NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. - Opgericht 1883. Dit mijne Gedenkschriften 34e Jaargang No. 10Ï85 Verschijnt dagelijks; behalve op Zon- en Feestdagen. MAANDAG 31 JULI 1913 HAARLEM S DAGBLAD ABONNEMENTEN ABVERTENTIËN: feu drie maanden: Van 1—5 regels 75 Cts.; iedere rejgéj meer 15 Cts. Bulten het Arrondissement Voor Haarlem en de dorpen m den omtrek waar een Agent gevestigd Mg*. Haarlem van 1—5 regels 1elke regel meer f 0.20. Reclames 30 Cts. per regel, is (kom der gemeente) met het Letterkundig Weekblad „De Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Zaterdagavond"ƒ1.50 Advertentiën van Vraag en Aanbod, van 15 regels 40 Cts. per plaatsing, Franco per post door Nederland2.— 1 lillik éll C^e r6^e' meeF Scontant* Stetort ZonSgsblad, 'voor Haarlem' I 0.37'/, Redacüe en Administratie: Croote Houtstraat 53. de omstreken en franco per post. 0.45 Intercommonaol Telefoonnummer der Redactie 600 en der Adrainisfratle 724. Uitgave der Yennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREB00AL Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12. Telefoonnummer 122. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem In dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. De Verzekering der (per week) geabouneorden wordt gewaarborgd door ,,Tho Ocean" Rokin 15t, Amsterdam. DIT NUMMER BESTAAT UIT ZES BLADZIJDEN. EERSTE BLAD. AGENDA DINSDAG 1 AUGUSTUS. Orgelbespeling in die Groot© Kerk, »an 1—2 uur. Schouwburg, Jansweg: Biosc. voor stelling. Bioscoopvoorstellingen: Cinetmo-Pa- lacc, Gr. Houtstraat, Biosc. Theater van de Gr. Markt In De Kroon. Stadsnieuws PHILIP LOOTS, f Mei teer groot leedwezen moeten wij het overlijdeft melden van deal beer Philip Loots, componist, uitvoe rend musicus en leeraar, criticus voor mu*".ek aan ons blad. Loots was al ©enige weken ziek. Meestal had hij in het voorjaar een moeilijken tijd, want sterk was hij niet, maar niet rust en goede verzor ging kwam hij dit altijd weer te ho ven; ditmaal was de aandoening van ernstiger aard. Uit een longontste king waren benauwdheden overgeble ven, 41e tot bezorgdheid stemden. Zondag werden ham de laatste H. Sa cramenten toegediend en vond nog een geneeskundig consult plaats. De gèneesheeren waren toen van mea ning, dat wanneer do benauwdheden niet spoedig eindigden, de toestond ernstig was. Zalf had hij nog de beste hoop op herstel. Maar dazen morgan omstreeks tien uur is hiji overleden. Met recht mag dit heengaan een groot verlies worden genoemd; in de Swste plaats voor zijn jgKtón, voor *!'n familie, maar ook voor het groo te publiek en voor de kunst. Laat liet mij, die ham zooveel Jaren gekend en gewaardeerd heb, gegeven zijn hem hier te schetsen als kunstenaar, als nïticus en als mensch. Zeven jaar was hij (in 1874) toen zijn vader, tengevodge van een brand Id de zaak te Amsterdam, tijdelijk hier kwam wonen. De jonge Philip kende geen grooter genot, dan mee te loopen met de mu- itek van de huzaren, om wanneer hij thuis gekomen wals, de melodieën die hij gehoord had, op de piano na te ipelen. Op zijn negende jaar was hij de leider van het jongenskoor in da bekende R. K. kerk ,/de Krijtberg" te Amsterdam en uit dien tijd dateoren ook zijn eerste composition, kinder liederen Want er heerschte in hem een groote drang tot scheppen en moeilijkheden bestonden voor hem met. Toen hij- 14 jaar oud "was, liet Nlcoluï hem van het conservatorium gaan, daar hij hem niets meer kon loeren; toen moest hij nog vier jaar wachten, vóórdat hij de Toonkunst- ixamens doen mocht Componeercm is In zijn welbesteed leven altijd zijn opperste vreugd ge- woest. De ernst van zijn ziel is terug to vindon in zoo menige kerkelijke compositie, verschillende Missen, een cantate ter eere van Pius IX, die vele malen zijn uitgevoerd, een '1© Deum, dat pas tweemaal in de Mo zes- en Aaronskerk ten gehoore is gebracht en een van zijn laatste werken is geweest. Daarnevens schiep hij tal van mannenkoren, waarvan or vele, al jaren tot het vaste repertoire be- hooren, vele guitige kinderliedjes^ ook een tweetal groote symphonieen voor orkest. De zwaarste muziek las hij met de grootste gemakkelijkheid. En daarnaast had hij, wat wel oen grooite zeldzaamheid moet heeten, groot talent als uitvoerend musicus, ais organist en pianist. Jarenlang bespeelde hij het orgel van de R. K. Kerk op de Groenmarkt en vooral in de laatste jaren is hij, met groot succes, herhaaldelijk, als piano-solist opgetreden. Natuurlijk was iemand als hij, van zoo groote, innige muzikaliteit, ook een goed dirigent. In vroeger jaren heeft hij het mannenkoor Apollo en de gemengde zangvereeniging Arti et Roligioni geteld. Toch was dit niet wat hij het liefste deed. want Loot6 trad niet gaarne op In 't publiek. In de eerste plaats was hij, ais ik het zoo zeggen mag, een muzikaal den ker, die zich het prettigst gevoelde in den intiemen kleinen kring van zijn gezin. Hij kendo die neiging wel, zag er ook het gevaar van in, namelijk dat hij. daaraan toegeven de, op den duur te weinig muziek zou hooren en dat was een v;lq de redenen, waarom hij in ons blad mu- Zickcritieken schreef. Maar ook daarbij trad hij nooit op den voorgrond. Ergens in een hoekje von do concertzaal zat Loots en Luis terde aandachtig, om straks thuis gekomen, onmiddellijk zijn indruk ken op het papier te brengen. Bijna vijl en twintig jaar lang is hij a-dus on/.© medewerker voor muziek ge weest en ik mag zeggen, dat uun zijn meening groote waard© werd ge hecht. Ln de eerste plaats omdat iedereen zoo overtuigd was van zijn bevoegdheid tot oordeeleu, maar ook omdat hij, die zichzelf toch altijd het lioogste als ideaal stelde, tegenover anueren zoo toegevend kon zijn. Ner gens in de d ui zoude cmieken die hij tp dit blad schreef, zal men één hate lijk woord kunnen vinden, allee wat hij schreef was opbouwend, vnj van bedilzucht of pronkend uitstallen van eigen bekwaamheid. Zooais de man was, zoo was zijn uiting; eenvoudig eu beminnelijk, zonuer eonige scherp, te, altijd geneigd verzachtcndo om standighedon in aanmerking t© ne- En daarmee kom ik van zelf tot Loots als mensch. Het is niet over dreven te zeaeten. dat ieder die hem kunde met droefheid de tijding van ziiu hcemzaan lezen zal. want vijan den had Loots nieL Hii wensóhte «niemand ln den wetr te staan te verdringen. ziin eisen Dad had hij ge kozen en het was hem een genoegeu, te nien. dat ook anderen vorderden O© het hunne. Indien lui eerzucht bezeten heeft, dan kwam aanzien hij de meniste daarhij niet Ln aanmer ken». maar dan bestond die alleen hierin, dat hij steeds meer en beter bercfikem wilde in do Kunst. dlo hij zoo liefhad. Zóó liefhad, dat zelfs toen zijn ongesteldheid hem bed legerig maakte, hii daar nog ziin laatste compositie uitwerkte, de ILegende van St. Santas, die In Maastricht zulk een groot succes be haald heeft. Loots kennen was heen waardeeren. Daarvan weten ook ziin leerlingen mee te snreken. in de Mariascliool in de Koningstraat, in de Muziekschool vun Toonkunst; zijn particuliere leer lingen en de groote groep van oude re muziekliefhebbers, met wie hij croote muziekwerken analyseerde. Voor die analyse-leasen hadden zich zoovelen opgegeven, dat hij er over dacht een zaaltje te huren, maar daarop terug kwam, omdat hii zelf (en ook de leerlingen) aan de Inti miteit der muziekkamer iin zijn huis de voorkeur gaven. Den 22sten Augustus van het vo rige jaar hebben .zijn vrienden zijn 50sten verjaardag tot een feestdag ge maakt, tot een hulde, waaraan zij nu eens niet wilden, dat de bescheiden man zich onttrekken zou. Voor hen kan dit, nu hij heenge gaan Is, een aangename, zij het te vens een weemoedige herinnering zijn. Zijn vele vrienden, de duizenden ■die hij met zijn kunst gesticht, ge sterkt, geboeid heeft, zullen Philip Loots niet vergoten. Moge dit tot troost verstrekken aan zijn treurende weduwe en dochtertjes. J. C. P. EINDEXAMEN H. B. 8. Voor het heden gehouden eind-exa men H. B. S. met 5j. cursus in N.- Hoiland slaagden van groep IV: Mej. G. Frese, te Alkmaar. Mej.-M. J. Gooszen, to Helden. W. Horst, te Alkmaar. Mej. A. C. G. Ouoomane, te Holder. Miej. E. van der Kop, te Alkmaar. A. J. F. Slendebroek, te Helder. C. J. Wafetbakker, te Alkmaar. Mej. J. van Es, te Zaandam. J. H. Bnonkhorst, te Hoorn. P. Visser, ie Hooiii. Mej. H. M. A. Schaap, te Zaandam. Mej. A. H. J. Bak, t© Haarlem. Mej. H. G. te Klefle, te Haarlem. G. J. Sorgdrager, te Haarlem. M. J. H. Bruin, te Haarlem. A. J. Faber, te Haarlem. Mej. C. M. Florijn, te Haarlem. Mej. J. Prins, te Haarlem. Mej. C. M. VreugdenhU, te Haar lem. H. C. Mat to, extraneus. N. G. G. O. B. In de vergadering van de afd. Haarlem van den Nederl. Chr. Geheelonthoudersbond werd o. m. beeproken de Ingekomen circulaire van den Barbiers- en Kappersbond voor Zondagsrust. Den leden werd ernstig op het hart gedrukt om de barbiers, die Zondags hun zaken openhouden en aldus dus anderen willen dwingen tot Zondagsarbeid, voortaan te willen passeeren en hun geen clondisie meer te geven. Aan B. en W. van Bloemendaal zal ver gunning worden gevraagd tot het houden van een openluchtmeeting La die gemeente op 13 Augustus. PERSONALIAVoor het eind examen der G. A. v. S wiet en-Tuin bouwschool te Fredenksoord is ge slaagd W. A. von Möller te Haarlem. Voor het toelatingsexamen der Zeevaartschool te Harlingen is ge slaagd C. J. Brouwer te Heemstede. Ds. W. ten Boom te Haarlem heeft het beroep naar de Herv. Kerk te Made c.a. aangenomen. Tot tijdelijk U-era res in de ge schiedenis aan t Gymnasium te Apel doorn is benoemd mej. Mr. Frieda H. B. Nolthenlus te de Bilt, les gevende te Haarlem. De tijdelijk officier van gezond heid 2e kl. P. Niouwenhuysen van het 10© ree. Inf. te Haarlem wordt tijdelijk werkzaam gesteld bij het 21e reg. Inf. in do legerplaats bij La ren. Voor het voorloopig machinis ten-diploma slaagden te s Graven- hage de heenen D. G. v. W aard oe Haarlem en A. T. Philipp te IJmui- den. Voor de hoofdact© examens slaagden te Haarlem op 28 en 29 Juli van de 15 cand. de dames G. J. J. Antonij, Leiden; H. H. M. Berkeljon te Leiden; M. 1L van Beynen, Heüo; A. C. Luyrink, Amsterdam; M. E. M. Piete. Schoten; A. M. E. Staalstra, Amsterdam; \V. M. van der Steeg, Haarlem; J. E. Steensma, 's-Graven- hage; N. Verhaar, Kaarden; J. H. Vrijdag, Haarlem; S. W. W estrik, Ledden. Voor de akte Engelsch L. O. is te 's-Gravenhage geslaagd S. Oslnga te Hillegom. De heer N. H. M. Zwager te Be verwijk slaagde te 's-Gravenhage voor Engelsch M. O. akte A. De heer P. Kalbfteioch te Haar lem is benoemd tot 2en penningmees ter van t hoofdbestuur van den Alg. Ned. Christ. Ambtenaarsbond. Onze vroegere stadgenoot de heer M. Langeveid, tot voor eenige jaren onderwijzer aan de Doopsgezinde School, heeft eervol ontslag gevraagd en verkregen als hoofd van de School der Hilversumsche School vereeniging Hij is benoemd bij het onderwijs aan zwakzinnigen te Amsterdam. De heer J. Swart, proponent te Haarlem, heeft het beroep naar de Doopsgezinde kerk te lidndeloopea en Koudum aangenomen. 4 Augustus is de heer A. v. Nierop 25 jaar Ln dienst bij de Gemeente-rei niging. Gedetacheerd. De res. 2e luit. K. A. M. Edelkoort, der Xe lui Bri gade, wordt met ingang van 1 Augus tus as. gedetacheerd ten bureele van den commandant der le Divisie te 's-Gravenhage. DE LOODGIETERSSTAKING. Het bestuur van de Lood- en Zinkwer- kersvereenigmg „Door Eendracht Sterk" deelt ons mede, dat de persoon tegen wiens houding oen manifest is verspreid, niet werkte voor zijn va der, zooals ons door de politie was meegedeeld, doch voor een anderen patroon ts Sloterdijk werkzaam was. VREDESSPELD. Vandaag werd het vredessüeldje van den N. A. O. R. hier ter stede verkocht. Een aantal meisjes en jonge dames boden het in alle straten aan en od menige jas of mantel zag men het zilveren speldje prijken. Een tniflfortuintje was. dat Zondag een andero vereeniging óók bloempjes tqn verkoop had aangebo den en of iedereen twee dagen achter een een bloempje wilde koopen. staat te bezien. Toch 'hopen wij, dat de af- deeling Haarlem van den N. A. O. R. een mooi bedrag naar Den Haag zal kunnen zenden. STATIONS INLADING GROEN TEN. De Minister van Landbouw heeft bepaald, dot aan de in zijn be schikking van 28 Juni bedoeld© lijst van stations, waar inlading van groenten onder ambtelijk toezicht kan geschieden o.a. Haarlem is toe gevoegd. ZWEMSCHOOL. De temperatuur van het water in de Zwemschool aan de Houtvaart was hedenmorgen zes uur 65 er., hedenmiddag twaalf uur 66 gr. ORGELBESPELING in Groote- of St. Bavokerk op Dinsdag 1 Augus tus 1916 des namiddags van 1—2 uur door den heer J. P. Meeth. Programma- 1. Prélude, Louis Andlauor; 2. Fugue, J. Boulay; 3. ChoraJ varié, Gabriel Garbet; 4. a Prélude, b. La fille aux cbeveux de lin, Claude Debussy, 5. Fantaisie sur deux Cantiques de Noël, B. Messerer 6. a Paysage, b Berceuse. Joseph Bonnet, 7. Grand Choeur, Paul Fau- chey. UITSLAG der veiling van onroe rende goederen, gehouden in .het No tarishuis te Haarlem op Zaterdag 29 Juli 1916, des avonds na 5 1/2 uur. 1. Een Huis en erf aan de Molenstraat, get Na 34, 2. Als voorgaand, get. na 36. Perceolen 1 en 2 gecombi neerd, P. Rolnierse q.q., f 2980. 3. Een huis en erf met afz. opg. Bovenwo ning aan de Esschildet straat, get. 26 zw. en rood, Gebrs. v. di Pol, f 3785 4. Vier naast elkaar gelegen woningen met halve gang aan de Bannesteeg, get 10 E, F, G en H. 5«. Als \oorgaand get no. 10, D, C, B. en A. Perceolen 4 en 5 gecombineerd J. Wallig, f 1245. 6. Eon huls en erf aan de L. Hoe ren straat, got. No.23, Reinierse f 920. 8. Een huis en erf aan het WTlsons- plein, get no. 5. Uylenburg, f 3910. 9, Een huis en erf aan de Vakeikoop- steeg na 3. J. H. Bierboom, f 435. RAAD VAN BEROEP ÏE HAAR LEM. Ongevallenwet. Tor terechtzitting van 28 Juli 1916 werden o.a. behandeld de zaken van 1. J. W. v. VV., te Haarlem, die op 30 November 1914, werkzaam in dienst van de werf „Ccnraxi", aldaar, bij liet overhalen van 'n dryvendeu bok, door een ongeval werd getroffen, tengevol ge waarvan de midden- en de ring vinger van zijn rechterband werden afgekneid. Laatstelijk werd hem te dier zake door het Bestuur der Rijks verzekeringsbank eene geregelde re nee toegekend van f 0.46 12 per werkdag, berekend naar eene invali diteit van 25 pCt. Klager is van mee- ning, dat zijn arbeidsongeschiktheid op minstens 40 pCt. moet worden ge steld en verzoekt daarom verhooging van de hein toekomende schadeloos stelling. 2. J. V., te Haarlem, die op 7 Februari 1916, behulpzaam bij het lossen van eert schuit steenkool van de liaariemsche Sodafabriek, bij het naar boven loopen op de trap uit het ruim een stuk steenkool op de linker hand kreeg, tengevolge waarvan de Iinkerpmk ernstig ver-wond werd en hij den arbeid moest staken. De door hem te dier zake aangevraagde scha deloosstelling werd door het Bestuur der Rijksverzekeringsbank geweigerd, aangezfen het lossen van bedoelde schuit door J. V. en zee anderen was aangenomen tegen 70 cent per ton, terwijl de huur van de beuoodigde malrialen door hein en zijn motie af leiders gelijkelijk werd K-taald en hij dus tijdens 't ongeval niet als werk man in den zin der wet werkzaam was. Klager meent van wèl ep ver- z.i-^kt daarom alsnog toekenning van de gevraagde schadeloosstellingen. 3. J H., te Schoten, die op 29 Januari 1916, werkzaam in dienst van de tim merfabriek „de Phoenix", bij het za gen van een eiken balk op een elec- trlsch gedreven oirkelzaeg, met do rechterhand in aanraking kwam met de zaag, tengevolge waarvan pink cn duim werden afgezaagd. Laatstelijk ontving hij in verband met dit ongeval een voorloopig© rente van 0.49 per werkdag, berekend naar eene nl- beidsong-eechiktheid van 35 pCt. Kla ger vindit dit te laag. Zijn vroeger werk kan hij niet meer verrichten; thane is hij keetjongen, waardoor hij alechts f 0 10 per uur verdient tegen vroeger (0 22 per uur. Ilij echat zijn arbeidsongeschiktheid op 50 pCt. en verzoekt daarom eene rente van 35 pCt van zijd dagloon. Na verhoor van deskundigen en getuigen werd de uit spraak in deze zaken bepaald op 11 Augustus 1916. Het beroep van T. v. H., te IJmul- den. werd niet ontvankelijk verklaard, omdat het te laat was ingediend. Da aan L H., te Haarlemmermeer toe gekende rente van f 0-31 1/2 werd ge handhaafd. Het verzoek om schade- looeste.iing van H. v. R., tc Haarlem, werd afgewezen. De beslissing van het Bestuur der R. V. B. in zaKe fa. B D. de V., te Haarlem, werd beves tigd. aangezien het bestaan van eettfl firma niet kon worden aangenomen. Ouderdomswet. De verzoe ken om ouderdomsrente van S. 8. cn B. N beiden te Velsen, werden afge wezen, aangeziien de aanvrage om rente te laat bij de betrokken Uomo- CominLsble was ingezonden. De ver zoeken van E. M., echtgenoote van J. S. en J. v. d. E, beiden te Haarlem, werden afgewezen, aangezien door vérzoekers geen loondienst was ver richt in den zin der wet. Het verzoek om ouderdomsrente van wed. J. K.t to Beverwijk, werd afgewezen, aange zien familiehulp met kan meetellen voor arbeid, in den zin der Invalidi teitswet. KNAPENVEREEXIGING pOBAD- IA". Maandagmorgen om ongeveer uur zu-len van de Knapenverceni, ging ..Obadja", onderafd. der llaarl. Jongelingsvereeniging Pred. 12 vers la, een 86 ieden onder ieidmg van 5 leiders vertrekken naar Ilocnderiooj om daar een week te gaan kampoeren in het Jongenskamp van het Neder!. Jongelingsverbond. Van het gebouw Lange Margarethaetraat wordt met begeleiding van trom, hoorn en eon 50 kleppers gemarcheerd naar het station. In de afgeloopen week kam peerden in het kamp reeds 180 jon gens, waaronder 18 van de Knapc-n- vereeniging „Beth-el", hier ter etede. Het weer was buitengewoon mooi en er kon volop van het heideleven geno ten worden. Zwemmen, wandeltoch ten, spelen en een laropionoptocht des avonds door het dorp staan op nel program. Zaterdagavond hopen de jongens weer in Haarlem terug 10 keeren. 6) M Ij n V ader. Toen mijn vader na vereeniging d< gemeenten Spa&rnwoude en Huar- lemmeriiede ook over Houtrijk en Polauen burgemeester werd, was Mr. C. Fc-ck ais burgervader uit Wijk-bij- Duurstede naar Haarlem als burge meester gekomen; do heex C. van Lec- ficP> vader van den lateren burge meester van Heemstede, Jhr. Mr. D. van Leo nep, thans lid van Gedepu- tearde Staten van Noord-Hol- lanti, was in dat ambt te Hoem- etede en Jean Louis van der Barcli was burgemeester van Zutd- Schalkwijk. Mr. J. P. van Ainers- foordt vervulde de lastige post van Burgemeesteri te Haarlemmermeer. Met de gemeentebesturen van Haar lem en Zuid-SchaLkwijk had het ge meentebestuur van Haariemmeriiede Spaarnwoude aanhoudendste be- trekkingen; alle burgemeesters waren met elkander bevriend, hetgeen niet weinig bevorderlijk was aan een vlugge afdoening van zaken. Uit die periode dat Mr. C. Fock burgemeester te Haarlem was, in de kracht van zijn energie, zijn manlij ken leeftijd en zijne voortvarende pulariteit stond, zijn mij door mijn va der verschillende staaltjes van bureau envt.sclje zuivering meegedeeld. Sleur ®n slentergang waren Burgemeester "ock een gruwel. De latere Bur Kemeester van Amsterdam. M; Wéter van Binnenlandsche Zaken en Commissaris des Konings in Zuid-Holland heeft zich in do richting dier bureaucratische zui vering hlijven voortbewegen. Treu zelende ambtenaren of zich op zijn elf-en-dertigat voortbewegende bu roaucratcn kon hij niet zetten. Daar entegen maakten chefs en ambtena ren van allerlei rang, die het bureau cratisch raderwerk in vlugge bewe ging hielden en hun dagelijkschen ar beid opgewekt verrichtten zoowel on der Burgemeester Fock als onder MJ nJster en Commissaris Fock snelle promotie. Ik zal later, mijn ambtelijk leven besprekend, gelegenheid hebben op dienkaraktertrek van Mr. C. Fock terug te komen met betrekking tot mij zalven. Door hom werd, meestal zon der aanzien des persoons, gericht ge houden over onbekwame ambtenaren van welken rang of staat. Als Minis ter liep hij echtor, gelijk zoovele op volgers van hem aan het Departement van Binnenlandsche Zaken aan den band van den vermaarden Secretaris- Gen crttal Mr. Paul Fredcrik llu- brecht. Slechts Thorbeckc, dio den Secretaris-Generaal Ignoreerde en Heemskerk Senior, die hem bruskoer- do, durfden zijne bijzondere autocra- Uo weerstaan. Een even grcot auto craat als hij zelf, Tak van Poortvliet, Minister van Binnen!aödsche Zaken wordend, heeft hem naar den Raad van State verplaatst. Altijd een mooie rotraito voor een lastig Secretaris- Géneraal. Er is mij van nabij verze kerd, da hij in dat uitnemend gecon stitueerd Staatslichaam de diepste herinneringen heelt achtergelaten. Maar toen Mr. C. Fock het bewind te Haarlem over zijne Secretary amb tenaren voerde, was er een onder hen, die speciaal met mijn vader bekend was, jarenlang vóór hij nog onder den burgemeester Fock diende, na melijk de jongeling L van der Eist Azn, Als 17- k 18-jarig jonkman kwam hij meermalen bij mijn vader aan huis, aanvankelijk geheimzinnige pa- pierrollen brengen, die later zich ontvouwden ais tooneelroUen, uitge schreven ten bat© van het werkend lid der Rederij kerskamer Lourens Jansz. Coster, bij welke van der Eist tijdens repetitien em uitvoeringen de rol van souffleur vervulde. Alle werkende leden die op hein rekenden, waren over den jeugdigen van der Els. van ééne opinie; een brave, beste jon gen van veel intelligentie en <een pracht handschrift Mijn vader was hoogelijk met hem ingenomen en in formeerde steeds naar hem en toen Mr. C. Fock het burgemeesterschap van Amsterdam aanvaardde, nam de ze den hoofdambtenaar van der Eist naar zijn© nieuwe Secretorye mee. Door deze daad van wèlovorlegde bu reaucratie werd aan van der Eist de weg tot een fraaie ambtelijke car rière geopend, die zich over zijn groe nen ouderdom voortzette, toen de Ge meenteraad van Amsterdam hem op 63-jarigen leeftijd tot Secretaris der stad benoemde. Zijne jeugdige inbla zingen in de Costerstad eindigden thans met het gesprokene van de raadsleden in de Anistelstad te no tuleer en. Mooie promotie voor een souffleur! Mijn vriend van der Eist heeft ook mij eenmaal in mijne prille jonkheid gesouffleerd. Er werd in de Rederij kerskamer Lourens Jansz. Coster een Tollens-avond gegeven en behalve voordrachten van eenige zijner ver zen, zou mijn vader ten gehoor© bren gen de vertaling van De Vergan kelijkheid, een godiebt van Schiller door Tollens. Het ia een nienspraak tusschen een vader en zijn elfjarig zoontja De rol van het elfjarig knaapje zou ik vervullen. Het was een proefne ming waaraan mijn vader zich sinds dien niet meer waagda Ik was dank zij de bescheiden, maar voor mij toch verneembare inblazing van Van der Eist, zeer g«>ed rolvast. Mijn vader, daarentegen, haperde telkens, was beangst voor mij en werd ten slotte boos op den souffleur, die hem bij sommige passages inblies, waar hij zich sterk voelde, omdat ,,de elfjarige knaap" in geruimen tijd niets had te zeggen. Naast die Rederijkerskamer Coster bloeiden er toenmaals te Haarlem een tooneelvereenigmg Melpomene cn een Rederijkerskamer Apollo. Bij de laatste mocht ik dikwijls met mijn vader hespiteeren, gelijk bij eene an dere tooneelvereeniging Union, waar de eerste kantoorklerk mijns vaders mijn veeljarige vriend Gerrit Reinïer Groos, later meer dan 25 jaar chef de bureau bij de firma E. H. Kre- lage en Zoon, gastrollen ver vuhde. Bij Melpomene zag ik in costuum mijn vader en zijne vrienden optre den in stukken van Wizelius, Hofdijk, (De profecy der Starren), Schimmel (Johan Wouters) S. J. y. d. Bergh. Ik weet echter nog heel goed dat ik de eerstemaal zulke tooneelverschij- ningen in costuum volstrekt niet pret tig vond en tot mijne moeder zei; ,,lk vind het heeJemaal niet mooi; ik schrik van papa". Dat was toen mijn vader als Carthaagsche Hanmbal verkleed en gegrimeerd allerlei klanken en woorden van smart, haat eu wrok tag«n Rome uitstiet, waarbij de toeschouwers in de handen klap ten en Ik bedroefd werd dat mijn vader zich in die en die houding, dat en dat gewaad en met d;en en dien gezichiswrong zoodat ik hem niet meer als m ij n vader herkende den volke vertoond a lk was altijd blij als ,,het pleziertje" over was. Bij Lourens Coster als ik mijn vader in rok en witte das zag, ging bot; maar in Melpomene in cos tuum ging, het voor mijn gevoel, niet. Dat vond ik ergerlijk. En ik herinner mij dat, wanneer dan een der volgen de dagen op de Franeche school de jongens tot mij zeiden: „M ij n pa zogt dat jou' pa zoo mooi komedie heeft gespeeld' ik dan kregelig wegliep en hun toebeet: „Zool" er. nog wat lk heb nooit van dilettant komedie spel gehouün. maar allerminst gelijk ik het toenmaals mijn vader zag doen. Ik heb sedert dat oogenblik enke le kinderen von acteurs en actrice© leeren kennen, die precies dezelfldc gewaarwordingen of nog sterkere dan tk ontvingen. Toen in do Westerkerk te Amster dam op zekeren laten Octoberdag van hert jaar 1859 het stoffelijk overschot van de weldoenster van mijn vader, mijne oud tante Engberdina, Gerar- dina, Margaretha Smit, de type van eene XVIIIde eeuwsche regentes, werd neergelegd, zag ik hen» aan de groeve staan, waar hij eenige woor den ten laatst vaarwel sprak. Nog meen ik den naklank zijner afscheids woorden te hooren; „Rust zacht, lieve moeder, vaar wel. Misschien zien wij elkaar weer; wie weet hoe spoedig?!' Binnen een jaar tijds was hij haar gevolgd en lei men hem op het Scho terkerkhof ter rasta Toen ik aan den avond van dien somberen Octoberdag, als naar ge woonte, in mijn slaapkamer neer knielde en ander mijn moeders te genwoordigheid mijn berijmd avond gebed op zei, onderbrak zij mij bij den regel: „Spaar mijn. ouders en mijn vrie» met de woorden: Dat moet Je nu veranderen en bracht zij snikkend uit: Spaar mijn moeder en mijn vrien den, want je vader..." Het was of ik eerst toen begreep dat mijn vader dood was. F. SMIT KLEINE.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1916 | | pagina 1