Uit China.
De .Times" verneemt uit Peking
rruugo bijzonderheden over de uitroe
ping van Jocan SJi Kai tot keizer van
China. Den llen December zond de
staatsraad oen schrijven aan presi
dent Jocan Sji Kai, waarin er op werd
aangedrongen, dat hij den troon van
China zou bestijgen, met het oog op
het feit, dat de verkiezingen in alle
provincies ten" gunste van een consti
tution eelo monarchie, met den presi
dent als keizer, waren uitgevallen.
Jocan Sji Kai gaf toe, dat hij zich voor
den wil van het volk moest, buigen,
maar verklaarde, dat hij, gebonden
door de eeden. die hij bij de instelling
van de republiek had afgelegd, don
troon met kon bestijgen. Hij raadde
aan een ander aan te wijzen. De
staatsraad vergaderde opnieuw en
bood toen een tweede adres aan
waarin word uiteengezet, dat Joean
Sji Kai, aangezien hij de eenige per
soon was, die keizer kon zijn het
lund zou benadeelen, indien hij zich
tegen den wil van de geheole lwvo»
king verzette. Na eenïgen tijd gaf de
president toe. maar hij eischic, dat er
voorloopig nog geen verandering zou
worden ingevoerd, voordat de noodi-
ge maatregelen waren genomen.
Hij drong er bij de ministers op
aan, alle moeilijkheden de vermijden
en er werden teiogrammen naar de
provinci&ie gouverneurs gezonden, om
liet volk mede te deelen, oat de presi
dent berustte in den national en
wonsch van een monarchie.
Do bladen in de hooidstad waren
rood gedrukt ter viering van do ge
beurtenis. De bevolking van Peking
voolt zich zeer verlicht, nu do periode
tan onzekerheid voorbij is.
Kolonel Govaars over
Servië.
De loudensche correspondent van
het „Algemeen Handelsblad" schrijft:
Kolonel Ger. J. Gov aars van liet
Heilsleger, dien velen in ons land
zich zeker nog herinneren, vooral uit
de eerste dagen van het Leger daar
te lande, en die in Jndiè het prachti
ge verplegingswerk onder de inboor
lingen voorbereidde, later door zijn
opvolger kolonel De Groot op zoo
schitterende \v ze voltooid en voort
gezet, heeft eenige maanden in Ser-
v ié gearbeid hij is de eerste ver
tegenwoordiger van het Heilsleger
geweest, die in dat land liefdewerk
verrichtte en eerst enkele dagen
geleden is hii in Engeland terugge
keerd. Ik ontmoette hem en toen heeft
de heer Govaars mij uitvoerig ver
haald van al hetgeen hij in den Bal
kan heeft gedaan, gezien en gehoord,
en dat zeker merkwaardig genoeg
was om te worden wedergegeven.
„Het was in Mei j.L", dus zeide do
heer Govaars, „dat een korps Nieuw-
Zeelaudeis san ons Hoofdkwartier le
Londen berichtte over de vreeselijke
ellende, die in Sejviö ten gevolge van
den oorlog geleden werd en telegra-
phisch vroeg, duizend pond sterling
te zenden. 0111 daarmede de niet oor
logvoerenden te helpen. Ons Hoofd
kwartier besloot toen. mij naar Servië
te zenden, omdat ik eenige talen
spreek en ook omdat ik burger ben
van een neutralen staat, en zoo ver
trok ik met duizend pond via Athene
en Snloniki naar Servië."
„Kende u de Servische taal?" vroeg
ik.
„Neen. maar ik spreek vloeiend
Duitscn en daarmede kon ik in Serviö
overal terecht. Heeds sedert jaren
hauueu de Serviers hun zonen naar
Duitschland of Oostenrijk gezonden,
om duor handels- of universitair ou
derwijs te genieten, zoodat men er
met de Duitsche taal best terecht kou.
Nadat ik mij te Suloniki had doen
inenten tegen typhus wat lióog
noodlg was begaf ik mij naar Nisj,
wuar ik mij eerst meldde bij de
reaoci yrsnerflonen en bij het Engel
se he comité van Sir Alfred en Lady
Paget, omdat ik den schijn wilde
voorkomen, dat ik gekomen zou zijn
om dat comité of het Roode-Kruis-
werk tegen te werken.
Men hud daar de meening, dat er
niet voel behoefte te lenigen zou zijn
en in het zuiden was dat inderdaad
zoo, maar anders was het in de
noordwestelijke districten Mndsjiva
en Podrina, waar verleden jaar de
Oostenrijkers eerst waren geweest en
door de Serviërs teruggeslagen wer
den. In die buurt heb ik ovk maan
den lang gearbeid en gedaan wal ik
kon. en mijn hoofdverblijf gehad te
Spub&tsj. en de ellende, die ik daar
heb aanschouwd, is allervreesaliikst
geweest. Men heeft veel geschreven
over alles wat in België is verwoest
en geleden, doch de ellende vau dat
land wordt verre overtroffen door
die van Servië. In België konden
steun-comité's althans nog helpen en
levensmiddelen invoeren, in Servië
was dat feitelijk onmogelijk, eens
deels door de ligging van het land,
anderdeels door gebrek aan goede
verkeerswegen. Deze zijn overal aller
ellendigst, wat niet te verwonderen
is als men zich herinnert, dat Servië
pas twee oorlogen achter zich had en
de overheid dus aan het verbeteren
der verkeerswegen nagenoeg mets
heeft kunnen doen. Ik ben 0. a. van
Belgrado naar Sjabatsj moeten gaan
in een boerenwagen, bespannen met
twee paarden, en het is nog verba
zingwekkend, dat één span paarden
over zulke wegen m één dag tijds
den afstand van 100 kilometer kon
afleggen.
Toen de Oostenrijkers verleden jaar
hun inval m Servie deden, was du',
tegen den oogsttijd eu door den
vijand werd die geheele oogst ver
woest eu alles vernield, en toen hij
verdreven was, was er geen tijd meer
0111 voor een nieuwen oogst te vv er-
keu.
De wijze, waarop da Oostenrijkers
Ln Servie hebben huis gehouden, is
niet t« beschrijven. Overal waar Ik
kwam heb ik gezien, op hoe vreese
lijke wijze te werk is gegaan alles
was feitelijk vernietigd.
In sommige dorpen was de geheele
bevolking uitgemoord.
Kerken eu scholen werden door
den vijand nergens gespaard het
is afschuwelijk geweesL
Vreeselijk was de ellende, die dan
ook in die streek heerschte; nan alles
was gebrek en de afschuweijko ty
phus deed bovendien duizenden van
gebrek omkomen. De prijzen der le-
vcnsmiddeien waren tfewotdtg hoog
een kilo rijst kostte 2 fr. 20 c,, een
kilo eriesmeel 2 fr. 40 c.. een kilo spek
4 fr„ een kilo meel 1 fr. 60 c., een kilo
suiker 4 fr. melk was nagenoeg
niet te krijgen en moeBt betaald wor
den met een franc per kun. De regee
ring deed wat zij kon en zond naar
de geteisterde dorpen gestampte
maïs, waarvan dan brood werd ge
bakken zonder gist of zout, en aan
de menschen werd twee stuivers per
dag gegeven. Toen ik er kwam, be
greep ik, dat er levensmiddelen moes
ten komen, hoe dan ook, en ik ben
eenige malen naar Nisj en Saloniki
gegaan, om die te halen, en wist met
de regeering een schikking te maken,
dat uit Saloniki drie waggons levens
middelen naar Sjabatsj werden ge
stuurd, geheel vrij van vracht en in
voerrecht, wat op die waggons op die
wijze zeker een 10.000 francs be
spaarde. Te Sjabatsj zelf waren van
de 15.000 inwoners, die deze stad aan
vankelijk telde, niet meer dan 5000
over en van dit aantal moesten zeker
4000 worden gesteund. Aangezien ik
met het bedrag, ter mijner beschik
king gesteld, zoo zuinig mogelijk wil
de wezen, en bovendien niet goed
vond om aan de menschen alleen
aalmoezen te geven, organiseerde ik
met het steun-comité in de stad een
werkverschaffing. Sjabatj had door
hef bombardement vreeselijk geleden;
het was er een cnoog'lijke boel en er
hing een ondraaglijke stank, en w ij
begonnen alles zooveel mogelijk in
beteren staat te brengen. Veertien
weken lang heb ik dagelijks 250 vrou
wen aan het werk gehad, om zooveel
mogelijk orde in dien chaos te bren
gen en dat gelukte dan ook vrijwel.
Ik betaalde die menschen met 12 tot
IS francs per week en zij waren zeer
erkentelijk voor helgeen voor hen ge
daan werd.
Zoo heb ik door en in de dorpen
gedaan wat ik doen kon om de diepe
ellende te lenigen. Ik was, ik meen in
October j.l., weder te Saloniki, en
had het plan. weder naar Sjabatsj
terug te gaan, toen de tijding kwam,
dat een nieuwen aanval van Duit-
schers en Oostenrijkers kon worden
verwacht en dat ik de plaats wel niet
meer zou kunnen bereiken. Ik heb
het den 17den nog geprobeerd, doch
kon het niet verder brengen dan Us-
kub, daar de Bulgaren toen reeds in
de nabijheid der stad waren, en dus
keerde ik weder naar Saloniki terug.
Daar heb ik toen nog onder de Brit-
sche soldaten kunnen werken, en
voor hen een militair tehuis kunnen
oprichten, bijgestaan door een Griek-
schen evangelischen predikant, een
geestelijke die, gelijk de Apostel Pau-
lus, door ander werk moet trachten
ln zijn onderhoud te voorzien en die
na mijn vertrek het beheer over dat
tehuis, door de Engelsche soldaten
zeer op prijs gesteld, op zich heeft ge
nomen. Met de Grieksche hoot, die
thans eenmaal per week van Patras
op Messina vaart, ben ik weder ver
trokken en van daar verder over
land naar Londen gereisd; inün te
rugreis van Saloniki naar Londen
duurde acht dagen, wat onder de
bestaande omstandigheden vlug kan
genoemd worden. Op 16 November
sprak ik te Saloniki nog den IIol-
landschen ambulanco-dokier Doorn
bos. die op de „Fortmia" naar Ne
derland terug keerde en die tuïj ver
telde. dat drie der Hollandsche pleeg
zusters door de Bulgaren gevangen
waren genomen."
Behalve over zijn wederwaardighe
den bij het ondersteuningswerk door
hem verricht, heb ik den heer Go
vaars over enkele andere punten in
lichtingen gevraagd. Ik vroeg hern
welken indruk hij vau het Servische
volk had gekregen.
„Die indruk", antwoordde hjj, „is
dat het een aangenaam, beschaafd,
eerlijk volk is, levende in een land,
dot. wanneer het de zegeningen van
een bUfvenden vrede maar kan ge
nieten. een prachtige toekomst heeft,
omdat het door de natuur in zoo tal
van opzichten is begunstigd. De Ser
vische landbouwer heeft het goed en
dit is te danken aan twee feiten. In
de eerste plaats aan een wet van
1868, thans nog geldende, volgens
welke het onmogelijk is een boerderij
wegens schuld te verkoopen. d. w. z.
vijf hectaren land. huis en p.rf, boom
gaard. landbouwgereedschappen en
twee trek-ossen, dat alles blijft steeds
het onvervreemdbaar eigendom van
een man. Voegt men daar nu bij hot
tweede feit. namelijk dat in Servié
nog een patriarchaat bestaat, d. w. z.
dat de getrouwde zoons met hun ge
zin bij hun bejaarde ouders, althans
iu de onmiddellijke nabijheid blijven
leven, dan volgt daaruit, dat er vaak
groote welvaart bestaat in de land-
tiouwersgezinnen, en is de vrede her
steld. dan zal de landbouw van Ser
vië zich spoedig genoeg weder kun
nen ontwikkelen tenminste", voeg
de mijn zegsman er bij, „als er dan
nog Serviërs over zijn. Want duizen
den en duizenden mannen zijn ge
dood in den oorlog en tal van vrou
wen en kinderen vermoord. Het aan
tal weezen is nu reeds buitengewoon
groot Ik heb tijdens mijn verblijf in
Servië ook in overleg met de regee
ring gepoogd voor die weezen iets te
doen, doch werd daarin door de ge
beurtenissen, die mijn weidt afbra
ken, verhinderd. Bij hot laatste bom
bardement van Belgrado zijn volgens
geloofwaardige berichten zieker 6000
vrouwen en kinderen omgekomen.
De menschen. die de stad waren ont
vlucht. werden op den weg van de
stad naar het binnenland door het
artillerievuur des vijonds letterlijk
weggemaaid.
De Servische regeering was van
w eezenveroleging niet erg op de
hoogte zij wilde b.v. te Belgrado
een weeshuis stichten voor 10.000
kinderen, wat natuurlijk nooit tot
;cls goeds geleid zou hebben. Men
vergete niet. dat Servie welvarend
was en van armenzorg nooit veel
snrake was geweest. Maar de regee
ring had door de prefecten reeds la
ten nag&an. hoe groot het aantal
weezen was een betrouwbare statis
tiek had men nog niet, doch wanneer
ik u zeg, dat te Öbrenewatsj. een
plaatsje van 4000 Inwoners, geteld
waren 247 weezen van zes jaar en
ouder, dan spreekt dat reeds en be
wijst het, welk een vreeselijke ellende
voor dit arme volk zal moeten worden
gelenigd en dat de 33.000 francs, die
do dames te Parijs voor de Servische
weeizen verzamelden, slechts een
druppel was in een emmer water."
Ten slotte toonde onze landgenoot
mij een groot aantal der door hem in
Servië genomen photo's, die ten volle
bewezen hetgeen hij mij van de vree
selijke ellende, die door den oorlog
in Servië wordt geleden, verteld had.
„Arm volk", besloot hij zijn belang
wekkende mededeelingon, „het moet
geholpen worden en het is niet onmo
gelijk, dat ik eerlang naar den Bal
kan terugkeer, om mijn aandeel te
hebben in dal liefdewerk."
Allerlei.
DE VREDES-OVEREEiNKOM'ST.
In de Parijsche bladen wordt offi
cieus bericht, dat de officieele ver
klaring van de Belgische regwermg,
tot aansluiting bij het verdrag van
Londen van 4 September (betreffende
het niet sluiten van een afzonderlij
ken vredej verwacht wordt.
DE VREDESEXPEDITIE UIT
AMERIKA.
De Engelsche bladen melden, op gd
zag van draadlooze berichten van de
„Oscar II", het vredesschip vaar Ford,
dat aan boord van dit schip ernstige
one enigheid is uitgebroken, omdat
een deel van dé vredeszendeiingen in
een manifest afkeuring wilde uitspre
ken over president Wilson's politiek
van militaire voorbereiding. Andieren
weigerden dat manifest te teekenen
en de ontwerpers, onder leiding van
dr. Aked drongen nu bij den heer
Ford, die zelf wel toekende, er op aan
dat do weigerachtigen in de eerste
haven de baste aan wal zouden wor
dl mi gezet. De heer Ford echter meen
de, dat men hjj elkaar behoorde te
blijven ondanks dezo persoonlijke
meeningsverschillen. Lntussclien zou
den, zoo heet liet, velen genoeg heb
ben van die onderlinge twisten en
voornemens zijn te Christiania het
sohip te verlaten, naar Amerika terug
te keeren.
EEN CONGRES OVER VREDE.
Uit Londen wordt aan de Telegraaf
geseind:
De „Times" verneemt uit Lausan
ne
Het congres, dat door socialisten
en den voorzitter van den Ned. Anti-
Oorlogsraad. in Zwitserland georga
niseerd was, teneinde besprekingen
te houden over de voorloopige voor
waarden van een duurzamen vrede,
is op het laatste oogenblik uitgesteld
tot de tweede helft van Januari, om
dat er geen Engelsche en Fransche
afgevaardigden aanwezig waren, en
de aankomst van de Amerikaansche
afgevaardigden vertraagd was.
De leden van het congres, uit
Duitschland, Oostenrijk en hun bond-
genooten uit de neutrale landen, die
reeds in Zwitserland waren, zullen
besprekingen houden om het Con
gres in Januari voor te bereiden. Het
congres zal dan in elk geval worden
gehouden, ook al zijn de Engelsche
en Fransche afgevaardigden niet-
aanwezig.
Kerk en School
ACADEMISCHE EXAMENS.
Amsterdam. Bevorderd tot doctor'
in de rechtswetenschap op stellingen
de heer A. A. van Heurn, geboren te
's-Gravenhage.
Groningen. Geslaagd voor het can-
didaats-examen rechten de hoeren W.
J. S. J. Blom cn P. IFi W. F. Telle-
gen.
Leiden. Candidaats examen rech
ten, me]. R Schel tem a (cum laude)
en de heer J. van Loon.
Eindexamen Ned. Ind. Adau dienst
de lieer M. A. Bouman.
Candidaats-exunieu Ned. letteren
mej. F. L. W. M. do Savornin Lob
man.
Utrecht. Gesl. KerkeL voorber. ex.
de heeren J. II, C. Israël, A. H. de
Wit. Tweede cartd. ex. tbeoL de hee
ren J. II. II. v. Boem en G. C. Schel
lenberg. (U. D.)
Stadsnieuws
BLOEMBOLLENCULTUUR.
I11 café Neuf vergaderde gisteren
avond de 'afdeeling Haarlem der Al-
gorueone Vereeniging voor Bloembol
lencultuur onder voorzitterschap van
den heer G. J. van Meeuwen.
Mededeeling word godaan van het
antwoord van den algemeenen secre
taris, namens het hoofdbestuur, ge
vraagd naar aanleiding van eenige
vragen de vorige vergadering n de
Vragenbu6 gevonden. Deze vragen be
troffen de gift van 100 door de Al
gemeens Vereeniging geschonken aan
het Ned. Comité tol steun aan Polen.
(Zie het verslag der vergadering van
28 October 1.1.)
Als leden van het bestuur werden
herkozen de heeren J. M C. Hoog en
J. H. Kersten, die periodiek moesten
aftreden en herkiesbaar waren.
Als candidaat voor het lidmaat
schap van het hoofdbestuur, ter voor
ziening in do vacature ontstaan door
het bedanken, van den heer T. van
Waveren, werd geslei dde hoor G. J.
van Meeuwen te Heemstede.
Daarop werd de beschrijvingsbrief
voor de op 20 dezer te houden alge-
meene vergadering in behandeling
genomen.
Als afgevaardigden zullen deze ver
gadering bijwonen de heeren W. C.
van Meeuwen en J. Mooy Jr., als
plaatsvervangers treden op de heeren
L. C, Mooy en C. Gouwen hoven.
In zake het voorstel der afdeeling
Hillegom om ruime subsidies uit te
loven voor de beste oplossingen voor
w erktuigen ten dienste van bet bloem-
bollenbedrijf werd besloten den afge
vaardigden op te dragen tegen dit
voorstel te stemmen eu mee te gaan
inet het prae-advies van het hoofd
bestuur.
Het tweede voorstel der afdeeling
Hillegom om in te trekken het besluit
der vorige vergadering in zake het
Scheidsgerecht eu een commissie te
benoemen om te overwegen in hoever
kan worden tegemoet gekomen aan
de geopperde bezwaren, vroeg, langer
de aandacht der vergadering.
Te dezer zake werd mededeeling
gedaan van een circulaire der afdee
ling Lisso en een dergelijke ondertee
kend door 69 leden.
Een der leden merkte op. dat vroe
ger, toen het Scheidsgerecht niet ver
plichtend was, men geen klachten
hoorde. IliJ zou het betreuren als door
dezen eisch versoheidene leden be
dankten.
Daartegenover werd van verschil
lende zijden opgemerkt, dat juist
door het verplichtend stellen men de
eerlijltste en beste oplossing kan ver
krijgen.
Mede werd opgemerkt, dat gebleken
is, dat de opposanten niet in staat
zijn geweest aan te wijzen waarom 't
Scheidsgerecht niet goed zou wer
ken en welke fouten de bepalingen
aankleven en welke verbeteringen
zouden dienen te worden toegepast.
Serieus hebben zij de zaak niet behan
deld.
Opgekomen werd ook tegen de be
wering dat het in hoofdzaak gaat tus-
6chen kweekers en exporteurs.
Bij stemming werd het eerste deel
van liet voorstel-llillegom veiworpen
met 11 stemmen tegen, 2 stemmen
voor en 3 in blanco, derhalve zullen
de afgevaardigden tegen het voorstel
stemmen.
Het tweede gedeelte van bet voor
stel lokte een breeder bespreking uit,
eensdeels omdat de opposanten geen
bepaalde bezwaren hadden kenbaar
gemaakt, anderdeels omdat het mo
gelijk is. dat die nog in de algemeene
vergadering worden aangevoerd.
Mocht dit hel geval zijn, dan zijn
de afgevaardigden gemachtigd voor
bet instellen der commissie te stem
men.
De beschrijvingsbrief gaf verder
geen aanleiding tol vermeldenswaar
dige opmerkingen.
ARMOEDE IN ATHENE.
Voor een uitgebreid auditorium
heeft Prof. Dr. huiper, hoogleeraar
te Amsterdam, een rede gehouden
over „Armoede in Athone".
De spreker, iemand die, zooals
men weet. een voorman op het ge
bied van liet Hellenisme is, hield eon
zeer belangwekkend betoog, waarin
hu de geschiedenis der Atheners door
alle lijden naging.
Over het algemeen ziet men de ar
moede in het klassieke Athene voor
bij toch >s het van belang, hierom
trent iets te weten en te vernemen.
Verschillende vragen doen zich voor.
Hoe bijvoorbeeld beschouwden de
Grieken de armoede Bestreden ze
haar en waardeerden ze deze kastij
ding der goden 7
Allereerst zij opgemerkt, dat het
Grieksche woord voor armoede niet
dien killen klank heeft als in den he-
dendaagschen tijd. Het bekende
woord „Hellas heeft als »oogzuster
de armoede I" bewijst dit.
Bedacht moet worden, dat de Athe-
ner zeer zuinig was in alles. Toen
Socrates zich oens met sandalen in
den kring zijner vrienden vertoonde,
wekte dezo feestelijke kleeding alge
meen opzien.
Voor 1 200 kon een A then er zich mot
zijn gozin fatsoenlijk onderhouden.
Fatsoen is hier niet in den zin op te
vatten als een verheffing boven
standsverschil. Dit bestond zoozeer
in Athene niet. Voor kleeding had oen
Athoner ongeveer f7 50 noodig per
jaar.
Het spreekt vanzelf, dat Athene ook
haar bedelaars lioeft gekend, doch
hierover gaat de beschouwing niet.
De toestand van den arme in Attica
was zwak. doch sociaal niet ongun
stig. Er was immers geen geld en
geen uitvoer. Als de landheer verza
digd was. kwam het overige zijn
pachters eu knechten ten goede.
Doch een woord verklaart een ge
heel veranderd tijdperk: het geid, dat
mèt den handel kw am. Thans had de
boer geen aandeel meer in Let te
veel. Een klimmende invoer van bui-
lenlandsch graan deed zijn akker
producten in waarde achteruitgaan.
De met de expansie gepaard gaande
oorlog deed het overige. Weldra was
de welvarende landman huurling of
balling.
Een lichtpunt schijnt in dezen tijd:
de persoon van Solon, den vervaardi
ger van tal van menschlievende wet
ten, die geweld met recht verbond.
Een bijzondere methode van ar-
inoede-bestriiding was Solon's maat
regel. waarbij hij een streep maakte
door alle hypothecaire schulden.
Na Solon's tijd ontplooit zich de
democratie in Griekenland.
Spreker ging hierna verschillende
maatregelen van Solon na en kwam
tot de slotsom, dat lang niet alle
maatregelen van onmiddellijk voor
deel voor de niet-bezittrnden waren.
Vervolgens besprak hij den tijd
(tusschen de 6e en 8e eeuw), waarin
een bont net van volksverhuizingen
over het geheele bekken der Middel-
landsche Zee werd uitgespreid. Ver
volger» ook de 5e eeuw voor Chr.,
den grooteu bloeitijd van Grieken
land. Een uitgebreid stelsel van
staatsbezoldigingen werd georgani
seerd, 0111 verschillende betrekkingen,
die rechtstreeks of zijdelings met den
Staat in verbinding stonden, te be
zoldigen.
Bezoldiging van staatsambten was
weldra oen gewone zaak. Vobrheeoi
werd voor don soldaat niets dan het
kostgeld betaald. De vijfde eeuw
brac lit verandering. Soldaten en de
bemanning der vloot ontvingen sol
dij. Een gevolg hiervan was, dat hier
een bron van inkomsten voor de
armen ging vloeien. Een ander voor
deel is. dat vooral de vlootbemanning
een open oog kreeg voor het aantrek
kelijke van kolonisatie.
Spreker wees er on dat handen
arbeid in den verderen loop van deze
tijden niet zeer hoog aangeschreven
stond.
Als middel van bestaan noemde de
spr. hot lidmaatschap van do Volka-
Rechtbank. Voor 't allergrootste deel
bestond do volksrechtbank dan ook
uit lieden, voor win een vergoeding
per dog van 2 of 3 obolen (1 obool is
7 1/2 cent) een middel was, om aan
armoede te ontkomen. Het vieren van
eon noüotialen feestdag beboetende
voor uienig rechter afzien van zijn
middagmaal.
In de dagen van Socrates begon de
handenarbeid voor het eerst eenigs-
zins in eere te komen, doch een ander
euvel ontstond.
Verschillende feesten, die toeganke
lijk waren tegen een zekeren prijs,
werden door armen bezocht, voor wie
Staal betaalde. Natuurlijk Is dif een
zeer aantrekkelijk voorbeeld. Het
drama heelt hot Grieksche volk op
gevoerd. Jammer, dat deze giften van
Staatswege spoedig werden uitge
keerd, zonder dat nagegaan werd, of
deze gelden werden besteed aan den
nangohaalden tak van volksopvoe
ding.
Demosthenes heeft tien jaar noodig
gehad, om deze Staatsinstelling te
doen verdwijnen.
Hij verweet den Grieken heftig, dat
zij niets deden, terwijl Philippus van
Macedonië het land naderde met zijn
legers. Zelf heeft 't Griaksohe volk de
Staateui tkeering prijs gegeven.
Met de aanhaling van een anecdote
van Xenophon bewees spr„ dat de
nieuwere gedachten van vlijt en ar
beid allengs baan begonnen te breken.
In den loop van den tijd kwam het
kapitalisme tot stand, waartegenover
natuurlijk vermeerdering van 't aan
tal behoeft igen stond.
Eenige opmerkingen maakte spr.
over den granahandel en -toevoer, die
bijna geheel in handen der Regeering
waren. Van den graanvoorraad kre
gen de belioeftigen hun deel
Natuurlijk waren er vroeger zoowél
als tegenwoordig sommigen, die ter
bevrediging der nooddruften belang
rijke sommen, al of niet met bijmotie
ven ter beschikking van de armen
stteJdiecn.
IIoe heeft ten slotte Athene de ar
moede gewaardeerd.? Eon krachtige
geestelijke strooming doorvaart het
volk van de vijfde eeuw af cn dwingt
het tot nadenken en oplossing van
tal van vragen.
Velen trachtten Int beeld uit te
werken van den Staat, waarin ram
pen als de pas geledene niet meer
zouden voorkomen, en onder hen wa
ren er zeer velen, die de armoede pre
zen en beoefenden. Socrates bijvoor
beeld was lemnnd, voor wiffin een le
ven van armoede veel aantrekkelijks
had. Hij bestreed den rijkdom wel
niet, maar aiohtte 1 ij n levenswijze
beter.
Anthisthenes was een dergenen, die
eveneens ontbering aanbeval en
wiens levensbeschouwing oen groote
school schiep: „Door lijden tot heer
lijkheid" was de zinspreuk van den
Griek.
Men merkt vervolgens ook aan den
persoon van Diogenes en kan begrij
pen, dat de secte, waartoe deze wijs
geer behoorde, veel aantrekkelijke had
voor vele teleurgestelden.
Toch brachten deze artsen ook Hel
las hot volledig herstel niet.
Ten slotte bracht npr. den persoon
van Epithetus Socrates redivtvus
ter sprake, de figuur, wiens gelouterd
cynisme een 6choone ascese predikte
Applaus dankte den spreker voor
zijn rede.
ti.V. LOURENS COSTER
HAARLEM
ZUIDER BUlTEüSPAARNE 12
LEVERING VAN;
CIRCULAIRES
ENVELOPPEN - NOTA'S
REKENINGEN
KW1TANTIEN
EFFECTEN ÖR1EPJ ES
POLISSEN - CONTRACTEN
AANDEELEN
COUPONS - RECEP1SSEN
PROSPECTUSSEN
VOLMACHTEN.
BESTEKKEN
REGLEMENTEN
PROGRAMMA'S
AANPLAKBILJETTEN
ENZ. ENZ.
BILLIJKE PRIJZEN
TELEPHOON No. 122
Gemengd Nieuws
ONTPLOFFING VAN EEN KRUIT
FABRIEK BIJ HAVRE.
't Alg. Handelsblad meldt nader
De kruitfabriek der Belgische re
geering te St. Honorine, op ruim 8
K.M van Havre, is 11 dezer in de lucht
gesprongen. Eerst had oen ontplof
fing in het magazijn plaats en daarop
volgden een reeks andere ontploffin
gen.
Tot op zes mijlen in het rond wer
den deuren en vensters ingedrukt,
terwijl vele huizen, dicht bij de plaats
der ontploffing, geheel vernield zijn-
De te hulp gezonden troepen uit
Havre en de reddingsbrigades, die on
middellijk naar de plaats van het on
heil vertrokken, konden wegens den
rook en de vlammen den in de bouw
vallen der fabriek opgesloten werk-
Liedeu niet te hulp komen. Het is niet
precies bekend hoeveel van de 1500
arbeiders, die in deze fabrieken werk
ten, zich aan het werk bevonden toen
de ramp plaats greep. Het aantal doo-
den wordt echter oj> 100 geschat.
Binnenland
DE NEDERLANDS!,HE MAIL.
De Nieuwe Ct. schrijft nog:
Wat het gebeurde met de mail a/b.
van de „Frisia" te Deal betreft, \erv
iiameui wij van de Kon. Holl. Lloyd
dat... het doorzoeken van de NederL
mail door de Engelsche autoriteiten
aan boord van haar schepen reeds
sinds maanden gewoonte ïsl Hetgeen
mat de „Frisia" gebéurde is dus niets
bijzonders! Onder .weghalen" heeft
men natuurlijk slechts het openen on
doorzoeken der postzakken le ver-
staan, waaruit dan van de voor
Duitschland bestemde corresponden
tie alles (of wat den censor goed lijkt)
wordt geconfisqueerd.
BOND VAN NOORDZEEÜAD!
PLAATSEN.
Onder leiding van den heer P. L.
de Vries werd in Den Haag de Jaar-
lijksche vergadering gehouden an
den Bond van Ned. Noordzeebadplaat
sen. In zijn openingswoord zeide de
voorzitter, dat de badplaatsen dezen
zomer over het algemeen niet te klsf-
gen hebben gehad du ar .zij druk be
zocht werden, vooral door landgenoo-
ton; hij hoopte dat de Nederlanders
niet alleen dit jaar door tijdsomstan
digheden de badplaatsen voor hun
zomerverblijf hadden uitverkoren,
doch dit ook in de toekomst zullen
doen.
Het dag. bestuur van den Bond, dat
reeds bestond uit de heeren P. L. de
Vries te Zandvoort, voorzitter, mr. E.
Polis te Scheveningen, vice voorzitter,
on C. Narmes Gorier te Alkmaar, pen
ningmeester, werd uitgebreid door de
verkiezing der heeren J. van Santen
te Noord wijk en C. F. Jas le lloek van
Holland.
Tot leden van het hoofdbestuur zijn
door de aan de Ned. kust gelogen bad
plaatsen aangewezen de heeren II. F.
J. van Vlijmen te Kgmond aan Zee,
B. Vaandrager te Domburg. II. W.
van den Berg te Schiermonnikoog, J.
Molenaar te Vlieland, E. D. Kits van
lleyningen te 's-Gravenhage, W. F.
Schumaker te Texel en J. Th. Stom te
Zandvoort. Door de badplaatsen Ber
gen a. Zee, Katwijk, Wijk aan Zee en
Vlissingen werd nog geen vertegen
woordiger in het hoofd bestuur aange
wezen.
Besloten werd dat de Bond aLs lid
zal treden tot de nieuwe gestichte Ver
eeniging voor Vreemdelingenverkeer.
Ook werd besloten tegen den Volgent
den zomeir een eigen gids uit te geven
en wederom in de Ned. bladen ge
meenschappelijk te advert eoren.
Bij de rondvraag werd door mr.
Bik uit 's Gravenhoge het denkbeeld
geopperd, dezen zomer een zeetocht
langs de badplaatsen te organiseeren;
mede werd in overweging gegeven
een congres te houden welk denk
beeld door den Bond overgedragen
zal worden aan de nieuwe Vereent
ging voor Vreemdelingen verkeer.
DRINKWATER-VOORZIENING.
Te Edam is een vergadering géhou,
den van 't Comité tot stichting van
een centrale drinkwatervoorziening
van midden-Noord-IIolland. 28 go-
meenten waren vertegenwoordigd
door burgemeesters, wethouders en
radsleden.
Besloten werd tot stichting van do
waterleiding, overeenkomstig de plan
nen van het rijksbureau voor drink
watervoorziening, in de gemeentera
den krachtig te bevorderen, end er
voorbehoud dat het Rijk. de Provin-
cie of anderen terugbetaling van
eventueel© verliezen bij wijze van
renteloos voorschot volledig waar-
horgen".
SMOKKELEN.
Men schrijft ons van de grens: De
maatregelen welke ln het Zuiden te
gen de smokkelaars genomen worden,
verscherpen zich met den dag.
In Tilburg zijn aan het einde van
alle wegen, die de stad uitleiden prik
keldraadversperringen aangebracht,
en elk voertuig dat uitgaat wordt
door de militaire wachten aan stren
ge controle onderworpen. Dezer da
gen zijn te Tilburg in een der Sncio-
teitszalen 'a nachts twee Rotterdam
mers gearresteerd, die bij Bnarle-
Nassau margarine, verpakt in carbid-
bussen over de grens hadden willen
smokkelen. Den voigandon dag zijn
ze weer op vrije voeten gesteld.
DIEFSTAL IN EEN SCHOOL.
In de openbare school in de Spil-
rtraat le Maastricht ontdekte men
Dinsdag, dat er ©en bodrog van ruim
f 150 gestolen was. Van den dader ia
nog niets ontdekt.
ONGELUKKEN.
Do 71-jarige juffrouw Jacobs, wo»
nende aan de Grutberg te Nijmegen,
geraakte Maandag, zittende op een
stoof met vuur, in brand. Een in de
buurt, zijnde brandweerman trachtte
haar te redden, maar door den rook
misleid, viel hij niet de vrouw van do
trap. waar hij bleef liggen tot ook hij
op zijn beurt geholpen werd.
De vrouw verkeert in levensgevaar;
de redder kwam er gelukkig nog al
goed af.
EEN OOSTENRIJKSCH PROFES-'
SOR OVER ONZE NEUTRALITEIT,
't Perebureau seint uit NVeenen
De bekende hoogleoraar in het vol
kenrecht. de ouiFprofessor Laminasch
van de universiteit te Weenen, publi
ceert in de „Neue freie Presse" een
artikel over de neutraliteit van Ne
derland. Hij zegt daarin, dat het Ne
derland tot groote eer strekt in dezen
oorlog de meeningen van den minis
ter san builenlandsche zaken Lou»
den, in zijn voor 25 jaar verschenen
boek over de regels van het verdrag
van Washington, zoo krachtig te heb
ben nageleefd. Het uitvoeren van dit
program is zeker den minister niet
gemakkelijk gevallen, maar door on-j
verschrokken den weg te gaan, dieoi
hij volgens zijn wetenschappelijke
overtuiging voor den' waren hield,
heeft hij zijn vaderland behoed voot
groote gevaren, en heeft hij het op»
nieuw den roem geschonken eon mïd\
denpunt van alle vreedzame pogingen
ten bate en het welzijn der geheeld
menschheid te blijven.
