Weerbericht
MEDEDKEHNGEN VAN HET
KO.NINKL. NED. MET. INSTITUUT.
(Opgemaakt voorm. 10.50 uur).
Do Bildt, 3 Januari 1016.
Hoogste barometerstand 765.0 m.M.
te Zuid-Duitschland laagste 730.7
m.M. te Bodo.
Verwachting tot don avond van
4 Januari
Wind matige 6ot krachtigen, tij
delijk atonnaohtigen Westel. tot Zui-
del. wind.
Gesteldheid van de lucht het rok
ken of ewaar bewolkt, met tijdelijke
opklaring. Regenbuien.
Temperatuur; zelfde temperatuur.
BAROMETERSTAND TE HAARLEM
Barometerstand hedenmiddag to 2
uur 761 nnM.
Vooruitgang.
Vorige etand te 2 uur 758 m.M.
OPGAVE VAN
JOH. M. SCHMIDT - Opticien
QKO. O. GRACHT 47 - HAARLEM
Thermometerstand
Januari
F. 53
W. 44
F. 43
3 Januari
Hoogste gisteren 9 uur F. 50
Laagstehede&nscht F. 45
Hoogste beden tot 19 uur V. 60
Hoogste gisteren
Laagste heden naeht
Hedenmiddag 19 nur
410e Staatsloterij.
VIERDE KLASSE.
Trokkincj van 3 Januari 1916.
No. 15226 f5000.
No. 8382 f 2000.
No. 17472 f 1000.
Nos. 12823. 19633, 20117, ieder £400.
No. 6743, £200.
Nes. 2536, 6Go4, ieder £100.
Prijzen van t 65.
5 94 120 206 220 369 406 524 660 662
SG3 689 708 743 765 830 859 922 936
950 994 997 1011 1013 1024 1031 1034
1115 1150 1180 1190 1232 1 286 1312
1568 1622 1630 1649
1804 1910 1951 2031
2155 2218 2284 2319
2130 2458 2511 2512
2663 2687 2711 2776
2979 2980 2998 3012
3090 3114 8117 3417
8556 3624 3668 3682
3794 .7797 3882 3913
4136 4163 4210 4266
4535 4606 4640 4618
4703 4723 4771 4783
4925 4994 4995 5011
5062 6147 5151 5180
5290 5326 5407 5128
5G89 5731 5807 5834
5934 G018 6046 G104
6245 6305 6355 6376
6526 6564 6740 6815
7016 7124 7140 7187
73S8 7431 7432 7472
7513 7548 7550 7578
7862 7981 8128 8331
8428 8130 8454 8468
8663 8690 8710 8806
8944 8966 9021 9024
9219 9665 984G 9885
9901 9970 9989 10054 10081 10096 10162
101«4 10194 10213 10227 10232 10236
10349 10397 10459 10462 10517 10542
10518 10591 10630 10C48 10669 10691
10718 10717 10719 10748 10766 10848
1085Ö 10860 10898 10987 10990
11076 11088 11091 11184 11192 1129G 11350
11500 11571 11577 11593 11649 11748 11761
11778 11781 11792 11850 11867 11875 11906
11934 11910 11976 12006 12009 12077 12097
12191 12238 12259 12381 12422 12437 12540
12623 12635 12636 12673 126S6 12697 12722
12839 12900 1290S 12912 13155 13188 13208
13208 13227 13288 13296 13298 13320 13413
13452 13494 13591 13552 13711 13781 13787
13831 13&35 13R95 1390O 13906 13933 13941
13994 13997 14028 44094 14148 14181 14237
14219 14283 14333 14586 14610 14673 14685
11689 14C95 14779 15046 15061 15072 15147
15154 15166 15319 15392 15605 15614 15623
15642 15738 15801 15853 15872 15907 1C006
16017 16051 1606G 16071 16076 16087 16110
16193 16957 16265 16299 16334 16179 16391
1G554 16579 16608 166J0 16632 16664 16710
16743 16914 16918 16978 17066 17093 17106
17114 17147 17107 17260 17300 1735S 17360
17391 17406 1.7455 17482 17494 17499 17524
17540 47557 17580 J7708 17720 17729 17730
17778 17819 17834 17845 17873 17903 17912
17979 18041 18093 18194 J8J27 18157 18184
18296 18254 18391 18342 10394 18402 18454
18501 18538 18595 186,29 18651 18072 18707
18718 18748 18804 18834 j«951 19120 19159
19190 12493 19357 19435 19446 19477 19564
19596 19691 19725 19751 19771 19898 19938
1996,3 20068 20073 20108 20146 20151 20153
20181 20230 20262 20277 20290 20302 20331
20361 20274 20393 20501 20518 20587 20GI3
20632 20G73 20S51 20868 20916 20947 20958
1387 1505
1715 1738
2052 2067
2382 2394
2560 2608
2806 2855
8038 3064
3445 3462
3705 3747
4 KW 4104
4427 4528
4672 4682
4812 4S16
5046 5061
5189 5267
5547 5607
5878 5900
6123 6179
6399 6488
6P72 7000
7229 7251
7483 7488
7663 7.41
8352 8957
8510 8545
8822 8832
9035 9084
1511
1792
2142
2420
2646
2902
3078
3480
3773
41J9
4551
4685
4881
5055
5272
56K5
6508
7006
7280
7508
7809
8426
8609
8912
9136
EEN RUSSISCH SUCCES IN
GALICIS.
Reuter seint uit Petersburg
Do Russen hebben verscheidene
heuvels ten Noord-Oosten van Tscr-
nowits veroverd en 870 man gevange
nen gemaakt.
VAN HET OOSTELIJK OORLOGS
TOON EEL.
R u 3 s i s c li legerbcriclit: Ten
noorden van Tsjartorysk vielen' de
Oostenrijkers tweemaal aan, zij wer
den echter met zware verliezen terug
geslagen naar lifln loopgraven. Do
Russen maakten een officier en 70
manschappen krijgsgevangen.
Aan het front van de Strypa trok
ken de Oostenrijkers zich onder den
druk der Russische troepen terug
naar nieuwe versterkte stellingen.
Een zeer hevig gevecht had plaats
tri de streek ten noordoosten van
Tsjernowitzy, waar de Russen ver
scheiden hoogten bezetten, 15 officie
ren en 855 soldaten gevangen namen,
en drie mitrailleurs en een bommen
werper buit maakten.
ZUIDELIJK OORLOGSVELD.
Itaiiaansch logoi bericht.
Weinig beteekenende Oostenrijksche
aanvullen, die zonder veel moeite
werden afgeslagen, bij Mori aan den
Col di Lana on de hollingen van den
Rombon.
In de Itarstzone namen de Italia
nen Oostenrijkers gevangen en maak
ten wapens 011 munitie buit-.
Oostenrijksche aeroplanes wierpon
gisteren op Maroo, Strigno on Borgo
(Tirol) hommen, die echter geen schu-
do aanrichtten.
Da onderstaande telegrammen
z(]n ontleend aan het Algemeen
handelsblad.
DE DIENSTPLICHTWET IN
ENGELAND.
LONDEN, 3 Januari. (Reuter). De
.Daily Chronicle" meldt, dat sir
John Simon zijn ontslag nam als
minister van hinnenlandsche zalien,
wegens verschil van meening over de
dienstplichtwet.
Een pers-ngeirtsc-hoip meldt, dat
ten 3lotte Ierland loch zal worden
opgenomen in de dienstplichtwet.
J lodge, als leider der arbeiders
partij optredend, eeido te Londen
dat Henderson too voor vrij willigen
dienst is. nis snaar iemand zijn kan,
doch dat hij thans togen AscniitJTs
plannen is tor invoering van (beperk
ten dienstplicht.
IN MESOPOTAMIë.
DELHI. 3 Januari. (Keuter). (Offi
cieel). Volgens de verklaring van
(gevangenen zouden de verliezen van
•le Turken bij Chcsiphou en verder
tot Kerstmis toe 10.500 man bedra
gen.
VERLOF VERLEEND.
I/ONDEN, (Reuter.) Door de Fran-
eciie autoriteiten is aan een Duit-!
achen soldaat, die in Montauban in
krijgsgevangenschap verkeerde, tien
dagen verlof gegeven om zijn sterven-
den vader in Duitschland te gaan be
zoeken, na dot hij zijn eerewoord g<v
geven had om terug lo koeren. Hij
is op weg naar zijn vaderland te
Gemève aangekomen.
OP ZEE.
DE „PERSIA".
LONDEN 3 Januari. (Renter's hij
zonetere dienst). Een passagier aan
boord van <l0 „Persia" seinde het vol
gende verslag van de ramp:
Het schip werd getorpedeerd 40 mij
len zuidelijk van Kreta. De onderzeeër
deed geen pogingen om bijstand t:
bicdon. Het was onmogelijk de stuur
boord-booten te strijken, tengevolge
van de zware slagzij.
Vijf of zes booten konden echter
worden gestreken. De houding van
passagiers en bemanning was schit
terend. Er had geen vechterij plaats
en er was geen paniek. Vier booten
werden, na 30 uur in zeo te zijn ge
weest, opgepikt door oen oorlogs
schip.
Er wordt gezocht naar do overige
booten in de huurt van de ramp.
NEW-YOJRK, 3 Jan. (Reuter). Do
oj>j>ositie tegen <le tegenwoordige
Europeesohe politiek der Ver. Staten
.is zeer versterkt door 't nieuws van de
romp van do „Persia". De „Now-York
Herald" vraagt welke waarde de sui
kerzoete woorden dor diplomatie heb
ben nu voortdurend nog zulke misda
den worden begaan. Het blad inoe-nt,
dat liet noóllig is hel Amerikaaosoho
volk te waarschuwen dat er niet de
minste reden voor optimisme is. Met
liet oog op hot voortduren van de (li
plomatieke betrekkingen mot de Teu-
ioonsche mogendheden hadden wel
allerlei uitvluchten, doch stemden in
geen dezer ei sc li en toe.
Do „Tribune" zegt in een artikel:
,,1» Wilson nog te trotsch om te vech
ten?"
OP HET WESTELIJK OORLOGS
TOON EEL.
F r a n s c h legorbericht: Door een
hevige beschieting van de loopgraven
«na Duitschers In liet gebied van de
®fIéL»che duinen, werden twee mu-
nitle-dep-^ ontploffing gebracht.
Ten gevolg*, Van do hevige beschie
ting van den Warlmannsweiterkopf
door de Duitschors, moesten dc Fran
sehen ©enigszins terugtrekken De
Duitschers deden echter geen infan-
torio-aanvaL
DE ARRESTATIE DER CONSULS
IN SALONIKL
SOFIA, 3 Januari. (Ag. -B uigare).
De openbare meening is ontzettend
verbolgen over dc arrestatie der con
suls in Saloniki. De ministerraad be
sloot bij wijze van represaiile-maat-
i egel de ambtenaren, die na ihet ver
trek van de chefs der ambassades
vuil Engeland. IVankritk en Servië in
Sofia achterbleven, te arresteeren.
Do ambtenaren zullen ceiut na de
vrijlating van den Rulgaa-rschen oon-
sul te Saloniki en van zijn personeel
in vrijheid worden gestold.
SERVië EN GRIEKENLAND.
ATHÉNE, 3 Januari. (Reuter). De
regcoring richtte con hartelijke wel
komstgroet 'lot koning Peter, die clo
prefect te Saloniki hem Overhandig-
Uit de Omstreken
IJmuIden.
Trawlervlsschsr.»
Men seint 0113 uit IJmuiden:
In een heden gehouden vergade
ring van 500 zeelieden ia besloten, om
niet ter vischvangst uit te gaan, vóór
dat eischen in zake loon en arbeids
voorwaarden zijn ingewilligd.
Vervolg Binnenland
ONGELUKKEN.
Men meldt ons uit Hilversum
Zondagmorgen is bij de ijzergieterij
te Hilversum een vrouw uit een
woonwagen door de tram overreden.
Een zuigeling, die zij bij zich droeg,
wierp zij onder liet vallen in de
struiken, aoodat het kind ongedeerd
bleef. De vrouw, wie beide boenen
werden afgereden, was onmiddellijk
dood. De machinist remde zóó krach
tig. dat een der wagens derailleerde.
HET BEDRIJF VAN EEN „WAAR
ZEGSTER".
't Algam. Handelsblad vertelt
Hij de politie te 'e-Gravcnhage werd
dezer dagen aangifte gedaan van een
geval, dat deed denken aan oplich
ting op groote schaal, waarbij werd
gespeculeerd op de haast onverklaar
bare iichtgoloovigheid, welke hij
sommige menschen nog steeds schijnt
te bestaan.
Een Indische dame kwam door tus-
schenkomst van een naaister, die bij
haar werkzaamheden verriohtto. iri
aanraking met een vrouw, dio, door
verschillende bijzonderheden uit het
leven van die Indische dame mede te
doelen, bij deze geloof en vertrouwen
wekte in haar beweringen, dat zij
door bemiddeling van een geheim-
zinuig genootschap ook mededeolin-
gen omtrent de toekomst en omtrent
het al of niet in leven zijn in India
van den echtgenoot van bedoeld a
dame kon doen.
Omtrent dat geheimzinnig genoot
schap deelde de vrouw mede, dal dit
zetelde in een gebouw waarvan zij in'
haar kamer oen afbeelding aan den
wand had opgehangen, doch welke
afboeldflng later bleek te zijn, een
gekleurde prent van liet gebouw van
den Hoogen Raad. Verder vertoonde
de vrouw een z.g. medaille waardoor
hare „verdiensten" op het gebied van
de waarzegging heetten te zijn erkend
en welke medaille bij nader onder
zoek blee kle zijn eend medaille \an
oen uijverheidstontoonstclling te
's-Hoi togen bosch.
Voor hare waarzeggingen nu heette
liet noodig to zijn, dat zij verschillen
de goederen een haarlok, rnaar
ook gouden en andere waardevolle
voorwerpen benevens geld van de
belanghebbenden (in dit geval van do
Indische datne) deponeerde bij hel
„Geheim Genootschap".
Zoo zou deze „waarzegster" de In
dische dame hebben bewogen tot af
gifte an gouden armbanden, oen
gouden ring met diamant, een gouden
hioche, een gouden halsketting, een
aantal diamanten, alsmede achtereen
volgens op verschillende tijdstippon
sommen gclds tot een gezamenlijk be
drag van f 1210.
Ook een andere dame te 's-Graven
liago zou zich hebben laten verleiden
tot afgifte aan de „waagzegster" van
gelden en wel tot een bedrag van f 85.
Toen later de zaak niet zoo erg ver
trouwd meer toescheen, werd door be
middeling van ©enige personen ge
tracht het afgegeven geld en good te
rug te bekomen on loou dit niet vlot
gelukte, stelde men de politie met een
en ander in kennis.
De .waarzegster" zou toen o.a. be
weerd hebben, dat de door haar ont
vangen gelden en goederen eenvoudig
geleend waren en de gouden voorwer
pen door haar op verzoek van de In
dische dame wedor bij een ander wa
ren beleend.
Deze voorwerpen, zoomede oen ge
deelte van het geld, werden intusschen
teruggegeven, maar een belangrijk
gedeelte van liet geld nog niet.
Naar men vernoemt, is de zaak
titans nog in onderzoek bij de politie.
NEDERLANDSCHE STENOGRA-
FEN-VEIIEEN1GING
„ST0L2E-WER".
Diploma A voor de zuivere toepas
sing van het Correspondentieschrift
en vertrouwdheid met het systeem
„Stolze-Wery" werd, na examen, o.a
verstrekt aan -de dames Neeltje Huis,
Zandvoort, on C. C. de Keulenaar,
Haarlem.
liet certificaat voor niachinescJirij-
ven volgens Wery's Tienvinger-
systeem (Blindsclirijvcn) aan de da
mes J. W. Dieke en M. Schipper, en
don heer J. Rijsdijk, allen Haarlem.
Berichten ons gezonden door het
liuagsch Conespondenliebureau
DIEFSTAL,
liet O. M. bij de Haagsche Recht
bank vorderde heden tegen de 25-ja-
rige dienstbode C. S.. die haar 83-ja-
rigen lieer, wonende op het Oranje-
plein te 's-Gravcnhoge, bij wien zij
in betrekking was, voor eon bedrag
van ongeveer 185000 aan effecten
on geld bestal, 3 jaar gevangenisstraf
en legen de 85-jarige werkvrouw A.
IJ., weduwe van 11. W., die eerstbo-
doclde beklaagde behulpzaam was,
wegens heling 1 jaar en tegen haar
zoon, eveneens wegens heling, 2 jaar
gov arigenisslraf.
Do eerste beklaagde werd destijds
te Utrecht en de andere te Tiel gear
resleerd.
Vervolg Stadsnieuws.
TUBERCULOSEBESTRIJDING.
De opbrengst van liet speldje in
.Dekkerswald", een Roonisch Katb.
sanatorium voor tuberculoselijders,
heeft ongeveer f 1600 opgebracht,
BLOEMBOLLENCULTUUR.
In liet „Weekblad van Bloembol
lencultuur" lezen wij
Tengevolge van do zeer ongemoti
veerde oppositie, die door sommige
exjiorteurs van bloembollen naar het
buitenland tegen de vcrpliohtstelling
van het Scheidsgerecht is gevoerd, is
de opgave van met 1 Januari 1916 be
dankt- hebbende Leden iets lijviger
dan gewoonlijk. Allicht zal deze op
gave op sommige Joden cenigon in
druk makenvoor ons i3 die indruk
gering, niet omdat wij liet
Vrees is altijd een 6lcchte raadgeef
ster geweest 011 in dit geval is zij het
nog meer, nu die vrees in geen enkel
opzicht heeft reden van beslaan,
want dat van de zijde der verkoopers
van bloembollen dwang, in den vorm
van bedreiging met het. Scheidsge
recht of niet het haudelsreglement
oj> de koopors van. bloembollen zou
worden uitgeoefend, is niet alleen on
waarschijnlijk, rnaar bijna met ze
kerheid op grond der feiten tegen te
spreken.
In dit verband herinneren wij ter-
loopt even aan de zeer lankmoedige
en uiterst welwillende houding, die in
den zomer van 1914 het eerste oor
logsjaar door het overgroute
ineerendeel van verkoopers van
bloembollen tegenover de koopers van
bloembollen is aangenomen. Do koo
pers hadden gekocht zonder eenig
voorbehoud, en waren op grond daar
van niet alleen tot acceptatie maar
tevens tot betaling dor gekochte wa
ren verplicht. Hoeveel gevallen van
minnelijke «schikking rn het direct
nadeel tier verkoopers ons toen niet
zijn ter oore gekomen, cn later zijn
bewezen, valt thans met meer na te
gaan, maar zoowel de grootste als de
kleinste exporteur-kooper van bloem
bollen heelt van deze lankmoedig
heid der verkoopers geprofiteerd.
De-ze weldaad van de zijne tier ver
koopers is door de exporteurs-koppers
nu bedankt hebbende leden wel
;r spoedig vergeten en om allerlei
drogredenen waarbij echter het
ongenoemde eigenbelang vermoede
lijk wel dc hoofdrol speelt ver
laten zij de Vcreenigiïig, waarvan
ieder lid direct of indirect hulp cn
hiistand lleeft ondervonden. Wij her
halen om allerlei drogredenen, aan
gezien noch op de 131ste alge-meene
vergadering, noch op andere bijeen
komsten daarbuiten steekhoudende
argumenten tegen het Scheidsgerecht
ziin aangevoerd. Gelukkig noemen
wii het clan ook, dat de algemeene
vergadering met bijna algemeene
stemmen de intrekking der verplicht-
stelling van het Scheidsgerecht voor
di leden heeft verworpen.
Keercn wij nu echter tot de opgave
der bedankt hebbende leden terug,
dan willen wij er op wijzen, dat de
gelieele lijst telt 127 leden, waarvan
1' lid-leerlingen, dus hebben 124 leden
'liun lidmaatschap opgezegd.
Van deze 124 zijn er een 70-taJ, die
met den export van bloembollen zich
niet bezig houden, terwijl dus ruim
een 50 tal leden belmoren tot firma's,
die dat bedrijf uitoefenon.
SNEEUWWITJE.
Mon schrijft ons, dat het muzlka&l-
dr-amatisch sprookje „Sneeuwwitje"
van onze sladgenoote mevrouw
Scheepers—Gouer dozer dagen te
Ubreeht onder haar leiding, evenals
hier, voor uitverkochte zaal ki den
Schouwburg met zeer veel succes op
gevoerd is. Zelfs moesten honderden
worden teleurgesteld, omdat zij geen
plaatsen meer kondon bekomen.
De componiste heeft dus wel een
mooi succes in haar gehonrte.pl a at Is
behaald.
GEVAARLIJKE PLAATSEN.
Tijdens den Zondag gespeelden wed
strijd HaarlemRobur et Velocitas
word een bal door een doortastenden
Ooetelijken hack met zooveel kracht
en... onzuiverheid teruggeschopt,
dat 't bruine monster over de hoofden
van de kijkers op de overdekte tri
bune aansnorde en daar een ruit ver
brijzelde.
't Was toevallig niet zeer druk hij
dat punt van de tribune, waar de
bal zijn vernielingswerk verrichtte.
Daaraan is 't te danken dat door de
rondvliegende glasscherven niemand
gewond werd.
Toch zal deze goede afloop, dunkt
ons, geen argument voor 't Haarlem-
Instuur zijn, om geen maatregelen te
nemen, waardoor een herhaling van
het gisteren gebeurde wordt voorko
men. Een Ijzergaasranm bijvoorbeeld
belemmert het uitzicht niet en de
onschuldige toeschouwers loopen geen
gevaar op zekeren middag een onaan
genaam souvenir aan den wedstrijd
op te loopen.
ONDERWIJSBENOEMIXG.
Met ingang van 1 Januari 1916 is
onze stadgenoot dc heer G. A. Poar-
dehaar benoemd tot onderwijzer aan
de openbare lagere school te War-
in erfhuizen,
DE RECHTBANK IN 1913.
In strafzaken zijn door de Arron-
dissements-Rochtbank alhier gedu
rende het jaar 1915 uitgesproken 735
vonnissen, in 1914 bedroeg dit aan
tal 703.
MANNUS FRANCKEN.
Zondagmorgen is namens hét be
stuur der voetbal vereeniging „de
Stormvogels" te JJmuiden aan den
rtrokkenden voetballer Mannua
Francken onder een hartelijke toe-
spraak een souvenir overhandigd, be
staande uit een zilveren sigarettenko
ker met inscriptie en monogram.
Marutus Francken, die eon oogen-
blik aan wal was gegaan, omdat do
officiecle huldiging in hotel Willem
Barentsz niet plauts bad kunnen vin
don, doordat het stoomschip niet tij
dig aangekomen was. bedankte met
coii enkel woord het bestuur dor
Stormvogels en zcide o.a. dat hij niet
geweten had, dat hij ook buiten Haar
lem zulke goede vrienden en voetbal-
bewonderaars had.
GEV. VOORWIERPEN.
Terug te hekomen bij: O. Schüiïhuth
Spaamvvouderstraat 18. een porie-
monnaie; T. Dijkstra, Rollandstraat
69, oen )>ont; B. Stcvenhage, Bak
kerstraat 56, kouson; M. Ameling,
Knmperstraat 43, borduurwerk; W. v.
Leeuwen, Popelingestraai 10, een in
signe; A. Blom, Voortingstraat 36, een
deksel; J. Jansen, Zuid-Brouwersstr.
33, een duif; W. v. Boek, Saenredam-
straat 10 rood, een portemonnaie; M.
de liaan, L. Annastraat 3, een bont;
J. v. Hazebrock, Zuid-Polderstraat
••■O, 'J J.
"if'I'0 '«Oea hun. lid- K „n M. Beekelaar,
maatschap hebben opgezegd, maar
omdat wij weten, dat de reden, waar
om door hen hel lidmaatschap >a op
gezegd, den toets der criliek niet kan
doorstaan.
Pieterstraai 3, e&n portemonnaie; D.
Dik, Voorhelmplein 8 rood, een hand
schoen; M. Iliel, Korte Margareüia-
straat 4. een taschje; A, IJske. ïor-
donsstraat 41 rood, een mancfiefKnoop
A. Vernout, ltozenprioclstraat
cop reticule; Jf. Freijor, Nassauslraat
2, een damesbont; M. v. Waveren,
Lom ba toste eg 2, een kinderbontje;
llur. van politie, Smodestraat, een
pakje met blaadjes van een scheur
kalender; J. van Reet, Kamperstraat
30, een hondje; R. Kops, Bakenesser-
grucht 71, een paar polsmoffen; A. v.
d. Me ij. Gen. dc la Reijstraat 33,
Schoten, een heerenhoed; J. Steen-
kciiii, Gasthuislaan 120, een pet; A.
Bernhard, L. Raamstraat 26, een
horloge; J. Bouman, Brouwersstraat
81, twee schoorsteenkappen; A. de
Nijs,- Rozenprieelslraat 13, een stuk
telefoondraad.
Marktnieuws
GRAANMARKT HOOFDDORP.
Tarwe f 9-f 9.75 per 80 KG.
Wintergerst f 9—f 9.C0 per 65 KG.
Chcv. gerst f 10.75—f 11 per 70 KG.
Haver f 12.50—f 13.25 per 100 KG.
Paardebooncn f 18—f 18.75 per 80 KG.
Duivenboonen f 17f 18 per 85 KG.
Groene erwten f 21—f 21.75 per 85 KG.
Bruine booaen f 22—f 23 per HL.
Kanvïjxaad f 25—f 26 per 50 KG.
GRAAN- EN ZAADMARKT,
gehouden le Haarlem op 3 Januari
191G.
Geen aanvoer.
Amsterdamicbe Benrs
IIOLLANDSCHE HANDELS
BANK.
Openingskoersen van 3 Januari
1915.
5 pCt. Nederland 10116.
5 pCt. Ned.-Indié 100.
Amsterdam Rubber 195—96.
Goc. IIoll. Petr. 151,
Orion 53.
Denver 14—1/4.
Erie 40'A
Kansas 2914.
Missouri 7(4.
ftoulili. Rail 231/8—1,4.
Stud ©baker 150.
Am. Car. cn Foundry 73.
Am. Hide en Lea tl ie r 52 3/4 - 3 1/2.
Cm, Cigar 57.
Cm. Steel 80 5/8.
Cm. Marine 18 3 8.
Pref. idem 69 3/4—70.
Marmebonds c-ertif. 84 3/4.
Burgerlijke Stand
HAARLEM.
ONDERTROUWD:
3 Jan. C. v. d. Schoot en A. Onland.
BEVALLEN:
30 Dec. F. M. T. v. Buchem—v. Ge
nt erf di 31 M. H. C. Baas—de Regt z.
C. II. de Lange—v. d. Rurg z. G. Roo-
©gaarde Bisschop—Kuijck z. 2 Jan.
A. C. de Looze—Troost d. 3 T. DLkke-
booin-v. Batenburg z. 1 A. J. G.
Spanjaardde Bruin d. A. Lange-
veld—Doggen d.
OVERLEDEN:
31 Dec. P. J., 8 m.,. zoon van P. J.
v. Doorn, Keimemerstraat. II. F. B.
v. Straaten, 70 j.. Maarten van Ileems-
kerkstraat. J. H. Witfxanan:, 33 j„ j
Mtterten van Heemskerkstraat. S Ja
nuari L., 2 j., zoon van A. Fortgens,
Ilarmonsjansvveg. 2 B. v. d. Weidesn
llommerich, 34 j., Zijlstraat. C. E.
Dankclraan—Peereboom Voller, 70 j-,
Raamst-eeg.
Letteren en Kunst
GEHEEL-ONTHOUDING.
Hot hooldbestuui van den Algem.
Nederl. Geh.-Onth. Bond looft drie
prijzen uit, respectievelijk van f 40.
f 25 en 1 10.— voor de drie beste
tooneelslukken in één bedrijf, met
propagandistische strekking op het
gebied van geheel-onthouding. De
eerste prijs f 40.wordt alleen toe
gekend, als hot toon eel stuk, behalve
propagandistische, ook literaire
waarde bezit.
MODERNE KUNST KRING.
Men schrijft ons:
Zondagnamiddag Irezocht de Burge
meester" van Amsterdam, vergezeld
door mevrouw Totlegën de tentoon
stelling van moderne kunst in het ge
bouw van het genootschap aan de
Keizersgracht. Do heer en mevrouw
Teilegen, ontvangen cn rondgeleid
door bestuurde ren van het genoot
schap, bezichtigden met groote be
langstelling de tentoongestelde wer
ken van «cnooten van den kring en
van inzenders.
Het Tooneel
„LILIOM" VAN FRANZ MOLNAR.
In de-n „Hollandschen Schouw
burg" waar liet vroeger traditie was
geworden, dat lierman Heljermans
telken jare aan liet Amsterdamsche
publiek aijn kerstgave bracht in den
vorm van oen nieuw stuk van zijn
band daar werd nu onder regie van
Heijermans omstreeks Kerstmis do
eerste voorstelling gegeven van „Ll-
liom", legende van den llongaarschen
schrijver Franz Molnar. Ons publiek
kent hem al; den schrijver van „De
duivel" en „Het sprookje van de wolf',
..Liliom" echter is weer van gansch
anderen aard dan de heide genoemde
stukken.
Een logende noemt de schrijver het,
een verhaal, zooals leven kan onder
hot volk; realiteit, waarvan do strak
heid telkens gebroken wordt door de
fantasie, verhaal van oor-instincten,
di© door een naive verbeelding als go-
beven worden in een sfeer van ven-
borgen verteedering.
En zóó, in oen weloverdachte on
vooral diiep-gevocldo vertooning word
deze gedramatiseerde legende door de
TooneolvereenigLng gespeeld.
Het is daarom vooral de moeite
waard er ook dc aandacht van dc le-
zere van Haarlem's Dagblad op te
vestigen; dit seizoen was arm aan be
langrijke gebeurtenissen op toon eek-
ge bied... welnu in den Hollandschen
Schouwburg is nu iets te zien, dat do
macht heeft ors te onttrekken aan (1e
nuchterheid van het aliedangsche,
Op h:t eerste gezicht lijkt T a] heel
(licht bij het alledaagsche, de geschie
denis van een kermisklant en een
dienstmeisje, h ij ruw, lui, brutaal;
z ij naïef, onderworpen en beklagens
waardig, Doch dio twee alledaagsche
menschen komen voor ons in het licht
te staan van de poëzie hunner innig
ste gevoelens, gevoelens, waarmede
hun uiterlijke gedragingen altijd weer
in strijd zijn, omdat z ij, d.w.z. hun
uiterlijke persoonlijkheden niet m
staal zijn, dat schoone van hun diep
ste wezen naar buiten te brongen.
Doch de liefde, die alles weet, oordeelt
alioen naar het innerlijke en voelt d«
pijn niet van ruwe slagen.
l.iliom slaat zijn vrouw, terwijl zijn
hart vol is van verteedering voor de
moeder van zijn kind, en weet geen
andere reden op te geven dan „dat
hij met velen kan, dat ze grient".
Het stuk bestaivt uit 7 tafereelen en
een voorspel. I11 dit voorspel zien we
Liliom als kermisuitroepcr vóór de
draai molentent van vrouw Muskat;
als „Mooie Karei" uit „de Jordaan"-
is hij een soort afgod der vrouwen.
De vertooning van de kermis was
kleurig en levendig; er was zorg be
steed aan figuratie en costuums; al
leen hadden we l.iliom nog graag wat
meer gezien in zijn karakter van ker
mis Don Jiian.
Dan in liet eerste tafereel dat
in een park nabij de kermis voorvalt,
vinden we Juüe, het dorpsche, naïve
dienstmeiae, de eerste vrouw, die in
Liliom een echte diepe genegenheid
wekt.
Henrietta van Kuyk beeldde juist in
toon Julie's schuchtere toenadering.
Later, als Liliom's vrouw, liet arme,
geslagen, schuchtere westen, dat haar
liefde niet durft uiten, uit angst voor
Liliom's ruwheid, bleef zij uitstekend;
alleen hadden we haar een enkel
oogenblik wat minder lamentabel wil
len zien
Ook Bienk Brouwer was te prijzen
als Liliom. de man die zijn teederheid
niet anders kan uiten dan in ruwheid
de man, die onder de hevigste gewe
tensangsten deelneemt aan een ho-
rooving, om zoodoende aan ge'd le
komen, geld, dat zijn vrouw en straks
zijn kind moet redden van armoede.
We zien hem met I'iscur, een ontsla
gen tuchthuisboef, sluipen langs d n
spoordijk; elk geluid schrikt hem oji,
de lichten der wegsnellende treinen
schijnen hem oogen, die hem beloe
ren.
Als de aanslag mislukt, doorsteekt
hij zich, om niet in handen der politie
te vallen, met het mes, waarmede hij
den roofmoord dacht te plegen.
Dan volgt de stemmingsvolle scène,
waarin Liliom, stervend thuis ge
bracht, voor 't laatst nog eens wor
stelt met zichzelf, om Julio te zeggen,
hoeveel hij van haar hield. Zij zelf
durft haar liefde voor hem eerst te
bekennen als hij gestorven is, als ?ij
alleen is met eten doode en alles ver
van hem houdt, wat zijn rust zou kun
nen storen.
Prachtig wist hier Henriëtte van
Kuyk de vereischte stemming te be-
roiken: dit was werkelijk de mensch,
di© alleen is met zichzelf en met don
dood en die nu, zij 't in naive, taal,
lets van liet eeuwige naar buiten weet
le brengen.
Het zesde tafreel brengt ons in den
voorhal van den hemel, waar Liliom
getuigenis van zijn Iea*en heeft af to
leggen voor den Dienaar der'Godde
lijke Gerechtigheid. Ook nu nog kan
hij gesn berouw toonen, maar ook
zonder dot hij zelf liet erkent, spreekt
de Dienaar der Gerechtigheid 't uit:
„Je bent gestorven uil liefde voor je
vrouw cn Je kind".
Als een voorrecht wordt hem toege
staan na zestien jaar, als "zijn kind
een volwassen meisje zal zijn, één dag
naar de aarde terug te keercn om daar
't verrichten van een schoone daad te
genover zijn kind de Goddelijke Go
rechughcid te verzoenen.
Liliom gaat en komt na 16 jaar all
boddaar bij het huisje, waar Julit
woont met haar dochtertje. Zijn
vreemde woorden beangstigen Julie,
het kind wijst hem dc deur cn dan...
geeft hij haar een slag. Dit was zijn
schoone daad, dc ecuige, waartoe hij
in staat was.
't Kind voelt den slag niet als pijn,
evenmin als haar moeder, die Liliom
liefhad, pijn voelde bij zijn slagen.
„Dc liefde weel alle dingen".
Aan liet slot klinkt even, uit do
verte, kewnisinuziek, Julie's oude, ou
de herinnering.
We begrijpen, hoe Heijermans zich'
aangetrokken voelde door dit stuk,
waarin zooveel loeft, dat verwant 13
nau zijn eigen kunstenaarswezen.
Ook in zijn werk vindon wij dio
liefde voor het volkstümliclie, voor
hot innige ook, dat schuilt onder het
ruwe uiterlijk. Öok hij hem wordt al
tijd het realistische als omsponnen
door fijne draden van romantiek. En
dan het teedere geroet jegens liet
kind: hoe kennen we dat van hem!
Ilij moet hier zijn regïewerk mot lief-,
do en gerccde toewijding vervuld
hebben, en daar vertoont de opvoe
ring alle blijken van.
Iticnk Brouwer en Henriëtte van
Kuyk mocht ik reeds huldo brengen
voor hun spel; llesse Rijken en Jac.
van Hoven hadden het andere paar
menschen uit te beelden, het jonge
spontane, gelukkige liefdepaartje, als
tegenstelling gedacht tegenover al het
duistere dal de liefde van Liliom en
Julie omgeeft. Ze gaven goed dat poë-
lisch-blijde wécr.
Marie Faassen maakte een raak
kerraistype van vrouw Muskat, Greta
Gijswyt was een bekoorlijk me is ju,
Lilioms dochtertje. J. Jurgcns- speel
de met blijkbaar genoegen d© rol van
Fiscur, een rol, waarin de schrijver
een dosis galgenhumor heeft neerge
legd, die uitstekend tot zijn recht
kwam cn een lach opriep onder het
publiek, denzelfden lach, dien Heijer
mans zoo menigmaal hoc-ft opgeroe
pen.
Waarlijk... Uct was een boeiendé
Voorsk'üng!
ANNA VAN GOGH-KAULBACIL
