ÜMSLEM'S OACSUI
DERDE BLAD
Zaterdag 13 Noiember 1915
0fSclQ6le mededsellngen der
Ilaarlsmsclie HandaUver-
eeniging.
Kantoor Jansweg 11.
EE'N' E1N ANDER OVER HET INFOR
MATIE- EN IN'C AS SO WE ZEN
„Info .-matie".
Ik geloof wel dat een ieder onzer le
den er van overtuigd zal zijn, dat de
Commissie voor Informatie en Incas
so de allervoornaamste afdeeling on
der hare berusting heeft.
Bij duizenden komen de aanvragen
voor Informatie en Incasso's bij het
bureau in, hoewel, gezien de vele
„klapjes die er nog steeds vallen,
er van deze hoofdafdeeling der H. 11.
V. nog niet zóóveel gebruik gemaakt
wordt, dat allo teleurstelling in za
ken voorkomen wordt.
Het is een treurig feit, dat men te
genwoordig geen zaken meer doen
klin zonder vooraf informaties in te
winnen. Het dragen van een gou
den horloge met dito totting, een be
schaafd uiterlijk of een woning op
den eersten stand is op zichzelf nog
geen voldoende waarborg voor ie
mands soliditeit. De ondervinding
heeft wel geleerd dat In deze de schijn
meermalen zeer bedriegt.
De tegenwoordige zakenman zal,
wil li ij teleurstellingen voorkomen,
informeeren moeten, alvorens hij af
levert of zelfs maar ,,op zicht" zendt.
Iloe dikwijls is 't al niet gebeurd, dat
ons tc'ef.ionnummer 433 werd opge
beld, dat er dan gevraagd werd of
mitnhocr A, B of C wel voldoende
solide was en er, wanneer
liet antwoord wast „Niet leveren dan
it contant', moest volgen: „Maar ik
bob al voor een 50, 60 of meer guldens
on zidht gezonden; waarna dan bleek,
dat men er „ingeloopen" was.
Eerst informeeren dus, ook al Is 't
voor een kleinigheid!
Leden der 11. H. V. kunnen door ons
zeer uitgebreid archief steeds vlug en
juist geholpen worden.
Mocht een informatie al niet ©ogen
blikkelijk gegeven kunnen worden,
dan zorgt do administrateur er wel
vóór dat men duo in den kortst mo-
golijken tijd ontvangt.
Men informeer© dus voor men iets
verhuurt, voor men personeel aan
neemt.
„Incasso's":
Ik meen deze gelegenheid te mogen
aangrijpen om onzen leden er eens op
te w-ijzen hoe verkeerd het wél is vor
deringen eerst dan ter incasseering te
geven, wanneer dae 4, 6, 8 en meer
jaren oud zijn.
Door het geven van die vorderingen
aan ons bureau is de kans van slagen
dat men zijn geld binnen krijgt, na
tuurlijk wel grooter geworden, maar
er kan toch niet genoeg op gewezen
worden, dal het innen van dergelijke
oude votderingen met zeer veel
moeite en vaak met zeer groote kos
ten gepaard gaat.
Het ideaal van alle zaken: „de ver
koop A contant" is natuurlijk niet
denkbaar, of liever wel denkbaar
doch niet uitvoerbaar; maar er is
toch nog zoo n groot verschil tusschen
contant en op een jaarrekening ver-
k'oopen en dit laatste nog vaaE aan
totaal onbekende personen.
Hebt ge dan bij het incasseeren van
uwe vordering moeite of last, wacht
dan niet tot het alleruiterste; komt
liever wat vroeger hij de Ilandels-
vereenig Ing! De zaak kan dan, zoo
wel voor u, als voor uw cliënt, vaak
op prettiger wijze geregeld worden.
Helpt on9 bestuur door steeds zoo
veel mogelijk de juiste, adressen op te
geven, of wel geeft de namen op van
hen, omtrent wien gij in uw zaak de
ondervinding hebt opgedaan, dat ze
minder solvabel zijn! Gij vrijwaart
dan heden uw buurman om morgen
misschien door hem gevrijwaard te
woi'den.
En ten slotte, vraagt uw bekenden,
of zij reeds lid dor Handelsvereni
ging zijn, en zoo niet, tracht hen te
overtuigen van ons nuttig en geluk
kig steeds meer en meer gewaar
deerd werk.
Of wel geeft zijn (naam op aan
onze propagandacommissie, die uw
taak verder zal overnemen.
De Commissie voor Middenstands-
belangen verzoekt mij te willen mel
den, dat zij voorioopig alleen te spre
ken is over N. O. T.-aangelegenheden
op de Woensdagavonden, wanneer zij
daarvan te voren in kennis is ge
steld.
JOH. M. SCHMIDT,
Secretaris H. H. V.
3600') 2850')
1800') 1425')
1200T) 950*)
■lf) 712
900'c
1850
925
616'
462'j,
1700*)
825
566' i
425
Ais wc aannemen, dat onder deze
vier lijsten tien zetels moeten worden
verdeeld, volgt uit de cijfers rechts
van de getallen geplaatst, dat het 10de
cijfer de kiesdeeler 900 is. We deel
den nu mee in het vorig artikel, dat
voor elke 900 stemmen dus een zetel
wordt aangewezen. Dat is echter
maar een loopje, om op eenvoudige
wijze -het aantal zetels voor elke par
tij vast te stellen. Men moet eigenlijk
aldu6 redeneeren Aan lijst A
worden voor de 8600 stemmen 4 zetels
toegekend, omdat dit getal 4 maal 900
is; maar men moet zeggen, dat die
vier zetels worden toegekend, omdat
het quotient 3600 recht geeft op den
eersten zetel van de 10 (het hoogste
quotient), omdal liet quotient 1S0O
recht geeft op den 4den zetel (vierde
quotient; omdat het quotient 1200
recht geeft op den 7den zetel (zeven
de quotient), en omdat het quotient
900 recht geeft op den lOden en laat-
sten zetel (tiende quotient). Voor de
andere partijen vindt men in boven
staand voorbeeld dan de verdeeling
van de overige zetels.
Waarom ken. nu 't stelsel d'llondt
de zetels ann die quotiënten toe?
Indien er slechts één zetel beschik
baar ware, inoest die natuurlijk wol
den toegekend aan de lijst met he:
hoogste aantal stemmen, dus aan lijst
A met 3600 stemmen (eerste zetel). De
'tweede, zetel moet komen aan de lijst,
die op één na 't hoogste aantal stem
men heeft (lijst 13 met 2580), tenzij
de lijs die reeds een zetel kreeg (A)
meer dan tweemaal zooveel stemmen
had. dan lijst B. Had lijst A dus meer
dan 2 maai 2853 stemmen dus meer j
dan 5700 sL dan zou lijst A twee zetels rneer da" Jén '«*l hel !,anlal
voor die meer dan 5700 stemmen moe- i siemmen verkrijgt, vcreisclit om te
ten hebben en lijs: B voor de 2S50 worden benoemd, zal het lot
Gesteld er zijn 7 plaatsen te verdoe
len over 3 lijsten, waarvan Ijjst A
1200, lijst B. 1050 en lijst C. 700 stem
men heeft.
Het resultaat der deelingen over
eenkomstig de formule is
A. 1200') B. 10502) C. 700')
600') 525') 350
400') 350
300
Kiesdeeler is 350. Maar dit getal
gaat in het stemcijfer van lijst A.
3 maal, in dat van lijst B. ook 3 maal
en in dat van lijst C. 2 maal, te za-
men dus S maal, terwijl er maar 7
'plaatsen te vervullen zijn.
Nadat zijn toegewezen 6 plaatsen,
-blijkt dat de lijsten 13. en C. gelijke
aanspraak hebben op de zevende en
laatste plaats.
Hier doet zich voor de in de litera
tuur, en vermoedelijk slechts alleen
'm de literatuur en niet in de prac-
lijk, bekende panne arithméUque,
waarvoor de wet eene oplossing
moet geven. Voorgesteld wordt, om
het lot te doen beslissen tusschen do
lijsten die gelijke aanspraak hebben,
dat zijn de lijsten, in wier stemcijfer
de kiesdeeler zonder overschot op
gaat.
Het kan ook zijn, wanneer de kies
deeler een grooter aantal malen be
grepen is in het stemcijfer van een
iiist dan het aantal zetels bedraagt,
dat aan die lijst wordt toegekend,
dat de stemmen zóó over de condida-
ten van die lijst zün verdeeld, dat
meer eandidaten den kiesdeeler ho
reiken, dan plaatsen aan de üjsl zijn
toegekend In dit geval, dat zich
uiterst zelden zal voordoen, heslist
de,volgorde, wie van hen gekozen
zijn.
geval, dat een candidaat
beslis
sen, op welke lijst hij als gekozen zal
gelden. Deze oplossing is voorgedra
gen, omdat het geen aanbeveling
verdient, den gekozene zelf de keus
te laten.
De dubbel gekozen candidaat zou op
die wijze feitelijk beslissen, wie van
de twee daartoe in aanmerking ko
mende eandidaten de andere plaats
JflLv ,.^L in bet vertegenwoordigend lichaam
en dus minder bedraagt dan
Wat er Teranö8reu u 1 wanneer
het EvBcredtg Kiaerccht
wordt ingevoerd.
ten hebben
stemmen 1 zetel. Alvorens dus de
tweede zetel aan lijst B wordt toege
in het vorig artikel is meegedeeld j wezen, moet men nagaan, of de helft-
op welke manier men den kiesdeeler I van 't aantal stemmen van lijst A niet
\indt, n.l. door de stemmenaanlallen j grooter is, dan liet aantal stemmen
der lijsten of Üjstengroepen te deelen van lijst B. Die helft van de stemmen
door de cijfers 1, 2, 3 enz. Men zalvan lijst A vindt men eenvoudig door
zich afgevraagd hebben, waarom men het s.emmencijfcr door 2 ie deelen.
de siemmen cijfers door deze getallen - Daar nu in ons voorbeeld blijkt, dat
moest deelen en waarern men niet een de helit van de stemmen van lijst A j
eenvoudiger stelsel heeft gekozen. 1800 is en dus minder bedraagt dan
Immers, liet mec6t voor de hand lig-' de stemmen van lijst B (2850) wordt
gon-d stelsel is het volgende: In hetde 2de zetel toegewezen aan lijst B. vv elk gebruik van de bevoegdheid,
land worden één millioen stemmen! De derde zetei komt aan lijst C, om- orn lüsten te verbinden, zal worden
uitgebracht voor 100 Kamerzetels. Men dat haar totaal aan.-al stemmen (1850) gemaakt, moet de praktijk loeren,
deelt dan het stemmencijfer (één miP grooter is dan de -helft van hc: aan-': id den aard der zaak zullen wol
lioen) door het aantal zetels (100) en lal stemmen van de beide lijsten, die s,eeds alle lijsten van éénzelfde par
kent dan voor elke 10.000 stemmen j reeds een zetel hebben. (De lie.ft van.' tij, ingeleverd binnen de verschillen-
één zetel toe. Dit eenvoudige stelsel j de stemmen van lijsten A en B is 1809 j c't kieskringen, onderling worden
zou echter alleen opgaan, wanneer' eri 1455). De vierde zetel zou nu voor j verbonden. Want alleen cp deze wij-
alle partijen dan precies een veelvoud lijst D zijn, wanneer op deze lij». j zo kan dc partij al haar sUmmen
van 10.000 aan stemmen hadden ver- meer stemmen waren uitgebracht, over het ccheele laiul verzamelen en
kregen, wat wel nooit het geval zaldan de helft van een der drie lijsten j ^"ordt haar een daaraan evenredig
wezen. Het etenrrnencijfer van elke die reeds een zetel hebben. Doch dit' ,!?ei der zetels toegewezen. I.ant zij
partij bestaat m zoo'n geval natuur-J is niet't geval,want lijs. D hcett maar dit na. dan lijdt zij vermoedelijk op
lijk altijd uit een aantal malen 1700 stemmen on de helft van hetelke van haar lijsten een verlies aan
10.000 plus eon overschot. Daar juistaantal stemmen van lijst A is 1800. overblijvende stemmc-n.
die overschotten weer één ol meer ra a J De 4e zetel is dus voor lijst A. Wan- j Maar denkbaar is ook, dat ver-
len 10.000 vormen, kan men daarvoor" neer \\e nu willen nagaan of lij? D. schillende, verwante, partijen, ten-
geen zotels toekennen, omdat die nieu- den 5en zetel zal krijgen moeten eerst einde het vei lies aan stemmen nog
we tienduizend (engezamenlijk «loor i de stemmenaan tallen van de lijsten meer te beperken, al haar lijsten on-
verschillcnde partijen is (zijn) bijeen- A. B. en C. door 3 worden gedeeld, dcrliïiK verbinden. Dan gaat vur die
gebracht. Hel gevolg zou zijn, dat in omdat het weer zou kunnen zijn, j geheele combinatii var. partijen
de' Kamer eenige zotels onbezet zou- dat eon dier lijsten meer dan drie slechts één overschot aan stemmen
den blijven. Ei zijn een aantal stel-1 maal zooveel stemmen had, dan lijs verloren, lntusscheu kun zoodanige
seLs uitgebracht, om te maken, datD. Dat blijkt echter niet het geval en verbinding voor de partijen, die
-die stemmenoverschotten zoo billijk dus krijgt lijst D den vijfden zetel. I daaraan deelnemen, een ecnigszins
mogelijk in zetels worden omgezet, i Deze redeneering s-eeds herhalende, j aleatoir karakter verkrijgen.
De Staatscommissie van 1913 koos 'tvindt men, waarom de stc-mxnencij- j Aangenomen, dat bij een v erkie-
systeem van den Gentschen hoogleer-1 Iers ook door de volgende gc.aden zing alle lijsten van drie verwante
aar Victor d'llondt, dat in 1895 reedsmoeten gedeeld werden en ziet dan partijen tot een groep worden ver
in België werd ingevoerd en nu ook bij welke quotiënten men aan een bonden, dan wordi aan die groep een
door de Nederlandsche Regeeringlijst de overige zetels moet toeken- aantal zetels toegekend, evenredig
wordt voorgestelu. j nen. .aan het aantal stemmen, verkiegen
Om den grondslag van de z.g. for- door samen te tellen alle stemmen,
i «i. vto~i'a- --i «-.i.' uitgebracht voor de lijsten vun ieder
der drie fractiën van dë groep bij
zonder belangrijk zijn, kan de uit
komst deze worden, dat deze fractie
minder zetels verkrijgt dan waarop
zii. naar evenredigheid van het aan
tal stemmen in het geheel op hare
lijsten uitgebracht, aanspraak heeft.
De beide andere fraclién, of althans
één daarvan, krijgen dan meer ze
tels, dan waarop haar aantal stem
men haar recht geeft.
Nu laat zich wel een wettelijke re-
geiing denken, die het hier geopperd
bezwaar ondervangt, te weten het
toelaten van een verbinding van
lijstengrocpen onderling. Dan zou
den, orn bij het gekozen voorbeeld te
blijven, de lijsten van elite der drie
fractiën eerst worden verbonden tot
een afzonderlijke groep en daarna de
drie üjstengroepen weder worden
verbonden tot een nieuwe eenheid.
De verdeeliug van de aan die eenheid
toegekende zetels over de drie Üjsten
groepen der onderscheidene fractiën
zcu dan geschieden zuiver naar even
redigheid van het aantal stemmen,
voor elke fractie uitgebracht. En
ten-slotte zouden de zetel6, aan elke
fractie toegekend, nog moeten ver
deeld worden over de lijsten van die
fractie, naar gelang van het stem
cijfer van elke lijst. Maar het loont
het nut van zulk een regeling niet,
de meerdere verwikkeling die zij
noodzakelijk medebrengt. De Minis
ter vindt daarom geen termen om,
ter wille van de boven geschetste fi
guur, een uitzondering toe te laten
op deu regel, dat éénzelfde üjst niet
van meer dan één verbinding deel
kan uilmaken.
Tegen de lijstenverbinding is wel
de bedenking geopperd, dat zij het
sluiten van onzuivere stembusvei bon-
I ii in de hand zou werken. Ten on
rechte. meent de Regeering. mét de
Staatscommissie. Bestaat de moge
lijkheid tot het verhinden van lijsten
niet, dan worden partijen, wier be
lang tot samengaan noopt, gedwon
gen haar toevlucht te nemen tot het
opstellen van gemeenschappelijke
lijsten, wat, naar de ondervinding in
België leerde, tot heel wat minder
zuivere overeenkomsten aanleiding
geeft.
JAC. C. M. Jr.
mule-d'Rondt duidelijk te maken, ne-'k Moet nog 'do aandacht vestigen
men wc het volgende voorbeeld: <>P eouige eigenaardige gevallen, die
I zich kunnen voordoen bij de verdee-
Lijst A Lijst B Lijst C Lijst D ling der ze.els.
3600 st. 2850 St. 1850 St. 1700 St. j Indien do stemmen zóó zijn ver
spreid, dat de kiesdeeler zonder
Deelt men deze etemmencijfers door overschot opgaat in het stemcijfer
1, 2, 3 en 4, dan krijgt men achter-j van meer dan een lijst, kan de toe-
eenvolgens in de vier groepen j passing van de formule il liondt ha
peren.
r drie politieke partijen,
de groep bestaat. Daarna volgt de
verdeeling van het verkregen aantal
zetels over alle verbonden lijsten,
naar evenredigheid van het aantal
stemmen, oji iedere lijst uitgebracht.
Indien nu bij deze verdeeling do over
schotten. waarvoor geen zetel wordt
toegekend, voor de lijsten van één
Sggrsoverzicht
van de Firma E. SASSEN CO.
Parklaan 14 13. Telef. no. 2061.
6—12 November 1915.
De vredesgeruchtcn die dc vorige
week in alle afdeeüngen der beurs
die in den laatstcn tijd dc zegeningen
van den oorlog- genoten, een klein
voorproefje gaven van de ontgooche
lingen die, wanneer hei eenmaal tot
vrede komt, te wachten staan, zijn
weder verstomd.
De munitiefabrieken werken koorts
achtig aan de oorlogsbeeld lingeu ver
der, de aandeelen der maatschap
pijen die liieHied,: rechtstreeks of zij
delings in veiband staan, hervatten
weder met frisschen ijver hun tijde
lijk onderbroken rijzing, terwijl de
oorlogvoerende staten naar steeds
nieuwe middelen uitzien om de oor
logskoeten te dekken en allerwege
pogingen in het werk stellen om door
nieuwe leeningen en credieten liet
voortzetten van den krijg mogelijk le
■maken.
Rusland gaat een nieuwe binnen-
landsche leening sluiten van G00 ini.1-
lioen roebel tegen een rente van
5 12 welke door de bankeu tegen
j 90 zal overgenomen worden, en is
j met Amerika over een groot credict
in onderhandeling. Griekenland zal
door de geallieerden van nieuw geld
worden voorzien, terwijl op de derde
Oostenrijksche oorlogsleemng een be
drag van 4015 millioen kronen werd
gestort. Waren we den laatsten tijd
met zoo gewend geraakt aan groote
cijfers, dan zou de betcekenis van
deze verschillende inilln imenleamn-
gen wellicht vv.it beter lot het begrip
van het publiek doordringen en bij
hel bericht van iedere nieuwe leaning
een daling in de oorlog-fondsen moe
ten intreden, daar min dan to'. de
overfuiging zou moeten komen dat
met iedere nieuwe leening een stap
nader naar dc financieele uitpuiling
en Iegelijk daarmede tot den vrede
wordt gedaan. Rusland, dat onder do
oorlogvoerende landen in den meest
benorden toestand verkeert, heeft, na
c."-*ds drie maal de Rijksbank tot
meerdere uitgifte van bankpapier bo
ven het voor den oorlog geldende wet
telijke maximum te hebben gemach
tigd. thans wederom moer biljetten
in omloop dan waartoe de goudvoor
raad dekking aanbiedt, de staatsin
komsten zijn van 1 Januari tot 1 Au
gustus van dat jaar met 482 millioen
verminderd, de uitvoer is met 654
millioen afgenomen.
Engeland voerde over de eerste 10
maanden van bet loopende jaar
137.842.882 pond sterling meer in en
voerde 64.2S9.527 minder uit, een na
deel in de handelsbalans dus van
202.132 409 millioen pond of ruim
2425 1/2 millioen gulden. Dit zijn
slechts enkele cijfers die kunnen aan
tooneu op welke wijze de schulden
toenemen en hoe groo'-e sommen ver
loren gaan. Bij eenig nadenken be
hoeft het dan ook geen lang betoog
dat op deze wijze de oorlog niet lang
kan voortgezet worden en moet zirh
de overtuiging opdringen da'-, al ho
pen de oorlogvoerende landen, ieder
voor zich, dat <5e tegenpartij het eerst
tot de erkenning van de fïnantieel©
uitputting moet komen, dc oorlog zijn
Iangsten tijd heeft gehad.
Beschouwt men echter de weder her.
vatte rijzing in Watlstreet dan l ij lot
het alsof men daarginds aan een
voortzetting van den strijd tot in liet
oneindige gelooft.
Na de reactie welke heeft plaats ge
had meent men blijkbaar da: dc da
ling groot genoeg is geweest en dat na
vele zwakke c ementen uit de markt
zijn verwijderd de ondergrond thans
weder stevig genoeg is om een nieuw
gebouw op te trekken da: bet vorige
nog in hoogte overtreft. Althans dien
indruk maakt de beurs op den laat
sten dag dezer ovcrzichtsperiodc.
waarop rijzingen van 4 6 pCk (Am.
Smeking en Can. Comp.) te vermelden
vallen. Het bekendmaken van het
aantal der onuitgevoerde orders der
L'. S. Steel Corp, een vermeerdering
tegenover de vorige maand aantoo-
nende van bijna I millioen ton, werk
te in niet geringe mate hiertoe moe.
Prijsstijgingen hebben volgens
„Iron Age" geon invloed op de vraag.
In staven vormen en platen is groote
vraag merkbaar, groote vraag
Iteerscht ook voor scheepsplaten, de
orders op waggons vermeerderen. De
ruwijzermarkt is vast, met stijgende
prijzen. Op een andere plaats lezen
wij weder dot de overheerschendö
meening in Amerika is dat men non
(len ingang van een ,,boom"-tijdperk
slaat, terwijl het eenige donkere punt
hei, bijeenkomen van het congres in
December zou zijn. daar dan over de
uitbreiding van ieger en vloot met do
daaraan verbonden Vei hooging der
belasting gedebat eerd zal nroelt-n
worden. W anneer het publiek in do
bladen zulke berichten leest zal het
beraadslagen over de uitbreiding der
militaire macht eer in het voordcol
der oorlogsfondsen uitgelegd worden
Ion zeker niet door het publiek dat iri
deze waarden speculeert als een „don.
ker" punt worden uitgelegd. Wel go-
ven conservatieve leiders in Wall-
street zich rekenschap van een onge-
zonde opzetting der prijzen en leggen
zij beperkingen op, doch bij de koorts,
achtige opgewondenheid waaraan de
vroeger voor zeer gematigd geldende
bladen zich blijkbaar ook niet kunnen
onttrekken, klinkt hun stem a!s die
des roependen in de woestijn.
Ter beurze van Amsterdam liepen,
in navolging van het bovengeschetst
verloop van New-York, de industriee-
le aandeden aanvankelijk gevoelig
achteruit, doch tegen het eind der
week werden de koersen der vorige
week weder bereikt en zelfs in do
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATER DAGAVONDPRAATJE.
Dc jongste mensclien herinneren
zich nie-dat de bladeren in de laat
ste jaren zoolang aan de boomen heb
ben gezeten als dit jaar. Misschien
denkt de lezer dat het woord „jong
ste" fout is cn „oudste" zijn moet,
maar dan heeft hij her. toch mis. De
oudste menschcn herinneren zich wel
dingen, die een halve eeuw geleden
zijn voorgevallen, maar niet de ge
beurtenissen van verleden jaar. Die
moet je aan de jongste mensclien vra
gen.
Sommigen beweren, dat ieder jaar
de boomen nagenoeg op denzelfden
tijd hun blad verliezen-en dat het
verschil maar schijnbaar is. Ik heb
nu een groote agenda gekocb., om
daarin de verschillende data: eerste
lentedag, eerste zomerdag, aankomen
en afvallen van de blaren enz. enz.
aan te teekenen, maar daar dit nu
juist de twaalf en een halfde keer is,
dat ik daaraan begin, zonder da; het
ooit tot een goed eind is gekomen,
omdat je onderweg, om welke reden
kan ik niet zeggen, er mee ophoudt
omdat dit alles dan zoo is (ik weet
niet goed meer ui; dezen zin te ko
men )inoet er niet al te veel op gere
kend worden, dat het dezen keer be
ter zal lukken. Deze volzin wordt aan
een onderwijzer, die zijn ondeugen-
den zoon wil straffen en niet weet
boe, gru is ten gebruik© aangeboden:
nadat hij dien behoorlijk ontleed zal
hebben, haalt hij in geen zes weken
meer kattckwaad uit.
Daar 't mij alzoo b ijkt, dat ik het
koperen herinneringsfeest herdenk
van een voornemen, da; niet werd
uitgevoerd, is er aanleiding om dit te
vieren. Maar niet feestelijk. Mocht
zich een Commissie tot dut doel willen
vormen, dan üjkt mij het bes; een
gouden spreuk in een zwaren rouw
rand: Voleind het eens be
gonnen werlt! met de opdracht,
het boven mijn schrijftafel te han
gen, totdat Tijd en vliegen hel on
leesbaar hebben gemaakt.
Meermalen is mij, over deze din
gen sprekende, gezegd: „die en die
houden aanteekeniug van zulke data",
maar wanneer dat nader onderzocht
werd, viel het niet mee. De menschen
nemen zich wel veel voor, maar doen
het daarom nie: altijd. D;t herinnert
me aan een school, waar de leeraar
vroeg: „vertaai eens de uitdrukking
er ist einvornehmer Mann,
waarop de leerling, zonder zich zelfs
een oo^enblik te bedenken, antwoord
de: „iiij is een man, die zich wat
voorneemt". De leeraar was veront
waardigd, vooral omdat hij zich bij
liet debi:eoren van dezen flater geen
oogenblik had bedacht. „Zou u het
minder erg hebben gevonden", vroeg
de leerling, „als ik eerst tijd geno
men had om na te denken, en dan
toch nog de fout gemaakt had?"
De leeraar verdubbelde de straf we
gens brutaliteit, maar de klas gaf
den leerling gelijk. Zij wist, dat dit
juist het lastige was bij de studie van
Duitsch. Weet je een Enge.scli of
Fransch woord niet, dan wee', je het
ock heelemaal niet, dan is de onwe
tendheid om zoo to zeggen volmaakt.
Bij een Duitsch doe je, afgaande op
den klank, nog een poging tot raden,
soms inet succes, een anderen keer,
zooals hier, met droevig gevolg. Niet
ten onrechte zei wijlen de vermaarde
professor Listicus, dat algeheele on
wetendheid minder erg is, dan halve
kennis. En, zoo iemand, dan kon h ij
het ween.
Soms is het wel heel moeilijk om je
goed, duidelijk en onduhbclzinnig uit
te drukken. Zoo heb ik dezer dagen
van eon patient gelezen: „hij gaan
goed vooruit, maar kan nog niet
loopen". Maar hoe komt iemand
vooruit, die niet loopen kan? heb ik
mij afgevraagd.
Hij kan rollen, zal een niet-ernstig
man zeggen, maar ook dat gaat nie:
op, want do stoomtrams, die van
Haarlem naar lie. zuiden en noorden
rollen en terug, hebben geen kans ge
zien, daarbij behoorlijk vooruit
ie gaan. De rails waren de
locomotief te glad af en zelfs de em
mer met zand, die meegenomen werd,
kon de baan niet tot rede brengen.
Onder het hoongelach van de toe
schouwers sloegen de wielen herhaal
delijk door. Straks hadden we het
over zielkundige verschijnselen, die
moeilijk verklaard kunnen worden,
welnu hier is een nieuw. Soms kan
een spoorwegloeomo.ief bij het ver
laten van een station, de rails niet
vatten en draaien de wielen in snelle
vaart rond: daar kijkt iedereen met
gespannen verwachting en zeker ont
zag naar. Kan een paard een al 'e
zwaren wagen niet in beweging bren.
gen, dan krijgen teergevoelige men
schen tranen in de oogen. Maar s;aat
een stoomtramlocomotief, die zoo
wat het gemiddelde tusschen beide is,
mach eloos rond te draaien, dan
schater» iedereen in de buurt van
pret, ook de reiziger in den wagen,
die er dan toch de dupe van is.
In den Haag bestaat een groot plein,
met een monument, da. iedereen kent.
ITet heet Plein 13.
Welnu, een van de Haarlemsche
wethouders heeft Plein 13 gekocht,
dat wil zeggen het huis op het Plein
No. 13 :e Haarlem. 11ij is dus niet
zoo bang voor dit nummer, als oen
van mijn kennissen, die zijn effecten
bezit wou bergen in een afdeeling
van een safe in een Bank. Plotseling
daalden zijn Russische fondsen. Door
een bang vcorgevcel bewegen snelde
hij naar de Bank en vond zijn vreese-
Jijkste vrees bewaarheid: het nummer
van zijn hokje in de safe was 13.
„Mijnheer", zei hij verontwaardigd
tot den directeur, „u is misschien een
van die zoogenaamde s.erke naturen,
die zich om niets bekommeren, maar
i k zeg u, dat effecten, die in No. 13
van een kluis geborgen worden, on
mogelijk kunnen stijgen, maar alt ij
dalen. Ik verzoek onmiddellijk een an
der huisnummer voor mijn bezit an
ders breng ik 't in een andere Bank".
De directeur tracht:e hem aan te
toonen, dat de Russen evengoed ge
daald zouden ziin wanneer ze gebor
gen waren geweest in No. 12 of No.
14, waarop mijn kennis de geduchte
woorden sprak: „B e w ij s m ij
dat!"
Hiertoe was de directeur niet in
staat, zoodat mijn vriend-nog altijd
overtuigd is, dat No. 13 de oorzaak
van de daling van zijn effecten is.
In Haarlem is. een singel, waar
No. 13 b;j de huisiuiinmerin-g overge
slagen is. In tal van höjels zal men
Kamer No. 13 tevergeefs zoeken, daar
de logés er niet willen logeeren en
wanneer ze dat wél willen...
Hierover kan ik een kleine gesohie
denis vertellen. In een hotel moesten
ai de deuren geschilderd worden en
daar de schilder te dom was om bij-
geloovig te wezen (want wie bijgeloo-
vig is, moe: fantasie hebben cn fan
tasie bezit een dom mcnscU niet) verf
de hij onnoozel weg al de nummers
achter elkaar op de (leuren, dus ook
13, hoewel hem dat verboden was. De
eigenaar van 't hötel was uit zijn hu
meur, maar liet het blijven, ouuln- jc
toch met tusschen 12 en 14 opeens
kunt schi deren, of zoo iets. Maar
niemand wou de kamer hebben.
Op zekeren avond kwam er een
reiziger, met een klein handtuschje
als eenige bagage en verlangde een
kamer te zien. De oberkellner zei, da:
12 en 14 bezet waren cn bracht hem
langs 13 heen, zonder die te openen,
daar hij bij ervaring wist, dat nie
mand er in logeeren wou.
„Is dertien vrij?" vroeg de reiziger.
„Jawel zei de ober, „maar ik
dacht...."
„Laat zien", beval de reiziger en
toen hij de kamer bekeken had: „die
neem ik! Ha, ha, kamer Dertien!"
Daarbij liet hij een korten lach
hooien, \yaarvan do oberkellner rilde.
Daarna bestelde de reiziger een sma
kelijk avondmaal, dronk twee fles-
schen wijn pn rook-e fiiue sisaren van
den oberkellner. Toen de kellncr die
hem bediende afnam en hem goeden
nacht wenschte, antwoordde hij:
„Wel te rusten!" en liet opnieuw den
korten lach hooren, waarvan allen,
die het hoorden, het bloed in de ade
ren verstijfde.
Den volgenden morgen verscheen
hij nie". op tijd aan 't ontbijt: de
keMner tikte te 9 uur, klopte te 11
bonsde te 12, telkens geen antwoord.
Te 1 uur brak "men, onder leiding
van dc politie, de deur open. Op het
oogenblik. da', men de kamer zou
binnentreden, trok die hótelhouder den
inspecteur bij zijn jas en fluisterde
met bevende stern: „Weet u wel, hoe
laat het is? Een uur na -waalven, dus
13 uur!"
De inspecteur rilde en stapte met
doodsverachting de kamer binnen.
Daar deed zich een vreeselijk schouw
spel voor: DE KAMER WAS LEDIG!
En op de tafel lag een briefje, waar
in de sombere reiziger meedeelde, dat
het avonde en goed was geweest
dat hij vertrokken was zonder te be
talen, omdat' hij geen ge!d had. Het
raam stond open, men vond naa
geestige voets appc-n in don tuin van
den reiziger, die over de schutting
geklommen en zoo verdwenen was.
Nog een uur naderhand discus
sieerde de hótelhouder met den in
specteur van politie over de vraag, of
de man wel geld bij zich gehad zcu
tobben, indien hij een andere kamer,
onverschillig welke, gekregen had.
Men kwam niet to: overeenstemming.
De hótelhouder besloot nummer 13 te
laten overschilderen en de kamer een
naam te geven, bijvoorbeeld: R u
zacht, maar een oude taive zcl,
dut dit niet moer baten kon Wat
eenmaal No. 13 was geweest, zou al
tijd onder de betoovering blijven.
Daarop maakile de eigenaar van 't
hötel er een linnenkamer van. Op
Vrijdag 13 November don voorraad
natellende, miste hij dertien servetten
van het fijnste damast en sloop be-
•end de kamer uit.
Vijf minu'en vroeger was de lin
nenmeid haar eigen kamer binnen-
ges'open: toen zij die weer verliet,
bevatte haar koffer dertien servetten
Nu aldus de noodlottige invloed van
No. 13 op Lnnen duidelijk gebleken
was. probeerde de hótelhouder als
man van energie he: met leer en
maakte er een schoenenbergplaats
van. Tot zijn ontzetting bespeurde
hij, dat een paar van zijn schoenen,
die precies dertien gulden gekost
hadden, telkens versleten waren, na
dat hij z© éénmaal gedragen had. In-
tusschen had het, daar hij kippig
was, zijn aandacht niet getrokken,
dat de oherkellner precies dezelfde
voetmaat had als hij.
Dus nam hij de schoenen weer weg
en bleef de kamer leeg, totdat zijn
buurman op reis ging en hem de zorg
toevertrouwde voor zijn hond, een
beest, waai- de hótelhouder een stil
len hekel aan had. Hopende dat het
dier wat zou overkomen, gaf hij het
huisves ing in kamer No. 13 en wacht
te af. Maar er gebeurde niets, want
de hond, het stomme dier, wist
niet, dat hij op No. 13 logeerde.
Nu ducht hij er aan om de kamer
te iaën uitsloopen, maar daar dit
zoo raar staat in een hótel bleef het
bij 't plan. Sinds dien tijd is z© leeg.
Wie er voorbijgaat fluistert en loopt
op zijn tcenen.
De schildersknecht, die het getal 13
op de kaïner schilderde, is kort daar
na getrouwd en was een jaar later
vader van een drieling!
FIDELIO.
