Acht Stuivers
Eerste
Levensjaren
Weerbericht
MEDEDEELINGEN VAN IIET
ICON IN KL. NED. MET INSTITUUT.
(Opgemaakt voorm. 10.50 uur).
De Bildt, 4 December 1015.
Hoogste barometerstand 758.3 m.M.
te Muncheji; laagste 745.0 ru M. te
Christianiasund.
Verwachting tot den avond van 5
December:
Wind: matige tijdelijk wellicht
krachtige Zuidelijke tot Westelijken
wind.
Gesteldheid van de lucht: l>ctrok
ken tot zwaar bewolkt, met lijdelijk©
opklaringen, regenbuien.
Temperatuur: geringe verandering.
BAROMETERSTAND TE HAARLEM.
Barometerstand hedenmiddag te 2
|iur 745 m.M.
Achteruitgang.
.Vorige stand te 2 uur 750 m.M.
OPGAVE VAN
JOH. M. SCHMIDT - Opticien
QED. O. GRACHT 47 - HAARLEM
Thermometerstand
4 December.
Hoogste gisteren .F. 44
Laagste heden nacht. F. 39
Hedenmiddag 12 uur F. 47
Hoog- en Laagwaterstanden
5 December.
Hoog water.
iJmuld. T.m. lu. 14 m.; n.m. I u. 39 m
Katwijk v.m. 12u. 39 m.; n.m. lu. Hm
Petten v.m. 1 u. 3.m.;n.m, 1 u. 59 m
Laag water.
IJmuld. v.m. 9u. 14m.;n.m. 9u. 3;m
Katwijk v.m. 8u. 44 m.; n.m. 9 u. 19 m
Petten v.m. 10 u. 44 m.n.m. 10 u. 9 m
Het aansteken der lantaarns van
rijwielen, automobielen en andere
Toer tuigen moet te 4 u. 10 minuten
geschieden.
DIENSTWEIGERAARS.
Men meldt ons uit Assen
Tegelijk met de zaak van Dr. Louis
Bahler, den predikant te Patere-
jrvolde, beschuldigd van opruiing door
middel van het z.g. manifest der
dienstweigeraars, wordt voor
rechtbank te Assen op Zaterdag 11
December dc zaak van Ds. J. B. Th.
Huzenholtz, te Vledder, behandeld,
mede een der onderteekenaars van
genoemd manifest.
EEN GOEDE VANGST.
Men meldt ons uit Amsterdam
Door de recherche is Vrijdagavond
fit-n man aangehouden, op wicn bij
fouilleering een groote partij gouden
ringen werden bevonden. De aan
houding stond in verband met een
poging tot inbraak, enkele weken ge
leden bij een goudsmid te dezer stede
gepleegd.
Dicnzclfden avond zijn door een
Inspecteur en een rechercheur van
politie, in verband hiermede, nog
twee mannen aangehouden, en later
fijn nog twee vrouwen naar het bu
reau geleid.
In een kast, staande op een zolder
kamertje van een perceel ln de Kui--
perstraat werd nog een groote hoe
veelheid gouden voorwerpen en vele
loopers gevonden. De in beslag geno
men voorwerpen hebben een waarde
van verscheidene duizenden gul
dens.
IIOUT VOOR HET BOUWBEDRIJF.
liet Persbureau Vaz Dlas schrijft
Het is overbekend, dat de duurte
van sommige bouwmaterialen een
tier voornaamste oorzaken is van de
tegenwoordige stagnatie in het bouw-
Ibedrijf hier te lande. Vooral liet bout
is sinds het uitbreken van den oorlog
zeer in prijs gestegen. In het bijzon
der geldt dit voor die houtsoorten,
welke over zee moeten worden aan
gevoerd, het Duitsche hout echter is,
ofschoon natuurlijk hooger in prijs
dan vóór den oorlog, toch nog onge
veer 20 pCt goedkooper dan b.v. het
Zweedsche.
Geen wonder dan ook. dat men
liouvvondcrnemerskringen het oog op
liet Duitsche bout gevestigd lioudt.
•Nu loopen er sedert eenigen tijd luw
te lande geruchten, als zoude
hout uit Duilscbland voortaan
dun onder zeer bezwarende voor
waarden naar Nederland mogen wor
den uitgevoerd.
Teneinde hieromtrent ecnige juiste
gegevens te verkrijgen, hebben wij
ons gewend tot Dr. Rust, die sinds
eenigen tijd hier te lande vertoeft als
vertrouwensman voor den hout-Uit-
voer uit Duitschland naar Nederland
en zich te Rotterdam heeft gevestigd.
Roe staat het met den uitvoer
hout uit Duitschland naar Neder
land vroegen we dr. Rust.
De uitvoer van bout uit Duitsch-
lund is sedert eenige maanden ver
boden. doch op speciale aanvragen
wordt meestal toestemming tot
voer verleend.
Er komt thans nog maandelijks
voor inilhoenen Marken Duitsch hout
naar Nederland. Ook behoeft
volstrekt niet te vreezon, dat die uit
voer spoedig zal verminderen, zoker
niet voor zoover het betreft hout voor
liet bouwbedrijf. In de behoefte aan
dat hout kan Duitschland volledig
blijven voorzien en vermoedelijk Le
gen de huidige prijzen.
Bijzondere mooi lij khedan zijn daar
aan niet verbonden. Teneinde eohtar
den houluitvoer uit Duitschland naar
Nederland zooveel mogelijk te verge
makkelijken, heeft de Duitsche hout
handel onlangs in overleg met de
Duitsche Regeer mg te Berlijn de Core
tralo organisatie opgericht en mij
als vertegenwoordiger daarvan naar
Rotterdam gezonden. De Duitsche Re.
peering heeft nu in overleg met de
Centrale organisatie te Berlijn en
met het bestuur van den Bond van
Houthandelaren in Nederland de
voorwaarden vastgesteld, waaronder
door 1 >elatvrhebbendendus ook door
hen die niet bij den Bond van Hout
handelaren in Nederland zijn aange
sloten, hout uit Duitschland ln Ne
derland mag worden uitgevoerd. Die
voorwaarden komen in het kort hier
op neer, dat de aanvragen om hout
moeten geschieden op een gezegelde
verklaring, waarin de naam der
Duitsche firma van welke men liet
hout betrekken wil genoemd wordt,
benevens de hoeveelheid, de prijs, de
soort en hot doel waarvoor men liet
hout vvenscht te gebruiken. In die
verklaring zegt de aanvrager uit
drukkelijk, dat hert, hout uitsluitend
voor het opgegeven doel in Holland
l>estemd is en onder geen omstandig
heden, noch direct, noch indirect, be»
werkt of onbewerkt uit Nederland
zal worden uitgevoerd naar een
met Duitschland of een zijner ver
bonden staten in oorlog verkeerend
land, zoolang het uM-voerverbod voor
liout naar Nederland bestaat.
Deze verklaring moet voorzien zijn
van die hawltoekening van den bur
gemeester der woonplaats van den
aanvrager voor de legalisatie van
diens hand toeken ing, terwijl een ge
volmachtigde van den Bond van
Houthandelaren in Nederland de
waarheid) der verklaring door zijn
handtoeken in g moet bevestigen. De
aanvrager moet zich tegenover den
Bond van Houthandelaren in Neder
land verplichten op eerste vordering
van dien Bond 100% te zullen betalen
van den in die verklaring genoemden
koopprijs zonder eonig ander bewijs
van dien Bond te kunnen vorderen,
dan overlegging van een schrijven
der Berlijnsche Centrale, waaruit
blijkt dat bij zijn bovenbedoelde ver-1
klaring tegenover daas Centrale niet1
is nagekomen. Leden van den Bond
Houthandelaren in Nederland i
kunnen hiervoor vol-staan. met een
persoonlijke borgstelling tot 100
van den koopprijs, niet-leden van
dien Bond zullen echter ten behoeve f
van den Bond een bankgarantie moe
ten geven, eveneens tot 100 van den
koopprijs van het te iuiporteeren
hout.
De gezegelde aanvrage wordt dan
door liet secretariaat van dear Bond
van Houthandelaren in Nederland
aan den aanvrager teruggezonden en
deze moet vervolgens de gezegeldo
aanvrage aan zijn Duitsche houthan
delaren opzenden, opdat die de koop-
aanvrage tegelijk met de uilvoer-aan-
vrage bij de Centrale Organisatie te
Berlijn kan indienen.
Gelijk u ziet zijn deze uitvoervoor-
waarden niet erg bezwarend; wij heb
ben dan ook reeds zeer vele aanvra
gen, zoowel van leden van den Bond
Houthandelaren in Nederland
als van niet-leden ontvangen en af
gewerkt on nog dagelijks komen nieu
we aanvragen binnen.
Dus nog eens, er is vooral voor het
bouwbedrijf in den eersten tijd in
Duitschland nog hout genoeg en de
voorwaarden voor den uitvoer van
hout uit Duitschland naar Nederland
zijn volstrekt niet bezwarend.
EEN BOOT GEZONKEN.
Men meldt ons uit Gorinchem:
l)e schroefstoomboot ..Mercurius 1"
taeliehoorende aan eene reeder ij le
Gorincbeni, is vermoedelijk op ten
wrak gevaren en op de Morwede aan
den grond van de Gr. Haven te Go
rinchem gezonken.
Tengevolge van den zeer lagen wa
terstand der rivier zit het gezonken
vaartuig aan den grond en blijft daar
door boven water.
Men heelt uit Dordrecht de stoom
boot „Curator" rnet speciale stoom
pomp ontboden, waarmede men
trucht de „Mercurius" ledig te pom
pen om het gat te kunnen stoppen,
f 2500 VERMIST.
Men schrijft ons:
Een kan too Hooper moest op SO Nd
veinber jl. voor de fa. A. van Hoboken
le Rotterdam een oangetexikenden
brief wegbrengen, inhoudende een be
drag v an f 2500.
Onderweg schijnt do kantoorloopor
den brief té hebben verloren, althans
deze bleek te zijn verdweneo. Hij doei.
de dit aan de fa. Hoboken rnecïo, die
vervolgens naar de geadresseerde fa.
van Vloten en de Gyselaar te Amster
dam telegrafeerde of de aangetecken-
de brief door liaar was ontvangen,
Dit waa echter niet het geval
kosten in HAARLEM'S DAQSLAD
nu de Advertentie» van
Vraag en Aanbod.
torium had toegesproken en even la
ter zelf door de zaal kwam, om hier
on daar een praatje te maken, waren
allen even nieuwsgierig om de mooie
pakjes te zien van den hoogien gast
en zijn knecht.
Heel lang kon het bezoek van den
Sint niet duren. Er stond nog meer
op het programma, namelijk een
poppenkastvertooning. Dat de kinde
ren ook hierbij zich vermaakten, laat
zich hooren.
Na de poppenkast werd nogmaals
getracieerd, en nadat de kinderen
ieder nog een geschenk hadden ont
vangen. keerden zii huiswaarts.
Voor de onderwijzers was evenwel
nu eerst de helft van het feest achter
den rug, want weer kwam een gelijk
aantal kinderen binnen als zooeven,
wéér verscheen Sinterklaas en werd
de poppenkast vertoond.
Een woord van hulde mag worden
gebracht aan de organisators van het
feest, wien hij de voorbereiding geen
moeite te veel is geweest. Dat het
feest zoo schitterend geslaagd is,
moge hun voldoening schenken.
Nog kan worden medegedeeld, dat
in de Barbara-bewaarschool ook
door de medewerking van den Bond
van Ned. Onderwijzers op luisterrijke
wijze feest gevierd is.
Uit de Omstreken
Vervolg Stadsnieuws.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
k 30 Ctvper regal.
Waar elke Jonge Moeder
belang in «teltt c
Baby's Dagboek
Mat taekenlngea ran
Henriette Wiilebeek Lorna ir
Prij. t 2.50
ln echt perkamenten band
f 10.00
„Ban bijzonder fijn boek"
Hst Vaderland
„Een e«er bekoorlijk ge-
•chenk"
NSeotr» va» deo Dag
Verkrijgt», bij flec Ëcekh.
en bij Nijgh Van Ditatar'»
Uitgevers-Mij - Rotterdam
SINTERKLAAS IN DE BRON.
De afd. Haarlem van deo Bond
van Ned. Onderwijzers zal met vol
doening kunnen terugzien opjict St
Nicoiaaafeest 1915, dat door baar ge
organiseerd is. Het vorig jaar moest
het feest helaas vervallen, maar dit
maal is <1© traditie weer gevolgd en
hebben de 6S0 kinderen, die dezen
middag in de Bronzaai zijn samenge
komen een heerlijk foeet gehad.
Op de scholen werden de kinderen,
die met in de termen vielen om hei
focet te bezoeken, getracieerd som
migen kregen daarbij nog een klee-
dingstuk. Zoo werd1 ook aan de drie-
en een half duizend overige leerlin
gen op do lagere scholen gedacht
Maar in de Bron was toch 't feest
bij uitnemendlieid. Van 1—3 uur was
de helft van T zooevan gienoornde aan
tal kinderen bijeen en van 3-5 de
rest.
Wat een gewoel was 't ,toan de
kleuters binnenstapten ia de zaal,
waar vele genoodigden op de gaan
derij en oen plaatsje hadden gevon
den en die inet evenveel plezier als
de kleinen zagen, hoe deze gotracteord
werden, alvorens Sinterklaas met
zijn knecht verscheen.
Gelukkig duurde 't niet boo heel
lang, of de biesdhop verscheen. Hier
©ri daar zag je den een of anderen
boosdoener een benauwd gieoicht zot
ten, maar toen de Sint 't jeugdig audi
Pers-Overzicht
INSCHRIJVINGEN OP BUITENi-
LANDSCHE O OR LOGSLEEN1NGEN
In het Fin. Weokbl. v. d. Fondsen
handel waarvan de redactie verklaart
mol ©en beslist: neen, te moeten be
antwoorden de vraag, of een Neder
lander, qua onderdaan van een neu
traal land, op een oorlogsleening be
hoort in té schrijven, wordt daarom
trent de volgende beschouwing ton
beste gegeven:
Geld is „de zenuw van den oorfog"
©n zoomede de contrabande par exceJ-
lenoa. meer nog dan ammunitie, want
gold representeert zoowel ammunitie
als all© andere goederen.
En dan nog ©en voorname zaak:
wij kunnen in Nederland ons geld zelf
aoo goed gebruiken. Ten eerste ver
slindt onze mobilisatie rnillioenen
zonder tal zij is een halven oorlog
minus hot bloedverhes en d© verwoes
tingen. Maar in d© tweede plaats
moeten wij al onze contanten dispo
nibel houden voor de iritbroiding «n
ontwikkeling onzer industrie.
Met dezen wereld-oorlog moet de
periode van lamlendigheid eindigen,
waarin Nederland zijn overvloedige
middelen dienstbaar maakte aan het
opfokken van verwaterde Amerikaan-
sche bedrijven (waarvan de aandee-
Ic-n ons onder de mooiste voorspiege
lingen werden aangepraat zoolang
de zaken pokten en mazelden, dooh
ons fluks weder afhandig werden ge
maakt. zoodra de ondernemingen be
gonnen te bloeien cn de Amerikanen
zelf het risico wel aandurfden).
We moeten vertrouwen krijgen in
ons eigen kunnen cn.ons eigen land
op industrieel gebied groot en zooveel
mogelijk onafhankelijk inaken. We
zijn daarmede thans op den goeden
weg en moeten er op blijven.
Laten onze ondernemende mannen
ervaren, dat er een novum in Ne
derland I voor levensvatbare in
dustrieën hier geld te krijgen is la
ten onze emissiehuizen niet schromen
om gestadig door met goede objooten
voor (len dag te treden. Al zou ook
ten slotte het geld zóó duur worden,
dut het publiek de lust tot dobbelen
in Amerikaansche papiertjes radi-
kaal verging. In dien zin zou duur
geld teeken van economische
(lrijvigheid een zegen zijn.
Mmalden.
Régeeringsvisch.
Men rneldt ons:
Door de zeelied en en havenarbei
ders te IJmuiden, is iïn gecombineer
de vergaderingen op Donderdag 2
December en. Vrijdag 3 December tor
bespreking van de, ten aanzien dre
z.g. Ilegieeringsviseh getroffen, maat
regelen, de navolgende motie aange
nomen:
„Gehoord: de ernstige nadeelen uit
de maatregelen voortvloeiende, do
miskenning hunner organisaties bij
bet treffen van deze zoozeer hunne
belangen rakende maatregelen,
spreken daarover hun afkeuring
uit ©n hechten hun volle goedkeuring
aan alle deze aangelegenheid betref
fende, door de besturen bereids ge
dane stappen en getroffen maatrege
len;
dragen aan de besturen hunner
vakorganisaties op:
Door de bemiddeling der reieds daar
toe benoemde commissie, met kracht
te blijven aandringen op spoedige in
trekking van deze, of vervanging
daarvan door andere hen niet tref
fende of mede door of namens hun
goedgevonden maatregelen; en mach
tigen die besturen, c.q. genoemde
commissie, om zonder nader met de
bedrijJgenooten te vergaderen, te be
sluiten tot- en uitvoering te geven
aan- alle noodige en mogelijk ge
achte maatregelen;
geven nis hun nadrukkelijken
wen&ch te kennen:
dat, bij eventueel blijkende nood
zakelijkheid, om kracht aan hun
wensc'h bij te zetten, de besturen in
ernstige overweging zullen nemen,
om, indien door de zeer ongunstige
conditie, waarin een groot deel van
het Nederlandsclie proletariaat, oo-
genblikkelijk verkeert, in verband
met de zeer sterke positie van de te
genpartijen, een gewone staking hun
ongewenscht mocht voorkomen, op
zoo kort mogelijk te voren kenbaar te
maken tijden in alle takken van hut
liedrijf in den volsten omvang, door
demonstratieve stakingen van korten
duur het beoogde doel te bereiken, en
deoe motie ten spoedigste ter kennis
van belanghebbenden te brengen en
daaraan een zoo groot mogelijke pu
bliciteit le geven".
Mijnstutten verkocht.
De lading mijnstutten van den al
hier als wrak binnengesleopten Noor-
weegschen schoener „Tyr", beslaan
de uit 79.76 standaard of 15 316 stuks
hout waarvan een gedeelte, behoo-
rende tot de deklading, was verloren
gegaan is Vrijdagmiddag in pu
blieke veiling gekocht door den heer
Joh. N. Klein, alhier, voor f 3600.—.
Gemengd Nieuws
UIT CHINA.
Naar de Morning Post uit Sjanghai
verneemt heeft de voormalig© keizer
van China zich verloofd met die doch
ter van Joeansjikal.
De onderstaanüo telegrammen
zijn ontleend aan bet Algemeen
.iandelsblad.
I)E STRIJD* IN SERVIë.
LONDEN, 4 Dec. (Reuter). Volgens
alhier ontvangen berichten is admi
raal Ironbridge, die de Engel sche ar
tiileri© te Belgrado commandeerde, le
Skoetari aangekomen.
MONASTIR GEVALLEN.
LONDEN, 4 Dec. (Reuter). D© „Dai
ly Mail" verneemt uit Athene, dat de
Bulgaren in den middag van 2 Dec.
Monastir binnentrokken.
VON MACKENSEN LICHT GE
WOND.
PARIJS, 4 'December. (Router's
bij®. dienst.) De „Temps" verneemt
uit Kopenliagen dat volgens ©en tele
gram van don correspondent van de
„Novoje Wrernja" generaal v. Ma-
ckensen gewond is door een Servische
kogel tijdens ©en der jongste opera
ties. De verwonding is niet ©rnstig.
De generaal behield de leiding der
operaties.
TEGENSPRAAK.
Het Weensdi© Korr. Bur. meldt,
dat volgens mededeelingen van het
oorlogepersbureau van een overwin
ning van de Montenegrijnen bij hot
Metalkazadcl op dienzelfden dag, dat
de Oostenrijkers Plevlj© binnentrok
ken, geen sprak© is geweest.
OP HET OOSTELIJK OORLOGS-
TOONEEL.
Hot Weenscli© Korr. Bur. publiceert
een tegenspraak van het oorlogspers-
bureau van de Russische legerberich-
bsn over Russische successen bij Co©-
li niets) ten noordoosten van Tsjarto-
rysk.
DE STRIJD IN MESOPOTAMIA
KON STAN TIN OPEL, 3 Dec. (W.B.)
Het bericht van de overwinning der
Turken over de Engelschen in Meso-
potumië, dat gisterenmiddag hier be
kend werd, wekte in de geheele stad
grootse geestdrift. Dadelijk warden de
vlaggen uitgestoken.
De bevolking van Bagdad hield on
middellijk een geldinzameling voor de
gewonden, de eerste lijst bracht 7000
pond op, voor Bagdad een aanzienlijk
bedrag. Volgens latere berichten zijn
drie EngeJsche motorbooten bescha
digd, terwijl een motorboot zonk. Tot
de gesneuvelden behoort een majoor
van do Engelsche cavalerie Verder
werden vaandels buit gemaakt.
Amstordamsehe Bears.
HOLLANDSCHE HANDELS
BANK.
Openingskoersen van 5 December
1915.
5 pCt. Nederland 100 11/16.
5 pCL Ned.-Indiè '100 3/4.
Amsterdam Rubber 195197*
Gec. Hol). Petr. 156.
Kon. NecL Petroleum 51614.
Orion 55.
Denver 15 1/L
Erie 40 1/2.
Kansas 30.
Missouri 8.
South RaU 22 1/2.
Union Pacific 134 1/2.
Anaconda 169.
Am. Car. en Foundry 74.
Am. Hide en Leather 521/2,
Cm. Steel 80—1/4.
Om. Marine 171/8.
Pref. idem 663/4.
Maninebonda certif. 851/2.
VKREENIGDE STATEN.
DE DUITSCHE ATTACHé's.
WASHINGTON, 4 Dec. (Reuter'
bij®, dienst.) De werkzaamheid van
kapitein Roy-ed trok al eenigen
tijd de aandacht der regeering in ver
band met het misbruik van paspoor
ten en met hetgeen bij het proces te
gen Bilnz bleek. Op den naam van
Von Papen werd de aandacht der au
toriteiten gevestigd in venband1 nnet
de plannen tot belemmering van den
arbeid1 in de Amerikaansche munitie-
fabrieklem en in verband met het te
rugroepen van dr. Dumba. Men zal
zich herinneren, dal in de brieven die
bij Archibald werden gevonden en die
omtrent de werkzaamheid van den
Ooslenrijkechen ambassadeur
gekneld zitten, trachten tevergeefs
zich los te wringen uit den greep der
geallieerden, maar zelfs haar jongste
successen in den Balkan, die moge
lijk gemaakt zijn door de houding
van Bulgarije, kunnen in den toe
stand geen wijziging brengen.
De legers van de vijanden raken
uitgeput.
De minister eindigde aldus: „Al
leen gebrek aan volharding onzer
zijds zou de vijanden kunnen redden.
Zullen wij energie genoeg hebben om
ons doel te bereiken 1 Wilt gij u daar
over een mccning vormen, reis dan
door Frankrijk. Overal, aan het front
en te Parijs, in de steden en op het
platU-land. zult gij in aller oogen den
vasten wil lezen om vol te houden,
tot eindelijk de overwinning bevoch
ten zal zijn."-
DE VREDES EXPEDITIE UIT
AMERIKA.
LONDEN, (Reuter): De correspoi
dent van de limes" te Washington
seint aan zijn blad: Ook de Nederland,
sclio regeering heeft gemeend moei
lijkheden te voorkomen en door mid
del van den Nederlandse-hen gezant
hebben de autoriteiten den heer Ford
doen wetien, dat zij het niet kunnen
toestaan, dat Nederland tot middel-1
punt gemankt wordt van een actie
om de soldaten der oorlogvoerend©
mogendheden te beïnvloeden.
FRANKRIJK.
GEEN ZIEKENZALEN MEER IN
MAGAZIJNEN.
De bovenzalen van verschillende
groote magazijnen te Parijs waren
ingericht tot ziekenzalen, waar hon
derden gekwetsten werden verpleegd.
Onlangs is, zooals men weet, in da
Bon Marché een groote brand uitge
broken, zoodat in allerijl de patiënten, i
die in de bovenverdiepingen waren
gehuisvest, naar eldors moesten wor»
den overgebracht.
Naar aandeiding daarvan is beslo
ten, dat voortaan in magazijnen geen
ziekenzalen mogen zijn. De bestaande
zijn ontruimd.
TEGEN DE HOOGE VRACHT
PRIJZEN.
De Fransche ministerraad heeft
den minister van marine en dien van
financiën gomachtigd con wetsvoor
stel tol aankoop van 50 koopvaardij
schepen in te dienen. De regeering
zal die dan in de vaart brengen en
op deze wijze de hooge vrachtprijzan,
door welke de prijzen van ingevoer
de levensmiddelen zooveel duurder
worden, door de rijkseoncurrenti©
verminderen.
GöRZ.
Het Woensche Korr. Bur. meldt,
dat do keizier aan minister Sturgkti
een schrijven heeft gericht om hem to
verzoeken do zwaarbeproefde bevol
king van Göra en omgeving de ver
zekering te geven van de keizerlijke
deelneming in haar beproeving. Zoo
wel keizer als regeering zullen trach
ten hier en elders de door den oorlog
geslagen wonden te heelen.
Verspreid nieuws
OP IIET WESTELIJK OORLOGS-
TOONEEL.
F r a n s c h legerbericht: Een klei
ne post ten zuiden van Lombaertzij-
de, dien de Duitschers bij verrassing
hadden genomen, werd door de Fran-
schen heroverd.
Mijnen- en handgranatengevuehten
aan bijna het geheele front.
De Franschen brachten de Duit
sche batterijen, die Thann beschoten,
tot zwijgen.
Stooaivaartbsrlditcfl
hullingen braohten, ook de
Von Papen werd genoemd. Aan het
ministerie van buitenlandsöhe zaken
wordt verzekerd, dat graaf Bem-
storff kennis was gegeven van de
door de regeering aan te nemen hou
ding. maar dat voorloopig geen pu
bliciteit aan de zaak werd gegeven,
ten einde den ambaseadeur in de ge
legenheid te stellen zijn regeering
mededeeling te doen. Men meent, dat
graat Bcrnstorff Berlijn inlichtte,
maar dat hij tot dusver geen antwoord
ontving.
Minister Lansing gaf de volgende
verklaring
„Met hel oog op hetgeen deze re
geering onbehoorlijk optreden in mi
litaire en maritieme zaken acht,
lieeft do regeering de onmiddellijke
terugroeping verzocht van kapitein
Boy-cd, den Duitsohen marine-attaché
cn kapitein Von Papen, den Duitsciien
militairen attaché, die voor deze re-
gooruig niet me>or aannemelijk zijn."
HET SAND JAK.
In de „Deutsche Tageszeitung'"
leest men over het sandjak Novi Ba
zar de volgende bijzonderheden
De naam sand'jak (met den klem
toon op den laatsten lettergroep) is
oen Turksch woord en beteekent ei
genlijk vlag, zooals bijvoorbeeld in
sandjak Sjerig, dat vlag van den pro
feet beduidt.
De Turksche regeering had het rijk
in vice koninkrijken (vilajets) en deze
in vlaggen (sandjaks) of moetcsari-
fliks ingedeeld. Tussöhen het vilajct
Bosna (Bosnië) en liet moetesariflik,
Herself (Ilerzegowina) aan den een en
kast en hel vilnjel Perserin (later
Koasowo genoemd) bevond zich het
Isand'jak 'Jeni-Ba^ar (nieuw© markt,
Qerviföch Nlovii Bazar)v dat daarom
van groote betcekenis was, omdat het
Servië van Montenegro scheidde. Om
die reden was het ook met drie zoo-
"Tgenaamde vestingen voorzien, dio
echter van liet oudste 600rt waren.
STOOMV.KMIJ. NEDERLAND.
Net st. Celebes (uitreis) vertrok 1
December van Algiena.
KON. NED. STOOMBOOT-MIJ.
Het et. Adonis vertrok 30 November
van Lissabon naar Amsterdam.
Het 6t. Mars vertrok 3 Deoeanber
van Kopenhagen naar Amsterdam
Het et, Oberen, vertrok 30 Novem
ber van Lissabon naar Amsterdam.
KON. HOLL. LLOYD.
Jlet at Frisia (thuisreis) vertrok 3
December van Lissabon
FRANKRIJK.
DE MEENIN'G VAN MINISTER
GALLIéNI.
PARIJS. 3 December. (Havas). Een
vertegenwoordiger der „Associated
Press" heeft een onderhoud gehad
met minister Galliéni, die verklaar
de. dat Jiii vast vertrouwde op de ein-
delijke overwinning der geallieerden-
De hulpbronnen der geallieerden,
wal manschappen en geld betreft,
zeido hij, zijn veel grooter dan die
van den vijand cn. dank zij de heer
schappij ter zee. biina onbegrensd
al materieeJ aangaaL
„qtl t-ohicl vttll jlfl
het Bazar» <l:i' ongeveer 12.000 i
weners telt, Sjenitsa (Servisch oogr
appel) en Novo Warosj (Servisch
nieuwe stad).
Het geheele sandjak heeft slechts
180.000 inwoners, van wie tweederde
Christenen zijn. Met uitzondering van
eenige duizenden Albaneezen, zijn
zoowel Christenen als Mohammeda
nen Serviërs.
De grenzen van het sandjak zijn
menigmaal veranderd. In hei alge-,
meen kan men zeggen, dat de ui'cri
st© grens naar liet noorden Priboj en
naar het zuiden Mitrowitsa was.
Thans verstaat men onder sandjak
aardrijkskundig de streek tusschen
Novi Warosj en Novi Bazar aan den(
oonen kant cn d$ vroegere grens tus
schen Servië en Montenegro aan den
anderen kant. Het geheele land is
wild en bergachtig, zooals Montene
gro, waarvan het 7.1 ch in geen enkel
opzicivt onderscheidt. Naakte kalW-
rlsen met ten heinel stekende scherpe
punten.
De verkeerswegen lijken oveneens
op dl© van Montenegro, d. w. z. het
zijn bijna overal onzichtbare rnndpa-
dien. Alleen de weg overlangs is een
weg voor karren. Daarom moesten do
Serviërs bij hun terugtocht hun arlib,
lerie achterlaten.
UIT DUITSCHLAND.
DE TOONKELSPELERS IN DEN
OORLOG.
In do Schnubiihne deelt Max Epp-
6lem den uitslag mede van een rond
vraag, die hij onder de Duitsche too-
neelspolere hooft gehouden. Ilij bo-
De centrale mogendheden, die vast- mogt o.a. liet volgende
