NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. - Opgericht 1883. S3© faarcanp No. 10066 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. VRIJDAG 31 MAART IC16 HAARLEM S DAGBLAD ABONNEMENTEN A l> VER TEN Tl ËN: PER DRIE MAANDEN! Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente) met het Letterkundig Weekblad „De Zaterdagavond" f 1-50 Franco per post door Nederland 2. Afzonderlijke nummers0.05 Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37 B B de omstreken en franco per post. 0.45 Uitgave der Yennootschap Lonrens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Van 1—5 regels 75 Cts.; Iedere regel meer 15Cts. Buiten het Arrondissement Haarlem van 1—5 regels 1.—, elke regel meer f 0.20. Reclames 30 Cts. per regel. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Advertentiën van Vraag en Aanbod, van 1—5 regels 40 Cts. per plaatsing, elke regel meer 10 Cts. contant. Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53. Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12. Telefoonnummer 122. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem In dit blad Is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. De Verzekorlng der (per week) oeobonneerdon wordt gewaarborgd door „The Ocean" Rokln 161, Amsterdam. DIT NUMMER BESTAAT UIT ACHT BLADZIJDEN. EERSTE BLAD AGENDA ZATERDAG 1 APRIL. Concertzaal de Kroon: Openbare Voordracht-oefening door het Kleine Orkest en leerlingen ven Joh. Steen- man. Sociëteit Verecniging: Uitvoering met bal na Muziekver. Harmonie. B:osc. Theater, Gr. Markt: Voor stelling. Cinema-Palace: Voorstelling. Biosc. Theater, Barteljorisetraat Voorstelling. Wettelijke Winkel sluiting. Morgen, 1 April, treedt te Haarlem en to Sclioten de verordening op de verplichte winkelsluiting in werking. Hoewel de Zaterdagavond uitgezon derd is kan men, volgens de ieiter van de wet. ook op dien avond niet langer openblijven dan tot 12 uur., omdat do verordening wel toepasselijk is op den Zondag en voorschrijft, dat winkels dos morgens niet vroeger open mogon zijn dan te uur: welnu, do Zondag begint onmiddellijk na 12 uur des Zaterdagsavonds. En daar het personeel een kwartier na het sluitingsuur den winkel moet hebben verlaten, volgt daaruit, dat Zaterdagnacht kwartier over twaal ven hot personeel moet vertrokken zijn. Na a.'les wat wij tot dusver over de winkelsluiting schreven komt het ons >eor. dat deze herinnering voldoen de is. 't Spreekt van zelf, dat wie rede ij ke bezwaren ondervindt bij de toepas sing, bit onze Redactie steeds een be langstellend oor zal vindon. Nu deze nuttige maatregel m werking treedt, komt het er op aan, dat dit zoo glad I mogelijk en zonder schokken ge- 1 schiedt; wij twijfelen er niet aan, ot bij de uitlegging zal ook door den kantonrechter, ambtenaren van het O. M. en (op hun voorlichting) door de politie een practisch standpunt worden ingenomen. Natuurlijk mits de winkeliers meewerken em niet door ha.ndige truc jes de verordening trachten te ontdul- OM ONS HEEN No. 2144 Letterkundigs Fopperijen. III. „Nieuws uit oude Boeken" is de titel van een interessant boekje van F. Bezem er Sr. en aan den titel be grijpt dadelijk iedereen, wat er in staat, hetgeen niet altijd bij boekon voorkomt. Een van de hoofdstukken ie gewijd aan „Letterkundig bedrog", waarin een uitvoerige beschouwing voorkomt over Thet oera Linda Boek met een paar staaltjes van het schrift, waarin deze kolossale grappenmakerij geschreven is. De uitgevers, de firma M. Breur en Zn., Oeltgensptaat, waren zoo vriendelijk, op mijn ver zoek een van de cliché'e af te etaan Het volgt h>er. gad that et fon et jol mdkad was and that et therumbe altijd skréven (urde moste mith som om). Of in voor onze lezer» begrijpelijk Nederlandech In haren tijd heeft Finda ook een schrift uitgevonden^ maar dat was zoo hoogdravend en vol met franjes en krullen, dat de nakomelingen de bo- teekenis daarvan 6poedig verloren hebben. Naderhand hebben zij ons schrift geleerd, met name Finnen, de Thyriers en de Krekalander. Maar zij wisten niet goed, dat het van het Juul gemaakt was en dat hel daarom al tijd geschreven (worden moest met de zon om). Bezemer eohrijlt, dat aan het hoofd van de letterkundige bedriegers «taat... een Haarlemmer zekere Reg- nerus de Graaff, een plaatsnijder en etser, die aan zekeren Kornelie van Alikemade, voor grof geld. bij gedeel ten een rijmkroniek in handen wist te spelen, die afkomstig heette te zijn van een monnik uit de abdij vaD Eg- mond, Klaas Kolijn. Die de Graaff. zegt Bezemer, „wordt ons beschreven als een man, niet onervaren in de Letteren en 's Land» oudheden, naar stig In het onderzoeken, vernuftig van begrip en vaardig ter pen ln 't schrij ven en teekenen, doch daarentegen wispelturig ln al zijn gedrag, onge stadig en veranderlijk in letteroefe ningen en levenswijze. Volgen» een ander een man van doorslopen brein, losse zeden en zeer bekrompen beurs. Juist een geschikt deeg om zulk gebak te leveren." Het verhaal werd tweemaal, eens zelfs als prachtwerk, uitgegeven, maar de beker.de Wagenaar hoeft, nadat in 1746 Balthazar Huijdecaper de on echtheid al aangetoond, in 1775 het werk ontleed In zijn „Toets van de Egtheid der Rijm-Chronyke, die op den naam van Klaas Kolijn uitgege ven is." Bezemer vertelt ook een en ander van den Clapper der Calkoens, beschrijving uit de veenkolonie, weet blijkbaar nog niet af van de grap van Heijermans en de grappige mystificatie, die uitgehaald ls bij de herdenking van het Rembrandtjubl- leum in 1903. Met Heijermans zat het zoo. In 1893 zou zijn drama Dora Kremer opge voerd worden. „Kerel, waar waag je Je an? Je wordt natuurlijk ver scheurd," zeien zijn vrienden. Reij- dtng en Mossel. „Dat weet ik," zei Heijermans. „D'r blijft geen stuk heel an. "n Oor spro nikelijik 6tuik, door Jou geschreven. Neem 't terug I" ,,'t Kan ine niks schelen. Laat ze d'r gang gaanl" Toen werd het denkbeeld geopperd eens een stuk te schrijven en dat als een vertaling te doen doorgaan. Zoo ontstond Ahasverus, dramatische opteode ln één bedrijf, geschreven door... Ivan Jelakowitch. Men kan zich het vervolg wel denken Dora hebben als een balsem op de wond die geslagen werd door Dora Kremer. Of hel geval veel bewees voor de stel ling. dat een vertaald stuk een veel grooter kans op waardeering heeft dan een oorspronkelijk, blijft de vraag. Om die te beantwoorden zou den we nog eens moeten nagaan, of Dora Kremer niet inderdaad veel minder was dan Ahasverus. 't Is jaar geleden en wie heeft het ooit raeer zien vertoonen? Ahasverus natuurlijk ook niet meer. Toen de onthulling kwam. was de aardigheid er af. Een fopperij neem je niet meer voor goeie munt op ook niet als 't, zooals Ahasverus, wel de gelijk pakkend was Toen Heijer mans, met een breed gebaar, zei dat hij 't geschreven had, veegde hij met zijn mouw meteen de lokale kleur, 't geheim zinnige, 't zelf dóórleefde, van het drama af. Aan de rijmkroniek van Klaas Kolijn is blijkbaar duchtig gewerkt Van Thet Oera Linda Bok is verklaard, dat alleen iemand van uitgebreide kennis het geschreven kon hebben en ook aan den „Clapper der Calkoens" is heelwat arbeid besteed, 't Ligt voor mij, als een 60ort van moderne kwar tijn, deftig, degelijk en met verschil lende kenmerken van echtheid listig lijk voorzien. Advocaat Calkoen leefde, zoo 't heette te Amsterdam en was, „1 leven „ln eene besJotene plaetse ongenegen .,ende sonderlingb 't verblijf in 't piat- „te land lievenda, besloten geworden „mijne goederen aldaar te vercopen „ende met Vrouw en Kinders na een wstreeoke te verhuy6en, verre van 't „stadsgedruys Hij kocht dus veengrond, deel uit makende van een Compagnie van 5000 morgen en vestigde zich te H ooge veen Wat hem en zijn omgeving daar gebeurt is in den Clapper wezenlijk boeiend vertaald en door zijn zoon na zijn dood voortgezet 't Was eon veelbewogen tijd van oorlog en wolvenjachten en meer avonturen, zoodat de Hoogeveonsche Courant, waarin de eerste stukken den Clapper verschenen, die gaarne opnam. Later gaf de man, die het boekje in handen heette te hebben en bewerkt had, er gedeelten van in den Drentschen Volksalmanak en ten slotte verscheen het gansche verhaal in 1902 als een deftig boekwerk bij een uilgever in den Haag. Toen was ook het einde van de grap daar, want ln hetzelfde jaar heeft Mr. Joosting, rijks-archivaris te Assen, in een bro chure, op zooveel onvolledigheden en tegenstrijdigheden gewezen, dat aan de echtheid van den Clapper niet meer te gelooven la. Het was de heer Albert Steenbergen, die bet boek heeft samengesteld met welgevallen zet hij op den titel zijn qualiteit „lid van het Friesch genoot schap voor geeohied-, oudheid- en taalkunde", die zeker wel dienen vAFot ft X l Patio Af -tia/oa a k f pv l/r Uflv/VDF/V. aa f Af XaT W6 PfS.A X/toJXP .A/VOJ aa/o JvL aa I A IpISBA A/VD (t KOLUAA XaTXa Atrf pki/aa A AF O A XePof K"\U BlflVO Arsst PI/4 V FLfcPtyvXAVf aifpa/ei Akvoai Al A 'Syppifr l6pfo 61 af o aa a Ka via/a/a Xa X-JPIAP amdka IcpCt ha-laa/oap .AAt/vXlA ATI STOAT AFAVT god kat it <toaf \t lOb AAAMD WA1 AAroXArTXcPV/VXBf AI/TlD 9,KF6Vf/V Er staat Vnder hira tid heth Finda Ak en skrift utfonden, men that wêre sa hftgfarende and fol mith fri6la and krolum, that tha afterkomanda thêrof thju bitjudnese ring vrlèren hAve. Af- tern ei havoh hja vs skrift lèred binoma tha Finna, tha Thyrjar and tha Krelcalander. Men hja nisten naet Kremer viel en Ahasverus had succes bij de critici en Heijermans—Jelako witch gnuifde over de voortreffelijk geslaagde grap die hij nog een stootje gegeven had, door over den vroeg gestorven Ruseischen auteur vooraf een sentimenteel courant bericht te verspreiden. Heiiermans zal Ahasverus gevoeld moest om den lezer wat te bnponee ren. Het oude boekje, waaraan som mige bladzijden ontbraken, andere door vocht of muizen half bedorven waren, heeft niemand ooit gezien j Mr. Joosting oppert, niet zonder reden, het vermoeden, dat waar het om bij zonderheden ging die gemakkelijk ge controleerd hadden kunnen worden. het boekje toevallig juist onvolledig of onleesbaar was! Steenbergen is overleden, maar Mr. Joosting brengt hulde aan den man, die met zooveel talent knollen voor citroenen verkocht heeft. En zeker is het, dat wanneer hij over de Calkoenö een roman had willen schrijven in aantrekkelijker vorm. dan een dag boek is voor het groote publiek, zoo'n verhaal groot succes had kunnen be halen. De stijl is levendig en boeiend t boe de schrijver den lezer pakken moest, heeft hij wel geweten 1 En nu ten slotte de Rembrandt- grap. In 1906, bij de feesten ter eere van Rembrandts nagedachtenis, verscheen een klein boekje, één veel druks maar, als No. III van de .Quellenstudien zür Hollandischen KunstgeschiohteV, onder den titel„Die Urkunden über Rembrandt" (1576—1721) Erstcs Sup plement." Met afbeeldingen 1 Een daarvan is de quitantie van Lastman voor een half jaar onderricht aan Rembrandt, „twee en vijftich gulden over een half jaer td onderwijlen en Institueren in de schilderkunst Rembrandt Har- mensz." Als 't niet méér kost om een groot schilder te worden......! En nu, na al deze letterkundige fopperijen, een kort elolwoord De beroemde Perzische geteerde en dichter Mirza Hi ram heeft zoo Juist in een van zijn populaire verzen gezegd Evohe wa te prome lante Nee filul deto Ingante. De beteekenis van deze zoetvloeien de regels (let vooral op het sonore rijm lante ingante is: „De bedrie ger, die als ernstig man bekend staat, is sterker dan de bedrogene." Hiermee mogen allen, die er nu en vroeger ingeloopen zijn en er in de toekomst nog zullen inloopen, zich troosten. J. CP. Stadsnieuws OIZE PRIJSVRAAG. We brengen in herinnering, dat hedenavond de inzending voor de Prijsvraag over de reclameteekenin- gen voor .Haarlem's Dagblad" geslo ten wordt. Inzendingen, die Zaterdagmorgen ingezonden worden, komen nlot meer in aanmerking. HOOGLEERAAR VANWEGE DE NED. HERV. KERK. De commissie van voordracht ter benoem ine van hoozleeraren vanwe ge de Ned. Herv. Kerk heeft voor de benoeming van een boocleeraar van wege die kerk aan de Rijksuniversi teit te Utrecht (vacature-dr. T. Can- negieter, die aftreedt wegens 70- jarigen leeftijd), opgemaakt de vol gende aiphabetisch gestelde voor dracht dr. A. _M. Brouwer, rector van de Nederlandsohe Zemlxngs- sctkool te Rotterdam dr. A. H. de Hartog. Dredikant te Haarlem, en dr. J. R. Slotemaker de Bruine, pre dikant te Utrecht. PROVINCIALE STATEN VAN NOOR/D-HOLLAND. De Staatscourant bevat Chan9 het Koninklijk besluit van 29 de-zer, waar bij aun den Commissaris der Ko ningin in de Drovincie Noord-Holland machtiging is verleend tot het hi'oen- roepen van de Staten dier provincie in buitengewone zitting od Donder dag 13 April, ten einde alsdan aan de orde te stellen lo. de verkiezing van twee leden van Gedeputeerde Staten ter voorzie ning in de vacature, ontstaan tezige- volgo van dc aannesning zijnor be noeming tot lid van de Eerste Kamer der Slaten-Generaal door mr. J. Kappcyne van de Coppello, en ter voorziening in de vacature, welke op 12 April eerstkomende zal ontstaan, doordat jhr. G. S. Boreel met ingang van dien datum ontslag heeft geno men 2o. het rapport der commissie uit de Staten omtrent de nota van Gede puteerde Staten, d.d. 16 Februari 1916, in zake den watersnood 3o. voorstellen van Gedeputeerde Staten in zake droogmaking van het ondergeloopen gebied. Fietsendiefstal. Van een bewoner van Aerdeuhout, die zun fiets even voor het gebouw der Haar learise he Bank l'4t staan, ie ziin rijwiel gestolen. Diefstal. ln verband met den diefstal van een echapenhuid ia opgespoord een 23-jarig loa werkman. <ije bekend heeft, den diefstal te hebben ge pleegd. De huid. die een waarde van I 5 veriegenwoordigde. was tegen f 1 van de hand gedaan. Gevaarlijk speL Een ice jongens en meisjes ln de tram van Zand voort naar Haarlem hadden Dondeidagmkidag de on voorzichtigheid. bij iedere halte even uit dc tram te gaan en eerst als aè tram weer in beweging was. op de treeplank te apnngen. Het duurde zóólang, totdat een jongen bij Bent veld te laat kwam en zich aan een slang moest vastklemmen, daar de trui» weer haar gewone vaart gekre gen had. Lang duurde het niet. of door uitputting gedwongen moest de knaap de atang loslaten en bleef ver doofd aan den kant van den weg liggen, terwijl de tram verder suisde. Baldadigheid. Baldadige jongens hebben een zonnescherm van een winkel in de Frans Halsstraat stukgetrokken. De rakkers worden door de politie gezocht BEZOEK AAN DE HUISHOUD- EN INDUSTRIESCHOOL Vier raadsleden hebben Donderdag morgen een bezcek gebracht aan de Huishoud- en Industrieschool, wosr bun do bnieeting van het ggbouw en het onderwijs getoond werd. Het bezoek duurde ongeveer twee JUBILEUM. De hoer J. Netz, gro(-barikwerker aan de Conrad, vierdo heden zijn 25- jarig jubileum aan de werf. Hij werd dioor do Directie gecom plimenteerd en ontving een enveloppe met inhoud. Do kameraden schonken hero een cadeau, waarna de jubilaris den dag ln buiseiijken kring mocht door' NEET DE HAARLEMSCHE ZWAAN. Men bericht ons, dal de zwaan te Halfweg rondzwemt, niet afkom stig is van hier; deze komt uit Haar lemmermeer en die eigenaar aldaar heeft reeds een aanzienlijke premie toegezegd voor dengene, die hei dier terugbrengt. Do Haarlemmer» kun nen dus gerust zijn. Geen der Ge- meeolezwanen is onze stad ontrouw geworden. EXAMENS. Te Mitwoida is voor werkte Igkun- (lig-ingetiieur geslaagd de heer W. ter Gaat, te Haarlem. KORTHALSFONDS. Zaterdagmiddag heeft in de 6chool van den heor Saeys aan de Tempe lierstraat, de jaurlijksche uitreiking plaats van belooningen uit het Kort- hatsfonds. DU geschiedt door be- stuurderen van Door Vermaak tot Nut", bij monde van den voorziter, Mr A. W. Thöne. De namen der bekroonde leerlingen der openbare scholen zijn Hermanus Kaan, Barendina Weber Maria Su- man, Jaoob van der Bijl, Cornells Nagtegaal, Betsy Meiseen, Geertje Buurman, Pieter Neugebanen G. Beenhakker, J. Weseelius, Judith Schotman, Pieter 'van Leeuwen, Lu- dolf Radsma Martinus Amelung, Fer dinand Felder cn Cornelia War ning. De bcloouingen bestaan moeren de»: s uit gratis opleiding op verschil lende vakscholen, terwijl aan één meisje, overeenkomstig haar wenech, een uitzet voor dienstbode wordt ver strekt. Be vordering. Heden werd na gehouden examen bevorderd lot reserve-sergeant bij het 2de Heg Vest.-Art. te Amsterdam de heer 1L C. Gaaien Jt., van hier. GEVONDEN VOORWERPEN. Tcru« te bekomen bij W. FeVder, Adriaan Loosjesslraat 26, een broche. Joh. van Veisen, Lanse Heerpnstraat 45. een houd. i M. Itartman. Vrouwenslee* 2 a, een j kistje met margarine. N. Meij. Ro- zenprieelstraat 16, een handschoen. G. J. Zorgdrager, Rippendapark i 29. een étui met schrijfgarnituur. i Tj. Schaap, Eendracht»traat, een ceintuur. B. van der Meij, Lcid- ecliestraat &1, een hond. fhet Bu- reau van Politie, 9 jassen. K. BeSJ, I.eidschevaartwog. Heemstede, een overlas. A. Kaart. Barendseetraat 57. een horlogeketting. A. K Kruis haar. Korte Beffiincslraut 24, een portemonnaie met inhoud. ,Zie vervolg Stadsnliuws cp ig. 2). Binnenland Dg Toestand. Het IlaagïKh Correspondentie-Bu reau seint ons Naar wij vernemen worden er voor- loopig geen verloven bij zco- en land» macht meer verleend De hoogste mi litaire autoriteiten van zoe- eri land macht waren hedenochtend met elkaur tn drukke conferentie De minister van binnenlandeche zaken had he denochtend conferenties met den di recteur van het kabinet der Koningin en met den minister van buitenland- sche zaken. Naar verluidt zou zeer ophanden rijp eon comite^oneras! der Tweede Kamer. TELEGRAFISCH VEOKEE11 MET ENGELAND HERSTELD. Thans xs gebleken, dat de kabel- ver binding ter zee met Engeland niet gestoord is geweest, maar dat do landkabel ln Engeland, tengevolge van een zwaren sneeuwstorm, in het ongereede was geraakt. De verbinding is thans weer in zooverre hersteld, dat over één lijn geseind kon worden. In Engeland worden in Lowestoft telegrammi-u voor Amsterdam aangenomen. Het) is te verwachten, dat binnen enkele dagen het verkeer weer geheel nor maal zal zijn. INGEZONDEN in Ingezonden «lukken, geplaatst ot niet geplaatst, wordt de kopie den inzender niet teruggegeren. Voor den inhoud dezer mbriek stelt de Eedsctie lich niet aansprakelijk. D» Srsndwerkersstaklnf Uw berichtje over de laatste huz» houdelijkc vergadering der afcL Uaur- lem der S. D. A. P. wekt een onjuist beeld omtrent mijn houding ten op zichte der grondwarkersstaking. Ik sted er prijs op openlijk te verklaren hoe die is geweest Toen op Donderdag 20 Januari de Grondworkersstaking was uitgebro ken, btb ik s avonds met enkele an dere leden van bet Steuncomité ver» gadard en zijn we overeengekomen, dai aan eene spoedvergadering van de subcommissie voor financieelen en anderen steun zou worden voorge steld aan grondwerkers, die werk loos waren op het oogenblik, dat da staking uitbrak, geen verderen steun te verstrekken. Een der voor mij hier voor geldende redenen was, dat ge bleken was,, dat toen onder de grond werkers geen crisis-werkloosheid meer heerschte en het Steuncomité al leen voor crisxfrwerkloozen bestemd was. Op de vergadering der sub commissie, die op Vrijdag 21 Jon. ge houden werd, kon ik niet aanwezig zijn. Zou ik daar geweest zijn, dan zou ik toem vóór het besluit tot stop zetten van den steun aan grondwer kers en arbeiders, die gewoon zijn dergelijken arbeid te verrichten, heb ben gestemd. Voor dot besluit van het Steuncomité draag ik dus mede de verantwoordelijkheid. "Ten gevolge van hetgeen later tegen deze staking is geschreven, gesproken en gedaan is de vraag bij mij opgeko men of Lk niet mijn houding en ba- sluit zou moeten herzien. Wat het andere besluit van tiet Steuncomité betreft, ttl. het stopzet-' ten van zijn werkzaamheden niet einde Februari, het zeer geringe aan tal leden van Werk!oo«heidskassenv dat thans werkloos Is. bewijst wel, dat er deze weken geen crisis-werk loosheid ln Haarlem heerscht, zoodot bedoeld besluit volkomen gerechtvaar digd was. Met donk voor de plaatsing, Hoogachtend, J. GF.RRITSZ. Haarlem, 31 Maart 1916. (Wanneer de heer Gemtsz schrijft, dat ons bericht een onjuist beeld gaf van zxjn houding ten opzichte der Grondwerkansstaking, dan zouden wij daartegen willen opmerken, dat het de heer Gerritsi zolf was, die in de vergadering van de S. D. A„ P. een onjuist beeld van zijn houding heeft gewekt Daarom hebben wij ook: in het stukje „Het Steuncomité en do staking" tégenover dit onjuiste beeld van den heer Gcrrltsz het juiste beeld van den heer Thicl gesteld, dat da heer Gerritsz in zijn kngezorvien stuk du ook ten volle beaamt Red. II. D.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1916 | | pagina 1