Haarlems Dussüo
TWEEDE BLAD
Zaterdag 29 Januari 1916
OOSTENltIJK EN MONTENEGRO.
Tn een lang telegram aan den Ber
liner Lokalanzeiger uit Cettinje leest
men bijzonderheden over de onder
handelingen tusschen het Oosten-
rij'ksche legerbestuur en de Montene
grijnsche regeering.
Den tienden Januari verschenen
In Njegus twee Montenegrijnsche
parlementairs, majoor Ljumowitsj en
eerste luitenant Popowitsj met een
document van de Montenegrijnsche
regeering, dat door minister presi
dent Moeakowitsj onderteekend was
en waarin gewaagd werd om een
wapenstilstand van zes daeen en om
het uitzenden van Oostenrijksehe
parlementairs, om te onderhandelen1
oven een tregeling vtan toekomstige
vreedzame betrekkingen, als buren.
Het Oostenrijsche legerbestuur stond
den wapenstilstand niet toe; maar liet
aan de Montenegrijnsche regeering
meedeelen, dat men niet in vredeson
derhandelingen kon treden, voot dat
de Montenegrijnsche troepen de wa
pens hadden neergelegd. De opera
ties werden voortgezet ©n den dertien-
dc-n Januari had de bezetting van
Cettinje plaats. Nog dien zelfden dag,
's middags om vier uur kwamen uil
Rjeko in een automobiel m©t witte
vlag twee parlementairs aan, die den
wensch te kennen gaven den generaal
©en eigenhandïgen brief van koring
Nikita over te brengen. Daarin werd
0111 een eervollen vrede gevraagd. Te>-
gelijk had de koning in het Franseh
een brief aan keizer Franz Joseph ge
schreven, waarin hij deze genadige
voorwaarden vroeg voor zijn onge
lukkig land. Een Oostenrijksch eerste
luitenant ontving de beide onderhan
delaars en vertrouwde hen In het
Grand Hotel aan de bewaking toe van
een paar krachtige Rosnlakken. Zelf
reed hij naar Njegus, waar heen later
ook de parlementairs werden go-
bracht.
Intusschen werden de operaties
voortgezet en in de dagen tot den zes
tienden bezetten de Oostenrijksehe
troenen het gebied tusschen Cettinje
©n Rjeka. Den zestienden te morgens
om elf uur brachten drie gedelegeer
den van do Montenegrijnsche regee
ring, onder wie twee gevolmachtig
den, de ministers Popowitsj en Ma-
tanowitsj, een schriftelijke verkla
ring van het geheele ministerie, waar
in de elsch, om de wapens neer te
leggen, aangenomen werd. Op grond
van deze onderwerping gaf het le
gerbestuur in den nacht van 16 op
17 het bevel verdere vijandelijkheden
te«en het Monb^negrijnsche leger,
waarvan de hoofdmacht zich naar
Podgoritza had teruggetrokken, te
staken.
Nog voor dat begin van de onder
handelingen hadden vele kleinere of
grootere afdeelingen vrijwillig de
wapens neergelegd, om naar hunne
woonplaatsen terug te keeren. Ande
re vroegen om voedsel voor zich zelf
en hun familie. Reeds tijdens den af
tocht van de Montenegrin en en on
der den opmarsrh van de Oostenrijk-
Haariemmer Halletjes
SEN ZATERDAGAVOND-PRAATJE.
Bij gelegenheid moet een scherpzin
nig auteur de deugden en gebreken
van man en vrouw maar een6 tegen
over en naast elkaar opsommen en
dat zal dan interessante lectuur we
zen. Onder de fouten van de mannen
zal het dan moeten rekenen de zie-
dende verontwaardiging, die hen be
vangt, wanneer er in den loop van
trein of train een kleine storing plaats
heeft. Vooral mannen van zaken lij
den aan deze soort van wilden toorn.
Mopperen doen ze van belang, klach
ten vnren ze af aan de directie, soms
wel ongeteekend. Tijd is geld is
hun devies. Maar wat beduidt oen
oponthoud van tien minuten, zeg een
kwartier, pak weg een half uur, tegen
over de duizende jaren dat de wereld
bestaat'en de duizenden, dat z© vèrmoe-
dclijk nog bestaan zall Wat zijn, om
het nog duidelijker te zeggen, die en
kele minuten, vergeleken bij 't heelal?
Onlangs kon een wagen van de E.
S. M. in den morgen de brug over de
Kostverloren Vaart niet overkomen.
Wat er aan haperde: gebrek aan
stroom, gladde rails en geen zand,
ik weet het niet, maar de motor kon
het, zooals dat schilderachtig heet,
niet bijsioffen. De brugwachter keek
verbaasd, do wagenvoerder benauwd,
het publiek buiten den wagen ver
heugd, het reizigerspubliek in den wa
gen nijdig. En hoewel het duidelijk
waa, dat de ijverige pogingen van den
wagen ten slotte moesten lukken, veie
mannen van zaken sprongen den wa
gen uit en gingen loopen, om een
Arnsterdamsche tram op te zoeken en
daarin naar hun kantoor te rijden.
Zoover kwam het niet, want de wa
gen schoot weldra de brug op en met
een vaartje de brug over. Langs den
weg werdcu de overhaastten reiziger*
eche troepen was het ln vet© plaatsen1
tot opstootjes gekomen van de hon
gerige bevolking* die geprobeerd Tiad
magazijnen en regeeringsgebouwen,
zelfs hospitalen te plunderen. Daar
bij is nergens Ooetenrijksch-Hon.-
gaarsch bezit aangetast. Wel werd
In Antlvarl het Italiaanüeh consulaat
-bestórmd en geplunderd. Daar had
zich echter een burgergarde gevormd
om het Oostenrijksehe oonsuJaat te
beschermen. D© ergste ongeregeld
heden kwamen voor in Podgoritza,
waar de gevluchte troepen zich niet
meer als soldaten gedroegen.
DE VEROVERING VAN MONTENEi
GRO.
Generaal Von Kövess heeft den
oorlogscorrespondent van de „Berli
ner Zelt. am Mittag" het volgende
verhaal gedaan van de verovering
van Montenegro:
„Zeer verrassend", zoo zei hij,
„heeft ons optreden op dien vijand ge
werkt. Vooral tn Tl al ift had men het
voor onmogelijk gehouden, dat ;ge-
durend© den winter iets tegen don
Lowtsjen kon ondernomen worden.
Het gelukken van de overrompeling
hing van allerlei omstandigheden af,
die de taak niet gemakkelijk maakten.
Het leger Von Kövess lag na de ver
overlag van hei Sandsjak tegenover
het Montenegrijnsche oostfront en het
scheen bijna onmogelijk verschuivin
gen ten ondernemen zonder dat de
vijand het merkte. Toch moesten
groot© troopenmassa's snol naar de
Bocche di Cattaro verplaatst worden.
Dat was ook daarom niet gemakke
lijk, omdat de eenigvj smaJsporige
trein, die in een groot© boog van uit
het Sandsjak naar de Bocche loopt,
slechts een beperkt vermogen heeft.
De actie moest dAis zoo worden inge
richt, dat de vijand slechts aan een
schijn manoeuvre geloofde, die tem
doel had zijn troepen weg te lokken
van het nicest bedreigde oostelijk
front. Om «j©ze dwaling bij den vijand
te doen opkomen', werd ook het Moov
tenegrijnsche noordifront bij den uit
gang van de Goegapassen en de Ta-
rak loof demonstratief aangevallen
met strijdkrachten, die zoo onvol
doende waren, dat de vijand dit
spoedig moest inzien, te Iaat echter
om zijn strijdkrachten op de werke
lijk bedreigde punten te kunnen con
centreeren. Meer dan een demonstra
tief karakter alleen moest de actie
tégen .Berane hebban. Tot op het
oogenblik van de alejemoeme beslob
ming van den Lowtsjen moest do
vijand blijven gelooven, dat bij Be
rane de beslissende strijd geleverd
werd en dat het leger Kövess, zijn
operaties lijnrecht voortzettende. daaT
den weg naar het bekken van Podgo
ritzo wilde, forceeren.
De Montenegrijnem verzamelden
werkelijk bij Berane hun voornaam
ste strijdkrachten en deden zelfs éérn
maal onder den verbitterden strijd,
dbe met de inneming van Berane ein
digde, een tegenaanval. De Oosten
rijk-Hongaarsche 'troepen hadden
daar met buitengewone moeilijkhö
den te kampen. Vorst op de gemid
deld 1300 M. hooge bergen, een rots
landschap zonder water en daarbij
nog geen goede orienteering. De
kaarten van deze streek zien er na
melijk uit als die van Centraal Aziö
en zijn vol witte plekken van andoor-
zocht gebied. Desniettemin gelukte
het niet. alleen de hoofdmacht va.n de
Montenegrijnen bezig 11e houden,
maar detzo zelfs over de oude grens
terug te werpen en Berane te nemen.
Ternauwernood waa dat geschied,
of de vijand, die steeds meer strijdl
krachten naar het oosten gewoi'pan
had, merkte nu plotseling, dat het
eigenlijk om den Lowtsjen te doen
was. Met all© voorzichtigheid en mei
de noodige tusschenpoo/en had men
het zware geschut, dat het hoofdwerk
moest doen, er heen gebracht. Den
8sten Januari, nadat helder weer in
getreden was bceon de beschieting
De bijzonderheden van de bestorming
zijn reeds bekend. Het waren vooral
een voor een weer opgepikt, zooals
sen goede huisvrouw de onrijpe (bijna
had ik geschreven d e z u r e) appelen
verzamelt, die al te vroeg van den
boom zijn gevallen. Ik heb niet ver
nomen. dat Norlands handel en nij
verheid door de vertraging schade ge
leden hebben.
Intusschen heeft de E. S. M. haai
tarief verhoogd en dat vroegtijdig
aangekondigd, zoodat buitengewoon
uitgeslapen mensehen, die in de
maand December telkens wanneer zo
naar Amsterdam gingen, Inplaats van
een retourbiljet een boekje gekocht
hebben, daarmee een zoet winstje, al
thans een besparing hebben verkre
gen. Deze verhooging is precies het
tegenovergestelde van wal de com
missie voor Invoer bedoelde, toen zij
trammotoren niet noodig achtte en
aan de Maatschappij deed weten, dat
de menschen maar moesten loopen.
Uit een algemeen gezondheideoog-
punt is daar wel wat voor te zeggen,
maar het lijkt wal veel gevergd, dal
reizigers uit Haarlem voor Amster
dam heen en terug zouden moeten loo-
pen. Een stevige wandelaar heeft
daar toch een uur of drie voor noodig,
zonder té rekenen de afstanden, dio
hij in Haarlem of Amsterdam zelf
heoft af te leggen. Dat wil dus zeg
gen: vertrek in den morgenstond te zes
uur en terugkeer te Haarlem In den
avondstond te acht uur. En dan onze
schoenen die met hun mobilisatie
zolen er niet op ïngerioht zijn en
vooral onze voeten, die welhaast
totaal on'tramponoerd zouden wezen'
't Duurde geen week of de Amsterdam,
eöhe weg lag bezaaid met dienoren
van handel en nijverheid, die niet
verder konden en in een Jan Plezier
(bittere ironie) zouden moeten worden
opgehaald.
De tariefsverhooging heeft ©venwel
ook aan de stalhouders een hart on-
der den buikriem gestoken, zoodot een
troepen van den landstorm, die aan
den aanval over tot 1700 meter ops tij
gen de gekloofde rotshellingen duel-
namen. Een hevige beproeving vcor
de aanvallers was op den eersten dag
een sneeuwstorm, die voor de rest
van don dag de artillerie van alle
uitzicht beroofde. De troepen moesten
waar zij stonden tusschen de rots
blokken overnachten. De Ooslenrijk-
Hoivzaarecho marine nam aan de b©
schieting deel en wel uit de bocht
van Terao, uit het kanaal van Catta
ro en ook uit de golf van Proste. Zij
deed echter nog meer. Eenige schd-
pen !>egeleidden de langs de Kust te
gen Budiia gerichte zij actie en flan
keerden d© van den I-owtsjen tot aan
de kust loopende door minstens tien
bataljons verdedigde Montenegrijn-
sohe hoofdstelling met zwaar geschut.
Dat geschiedde in het gezicht van. do
ItaJiaansche vloot, die zich echter wel
wachtte om naderbij te komen".
Verspreid nieuws
van da oorlogsvelden
DE SLAG BIJ TOPOROUTZ IN
VOGELVLUCHT GEZIEN.
Adelt, een oorlogscorrespondent
van hc-t „Berl. Tagebl.", hoeft den
slag bij Toporoutz (in OosbGalicié)
van uit een vliegmachine gezien. Wat
hij gezien heeft, beschrijft hij als
volgt:
„...De strijd duurt voort Ik zie het
bliksemen van een batterij Russisch
veldgeschut aan den bruinen rand
van hel bosch. Vurige naaldpunten
springen (e voorschijn, de een na de
andere. Het gegons van onzen motor
overstemt hei geraas van den slag.
Geen knal waarschuwt ons voor pro
jectielen, die op ons gericht zijn. Wij
stijgen omhoog door de onzichtbare
regenboog van de granaten. Diep od
der ons Is dicht bebouwd Land, Ba-
ronezfe en Tojxiroutz zijn groote plaat
sen met regelmatig loopende straten.
Zij lijken steden. De huteen zijn zon
der dak, het muurwerk is uitgebrand.
Wij zijn nu in het centrum van den
slag. Beneden loopt een verward nel
van loopgraven, vaak onderbroken
door cuiregelmatige punten. Naar de
voorste linie leiden 'talrijke verbin
dingsgangen, die zish als aderen ver-
tukkon. Waar de vertakkingen in de
loopgraven uitkomen, is eiken keer
een dikke, zwarte punt, het kanaal
waarmede men in de vier meter die
pen loopgang afdaalt. Het geheele
panorama is als eon door veldmuizen
doorwoelde weide, of van uit onze
hoogte gezien, als een plank mei gan
gen van houtwurmen. Men ziet vele
kleine cirkels, voor, in en achter -de
loopgraven. Daar zijn zware grana
ten neer gekomen. Op eenigen af
stand naar achteren slingeren zich
zorgvuldig aangelegd© zigzaggangen
met forten voor zoeklichten, die op
fornuizen met bedekte kookgatem lij
ken. Daarachter loopen lange, smalito,
als kettingen aan elkaar gereden
rechthoeken-dekkingen voor de reser
ve, uit balken, gegolfd biïk, aarde en
zandbakkan bestaande. Aleer naar
achteren nog en niet evenwijdig met
de eerste linie, maar aangepast aan.
het terrein, is de tweede verdedigings
stelling. Dicht achter de dorpen, óm
welke gevochten wordt, een derde.
Wij kunnen zien, dat de vijand van
zijn heuvel stelling naar beneden ge
komen is, om nu van haastig naar
voren gesclioven sappen uit over het
tusschenterrein te komen. Het salvo-
vuur roffelt op onze voorste Unie cn
de draa id versperringen. Onophoude
lijk spuiten twee K.M. beneden ons
de bruine zuilen omhoog, waar de
granaten ontploffen. Ontploffende
shrapnetls vormen sierlijk© sigaren-
wolkjes. De absinthgroene rookzui
len van gasbommen stijgen omhoog.
Voor Raranzce ie het geheele veU.
met zijn loopgraven en dekkingeD
door tallooze trechters omgewoelc.
alsof duizenden mieren daar aan het
werk zijn geweest.
Ten zuiden van Toporoutz verrijst
oen tweed© bergrug, waarvan liet
bosch als het vel van een schurftigen
hond geplukt is. Geen mensch Is
aantal hunner gezamenlijk de vracht
prijzen heeft verhoogd. Verhoogd met
wat? zal gevraagd worden. Mot Febru
ari. Anders staat - er niet bij. Dat
wordt due een verrassing. Niemand
gevoele het als een affront, wanneer
ik vermoed, dat die verhooging van
omstandigheden zal afhangen, dus
dal wateren In wijnen zullen worden
gedaan.
Met al die prijsverhoogingen komt
het ten slotte op hetzelfde neer. De
bakker verhoogt het brood voor den
slager, de slager het vleesch voor den
bakker, de timmerman verhoogt het
tarief van de karwei voor den slager
en den bakker, omdat hij hun brood
en vleesch duurder betalen moet. de
kruidenier zie hoven, de drogist als
voren, de apotheker idem, de manu
facturer dito en zoo gaat dat door,
als een besmettelijke electrische vonk
overspringend van den een op den
ander, to-tdat op zekeren dag velen,
die verhoogd hebben, gewaar worden,
dat het hun niemendal gebaat heeft,
de winst onveranderd gebleven ts en
dat de eenige ware werkelijkheid deze
is, dat je voor een gulden minder koo-
pen kunt, dan vroeger.
Gevolg daarvan zal dan een alge-
meene verhooging van salarissen en
loonen wezen, waardoor een enkele,
die nog een extraatje maaJcte, zijn
voordeel ook zal zien verdwijnen. 1>©
eenige, die onveranderd blijft, zal de
gulden zelf wezen helaas, mag ik
wel zeggen, daar onze munten niet
van de mooiste zijn.
Om terug te komen op de stalhou
ders misschien zou de commissie den
raad om „liever te loopen", kunnen
toepassen op hen, die vaak een rij
tuigje nemen. Maar gemakkelijk zal
dat niet gaan. Loopen raakt in on
bruik, evengoed als de crinoline is
afgeschaft en de trekschuitdaar
kunnen geen tien wijze commissies
wat aan deen
zichtbaar, men hoort niet?. Alles'
schijnt zoo klein en onschuldig. Deze
kokette wolkjes, deze kleine gaten
zijn getuigen van een strijd van lK>n-
derd duizenden, van hun lijden cm
sterven, overwinning of ondergang,
Wij draaien naar liet westen. De zon
staat laag aan den horizon en ven
blindt ons. Ons vliegtuig wiegelt op
golven van koel© lucht als ©en schip
op de rollende zee. Tsjernowitsj
groeit ons tegemoet, mensohjes
groeien uit het niets en trokken ons
met blikken en gebaren naar omlaag.
We glijden over de kruisen van het
oude kerkhof, dat aan ons vliegveld
grenst. Mei een korten loop over den
grond landen wij".
Verder vertelt Adelt nog: „Dezen
sachet was er roffelvuur geweest en
dan bij het. aanbreken van den mor
gen algemeen© bestorming. De Mora
viërs en Ivroaten in de loopgraven
waren daarop voorbereid. Drie t<
vier meter diep zaten zij in de aarde
en van boven waren zij met zandzak
ken en bevroren leem bedekt,
's Avonds kwamen de veldkeukens
zoo ver mogelijk naar voren en hc
eten werd dan in kookkieten naar de
voorste linie gebracht.
Watertalen werden aangerold, 071
dat, die menschen zich kondién schoon
wassclien. Overdag hadden zij brood,
zelf gemaakte worst, koffie en tabak.
Zij werden niet afgelost. Zij zeiden
allen, dat zij het nu liever op eens
wilden afdoen. Etend, rockend, sla
pend en pratend zitten de dapperen
in hun kuiten ge-hurkt, liet ontploffen
van de granaten stoort hen niet,
zijn fatalisten geworden. Boven
staan eenige vetdwachten aan d
borstwering en staren door de spie©
van het schild in den donderenden
nacht, waarin het telkens opbliksemt
en zwarte rook opstijgt. De zilveren
strook van de zoeklichten em> de licht-
kezels van dc raketten werpen een
spookachtig schijnsel op de draadver
sperringen, waarvan de uitgerukte
palen op om zich heen grijpende ar
men gelijken. De eene knal slikt den
ander op, het eene gesis overstemt het
andere. Losbarstend© vlammen dan
sen, zwart© reuzen verheffen zich en
slaan neer op draden, dekkingen en
menschen.
De morgen breekt aan, De vijand
verlaat de loopgraven en rukt nader.
Voorop eenige manschappen met
draadsnijders op het geweer, die t©-
,-jjen den electrisehen stroom van de
versperringsdraden geïsoleerd zijn.
Eenige weinigen nemen zandzakken
mee, waarachter zij zich bij het op
rukken dekken. De anderen komen in
dichte massa's als de golven van de
branding. Het helsch lawaai von lu
roffelvuur is voor een plotselinge
stilte geweken, die zoo sterk werkt,
dat het den vermoeiden wachtposten
ln de ooren suist. Deze stiJte zou
ularm genoeg zijn, ook al was geen
wachtpost meer in leven, om a© wach
tenden te waarschuwen. Ieder zoekt
zijn plaats aan de borstwering, voor
zoover daar nog iets van over ia De
manschappen zien de Russen reeds
met het b'oote oog, doch niemand
schiet, al jeuken de vingertoppen van
opwinding en ongeduld. De shraji
nells echter van onze artillerie zwee-
jwn flankeereiid in de stormoolaomes.
Nu zijn de voorsten reeds op drie
honderd meter afstand gekomen. D©
schuren knarsen reeds in de draden.
Vuur!
De eerste rij is afgedaan. Geladen
en gemikt. Geen zenuw trilt. Ieder Is
gespannen tot aan verstijving toe.
Russische officieren drijven hun man
nen, die zich neergeworpen hebben,
voorwaarts. „Hoera" schreeuwend
werpen zij zich lu de.draden, krom
rnen zich b.ij honderdon door do wer
king van den electrischen stroom,
vindon leemten, dia het roflfelvuuir
geslagen heeft, vallen in de overdek
te kuiten achter de loopgraven. Een
bont tapijt van dooden en gewonden
breidt zich uit voor de laatste storen-
colonnes. Toch volgen zij. Welke do
man drijft hen voorwaarts? Bedrijvig
gevoelloos tikken de machinegeweren,
Vatt haat vervuld knettert het Infan-
terievuur. Een mijn vliegt in de lucht.
Met belangstelling heb lk gelezen,
dat de Minister van Binnenlandstfha
Zaken incognito naar Brock in Wa
terland is geweest. Met allen eerbied
voor onzen grijzen Minister lijkt me
dal nu zoo buitengewoon niet. Zon
der van me zelf te spreken, omdaA ik
Immers geen beroemdheid, zelfs geen
vermaardheid, ja geen bekendheid be.
zit. staat het vast als een muur, dat
menschen, met wier naam iedereen
vertrouwd is, eiken dag Incognito in
Nederland reizen En vooral voor den
Minister lijkit me dat ook bijzonder
gemakkelijk. Maakt hij zich bijvoor
beeld aan een burgemeester van een
ondergeloopen donp bekend .,ik bon
Cort!" dan ontstaat er licht misver
.stand, zoodat de burgemeester, de ge
stalte van den bezoeker opnemende,
ten antwoord geeft: „och, meneer, dat
schikt nog al; ik zou zeggen van ge
middelde grootte."
Reist hij evenwel incognito, dan is
niets gemakkelijker dan zijn tweeden
naam te noemenvan der Linden.
Dit is een van die deugdelijk© Neder-
landsche namen, welke in geen dorp
boven de 1200 zielen ooit ontbreken
van den Berg, van dor Burg, von dor
Velde, van der Linden en zoo meer.
En nu ik dan toch over de Regee
ring epreek, Is de gelegenheid schoon
om even te vertellen van het Regee-
ringsvet. Ergens in een kleine ge
meente moet het voorgekomen zijn,
dot de burgemeester zei„ik heb de
Regeering haar vet gegeven)" Dit
werd zeer oneerbiedig gevonden en
de burgemeester zou er heelwat over
te hooren hebben gekregen, wanneer
de zaak niet tijdig opgehelderd was:
hij had namelijk het Regeeringsvet
iteruggezfcndeni, ooidat er geloof
ik geen vraag naar was. Maar over
dat Regeeringsvet heb lk nog wat
anders gelezen. Het bestuur van oen
gemeente in den omtrek kondigde na
melijk aan, dat voor dat vet alleen in
aanmerking kwamen ingezetenen, die
Handgranaten verscheuren de eerste
Russin, die door de leemten in de
omwalling dringen. Bajonet en kolf
6prelicn het laatste woord.
Het spervuur van de Russi
sche artillerie achter onze eerst© ;i-
ni© kan de reserve niet tegenhouden.
Wat van den vijand levend in oncte
loopgraven komt, eteekt beide handen
omhoog....
DE OVER STROOM ING AAN IIET
OOSTELIJK FRONT.
Uit Petersburg wordt aan de Tele
graaf geseind:
Ten gevolge van den dooi, die op
hel Zuidelijk gedeelte van het front te
Ingetreden, zijn verscheiden© rivieren
vroegtijdig buiten hun oevers getre
den, vooral de Chara en de IaseJda.
Het water is de zij kanalen binnenga-
loopen en heeft de Duitsche loopgra
ven op den linkeroever overstroomd,
de wallen en andere verdedigings
werken werden door het water weg
geslagen en spoorlijnen vernield, ter
wijl verschillende Duüsche posten
<toor het water van de troepen, waar
toe zij behoorden, werden afgeschei
den.
Uit Frsnkrljk,
EEN SPIONNAGE GEVAL TE
PARIJS
wordt vandaar aan de Daily Tela
graph geseind. Een burgervrouwtje,
van Lotharingsch© afkomst, zat in de
métro tegenover twee in Engelsche
uniform gek!cede officieren, die haar
aandacht trokken door hui: knap
uiterlijk. Zfj spraken op flufsrterenden
toon met elkaar. Toen zij enkele
woorden iets luider zeiden, meende
zij Duitsch te verstaan. Weldra kreeg
ze zekerheid. Een medereiziger trapte
per ongeluk een der officieren op de
teenen, cn onwillekeurig uitte deze
een vloek ln onmiskenbaar Duitsch.
Het vrouwtje moest er het hare van
hebben. Ongemerkt stapte zij achter
de heeren aan uit en volgde hen op
een afstand. Zij gingen bij d© Porte
Maillot een onaanzienlijk hotel bin
nen. Na het adres te hebben opgeno
men, waarschuwde het vrouwtje eon
politieagent, die echter met het ge
val niets 1e maken wilde hebben. Ze
moest maar naar het commissariaat
gaan. Dat deed zij... En hoorde niets
meer van het geval, totdat zij een
paar maanden later een brief kroeg
van de Fransche militaire overheid
met 300J francs en de mededeeling
dat op haar aanwijzing twee voorna
me spionnen, die zich als Er.gelsohe
officieren plachten x© vermommen,
gevangen waren genomen.
Uil Zuid-Afrika.
GENERAAL DE WET.
Blijkens een telegram uit Pretoria
aan de Engelsche bladen schijnt er
eenige wrijving te zijn tusschen ge
neraal De Wef en <to regeering. Ge
neraal De Wet nl. schijnt 11a zijn in-
vrljheidsstelling eenige redevoerin
gen te hebban gehouden ar de re gee
ring heeft hem er op gewezen dat het
een schending was van de bij de in
vrijheidstelling gegeven belofte van
geen openbare vergaderingen of bij
eenkomsten bij te wonen. Blijkens dc
„Volksstem" hee-ft generaal De Wet
hierop geantwoord dat hij de regea
ringswenschen ten aanzien van iijn
uitingen zou opvolgen.
In de correspondentie met generaal
Botha wees hij er op, dat hij eern fa
miliebezoek bracht te Dewolsdorp en
dat hij daar onverwacht oen groote
samenkomst trof. In een dankrede
voering had hij daar gezegd dat he;
volk zich gereed moest maken voor
groote dingen, di© God, naar bi
meende, dit jaar zou geven, Generaal
De Wet verklaart dat hjj dit zeide in
de hoop dat God een einde zou ma
ken aan den bloedigen wereldoorlog
en voegde er bij Wie mag tw ijfelen
dat God ons zonder geweld onze vrij
heid zal kunnen hergeven.
Generaal Botha antwoordde op d
schrijven dat het een schending van
belofte was dat generaal De Wet eer
openbare bijeenkomst bijwoonde en
aangeslagen waren voor een Inkomen
van 1000.— of minder Toen ik dat
las heb Ik mi] afgevraagd cn hoe dan
met de Ingezetenen, die géén Inko
men hebben?" Die komen er toch, zou
j© zeggen, het eerst voor in aanmer
king.
Nog meer officieel nieuws. Van de
bekende, veel veroordeelde, maar naar
mijn meening verdienstelijke en on
misbare N. O. T. valt niet veel meer
te zeggen, dat we nog niet weten.
N. 0. T. beteokent ln het Duitsch
„nood" en een noodmaatregel Is de
Nederlandsciie Overzee Trust zeker
geweest.
Maar nieuw 56 toch, dat belangheb
benden zich legen boeten, die de N.
O. T. mocht opleggen, kunnen verze
keren. Als dit beginselv e r z e k
ring tegen boete veld wint. lan
ligt er zeker n.ig een groot terrein
open. Voor hoeveel dingen kan ©en
mensch tegenwoordig al niet beboet
worden. Je rijdt met een .kinderwagen
op het gras en knakt bij ongeluk drie
of vier grassprietjes boete. Je lan
taren gaat uit omdat de olie net pre
cies op Is (Uien druppels méér en je
zou thuis wezen 1) boete I Je vult j© be
lastingbiljet niet. goed ln, omdat geen
«chepeel ter wereld uit die Ingewik
kolde bepalingen wijs worden kan,
boete I Van alle kanten klinkit je in
de ooren onthou je dag. Boete als je
wat doet dat niet mag. boete als je
wat nalaat, dat moet. „Ik zie kans om
aan muggebeten te ontkomen," zei
©en bekend man verdrietig, „maar
niet aan boelen." Twee oude dames,
die menschenschuw waren geworden,
eloten zich op, denkend, dat zij de
onaangenaamheden van het maat
schappelijk leven op die manier zou
den kunnen ontgaan Dwaling I Bin
nen drie maanden hadden zij voor di
verse nalatigheden boeten opgoloopen,
die haar door een de deur oj>enbrc-
kenden deurwaarder werden aanse-
hij sprak vertrouwen uit dal de Wet'»
eeigivoel hem zijn plechtige belofte
zou doen houden.
De strijd in Egypte.
Over de gevechten met de Senoeesl,
ten Westen van Morsa Matru, lus-
schen Tripolie en Egypte, in de nabij
heid der MiddeBandsche Zee, wordt
door het Engolsche departement van
oorlog nog medegedeeld: Generaal
Wallace rukte in den ochtend van
23 Januari uit Afersa Matru op, metl
een legermacht beetaande uit Brit-
sche, koloniale va Indiselie troepen.
De Arabieren kwamen uit hun kamp
voor een géVecht en poogden daarbijl
de Eti gel sche strijdmacht te omsinge
len. Tegc-n 10 uur in den morgen wag
de strijd algemeen, doch tegen 12 uur
waren de Arabieren gedwongen naar
hun kamp terug (e gaan. Zij trokken
snel terug m westelijke richting. Hut
kamp werd door de Engelschen be
zet, 80 tenten en eenig materiaal wer
den hi brand gestoken. Het weer was
zeer slecht, regen en storm maakten
het gevecht en den opmarsch bijzon
der moeilijk. De troepen van g<-ru
raal Wallace bivakkeerden hij Bir
Shola, ten westen van Mersa Mal rei
gelegen, en gingen irPen volgenden dag
in twee collonnes uit, om de terug*-
trekkende Arabieren te achtervolgen.
De Aralieren hadden een kamp be
trokken bij Hazalin, westelijk var
Bir Shola.
Waarschijnlijk was er een Engel,
sche hulpkruiser, de Tara aan de kust
der Middellandsche Zee. die aan het
gevecht deelnam. De kruiser schijnt
daarbij te zijn vergaan; en de beman
ning, voor zoover zij gered werd, is
in de handen der Scnoessi gevallen.
Onder welke omstandigheden dit
plaats had te nog niet duidelijk.
Uit Eng«land.
DE D1F.NSTPLICHT-QUAESTIE EN
DE ARBEIDERS.
Uit Londen wordt aan dc „Tele
graaf" seseind
Het patriottisme heeft op de I a-
bour-conferentie de overhand gehou
den.
Zooate algemeen verwacht werd.
veiklaarde de conferentie zich met
de enorme meerderheid van ander
half millioen stemmen teccn dienst-
pbdht. ouder welken vorm ook.
Er ontspon zich daarna een leven
dige discussie over de motie van
protest tegen de dienstplichtwet. In
deze motie werd er verder op aan
gedrongen. te ijveren voor intrek
king van het ontwerp, als dit w -t
v«ordt.
De conferentie nam met een meer
derheid van 1.356000 stemmen het
eerste deel van de motie aan. Tegen
aanneming van het tweede deel wer
den krachtige redevoeringen gehou
den door de parlementsleden Will
Thome en Henderson. Thome ver
dedigde dienstplicht voor ongehuw-
den en waarschuwde de oonferentie
ernstig, de arbeiders niet op te hit
sen tol verzet tegen de wet. waar
door ui de haart van den vijand zor
worden gespeeld.
Henderson verwierp het denkbeeld
yolkomen, dat de dienstplichtwet
een bedreiging met induslrieelen
dwang beteekende. Verder deed hij
de belangwekkende mededeeling. dat
sinds den SOsten December, toen het
Derby-rapport werd ingeleverd, nog
113.987 ongehuwde vrijwilligers, het
zij direct dienst hadden genomen,
hetzij zioh volgens het Derby-
groepsysteem hadden laten inschrij
ven. zoodat er ten slotte eon zeer
klein aantal ongehuwde mannen
cnei'bleef. op wie dwangmaatrege
len zouden moeten worden toege
past.
De oonferentie verwierp het voor
stel. om vóór intrekking van de wet
te ijveien. met een meerderheid van
35 (00 stemmen.
zegd.
Welnu, er te een beminnelijk© maat.
schappij, die de N. O T.-boeten
op zich neemt en dus zeker ook wel
in andere soorten van boeten zal
gaan werken. Het zal met de edel
moedigheid in onze maatschappij neg
zoover komen* dat assuradeurs de
pijn van onz© eksteroog©» overnemen.
Maar er te één ding, dat nooit verz©
kerd worden zalgeldgebrek. Want
de basis van elk© assurantie te pro-
miebetaling en wie daartoe niet in
6taat ie, heeft van stonde af aan geen
aanspraak meer op de belangstelling
van verzekeraars.
Het vrouwenkiesrecht heeft ook een
nieuwigheid ingevoerd, ik bedoel na
tuurlijk, dat de propaganda voor
vrouwenkiesrecht iets nieuws heeft
uitgevonden. Nadat ergens in on.'©
omgeving een vergadering over het
onderwerp was gehouden
„Werd er the© gedronken," zal men
zeggen.
Nu ja, dat spreekt van zelf. Vrou
wenkiesrecht zonder t is ondenkbaar.
Maar hier werd eendanspartij
gehouden en dat ia nieuw. Vele vra
gen doen zich voor r dansten de dames
onder elkaar? of waren er ook heeren
bij? en in dat laatste geval hadden
de vrouwen het kiesrecht al of aileao
d© heeren?
Een woordspeling tot slot. Een diet
dat op het water en op het land leeft
een amphibie. Iemand die een be
trekking begeert is ambitieus.
Hoe staat het nu met iemand, d e
■tegelijk solliciteert naar een betrek
king op het water en een op het land?
Zoo'n man amphibieert twee be
trekkingen.
Wie hem voorbij ziel gaan roept
uit: „Wal een amphibiUel"
FIDELIO.
