ontploffing was zóó hovig, dat kin
deren opgenomen en in dc lueJit ge
slingerd werden.
Een spoorbrUtfC werd ernstig be
schadigd.
Onder de ontplofte granaten be
yond zich o. m. nog een lichtkogol van
riKTinc liclitsterkte. tin*. onihiWig
worpen, góhcel Munster verlichtte.
Het 0 an bed <.!ochV>ffers. ofschoon
niet juist aan te geven. moot meer
dan 400 bedrage».
Nederlandache arbeiders, op do
fabriek werkzaam, zouden in hechte
nis genomen zijn en de toegang tot
de fabriek is door militairen atfeozot.
Uil België
DE VERLATEN HUIZEN.
De Brusselsehe correspondent van
't Alg. Handelsblad schrijft:
Buitengewoon talrijk zijn in de
hoofdstad de woningen waarvan do
bow on ore de wijk naar het buitenland
hebben genomen, tot betere lijden in
Belgie weer zouden Zijn aangebroken.
Missohien weet gij 't niet, inaar go
zult het wel natuurlijk achten, dat
dezo verlaten huizen in deze tijden
van verhoogde criminaliteit, bij voor
keur het bezoek der dieven ontvan
gen. die er heel wat naar hun gading
vinden en vaak met een rijken buit
weer huiswaarts keeren: want al
houdt de Hermandad de oogen open,
door de afwezigheid der eigenaar»
zijn de kanseri voorden dief toch weer
zooveel mooier. En haast dagelijks
hoort men van belangrijke diefstallen
in onbewoonde huizen, terwijl de be
lichten daaromtrent telkens sluiten
met dezelfde zinsnede: dat het voors
hands niet mogelijk is omtrent den
omvang van den diefstal mui ere in
lichtingen te verstrekken omdat deze
niet vastgesteld is kunnen worden
door de afwezigheid van de lienodeel-
cle partij. Als de dieven dan niet op
heeterdaad worden betrapt, is de kans
groot dat zij hup buil zonder gevaar
van de hand kunnen doen....
Maar, dit zeg ik hier nu slechts ter
loops! Ik wensehte alleen maar de
Brusselaars, weLke hunne woning in
den steek hebben gelaten, geruft te
siellen omtrent de gevolgen van den
maatregel, dien, zooa-s ik u destijds
hob gomeld, de Duitsche gouverneur
van Brussel heeft getroffen ten aan
zien van de verlaten huizen. Zooals
go dus weet, bepaalde de Duilsche
bewindvoerder, een in de eerste uren
tier bezetting gedane belofte te niet
doende dat voortaan de Duitsche offi
cieren en manschappen in de aldus
verwaarloosde woningen zouden wor
den ingokwartieriL ei zijn hier en
daar reeds Duiteche militairen op die
wijze bij... afwez.igo burgers onder
dak gebracht, doch, jn algemotmen
zin, was met de invoering van den
maatregel nog geen eigenlijk begin
gemaakt. Alleen de voorbereidende
formaliteiten hebben juist ten doel,
do ongerustheid dor eigenaars van
verlaten huizen omtrent hun huisraad
op te heffen.
Een afgevaardigde der Duitsche ad
ministratie sumen met een ambtenaar
der stad Brussel, zijn op dit oogeublik
Jx-zig oen nauwkeurigen en volledigen
.inventaris op to maken van ul de
meubelen, voorwerpen enz., zich l>e-
vltuiende In de huizon, waar straks
Duitsche manschappen ingekwartierd
zullen worden. De kelderingon, do
kasten en dergelijke meubelstukken;
worden verzegeld; en dit geschiedt
ook wat de ver;rekken betreft, welke
door de ingekwartierden niet zullen
worden gebruikt. Bo\oudion ia het
den eigenaar toegelaten, zich door
een bloedverwant of door welk ande
ren persoon bij do boedelbeschrijving
te telen vertegenwoordigen. De inven
taris wordt in drievoud opgemaakt.
Ken der exemplaren zal dc Duitsche
overheid, behouden; de burgemeester
van Brussel of van de voorstad een
tweede exemplaar terwijl het derde in
do («pgeèischte lokalen wordt aanige-
phikl. la de meeste der groote eigen
dom men mogen trouwens do huisbe
waarders hun „ambt" verder blijven
uü oefenen.
Dat zal wel een welkom nieuws zijn
'0"i' do uitlandige en in de termen
vallende Brusselaars. Op bei do
ooren mogen zij thans, den winter
door. den slaap dos rechtvaardigen
slapen. En misschien zal nu zelfs hsj,
dio tot nog toe hoop'e te ontsnappen
oen het origewensclit bezoek <b-r Duit
sche militairen, als hij verneemt van
dc ongehoorde toeneming der geval
len mui diefstal dn onbeheerde wo
ningen, integendeel gaan hopen, dut
ook zijn huis geschikt worde bevon
den tot huisvesting van vijandige
manschappen
Verspreid nieuws
van de oorlogsvelden
AAN HET STRYPA-FItONY.
Een oorlogscorrespondent van den
„Berlinar Lokal Anzeiger" meldt-
Het is typisch voor de toestanden
non de Slrypa, dat beide fronten vele
kilometers vau elkaar liggen Aan
den ooslelijken oever van de Strvpa
hebben de Russen bij eenige vooruit
geschoven posities slechts veldposten
en cavalerie geposteerd terwijl zij
met hun hoofdstelling tot op den oos
t-li i ken oever van de Sereth terugge
trokken zijn, waar zij een goed aan»
gelegd en sterk bevestigd loopgraven-
stelsel onderhouden Zoo komt het,
dat onzo infanteriestellingcn op vele
plaatsen zelfs buiten het beroik der
Rutóische artillerie liggen. Een zoo
groole afstand tusechen de beide fron
ten is in den stelling3trijd in dezen
oorlog lot .nog toe zeer zelden voor
gekomen.
In het gebied tusschen de beide
fronten treedt in den laalsten tijid de
Russische cavalerie op IDo Russen
hebben hier Don-kozakken en garde-
cavalerio. waaronder ulilanen, die in
vredestijd den naam van keizer WIl-
hdiri droegen. Eenige cavalerie-afdeo-
lingc-n hebben herhaal del ijik gepro
beerd tegen onze veldposten charges
te rijden, maar werden stoeda met ge
weervuur verjaagd. Ais grootcre rui-
terafdeelfngon onze veldposten aan
vielen, ruimden dezo hun stelling, orn
haar woor te betrekkon zoodra (ie vij
and was weggegaan. ALs het tot eon
handgemeen kwam met de Russische
cavalerie vochten de veldposten steeds
uitstekend. Dit zijn waarschijnlijk
wel dc eenige plaatsen op ons goheole
front geweest, waar sabolsvonden
voorkwamen.
OP EEN VERflANiDPRAATS.
ln de „Vorwürts" vertelt een hospi
taalsoldaat van zijn dienst onder eon
bestorming.
Een kleine boerenwoning met twee
vertrekken, oen paardenstal en een
zeer luchtige en ruime schuur zijn
onze werkplaats. Do tweo vertrekken
worden vr.nr onze gewonden dik met
slroo belegd, want onze troepen heb
ben het bevel tol den aanval gekre
gen en de eerste gewonden komen
reeds aan. Zij dragon at-een voorloo-
pig verband, dat hun kameraden of
hospitaalsoldaten in de gevechtslinio
hebben aangelegd.
Do licht gewonden komen te voet
De zwaar gewonden liggen op Russi
sche karren en zijn vaak geheel met
zand en bloed overdcfkt. Onze ruimte
is te klein, wij moeten onmiddellijk:
beginnen met het vervoer naar een
veld-lazaret. De dragers hebben hun
handen vol, zij sleopen baren aan, la
den af, verbinden en zijn zoo druik bo
zig, dat zij het rammelen van d,e ven
sters niet eens hooren. Plotseling
slaan, dicht achter het verh-ek, waar
in nog vool gewonde kameraden zijn,
eenige zware granaten in. Jk zie nu,
waar wij te land gekomen zijn. Rechts
en links van ons staan onze veldhou-
witsers en beschieten de Russen. Deze
schijnen nu de batterij te hebben ont
dekt.
Gewonden komen aan en worden in
de groote laza rotwagens geschoven.
Meestal zijn het scholen in den buik
of in het hoofd De gewonden liggen
op het uiterst-;-, kunnen echter mis
schien nog gered worden, a'.s zij on
middellijk onder handen van de dok
ters komen, die met de grootste in
spanning werken. Hoe velen van hen
zullen den dag van morgen nog be
leven? Het zijn mannen van den land
storm met broeden baard, huisvaders,
die voor mij op de draagbaar liggen.
VeJe verbijten hun pijn, velen zijn be
wusteloos. Ik zie hoe het leven wog>-
vloeit.
Woor hoopen de wagens xnet gewon
den zich op. Een van hen ovenstemt
alle anderen met zijn smartkreten.
Wij laden hem het eerst af. Het is do
onder-offioicr, die mij heeft opgeleid.
Vijf dagen later heb ik hem begraven.
Hij was de beste meerdere dien ik heb
gehad
De nacht breekt aan Nog steeds
hebben wij de handen vol. Rondom
diepe stilte. Steeds gaat het werk
door Tweo dagen en twee nachten
lang zonder rast of slaap. Men heeft
ternauwernood tijd iets te eten. We
merken dat onze krachten verminde
ren. Ik kan ternauwernood nog een
gewonde uit den wagen lichten. Op
een middag 'krijgen wij eindelijk bo-
vel uit te rukken. Anderen lossen ons
af. Zij moeten even hard aan het
werk. De vijandelijke stellingen zijn
bijna niet te nomen. Nieuwe aanval
len beginnen nieuwe slachtoffers ko
men aan. Van acht uur tot half twaalf
tel ik 213 ge-wonden. Eenige gevangen
Russen zijn daar onder.
Wij komen bij onze compagnie, was-
schen en versterken ons. Den volgen
den morgen hebben wij kerkhof-
dienst. In gedachten doe ik mijn
werk. Steeds graaf ik door. Het zijn
mijn kameraden, die ik hier ter ruete
leg.
Ter Zee.
DE HANDELSOORLOG.
Lloyda meldt, dat de Engelsche
stoomboot „Van Stirum" (3300 ton) is
gezonken. De bemanning is gered.
ft „Alg. Handelsblad" imerkt op
Het stoomschip „Van Stirum". ge
bouwd-te Newcastle voor de Algemee-
ne Stoomvaart 'Maatschappij, te Rot
terdam, kiwnm in den loop van dit
jaar voor aflevering gereed, doch
werd door de 'Engelsche admiraliteit
overgenomen.]
ReuteT seint uit) Ixmden
't Zweedsclie stoomschip „Nerens"
is den 25sten dezer gezonken. De he-
manning werd gered, nadat zij twee
dagen in hooien luïd rondgezworven.
DE ONDERGANG VAN DE
VILLI'. DE CIOTAT".
Reuter seint uit Malta
Onder de 315 schepelingen aan boord
van de „Ville de Cïotat" bevonden
zich 135 passagiers, onder wie drie
Brillen. De overlevenden verklaren,
dat de paketiroot. op weg naar Mar
seille. Vrijdagochtend zich bij Krola
bevond, toen eerst een Nederlandach,
een minuut later een Grieksch stoom
schip in zicht kwam. Bijna dadelijk
daarop schudde een vreesehjke ont
ploffing het stoomschip van boeg tot
achterschip ert meteen begon het wa
ter naar binnen te el room en. Tege
lijkertijd met de ontploffing ver
scheen een duikboot onder Oosten-
rijlcsche vlag ann Ide oppervlakte, op
korton afstand "van het stoomschip.
Aan boord was rnen algemeen
overtuigd, dat een van de twee onzij
dige schepen de duikboot aan het
gezicht had onttrokken. Beide sche
pen waren, toen de „Ville de Ciotat"
zonk. verdwenen.
Ondanks het reusachtige lek aan
den achtersteven ontstond er geen
paniek aan boord. Vijf booten en twee
vlotten werden uitgezeteen boot
kans ijsde en de inzittenden, allen
vrouwen en kinderen, verdronken.
De meeste andere omgekomenen zijn
roet het stoomschip in de gblven ver
dwenen.
De duikboot bleef ter üdaatse, tot
het stoomschip was gezonken, en
voer daarop weg, rondom de red
dingsbooten Iheen. Men riep den
overlevenden toe „Er i3 een En-
gelsch stoomschip achter u. dat zal
u wel oppikken".
Twee uur later daagde het Engel
sche stoomschip „Meroe" op en red
de de opvarenden in de reddingsboo
ten. ofschoon de duikboot uor zicht
baar was.
De geredden vertellen koorts, dat
de duikboot twee menschen, die met
de golven worstelden, heeft opg&nikt,
hun een vlot heeft gegeven en hen
dtuirc» van boord heeft gezet.
(Zo.mls gemeld is, Ki>- S0 passa
giers en leden der (bemanning van de
„Ville de Ciotat" verdronken);
Opstand in China.
Reuter seint uit Peking
De militaire gouverneur van Yoen-
nan heeft een proclamatie uitgevaar
digd. waarin hij do onalhankoliik-
heid van Voerman afkondigt. Hij zegt
dat Yoean Sji Kai zijn eeden als pre
sident heeft gebroken en niet voldaan
hoeft ran de waarschuwingen, om de
republiek te herstellen.
Aanzienlijke troepenversterkingen
gaan uil het noorden naar het zui
den.
Uit Sjanghai seint Reuter
Een revolutionnair leider uit Japan
verklaarde in een interview, dat er
sprake van is. dat andere militaire
gouverneurs zich zullen aansluiten
bij den opstand, waartoe een paar
w eken gel éden besloten ls. Hij voor
spelde een algemeen verzet tegen
Youan Sji Kai voor het einde dezer
week. op welk tijdstip verwacht
wordt, dat Yoean Sji Kai de monar
chie zal afkondigen.
Uit d« Veraonlgdo Staten
OOS TE'NR IJK-HONGARLIE EN DE
VEREENIGD.E STATEN.
Volgens een telegram van de „As
sociated Press" uit Washington, zegt
men daar, dat de rogeering van Oos-
tenrijk-Ilongarije in haar antwoord
op de tweede ,,(Anoonn"-nota de
eisdhem van de Vereenigdo Slaten zal
afwijzen en zich voorbereidt op het
afbreken van de diplomatieke betrek
kingen.
NAAR EUROPA.
Reuter seint uit New-York
Kolonel House (Wilson's afgezant),
Whitlock (de Amerikaanscbe gezant
in Belgiëen Boy-Ed (de teruggeroe
pen Duitsche marine-attaché) zijn
aan boord van het stoomschip „Rot
terdam" vertrokken.
Allarlel.
DE VREDESEXPEDITIE UIT
AMERIKA.
't Persbureau Vaz Dias meldt uit
Berlijn:
Uit betrouwbaren bron wordit uit
Kopenhagen gemeld, dat het aan de
Amerikaansche vredesexpeditie, die
aldaar Donderdag aankomt, verboden
zal zijn vergaderingen te houden. Ook
zal geen lid der expeditie in eon an
dere vereeniging het woord inogen
voeren. I)lt verbod staat in verband
met een besluit, door de Deensclie ro-
georing na het optreden van Bjórnson
genomen.
Uit New-York wordt aan de „Eve
ning News" geseind „Bryan, die be
loofd had zich te zlillen aausluiton
bij de vredesexpeditie van Ford en
morgen zou vertrekken, heeft zijn reis
opgegeven."
POSTVERKEER MET TURKIJE.
Het Wolffnbureau seint uit Kon-
etanUiiapel
Do «xistdirectle maakt (bekend, dat
op 1 Februari 1916 het postwissolver
keer met Oostenrij k-I-Ion&arije,
Duitschlond, Zwitserland, Nederland,
Scandinavië en Bulgarije Wordt ge
opend.
EEN BRIEF VAN GENERAAL
BOTHA.
Do hoofdredacteur van hot te 's-Gra-
venhage verschijnend „Belgisch Dag
blad", de heer Du Castillon, ontving
dezer dagen uit Kaapstad den volgen
den brief van Generaal Botha
„Ik dank U zeer voor Uw brief van
25 October, alsook voor het mij toege
zonden exemplaar van het „Belgisch
Dagblad", beide welke ik met groote
belangstelling heb gelezen. Ik meen
mijne kennismaking met U te kunnen
herinneren. Ik heb het zo druk dat ik
slechts weinig tijd beschikbaar heb
voor mijn private korrespondentie,
doch ik wil U slechts deze verzekering
geven dat onze harten hier warm
kloppen voor het dappero Belgieso
volk, aan hetwelik zulk groot en wreed
onrecht werd en word't gedaan. Moge
spoedig voor Uw volk do lichtstralen
door de huidige donkore wolken bre
ken, is de diepgevoelde wens van
steeds gaarne uw dw. dienaar.
(w. g.) LOUIS BOTHA."
SPOORWEGONGELUKKEN.
In Duilschland.
Officieel wordt uit Posen geseind
Dinsdagochtend te 3 uur 40 ont
spoorde een van Berlijn komende
Irein ane: rpiliiairen, die onet verlof
gingen, bij het passeeren van het
st.itic.ii Bentschen.
Van de verlofgangers en hun bege
leiders werden er 18 gedood eu 47
gewond.
De iiuiterleele schade is belangrijk.
ln Italië.
Reuter seint uit llome
Maandagnacht is aan het station
van San Lazzaro bij Jkdogna een
possasrierstiein, komende van An co
nn, in 'hotbing gekomen mc?t een goe
derentrein.
Twaall personen wetdon gedood,
twintig zwaar en ongeveer vijftig
licht gewond.
MONTENEGRO EN VREDE.
De „Rundschau" verneemt uit
Ofen Pest. dat volgens aldaar uit
Sofia ontvaDgen berichten, in Mon
tenegro een krachtige beweging oru
viede te sluiten wondt waargenomen.
Meit wil echter den vrede uitstrekken
lot Servië. De Quadruple Entente
stelt alles in het werk om een derge-
lijken vrede onmogelijk to maken.
Amsterdamsche Kout
201.
Oorlogsprenten.
Doel liet eigenlijk niet lichtelijk ko
misch aan, terwijl de brute krachten
van alles vernielend oorlogsgeweld
oiu cms heen zoo onnoemelijk veel
eeuwige schoonheid vernietigd heb
ben, v. ij als met zekere onnoozele
naïveteit voortgaan aan kunst te
•lonken en aan kunst zorg te beste
den; voortgaan te bevorderen dingen,
die van geestelijke en zedelijke waar
de zijn?
Granaten en bommen en roode
vl.untongen hebben, vlak ln onze
huurt de schoonste uitingon van den
m en seli el ij ken geest tot asch en puin
gemaakt, en wij, die buiten de bran
ding bleven, wij gaan voort, kalm en
rustig de publieke belangstelling lo'
wekken voor schoonheid on kunst.
Oppervlakkig lijkt het klein on
peuterig en onbegonnen werk; wie
echter dieper speurt en den wijizer-
zin vat heeft bewondering en sympa-
llbie voor deze continuïteit, die te
midden der hooge golven van verderf
en vernieling den zin voor het schoo-
ne, voor de rustige ontwikkeling der
groote massa wil behouden en ver
sterken.
Zoo is dan ook de vereeniging
„Kunst aan hel Volk" in dit seizoen
weer flink aan den arbeid getogen.
„Kunst aan het Valk" heeft de
plaats, die zij in het Amsterdamsche
volksleven nu inneemt met eere ver
worven en langzaam maar zeker
groeien de mooie resultaten. Er zijn
belangrijke exposities georganiseerd,
goede toon o cl vo o rstel 1 i ngen en lezin
gen gegeven, die duizenden tot do
kunst nader hebben gebracht.
Zeker, het doel is wel eens ge
mist doordat b.v. bij goedkoope volks
voorstellingen een groot deel der be
zoekers bestond uit meer-ontwikkel-
den en meer-gegoeden, die van een
voordeeltje profileerden.
Maar (kit neemt niet weg, dat het
mooie werk van „Kunst aan het
Volk" dóór-dringt tot de kringen, die
men bereiken wil; langzaam maar
zeker.
De tentoonstelling van oorlogs-
prenlkunst Ln liet Stedelijk Museum,
nu door Kunst aan het Volk georga
niseerd, is eon van die daden waar
door de vorecniiging dan dank van
heel Amsterdam verdient
Niet uit een oogpunt van kunst al
leen en in de eerste pLaats, doch ook
als uiting van het denken en voelen
der politieke teekenaars in de ver
schillende landen is deze expositie
van buitengewone actueele hetcokc-
mis.
Naar Ide landen gerangschikt kan
men hier zien. hoe de oorlog heeft
ingewerkt op de politieke teekenaars
van Frankrijk. Engeland en Duitsch-
land en van ons neutrale land
In 't algemeen kan dit wel gezegd
worden, dat deze verschrikkeliiko
strijd, dnt de gruwelen en tfe ellende
de prenttëekenaara heeft opgestuwd
en hun kunst -.jots tot oneindig hoo-
ger plan verhief.
Raemaekers is op de tentoonstelling
vertegenwoordigd door drie oor
spronkelijke teekenlingen en de vijf
series prenten „Het toppunt der be
schaving".
In één adem met Raemakers noe
men we Halm, die over het alge
meen meer ing-ch'ouden, meer gere
solveerd is. Als prachtige staaltjes
van z'n kunst zie men zijn stern-
mïngsvollcn „Verieliaanschen nacht",
de gruwelijk-felle „Drijvende mijn",
het weemoedsvolie „Als vader naar
het front is" en zoo veel meer, die
vooral de ellende van den oorlog zelf
in beeld (brengen.
Het best vertegenwoordigd van de
Hollanders zijn verdpr Bauer, Jan
Sluyters, v. d. Hem en Ponstijn.
Het is merkwaardig te zien, hoe,
door den oorlog, IBauer weer aan hei
werk is gegaan en ons onet prachtige
aouarellen heeft verrast
Ik wijs op „Europa Macbeth",
waar Europa is voorgesteld als lady
Macbeth, die in den woesten heksen
ketel staart met schrik.
Het werk van Jan Sluyters en van
v. d. Hem is door hun teekenlingen
voor „De Nieuwe Amsterdammer"
voldoende bekend, en van Ponstijn
■zijn er eenige fijn gestyleerde, fijn-
gevoelde teekeriingen.
Van Jordaap leokenimgoa uit de
Notenkraker", die ar ook mogen
zijn.
Komen wüj nu tot de prentkunst dor
teekenaars uit de oorlogvoerende lan
den, dan is dit wel de alle3 overlieer-
schende indruk: dat onze Nederland-
sche artisten het meest verwant zijn
aan de Fransclien collega's, vau wie
ik in de allereerste plaats noem Fop
rain en Hermann Paul.
Bij de Frnnsche teekenaars treft
hun tintelende humor, het bijtende
sarcasme, dat toch nooit valsch Is. En
dan bij Forrain die met enkele
sobore, suggestieve lijnen uitgedrukte
wereld van ieod....
Kijk eens naar Forrain's teekeningen
,.Ik heb ook kinderen „Halt daar,
on vriendelijk kijken", en zoo veel
meer. Hoe expressief is het leed uitge
beeld en de humor, die een glimlach
wekt.
Van Hermann Paul bewonderde ik
vooral de gekleurde houtsneden De
vier jaargetijden".
De 'Duitec.liCrs r.ijln {vertegenwoWn
digd vooral door Th. Heine, Böolüln,
Gilbransson en Wilhelm Schulz, die
ons vooral als teekenaars van „Sin<-
plicissimus" bekend zijn.
Bij de Engelsche teekenaars treft
vooral 'Koch hooghartigheid. Enge
land is het best vertegenwoordigd
door «den bekenden teekenaar Par
tridge.
Wat deze tentoonstelling ook zeer
aantrekkelijk maakt is dat zooveel
historische politieke prenten zijn g J
ëxposeerd, waardoor men vergelij
kingen kan maken. Vergelijkingen,
die loeren hoeveel feller, hoeveel
hartstochtelijker de politieke prenten
van het heden zijn dan die van 't ver
leden.
Een weerslag op den oorlog die in
enkele maanden zeker evenveel ellen
de en verlies bracht als b.v. de dertig
jarige oorlog in al die jaren.
AMSTERDAMMER.
Binnenland
OVERGANG NAAR DE LANDWEER.
Do Minister van Oorlog heelt het
volgend schrijven aan de Burgemees
ters toegezonden:
Een ontwerp van wet is ingediend-
tot verdere verlenging van den (lienst
bij de uiiliti© en een ander onderwerp
tot verdere verlenging van den lund-
\v eerdienst.
Evenwel zullen volgens eerstbedoeld
ontwerp in de verlenging niet deëlop
de ingelijfden bij de militie vau do
lichting 1907 de oudere lichtingen, be-
lioorende tot de infanterie, de wielrij
ders, de vesting-artillerie, de ponton
niers, de genietroepen, de hospitaal
soldaten en de administratietroopon.
Dezo ingelijfden gaan derhalve', voor
zoover zij voor of op 3i December 1915
don voor hen in normale tijdsomstan
digheden geldenden militiedionsltijd
ten volle hebben volbracht, op 1 Jan.
191G naar de Landweer over.
In verband hiermede heb ik de eer
u te verzoeken, om zoo spoedig moge
lijk zorg te dragen voor de verrich
tingen. voorgesc'.ircv en in de para
grafen 3, 7. 10, 12, 2do lid, en 13 der
La ridweeTinstructie.
U gelieve reeds nu maatregelen te
nemen, welke er toe kunnen leiden,
dat ten aanzien van hen, die op 1
Januari 1916 naar de Landweer over
gaan, de inschrijving in het verlof-
ga n&ersregiste-r van do Landweer op
dien datum tot stand komt.
Tusschen 1 en 7 Januari 1916 be
hoort u de groot-verlofgangers die op
don eersten dier .maand naar de Land
weer zijn overgegaan, te wijzen op
dien overgang en op de verplichtin
gen, welke daaruit voor hen ingevolge
art.. 24 der Landweerwet voortvloeien.
Ter zake is van toepassing het be
paalde in paragraaf 12, 3do lid, laat-
sten volzin.
Aan de militaire autoriteiten wordt
opgedragen zoo spoedig mogelijk o.a.
voor de in de paiagraien 3, 7, 10 en
13 (ior Laindweerinstructie 1 voorge
schreven verrichtingen zorg te dra
gen, voor zoover zij daarbij betrok
ken zijn.
ONGELUKKEN.
De 56-jarige vrouw B„ dio Vrijdag
avond te Zeist bij het oversteken van
de rails door de electrisdhe tram van
Utredht werd aangereden, ds in het
ziekenhuis te Zeist overleden.
B. J. VAN HEEK.
Dinsdag ontsliep na een langdurig
lijden, in den ouderdom van 7» jaar,
do heer B, J. van Ileok, een bekend
Industrieel in Enschedé.
Van 1869 tot 1893 was de (hear Van
Heek lid der Provinciale Staten van
O'verijsél en van 1895 tot 1904 lid der
Eerste Kamer.
Rechtszaken
VOOR DRIE MAKREELEN.
De rechtbank te Amsterdam heeft
veroordeeld tot 4 maanden gevangenis
straf, overeenkomstig den eisch van
liet O. M., een 27-jarig koetsier van
Amsterdam's Goederenvervoer, we
gens diefstal van drie makreelen, be
boerende tot kisten visch, die hij van
de Gemeentelijke Vischhal had te ver
voeren naar een der vischtenten.
VRIJSPRAAK.
De rechtbank te Amsterdam heeft
bij gebrek aan bewijs vrijgesproken
don makelaar en timmerman J. D., te
gen wien 21/2 jaar gevangenisstraf
was geëischt onder tenlastelegging
van valschheid in geschrifte en heling
met betrekking tot valsche wissels en
quitantiën.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
k 30 Cts. per regel.
ZEMELEN ALS VOEDERMIDDEL.
In dezen tijd van echaarschte en
duurte der voedermiddelen toont de
veehouder belangstelling in artikelen,
dio hern anders onverschillig lieten.
In JTet Weekblad van den Veenkolo-
nialen Boerenbond wordt de aandacht
gevestigd op de zemels dit zijn de
zaadhuid- envrucht wanddeelen van
graankorrels, benevens de eiwitrijke
buitenlaag van 't kiemwlt.
Het blad geeft de gemiddelde ge
halten, volgens Kellner, van tarwe en
tarwezemelen. Daaruit Blijkt, dat het
eiwitgehalte in zemels hóöger en het
zetmeelgehalte lager is dan dat in
tarwehet verteerbaar eiwit is in
tarwe 9 pCt., in dc zemels ruim 11
pt'.t. het zetmeel daarentegen in tar
we ruim S3 pCt., in de zemels ruim
40 pCt.
Op de boerderij is in den regel meer
behoefte aan eiwit dan aan zetmeel,
dus mag de samenstelling van tarwe
zemels stellig even gunstig heeten als
die van tarwe zelf. Bovendien bevat
ten de zemels belangrijk meer phos-
phorzuur en kalk.
Ook in normale tijdon mogen dus
de zemels als veevoeder in aanmer
king komen, 't Is wel vreemd, dal dit
artikel bij ons niet eerder burgerrecht
verkregen heeft. Vóór een halve eeuw
-wist de Deensche veehouder het reeds
zeer te waardeeren en hij doet dit
nog in 1913 werden meer dan 50 mil-
lioen K.G. zemels in Denemarken in
gevoerd.
Voor melkvee zijn de tarwezemels
een zeer geschikt voedselze bevor
deren een geregelden afgang. Maar
men overdrijve met de voedering niet:
tot 2 K.G. per dag en per dier kan
men gerust gaan. Zemels en grint
(grint zijn de fijne zemels) mogen niet
meer dan 16 pCt. water bevatten. Men
late zich voldoende zuiverheid en
hoogstens 16 pC.t. vocht parandeeren
onderzoek aan het Proefstation blijve
natuurlijk niet achterwege.
Van M. te A. spoort' in „De Veld
bode" de veehouders krachtig aan om
aan te pakken om do denkbeel
den omtrent de nieuwe richting der
veefokkerij in boepassing te brengen.
Hij wijst zo op do prachtige werking
der fok- en oontrle-veroenigingen.
Vele veehouders zijn laksch, omdat
tiet kun in de laatste jaren zoo goed
is gegaan, 't Waren gouden jaren voor
don oorlog, zoodat menigeen oordeel-
do: „t Gaat toch al goed, we verlan
gen niet meer.
De vette jaren kunnen echter ge
volgd worden door magere. Maar hoe
ook do toekomst zij. (Lit staat vast:
Wie het best© vee heeft met de groot
ste melkopbrengst en hel grootste vet-
«etialte, zal ook het moeste verdienen.
Ieder zorge dus, dat zijn veestapel zoo
goed mogelijk worde! Dat gaat niet
oj) eens, maar laat er ten begin zijn!
Er zijn in ons land al een groot
aantal fokkers, die al Jaren de vruch
ten plukken vnn hun streven. Dat wa
ren de baanbrekers, die m anderen
kunnen helpen aan mannelijk mate
riaal, tot voordeel van ach zelf en die
andoren. Die dieren moeten weg, het
land door, om overal te veredelen
waar te veredelen valt. En waar men
wil breken met de oude sle-ur.
Na een paar jaar is de invloed bij
hen, die het nieuwe pad zijn opge
gaan, reeds te bespeuren. En dan rólt
de zaak van zelf. Men gaat met zijn
dieren naar de keuring, ziet daar zijn
vooruitgang, vereenïgt zich met an
deren, on nu Is de zaak gezond.
Van 't een komt 't and6r, en eor men
het weet, is men eigenaar \an een
aardig stelletje register-koeïen. Dit
zijn dieren, dio in het stamboek wor
den opgenomen, omdat ze hiervoor
door hun model, melkgift, toekening,
enz. in aanmerking komen.
Blijkt het later, dat men in andord
landen vee noodig heeft, welnu, dun
kan men profileer en.
Maar gaat dit niet, dan geeft nog
de volle emmer en het groote vetge
halte de belooriing voor 't werk.
DOPPEN IN VEEVOEDER.
MENGVOEDERS.
Uit een lezing van Dr. Hisaink slip
pen we het volgc-nde aan:
Koffiedoppen bevatten wel 3 pCL
ruw eiwit en 7 pCt. ruw vet maar de
ze bestanddeclen zijn geheel onver
teerbaar. Verder is aanwezig 20.7 pek
ruw zetmeel, waarvan maar 2.6 pCt
verteerbaar is.
Men heeft een gering gehalte aan
verteerbare cn een zeer hoog gehalte
aan onverteerbare stoffen: winst en
yerlies bij de voeding heffen elkaar op
de zetmoelwaarde van koffiedoppen
is nul; koffiedoppen bezitten niet de
minste voederwaarde.
Wat hier van kotfiodoppen gezegd
is, geldt ook voor rijst- en grondnotcn-
doppen, Cocaodoppen bezitten nog vrij
wat verteerbaar vet en zetmeel. Hun
zetmoelwaarde is ongeveer 34, ze heb
ben dus nog eenige voedenvanrde.
Sprekende over de zoogenaamde
mengvoeders, die onder allerlei vroom-
de namen de fabrieken verlaten ze!
Dr. H.:
Togen het koopen van dergelijko
mengvoeders kan niet genoeg worden
gewaarschuwd. In de eerste plaats
worden deze mengsels gewoonlijk veel
te duur verkocht; ten tweede kan men
geen eisch van zuiverheid er aan stel
len.
Een groot nadeel aan het gebruik
van die mengvoeders verbonden is,
dat de kooper zich geen moeite geeft
om \sat dieper in het wezen van de
veevoeding door te dringen; hij koopt
iets wat hij niet kent, wat hij niet bo-
oordeelen kan, en gaat alleen af op do
resultaten. Of- die resultaten soms
niet nog beter zouden zijn geweest,
wanneer hij zelf een voedermengsol
had samengesteld, d dar vnn geeft hij
zich geen rekenschap. Hij koopt om
dat eon onder, die slimmer is dan hij
het hem aanpraat.
EEN MILLIOEN MELKKOEIEN TE
WEINIG.
In de „Kölnische Volkszeitung" be
rekent Dr. Georg Ileim, hoeveel melk
koeien Duitseliland te kort komt om
in eigen behoefte aan melk, boter en
kaas te voorzien. Hij neemt als grond
slag de cijfers van in- en uitvoer van
die produkten. De uitvoer van boter
is van geen beteekenis, gemiddeld
jaarlijks niet meer dan 2-400 Dz. (1
Dz is 100 Kilo). De boter invoer was
echter in 1913 ruim 524 duizend Dz.
De kaosinvoer overtreft den uitvoer
met ruim 255 duizend Dz het tekort
aan melk en room bedraagt 265 mil-
lioen Liter per jaar. Om de verschil
lende tekorten zelf te kunnen dekken,
zou Duitseliland nog behoeven
voor boter 726.900 melkkoeien voor
kaas 121.230 melkkoeien voor room
en melk 136.600 melkkoeien. Totaal
904,730 melkkoeien.
'Dat loopt naar de ihiilio.en. En wa
kunnen hel veilig op een vol millioen
steHen want het aantal melkkoeien is
de laatste jaren eenigermate terug
gegaan.
TER OVERWEGING.
In „De Boerengids" heeft de boet
A. B. Michielsen, burgemeester van
Houtrijk en Polanen, het over da
„Plichten der Boeren in Oorlogstijd".
Het slot van dat artikel nemen wo
hier met instemming over
De middenstand i6 niet zoo geluk
kig als de landbouw. Deze maakt veet
al een slechten tijd door, omdat de
omzet verminderd is en bijna alle le
vensbehoeften lx-langrijk in prijs zijn
geslegen. Wat dit laatste boteekont,
kan een landbouwer, die meestal ge
woon is die artikelen grootendools
uit zijn. eigen bedrijf te trekken, moei
lijk ten volle beseffen.
Nu is het een feit, dat er vele land
bouwers zijn, die min of meer belang
rijke bedrogen hebben kunnen ter
zijde leggen zij weten soms zelf niet
wat daar mee aan te vangen, aange
zien deze tijd zich tot een gemakkelij
ke keuze voor belegging niet zeer
eigent.
Laat men tocli vooral dat geld goed
besteden en niet in buïtenlandscho
waarden eteken. zonder dat men do
zekerheid heeft, dat dit geld niet to
gen even groote rente en even 6olido
in hinnenlandeche belangen ware lo
plaatsen.
BOBKA A N KOND IGI N'G.
„Ziekten en Beschadigingen der
Tuinbouwgewassen", in 2 dlu., dooi
M. v. d. Broek en P. J. Schenk. Uil-
gave J. B. Wolters, Groningen. Voor
tuinbouwscholen cn cursussen niet
alleen, maar ook en vooral voor do
praktijk, blijkt dat een uitnemend
werkje, met zaakkennis geschreven.
Dit kon men verwachten, daar. do
heer v. d. Broek drie jaar lang leeraar
was aan do tuinbouwwinterschool to
Boskoop, en de heer Schenk sinds zes
jaar als controleur werkzaam is bij
den Phyloputhoiogischen dienst to
Wagon in gen. Prof Rilzerna Bos, het
hoofd van gjenoemden dienst, die zelf
geen lijd kon vinden om een werkjo
als dit samen te étellen, beveelt hel in
de Inleiding met warmte aan. Ala
zulk een deskundige verklaart, dat
het boek in een bestaande behoefte op
doeltreffende wijze voorziet, mag rnen
verdero aanbeveling overbodig ach
ten.
Dit boek zal ongetwijfeld zijn weg
vinden.
C. B.
