- Opgericht 1883.
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
Jaargang No. 10104
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdaren.
DONDERDAG tS MEI 181S
Tot de plaatsing van advertentlën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. Do Verzekering der (per wenk) geebonneerden wordt gewaarborgd door „Tbe Ooean" Rokin 151, Amsterdam.
ADVERTKN l IÊN:
Van 15 regels 75 Cts.Iedere regel meer 15 Cts. Bulten het Arrondissement
Haarlem van 15 regels 1elke regel meer f 0.20. Reclames 30 Cts. per regel.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Advertentiën van Vraag en Aanbod, van 1—5 regels 40 Cts. per plaatsing,
elke regel meer 10 Cts. k contant
Redactie en Administratie: Groots Houtstraat 53.
Intercommunaal Telefoonaummcr der Redactie 600 en der Administratie 724.
Drukkerij: Zolder Bottenspaarne 12. Telefoonnummer 122.
ABONNEMENTEN
PER DRIE MAANDEN J
Voor Haarlem en de dorpen In den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) met het Letterkundig Weekblad „De
Zaterdagavond"1.50
Pranco per post door Nederland 2.
Afzonderlijke nummers0.05
Oeïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem037 l
w b 9 de omstreken en franco per post 0.45
Uitgave dar Vennootschap Loarens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
VRIJDAG 19MEL
Schouwburg. Jansweg: Tournée de
la Comédle Fran^aise, Dir.: Roger
Gérard: La Demoiselle De Magasiu.
Bazar Haarl. Jongem. Ver. Muziek
8otrée, 8 uur.
Bioscoopvoorstellingen: Cinema-Pa
ter..; Gr. Houtstraat. Biosc. Theater,
Gr. Markt Biosc. Theater, Barteljo-
ilsstraat
Rooken door kinderen
Ld ons vorig nummer is meegedeeld,
dm een Commissie ls samengesteld
om rapport uit te brengen over het
ronken door kinderen
Of dat gebeurt, behoeft niet meer
onderzocht te worden, dat is wel be
kend. maar het zal belangwekkend
zijn eens na te gaan hoe groot de
omvang van het kwaad wel ts. In een
hoogste klasse op een iagere school
rookte van al de jongens, die natuur
lijk niet ouder zijn dan twaalf en der
tien. een enkele bij uitzondering veer
tien jaar oud, slechts eén niet. Ook
worden rookene gevonden in de derde
klasse. Leeftijd acin jaar! En *t erg
ste dat gewoonlijk de oudere er van
w- en en "t niet verbieden.
Natuurlijik ifl zooiets verkeerd voor
Jonge kinderen 't Maakt hen sui en
ongeschikt om 't onderwijs te volgen
en hééft een nadeeligen invloed op
hart en bloedvaten. Wat er tegen te
doen? Verbod van verkoop? Bepalin
gen in de politieverordening? Boeten
aande oudera? Aoh. de deugd
Iaat zich kwalijk bij wet en verorde
ning voorschrijven. Maar laat ons
ti. et vooruitloöpen op 't work van do
■Commissie, zoodra haar rapport ver
schenen 16 zai Cl- wel gelegenheid zijn,
èp Ue zaak terug te komen.
naBEEBSSSBSSSt ÏÉ.I53SS23S7SZ23^
stadsnieuws
fe' nrafsohspplj van Hijvarheïd
Omtrent de jaarvergadering van de
Maatschappij van Nijverheid, die-,
zooa.s men weet, ditmaal te Haarlem
wordt gehouden, vinden we in het
programma allerlei bijzonderheden.
Donderdagavond 29 Juni komen de
directeuren, afgevaardigden en dona
teurs samen in De Kroon, waar zij
door het Haarieinsche departement
ontvangen women. Om 9 uur is er
ontvangst ten Stadhuize door het Ge
meentebestuur, waarna een samen
zijn in Do lvroon volgt. Vrijdagmor
gen (30 Juni) is er tusschan de och
tend- en middagvergadering een
noenmaal aangeboden door het Haar-
lemsclte departement en gelegenheid
tot bezichtiging der Grooie Kerk. In
den namiddag vertrekt men per ex
tra-tram, auiigeboden door de E, S.
M. naar Zandvoort, waar in Hotel
Groot Badhuis n geineenschappehjKe
man tijd gehouden wordt. Zaterdag
1 Juii wordt nu ailoop der vergade
ring een boottocht naai- Minuiden
aangeboden door het departement
Haaiaem. Aan boord wordt het noen
maal gebruik, dat door het Hoofdbe
stuur wordt aangeboden. Per extra-
trein keert men naar Haarlem terug-
Nederlandsche Jaarmarkt
Aan da punten der agenda onttee-
nen we nog, dat het hoofdbestuur
voorstelt voor f 10G0 deel te nemen in
het waarborgfonds een in dit najaar
te Utrecht te houden Nöderiandsehe
Jaarmarkt, die ten doel zal hei/ben
den grossier en winkelier in direct
verband te brengen met den Neder-
landschen fabrikant en dus deel uit
maakt van de actie voor betere waar
deern ;g van oigén nijverheid. De win
kelweken hebben cc oogen van liet
grooie publiek voor deze zaak ge
opend. Je jaarmarkt moot dit ook
doen bij den grossier en den winke
lier. Vooral uit de niededeelingeii van
de rijksnjjye: Leiiiscousutenten is ge
bleken, hoa weitachelijk zulk een jaar
markt is. Op verzoek van den chef der
afdeeling Handel van het departe
ment van Landbouw, Nijverheid en
Handel, M. J. C. A. Everwijn, heeft
het verzoek tiucgowerkt tot he*, stich
ten eener vereen:ging, die het houden
van jaarmarkten ten doel heeft. Als
plaats is Utrecht gekozen, omdat het
initiatief genomen is door den voor
zitter en secretaris van het Utrecht-
sche departement, do hoeren E. A.
Hamburger w.i. en J. W. Schuit, om
dat het Utrechtsche Gemeentebestuur
dadelijk tastbaar medewerking beloof
de eu omdat Utrecht als verkeersmid-
dolpuut van ons land voor een jaar
markt als aangewezen Is.
ANDRó v. d. BERG. De toestand
van den heer Van den Berg was he
denmorgen niet verergerd. De patient
was bij kent:.?, gekomen cn had een
rust: gen nacht gehad. Niettemin
wordt zijn toestand nog steeds ern
stig ingezien.
Een tweedeTayter-dooument
Het Gemeente-archief bevat onder
de notarieel© noten nog een tweede
bewijsstuk, dat de halve nalatenschap
va» Elisabeth van der Hulst inder
daad uitbetaald is door «ie executeu
ren van Teyler's testament aan de
erfgename» van Catharine ORhoff.
Toen nl. de executeuren van Catha-
rlna's laatste wilsbeschikking op 5
Juni 1785 door bemiddeling van no
taris J H. Froicben het bedrag van
Elisabeths halve nalatenschap had
den geïnd, en nog andere zaken in
orde waren gemaakt, konden zij
overgaan tot verdeeling van Catha-
rina's nalatenschap Daartoe werd
tier dagen later, op 15 Juni '785, dtor
notaris G. Kok Jr., te Haarlem opge
maakt een „Korten staat, reeckenlng
en verantwoording mitsgaders pro-
visioneeLo liquidatie, scheyding en
verdeel in g van den boedel en goede
ren nagelaaten door wijlen juffrouw
Catharina Olthoff, weduwe wijden
„den Heer Adriaan Blonkert".
Ln dezen staat wordt nu beves
tigd, dat de halve nalatenschap van
Eldsabeth v. d. Hulst inderdaad
uitbetaald lsenookmede
is verdeeld onder de erf
genamen van Catharina
Olthoff. In de opgaaf van de gel
den enz. die te verdeelen zijn, wordt
do door Teyler's executeuren uitge
keerde som genoemd. Men leest daar
ais zesde post der te verdeelen gel
den: „Zesde ontfang betreft eene'in-
gekoome pretensie ten lasten der
nalaatenschap wijlen den heere Pie
ter Teyier van der Hulst, op don In
ventaris folio 26 recto en verso ver
meld.
't Proces zijnde een eyach van een
maal Horiderdduyzend guldens, ten
lasten van de naiaatenscltap van den
heer Pieter Teyier van dor Hulst ln
eaa d'appel, litispendent voor den
Hoogen Raude. in Holland, werd al
hier gobragt voor Memorie".
(Dö uitspraak van deat Hoogen Raad
over de kwestie van de terugbetaling
van dit legaat gemaakt aan Pieter
Teyier van der Huist, dat na don dood
van P. T. v. d. II. weer verviel aan
Catharina» erfgenamen, geschiedde
pas 25 Februari 1786; de aom is eerst
op 7 April 17S6 aan de erfgenamen
van Catharina Olthoff uitgekeerd
kunnen worden, vandaar dat du deel
van den „Zesde ontfang" op 15 Juni
1785 pro memorie moest uitgetrokken
worden. Red. H.'s D.)
„Van de Heeren Executeuren van
den Testomente van wijlen don Heer
Pieter Teyier van der Hulet, een
somma van twintig duyzend vier hon
derd een gulden, zestien stuyvors en
neegon penningen voor 't capltaal
van de helft der nalaatenschap van
wijlen Elisabeth van der Hulst, dour
den Heer Pieter Teyier van der Huist
met Last van fidei commis bozeeten
geweest bij onderlinge oonventic, en
aoooord aan den Rondanton bij Ac-
ten den 5en Juni 1781 voor don nota
ris Ju Mus Hendrik Froicben gepas
seerd. afgegeven 20401 16: 9."
ITet is nu dus wel door de twee door
ons gepubliceerde documenten bul
ten twijfoi gesteld, dat de nalaten
schap, waarover ten Jare 1916 wordt
geprocedeerd reeds 131 Jaar gele
den uitbetaald ia
De opmerking rest ons nog, dat
m«n zal bemerkt hebben, dat de hier
boven genoemde som van 20 401 gul
den 16 stuivers en 9 penningen niet
overeenstemt met 't in het eerst door
ons gepubliceerde document genoemds
som van 25.968 gulden 3 stuivers en
9 penningen. De reden hiervan is hier
in te zoeken, dat men na de ultkee-
ring van de laatite som tot de ont
dekking is gekomen, dat te veel uitbe
taald was, waarom bet In de acte
van 5 Juni 1785 vastgestelde bedrag
later is verminderd tot de ook in do
acte van 15 Juni 1785 genoemde som.
PRINS. De toestand yod Mgr.
Prins is nog dezelfde.
BESMETTELUKE ZIEKTEN. Te
Beverwijk kwamen ln de afgeloopwr
week voor 2 gévallen van dlphtheritis,
Le Haarlem 3 gevallen van diphtheri-
tis en te Veisen 1 geval van roodvonk.
MUZIEK LN' DEN HOUT. Woens
dagavond is het eerste conoert in de
stad stent ln den Hout gegeven. Het
was te verwachten, dat zeer velen het
mooie weer zouden benutten, oin te
gaan luisteren naar do als altijd goe
de muziek van het Haarlemsch Orkest
én d:e verwachting weid niet teleur
gesteld. Natuurlijk leek het weer
yreemd, nu het grootste deel van de
muziek nog bij daglicht uitgevoerd
werd, doch het belette niet dat men
luisterde en zich amuseerde.
A. NAGTZAAM. De toestand van
den heer A. Nagtzaam is langzaam
vooruitgaande. Mot werkzaamheden
mag hij zich nog niet bezighouden,
doch al vergt zijn toestand dat hij zich
zeer ontziet, hij mag toch af en toe
opuitten.
S. D. A. P, Woensdagavond ver
gaderde de afdeeling Haarlem der 8.
D. A. P. Daar de heer A. Nagtzaam
verhinderd was nog steeds door ziek
te, werd de vergadering geleid door
den heer D. Peereboom, 2en Voorzit
ter. Medegedeeld werd o.a. dat de
heer Warmerdam, bestuurder der al-
deeling en tevens administrateur van
„De Volksstem, bedankt bad wegens
vertrek. Door den voorzitter werd
hem een woord van dank gebracht
voor zijn werkzaamheden.
Steuncomltè-kwestla Een
beeprekine werd gehouden over de
kwéstia indertijd breedvoerig in dit
blad besproken, omtrent de houding
van het lid der partij, den heer Jan
Gerritsz, in zijn kwaliteit van lid van
k HaarL Steuncomité, tnaak» t stop
zetten van steun .aan de grondwerkers
en hen die geacht konden worden
grondwerk te verrichten, voor welke
stopzetting bedoeld lid zich had uit
gesproken. Na breedvoerige discussie,
sprak de vergadering zich ln dezen
geest uit, dat zij niet voor de-
zehoudtngkoninstemmen
en dat die houding van het
bedoelde lid voor zijn
eigen vorantwoordelijk-
h e i d k o m t.
Het uitbrengen van het kwartaal
verslag, alsmede de verkiezing van
een lid voor het bestuur (vacature de
heer Warmerdam/ werd aangehou
den. Het werk voor de a.s. Staten-
en Gemeenteraadsverkiezing werd ge
regeld.
DE GEMEENTERAADSVERKIE
ZING De afdeeiing Haarlem der
S. D. A. P. stelde als candaat voor
de Raadsverkiezing voor den Gemeen
teraad in dlstriot III (vacalure-Mr.
M. Slingenberg), de heer M. H Groe-
neaidaal.
ISR. GEMEENTE. Dezen zomer
zai het 75 Jaar geleden zijn, dat de
Synagoge Ln de Begijnenstraat be
staat. Dezer dagen waa het 75 jaar ge
loden, dat de eerste steen gelegd werd.
De herdenking van het 75-jarig be
staan zal met een plechtlgen kerk
dienst herdacht worden..
AANGEREDEN. - De 70-jarige K.,
wonende te Heemstede, wilde Woens
dagmiddag in de Grooie Houtstraat
de sera at oversteken, doch werd door
een fietser omver gereden. De man
viel tegen een naseeerende tram aan
en werd eenige meters medeec-sleept.
waardoor hii een wondje aan de lin
kerwang opliet). Voor het overige
kwam hii met den schrik vrij.
CENTRAAL DRANKWEER-COMI-
Té. Onder leiding van Ds. A J.
Montiin hield Woensdagavond het
Centraal Drankweer-Comité een vor-
gedering. Besloten werd tot toelating
van d9 R.-K. Maria-vereeniging en
van de afdeeling Haarlem van de Ge
reformeerde Vereen iging voor Drank
bestrijding. De heer C van Eykern
werd benoemd tot afgevaardigde in
het Comité van rookverbod voor
kinderen. Op voorstel der vijf loges
van de I. 0. G. T.-besloot het Cen
traal Comité cm een adree aan den
Raad te richten tot wijziging van
art. 110 der Algemeens Politie-veror-
dening en wel in dien geest, dat
voortaan ln de herbergen het voort
brengen van nruziek öf zang door
middel van een automatisch instru
ment ook strafbaar zal worden ge
steld. Tot dusver wordt alleen in dat
artikel geervroken van zang of mu
ziek. voortgebracht door muzikanten.
Het is gebleken, dat vooral kleine eu
veriofzaken zich automatische mu-
ziek-instrumenten aanschaffen en
dat door die muziek des avonds ve
len langer in de herbergen vartoe-
ven. dan anders zou geschieden.
Aangehouden werd nog een voor
stel. om te komen tot vervroegde
herbereslulting. o. in. in verband
met de 9-uur-winkelsluiting.
SCHOON NEDERLAND. No. 5
van den derden Jaargang van boven
genoemd tijdschrift is geheel gewijd
aan Haarlem. Het artikel is aardig
met photo's geEllustr^rd, ofsdhoon
de duinweg „gezien vanaf (brrr!) het
Kopje geen juiston indruk geeft
van «fa» werkelijke schoonheid van
dezen weg.
De schrijver verzekert, dat onze
Haariemsche zindelijkheid tot heden
spreekwoordelijk is gebleven en dat
de Haarlemmers van ouds onkwets
baar waren voor den minachtenden
spotnaam van „muggen'welke de
Haarlemmers reeds van oude tijden
her bezaten. Ook over do herkomst
van dezen vreemden sch 'rinaam weet
Le Francq van Berkheij ons wat me
de te deelen. Volgens hem waren de
echte Haarlemmers klein van gestal
te, zoodat er zaLfs een bekend gezeg
de bestond: „hij of zij is van Haar
lemmer maat'Bovendien waren ze
tenger van beenderen en bleek van
gelaat, Ja zelfs „geluwachtdg'Maar
het ontbrak de ..muggen'* niet aan
zucht tot vermaak op zekere tijden.
Doch al mogen de vastendagen, de
hartjesdag en die der paarde- en var
kens mark ten ook feiten hebben ba-
gelaten, die wijzen op een dolle uitge
laten vreugde, in het gewone doen
kenmerkten de Haarlemmers zich
door een zekere nauwgezetheid en
achterhoudendheid. Ook voor deze
eigenschappen weet de menschenken-
ner Le Francq een oorzaak te vinden,
die hij zoekt in den groot-en invloed
der doopsgezinden, welke hier in
vroeger dagen woonden. Immers tot
dit kerkgenootschap behoorden de
vermogend 6te Haariemsche kooplie
den en de meest ..hervorragende'
persoonlijkheden. Daar se alles met
kalm oordeel en bedaard overleg
ten uitvoer brachten, schuilt hierin
mogelijk ook de verklaring van de
zucht naar wetenschap en onderaoek,
alsmede het sterk ontwikkelde kunst
gevoel, soodat Haarlem altijd roepan
mocht op den bloei van geleerde ge
nootschappen.
Aan 't slot van het artikel wijst de
schrijver er op, dat de Secretaris van
„Verfraaiing'de heer W. Dy sa
ri nek, plannen beraamt tot reorgani
satie van het bureau voor Vreemde
lingenverkeer.
(Zie vervolg stadsnieuws pag.
Uit de Omstreken
BEVERWIJK De St. Ct. bevat
de statuten van ds Maria-Vereeniging
onder patronaat van de H. Agatha te
Beverwijk.
SCHOTEN. Op de van kracht ge
worden kiezerslijst komen voor 2143
kiec-era voor de Tweede Kamer. 2133
kiezora voor de Prov. Staten, 2053
kiezers voor den Gemeenteraad.
Door de dure en nog steeds stij
gende houtprijcoen ligt liet bouwen,
bier geheel stil. De drie villa's bij het
Raadhuis en drie burgerwoningen
aan den Kortoweg worden echter af
gemaakt. De plannen door den aan
nemer Vtnk, om bij het Raadhuis
eveneens vier villa's te bouwen,waar
voor de directiekeet reeds geruimen
lijd is geplaatst, is uitgesteld Wan
neer er in deze branche niet spoedig
een keer komt, zullen eerstdaags de
bouwvaklieden gedoemd worden tot
werkloosheid.
üinnenlacd
ONZE GEZANT TE BERLIJN EN
DE TUB A NT IA "-Z AAK. De „N.
R. CL" meldtNaar wij met stellig
heid vernemen, heeft het z.g. pers-
gesorek van den Nederlandschen go-
Kant te Berlijn met een verslaggever
van een Duitsch avondblad een
gansóh ander karakter gedragen dan
diens verslag en het daaraan aan
sluitende WoMf-telegram zouden
doen vermoeden. Elgenl Ijk kan er
van een interview in het geheel niet
eesoroken worden; onze gezant heeft,
bii een toevallige ontmoeting, er rich
toe benaald. on een desbetreffende
vraag te zeggen, dat hij voor particu
liere aangelegenheden naar Den
Haag ging. en op twee volgende vra
gen kort en krachtig ..neen" te ant
woorden. Éénlettergrepige antwoor
den op de vragen, of er „Versch&r-
funs'' in de betrekkingen tusschen
Duitschiand en Nederland was geko
men. en of deze voortvloeide uit het
Wolff-teleeram over de „Tubanüa"-
saak en den gezant tot xiin afreize
naar Den Haag noopte, kunnen al
leen door de werking der verbeel-
dajurskracht voor een interview wor
den uitgegeven.
ART. 192. De „Telegraaf'
meldtEenige afdeellngen van de
Tweede Kamer zijn reeds gereed
gekomen met het onderzoek van het
wetsontwerp tot wijziging van art.
192 der Grondwet (hei onderwijs
artikel). Naar- wij vernemen is niet
alleen uit de linkerzijde, maar ook
van rechte verzet tegen een deel van
het nieuw-voorgestalde artikel gere
zen. De ooDositie is echter niet van
dien aard. dat voor verwerping
wordt gevreesd.
BEN VROUW TERECHTGESTELD.
Aan de „Tedegraaf wordt gemeld:
De Duitschers veroordeelen in België
nog steeds vrouwen ter dood. Zoo is
den J2den Maart wegens sptonnage
hot doodvonnis over Gabriella Petit,
te Molenbroek, bij Brussel, uitge
sproken. doch pos veel later bekend
gemaakt. Volgens de officieele publi
catie eroionneerde beschuldigde tegen
goede betaling langs de spoorwegen
en had den vijand reeds maanden
lang allerlei inlichtingen verstrekt
Het vonnis, zoo besloot de publicatie,
is voltrokken. Den IGden Maart wer
den de volgende vonnissen geveld
Louisa de Bebtignies. zonder beroep,
te ltiissel. wegens kiijgsverraad. ter
dood Maria Leonie van Houten,
naaister, te Roubaix. on Joris de
Soever, auto-verhuuider. te Ouden
aarde. tot 15 iaar dwangarbeid, bei
den wegens het verleenen van hulp
bij spionnaga Daar Louise de Bettig-
nlea treen bezoldiging had ontvan
gen. wenï haar doodstraf verouderd
in levenslangen dwangarbeid.
DE DUURTETOE6LAG. In de
Woensdagmiddag gehouden gemeen
teraadszitting te Amsterdam is zon
der hoofdelijke stemming aangeno
men het bekende voorstel van B. en
W. betreffende den duurtetoeslag
voor ambtenaren enz. in gemeente
dienst. die minder dan 1200 salaris
verdienen, en eveneens het voorstel,
om een kindertoeslag van 11 oer
kind en per maand te geven. Het
voorstel-Van Tienen c.s. (om van den
kindertoeslag de ambtenaren, die
/120Ü tot f 1500 verdienen, niet uit te
sluiten), werd aangenomen met 27
tegen 9 stemmen. Het voorstel-Oude-
eeesl (tegemoetkoming voor de niet-
koetwinners) werd verworpen met
21 tegen 15 stegimen.
DE VEE-UITVOER. Het Kamen-
lid voor Hoorn, de heer W. J. E. 1L
M. de Jong, hoeft de volgende vragen
gericht tot don minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel: 1. Is de
minister bereid mede te deelen of de
uitvoer van drachtig en melkgevend
vee de oorzaak ls van de prijsverhoo-
göng van het rundvleesch, zooals de
ze door het hoofdbestuur van den Ne-
derlandaohen Slagershond is vastge
steld? 2 Acht de minister bij den
thans plaats gehad hebbenden uitvoer
het verzekerd, .lat aan onzen veesta
pel geen nadeel wordt toegebracht? 3.
Is van den uitvoer van stamboekvee
geen blijvend nadeel voor de kwali
teit van het Hollandsche vee t§ vree-
zen? 4. Is de minister overtuigd,
dat de bepalingen nopens den uitvoer
stipt worden nageleefd en geen vet
vee als melkdragend of drachtig voor
export in aanmerking komt? Tot deze
laatste vraag hebben ondergeteekenr
de aanleiding gegeven de te zijner
kennte gekomen mededeelingen, dat
veel melkvee voor uitvoer opgekocht
wordt, waaronder tal van runderen,
welke eigenlijk voor de slachtbank be
stemd zijn, maar die, omdat zij nog
een weinig melk geven, door belang
hebbenden tot het melkvee gerekend
worden. 5. Kan de minister mededce
len of niettegenstaande den uitvoer
voldoende slachtvee voor de binnea-
landsche markt beschikbaar blijft?
DISTRIBUTIE VAN AARDAP
PELEN. Naar het „Hbld meldt
zal het Rij'ksbureau voor Ditribute
van Groenten ena. 100 waggons aard
appelen ter beschikking 6tel!en van
de gemeentebesturen, voor f 450 per
waggon.
SCHRIJFWIJZE VAN DE NEDER
LANDSCHE TAAL. De Staatscom-
misie van 1909, die in het begin van
1912 haar rapport over het spelling-1
vraagstuk uiübiaoht h-eeft daarin o.m.
aanbevolen dat, indien de meer aige-:
meen in gebruik zijnde schrijfwijze
van do Nederlandsche taal onzekerhe
den overlaat of als afwijkingen daar
van in breeden kring ingang hebben
gevonden, de jegeering voor rich zel
ve heeft uit te maken, welke keuze zij
ten deze to doen heeft en dat zij ;n
dat geval het adviee zou kunnen in
wonnen van een door haar te benoe
men conmiiMiie, samengesteld uil per
sonen die geacht mogen worden voor
wat de schrijfwijze der Nederland
sche taal betreft, hiertoe genoegzaam
gezag te bezitten. Naar de Jn'. Ct."
•thane verneemt, bereidt de rog co
ring do samenstelling van een staats
commissie van advies als hier bedoeld
voor en ie de benoeming weldra te
vorwaohten.
NEKKRAMP. In de week van
10—17 Mei j.l. kwamen ter kennis van
den Centralen Gezondheidsraad 2
gevallen te Leeuwarden, 1 te Wor-
kum, 1 te Amsterdam, 1 te Boskoop),
1 te Lesmond (Z -H.;, 1 te Rotterdam,
1 te Loohem en 1 te Nieuwstadt (L.).
DIEFSTAL. To Rotterdam werd
aangehouden J. van der V., houder
van een nachtcafé in de Zandstraat,
verdacht van diefstal van 160 vaten
vet uit een pakhuis hi de Rooenveld-
6treat, ter waarde van f 32.000, in
April gepleegd. De vaten waren in
vier partijen met sleperswagens weg
gehaald. Honderd vaten kwamen
door de vierde en vijfde hand in hot
bezit van verschillende vethandelar
ren. De waar is in beslag genomen,
de rest ls nog zoek. Nog is gearres
teerd, verdacht van heling, de lor-
renkoopman M. van der S., uit de
Gouvernestroat.
KATOENEN GOEDEREN UIT
DUITSCHIAND. Men schrijft aan
de „N. R. Cl." ln verband met het
uitvoerverbod van katoenen goederen
in Duitechland vernemen wij het vol
gende Voor de uitvoerartikelen is
thans een concent van de Duitsche
regeering noodig. die voor iedere uit
te voeren bestelling utoeten worden
aangevraagd, op de wijze du?, zooaJs
dit reeds sedert geruimen tijd in En
geland geregeld ia. Alleen moet hier
de Duitsche fabrikant de consenten
aanvragen en niet de Nederlandsche
kooper, zooals met Engelse he goede
ren het geval is. Dit ultvoercorisent zal
ln de meeste gevallen gegeven wor
den. Natuurlijk zal de levering door
een en ander eenigszins vertraagd
worden, daar met het verkrijgen van
de uitvoervergunning eenige i tijd ge
moeid is. Binuenkori zal men met de
verzending der uitstaande orders we
der een begin maken In verband met
de voortdurende stijging der prijzen
van de katoen zijn de fabrikanten
evenwei niet meer in staat hun oixla
prijzen te handhaven. Bij de aanne
ming van nieuwe orders zuileu deze
dan ook worden verhoogd,
KOLEN'DLSTRIRUTIE. De Mi
nister van Landbouw, Nijverheid en
Handel heeft ingesteld een commissie
van beroep in rake kolendietributie.
Jn deze commissie zijn benoemd tot
lid en voorzitter, mr. dr. A. A. IL
Struycken, tot leden, de heoren H. A.
van IJsselsteyn, directeur-generaal
van den arbeid, eu J W IJzerman,
oud-lid van de Tweede Kamer, allen
te 'e-Gravenhage.
ZILVERBONS. (Officieel). ♦In
verband met de nog steeds r-.-er sterko
vraag naar ruilmiddelen van klein
bedrag, heeft de regeering besloten,
opnieuw over te gaan tot de uitgifte
v&n zilverbons van f 1. Deze bons,
welke dezer dagen in den omloop zul
len gebracht worden, xijn bruin van
kleur en dragen als watermerk de
woorden; „een gulden".
Pers-Ovorzirht
NIEUWS UIT INDlè. Het offi
cieele Marine-bericht omtrent de „on
geregeldheden" onder de schejielingen
van onze vloot in Indië op 7 Mei (en
volger.do dagen?) is bijzonder sober,
schrijft de N. Ct. Het meldt dat op
genoemden daturn een ongeoorloofde
demonstratie tagen het miiiUiir hospi
taal te Soerabaja heeft plaats gehad,
terwijl zich later ongei e,ieldhed«:i
aan boord van het pnnt9erschip De
Zeven Provinciën voordeden. Verder
dat de Commandant der zeemacht
naar Soerabaja gegaan en vandaar
vergezeld v&n laatstgenoemd oorloge,
schip te Tandjong Priok terugge
keerd is. Niets omtrent d-.:i omvang
van het be<reurenswaardJgo voorval,
noch omtrent de oorzaak, noch om
trent don aRoop en de .bestraffing!
Een particulier telegram van De te
legraaf berichtte gisteren dat „40 de
serteurs van de oorlogsschepen" met
een rood paspoort naar het vaderland
teruggestuurd zijn hetgeen op een
tamelijk groote nomvang van de mui
terij wijst. De zaak is ornsüg. wijl
wij ons met onze zwakke scheeps
macht ln Ihdië, waaraan in deze da
gen zulke hooge eischen van waak
zaamheid 'en activiteit worden ge
steld, „ongeregeldheden" van eenige
beteekenis aan boord allerminst kun
nen perrnitteeren. Het minimum vaii
inlichtingen dat ons omtrent het
voorgevallene van regeeringswogc
verstrekt wordt, is met geschikt om
de ongerustheid te bc-dttre» Indien er
iets ergs op de vloot in Indië is ge
beurd. is het boter dat dit hier te
lande ten spoedigste i.» z:jn vollen
omvang en zijn luiste beteekenis
worde bekend gemaakt Aan particu
liere berichtgevers mag de zorg daar
voor niet worden overgelaten.
Zoo ontbreekt ook nog altijd eenige
jegeenngs-inlichtiiig betreffende het
Duitscho complot dat in April zou
zijn ontdekt en bij woiks voor bei ei-
ding blijkens do verhoor en zelf a re
genten uit West-Java en de Vorsten
landen betrokken altlian-- aanwezig
geweest zouden zijn. Ongerustheid
•omtrent de gezindheid der irilandsche
bevolking en haar hoofden behoeft
dat. bericht naar wij geloovon, niet te
wekken. De afgetreden gouverneur-
generaal heelt nog pas op zijn terug
reis. te Kaapstad, waar hem eon spon
tane ontvangst bereid was, gewag go-
maakt van de verblijdende teekenen
van gehechtheid der Irilandsche be
volking aan ons gezag, welke zich
aiom tn Indië bij bot uitbreken van
den oorlog openbaarden. Hij zou dit
niet gedaan hebben Indien zich sinds-
diens redenen hadden voorgedaan om
aan haar trouw ook maar «enigszins
te twijfelen. En eenigo van Cc- gemel
de bijzonderheden klinken ook tame
lijk onwaarschijnlijk. Ook in dit ge
val is het echter te betreuren, dat
van Koloniën niets werd vernomen
om het alarmeerende bericht van het
Nieuws v. d. Dag v. N.-I. van 28 April
en van wat Reuter daaraan op 24
April liet voorafgaan, ln het rechte
ldcht te stellen. Onze Regeering moet
daaromtrent nu toch volledig Inge
licht zijn. Waarom het land dan niet?
Zij kan toch niet meenen dat men er
hier geen belang in stoü. En voor
zoover dit hel»;;het gevel mocht
zijn, zou haar stilzwijgen over zon
ernstige dingen slechte kut.-von sto k
ken om zulk gebrek mm be H '.el-
ling te bövordereul
