HOKUS-POKÜS-PAS!
St. ENiicoiaas
Bal zij zich hij dit bèslnlt ffaMluKOrt."
Verder zneldt „De Tijd" nog i
„Een onzer medewerkers, zoo even
uit België terugkeerend, deelt ons
tnede, dat ook daar in tal van Dmit-
eche militaire kringen 6teeda meer en
moor stemmen voor een spoedigen
vrede opgaan, en naarmate deze vro-
desgeruchten worden tegengesproken,
in diezelfde mate houden zij met de
grootste hardnekkigheid aan. Ze(fi3
hooggeplaatste personon laten er zich
in het publiek over uit en geven als
hun besliste rneening te kennen, dat
men den harden winter niet meer zal
ingaan, zonder dat tenminste een
wapenstilstand zal gekomen zijn.
Of nu deze «temmen haar oorzaak
vinden in een algemeen verlangen
van de Duitschers naar vrede, ia niet
te zeggen, want ook van Belgische
zijde nemen deze stemmen toe en
gaan vergezeld van argumenten, die
■heel wat ernstiger zijn dan die, wel-
ko bij 't begin van den oorlog to bar-:
de werden gebracht.
Mijn laatste reis in België aldus
onze medewerker heeft ook mij
zeer gesterkt in de rneening, dat (cn:
minste het grootsla lood van dozen
oorlog geleden is."
DE TECHNIEK BIJ DE VREDES
ONDERHANDELINGEN.
In de Tag schrijft Hermann von
Rath over de techniek van de slui
ting van den vrede.
Hij neemt aan, dat de vijanden van
Duilschland alle moeite eullen doen,
om het een vredescongres op te drin
gen. Daartoe zullen zij zich op do
Londensche overeenkomst beroepen,
die de hesluiten van iedere mogend
heid van de Entente van de goedkeu
ring der overige hondgenooten af
hankelijk maakt. Voor Duitschland
heeft die overeenkomst echter niet
rle minste beteekenis. Het is een in
terne aangelegenheid van zijn vijan
den. of zij dat verdrag willen prijs
geven of nakomen. Gelijk het 't stre
ven van de Duitsche legerleiding ge
durende den geheelen ve-ldtooht is
geweest, de wet van den oorlog voor
5e schrijven, zoo zal het de van zelf
sprekende taak van de Duitsche di
plomatie zijn, om de wet van da on
derhandelingen en van de sluiting
vau den vrede te stellen. Dat op dien
eisch de eerste vredesonderhandelin
gen misschien schipbreuk zullen lij
den. is een mogelijkheid, waarmee
men aan weerskanten rekening moet
houden.
Aan den kant i an het Viervoudig
Verbond (Duitschland, Oostenrijk,
Turkije en Bulgarije) heeft eensge
zindheid over het doel van den oor
log en de daartoe noodige maatrege
len bestaan.
Met diezelfde eensgezindheid zal
het Viervoudig Verbond ook de
vredesonderhandelingen beginnen.
Binnen de perken van dit in algc-
meene trekken vastgestelde program
zal het natuurlijk, met voortdurend
onderling overleg, zaak van elke rc-
KCerig op zichzelf zijn, om met elke
vijandelijke regeering afzonderlijk
van gedachten te wisselen. Dat zal
langs den weg van rechtstreekse lie
diplomatieke onderhandelingen moe
ten gebeuren, die ten gevolge moet
hebben, dat men tot eenstemmigheid
over de voorwaarden, als eventueo-
len afstand van gebied, schadeloos
stelling, enz., komt. Dan moet blij
ken, of er na de afdoening van de
voornaamste vraagstukken nog
kwesties dienen opgelost le worden,
die uit de ervaringen van den oorlog
b.v. op volkenrechtelijk gebied voort
vloeien. Hiervoor zou zoo noodig een
later congres mogelijk zijn. Maar de
sluiting van den vrede en de daarmee
samenhangende territoriale en poli
tieke gevolgen moeten daar geheel
huiten staan. Onverschillig of het
einde van den strijd nabij of verder
af is. in elk geval verdient het aan
beveling, dat men zich bijtijds een
beeld vormt van de aanstaande vre
desonderhandelingen, „opdat niet
eerst in buiten- en binnenland lief
denkbeeld wortel schiet, dat een we
reldcongres onvermijdelijk is, omdat
een wereldoorlog vooraf is gegaan.
'Daardoor zou ook noodelooze ont
stemming bij de onzijdige» venmeden
kunnen worden, die zich anders, na
al de moeite, die zij aan de voorbe
reiding besteed zouden hebben, bit-
tor teleurgesteld kouden zien, als zij
geen gelegenheid kregen, om met
hun denkbeelden gehoord te wor
den."
v—
Vervolg Binnenland
De n. o. T.
VAN ENGELSCHH ZIJDE.
De speciale correspondent van de
„Times" te Amsterdam heeft een on
derhoud gehad met den president
\an de Ned. Overzee Trust Maat
schappij. wiens aandacht hij vestig
de op het antwoord van Lord Robert
Cecil aan den heer J. Rees over het
verzenden van Duitsche goederen
door de Barker Steamship Company
van Rotterdam naar Amerika en van
daar naar Engeland.
De heer Van Aalst gaf zoover-
taalt het „Alg. Handelsblad" aan
den correspondent te kennen, daar
van niets te weten. Wanneer een der
gelijke verscheping heeft plaats ge
had, zoo merkte de heer Van Aalst
op, kan dit alleen geschied zijn met
toestemming van het Brltsoho Con-
julaat-Generaal, met speciale mach
tiging van het Britsche Departement
van Buitenlandsche Zaken.
Mogelijk is, dat Barker een druk
fout is en moet zijn Barber, voor de
Barber Company, die goederen van
Amerika naar Europa brengt. Zoo
dra de lading gelost is, komen die
/diepen weder ter beschikking van
den eigenaar. Geen schip dus van de
Barber Cy. zal Duitsohe goederen
kunnen brengen naar Amerika.
De meeste schepen staan trouwens
onder contróle van de Ned. Overzee
Trust Maatschappij. Aangenaam zal
het mij intusschen zijn, als Sir J.
ltees alle bijzonderheden, welke hij
over deze zaak weet. te onzer kennis
wil brengen.
In het interview iet de heer Van
'Aalst vervolgens uitvoerig de positie
Vau Nederland en do N. 0. T. uiteen,
Ook over het smokkelen gaf de
heer Van Aalst zijn rneening. Niet
altijd, zoo voegde hij den berichtge
ver van liet Londensche blad toe, is
dfiftrövor geschreven met erkenning
van de groote moeilijkheden, die te
overwinnen zijn. Het is onmogelijk
te verzekeren, dat in een land van 6
millloen inwoners een ieder het Gou
vernement zal gehoorzamen. Dan
worden de moeilijkheden zeer groot
wanneer de goederen van de te goe
der naam en faam bekend staande
importeurs overgaan in de derde en
vierde hand, en door die kleinere
handelaren naar de verboden stre
ken worden verzonden.
Eindelijk ls er de groote verleiding
waarin vele Nederlanders komen
wanneer hun voor artikelen, waer-
aan onze Oostelijke naburen groote
behoefte hebben, buitensporig hooge
winsten worden aangeboden. Som
migen kunnen dan aan de verleiding
geen weerstand bieden en nan de
Oostzijde van de grenzen worden de
smokkelaars met epen armen ont
vangen.
Het misbruik ontgaat echter aan
onze aandacht niet en wij doen de
meest ernstige pogingen, om de oor
zaak der klachten weg te nemen.
Niet minder dan 650 personen heb
ben we in dienst, om toe ie zien dat
de bepalingen van de N. O. T. nage
leefd worden, een contröle, die te
moeilijker is, omdat voor sommige
artikelen geen uitvoerverbod be
staat.
De heer Van Aalst gaf ten slotte
toe. dat met olie en vet nogal onge
rechtigheden hebben plaats gehad.
Met de Instelling van het nieuwe
Margarinebureau is gezorgd, dat dit
niet meer zal voorkomen.
DE DUITSCHERS EN DE N. 0. T.
In het „Berliner Tageblatt" tracht
dr. baron von Kartogensis zijn Iand-
penooten een denkbeeld te geven van
de beteekenis en do werking van de
N'. O. T.
Zoo snroekt hij tegen, dat de N. O.
T. een Engelsche maatschappij is en
onder Engelsch toezicht staat. „Tegen
een dergelijk toezicht van Engelsche
zijde," schrijft dr. von Harlogensis,
„hebben de leidende kooplieden van de
NOT zich altijd met goed gevolg
verzet. Indien er niettemin oen zoo
danig toezicht mocht uitgeoefend zijn,
was het niet officieel, maar werd liet,
zooals het in oorlogstijd kan gebeu
ren, onrechtmatig uitgeoefend. In
ailen gevalle i6 er geen Engelsch amb
tenaar in dienst der N. O. T."
Een hoofdreden, vervolgt schr.,
waarom in Duitschland belangheb
bende kringen tegen de N. O. T. zijn
ingenomen, „ligt vooral in een bepa
ling van de N. O. T., dat zekeie in
Nederland vervaardigde fabrikaten,
waarvan de grondstoffen over zee ko
men, wel naar het land van oorsprong
van die stoffen als hoedanig En
geland steeds zich zelf beschouwt
mogen worden uitgevoerd, maar niet
naar Duitschland (margarine, lijn
olie, tapiocamecl enz.). Van deze be
paling zou men kunnen beweren, dat
zij niet met het begrip der onzijdig
heid te rijmen valt. Maar wat zou Ne
derland, in zijn gedwongen slaat, die
niet het minst door zijn koloniaal be
zit wordt verergerd, beginnen, wan
neer in geval van weigering de ver
gelding van afgebroken toevoer
dreigt?
„Door de N. 0. T. op le richten
koos Nederland van twee kwaden het
minste, want het verzekerde zich op
die wijze de soevereine beschikking
over zijn inlandsche producten. Wel
ke politieke gevolgen het voor Neder
land, en daardoor ook voor Duitsch
land, kon hebben gehad, indien het
niet in de invoert rust was getreden,
laat zich nu nog nauwelijks bepalen.
Hoe weinig aangenaam de instelling
va» do N. 0. T. voor Duitschland mo
ge zijn, het was toch de ©enige weg
om de voorwaarden voor een vveder-
koerig goederenvervoer tusschen
Duitschland en Nederland in. stand
te houden
„Tegen de bezwaren, die de Hollan
ders nu en dan in zake het vrijlaten
van de voortbrengselen van bun land
bij de entente-staten ontmoeten, heb
ben zij zich met prijoenswaardig©
kracht verzetaan het voorstel b.v.
om den uitvoer van vankensvleesch
te verbieden, aangezien varkens ei
genlijk 'maie op poolen' zijn, hebben
zij geen gevolg gegeven.
„De statistiek van in- en uitvoer,
door het Nederlandsche ministerie
van financien uitgegeven, en in het
bijzonder de stand van onze valuta
toonen aan, dat er door de instelling
van de N. 0. T. geen aanmerkelijke
vermindering in den uitvoer van
voortbrengselen van het land uit Ne
derland naar Duitschland is onlstaan.
1-Iet is aan te nemen, dat zonder de
N. 0. T. Nederland, dat immers van
den invoer over zee afhankelijk 's. de
mogelijkheid om vrij over de voort
brengselen van zijn bodem te beschik
ken. had veTloren.
„Het «preekt van zelf, dat er dan
ook van onzen kant wel geen geneigd
heid rneer zou geweest zijn om de
voortbrengselen van onze nijverheid
aan de nijverheid en den landbouw
van Nederland le leveren. Daardoor
zou waarschijnlijk een toestand van
oeconomische en politieke spanning
zijn ontstaan, die ons in Nederland
en In zijn koloniën een markt had
ontnomen, die zeker voor rrienlg pro-
dukt niet licht zou kunnen worden
herwonnen.
„Tegenover de begrijpelijk© kritiek
van de koopmanskringen, die door de
voorschriften van de N. O. T. verlie
zen geleden of moeilijkheden onder
vonden hebben, mag men de groote
algemeens handelspolitiek© oogmer
ken en voordeelen niet builen beschou
wing laten, en op den duur zijn die
toch van grootere beteekenis dan de
belangen van enkelen.
„In de normale omstandigheden van
den vrede kan een onzijdig Neder
land, met zijn gunstige ligging, zijn
groote overzeesobe verbindingen en
zijn traditioneele geschiktheid, In de
eerste plaats geroepen zijn, als ma
kelaar voor het weder aanknoopen
van zoo menige verbroken overzeo-
sche betrekking dienst te doen."
AANRANDING.
Maandagavond is omstreeks half
negen de Landbouwer J. van den
Berg uit St. Miohielsgestel op den
Pettelaarschen Weg nabij Den Bosch
aangerand en van zijn geld, onge
veer f 900, beroofd. Van den Berg
had vee verkocht en was met het geld
op weg naar Jiuis. Ongerust over zijn
uitblijven, zijn enkele familieleden
op zoek gegaan, die den verslagens
bewusteloos langs den weg vonden.
Von de daders nog geen spi-A.
TWEEDE KAMER.
Alleen over de discussiën, gisteren
middag aangevangen, over de
Djam'bl-concessie aan de Bataafsche
Petroleummaatsohappij hebben we
een en ander te vermelden.
Maar niet zeer veeL Want er is
eigenlijk slechts over één quaestie
dedebatteerd Staats- of particuliere
exploitatie
De heer Albarda verdedigde de
Staats-exploitatie met kracht, als het
middel om de gelden te vinden voor
de vervulling der vele behoeften van
Indlë en als waarborg ter bescher
ming van den inlander tegen de op
drijving van de piijzen van het pro
duct. Spreker trachtte uit de ver
schillende rapporten en geschriften
te bewijzen, dat het risico op verre-
na niet zoo groot is, als roen wil doen
gelooven. Men moest, waar particu
liere ondernemingen winst dachten
te maken na töti, 50 of 40 pCt. aan
den Staat te hebben uitgekeerd, den
durf hebben, om de zaak zelf aan te
pakken. En dan nu, want gaf men
Djarnbi I uit, dun zat men aan de
machtige Koninklijke nog meer vast
en versterkte haar monopolie. Het
ging om al de terreinen in Djarnbi,
om schatten voor de Indische kas.
Mede namens den heer Mendels
stelde spreker een motie van orde
voor, de wenschelijkheid van Staats
exploitatie uitsprekende.
Hoewel niet vóór Staats-exploitatie
van petroleum (voor andere produc
ten wèl) en dus tegen deze motie, en
ondanks zijn verlangen om eindelijk
in deze zaa'k tot een definitieve be
slissing te geraken, had de heer De
Meester toch groot bezwaar tegen
het ontwerp, zoowel om den inhoud,
als wegens het gemis var. voldoende
waarborgen voor de krachtige ont
wikkeling der petroleum-industrie in
Indië. Hij zette die bedenkingen uit
voerig uiteen en kwam tot de conclu
sie. dat noch het groot kapitaal van
de „Koninklijke", noch haar ener
gie, noch de beteekenis van haar
deskundig personeel, voldoende mo
tieven waren om al onze macht uit
handen te geven, van alle medezeg
gingschap afstand te doen en hei
monopolie van de Bataafsche nog te
versterken, door haar, zonder con
currentie, de alleenheerschappij te
geven over do petroleum-exploitatie
in Indië.
Wilde spreker geen Staats-exploi
tatie (althans voor Djambi I), hij
meende dat er nog een andere uitweg
was dan de voorgestelde, name
lijk opdracht van de exploitatie aan
een krachtige particuliere maat
schappij, met medewerking en mede-
zeggingschap van den Staat, ook
door deelneming in het kapitaal. Zoo
is het ook bij den Noord-Ooster Lo
kaal-spoorweg gegaan, bij het Suez-
lianaal (van Engelsche zijde) en bij
het tabaks-monopolie in Zweden.
Daarom stelde spreker een motie
van orde voor, om een regeling in
dezen geest aan te bevelen.
De heer Boissevain bestreed de
Staats-exploitatie als te risquant; liij
had liever oen half ei dan een ledigen
dop, liever 50 pCt. van de winsten
zonder, dan heel het profijt met
hot gansclio risico. Daarenboven
meende hij, dat men het particulier
initiatief na al de gebrachte offers
eindelijk ook moest bevredigen, en
wilde men (zoo oordeelde ook de heer
De Meester, doch alleen wat betreft
Staats-exploitatie) tot een ander
systeem overgaan, dan moest dat
met de concessies Djambi II en an
dere, met die op Borneo en Nieuw-
Guinea geschieden. Maar thans niet
men had genoeg gedraald en met
woorden gewerkt, nu moest men tot
daden komen. Spreker bestreed dus
de beide moties, de eerste principieel,
de tweede voor 't huidige.
Na deze gedachtenwisselLng begon
de heer Mendels, inede-voorsteller
van. de motie voor Staats-exploitatie,
een rede, vooral ter weerlegging van
uen heor Boissevain.
Hij brak die echter af, om haar he
den te 11 uur voort te zetten.
Het debat zal heden wel niet af-
loopen cn nu de afdeelingon morgen
vergaderen, ook wel niet vervolgd
worden vóór a.s. Maandag, wanneer
de Kamer te half twee vergadert.
De heer Van den Tempel, het nieuw
gekozen Kamerlid, werd, na beêedi-
ging, geïnstalleerd.
OP EEN MLJN GELOOPEN.
De Woensdagmiddag in den Nieu
wen Waterweg binnengekomen log
ger SOIL 205 had de geheel© beman
ning aan boord van den logger SCH.
150 (reederlj Albert Pronk, te Scbe-
veningen), welk schip in de Noord
zee op een mijn is geloopen en ge
zonken. De SCH. 205 is inmiddels
naar Schiedam opgezeild.
ONGELUKKEN.
Dinsdagmorgen is in perceel Da
Coslaslraat 17 te Amsterdam een
duenetmeisje van 17 jaar van de
veranda der derde verdieping geval
len. Zij was onmiddellijk dood.
V ERE ENVOUDIGIN G5COMMISS1E
BURGERLIJKE PENSIOENEN.
Bij koninklijk besluit is ingesteld
een Staatscommissie, met opdracht
om een regeling te ontwerpen van het
pensioenrecht der burgerlijke ambte
naren en der andere groepen van
niel-militaire pensioengerechl'gden,
alaincde van dat hunner weduwen en
weezen, welke de verschillende thans
geldende regelingen zooveel mogelijk
samenvat, gclijkvonn-g maakt en ver
eenvoudigt.
Daarbij zullen de bestaande pen
sioenaanspraken, voor zooveel de
rechthebbenden betreft ln Let oog
worden gehouden en zal verder wor
den nagegaan, welke maatregelen be-
Irooren te worden genomeu om to
voorkomen^ dat de last der ten koste
van den Staat komende pensioenen
op de toekomst wordt ge6choven.
DUITSCHE BALLONS,
Da N. R. Ct. meldt:
Een bij Westkapelle aangedreven
Duitsche setiibollon was nog ln goe
den staat, doch leeggeloopen. De bal
lon had een middellijn van ongeveer
2M.i fret drljftooslel was or nog aan.
Men vond er een papier In, waarop
verzocht werd het voorwerp naar
Ostende terug te zenden. Ook ton oos
ten van Domburg is zoo'n ballon
aangespoold, doch Btuk.
MR, A. H. M. VAN BERCKEL.
Te Nijmegem is ln den ouderdom
van 68 Jaren overleden de heer mr.
A. H. M. van Berckel, ou<t-lid der
Eerste en der Tweede Kamer en oud
kantonrechter aldaar.
Rechtszaken
POGING TOT MOORD.
Voor het gerechtshof te 'sGraven-
hage ls behandeld het hooger beroep
Ingesteld tegen het vonnis van de
Haagsche rechtbank, waarbij J. C.
G., 27 jaar, dienstbode, wend veroor
deeld tot 1 1/2 Jaar gevangenisstraf
met aftrek van de preventieve hech
tenis, ter zake poging tot moord op
juffrouw L. in de Schiestraat aldaar.
Bukt. ontkende, evenals voor de
rechtbank, dat lij do bedoeling had
juffr. L. te dooden.
Na een. verhoor van de getuigen en
deskundigen eischte het O. M. beves
tiging van het vonnis.
De axJaocaat-generaal wees op de
minderwaardige rol die getuige I.., de
man der vrouw op wie de aanslag
gepleegd ls, in deze zaak gehad heeft.
Verder wees de adv.-generaal er op,
dat, indien het Hof mocht oordeelen
dat de toegediende vergift-dosis niet
voldoende is te achten om iemand te
dooden, het aanbeveling zou verdie
nen, dat een paar geneeskundigen
werden gehoord als deskundigen.
De verdediger Mr. Roland us Ha-
gedoorn achtte hot toegediende zu
ringzout niet voldoende om iemand
te dooden en vroeg daarom vrijspraak
voor de beklaagde.
Subsidiair pleitt® hij een lichtere
straf.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
36 Cts. per regel.
nam stoute Grietje en
Pie;]® mee in den
zsk naar Spanje!
Moaudag hob ik U het een en ander
verteld over de lotgeva'len van deze
stoute kinderen; iedere kooper ls ten
hoogste voldaan over de leuke versjes
en aardige plaatjes in dit Prenten
boek. Nu heb ik weer Iets nieuws!
ferpiasties vin OilH 83EKSEMA.
Men wrijft met een zwart of ge
kleurd potlood over het blanke papier
en aardige tafereeltjes komen dan als
bij tooverslag te voorschijn,, die don
ln een bijhehoorend album worden
geplakt en men dus zelf een aardig
prentenboek samenstelt met toepas
selijk onderschrift
Ieder boekje bevat 96 plaatjes en
er zijn 4 verschillende series A. R, C
en D, die met bijbehoorend album
slechts 75 cts. kosten, bij
W. H. VAN LEEUWEN,
Houtplein 6. Tel. 209.
WILHELMINA-3AZAR.
Stadsnieuws
ESP E RANTO-GONGRES.
Men schrijft ons;
Het elfdie Esperanto-Wereldcongres.
dat te San Francisco gehouden werd,
was in menig opzicht eene merkwaar
dige demonstratie van de vriendschap
onder de Esperantisten van verschil
lende landen in dezen zwaren, moei
lijken tijd. Hoewel vele Espera 11 tis-
ten-vereenigingeu buiten Amerika
geen afgevaardigden hadden kunnen
zenden, toch bestond het Congres uit
allerlei elementen, die 6amenK©ko.-
men waren in dit zoo bij uitstek cos-
mopolitïsche land. Velen dezer leden
brachten groeten over van hun stain-
genooten uit hun geboorteland, ter
wijl ook vele brieven werden voorge
lezen. die groeten inhielden van een
groot aantal vereenigingen van
over zee.
Schotland was offioteol vertegen
woordigd door Mr. Robert Colquhoun,
en door de afwezigheid van Dr. Ye
inans. die zou presideeren, benoemde
het Congres bij acclamatie Mi*. Col
quhoun tot president.
De redevoeringen van het Congres
werden alle in liet Esperanto gehou
den. Het was voor een oud Esperan
tist interessant op te merken, hoe
vlug de leden, die vertelden, dat zij
nas-beginners waren en de taal nog
inet best kenden, hun onbekwaam
heid in 't spreken vergaten en hel
Gongres in uitmuntend Esperanto
toespraken.
De eerste ontmoeting was een fami
liaire samcnkonSst ..sutola verda
«tandardo" in „the Golden Gate
Park", o.n de vreemde vlaggen en
„gaja babilado" trokken de publieke
aandacht, hetgeen den leden met.ig©
gelegenheid voor propaganda gaf.
Na de officieele oivening maakten
de leden een u its topje naar den top
van Mound Tamolpais.
„Zij spreken de Laai h e 11 s c h",
was een opmerking, die toevallig ge
hoord werd op de veerboot, waarmee
we de Laai overstaken naar den voet
van den berg.
Het gebruikelijke concert gaf gele
genheid om de muzikale eigenschap
pen van het Esperanto aan to toonen.
Op te inerken viel, dat de artisten zich
met volkomen gemak er Ynn bedien
den.
Aan het teeetmaul der Congresle
den in het hotel Ramona, werden loe-
mraken gehouden door Mr. P. E-
Parrish", Judge Dangërfleld. Mr. Post
en den president van het Congres.
De volgende avond. Vrijdag 27 Aug.,
was gewijd aan een propaganda-bij-
eenkornst. en onder de sprekers was
Mr. NV. Ph. Mills, een beroemd re
denaar, die door zijn buitengewone
welrtprekendheid in het Esperanto,
een diepen indruk op do hoorders
roatkte.
Twee dagen later was het de Es-
peranto-dag op de Panama Pacific
Int. Tentoonstelling. In den voormid
dag werden de congresleden officieel
ontvangen. Er werden bronzen me
dailles uitgereikt aan de Esp. Asso
ciation of N. A., de U. E. A en aan
het elfde wereldcongres. Den gehee
len dag waren de congresleden de
gasten van het tentoonstellingsbe-
stuur. Des avonds liet men groote
bundels groen licht uitstralen, ate
zoeklichten, om aan de tentoonstel
ling 'n achtergrond van gekleurd licht
ta geven. Het was nu. alsof een groo
te groene «ter oprees uit de wateren
van de baai van San Francisco.
Het „literatura konkurso" van liet
Congres had nug een v ei wissend euc-
cea, wat betreft hot aantal deelne
mers. De beoordeeiing is nu aange
vangen en het resultaat zal zoo spoe
dig mogelijk worden bekend gemaakt.
De officieele stukken zullen later ge
publiceerd worden.
De «amenkoinst gaf het merkwaar
dig beeld van een vreedzaam Inter
nationaal Congres ia dit vreeselijk!
oorlogsjaar 1915.
J. W. S.
Het Tooneel
De Ex-balletdanser es.
„Les surprises du divorce" heet dit
ding en een „surprise" was 't in zoo
ver. dat 'k nog nooit zoo iets beneden-
peilsch in den schouwburg aan den
Jansweg heb zien spelen.
Toch ligt er eenige iumdgo kracht!
in dit thema: een meneer, die van z'n
vrouw scheidt, om van z'n helleveeg
van een-schoonmoedar af te zijn, en
dan hertrouwend, bemerkt, dat zijn
nieuwe schoonvader is getrouwd met
zijn gescheiden vrouwzoodat de
vrouw de schoonmoeder wordt vau
haar eersten man en dan in d'ens
twoxle, gelukkige, huwelijk ook nog
haar feeksige moeder meebrengt
Voor een klucht een niet onaardig
gegeveo maar er is niet veel van te
recht gekomen.
Do tooneelisten van 't Louis Bouw
meester-theater uit Don liaag, wisten
blijkbaar weinig weg met dit malle
ding. Bouwmeester Jr. liep als een;
dwaa6 op 't tooneel rond te schuite
ren en Marie van Weeterhoven, die
de onsmakelijke rol van de erge
schoonmoeder vervulde, kon daaraan
natuurlijk niet, terechtbrengen. Al
leen de zucht, aan 't eind van het
Uveede bedrijf, die zij noodig had uit
te brengen, om naar bohooren in
zwijm te kunnen vallen, deed echt
aan.
l)o heor J. Mulder, die den compo
nist Henri Duval nVoosl verbeelden,
bracht al heel weinig van z'n rol te-
reoht. Voornamelijk door zijn spel
•deed me 1 eenste bedrijf aan heel
nutte stopverf denken, een aandui
ding, dunkt me, die geen nadere om-
sohrijv'ng vereischt. 't Was kleverig-
plakkend en de souffleur hijgde-nu-
en-don van inspanning om 't tooneel
in gang le houden. Toen dan ook voor
de eerste maal 'het scherm daalde,
zag men in het rond gezichten met
vraagt eekens.
Stine den Hartogh redde door haar
natuurüjkheid-in-spel het tweede be
drijf van het gevaar, dat dit een her
haling van de eerste acte werd.
Zij en Lous Bouwmeester die
echter eon te onbeteckouend rol
letje had, om er uit te komen,
vergoedden tenminste wat door de an
deren werd bedorven. Ko Sprinkhui-
zon had almee zoo'n allerzonderling
ste opvatting van de figuur van Cham-
pe-aux, dat hij daarin door zijn direc
teur inoet geïnspireerd zijn.
Als men het aan de vijf menschen.
die op eiken rang zaten, hoofd voor
hoofd gaat vragen, wordt nog met
groote meerderheid van stemmen uit
gemaakt, dat men op die wijze het
gezelschap van Louis Bouwmeester
jr. niet wensCht terug le zien.
't Klinkt niet prettig, maar "t is
toch hcusch zool
M.
EEN' UITSTAPJE IN HET WERELD
RUIM.
De hear F. G. Geerlïng, a3:roloog
en lid van de „Sociëté astronomique
de France" houd!; wederom populair-
wetenschappelijke voordrucli'en over
de meest interessante onderwerpen op
het gebied van de sterrenkunde eu
over de palaecontologie, de leer, die
handel; over voorwereldlijke dieren
cn planten en hunne fossiele over
blijfselen.
Ook vroeger heeft de hoer Geeriing
hier met zeer veel succes zijn voor
drachten gehouden en Woensdag
avond heeft zijn gehoor hem weer
met onverdeelde aandacfr'. gevolgd,
gedurende de uren, waarover hij
zijn stof verdeeld had. Dat op
zichzelf is reeds een feit. dat gewaar-
deerd moe*, worden, 't Is lang niet
aan iedereen gegeven, van een paar
uitgebreide wetenschappen een over
zicht te geven, cp een wijze, die voor
uilen bevattelijk is, en toch niet af
daalt tot een weinig los gepra»; over
oosmogmfische en andere verschijn
selen en bijzonderheden.
De voordracht was in tweeën ver
deeld: „De Wonderen van langvër
vlogen eeuwen" en „Naar de dicjden
der wereldzee". De spr. gaf een over
zicht van het ontstaan uer aarde on
van de reu zen U eren der voorwereld.
Een bijzonder groot aainal lichtbeel
den verduidelijkte 't gesjiroken woord.
Wat zullen we er van navertellen?
Dat do steenkoolperiode die onze aar
de heeft doorgemaakt op 200 millioen
Jjiren mag gerekend worden? Dat
onze planeet tiu 'n 350 millloen Jarun
bes nat en dat de laatste millioen
jaren nog wel de bc-koud© proehisio-
rische moimiers hebben rondgezwor
ven? We hebben geen begrip van al
die oneindigheden en toesLuideri. We
gelooven gaarne dat de Atlaniosau
rus 'n beestje van 35 M. lang en zes
Meter hoog is geweest.
De heer Geerling vestigde dan ook
maar lerloops de aandacht op al
deze belangwekkends zaken. Vóór al
les bleef hij populair en dank zli ook
r.Un aangename voordracht boeide hij
daardoor mcW, dan tiet meeet door
wrochte betoog zou hebben kunnen
doen.
-De meeste tijd is evenwel besteed
aan het tweede deel, dat weer in vijf
gedeeken behandeld werd. Vooreerst
de zon, bron van leven en licht.
Geconstateerd werd het verband
tusschen z.g. zonnevlekben en sommi
ge verschijnselen op aarde. Ook do
zonsverduistering en al wat me! deze
gebeurtenissen samengaat, lev'Tde
stof ot eenige opmerkingen.
Men zal met aandacht de Sterren-
praatjes" gelezen hebben, d:e ln on--e
Zaterdagavondnunimers te vinden
zijn. Daarom beho?f* weinig opge
merkt to worden over de bijzonderhe
den, die medegedeeld worden over de
maan en de verschillende planeten
om de zon, kome.en en vallende ster
ren.
Ten slotte hield de heer Geerling
ec«i korte beschouwing over vreemde
zonnen en in verhand daarmede het
rijk der oneindigheden, d© onmetelijk,
heid van hot heelal.
Een daverend applaus loonde den
Ijverigen spreker voor zijn voor
dracht. llij heeft door deze voordracht
weer velen aan zich verbonden en de
schriftelijke toelichlrig heeft gelijk,
wonneer daarin staat: „Voor den
leek op dit gebied wordt hier een ge
heel nieuwe, ongekende wereld ont
sluierd en de meer ingewijde maakt
kennis met den enormen vooniiLrang,
dien de astronomie de l3a's;e jaren
gemaakt heeft".
Gev. Voorwerpen.
Terug te bekomen bij
Wachmeeeter v. Warnel, Cavalerie-
kazerne, een |>orlefcuille inh. bank
papier. A. Miog, Kamperstraat 36.
een pantoffel. D. Rosier, Koninginne
weg 51. een rozenkrans. A. Brom,
Anegang 26. een handschoen. A. J.
Hijnes, Kenaustraat 8 c, een zak
waschgood. H. de Pauw, Brouwers
vaart 126 a, een broche. P. Aiber-
ding, Koninginneweg 66, een beursje
met inhoud. G. Prins, Schoterweg 30,
een hond. J. Steemaan, Casteleijn-
Ptraat 16, een bril in étui. W. Cliteur,
Lange Poellaan 33, een «linger van
een klok, Lier, Pres. Steynstraat t,
een schortje. J. Bus, Ruysdaetetraat
20, een handschoen. A. Schagen, Kla-
1 enbeekslraat 36, een boodsciiappen-
ta6ch. H. Emrik, Schoterstraat 7. «s-n
6poi tkar. Van Loon, Ilarmenjansweg
•Li een echooltasch. C1l de Vries, Kou-
denhorn 14 rood, een hond. J. Kops,
Vogelenzang. Graaf Florislaan 26, een
horloge. J. Zuiddam, 2e Zuidpoldcr-
slraat 49, een rijwielpomp. J. Bruske,
le Zuidpolderstraat 45 rood,,oen kat.
A Zuidervaart, Twijnderslaan 33. een
horlogeketting. AL Moonen. Wijde
Geldelooze pad 21. een schort. P. van
Dijk. Schermerstraat 35, ec-n hond. E»
van Thiel. Kampersingel 3G, een zil
veren doosje. H. van Maurik, Korts
Hofstraat 4, een medaillon. R. BLan-
ken6leijn, Essenplein 24, een porte-
monnaie met inhoud. A. Eikerl, KI.
Heiligland 17. een leerboek. Joh. Moo
nen, Wijde Geldelooze pad 21, een
njwïetelot. E. A. J. R. van Ghert,
Brederodestraat 10, «ui handschoen.
A. M. v. d. Berg, Voldersgracht 41,
een abonnement E. S. M. P. Visser,
Lange Heerenvest 132, een schoentje.
A. van Donselaar, Kloosterstraat no.
2 rood, Schoten, oen handschoen. Jb-
Soelaart, Zijlweg 113, oon rozenkrans.
G. van Twijver, Kmksteeg 19, oen jas.
J. Straatsma, Voorhelmstraat 8 rood,
een ringetje.
Uit de Omstreken
Bloemendaai.
B. A. F. V.
In de zaal van Hotel „Welgelegen"
hield Dinsdagavond de Bloemeu-
daalsche Amateur-Fotografen Ver-
eeniging een zeer goed betzochte ver
gadering.
De vergadering werd gepresideerd
door den heer De Kruijff.
Een collectie fotowerken van den
heer Fred. v. Heel te Heemstede, was
in ae zaal tentoongesteld. Deze gom-
drukkeu gezichten uit Oost-ludië
droegen de bewondering weg van
'het publiek.
De voorzitter gaf hierop "net woord
aan den lieer G. 't Hooft, den secre
laris vau de N. A. Fotografen Ver-
eeniging, om het een en ander mede
te deeicn over nieuwe systemen voor
het vervaardigen van gewone en Ste-
rioscopische wissel foto's en in aan
sluiting hiervan nog iets omtrent
Life-motion fotos. Door den heer
't Hooft werd zeer duidelijk uitgelegd
met goede grafisc'he voorstellingen,
hoe hot maken van wisselfoto's moge
lijk is, en welk resultaat thans reeds
is te verkrijgen met Life-motion fo
to's. Met een zelfde negatief, al naar
gelang men door het diapositief kijkt,
kunnen thans reeds 6 verschillende
beelden te voorschijn worden geroe
pen. De fotografie is met deze twee
nieuwe toepassingen een geheel
nieuw veld ingetreden.
De heer de Kruijff sprak wel uit al
ler iiaarn, toen hij don spreker harte
lijk dank zeide voor den leerrijken en
genotvollen avond den Bloemendaal-
schen en llaarlcmschen leden bereid,
Spaarndam.
SCHOOL VOOR MILITAIREN.
Voor de militairen is een huis ge
huurd, dat tot school is ingericht.
Onderwijs wordt er gegeven, behalve
in 't Nederlundscli, ook in 't Fransch,
Duitsch, Engclsch, rekenen, aard
rijkskunde, lijnteekeuen, enz. Ook
wordt een cursus gegeven w.-or land
bouw, terwijl eenige analphabclcn
ook in de gelegenheid worden gesteld
les te nemen. Ouderwijzers, die on
der de wapenen z:j». geven liet on-
derwijs. Er zijn drie klassen: voor
de minst-, meerder- en inecstgevor-
derden.
Hacmstarfe.
Voor patiënten en genoodigdett
werd op Meer en Iït sch een concert
gegoven en voordrach ©u gehouden
met welwillende medewerking van
mejuffrouw Johanna van der Linden,
van Amsterdam (sopraan), niejuffr.
C. Tex, van Haarlem (begeleiding),
Ds. 0!«erman, van Heemstede (voor
dracht), dan heer Jac. van Kempen,
uit Bloemendaai (tenor), den lieer
Ixïopold Keppel, uit den Ilaag (cello)
en den heer H. Jallnk, uit den Hang
(plano).
