Haarlems Dasblad
De Europeesche Oorlog.
Bloamendaalsche Brieven
«fimir-Wolhinfiki en Kovel werden
allo, zonder uitzondering, mei hev-g©
verliezen voor den vijand, u. ope
raties van do Rue»?n in het Zuiden
worden met bevredigend resultaat
voortgezet. Dagelijkech worden een
massa giovangenien genomen en een
aantal trophee&n buitgemaakt. Het
blijkt echtor meer en meer, dat de
inneming van Lemberg- voor den vij
and In het Oosten een geringere be
dreiging- zou vormen, dan het verlies
van Kowel. Wasliburn is thans naar
het Russische leger aan het front
bij Kowel vertrokken.
Het officieel communiqué meldt:
Do Duitsche artillerie bombardeerde
met hevigheid een groot aantal secto
ren van do stolling bij Riga. Een
sterke afdeelmg Duitschers trachtte
onze loopgraven aan den meest Wes
telijken hoek van het Babbitmeer te
naderenhiij bereikte echter geen re
sultaat. Bij de Dwiina tusechien die sec-
toren bij Jacobsta-dt en Dwiinsk on-
derhteMi de vijiamk-lij'Joo artillerie even
eens oen heVLg vuur. Vljamiielijlke
vliegmachines wierpen 20 'bommen op
het station Polotsjany, ten Zuid-Wes
ten van Molodetfijno. Eén van onze
«vliegmachines werd hij een vermetele
vlucht boven de vijandelijke linies
door de artillerie van den tegenstan
der neergeschoten. Onze dappere vlie
gers, kapitein Ba-nkejef an luitenant
Pa mof. slaagden er ln, hoewel belden
gewond en njiettegenstaande het voort
gezette vijandelijke vuur, bij oiize
vooruitgeschoven linie te landen. Bij
de Styr, drie werst ten Zuiden van
Zmlny, in de streek bij liet station
Tsartorysk, aLaagxten wij er door een
onverhoedse hen aanval ln ons mees
ter te maken van eon zeer versterkte
redoute, die door den vijand hardnek
kig verdedigd werd. De verdedigers
werden allen aan de bajonet geregen.
In de redoute maakten wij twee ka
nonnen van groot kaliber buit Ten
Noorden van het dorp Zatoeritzy dre
ven wij den vijand door middel wan
een tegenaanval terug; hij werd
overstelpt door handgranaten en leed
zware verliezen Ten Noorden van
Poestomyky (ten Zuid-Westen van "t
dorp SVinioekht) viel do vijand giste
renavond orrze stelHngen a&a Dit had
een schijnbeweging van onze korpsen
ten gevolge. De tegenstander slaagde
er 6lechts in op enkele plaatsen tot
aan onre loopgraven» die door de vij
andelijke artillerie aanwoei d waren,
door te dringen. Daar de vijand zijn
steeds zwaarder wordende verliezen
niet moer vermocht te dragen, staak
te hij zijn aanval over het geheele
front. Tot nu toe telden wij ongeveer
800 ongewende gevangenen, waarvan
de helft Duitschers waren. WIJ maak
ten 15 machinegeweren buit. Een
groot aantal dooden en door bajonet
steken gewonden vulden de loopgra
ven. Ten Noorden van Radaavilof bij
het dorp Riedkof hebben onze troepen
den vijand aangevallen en zijn door
da eerste Unie der vijandelijke locup-
gra-ven heengedrongen. Bij dezen aan
val werd de dappere reg-imemtsoam-
nvandant, kolonel Svietsjin, gewond.
Do vijand blijift hier hardnekkig stand
houden door het vuur van zijn zwaar
en licht geschut te concerntreeren. Ten
Westen van Sniatyn (25 KM ten
N.W. van Taernowite, Ried.) hebben
onze troepen vorderingen gemaakt en
na een gevecht de dorpen JLlisjof en
Toeteókof bezet. Roods in den avond
van 23 Juni hébben wij na een ver
woed gevecht, de stad Kiimpokmg (10
K.M. van de Roemeensche grens,
Red.) bezet. 70 officieren en 2000 sol
daten gevangengenomen en zeven mi
trailleurs veroverd. Bij het station
van Ktmpalung hebben wij rollend
materiaal buitgemaakt. Do verovering
Khnpolungj. Kuty of Visjiwtz hoeft de
geheele Boekowina in onze macht ge
bracht. Na zijn overhaasten terugtocht
Ln de streek van Iibskanli, ten Noorden
van Soetsjava, 1 weeft de vijand 80 leeg©
waggons, 17 met mals beladen wag
gons, eon waggon haver, ongeveer
50.000 pond anthraciet, een enorme
noeveeliveid hooi. levensmiddelen en
ander belangrijk oortogarnateniaal
verloren.
Omtrent het Russisch offensief in
Boekowina verneemt de „Times" uit
Boekarest Het krachtig offensief dier
Russen heeft de bevolking van Boe
kowina verrast, die m allerijl over de
Roemoen6cho grens vlucht. In de
laatste twee dagen zijn tallooze vluch
telingen. onder wie Oosten rijksche of.
ficleelo personen, te Burthijev'i aange
komen op weg naar Hongarije. Z!j
verhaten, dat de Ruasen reeds Hatua.
ten Zuidoosten van Radante, bereikt
hadden, toon zij de streek verlieten.
Gemeld wordt, dat de Oostenrijkers
gesteund zuilen worden door twee
Buigaareciie divisies en één Duitsche.
Omtrent den toestand in Grieken
land vernoemt de „Times" uit Athene,
dat de Engeleche gezant, de Grieksche
regeering mededeelde, dat de maat
regelen, waarbij de Grieksche scheep
vaart beperkt werd zijn opgeheven.
Zaimis zond Vrijdag jJ. aan de gezan
ten van de Entente oen schriftelijk
antwoord op de nota der geallieerden,
waarbij wordt bekendgemaakt, dat
aLle edschen aanvaard worden. Het
bevel tot de algemoeno demobilisatie
zal worden uitgevaardigd, zoodra ze
kere technische moeilijkheden zijn te
boven gekomen. Het sclüjnl, dat <Wri
zekere kolonel Znnbrakabis lot com
mandant van de Alheensche politie zal
worden aangesteld, een functie, die
hij ook onder Veriteelos bekleedde. De
chef van de gendarmerie zal waar
schijnlijk ook vervangen worden. ZaL
mis deelde aan don Italiaanschen go-
zant mede, dat het bevei tot demobi
lisatie betrekking cal hebben op
Noord-Epirus.
Nadat het Skoeloedis mcislukt was,
schrijft de „Gorriere della Sera", om
de nota der entente in afwijzenden zin
te beantwoorden, riep hij die ministers
in zijn woning bijeen op deze bij-
eenkomet besloot bet ministerie zijn
ontslag m te dienen. De koning had
inmiddels den ministerraad bijeenge-
- roepen aan deze conferentie namen
ook de oud-miniister van Binnenland-
sche Zaken, Streit, en de chef van dei»
genera ten staf, Dusmante, deel. Het
verzoek der ministère om ontslag
werd IngWilligd. Terwijl de®e laat-
sten zich naar <lw Kamer begaven,
ontving de koning Z&ilmde, die zich
bereid verklaarde om tte vorming van
een nieuw kabinet op zich te nemen.
De Engelse he gezant en vele anderen
hebban Venirelos een bezoek gebracht;
de oud-minister was zeer tevreden
over den loop der gebeurtenissen en
verklaarde, ziioh te Athene wederom
candidaat te zullen stellen. Het Griek
sche voik zou bij de verkiezingen be
wijzen, dat het zijne politiek goed
keurde. Te Athene gaat het gerucht,
dat de geallieerden 100 iniliioen francs
aan Griekenland zullen 1 oenen.
Dut wordt bevestigd door een tele
gram uit Athene. Reuter seintOm
in de dringende geldbehoefte dor
Grieksche regeering tot aan de ver
kiezingen tegemoet te komen., heeft de
Entente goed gevonden een gedeelte
der Grteköcjte leaning, waarover reeds
onderhandeld was» voor hare reke
ning te nemen.
Verspreid nieuws.
ROOSEVELT EN HET PRESI
DENTSCHAP. De Times verneemt
uit New-York; Roosevelt publiceert
een brief, die aan het centrale comi
té van de progressieve partij gericht
is, hij weigert de benoeming tot can
didaat voor het presidentscliap iler
Vereenigde Staten door een derde
partij te aanvaarden en verzoekt al
len leden der progressieve partij
Hughes te steunen. Roosevelt is er
van overtuigd, dat het welzijn van
het land eischt, dat Wilson geslagen
wordt, hij vergelijkt Wilson met pre
sident Buchanan, wiens slappe hou
ding den burgeroorlog ten slotte on
vermijdelijk maakte. Het mcerendeel
der progressieve partij zal den raad
van Hoosevelt opvolgen.
DE ENGELSCIiE MINISTER VAN
LANDBOUW AFGETREDEN.
Graaf Selborne de Engelsche minis
ter van Landbouw, is afgetreden.
Het aftreden van Selborne, den En-
gelschen minister van Landbouw, is
toe te schrijven aan weeningsverschil-
len over de Home Rule-kwestic.
AMERIKA EN MEXICO. l>e
Duitsche ners ontvangt nog allerlei
tegenstrijdige berichten van haar
correspondenten te Washington en
New-York. Er blijkt tot, dat in Ame
rika noc croote onzekerheid e.u be
zorgdheid heerechcn omtrent den uit
slag van de crisis. Men weet niet. wat
Zuid-Aimerika zal doen. liet foit, (lat
Duitechland gaarne een oorlog tua-
schen de Vereenigde Staten en Mexi
co zien zou, wordt nog als het meeat
krachtdadig argument tegen zoo'n
gebeurlijkheid besclwuwd. De Amari-
kaansche toebereidselen gaan intus-
schen voort. Men houdt generaal
Pershing voor sterk genoeg, om voor
sich zelf te zorgen. Generaal Fun-
aton heeft echter dadelijk om 60.000
innn militie voor de poHtietroepen
aan de grenzen verlangd. Oorlogs-
militie wordt haastig jiaar de Ameri-
kaansche havens eezonden. Er bevin
den zich op het oogenblik in Mexico
(hoofdstad) nog 1200 Amerikanen en
in Mexico (land) 2000. Op verschillen
de plaatsen hebben de Britsche con
suls de zorg voor de vreemdelingen
od zich genomen. Men overweegt een
zee-Wokkade. om daardoor Carranza
van zijn toevoeren af te anuden.
daar staat tegenover, dat Amerika
en vooral Canada voor hun oogsten
stoffen uit Mexico dringend noodig
hehben. Geconstateerd wordt verder
door den Washbigton-corrospondemt
van de ..Times", dat van hoo« tot
laae Ln Amerika een hartgrondig®
afkeer tegen een grooten oorlog
fceerscht De ..Echo de Paris" ver
neemt nog uit Londen, dat de consul
der Vereenigde Staten te Veracruz
zich aan boord van een Amerikaartech
oorlogsschip moest begeven. Frank
rijk neem: de Amerikaaneche betau-
n waar. In het gezicht van Vera
cruz «iln Amerikoumsche mcutser-
schenen verschenen. Een kust-blokka
de is reeds begonnen.
Do gezanten van Engeland en
Frankrijk te Washington stollen alle
pogingen m het werk om don dreigen
den oorlog tusschen de Ver. Staten an
Mexico te voorkomen Niet zoozeer nil
do overweging, dat de ooriogerazernij
nu ln voldoende mate om zich heen,
heeft gegrepen, zoo dat zij niet noode-
looe dient te worden aangewakkerd.
Ook niet direct omdat de geallieerden
met groote kapitalen geïnteresseerd
zijn in de petroleum-expteitaties in
Mexico, een argument, dat wellicht
eerder de moeite waard is om te wor
den overwogen. De hoofdreden is
veeleer, dat de geallieerden vree-zen,
dat Indien de Ver. Staten in oorlog
met Mexico geraken, de productie van
munitie en oorlogsmateriaal voor de
legers der geallieerden gestaakt zal
worden. Ln dubbelen zin een mate
rieel© reden dus.
DE GEHEIME ZITTING. De
Fransche bladen verschijnen met en
kele geheimzinnige witte plekken.
gevolg van de geheime Kamerzitting.
De censuur heeft druk geapbrapt
toch wist de ..Figaro" op 21 Juni nog
te vertellen, dat de geheime zitting
lang duurt zii nam inderdaad ze
ven volle dagen in beslag en dat
zij geen '..comité secret", doch een
„session secrète" was geworden. Op
22 Juni was het blad blijkbaar voor
nemens een artikel aan de geheime
zitting te wijden het begint met te
zesgen. dat men van oordeel is. dat
de openbare zitting 's middags tegen
d£ie of vier uur zal kunnen worden
hervat. Op deze mededeeliruz volgt
een stuk wit. dat de geheele rest van
het artikel in beslag neemt. Zoodat
het artikel een heel kort beriohtie
werd. Clémenceau. die senator is en
dus de sensatie der geheime bijeen
komsten niet heeft gesmaakt, merkt
bits op. dat de eerste onenbare zitting
wel licht zal verschaffen over hetgeen
er in het geheim besproken is. Trou-
wonsrhii gelooft, dat alle critiek. die
thans in het ceheim is geuit, eagenüik
even goed in het openbaar had ge
zegd kunnen worden.
ZAAGSEL IN BROOD. De voor
zitter der vereeniging van bakkers-
patroons te Keulen is tot zes weken
gevangenisstraf en 1000 Mk. boete
veroordeeld, omdat hij brood had af
geleverd, dat gedeenelijk uit hout
zaagsel bestond. De man was aan
vankelijk tot eene boeie van 150 mark
veroordeeld, doch het openbaar mi
nisterie was in hooger beroep ge
gaan. met liet gevolg, dat de bakker
het bovenvermelde vonnis tergen zich
hoorde uitspreken.
VERSCHAFFING VAN GEKOOKT
VOEDSEL. Do Berlijnsche magi
straat heeft Vrijdag jl. besloten, een
som van twee millioen Mk. beschik
baar te stellen voor gebouwen en an
dere inrichtingen, noodig voor de
verschaffing van gemeentewege van
toebereid voedsel aan de bevolking.
Den lOen Juli zal de eerste openbare
keuken reeds geopend worden. Er
zijn maatregelen genomen om te
zorgen, dat er nog dezen zomer da
gelijks 250.00J liter gekookt voedsel
in Berlijn zullen kunnen afgeleverd
worden.
Stadsnieuws
PROPAGANDA-VERG ADERING.
Door de besturen der Rechtsche kies
verenigingen hier ter stede werd gis
teravond in de groote zaal van de
Sociëteit Vereniging een vergade
ring belegd van Rechtsche kiezers,
waar de heeren Mr. Dr. Jan van
Best an Do. Wisse het woord voer
den-
De voorzitter, de heer G. J. Braak
huis, bracht de vergadering den
Christoiij ken groet en verheugde zich
over de groote opkomst, die oen be
wijs was van belangstelling in den
grooten strijd van den volgenden dag
bij de verkiezing. Ook den sprekers
werd een woord van welkom gebracht
en tevens één van dank voor hun be
reidwilligheid wel te willen komen
spreken. Eveneens werd de heer Mr.
J. H. Monnik verwelkomd. Spreker
hoopte op de overwinning (Applaus).
Het woord was nu aan Mr. Dr. Jan
van Best» Deae herinnerde aan drie
jaar geleden, toen spreker ook in
deze zaal vóór de herstemming de
aanwezigen toesprak. Toen is een
zware nederlaag geleden. Het linker-
blok, zich één gevoelende in anti-
clericalisme en anti-godsdienstigheid,
heeft toen Rechts een grooten klap
gegeven. Toen zou het werk van liet
minister» Heemskerk vernietigd
worden. Nederland zou onder het juk
van het anti-clericalisme komen. Ge
lukkig had Rechts nog de Eerste Ka
mer. Daarom riep Links „Weg met
de Eerste Kamer" of anders „De Eer
ste Kamer moet lïnkscfa worden". Ont
zettend is door Links gewerkt. Ze
hebben geen resultaat bereikt. Het
staat vast, dat de Eerste Kamer
Rechtsch is en Rechtsch blijft. (Ap
plaus.) Links heeft allerlei slechte
middelen gebruikt. Een kat in het
nauw doet éénmaal rare sprongen.
De Nieuwe Rotterdammer zegt nu,
dat het Liberalisme en het Socialisme
Onze Lachhoek
U was beelem&al alleen, niet
waar, mijnheer Groot?
Ja, mejuffrouw, totdat u kwam
was ik alleen met mijn gedachten.
Ja. zooals ik zd u was heels-
maal alleen.
Quitantielooper; Is mijnheer
thuis?
Dienstbode (kort af): Neen!
Quitantielooper (wantrouwend):
Maar lk zie zijn hoed aan den kapstok
hangen.
Dienstbod®: Wat heeft dat er
mee te maken? Een van mijn japon-
non hangt wel achter in den turn
over een lijn, maar duarom ben ik
daar toch niet.
zich hecht aaneen moeten sluiten.
Het socialisme ls aardig groot ge
worden, maar niet sterk. Het moet
daarom oen bondgenootschap sluiten
roet het door hen gehate li
beralisme. Het laatste voelde
zich aanvankelijk hiervoor to
voornaam, maar toen het aan het
aftakelen ging, moest het wel. En
het is nu wel zoo één met het socialis
me, dat er binnen eenige jaren geen
liberalisme meer zal zijn.
Zoo staat Rechts er nu tegenover
De groote vraag is: Zal Rechts toe
laten, dat het geloof wordt vernie
tigd, evenals het huisgezin en de rich-
tige werking van den Staat. Nu be
handelde spreker de onderwijskwes
tie. Deze moet opgelost worden. Het
gaat om het behoud van het kind en
«te plicht der ouders het kind te be
hoeden tot het volwassen is en ander
zijds het systeem bet kind een opvoe-
ding te geven zonder de beginselen
der ouders, zooals de Staatsschool
dat doet. Do meerderheid van het
Nederlandsche volk moot toon en, dat
ze het eerste wiL Daarna guig spie
ker over tot bespreking van het Vrou
wenkiesrecht. Hij vreesde seks©-
egoïsme. De vrouw behoort in liet
huisgezin en met in de fabrieken.
Man eu vrouw zullen tegen elkaar
Ingaan in den verkiezingsstrijd en
zoo den strijd in het huisgezin bren
gen. De vrouw moet vrouw blijven.
Ook stoffelijke belangen zijn met do-
ze verkiezing gemoeid. Deze strijd
staat ln het breken van de maag.
Spreker betreurt, dal de rechterzij
de in de Tweede Kamer geen duurte-
interpellatie hield. Maar niet verge
ten mag wonden, dat men nooit onbil
lijke critiek mag uitoefenen. Minister
Cort van der Linden beeft gezegd,
dat alles, wat dé interpellanten vroe
gen, reeds door de regeering gedaan
was en hij door het gepraat verhin
derd werd te werken. Het vele praten
in de Kamer veroordeelde spreker,
als het niets anders don getuigen
was. Daarin zijn de sociaal-democra
ten meester. Dit toonde spreker aan
door de geschiedenis van het Staats
pensioen en vroeg: „Wat wilt ge
hebben, getuigenis of brood?" Hij
noemde het een gruwel, dat in 1913
de sociale verzekeringswetten van
Talma 6e niet gedaan werden en
verdedigde sterk het principe van
premie-betaling, omdat dit het te ont
vangen bedrog van een gunst veran
derd in een recht. Voorts betoogde
hij, dat de schade, die het
gratis-staatspensioen aan de Staats
kas duet, dour Minister Treub werd
verhaald op de Invaliditeitsverzeke
ring, zoodat het grutis toekennen
maur schijnbaar is. De Invaliditeits
wet van Treub wondt door Links
voorloopig nog wat achter baks ge
houden. Maar als die komt, zal het
voik dubbel moeten betalen. Daar
links door zijn samenstelling uit libe
ralen en sociaal-democraten failliet
moet gaan, wekte spreker krachtig
op, de drie Rechtsche candidaten te
stemmen. Voorwaarts, marsch.
Rechts! (Daverend applaus).
De voorzitter dankte Mr. Dr. Jan
van Best voor zijn redt
De heer Bomons kwam nu ter ver
gadering onder applaus der aanwe
zigen.
liij sprak een enkel woord. Ilij
was pas uit Huisduinen gekomen, om
een korte getuigenis af te leggen, dat
do Rechtechen n*e» zullen heulen
nóch met Rood nóch met Blauw of
met wie hunner vijanden ook. Drie
grooten kunnen één kleintje maken,
n.L de drie groote liberale partijen,
die te zamen nu een heel kleine partij
vormen. Zij droegen eerst het boofd
hoog, nu zijn ze zelfs de romp kwijt
en vormen slechts de bakken van de
S. D. A. P. Over die hakjes zullen de
Rechtschen madame S. D. A. P. doen
struikelen. Hij noemde het verraad
aan de arbeiders, dat de S. D. A P.
in 1913 do drie ministers zetels wei-
TWEEDE BLAD
Dlndag 27 Jnni 1915
HET ONDERWIJS VOORHEEN
EN THANS.
4.
Om te blijven, voor eon oogeinblik
althans, bij de vergelijking uit mijn
vorigen brief, waren de 3 schoolhoof
den (ik laat Vogelenzang buiten be
schouwing, omdat het geen intiegree-
rend deel dor gemeente uitmaakt)
even of bijna oven hoog getaxeerd;
dan geloof ik niet, dat de heer IJzer
man, dè man geweost zou zijn, die
als eerste in aanmerking was geko
men voor het geven van advies. De
heer IJzerman, had, zoo niet zijn ge
heele leven, da/n toch het grootste
deel, in elk geval de laatste Jaren, bij
het lager onderwijs doorgebracht,
was dus niet in de eerste plaats geroe
pen om advies te geven, was feitelijk
zelfs niet benoembaar tot hoofd eener
m.u.l.o.-school en zou het ook zeker
nooit hebben kunnen worden, ware
het niet, dat men uit erkentelijkheid
voor zijne groote verdiensten, aan
een wetsartikel een interpretatie had
gegevene die denkelijk niet in de be
doeling des wetgevers heeft gelegen.
Ik wil hierop niet nader ingaan, om
dat ik mij persoonlijk verheugde dat
aan die verdiensten in zoo ruime ma
te hulde werd gebracht. Dat neemt
niet weg, dat zijne adviezen toch niet
juist zijn geweest, want wat heeft
den heer IJzerman voor oog en ge
staan? Niets roeer en niets minder
dan een ooncurreerende school van
de Dulnendaolsche en daarnaast een
n.Lo.-school. Hij is zijn» doel voorbij
gestreefd, omdat hij, de gevierde
man, te veel heeft willen omvatten.
Qui trop embrasse etc.! Op zijn advie
zen vooral, gesteund door Mr. Jaco-
metti, en geholpen door den als des
kundige er nog bij gehaalden heer
Dorren uit Breda, is er eene combi
natie ontstaan, die m. L absoluut niet
deugt voor hier! Men heeft U.L.O. aan
M.U.EO.-onderwijs verbonden, twee
soorten die niets met elkaar hebben
uit te staanI Had men het advies
niet van verre geroepen, doch ge
zocht waar het in de onmiddellijke
nabijheid was te vinden, we hadden
nooit een tweeslachtige onderwijs
inrichting gekregen. De heer Horren
is zeker een héél bekwaam man,
doch iemand die voor hij schoolop
ziener werd bijna zijn geheele leven
heeft gestaan uon het hootd van een
particulier instituut, dressu-ur- en
africht-instelling voor allerlei exa
mens. Toen nu de Staat langzamer
hand voor alle examens van eeniga
beteekenls het einddiploma eener 5-
jarige H. B. S. elschte, kwamen die
kostscholen in het gedrang en zagen
hun bestaan slinken, omdat, wilden
zij zich vervormen tot inrichtingen
wier leerlingen als extranel aan dat
eindexamen konden deelnemen, zij
duarvoor een veel kostbuandier onder
wijzers-personeel, met wat er bij
komt, hadden aan te schaffen. Dat
kon bruin niet trekken, waarom (de
m.u.l.o.-scholen kwamen betrekke
lijk pas op,) werd aangestuurd op
een officieel M.U.EO.-diploma, zoo
dat de koatscliolen zonder meerdere
onderwijzerskosten, hun bestaau kon
den rekken. In den heer Horren vond
men daarvoor den grooten kampioen,
die in menige plaats zijn gedachten
daarover uitte. Was nu de heer Dor
ren de aangewezen man om hier ad
vies ta geven? Moest daarvoor ie
mand komen, die van de locale toe
standen niets afwist, doch alleen
maar in het schuitje kwam van den
heer IJzerman en diens meeningen
onderstreepte of aandikte! Waarom
geen advies gevraagd van mannen
van erkende bekwaamheid, mannen
als de heeren Hubregtse en Brouwer,
die in Haarlem jaren aan het boofd
staan van ilLo.-schoten en wier ver
diensten zeker niet minder zijn don
die van den heer Dorren?
Zij, d>® tientalten van onze jongens
hebben voorbereid voor de middel
bare en hoogere studies, zij zouden
nimmer, bekend met de locale toe
standen ais zij zijn, tot zulk een on
mogelijke combinatie geadviseerd
hebben, eeme combinatie, die aan
monigen ouder véél verdriet kan be
zorgen. Laten we echter eens zien,
wat mulo- eu wat ulo-onderwijs be
doelen. De bedoeling vaai mulo-on
derwijs is, dat aan de gewone lagere
FEUILLETON
Het fortuin van
Rupert Hendie.
56)
Ik ben niet bepaald bang, reide
Doriüida, maar die onrekerhieid werkt
zoo op mijn zon uwen, want jo kuint
er op aan dat Corringioa» Ln stilte bo-
sig ia.
We zulten hem noodtoaken open
lijk voor den dag te komen, rekte Kit;
dian zal hij zich moeten vercledigon en
geen tijd hebben «mi an/Lore mensohem
te beschuldigen.
Maar laten we intusschecn alten
zwijgen, en wat we weten voor ons
houden, reide Rupert waarschuwend.
Maar hoe staat liet nu met me
vrouw Beatean? vroeg Sophie mot een
zijdelingschen bllik op Kit
Mevrouw Beatson, reide Rupert
met eenigien nadruk, krijgt een poos
vacantie, zij heeft rust noodig, en als
ze oen betere betrekking kan krijgen,
komt re hier niet terug.
Ik ben heed bLij, diat dat plan
zoo gemaakt is, reide Sqphte. Zij hield
niets van haar aanstaande schoon>-
moeder, maar zl] had het toch oller»-
Üig gevonden, als de oudo vrouw zoo
op stel eu sprong weg led moeten
gaan. En nu nemen we afsclwid. Kit,
Je brengt mo even thuis, hè?
zèsBasslge scKóol nog 3 VèrvoVgklas-
ren worden toegevoegd en daarmede
houdt het onderwijs op. Het ls dus
bestemd voor den, laat ik 't zoo maar
eens noemen, kleineren man. wiens
doel het Is zijn zoons wat verder te
laten bekwamen in de talen, rekenen
enz. alvorens hij ze in de zaak neemt
of een ambacht laat loeren enz. Vér
der voor de ouders, die van hunne
dochters geen savantes willen laten
maken, doch die zo toch gaarne niet.
in de huishouding willen nemen, al
vorens zij wat méér weten, dan do
lagere school geven kan, of wel do
jongens en meisjes willen laten ge
schikt maken voor het bezetten van
staats of andere betrekkingen, waar
van de eischen en salarieering lager
zijn, dan van die, waarvoor het 5-
Jarige eindi-examein H. B. S. verlangd
wordt. Ileit uloAenderwijs daarente
gen is do voorbereidende school voor
de toelathxg tot het onderwijs op JL
B. S. of Gymnasium. Het is dus be
doeld voor de kinderen dier ouders,
welke later naar lidt hooger onder
wijs overgaan, oif naar de technische
hoogeöchool te Delft of die Builen
trachten aan de Staatsruif een beter
plaatsje te vinden dan voor de mulds.
ton mogelijk Ls. Het onderwijs op do
ulo-scholen is in Haarlem aldlus in
gericht: de leerlingen volgen de eer
ste drie klassen gelijk op, daarna
volgt d)o splitsing in le de vluggere
teerlingen en 2e de minder vlugge,
soms méér speeische leerlingen Do
leerstof, die, na die splitsing bere
kend is op een tijdsduur van 3 jaar,
wordt door de eerstgenoemden ook Ln
3 jaar verwerkt, doch voor de laatst
genoemden over 4 jaar verd ;!d. De
een doet er dus 6 de ander 7 jaar
over, doch de resultaten hebben het
uitgewezen, dat zij die er 7 jaar over
gedaan hebben, de leerstof dan ook
degelijk verwerkt hebben en met
vrucht de lessen der H. B. S. of van
liet Gymnasium kunnen volgen, door
de soiide basis die gelegd ls. Het
groote resultaat van die splitsing na
het derde jaar, het kardinale punt,
nxL, waar het bovenal op aankomt,
is, dat die 2 soorten elkaar niet meer
liinderen na het 3e jaar. De een be
hoeft niet te wachten op den ander,
de ander komt niet te kort door do
vlugheid van den een! En had ik in
deze nog iets te zeggen, dan zou ik,
bij de eiscben die het middelbaar on
derwijs tegenwoordig steit, op de ulo
6chool niet willen hebben een 6/7-
jange opleiding, doch een 7,8-jarige!
Ik zou nog een jaar er aan willen
toevoegen, omdat mij de leerstof te
verwerken in 6 jaar zelfs voor de
vlugge jongens en meisjes nog te kort
toeschijnt Laten we nu eens zien,
hoe het op de mulo-ulo of ulo-muko-
school bij ons ingericht is. Dat in
een volgenden brief.
..'t 14 e".
Overzicht.
De Italianen hebben inderdaad met
voor hen gunstig gevolg gebruik kun
nen maken van de verlichting, die de
Russische aanval hun verschaft heeft,
doordat Oostenrijk daardoor niet zoo
krachtig meer aan het Zuidfront kan
optreden. Drie hergen, de Metetta,
Callio en Cengio en bovendien de ves
ting Asiago, die 31 Mei door de Oos
tenrijkers werd veroverd, zijn door
de Italianen berovend., nadat de Oos
tenrijkers „ongemerkte zegt hun
tegerbericht de stellingen hadden
.ingekort".
In de Boekowina rukken de Rus
sen, door het Moldanadal op de Kar-
pathen-passen aan. In het dal van
de Caeremosz hebben zij, bijna de
Hongaarsche grens bereikt en drin
gen bovendien in de richting van
Kolomaa naar een derden weg over
de Karpathen voort.
Meer Noordelijk zijn de Duitschers
nu in zoo'n voldoend aantal de be
dreigden Oostenrijkere te hulp ge
sneld, dat de Russen daar in hun op-
marsch gastuit worden.
Hei Russische offensief, aldus
wordt aan de „Times" geseind, is de
belangrijkste gebeurtenis, die zich
aan dit front beeft afgespeeld. Door
den opoxarecü uit Ro.no worden de
steden Kowel en Wiadfimir-Wolbinsky
onmiddellijk bedreigd. Do verovering
van Kovel zou een strategisch succes
van de grootste waarde zijn; de Rus
sen hadden dan een wig tusschen de
D ui tec here em Oostenrijkere gedreven,
waardoor de geheele Noordelijk© li
me der Duuschers bedreigd w erd. D©
gedachte aan dit gevaar heef: de Duit
schers dan ook wanhopig gemaakt,
zoodat re aite beschikbare troej»en
naar KoweA zonden; de Oostenrijkers
onttrokken daartoe korpsen aan het
Itafiaainsche front en de Duitschers
velschillende troepeneend»eden aan 't
Westelijk front en aan andere gedeel
ten van het front Ln Rusland. D© he
vige aanvallen van de Duitschers en
Oostenrijkera m de sectoren van Wla.
Maar ik heb mijnheer ILendlo
nog heel wat te zeggen, begon Kit
haastig.
Neen, dat heb j© niet, viel So
phie hem gebiedend in d« rede. Jo
hebt mijnheer ILendle meer dan ge
noeg stof giegeven om over na te den
ken toen voegde zij er fluisterend
bij Zie je dan niet, dat re alleen
willen, zijn, domme jongen?
Omompelde Kit, en gewillig liet
bij Zich meenemen.
HOOFDSTUK XVIL
Er wordteen strik gespan
nen.
Rupèrt en Dorindla bleven nog eer
tijdlang bij elkaar. Dorinda's arvyst
voor haar vader was nu zeer vermin
derd en Rupert verzekerde haar nog
©ons, dait hij het zeer betwijfelde, of
CarrLngton wel een oogenblik aan
een besdhuMiging zou donken, als
men hem zei de, dat zijn aanwezig-
lieid in Barship den avond van den
moord niet langer een geheim wils.
Het scheen meer dan waarschijnlijk,
dat Car rington de schuldige was, en
als men hem den moord ten laste
kon leggen, was zijn plan om Mal lion
geld af te zetten verijdeld. In plaats
van MaOJeai bij 't gerecht aan t© ge
ven, zou hij dan zelf moeten vluch
ten, wilde hij niet gearresteerd wor
den. Dorinda ging veel geruster naar
huis dan zij gekomen was, en ook
veel meer voldaan, want nu had haar
uansiaajide echtgenoot de zaak in
handen en zoo iemand wat krom
was recht kon maken dan was hij
het naar haar oordeel.
Een van Hendlo's laatste vragen
aan haar was, haar vader nieus t©
zeggen van haar bezoek aaai Het
Groote Huis, en hem ook nergens
meer naar te vragen, vooral niet
naar zijn oncterhoud mot Carrington.
Zij deed dit dan ook nidl. En dat er
gerde Maliion weer, onlogisch als hij
was. Hij was onaungeaiaam tegen
haar en zag er samba en verdrietig
uit; maar zij deed geen poging om
hem op te vroolijkeu, of, zooals hij
het noemde, zijn lust mot hem te dra
gon. Dorinda lachte hartelijk, teen
hij deze laaitst© tirade ten best© gaf.
Vader, u is heusch onredelijk,
eeid© zij, terwijl zj«J haar hoed op
zette. om boodschappen in het dorp
te gaan doen. Ho© kan ik uw last
met u dragen, aJ« u me niet wilt
verteMon, wat die last ia
Dat heb ik je vortobd, antwoord
de hij knorrig. Die schurk van een
CarrLngton durft me van den moord
op Leigh te beschuldigen.
Maar nu u hem niet vermoord
heeft, komt er dat imraere niets op
aan, zeido Dorinda luchthartig.
Bruut toch zulken onzin met!
Carrington kon heel gevaarlijke leu
gens vertellen, waardoor mijn vrij
heid bodreig«l wordt.
Wat zijn dat dan voor leugens,
vader?
Daar heb jo niet mee noodig,
snauwde hij liaar toe.
Je kunt me niet helpen.
Dan is er verder niet ovor te
praten.
Dit antwoord was zoo logisch, dat
MaJlieii or geen wederantwoord op
vindön bon o(u zich zvvijgond naar
zijn kamer begaf, met het gevoel
vrij inconsequent trouwens dut hij
niet de oplettendheid en sympathie
deelachtig werd, waarop hij meende
aanspraak te kunnen maken. Hij
voelde dan ook diep medelijden mot
zichzelf, toon hij Dorinda luchthartig
zag weglripjielen.
Dorinda haalde haar schouders op
en nam haar parasol. LIo© kan u
dan verwachten, dat ik, uw last zal
helpen dragen, zooals u 't noemt. U
vertelt me juist genoeg om u» ang
stig te maken, maar niet genoeg, om
me Ln staat te stelten, u te helpen.
Ik had gedacht, dat mijn doch
ter meer gevoel zou hébbon, peinste
hij droef voor zich heem maar m
i3 aLs iedereen ontzettend zolfzuch.
tig. 't Is geen wonder, dat ik een he
kel aan de mensichhefd heb. Alle men.
schot denken onkel en uitsluitend
aan zichzelf. Wel wat drommel moot
jij nu weer hebben?
Deze laatste vraag dtod hij hardop,
toen hij, nog steeds voor bet raam
staande, Rupert lust tuinhekje zag
open doen en naar de deur wandelen.
Daar Dorinda den eenen weg had
genomen eui Rupert den anderen wa-
gekomen, vermoedde Mal lien niet,
ilat het een afspraak tusschen ben
was en dat zijn dochter het veld had
geruimd, om haar verloofde d© gele-
golnheid te geven, een onderhoud met
haar zelfzuehtigen vader te hebben.
Dit hadden zij don vorigen dag sa
men zoc overlegd, en nu scheld»-
Hendte aan de deur van zijn neef
.niet het testament in zijn zak en
met het vaste voornemen het huis
niet te verlaten, voordat MaMicn al
les ronduit verteld had, wat er te
vertellen was.
Zou, ben jij daar? Wat wou je?
reide Mallienterwijl hij Rupert zelf
opendeed, do vraag hdrhatend, die
hij zoo juist bij zichzelf gedaan had.
Ik woo eens met u praten, ant
woordde Handle, 't is boog tijd,
dat wo tot een explicatie komen.
Waarover?
Hierover, reide Rupert en hij
haalde het gevlekte gekreukte perka
ment uit zijn zak het testament
van John Hendie.
O. dus je hebt het eindelijk!
Waar heb je 't gevonden, als ik vra
gen mag?
Dat mag u vragen in uw kamer,
redde Rupert. Ik kan u hier in de
gang niets vertellen.
Bang voor de gevolge», die ec
voor je aan vast zullen zuren, mom
pel «te Mallien echter zoo, dal Rupert
liem heel goed verstond; maar toch
ging hij zijn bezoeker voor naar zijn
heiligdom.
O noen, zoide «tere, terwijl hij
ging zitten, bang voer de gevolgen
voor u.
Voor mij? Wat bedoel je?
Dat weet u bost.
Dat weet ik mot, antwoordde
Mallien norscli, vastbesloten zijn neef
de noodige explicaties te laten ge
ven; je 3proekt in raudsoien.
Die moeten wo samen zien op
te lossen. Rupert rente dit op drogen
toon, en hield toen Mallien het tes
tament voor: Lees dit eens en zeg
me dan, wat u cr van deaikti
Alleen uit een gccet van tegen
spraak had de oude beer willen wei
geren. maar zijn verlangen en
nieuwsgierigheid waren te groot en
gretig greep bij naar het document
om te zien, wat hel voor hem be-
lieisde. Do Squire leunde achterover
in zijn stoei, stopte zijn pijp en keek
naar de uitdrukking op Mallien'»
gezicht onder t lezen van het teela-
ment. Twijfel, verwondering, vuldo*
ning en blijdschap waren er beurte
lings op waar te romen, en ten stotti
keek hij Rupert zegevierend aan.
(Wordt vervolgd).
