Haarlems Oassud
Alleen op do Wereld
TWEEDE BLAD
Dinsdag 18 April 1816
OM ONS HEEN
No. 2154
Een Uur meer Daglicht.
Wanneer binnenkort de Kamer het
denkbeeld aanvaardt van den Minis
ter van Binnenland60l»e Zaken om de
kiok een uur vooruit te zetten, zoodat
we gedurende den zomer een uur dag
licht méér genieten, dan zullen we
daarvoor dank hebben te brengen aan
den algemeen Secretaris van de
Maatschappij van Nijverheid, don heer
G. S. de Clercq, die het 't eerst in Ne
derland geopperd en er voortdurend
propaganda voor gemaakt heeft.
Hij bracht deze gedachte mee van
de vergadering van het permanente
Comité der internationale Congressen
van Kamers van Koophandel te Brus-
ee! on de algemeene vergadering van
de Maatschappij van Nijverheid te
Zwolle in 191-4 had het op de agenda
in den winter van 1914—15 werd het
door de departementen behandeld en
daar was de algemeene opinie er voor,
mits do maatregel zou worden inge
voerd in alle landen, waarmee Neder
land handelsrelatie heeft.
Natuurlijk schoen er geen kans op,
al die hoofden in één zak te krijgen
en wanneer het nu toch gebeurt komt
het. omdat de oorlog de toestanden
gewijzigd en ons ale neutralen 6taat
min of meer afgesloten heeft. In
Duitechland gaan met 1 Mei de klok
ken een uur vooruit.
Sommige men«chen, die het begrip
vrijheid verwarren met het wanbegrip
iedereen voor z'ch zelf, zouden willen,
dat elk, die een uur dagltcht méér wil,
'«morgens oen uur vroeger opstaat,
desnoods twee uur en dan ook even
veel vroeger naar bed gaat. Dat heeft
natuurlijk altijd gekund en laat Ik er
bij zeggen het ls ook altijd gebeurd
Ala een deel van onze Nederlandeohe
samenleving nog ruelig op één oor
ligt. heef: een veel groeier deel al een
paar uur Rrbeids achter den rug.
Maar algemeen kan het voordeel
van een uur dag- of zonlicht pas wor-
don. wanneer de Regoering het gelast,
de spoorwegmaatschappijen en alle
andere vervoermiddelen er z!ch dus
naar gedragen moeten en daarvoor
den avond vóór den dag, waarop de
maatregel in werking treedt, de klok
een uur vooruit gezet wordt.
Dien nacht krijgen alle Nederlan
ders een uur slaap minder, namelijk
wanneer ze op hun gewone klokje!
naar bed gaan. Bijvoorbeeld een go-
zin dat gewoonlijk te elf uur naar bed I
gaat, doet dat dien avond ook, het
hoofd der familie zet de klokken In
huis een uur vooruit, zoodat het plot
seling twaalf uur wordt. Staat dc fa
milie dan als naar gewoonte, te neven
uur op. dan sliep ze een uur korter.
Erg is dat niet. De geleerden hebben
al lang uitgemaakt, dat een halve
nacht niet slapen, ja zelfs een heelo
slapelooze nacht volstrekt niet hin
dert, wat zou ons dan een enkel uurtje
schaden.
Maar liet is niet voldoende, dat een
maatregel geen nadeel oplevert, do
vraag moet zijn welke voordeeion zal
hij geven? In de eerste plaats bespa
ring van kunstlicht. De ingenieur
Brender a Brandis schat die bezuini
ging op ruim twee mülioen, wat
iets betcekent voor onze beurzen on
ook voor de lichtfabrieken, die van
Mei af don exoibitanten kólenprljs te
betaler, zullen hebben.
Vervolgens het atmosferische voor
deel.
Het is volstrekt niet onverschillig,
op welke uren de mensoh slaapt of
waakt. We kunnen den dag niet maar
willekeurig in drie mooten snijden r
acht uur waken acht uur ontspan
ning. acht uur slapen, want ieder, die
eenigeu tijd achtereen nachtwerk ge-
caan heeft, weet. dat dit op den duur
deprimeerend werkt, ook ai geniet hij
op den dag zijn volle acht uur slaap.
Bekend is, dat de slaap in de eerste
uren van den nacht het diepst en het;
rustige*, is, maar ook, dat de morgen- j
uren een goeden, verkwikkenden ln-|
vloed op don mensch hebben. Het
dus, let wel in dan zomer, beter wan
neer hij een uur vroeger opstaat, het
geen hij nadat de klok verzet ls, fei
telijk doet.
Des avonds blijtft het, altijd in ver
gelijking, een uur langer licht. Ook
in het midden van Juni, wanneer de
dagen op het langst zijn, begint het
omstreeks negen uur te schemeren
na de nieuwe regeling zal de duister
nis te tien uur invallen. He heb d3t
hooren veroordoelon als eeu bezwaar,
omdat de echte, intieme, huiselijke ge
zelligheid, pas zou aanbreken, wan
neer de gordijnen worden dichtge
trokken en de lampen aangestoken
ziedaar een quaestie van smaak, maar
de mijne, en ik geloof weil die van de
moesten, is anders. Hoe meer daglicht,
hoe liever, want zelfs de meest ver
maarde gloeilamp is een stumper
lorgeleken bij het Groote Lioht. Wie
er anders over denkt, schuive vrij zijn
gordijnen dicht op helderen daghij
zal alleen zichzelf benadeel en Maar
wat heeft voor een vriend van het dag
licht een uur méér in den avond niet
te beteekenen! Tienduizenden onder
oos, die op den dag drukke bezigheden
hebben en pas des SvonSs aan 'een
wandeling in de vrije natuur kunnen
denken, kunnen daar voortaan een uur
langer van profitoerendatzelfde
voordeel krijgen wielrijders, roeiers,
zeilers. Het ie mogelijk, dat schouw
burgdirecteuren en exploitanten van
concertzalen het lastbr zullen vinden,
een uur langer daglicht uit hun lo
kalen te... weren, maar is het eigen
lijk niet logisch, dat we op zomer
avonden elders zijn, dan in min of
meer duffe lokalen?
Het is gewoonte, in dezen tijd voori
verschilende maatregelen een beroep
te doèn op de sympathie van de
vrouw. Ze heeft het kiesrecht nog wel
niet, maar daarom toch in onze maat
schappij heelwat in de melk te brolc-
kelen. Welnu, juist de vrouw heeft bij
dezen maatregel veel belang. Voor
haar geldt Immers nog al« ongeschre
ven wet. dat zij zich na donker moeb
lijk meer zonder geleide op straat kan
vertoonen, zoodat door het verzetten
van de klok haar vrijheid van bewe
ging als 't ware met een uur wordt
verlengd, 't Kan wezen, dat vrouwen
en meisjes, die zich nu al door het
invallen van de duisternis niet van
hare vrijheid laten afsluiten, daarmee
niet zullen instemmen góed, maar
tegen de daglichtverlenging kunnen
zij toch ook geen bezwaar hebben.
De industrie zou bij den maatregel
eveneens gebaat worden. FabTleken
beginnen dee morgens te zeven uur,
zoodat ze, nadat de klok verzet is, ook
nog bij vol daglicht (in den zomer)
zullen aanvangen. En voor zoover zij
avondwerk hebben zullen ze me© ge
nieten van het uur dagLicht méér. We
kunnen niet zoover gaan. dat de
menach feitelijk het heele jaar door
bij daglicht werken en bij donker rus
ten moet, omdat dan de zomerarbeid
te lang en het winterwerk te kort zou
zijn. Aan dezen regel houden zich al
leen de landbouwers, door de noodza
kelijkheid gedrongen, maar niet voor
hun plezier. Stellig zouden ze, als 't
kon, liever hun arbeidstijd wat gelij-
kelljker over 't jaar verdeelen. Toch
gevoelt iedereen, dat het werk bij dag
licht gemakkelijker vlot, dan bij
kunstlicht, althans in weilcplaatsen
en fabrieken. De menfechen zijn opge
wekter, kunnen hun werk en hun om
geving beter zien en zijn dus ook vei
liger. Dat dit zoo is. bleek op een ver
gadering te Hengelo, dus midden in
een fabrieksstreek, waar gevraagd
werd, of do klok niet meer dan een
uur, bijvoorbeeld twee of drie uur,
verzet zou kunnen worden. Intusschen
zouden da vervoermaatschappijen
hiertegen zeker wel bezwaar hebben
en bovendien is 't nooit goed. derge
lijke veranderingen sprongsgewijze ts
maken.
Onlangs sprak ik over de zaak met
iemand, die in Noorwegen gereisd
heeft en daar den zoogenaamden
Poolnacht heeft meegemaakt, waarin
de zon schijnt onder te gaan, maar
zich dan weer boven de kim verheft.
..We konden," vertelde hij, ,.er niet
toe komen om naar bed te gaan bij
klaren dag. Ook andere menschen
bleven op. we wandelden in de par
ken of gingen wat zitten lezen."
Op den duur zou dat natuurlijk niet
gaan, omdat de mensch zijn rust toch
noodig heeft De grootste vijand van
slapen bij dag zou, wanneer hij voort
durend nachtwerk had. er toch wel
toe moeten overgaan, maar dit is ze»
korde duisternis ls een symbool van
dood, althans van rust, het licht ver
tegenwoordigt het leven en de krachts
inspanning.
Niet zonder reden rouwen wij met
zwart, beschouwen zwart als de kleur
van hel afsterven. Daartegenover staat
de stralende dag.
Ik heb in-deze beschouwing opzet
telijk niet van zonlicht, maar van dag
licht gesproken, omdat het eene en
het andere in onze lage landen rnet
hun grijzen hemel en grauwen hori
zon niet hetzelfde zijn toch is er
niettemin ook een winst aan zon.
Wie in den zomer eens een uur vroe
ger opstond en een niooien morgen
trof, weet hoe heerlijk dat was. Den
volgenden dag komt hij denkelijk op
't oude. late uurtje uit zijn iK-d, om
dat de mensch eenmaal de slaaf is van
zijn gewoonten.
Welnu, als de klok een uur wordt
,'ooruit gezet, blijft alles schijnbaar
bij 't oude. maar hij krijgt zonder in
spanning een uur daglicht, laat ons,
hopende op een mooieu zomer, zeg
gen een uur zonlicht meer.
't Ia of je zoo maar van een onbe
kenden gever een cadeau wordt thuis
festuurd, waarvoor je niet eens
anikje hooft te zeggen I
Bij SALONIKÏ komt rnoer aclie. Nu] den over Rusland, over de bezoeken
hebben weer Fransche vliegers het dear Franscho ministers en van As-
Overzicht.
Bij VERDUN is ra de laatste 24 uur
niets bijzonders voorgevallen. In het
Dultsche stofberlcht wordt alleen over
vliegersacties iets mede-gedeeld.
De FRANSCHE staf vat 't nieuws
aLsvolgt sarnon- „Aan den linker
Maasoever krachtige beschieting der
Fransche stellingen aan het Bosch
vain Avocotlrt on het front Mort llom-
meCurnierea. Aan don rechtei-oever
ging de Zondagnacht betrekkelijk
kalm voorbij, behalve in de streek
ten zuiden van het bo&ch van Haudro-
mont, waar vrij levendige artilleri©-
activiteit werd onderhouden".
Aan 't OOSTELIJK FRONT blijven
't wedereijds nog kleine ondernemin-
epoorwegetation van Stroemnitza en
de Bulgaarsche stellingen ten N. van
Ghevgheli gebombardeerd de uit
slag is bij de Franechen niet bekend.
De artillerie aan de Fransche linie hij
de Vardar heeft met de DuitschBul-
gaarsohe artillerie geduelleerd. Infan-
terle-acties blijven evenwel nog uit.
Te Saloniki zijn twee schepen aange
komen met Servische troepen, die op
Korfoe gereorganiseerd zijn.
Op 't RUSSISCH-TUKKSCHE GK-
l VECHTSTERREIN heerschto in d*
laatste dagen meer levendigheid-
Uit Petersburg wordt gemeld,
dat men er groote waarde hecht
aan de laatste overwinning van
de Russen in de buurt van Bit
lis. Daardoor, zoo heet het. ls
het piam van de Duitschers en Tur
ken. om de Russen te omsingelen,
volslacen mislukt Onlangs is een
nieuwe Turksche divisie u-it Konstan-
tinoDel in Armenië gelegd, om Kia-
mil nnsja's derde leger te veraterken.
Het plan was de Russen tegen te
houden en te hraohten. door ergens
in de streek van Moesj en Bitlis door
het Russische centrum heen te bre
ken den weg BitlisBrzeroem
te bereiken. Vervolgons zou men
trachten in den rug te komen
van de Russische t roe oen. die ten
Westen van Erzeroem weerstand bo
den aan het opdringen van Klamll
pasja's linkervleugel. Na zes dagen
van herhaalde aanvallen, zakten de
Turksche actie ineen. Ten slotte sloeg
de Turksche divisie od de vlucht, mot
verlies van machinegeweren on mnn-
schapDen. Men neemt aan. dat dit
van invloed zal zlln op het lot van de
Turken ten Weeten van Erzeroem
Een geestdriftige zitting der
itallsansche Kamer.
Reuter seint nog over de rede van
don Italioanschen minister, in de Ka
mer gehouden, (gedeeltelijk in ons vo
rig nummer onder telegrammen op
genomen. red. H. D dat deze ver.'
klaarde:
Don 14en Februari hebben de re
gieringen van Frankrijk, Engeland,
Rus!and, als garanten van de Bel
gische onzijdigheid ver
klaard, dat op het goede oogenhlik
de Belgische regeering geroepen zal
worden om deel te nemen aan de
vredesbesprekingen en dat wij geen
eind zullen maliën aan de vijandelijk,
heden, zonder dat België volkomen
schadeloos gesteld is. Italië ls geen
mede-garant, maar als deelgenoot®
van de conventie van Londen van 30
Nov. 1915 heeft het zijn toestemming
tot die verklaring gegeven, zich op
deze wijze feitelijk volkomen vereeni-
gend met de vredesvoorwaarde, !x>
staande ln het volkomen herstel van
het heldhaftige België".
Over Verdun zei de minister o.a.:
„Ten-wijl de verbondon regoeringen
aldus de volkomen overeenstemming
van inzachiten toonen en <ie volkeren
hieruit nieuwe aansporing putten om j
mot onwrikbare volharding verdere j
inspanning en offers zich te getroos
ten, is de aandacht der geheele we
reld met bewondering gevestigd op
de daden van het Fransche leger bij
Verdun. Men kan reeds nu verzeke
ren, dat de slag bij Verdun eeu be
langrijk succes Yoor Frankrijk is,
daar de vijand het voornaamste doet
van zijn plotselingeai aanval miste,
ui. om ln Frankrijk en de geallieerde
en neutrale landen depressie era ont
moediging te wekken. Dit doel'is mis
lukt, donk zij den schitterenden weer
stand van de Fransche troepen
De minister eindigde aldus: „Ons
doel is eenvoudig dot om met al onze
kracht te strijden voor 'de gemeen
schappelijke ooreaak. en terzelfder
tijd de hoogste en vitale belangen der
Italianen te -behartigen. Deze oorlog
opemt zonder twijfel een nieuw histo
risch tijdperk voor de beschaafde we
reld. Zeker van cms recht, geschaard
om onzen koning, handelend in vol
komen overeenstemming mot onze
wapenbroeders, zullen we dapper
strijden en onze hoogste kracht geven
ten einde de overwinning "te behalen,
die ons een tijdvak zal brengen niet
van haat en overheerseïring, gelijk
craze tegenstanders willen, maar tan
rechtvaardigheid en vrijheid voor alle
volken. Zeker zullen ons nog zware
beproevingen wachten, maar met de
nauwe samenvrerking der geallieer
den, dank zij de heldhaftige inspan
ning van onze dappere strijdkrachten
te land en ter zee en dank zij de thans
volkomen eensgezindheid der geesten
ln het binnenland; de vaderlandslief
de van alle partijen en ld assen, zul: era
met vertrouwen een schitterende toe
komst voor Italië tegemoet zien.
leder van ons aou zich gelukkig ach
ten hoe zijn persoonlijke opvattin
gen ook mogen zijn op eonige wij
ze to kunnen bijdragen nan het heili
ge werk dat onze voorvaderen begon
nen, aan de voltooiing van hec groot-
6clie gebouw door hen met zooveel
vaderlandsliefde en opoffering ge
bouwd".
Reuter deelt verder mede: Kamer
en tribunes waren dllcht bezet- Alle
ministers waren aanwezig, De Ka
mer volgde met haast religteueo aan
dacht de verklaring van Sonnino, die
herhaaldelijk dloor toejuichingen
werd onderbroken. Toen de minister
oprok over het optreden der Italiaiui-
schft marine ter redding van het Ser
vische leger, juichte dc Kamer leven
dig era werd er geroepen: „Leve de
vloot!" Toen hij sprak van het herstel
van België, stond de geheele Kamer
op en riep: „Leve België!" De zinsne-
quith, tokten grootóche betoogingen
uit. Men riep: „Leve Rusland" „Leve
Frankrijk!" „Leve Engelandl" De
woorden over Verdun lokten een
nieuwe ovatie voor Frankrijk uit. Aan
liet s-iot van de rede werd non het
leger een ovatie gebracht. De minis
ter werd warm toegejuicht ook van
de diplomatieke tribunes af, en door
de ministers en afgevaardigden ge-
bukgewenscht.
Na Sonnino nam de republikein
Cappa hot woord. Hij wees er op
„van hoe groote waarde het is dat
buitenlandsclie politiek wordt gele
verd door een minister, die geacht is
om zijn volkomen eerlijkheid, zijn
karakter (bravo), zijn intcgrie leven.
(Langdurige toejuichingen). Thans,
tijdens dit groote drama van verwoes
ting in Europa, is aan allen de nood
zakelijkheid opgelegd van tucht, ar
beid era opoffering. Tegenover de
agressie van hot Duitache militairis
me heeft Ieder begrepen, dat a Lie
quaesties moesten worden ter zijde
gezet in hel belang van de eenheid
van inspantnlng ten behoeve van da
overwinning. (Levendige toejuichin
gen). Het gemeenschappelijk pro
gram is, dat het aller piicht is mede
Fe werken tot de zegepraal". De wel
sprekende rede van Cappa bracht
de Kamer in geestdrift, Sn.findra om
helsde Cappa, hetgeen tol nieuwe
ovatiën aanleiding geeft.
Er waren een i ge moties i ngediend
maar minister Sonnino wees er op,
dat de regeering van de Kamer een
volledige motie van vertrouwen moest
verlangen, die uiting zou geven aan
de eenheid der bedoelingen gelijk die
uit de discussiën bleek. De minister
vroeg daarom aan Aliessio c.s., die
een motie hadden ingediend, ooi deze
in te trekken en de voigende motie
te aanvaarden: „De Kamer keurt de
verklaringen van de regcering goed
en ziet af van de beraadslaging over
de artikelen der begrooting van bui-
teniondsche zaken". Altessio aan-
vaarotle dezen tekst en de andere mo
ties werden Ingetrokken, waarna de
motie van veriivuwen bij hoofdelijke
stemming met 352 tegen 36 stemmen
werd goedgekeurd. Deze uitslag gaf
wederom aanleiding tot een grootsche
manifestatie.
Verspreid nieuws.
DE OORLOG IN DE LUCHT. De
Fransche staf meldt: „Zondagnacht
ondernam een Fr&nsch vliegerseska-
der van 9 vliegtuigen eeu belangrijke
operatie, ter bombardeerirag van de
streek van Con flans, ArnavilLe en
Rombaoh. Ondanks den dikken mist
werden uitgeworpen: 12 bommen op
het station van Conflans, 16 op de
fabriek te Rombaoh, 8 op liet station
te Ainaville, 11 op don spoorweg
Pagiiy—Aras aan de Meurthe.
Zaterdagnacht beschoot een Frorisch
luchtkauon in de Noordzee op 100 Me
ter hoogte een Duitecli luchtschip; 16
projectielen weiden afgeschoten, van
welke er verschillende troffen".
De Duitscho staf meldt dat bij Per-
vyse (Vlaanderen) eau vliegtuig der
geallieerden word neergeschoten.
Luitenant Bertliold schoot ten N.W.
van Peronne zija vijfde ijandelijk
vliegtuig neer, nu eon Engelsclien
tweedekker,
DiE DUIKBOOTEN-OORLOG. De
bemanning von den in IJowiiden bin
nengekomen Nederlaudsclieu schoe
ner „Voorwaarts" rapporteert gezien
te hebben, dat het Zweedocho stoom
schip .IloUandia" voor de Tfaeema-
morading verloren «Ine, naar men
vermoedt door toroedeeiing. aange
zien dc- bemanning reeds in do booten
was vóór het schip zonk. De opvaren
den werden met hun booten opgepikt
door eenlrte Engatsche torpedobooten
die in do nabijheid waren.
Lloyds meldt, dat het Engelsohe
stoomschip „HarrovLan" (4309 ton)
tot zinken gebracht ls. ovenzoo de
Nooreóhe schepen „Glondoon" (1917
ton) en „Papelera" (1591 ton). Er
■wordt bij gemold, dat de bemanning
de „Papelera" een kwartier tijd
kreeg om het schip te verlaten. Een
andere Noarsohe boot nam de opva
renden op.
DE GEALLIEERDEN TE SALONI-
L Generaal Sarrall hoeft zoo
seint Reuter na den Griekechen
prefect te hebben kennis gegeven van
zijn plan. de bureaux doen bezetten
van het blad ..Nea Alithca", wegens
het oubllooeren van borlohten. die
ten nadoele zitn konden van het Frara-
sohe leger, will zU in strijd waren
met de waarschuwing, om geen troe
penbeweging te vermelden.
DE TROEBELEN IN MEXICO.
Volgns eon telegram uit Mexico City
heeft het departement van oorlog be
richt ontvangen, dat Carlos Carran-
za, een neef van generaal Carranza,
het lijk van Villa heeft gevonden en
het heeft medegenomen naar Chihua
hua. Villa zou te Ouel overleden zijn
tengevolge van de amputatie van een
zijner beenen. De minister van oor
log en generaal Obregon waren niet
ln staat de juistheid van dit bericht
na te gaan.
AMERIKA EN DUITSCIILAN'D.
Reuter seint uit WashingtonPresi
dent Wilson hoeft de nota voltooid,
die bedoekl is uls de laatste in het
geschil mot Duitschlarad over de on
derzeeërs. Verder seint Reuter nog
uit WashingtonVolgens inededee-
ling van het departement van Bui
tenlandsclie Zaken waren twee Ame
rikanen aan boord van hot stoom
schip ..Imperator", op weg ran 'de
Verecnigd8 Staten naar Marseille,
dot de vorige week zonder vooraf
gaande waarschuwing beschoten
werd door een Oostenrijkschen on
derzeeër. Eén Amerikaan werd ge
wond.
Stadsnieuws
ONZE VLOOT. In de concertzaal
van „De Kroon" hield Maandag
avond, daartoe uitgenoodigd dooT de
afdeeling Haarlem van „Onze Vloot",
de lieer H. A. vreeburg, ingenieur
aan de Militaire Luchtvaart-afdeeling
te Soeste-rberg. voor een eivolle zaal
een lealng met lichtbeelden over
„Een en ander over de Luchtvaart".
De voorzitter deelde bil den aanvang
mede. dat hat 10-jang bestaan van
de vereeniging feestelijk zal herdacht
worden. Daarvoor zal o. a. in het
Kurhaus te Den Haag een kunst
avond voor de leden gegeven worden.
De spreker van den avond begon
met op te merken, dat verhalen over
groote luchtgevechten en reuzen-
machines in het algemeen onjuist
EÜn. De vliegmachine i6 geen aan
valswapen. maar een middel ter ver
kenning. Op 23 Augustus 1915, des
avonds te 6 uur. is de eerste belang
rijke dienst door de aviateura in de
historie bewezen aan hun leger. Dat
was. doordat Engelsche vliegeniers
in twee uur tijd aan generaal French
de geheele opstelling van hert Duit-
sche leger, dat hem wilde aanvallen,
rapporteerden en hem zoo het middel
aan de hand deden, aan den om-
vattingsgree© to ontsuaopen. Een
goede vliegmachine moet vlug zijn,
plaats bieden voor twee personen,
een bestuurder en een verkenner, en
lang in de lucht kunnen blijven. Bo
vendien stijgen ze vlug. Op 2000 AL
zijn ze nog niet veilig voor geweer
kogels. hoewel op die groote hoogte
geweervuur gewoonlijk geen machine
kan doen dalen. Daarvoor is het doel
te klein en de snelheid te groot. Het
artillerie-vliegtuig regelt het vuur
van de artillerie, doordat liet aan
geeft. waar het doel ls. Dit aangeven
gaat met draadlooz© telegrafie of
met roeteeinen. Voor dit laatste heeft
men een bus met samengeperste lucht
en roet. I>oor hot langer of korter
openzetten van oen kraantje laat mera
een groote of kleine kolom roet ont
snappen. die. al naar de grootte, een
bepaalde beteekenie heeft. Verder
heeft men nog vliegtuigen om bom
men te werpen. Dit laatste le aeer
moeilijk. Het ls even moeilijk ale
uit eeri voorbijsnellende automobiel
met een knikker eeu 6clioensm eer-
doosje. dat op straat ligt. te raken.
Voor dit doel zijn dan ook luchtbal
lons beter, die langzaam vliegen. Ge
vechtsvliegtuigen moeten zwaar zijn,
om stabiel te liggen. Ze zijn geoant-
serd en voorzien van mitrailleurs of
kanonnen van ten hoogste 6 c.M. Deze
kunnen wel 100 schoten per minuut
afvuren. De bemonning beetaat uit
4 h 5 menschen. een bestuurder, een
reserve-bestuurder, dria kanonniers
en een mecanicien. De vleugels zijn
40 M. lang de lengte is 35 AL Om
deze te verjagen heeft men kleine,
-lugge vliegtuig jagers.
De heer Vreeburg behandelde \oorts
wat de landen vóór den oorlog op
dit gebied bezaten en wat door de
oorlogspraktijk daarin veranderd is.
Na de pauze kwamen de watervlieg
tuigen en de speciaal Nederlandsche
luchtvaart ter sprake. Na afloop der
lezing werd met de biosooou de on
langs door de filmfabriek „Hollan-
dia" voor „Onze Vloot" vervaardigde
film ..Onze Torpedodleust" vertoond.
De avond was zeer leerrijk en inte
ressant.
DE LAATSTE UITVOERING.
Zoo bij wijze van klup c*> den vuurpijl
is Maandagavond de laatste uitvoe
ring gegeven van de groote serie-uit-
vo&ringen voor de militairen georga
niseerd door de afd. „Voor de For
ten" van het Comité tot ontwikkeling
en ontspanning der gemobiliseerde
militairen. De laatste, maar stellig
niet de minste, 't Was gezellig genoeg
Maandagavond ln den Schouwburg.
Van beneden tot lx>ven zaten, waar
maar plaats was, de militairen, rulli-
cicos, en kaderledeiL De stelling-coin
mandant was vertegenwoordigd door
Majoor Groote, chef van don staf Ln
ae stelling. In zij" nabijheid zaten
op bescheiden plaatsen de lieeren
Willem Dyserinck en Mr. P. Tide-
man, voorzitter en Ld van «ie Com-
mlssië. Der dritte ini Bunde, A. J. R.
Pront, liet zich niet zien, doch we
wisten waar hij te vinden was. achter
't tooneel en ln oudere verborgen
hoeken waar 'n gewoon sterveling
niet mag koniera om den boel zoo te
bedisselen, dat alles prachtig van
stapel moest loopen. Voor de zooyooI-
ste maai is 't dan ook weer de heer
Prent geweest, wi&n de eer toekomt,
een avond georganiseerd te hebben
voor ra vierhonderd soldalen, "n pu
bliek, dat niet gau w te bevredigen is.
Wel mocht de hora- Dyeerinck hem
in de pauze een eere-saluut brengen.
Maar daarvoor vvus er al heel wat
gebeurd. Daar waren immers ln de
eerste plaats de heer Chr. vau Ab
coude met Mej. Betty Paul us, die
waar ze zich onder de militairen ver
toonen, altijd kunnen rekenen op een
aandachtig gehoor en 'n geestdriftig
applaus, «Jat ook tlians telkens weer
klonk, als Abcoude, de gezellige con
férencier meteen gepasi»ortoerd
militair, één, die 't klappen van de
zweep heeft gdoord in de Loenen—
Vreeburgscho binnenlanden, "ra nol-
dalenliedje had gezongen, waarin ge
waagd werd van soldaten vreugd of
Ïoïtenrnls-èro. Mejuffrouw Pmihis
zong eenigo aria's, waarvan vooral
die ui< de opera: Sainsoa en Dalilah
een daverend 'applaus haar loonde.
Toen stond van Abcoude weer van de
piano op, waaraan hij de zanger©»
had begeleid, zong liedjes era
vertelde aardigheden, nieuwe en uit
de oude doos. Met eon tooneelstukje
„Rustige luitjes gespeeld door ,.DÖ
Vrije club" te Amsterdam, werd het
eerste deel van den avond besloten.
De klucht werd goed gespeeld, zoodat
de lof, die d« heer Dyserinck c-ven
later deed hooren, en de krans, die
het gezelschap aan gel .«oden werd, wel
verdiend waren. Mej. Paulus kreeg
een fraai on bloemenmand en de heer
Van Abcoude een krans De voorzit
ter der Commissie maakte meteen
van d« gelegenheid gebruik, 't winter
seizoen voor gesloten te verklaren.
De militairen mogen nu spoedig hun
vermaak In 't water zoeken. Na de
pauae speelde het duo een huiselijke
acéne, waarbij de heer Van Abcoude
zich als een verdienstelijk finitateur
deed kennen om Mej. Paulue zong ca
baretliedjes van haar kunst broeder.
De avond werd besloten jammer
dat velen de oude onhebbelijkheid
hadden, zoo'n paso- nummertjes voor
t einde weg te gaan met eoi daten-
liedjes waarvan vooral 't „Wolletje"
insloeg. De Commissi© licoft op zeer
bevredigende wijze hanr seiarera be
sloten.
AVONDSCHOOL VOOR HANDELS
ONDERWIJS. De volgende leerlin
gen zijn bevorderd naar de 2e klasse:
Pleuntje Baars, Maria B. Cl. Botti,
Johanna M. Iupijn, Gerrldiaia Ivaaks,
H. Las6Chuit, J. Pieo, Johanna M,
Ames. J. J. Aufderheyde, L. W. v.
Beek, Geertruida M. v. <L Boo ren,
Arma AL Urakel, F. Brandt, G. Hee-
sela, Hendrika v Alphen, Wilhelmi-
na v. Alphen, F. M. Aukes, .Anna B.
Deyliue, H. J. Hoek, A. J. E. Pieiage,
Fred. Smit. Willem A. Smit, L. Smit,
Maria A. Staphorst, C. J. v. Vljet,
Sara M. de Wilde, J. de'Wit. A. C.
Wijkhuizen, J. Boeree, Johanna E.
Brandt, C. G. A. Cassée, Th. Cramer,
J. J. dé Geus, Caorlina A. HAnseler,
A. Harteradorp, Geertrulda G.» Hesse-
link, C. P. Heijstek, H. Ilille, N. v.
d. Ho let, P. Jet see, J. J. de Jong, Anna
M. Klerk, G. Koers, J. Kotten, Tj.
Kramer, Alaria H. Krijnders, Wilheb
mina Langenberg, J. v. Leeraum. J.
Mandemaker, Maria II. Alalia, N. J.
Michel, J. Mooij, P. H. S. Mos, Geer-
truida v. d. Mije, A. Onkenhout, C.
J. C. v. Oijt, Trijntje Pet, E. Pronk,
C. M. N. Reiziger, Clarn J Reijnen,
F. A. v. d. Wetering, J. II. v. Zonne-
veld. Paulina A. Slaterus, A. Smit,
P. G. v. d. Spek, Johanna A. R. Tu-
j, Geraixtina v. d. Ven, Elizabeth
G. M. Versteeg, P. Visser, P. H. v.
Vliet, L. Vosehard, 11. A. Webor, So
phia C. v. Welsouus, Engolina Wen-
sink, Trijntje Wit, W. v. Wunnik,
Christina W. de Zwart.
Naar de 3de klasse: J. G. Boeree, J.
H. Bosse, B. Cornet, Cath. J. v. He-
mert, W. F. v. Honschoolen, Jacoba
Karmelk, W. de Kmjff, Anna L. Lan-
geveld. Wilha. J. J. Beilsehmidt. B.
Biersteker, K. Blauw, Ch. Boeree,
J. F. Bui&snk, A. v. Diemen, L. J. An
derson, H. A. Bank, F. A. v. Braam,
F. C. Hage, C. v. d. lieijde, Johanna
Chr. Keijzer, Helena M. M. Mühren,
W. Plantjé, J. Verheem, \V. C. N. v.
Vliet, H. J. P. Voeren, W. J. Spangen
berg, A. Warnar, A. J. de Witte. Nl-
eolina Bunneke. A. G. Duiverman,
M. J. Felix, G. v. d. Have, J. P. v,
Heinert, A. Hendriks, J. A. Henning,
Alida Kamtneijer, H. C. v. Keulen,
Marianne Krui ver, C. B. de Laat, B.
J. Moolen&ar, Chr. Noorda, G. J.
Peachar, \V. P. Pierlot, Maria IL
Rees, 1L Riedeman. H. Riet, G.
Snijders, Maria A. Spleet, Geertje
Tïerie, R. J..W. Tuning, J Verton,
J. C. Verton.
Naar de 4de klasse: W. J. Claveaux,
J. J. Aratonlsse, K. G. v. d. Haak, J.
Vonk, J. Wen sink, Jeantljne F, Heij-
danus. J. Beijk, A. Brandon, Karelina
Breebaart, Anna E. de Bruijn, Anna
Dekker, J. v. Essen, P. J. A. v. c. Heij-
de, J. llorsmeier, C. Kaptijn. Chr.
Klerk, J. V. Koeh, J. J. Kramer, G.
J. Kuijbc-n, D. v. Leeuwen. Berendl-
na Meitz, Jacoba Meijnliout Chr. W.
M. Lobrij, J. J. Schild, S. Smit, C.
Spaargaren, D. Spaargaren, Chr. D.
Stutterheim, A. P. Suurendonk, P.
Tuijtel, H. Uittenbosch, IC Veil inga,
Elisabeth Voorn, J. A. Vaas, A.
Vreem, Elisabeth J. do Vries, Anna
P. M. Wesselink, C. J. West era.
Arendje A. v. Wouden. Johanna v.
Zanten.
Naar de 5de klasse: W. 1'. KlaVer,
Helena Baaij, Cornelia v. Bi M er beek,
1L J. Bordes, Francina Bos, Maria C.
Cramer, W. G. Drever, C. A. Dijk,
Chr. Eibink, A. Engels, J. A. Engels,
IL I- Eimik, E. A. Geldorp, K. Groot,
J. G. Hos, A. IL Beenhakker, J. Chr.
Fortgens, P. Mooi.iman, J A. Sunter,
A. Uiterwijk, F. A. Brocrsma,
J. de Jager, J. Molenaar, A. Scholtan,
II. Schornngel, G. L. P. Sikman, F.
W. Vermeer, Chr. H. Vasshard, W.
Vreeken.
HERIJK gcaohledt op 19 April van
i 1,2—12 uur voor Nassaulaan, Mag-
talenaatraat. Witte Uccrcnstraat,
Kinderhuisstraat Van 1—4 uur: Naa-
snustront, Korte en I.ange Margoro-
thaslraat, Ridderstraat en Pieiorstr.
FEUILLETON
HECTOR MALOT.
147)
Wij snellen ijlincs de trap af, om
onze aasten beneden aan het bordes
te ontvangen.
Het diner vereeuiitdo ons allen en
natuurlijk spraken wij «jvor het ver
leden
Onlange. zoide Mattia, heb
ik in de speelzaal te Baden een En-
nelsoh heer ontmoet met witte, nun-
tifce tanden, die biina. altijd glim
lachte. ondanks zijn tegenspoed in
het snel hij heeft mö niet herkend,
en mil de eer bewezen, een gulden
van mij te leenen om dien zóó op te
zetten, dat hil zeker winnen moest;
het was oen zeer vernuftige bereke
ning. maar dien avond gelukte rij
nietde heer James MUligan verloor.
Waarom vertelt gij dat, nu Rémi
er bij ie, mijn beste Mattia?- vroeg
mijn moeder hij ia in staat om zijn
oom oudere land te zenden.
Zekor, mama.
Waarin zou dan zijn boete be
staan. vroeg mijn moeder.
Hierin, dat mijn oom. die alles
heeft opgeofferd, om fortuin te krij1-
gen, zijn onderstand zal verschuldigd
zijn aan hem. dien hij vervolgd heeft
en getracht heeft te doen omkomen.
Ik heb nog 't een en ander verno
men omtrent zijn medeplichtigen, zei
Bob.
Omtrent dien afschuwelijken
Driscoll? vroeg Mattia.
Niet van Driscult zelf. die nog
altijd aan de overzijde van den Oceaan
is, maar van de familie Driscoll.
Vrouw Driscoll is verbrand, eens dat
zij op den haard was gaan liggen, in-
plaate van op tafel en Allen en Ned
zijn veroordeeld om hun gansche le
ven in een strafkolonie door te bren-
Senzij vindeu daar hun vader,
En Kate?
De kleine Kate pas', haar grootva
der op, die nog altijd leeftzji wonen
in De Roode Leeuw de oude heeft
geld; zij zijn niet ongelukkig.
Als ze kouwelijk is, zeide Mattia
lachend, dan beklaag ik haar, de oude
heef; niet graag, dat men te dicht bij
den haard komt.
Bij die herinneringen aan hot ver
leden had ieder wat le vertellen had
den wij niet allen gebeurtenissen te
herdenken, waarbij leder onzer van
meer of minder nabij beirokken was
en waarover wij allen gaarne spra
ken, want zij vormden den band, dien
ons samen verbond.
Toen het diner afgoloopen'was, trok
Mattia mij terzijde bij een der ramen.
Ik heb een idee, zeide hitwij
hebben dikwijls muziek gemaakt voor
onversohilligen thans mooten wij wel
muziek maken voor hen, die ons dier
baar zijn.
Is er dan voor u geen genot zon
der muziek? Altijd, overal en in alle
omstandigheden muziek denk eens
aan de koe, die er zoo bang voor was.
Wilt gij het Napolitaaneche lied
eens spelen?
Met genoegenwant dat heeft
Lize haar spraak teruggegeven.
Wij namen onze instrumenten. In
een fraaie, met fluweel bokioede kist
had Mattia con oude viool, die mis
schien wol een gulden zou opbrengen
als wij haar verkochten, en ik haalde
de oude harp, waarvan het hout on
der de tallooz© regenbuien zijn oor
spronkelijke kleur had teruggekregen.
Men vormde een kring om ons, maar
op dit oogonbLk kwam er een hond,
een poedel binnen. Hij is erg oud ge
worden, de goode Cap!hij is doof
maar zijn gezicht :s nog goed. Op het
kussen liggende, waurop hij zijn da
gen doorbrengt, heeft hij de horn her
kend en hij komt hinkend naderbij,
om do „voorstelling". Hij heeft een
bakje inzijn bek; hij wil de ronde
doen bij bel „goeerd publiek", op zijn
achterpooten loopendemaar de
krachten ontbreken hem; hij zet zich.
neder en groet het gezelschap deftig
met een poot op zijn hart.
Toon ori6 lied uit was 6tond Capi op.
zoo goed eu zoo kwaad als het ging
Ieder legde zijn gift 'ui het bakje en
Capi, getroffen door de milde giftou,
bracht het bij mij. Hot was do mooiste
inzameling, die hij ooit gedaan had
er lag slechts zilver en goud optaclu
tig gulden. Ik kuste hem op zijn snuit,
zooais voorheen, toen hij mij troostte
en die herinnering aan de armoede
mijner kindsheid need een denkbeeld
bij mij oprijzen, dut tk terstond uitte
Die som zat de eerste bijdrage
zijn voor oen c-rpleginga- en too-
vluchtsoord voor kleine etraatrauzikan.
ten mijn moeder en ik zullen het ove-
rige geven.
Lieve mama, zeide Mattia, terwijl
hij de hand kuste zijnor moeder, mag
ik een klein aandeel in dal goed»
werk dragen? Als gij het toestemt zal
de opbrengst van mijn eerste conoeri
te Londen gevoegd wordon bij hetgeen
Capi ontvangen heeft.
(Geautoriseerde overdruk van hel
gelijknamige boek, verschenen bij de
firma D. Holle, te Rotterdam.)
