Siituvs Osais
der arbeiders zulke winsten «pldre-
ren.
Dat is óók een standpunt
Merkwaardig is de manifestatie der
(anarchistische) federatieven ge
weest, die ten getale van een drie
honderd ongeveer des avonds vooi
liet raadhuis stonden.
't Moest een revoliftionair erfmar
beteekenen, maar het was erg tam.
Trouwens, dat de raadsleden zich
door zulk een manifestatie niet zou
den laten beïnvloede- sprak van
zelf.
AMSTERDAMMER.
Rechtszaken
BEROEPSGEHEIM.
Tn openbare zitting deed het Hoor
Militair Gerechtshof uitsoraak hi de
zank tegen <'en heer C. M. B., officier
van gezondheid lste klasse, die bij
het Hof in appèl was gekomen van
een fecen hem door den Kriitrsraad
te Willemsoord eew*zen vonnis,
wanjihii h-' was 6chuldig verklaard
aan als officier 1n. uitdrukkelijk wei
geren. 2o. opzettelijk nalaten, de
hem door ziin superieur gegeven or-
«W na te komen, en veroordeeld int
één dag militaire gevangenisstraf,
ter zake dat hij belast met den ge
neeskundigen dienst aan boord van
Hr. Ms. ,,De Ruijter", op den 31st.en
Mei 1915 nan boord van dien bodem
uitdrukkelijk heeft geweigerd en op
zettelijk hoeft nagelaten te voldoen
aan de hem, namens zijn meerdere
in rang, den kapitein ter zee J. C.
Bentz, commandant van genieldeit
bodem, door den luitenant ter zee der
1st tklasse jhr. S. de Ranitz, eersten
officier van gemelden bodem, in den
dienst geaeven order, om den com
mandant voormeld een opgave te
verstrekken van officieren van Hr.
Ms. ..De Rniiter". die na 1 Januari
1914 vrii van dienst ziin geweest we
gens het liiden aan eene bepaalde
ziekte met vermelding van de data,
waarop het vrij van dienst zijn een
aanvang nam en eindigde.
Zooals men weet, had beklaagde
zich op beroepsgeheim beroepen.
Het' Hoog Militair Gerechtshof over
woog o. a:
„dat op grond van al het voorgaan
de moet worden aangenomen, dat
dit deel van het verweer, namens
appellant gevoerd, Juist is; dat et
inderdaad voor hem heeft bestaan
een conflict van rechtsplichten, waar
hij werd gesteld voor de keuze, zijn
eed als geneeskundige te schendpn of
aan dienstweigering een strafbaar
feit zich schuldig te maken dat,
waar hii het tweede heeft gekozen,
door hem met grond op overmacht
in den vorm van uit een conflict van
rechtsplichten voortvloeienden nood
toestand een beroep kon worden ge
daan. omdat van hem, die genees
kundige was toen hij officier werd,
in redelijkheid en ook rechtens niet
mag worden gevorderd, dat hij aan
zijn eed als geneeskundige te kort
zou doen".
Op deze gronden deed het Hof het
veroordeeleiid vonnis van den Krijgs
raad te Willemsoord te niet, ver
klaarde appellant niet strafbaar, en
sprak hem vrij.
Vervolgens deed het Hoi uitspraak
ia de zaak tegen den officier van ge
zondheid 1ste klas W. de V., die door
den Krijgsraad te Willemsoord was
I vrijgesproken van de beschuldiging,
dat hij. art» cn ofiiciei van gezond
heid bij de Koninklijke Marine, we
tende dat een luitenant ter zee aan
boord van den bodem waarop be
klaagde belast was met den genees
kundigen 1 dienst, toen deze zich m
de maand Maart 1915 onder zijne ge
neeskundige behandeling had ge
steld, hem, beklaagde, het verzoek
bad gedaan om den aard zijner ziek
te geheim te houden, uesondanks en
desbewust .n hel begin van Mei, op
last van den commandant van dien
bodem, aan dezen een liist heeft in
gediend. waarin hij, beklaagde, ge
steld had den naam van dien luite
nant ter zee. met vermelding van den
aard van de toen bij dezen bevonden
■ziekte.
Jn doze zaak besliste het Hof, dat
gebleken is, dat een plicht te<* ge
heimhouding van hetgeen in de uit
oefening van ziin dienst tot zijn
kennis is gekomen voor een officier
van gezondheid tegenover ziin com
mandant niet bestaatdat integen
deel onderscheidene bepalingen van
dit reglement den officier van gezond
heid verplichten om aan den com
mandant hiivonderheden te openba
ren omlrent hetgeen hem bij de uit
oefening van ziin ambt is gebleken
dat. waar het ten laste van gedaagde
bewezen feit ook niet bii eenige an
dere wet of wetlelük voorschrift is
strafbaar gesteld, in het vonnis is
nongenomen, dat het niet slrnfbnar
is en gedaagde terecht is vrijgespro
ken.
BEDREIGING .VAN EEN BURGE
MEESTER.
Do rechtbank te Winschoten heeft
tot zes weken gevangenisstraf
veroordeeld den papiermaker te Hoo-
gezand, die terecht stond ter zake
dat hij den heor I. A. van Roijen, bur
gemeester van Hoogezand. bedreigde
met den dood, door op dezen af te
komen en dreigend te zeggen „lk
zal jo doodsteken", den burgemees
ter aan te grijpen en diens vest open
te scheuren, terwijl bekJ. zich boven
dien verzotte tegen den gemeente
veldwachter.
Koloniën
BRUTAAL.
Tijdens een afwezigheid van de®
hoofdingenieur van dgn aanleg 'iet
S. S.-werken is in diens bureau, aan
den staUousw g te t4-.orabaj;i, eon
Europeaan binnengedrongen, die ziek
aan den bureau-c-ppasser a'.s e-.n in.
genieur der S. S. bekend muakie en
zeide, op last van deu che.i image te
mo.'ton nemen van kaarten en plan
nen, waarvan de bergplaats wel aan
den oppasser bekend zou zijn. Hij
noemde de gewcnschte plannen, die
alio betrekking bebb.ni op uitbreb
dingswerken in en om Soerabaja
Aangezien een dergelijk geval zich
nimmer had voorgedaan en de ma
nier van optreden van den bezoeker
min of meer verdacht scheen, vatte
de oppasser argwaan en waarschuw
de enkele commiezen van de 4: afdee
ling, die mei den oppasser meekwa
men, maar bevond ui, dat de vogel
inmiddels was gevlogen.
Naar alle waarschijnlijkheid is,
volgens de „N. Soer. Cl." hier sprake
van een brutale poging, om op de
hoogle to komen van de gronden, die
eerlang ten behoeve der uilbreidings-
DEROE BLAD
Zatordajj 27 November 1915
Officieels mededeetingen der
Uairlemsciie Handelsver-
eeoiging.
Kantoor Jansweg 11.
MEDEDEELENDEN VAN HET
BUREAU VAN ADVIEZEN.
N. O. T.
11 ei aanial aanvragen om bemid
deling voor zendingen uit Engeland,
zoowel als Franki'jk, is deze week
sterk vermeerdei d. Dit valt dan ook
zeer toe te juichen, daar daardoor de
onkosten voor iedere zending aan
zien. ijk kunnen worden verminderd.
Om te voorkomen dat men zich de
vet keerde vuoislc-liiig maakt, dai na
Inlevering der formulieren binnen één
of twee weken de goederen in hel be
zit van don aanvrager zijn, is het
noodig dat alle belanghebbenden goed
begrijpen, dat behalve de N. O. T. en
de Haart. Handels Ver. vóór ados de
medewerking der Engelsche Regeo-
ringscommlssie voor Uitvoer nood>-
za kol ijk is.
Voor alle handelingen, waarvoor
11 11. V. en N. O. T. bemiddeling
kunnen vgrleenen, wordt bekwame
spoed betracht en alles gaal inder
daad zoor snel. Voor ied re zending
moet echter door den Franse-ten of
Engelschen leverancier een p :rm:t
vooi uitvoer aangevraagd worden en
door de enorme ophooping - au aan
vragen schijnt de verstrekking van
uitvoervergunningen uiterst tiaag te
geschieden, waardoor groot opont
houd ontstaat.
Hot is du,s aanbevelenswaardig,
aan Engelsché of Fransche leveran
ciers te verzoeken, zoo spoedig als
mogelijk is pro-forma faclur n ie/en
den, opdat de tijd, verloopende lus
seiien de ontvangst dezer facturen
en het gereedkomen der goederen,
gebiuikt kan wormen voor het ver
richien van de noodige formaliteiten.
Men wordt beleefd v:rzocht ue for
mulieren A en B precies en volledig
in te vu.len. Formulieren d;e met in
orde zijn, kunnen aan groote veriia-
ging bij do behandeling onderhevig
z11ii en veroorzaken bovendien ons
Bureau vele on noodige moeite. Men
verget.- toch vooral niet het formu
lier B op twee plaatsen te teckenen.
Alle aanvragen te richten aan het
kantoor der H. H. V. Jansweg 11. Na
vooraf ingediend verzoek kunnen
Woensdagavond van 8—9 1/2 uur
mondelinge inlichtingen verstrekt
worden door het Bureau.
Het Bureau vau Adviezen,
A. H. F1KKERT, Secretaris.
Amsterdamsche Kout
198.
Mondain Amsterdam. De
gemeentewerkman. - Een
manifestatie.
Het „Charité bien ordonnée com
mence par soi mömc" is zoo oud als
de wereld.
Qf neen, dat k&n niet. De mooie
Over nieuwe Hoeken.
Hl.
(Kinderboeken).
Geschenkentijd! Op menig verlang
lijstje voor St. Nicolaas en Kerstmis
handhaaft het boek zich, welk een af
wisseling van geschenken de moderne
tijd ook bieden moge. Do u.tgevers
wedijveren daarom met elkaar om
in November de aardigste en meest
verzorgde kinderboeken op de markt
te brengen.
Daardoor wordt echter de keus er
niet gemakkelijker op.
Eenige aanteekenlngen omtrent de
deze maand verschenen boeken voor
kinderen zullen hierom niet onwel
kom zijn.
Jongensboeken.
„M et Pieter Pikmans bet
zeegat ui tdoor G. Holle
(Amsterdam. Van Holkema
en \V a r e n d o r f).
Bylo! Dit is weer eens een ferm
oubuüig jongensbujk, dat verbaal
van den flinken Hoon-sell en borst, die
't evenals zoovelen, die later op zee
roem verwierven, 't aan land niet
hou'oa kouden en 't zeegat uit moes
ten.
't Is een boek van den fermen durf,
die onze voorvaderen in het laatste
kwart van ito zestiende eeuw beziel
de, toen zij het land vrij vochten.
De heer Holle heeft ons al meer
een goed jongensboek uit dien tijd
geschonken; maar deze geschiedenis
van Tymen ui', de Geldersche steeg die
op de scheepswerf niet aarden kon,
omdat hij leiker.s dacht aan de ande
ren, die straks met do schepen, waar
aan hij werkte, zee zouden kiezen, is
wel hel besie, dat 'k vftn hem onder
de oogen kre-eg.
Hot is oen boek, dat de jonge lezers
niet zulten willen neerleggen, als zij
er eenmaal aan begonnen zijn.
Het bezit dan ook uitstekende hoe
danigheden. Hoe levend'g stelt de
Behrljvcr ons z'n pers u-.i voor den
geest Tymen, z'n moeder, Pieter Pik
mans en Krijn zijn geen boekenmen-
schen, maar komen uit hun zuiver
ond-Hollandsclie tof creolen als echte
persoonlijkheden op den Jczer toe.
Hun omwanit nog de fleur van hel
krachtige leven hunner dagen.
De heer Holle herft een pakkende
geschiedenis verzonnen: hoe Tymen,
die eindelijk z'n zin krijgt, op zee
zwprvend, z'n vader terug vindt, die
reeds sinds lang dood gewaand is;
maar büikt door zeeroovers gevangen
te zijn genomen.
expressieve, mclodieiise Franse#!*
tiuil is wei oud, heel oud, maar oo«>
oud als de wereld toch niet.
Du bedoeling echter, iu het Fran
sche spreekwoord uitgedrukt, is slel
lia wèl zoo oud nis de wereld, even
als die in het coed-IIollandechc „voor
wat, hoort wat".
De rnensohen die zich, hetzij uil
zuiver humanitaire, hetzij uit anden
motieven, die we niet op den kepe.
zullen beschouwen, voor een of an
dere zonk van philantropie spannen,
weien dat wel,
Zii welen, dat, willen zit hun doel
bereiken, zii het den mepschen aan
cenna.nt moeten maken. Hetgeen
kort eoformu'eerd. nldus zou kun
nen worden n:t<zedrnkt bii een ramp
behoort een fancy fair en bal.
Inüissohcn, ik bedoel hiermede
geenszins een veroo-rdeeling. Zeker,
er is bij verschillende festivitcilen,
die in dienst van een liefdadig doel
worden georganiseerd, heel wat
iidelheïd en eigenbaat. Maar laten
►we niet alleen deze schaduwzijde
een, doch, nis er flinke baten komen,
dankbaar zijn, dat er weer arme
stnkkers worden geJtolpen in hun
nood.
Wij worden hier. In onze ronde,
gulle, enht-oud Hollandsche koop
mansstad meer en meer mondain,
ook in het plegen der liefdadigheid.
Dat hebben de laatste dagen weer
bewezen.
Wc hebben onze poppen-tentoon
stelling gehad in het Stedelijk Mu
seum, waarvan de opbrengst aan de
zuigelingenzorg ten goede komt.
Met een geestige speech natuur
lijk - van Prol. Hector l'reub werd
deze expositie van doode dingen, die
door kunstenaarshanden tot een le
vendig geheel waren gemaakt, ge
opend. Hij bracht aan de dames en
heeren. vooral aan de vrouw van
onzen burgemeester, dank voor de
moeite, die ze zich gegeven hudden,
en beval het nuttige doel de zorg
voor de zuigelingen in de gezinnen
der onvermo«emlen, bij allen aan.
En loen was hel door de zalen een
dicht geschuifel van het chique en
n.ondaine Amsterdam. Le monde ou
l'on ne 's ennuye pastoujours
had er elkaar rendez-vous gegeven.
't Was mondain; on-Amsterdamsch
mondain.
En dit hof- inplaats van .hoofdstad-
karakter was ook te bespeuren bij de
mondaine thé's in Trianon ten bate
der Fransche krijgsgevangenen.
Trianon is een restaurant, voor
Amsterdam min of meer on-eigen-
liik De met Franschen -zwier en ele
gance ingerichte zalen en salons ver
wachten, zou men zeggen, eer een
publiek uit kringen van Hof en hoo-
ge aristocratie, dan een gegoed pu
bliek uit een eenvoudige koopmans-
stnd.
Maar, wie de tea's en soirees bij
woonde, die is tevreden geweest cn
Ij tot de overtuiging gekomen, dat
Amsterdam mondain kan zijn als het
wil en de Louis XVI en andere ver
trekken zich niet vernederd behoef
den te gevoelen, om een gezelschap
te ontvangen, als er in groote me
nigte was.
Bevallige dames in schitterend
toilet boden programma's, die do
beste namen bevatten. Er werden
door ariislen van grootcn naam lie
deren gezongen cn dansen uitge
voerd, en tussohen de kleurige toiler-
ten in de chique gemeubelde zalen,
waar uit de kroonluchters duiizend-
flonkeng licht straalde. bewogen
Er zit een prettige gang in het ver
haal cn de dialogen zijn- stoer en le
vendig.
't Is een boek, dat in de bibliotheek-
serie, waarin 't Is 'opgenomen: „De
goede Kameraad" zeker een eer»
plaats zal krijgen. Jan Wieg man
illustreerde met prettige penteekenhv
gen.
„DeJacht opdenBronlo
s a u r u s door J. Hendrik
van Balen. (Deventer. J. C.
van derBurg h).
Het is niet zonder weemoed, dol
men dit hoek zol ter hond nemen Jap
Hie.ndrik ve.n Beien, de bckend-e kin
derschrijver, heeft er mee z'n
Inntste werk gegeven Eemige weken
geloden is hij overleden. Zijn dood is
een verlies voor het opgroeiend ge
slacht, want Van Ba!on behoorde lot
den niet al te bree-fcn kring van goe
de kinderschrijvers. Door 2'n boeken
zal z'n invloed op onze jeugd blijven
duren.
Ais alle werken van Van Balen is
nok dit een boeiend en leerzaam
ho»k. Leerzaam, omdat het op onge
zochte manier be'nngrijlee kennis om
trent zeden en gewoonten van de
mlt'eenxsche bevolking van Afrika en
van de natuur in het zwarte werold
deel bijbrengt.
't Ts geen droge geleerdheid, die de
schrijver zijn jongen lezers voorzet.
Hij beeft z'n stof verwerkt tn oen
romantisch verhaal van oen Jacht on
den Brontosaurus, eon voorwcre'd-
lijk dier, dat echter in de binnenlan
den van Afrika nog zou zijn blijven
voortleven.
Op zeer vernuftige wijze heeft Van
Balen den speurtocht naar het mon
sterdier gecombineerd met de avon
tuurlijke reis van do expeditie, dip
de Nljlbronncn gaat opsporen.
De fraaie uitgave heeft een aantal
fraai uitgevoerde platen van J. H.
J u r r o
„Een jonge Leeuw van
Vlaandere n", door J o v a n
A m m e r s—K 11 e r. (Haarlem,
H. D. Tjeenk Willinken Zn.J.
Een jongensboek? Och, worden
•ulke jongensboeken over het alge-
meeat niet met evenveel graagte door
onze meisjes gelezen. Dit boek voor
al zal niet nalaten op onze meisjes
even diepen indruk te maken, als op
de jongens. Het vertelt van de lot
gevallen en de heldendaden van den
zestienjarigen I.éon Casimir, die
zijn land dienst als padvinder.
Wat vooral in dit verhaal treft ls,
dat men hierin geen eenzijdig chan-
zich plechtig en slatig de correcte
kcllners.
Het was van een sprookjesachtige
schoonheid,
De opbrengst is, naar ik hoor, zeer
bevredigend geweest, wat toch maar
het voornaamste is.
De gemeenteraad heeft nu einde
lijk de kwestie van den duurte-
toeslag voor personeel in gemeente
dienst behandeld en tot een einde ge-
ibrncht.
lk heb over deze kwestie al eens
geschreven in dit blad. en er toen op
gewezen, dat het niet aangaat, aan
dc gemeente-werklieden, die verge
leken hii arbeiders in het particuliere
bedrijf toch reeds zoo bevoorrecht
ziin, nog weer een toeslag te geven,
die de berooide gemeentekas op ctle-
1 !ike dui'/enden 'smnnnds zou ko
men te staan. En ik heb er ook -op
gewezen, dal de drang vooral het ge
volg was van den wedstrüd, zal ik
maar zeggen, tussclien den (anar-
chistischen) Fedcratieven Hond van
Gemeentewerklieden, wier woord
voerder in den Raad de heer Klaas
de Vries is, en de sociaal-democra
len.
Op 16 Juni nog stelden B. en W.
zioh op het standpunt, dat, waar hut
gemeentebestuur als overheid de bc
langen van alle burgers heeft te b»
hartigen, en de gemeentekas, om dit
doel te bevorderen, geweldig heeft
moeten bloeden voor de levensmidde
len-voorziening, er geen geld is om
den gemeentewerklieden een toeslag
te geven, hoe gaarne men het ook
zou doen.
De nood der tiiden heeft echler ook
B. en W. doen zwichten, -zoodat, op
hun voorstel, geamendeerd door den
heer Oudegeest, het volgende beslo
ten Is
Met ingang van de eerste loonwerk
in November wordt aan de vaste
werklieden, de voorloonig aangestel
de ambtenaren, beambten en werk
lieden en aan de gemeente-gcöm-
ployeerden, die op hun maximum
loon staan, doch nog geen f 17.28 per
week of 900 per jaar verdienen, Al
oif niet gemobiliseerd en kostwinner
voor een gezin, een of twee vervroeg
de periodieke verhoogingen toege
kend.
Ik heb het al eens gezegd, gaarne
gun ik, en van harte, den menschen
deze verhooging. Maar het is en blijft
toch hard tegenover de werkloozen
en tegenover zoovelen in het particu
lier bed rijfdie geen dunrte-toe-
slng hebben, soms zelfs teruggezet
ziin in verdiensten en evenzeer aan
de dure levensmiddelen moeten mee-
betaleu.
Men zegjt wel eens, dat alles iu
cijfers is uit te drukken. Zoo heeft
een Raadslid zich laten voorrekenen,
dat, over het algemeen, gemeente
werklieden, als men denkt aan rust,
vastheid van positie, pensioen, va
cantia etc., er 25 pCt. beter aan toe
zijn dan het gros van andere werk
lieden.
Een berekening, die ik niet natellen
kan. maar wat niemand ontkennen
zul. is, dat de gemeente-arbeiders in
velerlei opzicht zeer bevoorrecht zijn.
Een merkwaardig punt uit het de
bat, dat een middag en avond, tot
's nachts twaalf uur heeft geduurd,
wil ik even naar voren brengen.
Toen er gewezen werd op den d»
plorabelen toestand onzer gemeente-
financién, merkte de heer Óudegeest
cnj, dat we uit de bedrijven putten,
die mede door de plichtsbetrachting
vinismé Vindt. De schrijfster heeft do
geschiedenis met echt vrouwelijk ge
voel. en eerlijken geestdrift geschre
ven, maar vervalt niet in de vooral
voor een publiek van jongens, die
nog niet tot den leeftijd gekoniun
zijn, waarin zij tot onderscheiden
bekwaam zijn gevaarlijke verheer
lijking van het eene volk ten koste
van het andere. Zelfs geeft de schrijf
ster plaats voor het kweeken van
ruimere gevoelens, doordat zij den
Jongen held Duitsche familie In vei
ligheid laat brengen.
Het is dan ook poen boek, om onder
de jeugd strijdlust nan te kwerken;
Integendeel hoopt mevrouw Van
AmmersKüller, dat haar werk een
wegwijzer moge zijn, om den langen
moeiliiken wegnaar den vrede te vin
den. Daarom vormde zij een verhaal,
dat een indruk kan geven van het
leed en de verwijdering door den
oorlog in het Belgisch land. De ge
schiedenis van Lecuwke we den
ken bij dien naam aan een ander
Leeuwke in Louwerse's „Schippers-
jongen of Lelden ln strijd en nood
is een boek, dat men met groote ge
rustheid aan de kinderen ln handen
kan geven.
Er zijn eenigo heel mooie krijttec-
keuingen van Louis Baemae-
k e r s in dit bock.
Meisjesboeken.
Voor de bibliotheek voor meisjes,
„L elie-en Rozenknoppe n",
Uitgever H. J. W. B e c h t te Amster
dam, schreef mevrouw A. de
Graaf f—W p p e r m a n n, uit
B'oemendaal een heel aardig boekske
„Bakvischjes", «lat niet alleen door
haar op wie de titel toepasselijk is.
maar ook nog wel door haar oudere
zusters met veel belangstelling gele
zen zal worden.
Hoewel het een niet nieuw recept
voor een meisjesboek isl lmmere, wv
kennen het gegeven allen: Een jong,
eenzaam opgetoed meisje, dat door
omstandigheden (hier moeders ziekte
en een reis van vader naar Indié), op
genomen wordt in een gezin, waar
tusschen de ouders en de kinderen
een zeer hartelijke verhouding b»
staat.
De schrijfster geeft een boeiend
verhaal, waarin zij de karakters van
de kinderen, vooral van Nini, het
nieuwe huisgenoot, en van Bep, de
vroolijke dochter des huizes, goed tot
hun recht laat konten.
Menig aardig, goed van het leven
afgekek°n trekjo vindt men In het
boek. Dit komt o.a. hier en-daar uit,
waar de verhouding tussohen moeder
en. dochter geteekend wcaxlt.
De versiering van het boek wordt
gevormd door platen van O. Geer-
ling. Sommige zijn goed maar
andere missen in hot figuur de noo
dige beweging ook in de geziclits
teekening was de illustrator niet al
tijd even gelukkig.
„Schotje". Mevr. A. v a n der
Meer—B rondgeest schreef
„M eisjes van de H. B. S."
(Amsterdam Van Holkema en Wa-
rendorf).
Een „knus" H. B. S.'enboek Her
inneringen uit 5 B. Elk „meisje van
de II. B. S." de titel is vermoede
lijk door Speenhcff's bekende lied
geïnspireerd aal er herinneringen
of danraan verwante dingen in vin
den, al heeft ze nu niet bepaald deel
uitgemaakt von Pip's, Mïep's, Wins'
en Gieet's clubje van 5 B.
Het is een in goeden stiil geschre
ven boek, waarlegen 'k alleen 'het be
zwaar van de zonderlinge chronolo
gie héb. 't is namelijk een niet altijd
aaneengeschakeld verhaal. Zelfs gaa.
dit zoover, dat sommige eer geplaat
ste hoofdstukken de volgende in
lïids-orde vooruit ziju. Zoo krijgt men
b.v. in een van de hoofdstukken liet
gevoehg geschreven venhaal
van het sterven van een der meisjes,
waarna een der volgende haai' weer
levend ten tooneele brengt, door
haar in vroeger periode deel te
laten nemen aan de spokerijen van
het schoolclUbje.
Zoo zijn er meer gevallen te noe
men. Wanneer de schrijfster bij een
volgenden druk, dien het boek wel
verdient, aan de hoofdstukken eon
meer juiste volgorde geeft, zal baai-
werk er bij winnen.
Aardig gedacht is het. om een van
de meisjes iuter als leerares aoD
haar oude school terug te brengen.
Dat is een vondstvooral cmd;.
daardoor een merkwaardige tegen
stelling van het clubje tegenover de
leeraressen met de uit het clubje ge
gloeide leerares tegenover de lt
lijtgen gegeven kon worden.
De platen in dit bock zijn niet alle
van hetzelfde gehalte.
Bij denzclfden uitgever verscheen
een boek voor „oudere meisjes",
waarmee onze zeventien- en achttien-
jarigen wol bedoeld zullen zijn.
„Uiga Andersou' is de uit-
lieemsch klinkende titel en- de schrijf
ster wordt cvk al niet inheemseh
JS 1 s e Ury" genoemd.
Toch lijkt het wel Holte tdscb
werk, ondanks doze en ook in an
der opaicht getoonde voorkeur
voor het vreemd-klinkende. Het is
een onderhoudend boek, dat graag
zal gelezen worden.
Olga is het leelijke jonge
eendje, dat de schrijfster zet tegen
over het knappe l'refsje. Trecsje is
door haar aardig uiterlijk en vleien
de maniertjes in den nas bij elkeen
en Olga, die zich eenzaam voelt en
zich niet gemakkelijk aansluit bij
anderen, is Jn het tegenovergestelde
geval.
Het meisjes-romannetje geeft nu de
ontwikkeling van de beide zusters en
laat zien, dat het „leelijke jonpe
eendje" haar latere verloofde heeft
zich dat biinanmpje eens laten om
vallen het in karakter ver wint
van het mooie zusje.
Dat blijkt uit wat zij vcolt voor de
werkli'den van lmars vaders fabriek
o.a. bij oen werkstaking. Als dan een
leerares van de kostschool toe
vluchtsoord van de kindoren bij een
tweode huwelijk van den vader 'tge-
sloten karakter van Olga leert waan
dieeren en te leiden, en hnar ontwikke
ling1 tol-Jong meisje ook han.r uiterlijk
in linar voordeel verandert, onder
vindt het miskende meisje ten sïotte
nog de juiste waardteerin? in familie-
en kennissenkring.
Edmond van Offel laat op
dó titelprent zien ho© moeilijk "oed
figuurteekenea ia Sommige van de
platen in hei boek zijn beter.
Voor de kleineren.
Een aardige serie boekjes, die kun
nen dienen als leesboekjes; ook als
voorlees, of vertelselboek] e ver
scheen bij de firma M. M e u 1 e n
hoff te Amsterdam. „Ons Sche
meruurtje" (1 tot IV) heet de
reeks.
Daarin zijn uitgegeven do aardige
sprookjes van Grimm en die van
Andersen,
Van Grimm zijn o.a. opgeno
men de bekende verhaaltjes over:
„Sneeuwwitje", „Tafe.tje dek je",
„Hans en Grietje", „Asechepoester',
„Rcpelsteett'je" en Roodkapje"; jn
't boekje van Andersen v bidt men
vrtelltngo») over „Klaas Vaak", „Hel
leelijke jonge eendje" en „Vijf uit een
schil". Zij bohooren al mc-e tot de aar.
dagste sprookjes, die de klein -n niet
v«;l plezior zullen hooren verellen.
Mevr. E. Dophei d—W i 11 e, in
de kindorworcld bekend a!s „Tante
Li ze" gaf goede vertalingen en Jan
Wiegman teekende veel aardige
zwartjes en leekeningen in zwart on
wil, met oen kleurenprint bovendien
in eik der boekjes.
Niet Iedereen vindt tegenwoordig
de sprookjes met hun grillig fantas
tisohe vertol-stof de juiste lectuur
voor kinderen.
De firma Moulenhoff heeft ook voor
de ouders met deze nieuwere opvat
ting iets van hun gading gegeven.
Eenige vorteUingcn van Ida Heijer
mans zijn ln een afzonderlijk bun
deltje samengevat. Verholen als
„Wilty en de elfen", „Dc phonograaf
van lante Ursula", „Toen Jansje ziek
was" en „Het feest van Jan Ooms"
zullen zeker met graagte geleden wor.
den en als moeder die navertelt,
heeft zij zeker een dankbaar gehoor.
Wiegman toekende ook voor dit
boekje do plaatjes. Ze zUn vaak fiitt
werken onteigend zulten worden, teo
einde uit deze wetenschap munt to
slaan.
Stadsnieuws
Crediet vuor don kleinen
Middenstand.
Omtrent het recht van uitwinning
heeft de Minister van Financien het
volirende vastgesteld met betrcaking
tot de credietverstrekking aan den
kleinen middenstand
De Rcgeering wenscht rich t recht
van uitwinning voor te behouden
daartoe behoort echter niet te wor
den overgegaan, dan nadat de Com
missie van Uitvoering hiervoor toe
stemming heeft gegeven. Acht deze,
gelet op de omstandigheden, uitwin-
n.na niet wenschelijk, dan zal door
het Riik, (behoudens nadere
afrekening, aan de Bnuk wor
den betaald -wat het Rijk. gelet op
den dan bestsanden uchterstamL
zou hebben le betalen, indien er van
d» n crediteur niets meer werd ont
vangen. De schuld van den crediteur
houut c-chter door deze voorloojpige
betaling vanwege liet Ruk. niet op te
bestaan; dc locale Bank blijft ver
plicht, te trachten vun den geld-
iienier alsnog zooveel mogelijk te
ontvangen en moet tut uitwinning
overgaan, wanneer het Rijk (de
Commissie van Uitvoering) zulks als
nog wenscht. Van hetgeen de locale
Bank op deze- wijze dan nog ont
vangt, moet aan liet Rijk ziin even
redig deel worden teruggegeven.
Betreffende de uitwinning der bor
gen of andere zekerheid diene het
volgende
Het is niet onwaarschijnlijk, dat,
wanneer iemand een kleinen midden
stander wil helpen om een crediet te
verkrijgen, deze slechts borg zal wil
len blijven voor dat gedeelte van het
gevraagde crediet, waarvoor «te
Staat niet borg blijft. lfij kan
daardoor immers ec-n credielbohocf-
tige aan een crediet helpen, dat Le-
langriik grooter is, dan h« t bedrag,
vvn^irvoor hij als borg zelf risico
loopt. Geschiedt zulks, cn dc Commis
sie von Uitvoering knn dnarrtiede
genoegen nemen, dan is er van uit
winning van den borg tot vormind»
ring van het tekort, waarin de Staal
heeft te voorzien, uit den aard der
zaak geen sprake.
ltct knn echler ook voorkomen, dat
iemand bereid is borg tc blijven voor
het «eheclc bedrag van het credie',
of althans voor meer dnn het geoee!
te van het tekort, waarvoor de Staat
niet borg bliiftof wel. dat er zake
lijke zekerheid, aisverzekerings
polis, hypotheek of ander onderpand
door of voor den crediteur wordt ge
steld.
In dergelijke gevallen zul die borg
of die zakelijke zekerheid moeten
worden uitgewonnen en de baten
daarvan zullen in de eerste plaats
dienen, om te voorkomen, dat dc
bank verlies lijdt (als de Staat ziin
deel ln hel tekort bijdrnngi. en ver
der om bet aandeel van den Staat in
het tekort te verminderen. Ten op
zichte van de vas!st< Jl nr- van 'net
verliescijfer is het navolgende be
paald Als verlies zal worden be-
schouvvl het bedrag, dat de bank aan
het crediet te kort komt n uitwin
ning (indien deze plaats beeft) vnn
de baten van den schuldenaar.
van uitvoering en meerendcols goed
gedacht.
Het vierde deeltje bevat de aardige
versjes, dat zich ieder uit z'n jeugd
herinnert. Prettige liedjes om met de
kinderen le zingen in liet speeluur-
tje: „Schuitje varen", het verhaal
van „Blommetje, den hond", van
„klomperlje en zijn wijfje'. Sinter
klaasversjes en nog veel meer, die
men met een lachje van herkenning
doorleest. Achterin is „liet beroemde
Prentenboek" met eveneens bekende
kindervertellingenPiet de Smeer
poets", ..Ilans kijk in de lucht", en*.
De versjes en verhalen geven a3it
den Bluetralor van dit boekje C.
Spoor, gelegenheid om menig ver
rassend-gelukkig prentje te teekenen.
Do hiïer J a c. van der K1 et
•heeft bij de firma \V. J. T h i e m
en C i e. te Zutfen een paar gocóo
leesboeken het licht doen zien.
„Dubbele Twee" verlell «ie
wedei waardigheden vail Jo en N--1
Veenhof, twee Amsterdammertjes
die op bet platteland gaan wonen,
omdat moeder verandering van luchl
noodig heeft. Hoe dc stadskinderen
kameraadjes worden van de dorps
kinderen Klaas Veen en Kee Zwar!,
verhaalt het flink uitgevoerde boek.
Het is een aardig geschenk voor
negen- en tien-jarigen.
Voor wat „jongeren" hoeft «le heer
Klei de vóórgeschiedenis van Klaas
en Kee verteld in „Licht u 1. e-
ven". Een deeltje geeft hun geschie
denis vóórdat zij echoobaan en een
ander hun leven op school.
De uitgever zorgde voor een voer
kinderen gemakkel;;k leesbare let
ter en passende illustraties.
„Sprookjes van Grootva
der", is do titel van een vertelsel
boek van een ongenoemde, dal bij
Van Holkema Warendorf,
te Amsterdam, bet licht zug
„Grootvader'' herinnert zioh dc ver-
tel uurtjes, uit de jaren, toen hij, nog
„vader", zijn kinderen in het sche
meruur bozig hield. Toen hij, als
„grootvader", zijn aanyenaam werk
van vroeger moest herhalen, heeft hij
eigen sprookjes cn verhaaltjes ver
zonnen en de bijval van z'n jeugdige
toehoorders bracht hem op do gedach
te. om de scheppingen van z'n geest
ook ten gebruike van anderen aan te
bieden. -De verwezenlijking van dat
denkbeeld is het boekje, waarvan lk
den titel noemde. Het Is een verzame
ling van deels lieve, deels fanlasti-
6dhe geschtedenisjes. mot goede,
vlugge penkrabbels versierd door
Herman Moerkerk die
door kinderen van omstreeks i*vcn
jaar wel gaarne geboord zullen wor-
