BIJBLAD VAN HAARLEM'S DAGBLAD.
35 e Jaargang
ZATERDAG 15 JAN: ART j9]B
No 1001
LETTERKUNDIG WEEKBLAD,
Het Rijke Natuurleven
PALMEN IN DE KAMER.
Al enkele keereu ben ik dezen win
tel' opgetreden als plantcndokter en
ik hub de ervaring opgedaan, dat we
in doorsnee met Ottze planten op do-
zelfde wijze omgaan als niet ons
lichaam. Goede raadgevingen slaan
we in den wind, tot het al of bijna te
laat is, eu dan wordt in allerijl de
dokter gehaald, om op te lappen en
te herstellen, wat ibifena niet meer te
redden es. Zoo is liet mij ook gegaan,
toen ik ..eens naar de plantjes kwam
kijken, die maar niet wilden en ik
beb veal haveloos goed gazien, hoe
wel hier en daar bij gewone liefheb
bers pracht-exemplaren werden aan
getroffen.
Laat ik een paar van mijn bevin
dingen meedeel en.
Mijn- eerste bezoek itfold een zieke
wnaierpalm, een kentia, dio tot onze
sterkste palmen behoort, en veol
beter een duwtje verdraagt, Uan het
sierlijker, maar veel teerder cocos-
pa! nipje.
De plant zag er. treurig uit. In de
eerste plaats stond hij met de wortels
een drie c.M. boven dc atu-de, wat nu
voor een palm oen gewoon verschijn
sel is. maar wat toch niet zulke pro
porties mag aannemen, dat de plant
haar stevigheid verliest vervolgens
zaten de bladeren en de stelen van
onder tot boven onder de schild
luizen, en dan waren er Ihier en daar
groote gele vlekken op de blad aren.
om van de wanstaltig afgeknipte
p inten maar niet te spreken.
De beste raad «ou ziin g eveest, den
minimumlijder maar uit de kamer te
ver wilderen en den bloemist n frisch
pnlmn.ïe te bestellen, maar daar
wordt men mot voor geroepen. Cu-
reereii dus maai' en ccn andere wijze
van behandeling voorgeschreven. We
gilii toen begonnen mot bij den
bloemist goeden pal meng rond te be
st Jlin. Deze moet zwaarder 'zijn,
naarmate de plant grooter is. Vol
gens de regelen der kunst hebben we
toen dc wortelkluit gereinigd, oude
afgestorven gedeelten mot oen sdiierp
nies weggenomen, zonder het leven te
raken, en na een potsche.rf op de
opening van den pot te hebben ge
legd icor een betere drainage, hebben
we de plant er weer in gezet en die
per nr. dan ze had gestaan. Lang
zamerhand werkt ze zdch zolf wol
weer naar boven.
Toen zijn we aan het werk gegaan,
om dc schildluizen te verwijderen,
na gezorgd te hebben, dat doze niet
weer co de nieuwe aarde konden
vallen. De bladeren zijn vervolgens
één voor één gewassebeu met luuw
water, waarin wat zeep was opge
lost. en na ze te bobben afgespoeld,
w erden ze wat meer volgens den na-
ifuurliiken vorm bijgepunt.
Toen kwam de sierpot er omheen
en als verjongd stond de kentia weer
op haar oude plaats. De gele vlekken
waren niet meer te verhelpen, maar
nieuwe zullen worden voorkomen,
door de plant dezen zomer niet in de
felle zon te zotten, geen water op het
schoteltje te laten staan en alleen te
gieten, als de bovenaarde droog gaat
aanvoelen, en dan nog slechts met
water, dat met een scheutje wamu is
vermengd. Voor bemesting zal nu
mots worden gedaan. De plant, die in
liet iiajaur was verpot, alleen omdat
liet niet meer mocht worden uitge
steld. moet in don winter rusten,
maar in het voorjaar en in den zomer
zal om de veertien dagen een oplos
sing van een paai gram superphos-
•phaut. kali en eon weinig cliilisal-
petcr op een liter water worden go-
geven en Ge overige kamerplanten,
benevens de potplanten in den tuin,
izullen van dit drankje mengen mee
genieten. Als de palm dan volop licht
krijgt, zullen do nieuwe bladereu
krachtig ontwikkelen en de gevlekte
oudjes worden gele.dclijk weggesne
den. IVel 13 het al bijna zeker, dat de
nieuwe bladeren niet ver boven de
oude zullen uitkomen, iets wat we
natuurliik het liefst zouden zien,
maar als dat moot gebouren, is het
noodig, dat de bodem Wordt ver
warmd. Dan is de kasverzorging
eigenlijk de eenig goede.
'lot nu toe blijkt de operatie te zijn
gelukt. Door geregeld wassaken zral-
Icn de schildluizen worden wegge-
houden en een plant, die met zooveel
middeltjes weer is opgekalefaterd en
zooveel zorg vraagt, wordt een troe
telkind, dat veel meer waarde lijkt 1e
bobben dan de sierlijk wuivende'
Daim. rechtstreeks van den bloemist
gekomen
Weet u, wasr ook veel mei wordt!
gesukkeld Met do clivia's de plan-1
ton. die toch zoo gewillig in ieder
vertrek kunnen groeiuu en menig-
ondergordijntje overbedi« maken, i
door hun regelmatig naar tvves zi'deu
gi-ooiend? bladeren, een eigenaardig-
beid. die vooral de oudere sourton l
teel vertonnen, en die door stukjes
karton nog in de hand wordt ge
werkt. Die clivia's wil men zoo graag
in den winter in bloei hebben en lang
niet altijd lukt doL Nu Is de winter-
bloei lang niet zoo levendig en krach
tig als die van den zconcr daarom
zijn er liefhebbers, die den zomer
bloei prefcreeren, maar bij een goede
behandeling kan de clivia zelfs twee
keer in 't jaar, te midden van frisoh
glimmende bladeren, de krachtigste
bloomen ontwikkelen.
Graag kom ik daarop npg terug.
11. PEUSENS.
Ru kriek voor Vrouwen
MODE EN KLEEDING.
Over mode kan men in sommige
tijden van het jaar niets vertellen,
doch over kleeding valt bijna aitijd
iets te zeggen.
Iedere vrouw wil gaarne naar de
mode gekleed gaan, doch cr is een
groot verschil in, hoe men dat doet.
Men kan de mode op den voet volgen
in al haar overdrijvingen en buiten
sporigheden, maar men. kan haar
ook op een afstand volgen en haar
voorschriften naar zijn persoonlijken
smaak wijzigen.
Het laatste doét do w aarlijk élégan
te vrouw en het eersle alleen zij, die
er tuk op is, door haar uiterlijk de
aandacht op zich te vestigen.
Zooals de mode op het oogenblik
nog is, kost het weinig moeite om er
eenvoudig en derhalve gedistingeerd
uit te zien, want het karakter der hui
digs mode, is. v oornl ion opzichte van'
de straattoiletten, zeer sober. Sober,
zoowel ten opzichte van de kleuren,
den snit als de garneer! ug, doch door
wansmaak knn men alles bederven.
Bedorven wordt menig toilet door het
overdrijven van den korten rok, die
een paar opzichtige laarzen geheel
vrij laat; door het combi;.eeren van
schreeuwende kleuren, een 1 eel ijken,
goedkoopen bood: en opvallende coif
fure!
Dooh als men van prima stof een
donkerkleurig mailr-'costuurn kiest,
de rok op de juiste lengte, dat is 10
ir> c.M. van den gror.d. de mantel
van onberispel ijken snit en met wei
nig, doch goede garneer,ing, de hoed
eenvoudig doch van mooi materiaal
en overeenkomstig den leeftijd der
draagster, de laarzen onberispelijk
passend doch in donkere nuance en
verder alle toilet-ondeideelen naar
evenredigheid, dan zal men niet na
laten een éleganten indruk te ma
ken.
Bij liet kiezen van modellen is zèlf-
kennis steeds een hooMVeroisellteof
men moet zich laten leiden door een
alleszins bekwame inodiste. die zich
rekenschap geeft van het figuur, dat
zij moet kleeden, en elle onvolmaakt
heden handig weet te verbergen. Zoo
moet men bijvoorbeeld een vrouw met
korte taille steeds mode'ilen aanraden,
bij welker ontwerp het doorvoeren
van lijnen de hoofdgedachte was. Bi j
een te lange taille pnsse men de rui
me modellen toe, die in, bet middel
zijn ingehaald en van een breede
ceintuur voorzien. De ruime klok-
rok kleedt vooral kleinere vrouwen
voordeelig, terw ijl rokken met plooien
of meer volants uitsluitend voor groo
te figuren ontworpen worden. Even-
izoo gaat het met de tailles. De tail
les, die over den rok godragen wor
den, verlengen het silhouet en zijn
dus voor de kleine dikkertjes bedoeld,
terwijl de hooge ceintuurs beslist ten
goede komen aan lange, ietwat schra
le figuren.
Hcol veel variatie is er op het oo
genblik in de tailles en in de bretel le-
garneering is er vooral een ruime
keuze.
Voor een korte figuur is vooral de
brctelle-garneerlng, die om de taille
in een good passend corselet eindigt,
bijzonder aan te bevelen. Het corse
let, da/t ongeveer vijf centimeter over
de heupen reikt, is sterk getailleerd
en van steun balein en voorzien. In t
voormidden is het met. knoopen geslo
ten en dc onderrand in kleinen V-
vorin uitgesneden, bij wyjze van de
heerenvesten. De bretelles op zich zrlf
worden niet zelden met borduurwerk
versierd Behalve dat ze een sierlijke
garaeering vormen, zijn ze voordee-
lig te maken, omdat men do benoo-
digde stof overhoudt van do punten,
die uit den rok vallen en er dus geen
aparte metermaat voor behoeft te
koopen. Een ander voordeel is nog,
dat die bretelle-garueering ons in
staat stolt ail e bestaande blouses te
benutten, als daar zijn: witte voile,
pongé, kant en crêpe de chine, zoel at.
we al is de blouso op dit oogenblik
door de tailles verdrongen haar
toch nog kunnen afdragen; een toe-
gecJlijkhoid, waarmede Madame Mo
de in den regel niet kwistig is.
Wat ik ten opzichte van de Mo,Ie
der toiletten b'Moogde, gelidt ook in
luHwje mate voor de kapsels.
De moderne coiffure is hoogst fc.v
voudig en vereischt weinig uf gein
postiche. Ik zou erven wel niet witten
beweren, dat de coiffure „au garcon"
elke vrouw flatteert!
Het is daarom dwaas om den coif
feur te bevelen: „kap mij naar de
laatste mode'want er ;3 niets w at
ons uiterlijk zoo kan bederven als een
coiffure, die ons niet flatteert. Daar
hebben we bijvoorbeeld de scheiding,
die al naar gelang van den vorm van
het gelaat in het midden of op zij kan
worden aangebracht. Het al of niet
bedekken van do ooren, het aanbren
gen van een hooge of middelmat.gen
kuif, het is alles een kwestie van
smaak en van zelfkennis.
Vóór alles dient men hot omtrent
het kapsel geheel met zich zelf eens te
zijn geworden, voor men er toe be
sluit een hoed tie kiezen, want de coif
fure moet met den hoodi als liet ware
één geheel uitmaken. Ik heb n el eens
gezien, dat dames, die zich do ecne
week een nieuwen hoed aanschaffen,
door een of andere omstandigheid
een week later hare coiffure verander
den, met het gevolg, dal de nieuwe
hoed absoluut niet meer voldeed.
MARIE VAN AMSTEL.
Sterrenpraatjes.
XVL
sverduisterlng van
20 Januari a s. Maansver
duisteringen in bet alge
meen. Oorzaken. Perio
den. Totale en gedeeltelij
ke verduisteringen. Zicht
baarheid.
Dei, 2'Jen Januau zal er een maans
verduistering optreden. Alvorens haar
echter te bespreken, willen wij eerst
iets o\er de maansverduisteringen in
het algemeen vertellen.
Zooais bekend ie, is dc aarde een
donkere bol, die door tie zon besche
nen wordt; hierdoor ia needs ec-ne
zijde dor aarde verlicht (üe dagzijde)
en de andere donker (de nachtzijde).
Het sprrofct nu van zelf dat aan deze
nachtzijde der aarde, zich, juist in
tegenovergestelde richting dor zon, de
lange, geheel donkere schaduw van
onze aard Dol moet bevinden. Deze
schaduw is spits toeloopend zij hoeft
den vorm van een k egel, d. i. een
wiskundig lichaam, dat men zicli hot
best kan voorstellen als een pyramido
met een cirkelvormig grondvlak. Het
grondvlak van den schaduwkegel der
aarde wordt gevormd door de door
snede der aarde zelf .terwijl de top
juist ligt op het verlengde van do lijn
die door de middelpunten van 20n en
aarde gaat Dat deze schaduw spits
toeloopt, is een gevolg van hel feit,
dat de zon zeer veel gTooter is dan de
aarde.
De lengte van. den schaduwkegel
bedraagt ongeveer 4,(1 keer den af
stand inaaii-aarde. Wanneer dus de
baan der maan lag in het vlak van
zon en aarde (het vlak van de eclip
tica!. dan zou altijd, wanneer onze
aardbol zich tusschen zon en
maan bevond, do laatste zich binnen
den schaduwkegel bevinden en dus
geen lielit van de zon. opvangen ni.
a. w, bij volle maan, zou altijd een
maansverduistering optreden, dat is
dus om den 291/2 dag. Uit bet voor
afgaande blijkt duidelijk hel wezen
van oen maansverduistering. Deze
heeft dus plaata, wanneer de
maan zich in den schaduw
kegel der aarde bevindt.
Dit alles is zeer eenvoudig. Ieder
weet echten, dat een maansv erduiste-
ring vrij zelden optreedt; hetgeen
hierboven werd veiteld, kan dus mei
den waren toestand weergeven. In
werkelijkheid ligt dan ook dc maan
baan n iet in het vlak van dc eclip
tica, doch maakt zij er een hoek van
pi.m. 5 graden mee. Hierdoor bevin
den alleen de beide snijpunten van
de maanbaan en het vlak van de
ecliptica zich in dit laatste vlag,
men noemt deze tvvc© punten de
knoopen der maanbaan en de lijn
die beide verbindtde knoopen-
1 ij n Deze laatste ligt natuurlijk ge
heel in. het vlak van den ecliptica en
gaat door het middelpunt der aarde.
Nemen wij nu aan, dat dc Knoopen-
lijn een vaste onveranderlijke richting
heeft in de ruimte, dan is gemakke
lijk in te zien, dat om het half jaar
deze lijn door de zon gaat (men her
innero zich een geheel overeenkom
stig geval bij de bespreking van Sa
turn us en hare ringen). Daar nu voor
een maansverduistering zon en maan
zich tegenover elkaar in het ©cliplica-
vlak moeten bevinden, (d. i. aan
weerszijden der aarde), is het dus
noodzakelijk, dat de maan dan juist
in de, van dc zon afgelegen, knoop
slaat, als de knoopenlijn naai' de zon
gericht is. De wetenschappelijke de
finitie van een maansverduistering,
luidt ook Een m a a n s v e r d u i s-
tering heeft plaats, wan-
neer de volle maan zich hij
een der knoopen b e»v i o d t.
Er behoeft natuurlijk niet bij vermeld
te worden, dat dan tevens de knoo
penlijn naar do zon gericht moet zijn.
Als de volle maan zich in een der
knoopt u bevindt. w:l dit toch juist
zeggen, dat de maand, en dus ook de
knoop waarin hij staat, zich tegen
over de zon bevindt, of wat hetzelf
de is- dat dc knoopenlijn 1) naai
de zon gericht nioct zijn?
Zooals al werd gezegd, zou bij on
veranderlijke richting, d|; knoopen
lijn om don 182 8 dog (een half jaar),
naar de zon gericht zijn. Zooveel da
gen na een maansverduistering 16 dit
woei- liet geval Doch nu de tweede
voorwuarde dc volle mean. Is liet
1820/8 dag na een maansverduiste
ring weer volle maan? Noen! Een
1) Die immers steeds door het mid
delpunt der aarde gaat.
volle maan heeft om den 20 12 dag
plaatsde volle maan die dus het
dichtst bij de 182 0 8ste dag optreedt
heeft op oen 177sten dag plaats, dus
bijna 6 dagen eerder. Wanneer de
knoopenlijn weer naar de zon gericht
is, kan de maan dus al een heel eind
voorbij de knoopenlijn zijn, zoodat
geen verduistering behoeft op te
treden. Door twee omstandigheden
echter, heeft men dan meestal wet
een verduistering. De eerste is de te
ruggang dei k n o o p e n I ij n.
Doce lijn heeft n.l. niet altijd dezelf
de richting in de ruimte, doch bezit
ecu teruggaande beweging en vol
brengt dientengevolge in 18.6 jaar één
gebeeJe omwenteling.
Dit heeft ten «evolue. dat de tijd.
verloopen tus-sdhen twee naar de zou
gerichte standen, korter dan 182 5,8
d&K is, en wel pl.m. 173 dagen.
De beide verelsobten voor een
maansverduistering treden dus veel
dichter na elkaar op. Ook dit ver
schil wordt nog onschadelijk gemaakt
door de volgende omstandigheidde
kleine heek, dien de Maanbaan
met het eclipt. vlak maakt. Dit heeft
toch ten gevolge, dat de maan zich
niet preen s i n een der knoopen
beluoeft te bevinden, om door de
Liardschaduw te gaan. Al bevindt zij
Eich op ëfnigen afstand van den
knoop, dan is zij toch nog zód dicht
bij de ecliptica, dat die sehaduv. haar
geheel of gedeeltelijk kan treffen. We
zien dus. dat er een vrij groote spi
ling bestaat Is nu het verschil in tijd
van optreden der beide vereischtcn
klein, dun gaat de maan eelicel
dwars door den schaduiwkevnl. en
men sprci-kl dan van een totale
maansverduistering, daar
entegen van een «edeeltel ij k e
maansverduistering, wanneer het
verschil zoo «root i=. dat slechts een
gedeelte der maan nog door den
schaduwkegel wordt getroffen. Door-
date venwel de beweging der maan
aan zeer vele storingen onderhevig
is, volgen de verduisteringen elkaar
lang niet zoo regelmatig op, als ma
zou denken. Soms treedt er iu een
geheel jaar «een enkele op, bijv. in
1915gewoonlijk echter kan men vrij
nuuwkeurig om liet half jaar er een
verwachten, (lil 1916 op 20 Januari
cn 15 JuliL De meeste zijn natuurlijk
gedeeltelijk. Totale verduisteringen
zullen den 8sten Januari 1917 en den
4den Juli 1917 oplieden, daarna pas
dun 5de-n Mei 1920 weer.
Volledigheidshalve dient nog ge
zegd, dat zich telkens na 6585 dagen,
uur en 42 minuten, dat is ongeveer
18 jaar en 10 a 11 dagen, dezelfde
verduisteringen met opvallende
nauwkeurigheid herhalen.
Men behoeft dus slechts gedurende
dat tijdsverloop hel tijdstip van alle
maansverduisteringen 1e noteeren,
om dan door het bijtellen van bet
gegeven bedrag voor langen tijd de
toekonisligo maansverduisteringen te
voorspellen
De oorzaak hiervan is gemakkelijk
in te aieii. Door den teruggang der
knoopenlijn loepen de knoopen de
maan tegemoet, zoodat deze laats»e
ul om den 27.2 dug (Drnkoniti-
sche maand) een bepaalden
knoop weer passeert. Eveneens door
dien teruggang zagen wij, dat om
den 346.6 dag een zelfde knoop 'ziali
tegenover de zon 'bevindt. Nu blijkt,
dat 242 Drakonitiselie .maanden bijna
gelijk zijn aan 19 keer 346.6 dag. Het
verschil bedraagt slecht» 0,4 dag. Na
dienselfden lijd heeft echter ook juist
dc 223ste volle maan plaats. Alle ver-
eischten voor een verduistering zijn
dus na 8 jaar en 10/11 dagen weer
m dezelfde onderlinge verhouding
aanwezig. Men noemt deze periode
de Snro s-p eriode en den tijd
van 18 jaar 10/11 dagen een S a ros.
Al de oude Babylonièrs kenden haar
en daardoor was het hun mogelijk,
de verduisteringen te voorspellen,
zonder dat «ij echter ecnig begrip
van het wezen der zaak hadden. Door
het geregeld noteeren hadden zij «tic
regelmaat al spoedig van zelf ont
dekt.
Daar dc draaiing der aarde in geen
enkel opzicht in verband staat met
de oorzaken der maansverduisterin
gen. spreekt het van zelf. dut zulk
een verduistering gezien wordt op
alle deelen der aarde, die op dat
oogenblik toevallig naar de mann ge
keerd zijn en zelfs ook overal op het
zelfde tijdstip, zoowel begin alls ein
de. (Bij een zonsverduistering is dit
echter geheel anders, «ooals we later
nog «uilen zien).
De verduistering van 20 Januari
a.s. is een gedeeltelijke zij is bij ons
vrijwel niet te zien. De maan treedt
namelijk te acht uur 15 minuten des
morgens in den schaduwkegel, doch
is dan ul ondergegaan. Wel komt zij
al te 6 uur 24 minuten in de b ij-
s c li a d u w, d. i. het eenigszms ver
zwakte Kclit om den schaduwvege!
(de kemschadu w/, doch dit
levert op zich zelf niet veel belang
wekkends op. Wel ziet men liet licht
der volle maan aan den linkerkant
der schijf langzamerhand iets zwak
ker worden, doch dit verschijnsel
loont geenszins het vroege opstaan.
Daarbij staat de maan dan zóó dicht
bii den horizon, dat zij «ich toch wel
achter huizen of boonicn zal bevin
den. De verduistering is echter zeer
goed waar te nemen in het uiterste
westen van Europa, het Noorden van
den Atlantischen Oceaan, Amerika
en den Grooten Oceaan, d. t. op die
aardhclft. waar het dus om S uur 15
minuten Amsterdamsche tijd nog
nacht is.
Hel verduisterde deel der maan
nooit geheel donker. Men neemt aan
d3l dit komt. omdat de lichtstralen
rakelings langs dc aarde gaan, dus
door O7i7,o atmosfeer gedurende bun
gang door deze laatste, va.ii richting
worden veranderd en dan de vei duis
terde maan nog heel zwak belichten.
II. C.
Parijsche Brieven
WAT ONZE FEESTEN GEWEEST
ZIJN.
De tweede Oorlogs-Kerstmis is voor
bijgegaan. Den dag tevoren, nacht der
Middernachtsmis en nacht van den
RéveiHon, die ons sinds zoo langen
tijd afgeschaft schijnt te zijn. was ilo
hemel blauw, van een bleeklichtend
blauw, zoo zacht over de groote stad
zonder rumoer, bijkans zonder leven.
Geen lichten in de uit.st.al kasten, geen
electrisehe opschriften boven de nacht
restaurants en kroegen, als gewoon
lijk bjj verordening om half elf geslo
ten. Slechts op de groote boulevards
hebben de jdanken-wmkeltjes, gehefd
bij de nachtelijke wandelaars, die
thuiskomend de schoentjes van Kerst
mis zuilen vullen, de vergunning ge
kregen om tol elf uur open te blijven.
Nochtans moesten hun lichten worden
getemperd, want wij gaan voort in
hot halfduister te lev en waarover
sommigen lachen en anderen zich er
geren, naar hun karakters.
Trouwens, op dien avond vóór Kerst
mis, verbleekte de niann de stroten,
waar de voorbijgangers zich haastten
naar de kerken met de oude poëtische
vroomheid, die deze avond hun
schenkt.
Ik treed met eenige kennissen een
kerk binnen, waar de nachtmis wordt
Kezogd: niet alle kerken waren open.
De kerk is vol. het is een indrukwek
kende stille «verpeinzing, nagenoeg
aller kleedjj is zwart Vele rouw
floersen, die smartelijke gezichten om
sluieren of gezichten met een treurige
bleekheid en lippen zonder teekening.
Ik voel, dat het echter niet de aan
grijpende angst, de gespannen twij
fel is van liet vorige jaar.
Geen leven in de straten. Toch Z'jn
ze niet verlaten want de Parijze-
naar, zelfs als hij niet naar de Mid-
dernachtmis gaat, zelfs als hij niet
róveillonneert, wensebt dien avond
niet te slapen. Tot aan bet uur dor
laatste metro's beeft men gewacht om
met vrienden of verwanten te dinee-
ren met de opze'teNjke aanbeve
ling, dat „men niet over den oorlog
zou spreken, hè?" Wat niet, wegneemt,
dat iedereen, na een halfuurtje aan
tafel te hebben gezeten, zonder het te
merken er van spreekt, elkeen zijn
nieuws aanbrengt en de „geheimen",
d> hij beloofd heeft vromelijk te be
waren!
De nacht-restaurants hebben dus
heel weinig verdiend vóór half elf,
he|, uur, waarop het niet interessant
is te „soupeerehDe groote verkoop
behoort den handelaren in thuis ge
brachte oesters en levensmiddelen
toe En, ziedaar, dat men, zoo nüet
in de loopgraven, dan toch ten min
ste in de achterhoede heeft geréveü-
lonrveerd. Het gewone menu had wel
iswaar uitgebreid moeten worden
door de militaire overheid. Doch het
is volstrekt nirt vooral op haar, dat
en ulo soldaten en dc verwanten re
kenden, te oord eel er. naar de wach
tende lange stoeten ilie sedert twee
weken, vaak onder den regen, station
noorden bij de deuren der Militaire
Rurenu's van Verzend ing Overigens
zijn er voor heel Parijs slechts drie
van d:e Bureau's, welke kosteloos den
soldaten te velde de vcrscliillende col
li toezenden! Dat is inderdaad weinig.
Ik ken lieden, die hun beurt twee cn
drie uren lang hebben afgewacht, on
der het zwarte schild van paraplu's
doch elkeen wacht, al pratend, met
geduld, want geen moeite telt, wale
neer het voor de geliefde soldaten is.
Ik verzeker u, dat onze soldaten
ook ,dólicatesree in alle soorten heb
ben gekregen en de colli zwnar wa
ren: „Is er te veel, dan zal het voor
de anderen zijn, die niets zullen ont
vangen" dat zijn de woorden, dio
men gewoonlijk hoort En, om do
wuarheid te zeggen, ze'.fs wanneer er
niet te veel is, verdeelt de. soldaat
niettemin! Hoe zou een „harige" heel
alleen dan inbond van zijn colli kun
nen verorberen, wanneer er zijn, „die
zich afzonderen om hun brieven te
lezen", ten einde arme kameraden,
die er weinig of geen omvangen, niet
to bedroeven? In de rustkwartieren,
achteraan, zal de Kerstnacht wel
vroolijk zijn geweest, met liedjes bij
bet, nagereoht.
De verloven zijn trouwens vóór
Kerstmis talrijk geweest en vervol
gen hun loop. Overal ontmoet men
de dappere" snldaten. Zij zijn tevie-
den over Parijs. Parijs heeft te veel
tact en te veel hart om zich te verma
ken, nu de oorlog nog zoo verschrik
kelijk is, zelfs nu wij een weinig tot
kalmte z.ijn gekomen. Doch de solda
ten verklaren verrukt te zijn, het le
ven weer hervat te zien, en hervat de
tooneclvertooningen der groote i'«J.
De soldaten met verlof zijn de eer
sten '->iu de plaatsen van onze voor
stellingen te bczoiten, xoo aan de
Opéra-Comique als in music-lialls.
Zij ziin er heelemaal niet op gestelfl,
de. „Marseillaise1' melo-dramatisch te
hooien «Lngen door deze of gene kun
stenares. die voor de reclame poseert
en «ich toelegt op plastische geest
drift
Ik Ivoor er twee soldaten ovci
keuvelen
ltebben de kranten over hom zoo
veel geschreven Kom Als bet niet
uit eerbied voor de „Marseillaise"
was, zouden de men&cben heen
gaan
De soldaten der loopgraven houder,
niet van groote frazen, noch van dc
groote dramatische gebaren. Even
min houden zij van plastische hou
dingen. Doch zij waardceren wel ecu
ernstig, roerend of bekoorlijk toonerl-
stuk (er zijn er. ongelukkig, weinig
en zij houden van den lach voorn!
van den lach Doch weet --e, waar zij
het meest van houden Van den cir
cus en zijn clowns! Denzelfden avond
van zijn aankonuM zei ccn soldaat
ons. aan vrienden en aan mij
2e« 's, zijn er circussen open' Ik
zou graag clowns willen zien
ij hebben liem gebracht naar het
Circus Médrano, den namiddag van
den volgenden dag. Welk een vreem
de samenstelling van toeschouwers
dooreen op de kringvormige trappen
van ecu circuszaal in dezen tijd, r.a
zeventien maanden oorlog Moedor^
en eenige «rootvaders, daar het groot
ste gedeelte der aanwezigen uit kin
deren bestaal Doch bijna even
talrijk als de kleintjes zijn anderzijds
de ware „poilus" der eerste linie, nu t
de versleten cn verkleurde kapotjas,
en op liet hoofd de kleine helm der
loopgraven, waarin men soms den
indruk van een kogel ziet. Jong o!
grijzend aan dc slapen zijn zij daar,
verstandig wachtend onder 't krom-
i van bun schouders, dikwijls ge
komen met z'u drieën of vieren..
En daarna, wat 'n opgetogenheid
r de equilibristen of voor de ama
zone op het dansend paard DocJi cle
clowns hebben bet grootste succes.
De „poilus" lachen, om er van om te
allen.
Ik ben niet in de loopgraaf ge
bleven. zei een landweerman.
maar hel is zikty', dat die kerels daar
me zullen doen sterven van hel
lachen Kijk nou naar hem daar
met ziin witgeverfde, vierkante brillc-
glazen hoor s, als wij hem bij ons
hadden, zou hij dc Duit sellers ver
schrikken.
Als brave monscben overdrijven do
clowns trouwens hun excentricitei
ten, teneinde de soldaten, die hen
kameraden noemen, zich op de dijen
slaan en haast stikken van 't lachen,
nog meer te vermaken. Ik kijk ook
naai de kinderenEn het is zon
derling. bekoorlijk en aandoenlijk
de vroolijklieid der krijgers en der
kinderen voor de clowns is precies
dezelfde! Het is dezelfde naïveteit
den uitbarstenden lach, dezelfde
prikkeling, hetzelfde verlangen, dut
het nog gekker gaat worden! Ik hen
de sensatie, dat het allen kinderen
zijn des te meer, naardien dc sol
daten en de kleinen elkander aan
kijken en hun vroolijklieid meèdee-
len. elkander begrijpen en zich samen
van de overige toeschouwers schijnen
af te zonderen
Wij zijn werkelijk jongens, zei
me een verlofganger, de vorige weck.
Een beetje later en wc zullen knik
kers in onze zakken hebben
i voorstellingen zijn. ofschoon
verminderd in prijs, helaas niet kos
teloos, zelfs niet voor de soldaten.
Het is duur leven I" zingt men ons
toe. liet leven is stellig duur. Maar
wij zullen daarover geen oproeren
maken Want. het is verwonderlijk
niettemin waar, wij hebben ceu
duur leven van levensmiddelen en
vele voor hel bestaan nuttige dingen
terwijl het ons toch aan niets ont
breekt. Om zich te overtuigen, dat
het ons aan niets ontbreekt, is het
oldoende, een kleinen ommegang in
de Hallen en dc verschillende miark-
ten van Parijs te maken. Het geheim
is. dat de bemiddelaars tusschen Jen
voortbrenger en den verbruiker of
den kleinhandelaar, kalm eu onbe
schaamd spoculceren Eu dc voort
brenger heeft cr zich op zijn beurt
toe gezet, te speculeeren en de prijzen
an eersten verkoop te verhoog'n.
En wanneer de hoeveelheid koopwaar
zoodanig is. dat de prijs hc-el natuur
lijk ter markt zou dalen, is hel zeer
eenvoudig: men beschadigt of vernie
tigt er een gedeelte van Omdat, en
dat is de moraal van deze geschiede
nis. in oorlogstijd, eelfs onder de
meest heldenanocdige en idealistische
volkeren er lieden zijn. die mets dan
geld kennen, dezelfden in den tijd
in vrede
Welnu, met de feeeten van Kerst
mis en Nieuwjaar is een gelukkig
lee soAmgevollen „Dc Dag van den
Poilu". Onder het beschermheer-
chap van don president der Repu
bliek heeft zich een comité gevormd.
