NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. - Opgericht 1883.
33e Jaargang No. 10132
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
DONDERDAGS 22 JUNI 1918
IB S DAGBLAD
ABONNEMENTEN
HER DRIE MAANDEN j
Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) met het Letterkundig Weekblad „De
Zaterdagavond"f 1.50
Franco per post door Nederland2.
Afzonderlijke nummers0.05
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.371/
n 9 de omstreken en franco per post. 0.45
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM.
Tot de plaatsing van advertentlën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem In dit blad Is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 7078, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. De Verzekering der (per week) goobonnoerdon wordt gewaarborgd door ,,Tho Ocean" Rokin 161, Amsterdam.
ADVERTENT IËN:
Van 1—5 regels 75Cts.; iedere regel meer 15 Cts. Buiten het Arrondissement
Haarlem van 1 —5 regels ƒ1.—, elke regel meer f 0.20. Reclames 30 Cts. per regel.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Advertentiën van Vraag en Aanbod, van 15 regels 40 Cts. per plaatsing,
elke regel meer 10 Cts. i contant
Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53.
Intercommunaal Telofooanummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Drukkerij: Zolder Buitoaspaarne 12. Telefoonnummer 122.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
VRIJDAG 23 JUNI.
Orgelconcert Gr. ^-rk, van 7Vi tot
8% uur.
Schouwburg, Jansweg; Biosc. voor
stel ling.
Bioscoopvoorstellingen: Cinema-Pa
lace, Gr. Houtstraat Biosc. Theater,
Gr. Markt Biosc. Theater, Barteljo-
risstraat.
OM ONS HEEN
No. 2178
Wat dB Musici zeggen
IL
In het kort kunnen de bezwaren,
die de musici hadden tegen het hun
dooi de Concertvereeniging aangebo
den contract worden opgesomd er
werd niet ingevuld, of de contractan
ten de eerste of tweede partijen moes
ten vervullen, zij moesten zioh verbin
den mee te werken bij allerlei met
name genoemde muziekuitvoeringen
„en verdere muziek", terwijl zij de
opbrengst van muziek op bals, par
tijen enz. voor zich wecschten te hou
den zij mochten niet bij andere mu
ziekuitvoeringen meewerken, zonder
toestemming van het bestuur, waar
voor zij evenwel htm salaris te laag
vonden en bovendien bestaat bij een
muziekkorps, dat zichzelf eenigie be-
teekenia toekent, afkeer tegen het
muziek maken in een optocht; het
boeto artikel kon zeer wel vervallen
en eindelijk werd de vergoeding voor
verblijfkosten te laag ge vonden a's
buiten Haarlem de maaltijd gebruikt
moet worden M.25, voor logee ren
ƒ2.—, en een geheelen dag builen
Haarlem doorbrengen f 3.— dit laat
ste bedrag werd na bespreking tot
3.50 verhoogd. Het ia een grief, dat
nimmer. b>v. In Amsterdam of den
Haag, tramkosten worden vergoed.
Het ontwerp contract, dat vaawoge
de Ned. Toonk. Vereen, werd inge
diend. draagt de sporen, dat het door
leeken is opgesteld zoo spreekt arti
kel 3 van de verplichting om onder
leiding van den concertmeester te
stemmen en bevat art. 9 een zonder
linge regeling van hoog-er beroep bij
toepassing van boete, waarbij de go-
strafte zich o.a. tegenover al zijn col
lega's op een bijeenkomst moet ver
antwoorden! Zoo bepaalt art. 8, dat
wanneer een lid van het korps ziek
ie en het bestuur een geneeskundige
verklaring wenscht, de kosten van dat
onderzoek voor rekening der directie
zijn Overigens komen de voornaamste
wensohen neer opeen jaarcontract,
liet behoud van wat door hoogstens
12 man te zamen werd verdiend, een
jaarlijkeche vacantie van 8 dagon,
verhooging van verblijfkosten, bij
ziekte acht weken volle gage, daarna
mmstene de helft en het befaamde
reizen 2de klaase.
Dit ontwerp ia, zcoals ik zei, onbe
holpen maar de strekking maakt het
locn niet ongeschikt voor bespreking.
Er valt over te praten, er is ook op
af te dingen. Nu ik deze twee contrac
ten met elkaar vergeleken en oenige
van de musici over de zaak gespro
ken heb, staat het bij mij vast, dat
©en overeenkomst zeer wei te verkrij
gen Is. wanneer beide partijen wat
toegeven willenhet meeste zal al go-
daan zijn. wanneer het bestuur van
de Concertvereeniging zich niet meer
verzette tegen een collectief contract
met ds organisatie, de Nederl. Toon
kunstenaars Vereeiiiging.
Ie het zoo moeilijik, daartoe te ko
men? In andere vakken, de bouwbo-
drijven, de typographic, beetaau al
lang collectieve overeenkomsten, die
tijdens hun duur rust in het bedrijl
.waaiborgen en opvoodend werken ook
op do werknemers, daar hun besturen
er w el voör zorgen, dat zij niet tegon
de bopaliugeu zondigen. Hoogstwaar
schijnlijk i* deze vorm die van de
naaste toekomstaan de Technische
Hoogeechool te Delft wordt aan het
collectief contract bijzondere aandacht
gewijd.
Ik heb met opzet deze quaeetie van
de verhouding tusschen Concertveree-
niging en musici uitvoerig besproken,
omdat zij groot gevaar dreigde op te
leveren voor een oplossing van do
financieele moeilijkheden. Er zijn veel
menschen, die geen lid zuiien willen
worden, veol minder nog opnieuw
deelnemen in een waarborgfonds,
wanneer zij den indruk krijgen, dat
er met de musici niets aan te vangen
Is en dat zij, in het zog van ultra-radt.
cale etroomingen geraak'!, zeil de wot
voorschrijven willen. Ik herhaal, dat
mijn Indruk andera ia ook zij zouden
het voortbestaan van het korps graag
zien en daarvoor een deel, allicht oen
groot deel, van hun wenachen willen
laten vallen cd althans uitstellen tot
later.
Het tweede punt in de zaak \an
he'. Muziekkorps is van niet minder
belang. De financiën.Wanneer het
aantal leden blijft zooals het nu is,
het gemeentelijk subeidle eveneens,
de opbrengst van uitvoeringen bunten
de stad niet vermindert, dan nóg ie er
lang niet genoeg om bet jaar 1917 zon
der zorg m te gaan. Er zou, om de
rekening sluitend te maken, niet al
leen gerekend moeten worden op de
gift van duizend gulden, die een wel
bekend phiiantroop ook dit jaar weer
schonk, maar bovendien nog op een
waarborgfonds of garantiesom, hoe
men die ook noemen wil, van eenige
duizende guldens.
Kan daarvoor zekerheid verkregen
worden? Het bestuur van de Concert
vereeniging heeft, het is gebleken,
daar een zwaar hoofd in, de heer
Crommelin, de onvermoeide strijder
voor het voortbestaan van ons Haar-
lemsch Muziekkorps, denkt daar opti
mistischer over. En 't moet gezegd
wordengeen enkel mkest in den
lande schijnt zonder extra bijdragen
of, om het plastischer te zeggen, zon
der bedelen, te kunnen bestaan.
Waarom zou er dan geen steun voor
het Haairlemsehe kunnen worden ge
vraagd en verkregen? Maarer is
haast bij het werk. Liefst zouden de
vrienden van het korps zien, dat dit
alles in orde was, vóór het einde van
de maand, zoodat tiet subsidie van de
gemeente niet behoefde te worden op
gezegd. Ik vrees wel, dat dit illusie is.
Toch kan er in de dagen van Juni, die
ons nog overblijven, iets gedaan wor
den en dat is zich aanmelden als lid
van de Conoertvereeniging. Dat is,
het bestuur heeft het terecht gezegd, de
basis van ailes doet de burgerij wat
zij kan, dan zullen ook zij, die tot nu
toe groote bijdragen schonken, niet
achterblijven.
Ingezetenen, die instaat zijt de con
tributie voor het lidmaatschap te be
talen, komt u dus in grooten getale
als lid aanmelden bij den penning
meester, den heer Henri van den
Berg, Donkere Spaarne Gij hebt de
oproeping, vol geestdrift, gelezen dtie
in ons vorig nummer door verschil
lende mede-ingezetenen werd inge
zonden en waaraan ik weinig toe te
voegen héb. Er zijn er velen onder u,
dóe het korps waardeeren en die het
missen zouden, wanneer het opgeheven
moest worden, sluit u aan bij de Haar-
lemsche Concertvereeniging 1 Er zijn
or, die wanneer het muziekkorps
speedt in de buitensocièteit, plaats
nemen in den tuin van het hötel daar
tegenover en onder een kop koffie of
een glaasje bier genoeglijk toeluiste
ren. zonder een cent voor che muziek
te betalen wordt lid van de Concert
vereeniging. Er zijn er anderen, die
wanneer het korps in 1 Brongebouw
optreedt, een wandeling gaan maken
lange de Dreef en den Kleinen Hout
weg en zoodoende mee profiteeren,
zonder eenigen Steun'le govern aan 't
korps, dat ge immers toch waardeert
geeft u op als lid van de Qoncert-
vereeniging. Er zijn er die geen tijd
of gelegenheid kunnen vinden gere
geld muziekuitvoeringen bij te wo
nen, maar die toch belang hebben bij
of belang atellen in Haarlems bloei
schrijft een briefkaart aan den heer
Van den Berg, dat ge lid wordt van
de Concertvereeniging. Ieder die met
Haarlem iets heeft uit te staan en de
oontributie bdialen kan, moc-^t lid
zijn van de Concertvereeniging en
daarmede het voortbestaan van het
muziekkorps mogelijk maken.
Heel Haarlem en Omstreken draagt
in den vorm van het lidmaatschap ze
venduizend gulden lot de Concertver
eeniging en het muziekkorps bij dat
moest minstens het dubbele wezen
en zoo kon het gemakkelijk zijn. Als
maar niet iedereen vertrouwt op zijn
buurman, want die buurman ver
trouwt weer op hem en zoo zou het
kunnen gebeuren, dat op een oogen-
blik, nog min of meer onverwacht In
de oogen van .het publiek, de Concert
vereeniging ontbonden en het mu
ziekkorps uit elkaar gespat bleek to
wezen. Dan kunnen de menschen tot
zichzelf zeggen „zo zijn dood en wij
hadden hen in 't leven kunnen hou
den 1"
Zoover moet het niet komen. Daar
om nog eens, schuift het niet op an
deren, maar wordt zelf lid. Do it
now, zeggen de pracuische Engel -
6chen. Wacht er niet mee, maar
schrijft een briefkaart aan het adres
van den penningmeester en geeft u
op als lid-
Als het nu eens heelernaal niet luk
te, als de burgerij zich er niets van
aantrok, ja dan zou er mot 1 Januari
1917 geen Haarlemsch muziekkorps
meer zijn. Toch zal er dan nog mu
ziek moeten wezen, want onze Hout
is in den zomer voor de eigen ingeze
tenen en voor vreemden eon groote
aantrekkelijkheid, juist om de buiten-
concerten er zal dus gecontracteerd
moeten worden met korpsen van el
ders", die duur zullen zijn, misschien
van minder genalte en lang niet al
tijd beschikbaar zullen wezen op de
dagen en uren, dat men ze in Haar
lem het laelst heeft. Het gemeentelijk
subsidie zal dan per eerstkomenckn
trein uit Haarlem naar elders go-
bracht en daar verteerd worden.
Of mogelijk zal men een seizoen-
orkest samenstellen, voor vier of vijl
zomermaanden, dat ieder seizoen uit
andore musici bestaan, dus noodt een
goed ingespeeld ensemble vormen zal
en in den winter Haarlem zonder
eigen muziekkorps laten zaL Boven
dien wordt dan de gemeentelijke bij
drage van ƒ15000.— evengoed ver-
eischt als nu.
Ziedaar dan nog een paar argumen
ten voor het behoud van ons edgen
muziekkorps. Met de musici zal (ik
hoop bet aangetoond te hebben)
overleg mogelijk zijn. Als nu de bur
gerij maar bewijs geeft van haar be
langstelling en zich aanmeldt voor
het lidmaatschap van de Concertver
eeniging, want het aantal leden is de
basis van allesdat beslist of er ver-
mogende menschen zullen zijn, die
met een. flink bedrag steunen.
Ik behoef het adres ndet meer op
te geven, niet waar
HENRI VAN DEN BERG, Don
kere Spaarne. En de contribu
tie is 12.50.
J. C. P„
Stadsnieuws
C A R ELLON BESPELING op Dcmter-
dag 22 Juni, des avonds 88 1/2, door
den heer H. W. Hofmeester. Het pro
gramma luidt: 1. Marsciüied, 2.
A ben dehor, Kreutzer; 3. Edelweiss,
Peuschel; 4. Groet voor 't Vaderland,
K romer. 6. Kent gij het land der zoo
ontrukt. 6. Fantasie voor Carillon. 7.
Finale.
DE WINKELSLUITING. De heer
P. O. is bekeurd, omdat hij Woens
dagavond kwart over negen in zijn
winkel publiek had.
PROV. STATEN. De Burgemees
ter van Haarlem maakt bekend:.- dat
op Dinsdag dien 27en Juni 1916, eene
herstemming zal plaats hebben ter
benoeming van 3 leden van de Pro
vinciale Staten yoot het kiesdistrict
Haarlem, en wel uit de navolgende
candidaten: Mr. J. B. Bomans, Jhr.
oir. J. W. G. Boreal van. Homelan
den, Jhr. mr. D. E. van Lennep,
Mr. J. H. Monnik, L. J. C. Poppe,
en Mr. J. H. ThieL
LANDSTORM. Opkomst in wer-
kelijken dienst der jaarklasse 1911.
(Tweede gedeelte Infanterie; vesting-
art-iDrlpl De Burgemeester van Haar
lem brengt ter openbare kennis, dat
de in de registers van den landstorm
ingeschreven personen der Jaarklas
se 1911, die zijn toegewezen aan de
infanterie on wier geslachtsnaam be
gint met een der letters M tot en met
Z, of die uit anderen hoofde met het
tweede, voor de infanterie bestemde,
gedeelte van die jaarklasse moeten
opkomen, en voorts de in genoemde
registers ingeschrevenen van die
jaar klasse, toegewezen aan de ves
tingartillerie, bij dezen worden opge
roepen om op Dinsdag den llen Juli
a,s., des voormiddags te 8 uur aan
wezig te zijn te Haarlem, in het ge
bouw „den Doelen" aan de Gasthuis
straat no. S2, ten einde ba) het leger
ln werkelijken dienst te worden ge
steld. Waar hiervoren wordt gespro
ken van infanterie, moeten daartoe
gerekend worden de Administratie-
troepen, de Hospitaalsoldaten on de
Ziekendragers. Ook de vrijwilligers
van den landstorm der aangeduide
jaarklasse, behoorende tot landstorm-
aftleelingen, voor zoover deze vrijwil
ligers zonder de aangegane verbinte
nis landsbormplichtig zouden zijn-,
zijn in deze oproeping begrepen; de
door hen aangegane vrijwillige ver
bintenis zal vóór den vastgestelden
datum van opkomst ziijm verbroken.
Aan eiken landstormpllchtige, die
ingevolge de bovenstaande oproeping
in werkelijken dienst moet komen, zal
voor zoover diens adres ter gemeente
secretarie bekend i8, nader een brief
van oproeping worden bezorgd, uit
gereikt of toegezonden.
VERGAAN „SIGRUND I'. In
aansluiting op ons bericht betreffende
het vergaan van het Noorsch as.
„Sigrund Iop 4 Juni 1 1 meh*i men
ons, dat de \eionge!ukte ïic-finceeter
een jongmensch uit Haarlem is, name
lijk L. Halseina, oud 28 jaar. Had hij
zich niet aan het schip vastgeklemd,
dan was er nog kans van redding ge
weest, wijl hij een reddinggordel aan
had. Toen het schip zonk ging hij
nude naar die diepte. Reede tweemaal
had hij schipbreuk geleden met boo
ten die op mijnen liepen, de laatste
schipbreuk had helaas dezen voor
hein, en zijne familie, treu rigen af
loop.
DUL'RTKTOESLAG. Aan hot per.
soneB van de Haariemsche Stoora-
verffabriek is opnieuw een duurtetoe-
slag m« 4 weken loon gelijkstaande,
verleend.
De Herstemmingen.
De drie groepen def vrijzinnige con
centratie (Vrija^-Dom., UniuVlib. en
Vrij-liberalen) besloten Woensdag
avond voor do herstemmingen voor
den Raad en de Staten een accoord te
treffen met do S. D. A P., in dier
voege, dal de concentratie den sociaal
democraat M. H. Groenendaal steunt
bij de Raadsverkiezing en den eoci-
aal-democraat L. J. C. Poppe bij de
Statenverkiezng. waartegenover de
S. D. A .P. bij de Statenverkiezing zal
steunen jhr. mr. J. W. G. Boreel van
HogoJanden (V-L) en mr. J H. Thiol
(V.-D.).
Zooala men weet is de Raadsverkie
zing morgen en de herstemming
voor de Staten Dinsdag a.s. Voor ons
bureau aan de Groote Houtstraat deo-
len wij Vrijdagavond het verloop van
de Raadsverkiezing en de uitslagen
van de herstemmingen voor de Staten
DE AMBULANCE VOOR RUS
LAND ia behouden te Borgen in Noor
wegen aangekomen. De zeereis is dus
volbracht
REXiEERINGS AARDAPPELEN.
Heden zijn aangekomen 4cfl H.L.
aardappelen, die onder de groenten-
handelaren gedistribueerd zullen wor
den. De prije is gesteld op 7 cents per
K.G., wat wel duur ls, maar dat zijn
oorzaak vindt ln den bijzonder hoo-
gen vrachtprijs 235) dae betaald
moeet worden.
BRANDJE. Door aanla&ing van
roet is hedenmorgen half acht een
brandje ontstaan m perceel Groote
Houtstraat 144k, een der huisjes op
de binnenplaats van 't Proveniers
huis. Twee balkjes waren doorge
brand, voordat de schoorsteenveger
Andreoli met een paar emmers water
't vuur gebluscht had
AANRIJDING. Woensdagavond
8 uur ls een kinderwagen, waarin
een kindje van 8 maanden zat, op
het Klokhuisplein aangereden, door
dat bet paard, dat voor een 4-wleligen
wagen gespannen was, plotseling
een zijsprong maakte. Ofschoon het
kind natuurlijk van schrik een hevi
ge keel opzette bleek toch spoedig,
dat het nergens een blessure opge-
loopen had
IL V. B. V. DE TIEN. In de
Woensdagavond gehouden jaarverga
dering van de Haarl. Vrijwillige
B ra nd weer-Veieenigi rig „de Tien",
werden, na voorlezing van het jaar
verslag van den secretaris en van
den penningmeester, de twee altre
dende bestuursleden, de heeren D.
Franken, als voorzitter en B. J. van
Liemt, als penningmeester, weder
herkozen. De vereeniging telt thans
ruim 90 leden.
PERSONALIA. Heden herdacht
de heer J. v. Asten den dag, dat hi
25 jaar werkzaam was bij de firma
Joh. Enschede en Zonen. Van de fir
ma en de afd. binderij ontving de ju
bilaris een enveloppe met Inhoud en
kon vender den dag genoeglijk thuis
doorbrengen.
Zondag 2 Juli a e zei het 25 jaar
geleden zijn dat de heer N. Kerkho
ven zijn betrekking aanvaardde als
voorlezer in de Bakenesserkerk
Geslaagd voor het tweede propo
nentsexamen aan het seminarium der
Doopsgezinde Sociëteit te Amsterdam
de heer R. Swart te Haarlem.
A DSP IR ANTEN. In de vacature
van Secretaris van de Adspiranten af.
deeling Haarlem Alg. NedL Typ. Bond
ontstaan door de benoeming van den
heer W. Sterk tot voorzitter, werd
verkozen de heer A. van Vlersen.
GEVONDBN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bij G Langereis,
EsschiMeretraat 14. een kinderrokje.
J Nienkemper, Oosterstraat 47, een
dop van een autowiel Ch. Jacques.
Leidsche plein 33 c, een echoolkaart
E. N. B. T. J. van Eerde. Adr. Loos-
jeetraat 5, een damesportemonnaie
met inhoudM. Rijkers. Lange Raam
straat 19c, een spaarbankboekje R.
Snoek, Oüeslagere'.aan 5. een porte-
monnaie met inhoud C. Martin, Zuid-
polderstraat 101, een armbandje. H.
Renout, Brouwersvaart 102, een hee-
renring.
(Zie vervolg Stadsnieuws pag. 2).
Uit de Omstreken
ZANDVOORT. Aangekomen
vreemdelingen. Beroardt
Hedeman, Almelo. Hotel d'Orange, 2
p. J. Meier, Amsterdam, idem, 1
p. Mevr. C. J. Meier. Den Haag,
idem. 2 p. M. A. Lieber, Weenen,
Idem, lp. A. Hulzer, Amsterdam,
idem, 3 p. Grosoh. Frankfort a,'d.
Main. idem. 1 p. B. Duintjer. Veen-
dam. idem. 2 p. Eduard Wolff,
Ajuibem. idem. i p. J. A. Brandt,
Aerdenhout, Wem, 5 p. B. Entken,
Amsterdam, idem. 8 p. Van den
Els Bakker, Amsterdam, Driehuizen,
4 DOTS.
Mr. E. Andriee, Amsterdam, Hotel
Beau Site, 2 personen; Campbell,
Glasgow, Idem, 1 pers.. B. A Meijer,
Amsterdam, idean, 4 pers., J. 8. van
Dijk, Apeldoorn, idem, 1 pers., Ch.
M. Boenen, Arnhetu, kiem, 3 pers.. L.
Wesoerwoudt, ArnMerdam, idem, 6
personen, W. J. Haitsma Muiier, Haar
tem, idem 4 pers., H. J. Ktoosterliuis,
Delft, idem, 1 peis., CramerusSMn-
genberg, Amsterdam, idem, 2 pers.,
AL Cuijpers. Roermond, Groot Bad
huis, 1 persoon.
F. Sternbeim, Mannheim, Gr. Bad
huis, 1 pers. Enschedé v. Lennep,
Haarlem, idem, 2 pers Freneel Wege
ner, Hilversum, idem, 3 pere. W. J. A.
Iluijser, Amsterdam, idem, 3 pere.
Prinsen Geerlings, Amsterdam, idem,
8 pers. C. Beels, Amsterdam, ldein, 2
pers. E. J G van Hoik, Amsterdam,
idem, 2 pere. C. Corveij, Amsterdam,
idem 3 pera S, A. Moons. Den Haag,
idem, 1 pere. D. Vinkenborg, Amster
dam, idem, 8 pers. T. O Reinke, Am
sterdam, idem, 4 personen.
HILLEGOM. Bij de publieke vei-
kooping Woensdagavond in llotel het
Wapen van Friesland alhier gehou
den, is het woon- en winkelhuis aan
de Hoofdstraat no. 45 in bod gebracht
op f 4650 door den heer W. van Zan
ten alhier. Het woon- en winkelhuis
aan do Hoofdstraat na 43 kwam in
bod op f 7850 door denzetfcLe.
Tot Gemeentesecretaris te Noord,
wijkerhoui is benoemd, de heer A. J.
Wijnekus, ambtenaar tor secretarie te
HiUegora.
SANTPOORT. Woensdagavond
gaf he; fanfarecorps „Soli Deo Glo
ria" van Driehuis eone openbare uit
voering op eon srjuk grond» van den
heer Staboe aan den Hagel ingerweg,
welke dioor een talrijk publiek word
bijgewoond, dat zeer voldaan over hot
gehoorde huiswaarts keerde.
SCHOTEN. —Inbraak. Dins
dagnacht is ingebroken in Van Dijks
Beschuitfabriek aan de Paul Kruger-
ktnle alhier. De dieven hebben zich
boven op het dak door een raam in
het kantoor laten zakken. Vermist
werden 500 «garen. De politie stelt
een onderzoek in.
Binnenland
EERSTE KAMER.
Met onderbreking van den arbeid in
do afdeelingen hield do Kamer giste
ren te 2 uur een paar uren openbare
zitting ter behandeling van 't ontwerp
tot heffing eener Oorlogswinst-
belasting, dat zonder stemming is
aangenomen, ondanks de be
zwaren die de heeren Diepen en
Smits er tegen aanvoerden. Tegen
dergelijke belasting hadden zij geen
bedenking, als ze billijk is en het ka
rakter van belasting houdt. Maar zij
vonden het bedrag en het percentage
van heffing te hoog en eigenlijk een
straf op energie en durf van indus
trie en handel, die groote werkloos;
heid en ellende in ons land hebben
voorkomn. Het ontwerp toonde daar
voor geen waardeering; want een
heffing van 50 was eenvoudig ver
nietiging van kapitaal geweest, de
lieer Diepen vond ook 30 pet. te veel;
t was meer dan in eenig ander neu
traal land was geëischt. Maar boven
dien was geen rekening gehoudem
met de waardeloosheid van gebou
wen en machines, na den oorlog, was
geen voldoende afschrijving toegela
ten door die alleen toe te staan, vol
gens hot vage begrip van „goed koop-
managebruik"; nam men ten deze
geen ruim standpunt in, dan werd 't
een belasting op goede boekhouding.
Doch bovenal had de eerste spreker
bedenking tegen den eisch van over
legging van fabrics ge-boeken,
waardoor fabrieksgelieimen dreigden
te worden misbruikt. Ook de heer
Smits, die, nu wij God dank en door
de maatregelen der Regeering door
heel ons volk gesteund, tot hiertoe
buiten den oorlog zijn gebleven, be
reid was de noodzakelijke financieele
offers te brengen, had tegen de wijze
van heffing bezwaar. Vooreerst scheen
het onbillijk om alleen van oortogs-
en niet van alle winsten ook die
welke men zonder de genomen maat
regelen zeker niet zou hebben verkre
gen, de belasting te heffen; niet
en kol van vermeerdering van inkom
sten, van extra winsten, ook van ge
wone bedrijfswinst moest men laten
betalen; thans zouden kleine bedrij.-
ven, hotels aan de grenzen, die bv.
f 5000 winst maakten f 1500 moeten
opbrengen, terwijl groote bloeiende
industrieën, die goed gesitueerd wa
ren, maar geen extra winst hahten.
vrij uit gingen. Het was met billijk
dal geen onderscheid werd geunuaki
tusschen toevallige winsten en dia
door energie durf verkregen. Het
onbeperkt bedrag mits niet hoog er
dan de totaal-crisis-uitgaven, waa
onrechtvaardig en in strijd met het
begrip van billijke verdeeling van
lasten. De regeling van de aansla
gen was niet goed, waar de afschrij
vingen wel door een commissie zullen
worden beoordeeld, maar de raden
van beroep zeer verschillend zullen
beslissen. Zou men hen die door af
schrijving en vernieuwing van hun
bedrijf de winst hebben besteed en
niet meer kunnen betalen, executoe
ren? De spreker meende dat men ten
onrechte hier een groot deel van de
crisisuitgaven ten laste bracht van
een kiemen groep van burgera
Geheel «miers oordeelde de heer
Cremer. O zeker, er kleefden fouten
aan de regeling, die te laat komt
door onderscheidene oorzaken, het
eerst voorstellen van af te keuren
uitvoerrechten en daarna de ziekte
van den president der Staatscommis
sie voor deze zaak. Daarenboven
moest bij ons, die geen algemeeno
inkomstenbelasting hebben, gelijk
elders, een maatstaf van vergelijking
worden gezocht Toch werd allr-9
nog tegen Feb. j.L voorbereid en spr.
bracht daarvoor hulde aan den ar
beid en aan de nagedachtenis van
Dr. Bos.
Er waren bezwaren, doch grooten-
deels zain ze vveecenomen bet ont
werp een regeling van tijdelykon
aard is eon compromis. En spre
ker deelde de a arme voerde bedenkin
gen ook niet neheeL Hij ontkende
bijv., dat de aangeschafte machines
waardeloos worden ze zullen onze
industrie vooruit brenccn, evenals
de 70 pCt winst, die aan de oorlogs-
winstenakenden bliift. onze industrie
zal verstarkon de zaken, die beter
werden ook de kleine hotels zul
len de vruchten blnven plukken.
Spreker meende, dat allen er too
moeten meewerken, dat de belasting
zooveel mogedijk opbrengt. Was 0113
percentage hooger dan dat van an
dere Ruken. ook onze uitgaven waren
grooter. Spreker hoopte dan ook,
dat deze wot. mild toenèoast door de
fiscale ambtenaren, in wie men geen
viianden moet zien. een populaire zou
worden en dat men bii deze zaak zou
bedenken; ..Straf is mijn hand. maar
liefliik miin gemoed."
Minister Van Gijn dankte den hoer
Cremer voor zijn steun en ontzenuw
de nuder de beswaren. Een heffmg
naar draagkracht was hier niet mo
gelijk men moest uitsluUend op de
oorlogswinst letten en kon geen ver
schil maken, geen onderscheid van
oor&aak of grootte van de winst
cijfers. Het beet ware zeker, na don
oorlog de gehoelc crisis-rekdning met
de 00rloiiswLnsL-heffi 11 c goed te ma
ken. doch dat zou meer bezwaar ont
moeten. De kleine hotelhouder, die
f 5000 winst had. zou intussclien maar
f700 moeten opbrengen. Tusschen het
totaal bedrag en het percentage dor
heffimg bestond geen verband. Wat
de belasting meer opbrengt, dan do
aanvankelijke raming van 45 inil-
lioen. zal ook nog wel noodig zijn
voor meer uitgaven, bii den langen
duur van den oorlog. De Minister
van Financiën meende, dat de beslis
singen van de Commissie van amb
tenaren en handelaren, die co alle
belang(tn zou letten, omtrent de af
schrijvingen naar goed koopmans-
gebruik. den raden van beroep een
leiddraad zouden worden voor vrii
uniforme beschikkingen- Voor het
overige betoogde hii. dat de oorlogs-
winstbelastiing geen kapitaalsvernie
tiging is. maar een belasting op de
besparingen van oon deel der bevol
king. dat bii uitzondering winst
maakte, terwül de meerderheid ver
lies leed daarom was de aanslag
van die winnende groep alleen ook
niet onbillijk. Wat betreft do open
legging van boeken, de Minister
vreesde er geen misbruik van. èn
door de bedreigde straf tecen schen
ding van geheimen, èn omdat de be-
lanehebbende den aangewezen ac
countant zal kunnen wraken, en ten
slotte omdat er ook beroeo op den
Minister mogelijk is bjj weigering,
om inzage te doen nemen. Ook de
Minister hoopte, dat de wet mede
door het eenparig votum dezer Ka
mer een populaire zou Wijven-
Na een korte repliek van den heer
Diepen werd hot ontwerp inderdaad
zonder etemmkna aangenomen.
De Kamer, die heden het sectie-
werk voortzet, komt morgen te 11 uur
biieen om d* zaken af te doen, die er
voor gereed zijn.
DE A ARDAPPFjLE NNOOD VOOR»
BIJ. Naar het Ilbld. verneomt, wa
ren Dinsdag alleen op do Noord-Hol
landsche veilingen 25 000 vat nieuwe
aardappelen aangevoerd, hetgeen vol.
doende is voor de dag-behoefte van
een derde gedeelte van ons volk. Aan-
gezien de aanvoer dageii ks grooter
wordt en ook nog, zij het in goringo
hoeveelheid, oude aardappelen aan
wezig zijn, neemt men in tot oordee-