ÜUHEM'S ÖASBLy
TWcëDE blad
Zaterdag 18 Haart 1916
Olflcieele mededeelingen der
Haarlemsche Handalsver-
eeniging.
Kantoor Jansweg 11«
EEN PAAR WAARSCHUWINGEN.
In de eerste plaats blijkt het nöodig
te zijn nog eens to waarschuwen voor.
een kooplustigen inwoner van Groo
tebroek bij Enkhuizen, «Me, volgens
Ingekomen berichten, nog - dagelijks
Haarlem tot het veld zijner op era li ön
kiest. Wij kunnen er dan ook niet
genoeg op aandringen geen goederen,
wat dan ook, want do man schijnt
vnn alles te kunnen gebruiken, af to
zenden of wel aan een aanvraag voor
ziehtzendïngen te voldoen, alvorens
hij ons bureau, Jansweg 11, Telef.
403, geïnformeerd te hebben.
In de tweede plaats moet nog eens
gewaarschuwd worden om geen ar-
tike'en in grooter hoeveelheid en aan
onbekende personen af'te leveren dan
men uit den aard der zaak gewoon
Is te doen.
Vooral voor het artikel cacao en cho
colade, maar ook voor alle andere ar
tikelen, die men onder N. O. T.-con-
«1 s heeft ingekocht, is oppassen de
boodschap, omdat do verkoop in hei
groot aan ons onbekende personen
hoogst onaangename gevolgen met
lich mee kan brengen, afgescheiden
nog van de financieele gevolgen daar
aan verbonden.
Wij herhalen deze waarschuwing
omdat, behalve in Haarlem, waarvoor
al voor veertien dagen geleden is ge
waarsehuwd, nu ook nog in het stads
gedeelte van Schoten verschil lende
personen de banketbakkerswinkels af-
loopen om cacao en chocolade op te
koopen, ofschoon deze artikelen onder
N. O. T.-voorvvaarden zijn ingekocht-,
Voorzichtigheid bij den verkoop zij
dus dringend aanbevolen.
Den deelnemers aan den nieuwen
boekhoudcursus, voor eerstbeginnen-
den, wordt bericht, dat hiermede zal
worden aangevangen op Donderdag
avond 23 Maart, dos avonds half ze
ven in het gebouw «Ier II mdelsschool
aan de Zijlvest.
JOH. M. SCHMIDT,
Secretaris.
Beursoverzïcht
van de Firma E. SASSEN CO.
Parklaan 14B. Tolof. no. 2001.
11—17 Maart 1916.
De, Ln de vorige week, op de poli
tieke overwinning van president Wil
son, aangevangen rijzing, werd in de
atgeloopen acht dagen verder in
Wallsti-eet voortgezet. Hoewel uit de,
door de beide wetgevende lichamen,
aangenomen houding, mag worden,
afgeleid, dat het land do politiek van
d,en president in zake den duikboo-
tonooiflog goedkeurt, en als zoodanig
tot tevredenheid kan stemmen, lijkt
het toch dat door de beurs aam deze
gebeurtenis een ©enigszins overdre
ven holeekenis wordt toegekend. Im
mens, juist in het door den president
ingenomen standpunt om niet te dul
den dat de gewapende koopvaardij
schepen, waarop Amerikanen reizen,
te torpedeeren, ligt het gevaar opge
sloten dat het vroeg of laat met
Duitschland tot ecm breuk zal moeten
komen. Was dus de vrees van een
oorlog met Duitschland de oorzaak
van de onlangs ingetreden daling,
dan Is er thans, nu ac president van
den steun van liet land verzekerd is,
allerminst aanleiding op grond hier
van een rijzing te bewerken en het
lijkt dan ook meer waarschijnlijk dat
voor de algemeen aan den dag tre
dende ongekende voorspoed een gele
genheid moest worden gezocht om
deze in de koersen tot uitdrukking te
brongen, Daar deze gelegenheid, bij
de gespannen verhouding met
.Duitschland, de voorbereiding voor
de verkiezingsaotie, de elschen om
loonsverhooging der werklieden en de
verwikkelingen met Mexico, niet zoo
gemakkelijk te vinden ie, heeft men
deze gebeurtenis aangegrepen om te
trachten de koersen meer in overeen
stemming met de thans geldende toe
standen op industrieel en handelsge
bied te brengen. Houdt men alleen
rekening met de winsten die thans op
nagenoeg elk gebied worden behaald,
dan meet ongetwijfeld het tegenwoor
dig geldend koerspeil te laag worden
geacht, doch juist de onzekerheid hoe
de toestanden na dezen oorlog zullen
zijn en de vrees dat dan, ging inen de
heer sollende voorspoed in de koersen
disconleorètt, de debacle tot grootc
rampen aanleiding zou kunnen ge
ven, is de oorzaak dat men ook in
Amerika zelf niet weet welke waarde
momenteel aan de verschillende waar
depapieren moot worden toegekend.
Bovendien herinnert men zich maar
al te goed dat de toestanden die ge
heel buiten het bedrijfsleven liggen
dikwijls op Wallstreet meer indruk
maken dan de mooiste ontvangstcij-
fers en dividendverhoogingen en
daar er thans alle aanleiding is ver
rassingen uit eon of andere richting
te verwachten, is er, na de plaats go-
had hebbende rijzing, voor belang
hebbenden bij Amerikaaiiksche waar
den alle reden ach door de schitte
rende berichten omtrent de handels-
toestanden niet al te z«er t® laten
meesleep en.
De in de afgeloopen week bekend
gemaakte staat van onuitgevoerde
orders bij do Steel Corp. een vermeer
dering aanwijzende van 646,000 ton,
hee-ft ongetwijfeld tot de meerdere
kooplust het noodige bijgedragen.
Ook het bericht dat de statistiek van
de in gebruik zijnd© spoorwegwagens
op 1 Maart een tekort aanwijst van
20551 wagens, tegen een surplus van
21.485 een maand te voren is wel ge
schikt om de markt in de gewenschle
stemming te houden. Hiertoe kan ook
bijdragen de uitlating van rechter
Gary, nb, dat de omstandighedon
voor liet zakenleven buitengewoon
gunstig waren en dat hij geen reilen
wist, waarom men voor een verande
ring' Ln do onmiddellijke toekomst
moest vreezen"' Dezelfde heer Gary,
wiens uitlatingen zoo langzamerhand
als ecm waarschuwing worden opge
vat, omdat de gebeurtenissen steeds
anders uitkomen dan hij ze voorspel
de, liet onlangs een waarschuwing
hooien tegen de verwachtingen in de
staalindustrie, daar hij na den oor
log weder veel ongunstiger toeston
den verwachtte. Zijn mededeel iixg
van thans dat hij geen reden wist
waarom men voor een verandering
„in de onmiddellijke toekomst" moest
vreezen is met zijn vroegere uitlating
echter niet in strijd, doch daar men
ter beurze meer rekening houdt met
do meer verwijderde toekomst heeft
zijn interview van thans weinig
waarde. Do loonem, wordt uit Ameri
ka gemeld, blijven stijgen doch de
grooto werkgevers vindon het voor
deel iger aan de eischon der werkne
mers tegemoet to komon. dan er zich
tegen te verzotten. Reeds vroeger heb
ben wij or op gewezen dat na den
vrodo de hoog© loonen een ernstig be
lets-: I zullen zijn om de concurrentie
met Europa aan te binden. Wil Ame
rika zijn afzetgebied uitbreiden waar
toe het reeds alle maatregelen neeml,
dan zullen deze hoog© loonen in de
eerste plaats moeten worden ver
laagd. Het is te vreezen dat dit met
zoo gemakkelijk zal gaan, zoodat ook
hierin weder een element van toekom
stige onzekerheid is te vinden.
Hoewel de ondernomen tuchtiging,
door de Vereenijzde Staten van do
opstandelingen onder generaal Villa,
van verschillende gezaghebbende zij
den als een gevaarlijke onderneming
is voorgesteld wegens de koine, dat
zich het geheele Mexicaansche volk
tegen den g©haten buurman zou kun
nen keeren, heeft de beurs hierin nog
geen aanleiding gevonden, haar op
timistische zienswijze der laatste da-
Ken te wijzigen en had zij meer oog
voor de verwachting. dat nu eens
eindelijk geregelde toestanden in het
zoozeer geteisterde land zullen we-
aerkceren.
Ter beurze van Amsterdam kon
den, in navolging van New-York, de
industriecle waarden flink in koers
verbeteren.
Zoo kwamen Comm. Steels van
78 9/16 tot 81 5/16 op, doch reageerden
daurna weder tot 8011/16. Car en
Foundry's noteeren 671/4 tegen
641/4, Anaconda 170V& tegen 169.
Daarentegen zijn Smeltings een half
pCt. Ia«er.
Voor spoorweg waarden was dc
stemming eveneens gunstig. Com in.
Erie noteeren 35 3/4 tegen 34 7/8, Den
vers 11 1 8 tegen 1015/16, Atchison
Topeka 100 9/16 legen 99 9/16, Unions
130 tegen 1283,4 South. Pacific ver
beterden van- 925/8 lot 94 7/10, waar
toe het bericht heeft bijgedragen, dat
de maat schappii. ten einde een proces
te voorkomen, haar rccïiten op ter
reinen m Oregon en Cabfomie voor
10 milltoen dollar aan de regeering
heeft afgestaan.
Op de lokale markt was aanvanke
lijk eenige belangstelling voor tabaks-
aandeelen op te merken, doch toen
od het einde der weck de werkelijk
zeer gunstige pruzon bekend werden,
waartegen de Sumatx-a-tabak word
verkocht, bleek dit. zooals reeds zoo
dikwijls ln deze afdeeling plaats
had. in de prijzen verdisconteerd, en
konden verkoopen in de meeste ge
vallen niet anders dan tegen lagere
koersen plaaits vinden. Niettemin
vallen voor enkele soorten nog flinke
koersverbeteringen te vernielden. Zoo
liepen Dcli Mij. van 513'/j tot
öJO'Ai op, Krapoh van 60 3/4 tot 73 1/2,
Senemhaih van 512 tot 52816.
In scheepvaartaandooleia was aan
vankelijk do houding vast, doch oip.
het bekend worden van het torpedee
ren der Tubantia (waardoor Donder
dag de geheele beurs een gedrukt
voorkomen had) zakten do koersen j
gevoelig en vooral die van do aandee- j
len der betrokken maatschappij, de
Kon. Moil. Lloyd, die van 185 3,4 tot
'177 3/4 reageerden. HolL Am. !ijn
konden door oen rijzing von, 6 op
den laatstcn dag, ten slotte nog 4
hooger noteeren dan de vorige week.
Java China Japan-lijn noteeren 142
tegen 144, Kon. Ned. Stoomboot 188
1/4 tegen 189 7/8, Müller's 272 togen
281 7/8.
Marinowaarden konden voor de
preferente aandeelen en die bonds on
geveer 1 verbeteren.
Rubberwaarden hadden een kleur
loos aanzien en de noteeringen, zijn
van 1 tot 6 lager dan de vorige
week.
Voor petroleum aandeel en was even
min voel belangstelling.
Toch konden aond. Koninklijke nog
van 540 1/2 tot 555 opkomen. Gecon
solideerde noteeren een paar procen-
leu lager.
Vnn mijn waarden valt een voorbij
gaande vaste stemming voor Redjang
Li bong te vermelden.
Vermelding verdient nog de rijzing
welke in theeaandeelen plaats bad.
Aand. Banj. thee kwamen van 78
tot 88 1/2 op, Raugga Landb. van 100
tot 118 1/2 en West Java thee van
43 1/2 tot 57 3/4
Van Staatsfondsen waren Russen
lager aangeboden, Zuid-Ainerik.
staatsfondsen gevraagd.
Ned. Werk. Schuld voor de 5
soorten onveranderd, voor de 3 en
2 1/2 soorten 2 hooger.
Geld op prolongatie 2
Binnenland
EEN INDRINGER.
Door een bewoonster der le Ion
van der lleijdenstraat te Amsterdam
is aangifte gedaan dat 's avonds een
militair bij haar had aangebeld, daar
na haar woning was binnengedron
gen, haar bij de keel had gepakt en
onmiddellijk daarna was verdwenen
met medeneining van een zilveren
tasch.
DE MELKQUAESTIE
Over den voorgestelden toeslag van
1 cent per liter, die de kaasfabrieken
zullen hebben le betalen aan dc zoet-
boeren voor de consumptiemelk,
welke door hen geleverd wordt,
schrijft het Ned. Tijdschrift voor
Melkhygiëne' o.a. het volgende;
„Maar met dat al, en hoe novrza
kelijk hij ook was, blijft de toeslag
een gevaarlijk iets. Allereerst zija cr
verschijnselen, die er op wijzen, dal
de zoctboer- ook met den extra toe
slagcent niet tevreden zal zijn. Ook
mèt den toeslag blijft er nog altij l
tusschen den kaasmelkprijs en don
consumptiemelkprijs een verschil van
4 it 5 ets. per L.,, en natuurlijk wili°n
de zoetboeren ook dit verschil gen!-
velleerd hebben. Op do al gemeen e
vergadering van den Bond van Melk
veehouders, de vorige week te Rot
terdam gehouden, schijnt de algenice
ne stemming wel geweest te zijp
dat men dezen zomer 11 cent voor de
melk moest hebben, zoo men -net de
zoitlovering zou voortgaan; dit botce
kent dus, een toeslag van 2 2 1/2 cl.
por L. van de Kaasvereeniging, iets,
waartoe de laatste zeer waarschijn
lijk niet bereid zal worden bevun
den.
Doch gesteld al, dat men de zoet
boeren kan overreden genoegen 1.e
nemen met den toeslag van 1 ot per
L., dan heeft men toch vermoedelijk
elders weer de poppon aan het dan
sen. In Friesland heeft dezen winter
een provinciale regeling gew-'-kt,
waarbij de Friosche zuivelinrichiin-
gen den Frieschen consumptieuiilk-
boeren 2 1/2 3 et. toeslag per L. melk
gaven. De nieuwe regeling legt nu op
die zuivelinrichtingen een nieuwen
druk, wat lot- gevolg zal hebben, dat
deze do oude overeenkomst zullen op
zeggen. Daardoor zullen vanzelf weer
de Friesche zoetboeren in onlev re i <m-
heid geraken, omdat dezen natuur ijk
het genoten extra'tje graag willen be
houden. Er loopen geruchten, dat die
zoetboeren niet genegen zullen zijn
met de levering van consumptiemelk
voort te gaan, waardoor de mclkvoor-
ziening zal komen le rusten op de
zuivelfabrieken, die daar elgemijK
niet goed voor zijn ingericht; de zoet
boeren verwachten daarvan, dat de'
zuivelinrichtingen in arren moede dan
weer tot het geven van den ouion
toeslag zullen overgaan.
DERTIG JAAR KAMERLID.
In 't district Meppel heeft men Bet
plan gevormd, om het 30-jarig
maatschap dor Tweede Kamer van
den afgevaardigde, mr. II. Smeeige.
op 30 Maart a.s. te herdenken.
ONZE GRAANVOORRAAD.
't Algemeen Handelsblad schrijft:
Onae tarwe voorraad is den laat-
sten tijd geducht aan het verminde
ren. Wel beslaat er voorloopig nog
geen kana, dat we voor een tekort zul
len staan-, maar in bevoegde kringen
wordt toch aan het feit alle aandacht
geschonken.
De oorzaak ligt voorname lijk in het
oponthoud, dat onze schepen hebben,
ten gevolge van de herhaalde aanhou
dingen, waardoor - het gebrek aan
schcopsrulmte in belangrijke male
verergort. Do tarwe die nu nog aan
komt, wordt van Rotterdam uit recht
streeks over dc fabrieken gedistribu
eerd. Verschillende schepen met tar
we zijn thans onderweg en met de la
ding daarvan hoopt men den reserve-
voorraad in ons land te vergroolen.
Is eenmaal de Schepenwet In liet
Staatsblad verschenen, waardoor de
Regoering bevoegdheid heeft aan liet
uitvaren bepaalde voorwaarden te
verbinden, dan zal zelfs de mogelijk
heid van een dreigend tekort zijn
verdwenen.
EEN ONGEVAL.
Op de Langebrug te Uithoorn pas
seerde een woonwagen; die haakte
mot de kap aan den ketting, waar
mede de klap wordt opgehaald, met
hot gevolg, dat het bovenstuk van den
wagen bleef hangen en het onderstof
door het paard werd voortgetrokken.
Daar de wagen bewoond werd, is het
gevolg te begrijpen. De tafel, de kas
ten, stoelen, de brandende kachel,
hot bed met toebehooren, kortom de
geheele inhoud, met kinderen incluis,
lag op de brug. Het vuur uit de ka
chel, door den wind aangewakkerd,
moest' gebluseht worden, daar het
zich al spoedig meedeelde aan de ver
schillende voorwerpen, De eigenaar
maakte zich over het ongeval zóó
kwaad, dat hij alles in den steek en
de bereddering aan de om stand ere
overliet. Spoedig waren heel wat
nieuwsgierigen toegesneld, waarvan
enkelen aan het opruimings-werk be
gonnen, om hei verkeer over de brug
weer mogelijk te maken. Voor den
eigenaar een tragisch geval, daar
in een oogwenk van zijn geheeJe huis
beroofd was zoo vertelt, do Roti.
VERDRONKEN.
De 52-jarlge brugwachter der Staats
spoorwegen Roelof van Rcgteren was
to Zutphen bezig het draaibaar ge
deelte der IJsel brug schoon te maken.
Hij viel in den IJsel en verdronk.
DIER EN MENSCIL
Eein der Friesche correspondenten
van T llbld. schrijft:
T© Bovenbergum werd laatst een
koe verdacht verklaard van mond- an
klauwzeer. Telegrammen werden ge
wisseld, auto's jnet deskundigen arri
veerden in liet dorpje, om het dier to
onderzoeken. Niemand mocht do
smette boerderij veriaten, wachtpos
ten werden uitgezet, met ruime hond
werden uitsrnettingsmiddelen toege
past. Na een week kwam een telegra
fisch bericht van de autoriteiten:
„niet besmettelijk, voorzorgsmaatre
gelen opheffen". De koe had geen
mondzeer, maar een paar nieuwe tan
den gekregen.
Thans is er 'n dat dorpje onder do
kinderen dlphtheritis uitgebroken.
Enkel nu aan het huls een bordje.
Geen isoleering, geen posten, geen
ontsmetting. De vader van een der
aangetaste kinderen is poetbode, dio
geregeld het don) afloopt om brieven
en couranten te bezorgen aan de dor
pelingen.
UITVOER VERBODEN.
Bij koninklijk besluit is verboden da
uitvoer van peper en van bind rotting.
EEN WRAAKOEFENING.
Men meldt ons uit Ti el
Omtrent den alhier birmengebrach-
ten G. K. uit Kerkdriel, die Zon lag-
avond de gemeente-veldwachter T. al
daar levensgevaarlijk heeft verwond,
vernemen wij, dat li. die vergezeld
was van drie kameraden, den veld
wachter, die op surveillance was,
aantrof, hem met een mes moet heb
ben aangevallen en ongeveer 20 tte
kon toegebradit, o.a. aan gelaat en
handen. De aanleiding moet gezvit
worden in een wraakoefening van K.,
mandenmaker van beroep, die onge
veer een jaar geleden door den ve'd-
wachter in militaire kleeding moet
zijn aangetroffen tot het drogen
waarvan hij niet bevoegd was. K. is
deswege gestraft en uitte later de be
dreiging: „Ik zal hem or wel vrioi
krijgen". Ook tegen de drie personen
die bij K. waren is oen gerechtelijk
onderzoek ingesteld.
DE 'POKKENGEVALLEN TE
SCHEVENINGEN.
Men meldt uit Den Haair
Omtrent den ziektetoestand va"n ii4
twee Polen, die Zondag j.I. als ver
dacht liidende t>e zijn aan nokken
van Schevenlngcn naar de barakken
van het Gemeente-Ziekenhuis werden
overgebracht, wordt van bevoegde
ziide vernomen, dat ©en (Jer beido
patiënten, van wien het vaststaat,
dathii geen nokken had, hersteld is.
en dat de behandelende geneesheeren
van meening zijn, dat men, wat dei]
anderen Pool anngaut. te doen ïieefi
mot een zeer licht geval van nokken.
Medegedeeld wordt voorts, dat zich
geen nieuwe verdachte gevallen heb
ben voorgedaan.
EEN KRANKZINNIGE.
Do Telegraaf meldt:
Vrijdugmorgon om kwartier na zes
sen werden brandweer en politie -ge
waarschuwd voor een drama, dat zich
In eon der buizen van de Nicolaas
Beetsstraat te Amsterdam afspeelde.
Een jongeman van ongeveer 25 jaren,
zekere J. L.die nwt zijn moeder sil-
iwoondo en eerst zes weken uit 't
krankzinnigengesticht ontslagen was,
had eensklaps weer een aanval gok re.
gx>n. Met herculische kracht nam da
ongelukkige de piano op en wierp dia
ln den anderen hoek der kamen. schil<
derijen, stoelen, do lamp, ja, zelfs eert
canapé werden door den jongen man
door de ramen op straal geworpen.
De gasmeter werd door hem van haaf
plaats gerukt.
Vijf stevig© brandwachts hadden d«
grootste moeite den krankzinnige va t
te houden een hunner beet hij in do
hand, zoodat de man zich in het Wi!<
helmina-gasthuls moest laten behan* -
delen.
Do kamer zag er ontoonbaar uitj
geen voorwerp of het was vernield.
Op straat lagen de stukken door oL
kaar. Ton slotte kalmeerde de jonge
man, zat stil voor zich heen te Lu
chen tot de Geneeskundige Dienst hem
op eon brancard vastsnoerde en naaf
de zonuwpatiihijten-afdeoling van het'
Wilhelmina-gasthuis bracht.
Het voorval maakte diepen indruk
op de buren.
GROENTENVOORZIENLNG.
In antwoord op eenige vragen, van
het Tweede Kamerlid1 Jhr. Van Fo-
reest aan don Minister van Land
bouw enz., gericht, betreffende de
prijzen van R-egecringsgroenten, d:o
aan exporteurs uitgekeerd worden,
heeft de heer Posthuma opgemerkt,
dait dc verwachting dat de nadeelen.
ontstaan door lage prijzen voor Re-
geeringsgroenten betaald, door de
hooge exportprijzen opgeheven zou
den worden, bewaarheid is.
In het algemeen kan worden ge
zegd, dat het tuinbouwbedrijf bij do
van kracht zijnde distributieprijzen
loonend Is geweest, in de meeste go
vallen zelfs zeer loonend.
DESERTEURS.
Do N. R. Ct. meldt:
To Roosendaal is Donderdag een
DuiLsche onderofficier aangekomen,
die to Baarle-Nassau over de grens
was gegaah. Twee anderen waren,
volgens hem, door den electrischen
draad gedood;.een vierde was dood
geschoten door de wacht. De deser
teur vertelde, reeds aan het Oost- en
Westfront gestreden te hebben en
eenige malen gewond te zijn ge
weest; thans moest hij naar Konstau-
tinopel, doch hij had er genoeg van en
was te Tuinhout gedeserteerd. Daar
hij nLel in uniform was, is hij niet
geïnterneerd.
Onder Wouw is een Duitsche grens
wacht geïnterneerd.
Haanemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE.'
„Goeiendag", zei de philosoof. toen
hij ouzo huiskamer binnenkwam on
naar allo regelen van do beleefdheid
eorst mijn vrouw on daarna mij be
groette. „Gaat hut jelui goed?"
Ronduit gezegd: ïk hou niet erg
van den philosoof. Hij is een. bravo
kerel en wo ken non hem al sinds
jaren, maar hij heeft zoo'n vreemde
opvatting van vorecliillendo dingen,
zoo heel anders dan een ander. Mijn
vrouw beweert, dat ik zijn meonin-
gen onverdragelijk vind omdat ik die
niet goed kan togen spreken en mis
schien is dat ook wel zoo; al zou ik
het haar nooit willen toegeven. Zij
noemt lxem Willem, want hij is een
huisvriend bij ons en ik noem hem
philosoof en ailebei de namen zijn
h&m goed.
Hij haxi, zooals ik hierboven zei,
bij het binnenkomen van de kamor
naar onze gezondheid gevraagd,
„Mijn man is ziek", zei nnj'n v-rouw.
,.Och", antwoordde dc philosoof,
terwijl hij mot belangstellende deel
neming tegenover mij ging zitten,
„Wat scheelt er aan?"
,,'k Heb geen honger", zei ik, een
bootje kortaf. Uitvragen is vervelond.
Als cdn dokter het doet, dan moet. je
er -wol aan golooven, maar van nnjn
vrienden kan ik hot nooit goed ver
dragen.
„Geen boterhammen gjegeten aan
't ontbijt en de koffie?1'
„Nee", zei ik kortaf.
„Me dunkt", betoogde de philosoof,
„dat dxt nog geen bewijs van ziekte
Is. Wij inenschoii hebben onze tanden
gekregen om te knabbolcn, maar er
valt niemendal te bijten aan het he-
dendaagsche brood, dat week on slap
en papperig is".
„Je wilt dus zeggen", antwoordde
ik snauwend. ..dat ik gezond b&n,
omdat ik dat brood niet lust?"
,,'t Komt ma voor, dat je op den
weg naar do gezondheid, bent".
„Maar hij rookt niet eens", kwam
mijn vrouw tusschenbeide, „als blij
zijn sigaar niet lust, moet hij toch
wel ziek wezen".
,,'t Kan er naar zijn", vond de phi
losoof, „Ik rook niet, misschien kan
ik er dus niet over oordeelen. Maar
heb je wel gemerkt,dat rookers als
zo ziek zijn, het allereerst hun sigaar
laten 6taan? De vraag is maar, of dat
een goed of een slecht teeken is. Hoe
oud bon je? Vijiftig, niet waar? Meer
dan dertig jaar lang heb je dus mot
je mond aan een brandend stuk ta
bak gezogen, je keel droog gemaakt,
de kamer vol rook gezet of, als 'l
buiten gebeurde, de vogels op de
vlucht gojaagd op een keer zegt je
lichaam: „dank je wel, ik wil dat ge-
smook niet meer!" Dan voel je je on
gesteld".
„Maar eigenwijze philiosoof", ri&p
ik boos, „denk je dat Lk ziek ben, om
dat ik dertig jaar gerookt heb? 't Is
precies andersom, ik rook niet omdat
ik ziek ben".
„Verstandige menschen", verklaar
de hij onverstoorbaar, „zijn nooit
zoo heel zeker van wat eigenlijk oor
zaak en gevolg is".
„Je praat mooi. Denk je soms, dat
ik voor mijn plezier gisteravond met
de kippen op stok ben gegaan'/"
„Hoe laat?"
„Zeven uur, zoo wat".
„En anders?"
„Ja, dat weet je toch wel, zoo te
gen middernacht".
„Kijk nu eens aan", onderrichtte
de philosoof, „nu zeg je, dat je ziek
bent en doet als een gezond mensch.
Denk Je soms, dat laat naar bed gaan,
'e avonds dus lang bij kunstlicht in
een bedompte kamer zitten, goed is
voor oen mensch? vroeg naar bed is
het ware en dan ook vroeg op".
„Maar hij is immers ziek", zei mijn
vrouw verwijtend.
„Ziek, ziekl" riep de philosoof, „je
lui zegt maar altijd ziek, ziek. Wat
is dat, ziek? Geef me eetns een korte
omschrijving van wat ziek is?"
„Als je je niet prettig voelt", zei
mijn vrouw aarzelend.
„Dus als je boos beut op het dienst
meisje of nauwe schoenen aan hebt?"
„Als je gezondheid te wenschem
overlaat.
„Dikke woorden zonder zin".
„Als... als... toe man, help jij
dun tochl"
„Och", aen ik, „iedereen weet toch,
wat ziek is".
,,Ja", zei de philosoof, haU voor
zich heen, „zóó zijn do menschen!
Wanneer je hun vraagt: omschrijf
nu eens precies wat je denkt, dan
durven zo niet en maken zich er af
met te zeggon, dat iedereen het toch
wol weet!''
„Zeg liet dan zelf", daagde ik hein
uiU
„Wat do menschen ziek noemen",
zei hij dadelijk, „is een samenvatting
van lichamelijke gewaarwordingen,
die van de gewone gewaarwordin
gen afwijken".,
Wo moesten toegeven, dat '1 zoo
„Nu vatten de menschen hun ge
wone gewaarwordingen", zei hij, „in
hun gedachten bijvoorbeeld links en
trekken dan een dikke streep; komon
hun sensaties nu over «lie streep heen,
rechts, dan voelen ze zich ziek. Drink
je veel water?"
„Karaffen vol", zei mijn vrouw.
„En anders?"
„Anders nooit, dan drinkt hij kof-'
fie. of thee, of wijn, of hier".
„Dus", zei do philosoof met een
sameüivattenden klank in zijn stem,
„als jij geen papperig brood lust, veel
water drinkt, vroeg naai- bed gaat en
niet rookt, dan voel je je ziek. Maar,
lk zeg je: nog nooit ben je zoo gezond
geweest. Van harte gefeliciteerd, als
je zoo doorgaat wordt je oud als
Methusalein".
„Mam- ik heb 's avonds bepaald i
koorts!" riep ik wanhopig uit,
„Dat is con uiting van verwonde
ring van je lichaam. Gaat wel over.
Adieu. Blijf zoo voortgaan".
En hij gaf ons de hand, zei dat hij
er zelf wel uit kon komen en was ver
dwenen vóórdat we neg wat in het
midden konden brengen.
Ik klaagde er over, dat hij me niet
aan 't woord had laten komen en dat
ik zijn betoog juist uil elkaar rafelen
wou, zoodat er geen draad van over
schoot.
„Zoo ben je altijd", zei mijn vrouw.
„Zoolang hij hier is kun je niet tegen
hem op en nauwelijks heeft hij zijn
hielen gelicht, of je weet precies, wat
je had moeten zeggen. Ilad dat dan
wat eerder bedacht!"
„Vrouw", zei ik zachtzinnig, want
een man, die ziek thuis zit kan zich
niet boos maken, omdat liet mot alle
goede gewoonten strijdt, „toen Na
poleon in ballingschap op St.. Helena
zat, wist hij precies, lioe hij den slag
van Waterloo had kunnen winnen.
Wel op zes manieren. Maar toen hij
de oplossing noodig had, was die
hem niet te binnen ge6cJxoten".
„Jij bent geen Napoleon", zei mijn
vrouw, met liet bekende gebrek aan
logica, dat haar overigens zoo bemin
nelijke sekse kenmerkt.
Ik zwoeg en zette mijn toestand van
zieke, nu de philosoof er toch niet
meer was, voort.
Er zijn weer plannen om een Ne-
derlandsche opera to stichten. Er
zijn in den loop vox» de jaren te ra
men misschien zeven ondernemingen
geweest, maar bovendien zeventig
maal zeven plannen, die niet tot uit
voering gekomen zijn.
Als de nieuwste plannen zóó wor
den uitgevoerd, als zo ontworpen
zijn, dan zullen we de achtste misluk
king beleven, omdat je voor eon ope
ra in de eerste plaats veel geld noo
dig hebt en een ton gouds waarover
gesproken wordt, wegsmelt als oon
kluitje boter op een gloeiende plaat.
Laat ons liever eeme pralen over
een millioen en de volgende adver
tentie plaatsen in de meest gelezen
bladen:
Nieuw© R ij k e n,
die pas veel geld verdiend hebben en
dat op elegante wijze willen beste
den, vinden daartoe schitterende go-
legenlieid. Brieven onder letter N, O.
Bureau van dit blad. Voor de ruimste
openbaarheid wordt ingestaan.
Wat dat oplevert kunnen we af
wachten. Als ik tot deze „nieuwe rij
ken" behoorde, zou ik we! een ton
willen geven (onder conditie van twe©^
vrije plaatsen in de loge en mijn
naam in gouden letteren op een ge
denkplaat in de vestibule) maar ik'
zou toch een paar vragen willen
doen. i
„Zijn er Nederlandsch© zangeres
sen en zangers beschikbaar?"
„O ja, in ons land en in 't buiten
land".
„En zouden di& in 't buitenland
naar onze Nederlandsche Opera wil
len komen?"
„We hopen van ja".
„Hm. En, als ik verder vragen
mag, zijn er ai Nederlandsche opera's
die opgevoeixl moeten worden?"
.,Ja zeker: Catharina en Lambert
van Van der Linden, Brinio van V
Milligcn, liet btleg van Leiden van
Richard Ilol, de Roos van Dc-kama 1
van Laiwlrt enne 6nne.
„Heel mooi, maar dat Is allemaal
niet heel jong meer. Zijn er ook jonge
componisten, (lie klaar staan met hun
nieuwe ©pera's? Drie dozijn, twee do
zijn, dén dozijn desnoods? Want voor
een Nederlandsche opera moet je toch
Nederlandsche opera's hebbenl"
„Ja, dan is Wagenaar er niet een
humoristische opera".
„Loffelijk, maar niet heel voldoen
de".
„En dan de nieuwe krachten, die
wij nog niet kennen, maar die stellig
voor den dag zullen komen, wanneer
er maar een Neder)andseh© instelling
is, die hun opera's uitvoeren wil".
„Ik begrijp u", zou ik als „nieuwe
rijke" dan zeggen. „Ergens in een be
scheiden huiskamewligt Piet Jansen
in zijn eenvoudig wio?je en schreeuwt
zóó hard, dat de buren er schande
van spreken, terwijl hij met zijn voso-
vingertjes tegen don rand van de
wieg slaat, buiten demaat Die
Piet Jansen zal over vijf en twintig
jaar de oersto opera-componist vut
de wereld zijn, iedereen zal zijn schep
pingen willen hooren. de roem van
Richard Wagner en Bayreuth zal door
hem in de schaduw gesteld worden.
Welnu, ik heb het volste vertrou
wen ln Piet Jansen. Maar laat oi.s
wachten tot hij volwassen is! Want
waarom zou >k eon ton gouds (zeker,
de twee fauteuils en de gouden in
scriptie zijn héél aardig) sjiandcercn
aan een Nederlandse!)© "opera, die
misschien veertien dagen lang Neder
landsche opera's opvoeren kan, maar
dan aan 't einde van haar repertoire
gekomen is ©n de onderneming mo t
voortzetten met Faust en Willem
T&ll en de Hugenoten en zoo meer.
die ons Nederlandsch muzikaal
gevoel niet bevorderen en ons Neder
landse!) taalgevoel zoo diep in den
grond boren, dat wo zelfs dc vereen
voudigde spelling als redding zouden
aanroepen"
Dat zou ik zeggen, als ik een „nieu
we rijke" was, die een 1on voor de
stichting missen kon.
Maar daar ik een „ouwe arme",
bon, kan er natuurlijk van zoo'n g:.'t
heelemaoi geen sprake wezen Als
Wagenaars grappige opera het sei
zoen opent, koop ik een plants]© in t
parterre cn ateun dan toch naar mijn
krochten.
FIDELIO.
