen
met andere, uit het zuiden oprukken
de Bulgaarsche afdeelingen, de stad
Leskovvats.
Van den Oostenrijkschen
6taf
Ten Z. van Trstcnik zijn de Oosten-
rijkeche troepen in een gevecht ge
wikkeld.
Aan de Mcmtenegrijnsche grens ie
de toestand onveranderd.
Van den Bulgaarse hen staf
Bulgaarsche troepen, die het ver
slagen Servische leger
volgen, hebben op het geneele
front de Morawa bereikt cn treffen
maatregelen voor den overtocht der
rivier. Bezet zijn de steden Alcksinats,
Wlasotinje, Illowats, en in Macedonië
Tetowo.
De Bulgaarsche troepen zijn te Nisj
mei bloesnen en hoerageroep ais be
vrijders ontvangen.
Te Nisj en in de omgeving der stad
I hebben de Bulgaren 42 stukken ves-
t'nggeechut, duizenden geweren
kisten met munitie, 700 epoorvvagens,
voor 't meerendoel geladen met le
vensmiddelen, veel automobielen,
veel verplegingsmateriaal (o.a
dcsinfecteermachines), 500 waterpom
pen, 500 nieuwe vlaggen, 100.000 stuks
i militair ondergoed en uniformen buit.
j gemaakt. Er zijn nog vele opslagplaat-
sen van munitie in en nabij de stad.
Voorts hebben de Serviërs tijdens
hun terugtocht veel kanonnen en ma
chinegeweren achtergellaten. Doze
zijn nog niet geteld.
Bij Nisj zijn tot dusver 500 gevat»
genen geteld.
De Bulgaren hebben Leskowats be
zet.
Van den Hon tcn/egr ijn-
ec hen etaf.
Hevïge artilleriegevechten langs de
geheele linie, met vergeefsche aan
vallen, op verschillende punten, van
de Oostenrljksche infanterie.
VAN DUTTSCHE ZIJDE.
De correspondent vsn het „Berli
ner Tageblatt", Leonhardt- Adelt,
seint uit het Oostenrijksche oorlogs-
perskwartierHet innerlijke en uiter
lijke verband van het Servische leger
begint te verbrokkelen Het leger, dat
uitsluitend aangewezen is op het
ruwe en zoo goed als onbewoonde
bergland ten zuiden en ten westen
van de Morawa, kan de. reeds onvol
doende legertreinen niet met de non-
digê haast met zich meevoeren. Voort
durend komen de vervolgers in aan
raking met geheele trcincolonnes, d;e
in het slijk zijn blijven steken. Do go-
leiders doen geen ernstige pogingen
meer om den trein vooruit le brengen,
maar geven zich eenvoudig over.
fn de laatste dagen alleen al maak
ten de legers van Von Gallwitz en
Von Kövess, met inbegrip van do
8000 man die te Kroesjevats gevan
gen werden genomen ,12.000 gevange
nen. Het totale aantal gevangenen se
dert het begin van het offensief te
gen Servië wordt daardoor op ruim
40 000. gebracht.
De Bulgaren hebben noordelijk en
zuidelijk van Nisj den toegang lot 't
dal van Aleksinats en Leskowats ver-
meesterd en verdrijven daaruit de laat
ete Serviërs.
VAN SERVISCHE ZIJDE.
Pasitsj, de voorzitter van den Ser
visehèn ministerraad heeft do vol
gende verklaring afgelegd tegenover
een correspondent van de Temps:
„Te Raschka, sinds Zondag de voor-
loopige hoofdstad en regeeringszetel
Servië, blijven de hoop en de nio-
reele kracht vam geheel Servië, leger
zoowel als burgerbevolking, onaan
getast, ondanks de te verwachten af
wikkelingen vain de gebeurtenissen.
Sinds den Inval met numeriek veel
grootere troepenmachten door de
Duitschers, Oostenrijkers en Bulga
ren. trekken de Servische troepen
volkomen onderlijk terug. Er wordt
reeds een maand larng gevochten en
nog hebben de vijanden het doel niet
bereikt dat zij nastreefden.
De successen van de Duitschers ajjs'
nog niet scherp omlijnd. De vertbin
ding is in werkelijkheid nog niet to
stand gekomen, en de eerste bewerk,
stelligde doorgang heeft geen prao
tiscli nut, daar de Duitschers er geen
kanonnen of munitie mede naar de
Bulgaren en Turken kunnen voeren.
Daarom doen zij thans een wanhopi
ge poging om zich meester te molten
van den spoorweg van Belgrado naar
Nisj en naar Sofia.
In het Servische hoofdkwartier,
zoowel ale ln het kabinet of onder het
geheele volk is men overtuigd, dat,
zoodra de troepen van de geallieer
den in voldoend aantal gekomen zijn
en den strijd beginnen, het succes
snel en duurzaam aan de geallieer
den zal zijn. Bovendien is men er ze
ker van, dat dit succes het begin von
het einde van den oorlog zal beteek e*
nen."
De oorrespondent vertelt verder
van de aankomst van Fransche vlis
gers in Servië.
VLUCHTELINGEN.
De „Temps' verneemt uit SalonT-
ki, dat de ellende van de Servische
gezinnen, die naar Griekenland zijn
uitgeweken, alle beschrijving te bo
ven gaat. Deze ongelukkigen zijn
volstrekt van alle bezit ontbloot. De
meesten zijn in lompen gehuld en lij
den aan ziekten, tijdens hun vlucht
opgedaan. De toestand van de kinde
ren vooral is verschrikkelijk.
men geven ann eon zwerveling, die
oen kind en drie vuile honden bij zich
had.
Wij hebben geen slaapplaats,
zeide men, en men wierp de deur
voor onzen neus dicht. Wij gingen
van liet eene huis naar het andere,
zonder dat iemand ons opende.
Zouden wij dan toch genoodzaakt
wezen om zonder even te nisten de
vier mijlen af te leggen, die ons nog
van Ussel scheidden? Het werd nacht
en de regen deed ons verstijven; het
wiib of mijn beenen stokstijf zouden
blijven staan.
O. dat heerlijk huis van moeder
Barberin!
Eindelijk wilde een boer. die wat
menschlievender was dan de ander er:,
ons wel zijn schuur afstaen. Maar
voor hij ons binnenliet, stelde hij tot
voorwaarde, dat wij geen licht moch
ten aansteken.
Geef, mij uw lucifers, zeide hij
to-t Vital is, ik zal ze u morgen bij uw
vertrek, teruggeven.
Vitalis was een bedrfchtzaam man,
die zonder de noodige levensbehoeften
ncoit op reis zou gaan. In den ransel,
dien hij op zijn rug droeg, had hij
een groote snede brood, dien hij in
vier stukken brak.
Toen zag ik voor die eerste maal hoe
hij gehoorzaamheid en tucht wist te
handhaven.
Terwijl wij van de eene deur naar
do andere dwaalden, om een naclit-
verb.ijf te zoekep, was Zerbino een
huis blnnongeloopen, waaruit hij ter
stond weder te voorschijn was geko
men met een korst brood in zijn bek.
Vi talis had toen maar één woord ge
zegd.
Denk er aan, tot vanavond, Zer
bino.
Ik dacht niet moer aan den diefsta),
tot op het oogenblik, dat mijn meester
liet brood verdeelde. Zerbino liet den
kop hangen.
Wij waren op twee bossen varen
naast elkander gezeten met Joli-Coeur
tusschen ons; de drie honden lagen
voor ons uitgestrekt. Capi en Dolce
hielden de oogen strak op hun mees
ter gevestigd.
Zerbino daarentegen lag met zijn
kop op den grond en met hangende
oo ren.
Laat de dief zich verwijderen,
zeide Vitalis op bevelenden toon, en
In een hoek gaan liggen; hij gaat
zonder eten naar bed.
Zerbino verliet terstond zijn plaats
en kroop in een hoek, dien zijn mees
ter hem aanwees; hij ging onder een
hoop stroo liggen en wij zagen hem
niet meer, maar hoorden hem telkens
zacht kreunen.
Toen dit gebeurd was, reikte Vitalis
mij het brood en terwijl hij hot zijne
at, deeldo hij aan Joli-Coeur, Capi en
Dolce hun porties uit
De laatste maanden was lk bij
vrouw Barberin niet verwend; toch
scheen deze verandering mij zeer
wreed.
Hoe heerlijk was het hoekje bij den
haaixl; inet welk een genot Zou ik
onder mijn lakens gekropen zijn, ter
wijl ik het dok over mijn neus haal
de!
\faar helaas! er kon geen sprake
zijn van lakens of van dok en wij
mochten blijde wezen, dat wij een
ligplaats van stroo hadden.
Uitgeput van vermoeienis, met voe
ten als versteend, rilde ik van koude
in mijn natte kleederen.
Het was nu donker en nacht gewor
den, maar lk dacht niet aan slapen.
Uw tanden klapperen, zeide Vi
talis, hebt gij het koud?
Een beetje
Ik hoorde dat hij zijn zak opende.
Ik bezit geen fraaie garderobe,
vervolgde hij, maar hier hebt gij een
droog hemd en eon jas waarin gij u
wikkelen kunt, wanneer ge u van uw
nat'o kleederen hebt ontdaan: gij
moot dan maar onder stroo kruipen
en ik wed. dat gij wel warm zult wor
den en inslapen.
Toch werd ik niet zoo spoedig warm
als Vitalis wel had gemeend; nog km-
gen tijd lag ik tc woelen en mij op
mijn stroo te keeren en te wenden, to
pijnlijk en te ongelukkig om in slaap
to geraken.
Zou liet voortaan iederen dag zoo
wezen? Zonder ooit te rusteD, ln den
regen loopen, in een schuur slapen,
van koude bibberen en tot avondeten
niets anders krijgen dan een stuk ja
dro'X? brood, en niemand om mij te
beklagen, niemand om mij lief te heb
ben, gven moeder Barberin?
Terwijl ik hierover lag te peinzen
met een l>ezwaar(l gemoed en de
oogen vol tranen, voeldo ik eensklaps
een warmen adem over mijn golaat
glijden.
Ik strekte de hand uit en voelde het
kroezige haar van Capi.
Hij was mij stil genaderd en kroop
behoedzaam voort tusschen de varen;
hij snoof znchlkeiis; zijn adem streek
mij langs liet gelaat en over mijn ha-
Wat wilde hij?
IIij strekte zich op hot stroo uit en
begon mijn hand te likken.
Getroffen door dezo hefkoozing,
richtte ik mij half op en drukte hein
een kus op zijn kouden neus.
Hij gaf een onderdrukten kreet en
legde toen eensklaps zijn poot in mijn
hand, zonder zich verder te bewegen.
Ik vergat toen mijn vermoeidheid
en mijn verdriet; mijn toegeknepen
kocJ ontspande zich weder; ik haalde
weer adem; ik was niet meer alleeiu
ik had een vriend.
(Wordt vervolgd).
