NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. - Opgericht 1883.
24® Jaargang No. 10I&9
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
DONDK&DAG 7 SEPTEMBER 15'0
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNBMËNTBN yjL.yjV'^. ADVERTENTIËN:
per drie maanden» Van 15 regels 75 Cts.iedere regel meer 15 Cts. Buiten het Arrondissement
Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd Haarlem van 1—5 regels 1elke regel meer f 0.20. Reclames 30 Cts. per regel,
is (kom der gemeente) met het Letterkundig Weekblad „De f? Abonnement aanzienlijk rabat.
Zaterdagavond"1.50 Advertentifin van Vraag en Aanbod, van 1—5 regels 40 Cts. per plaatsing,
Franco per post door Nederland2.elke regei nteer 10 Cts. contant.
Ocmus'rMrd Zo™g»bla'd, 'voor Haarlem' I I I I I oii'/i 11XSSkB&BJl Redactie en Administratie: Groole Houtstraat 53.
de omstreken en franco per post. 0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 eo der Administratie 724.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zuider Buitenspaamo 12. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertenttën en reclames van bulten het Arrondissement Haarlem in dit blad Is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Bultenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 7078, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. De Verzekering der (per week) fleebanneerden wordt gewaarborgd door ,,The Ooeon" Rokin 151. Amsterdam.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
VRIJDAG 8 SEPTEMBER.
Schouwburg De Kroon.- De Brave
Hendrik.
BioscoopvocurstelJöngea. CinemarPa^
lace, Gr. Houtstraat. Btosu Theater,
Gr. Markt. Apollo-Tibeater, Barteljo-
risstrual
Stadsnieuws
huldiging.
Bij gelegenheid van den onder
trouw va» den hoor J. d:e Breiuk Lz.
mot Mejuffrouw N. Meijer hoeft de
Roei. en Zeilvureenigkig Het Spaarne
aan hot bruidspaar (>di© bruidegom 19
haar voorzitter) een aardige hulde
gebracht. Op een avond in de bruids
dagen werd het jonge paar van het
Frans llaJspiein, waar de bru-d
woont, opgehaald met een versierde
wherry, waarbij zich v ijf ar wier e
versierde vaartugen aansloten. D'.-zo
kleine flottille voer naar het boot-
huis, waar aan het bruidspaar een
fraai geschenk werd aangeboden, ver
gezeld van een album, waaru-it bleek,
dat al de leden er aan deelgenomen
hadden. De avond werd er prettig en
ln VTOolIjke stemming doorgebracht.
Ook de IL F. C., waarvan de heer
de lirou-k voorzitter te, heeft dioor een
passend geschenk van hare sympathie
doen blijken.
Heden ie hot huwelijk door den ofom
Van don bruidegom, den heer Joflia.
de Breuk, wethouder, wHrokkcn.
MEINEED. Woentadost te voor
het gerechtshof te "s-Gravenbage be
handeld het hoos er beroeD. ingesteld
door L. S. van E.. 31 jaar. ha»d el fl
attent te Haarlem, door de toditbunk
te 's-Gravenha«e veroordeeld tot 1
jaar gevangenisstraf ter zake van
meineed. Bii de behandeling van de
«aak te«en den ookoooer 1L J. F. de
B. (in de zake» van de békende
Har.ge.che lnbrekerabende00 5 April
voor de Uaacsche reahthank. werd
beklaagde on verzoek van den verdo-
dioor. mï\ Bourlier. als getuiee ge
boord en verklaarde hit. dat liii an
Zaterdag 3 Juli 1915. "a morgens 9
uur. me* De B. eer motorrijwiel naar
Haarlem was gereden, tervvifl andere
getuigen. 0. a de inbrekers Van D.
en B.. verklaarden, dat zulke naet
kon. omdat zii in den k>OD van dien
morgen bil De B. ziiin geweest, om
don buit. door hen gastolen bii ihr.
<L B. onder Alkmaar, te verkoop om
Dok volgens verklaring van andere
getuigen zou het omnaaaliikn zijn
geweest, dat De B. dien morgen naar
Haarlem is gegaan. Er waren echter
ook ge tui con. volgens wier /setu tae
nia De B, dl an morgen wél naar
Haarlem te geredenanderen ver
klaarden weer. dat ze én beklaagde
Van E. èn De B. 's avonds hebban
thuis zien komen, ieder on een motor
rijwiel.
Beklaagde Van E. hield steeda vol,
dat hil cm meergenoemde» datum mot
De B. naar Haarlem ia Bereden,
waaruit volgt, dat de Inbrekers Van
D. cn B. onmogelijk od dien dag het
R£fct«ilene bii De B. zouden hebben
kunnen verkoooen. liet Hof nam ech-
ter de schuld van De B. aan en ver
oordeelde hem In hoocer beroen Lot
3 jaren gevangenisstraf wegens he
ling.
loon nu tegen den handelsagent
L. >1. van E. een vervolging weid in
gesteld wegens meineed, bleef hij bil
ziin eenmaal afgelegde verklaring,
dat hij od Zaterdag 3 Juli 1915 met
De B. samen op één motorrijwiel
naur Haarlem was gereden. Ook toon
hii tcredht stond vroor de rechtbank
te s-Grovenihage. hield hij düt vol.
Thans in hooger beroen. voor Het
Hof. bleef hij bij die verklaring vol
harden. Hierna viuüode het verhoor
van een grotot aantal getuigen, in
hoofdzaak dezelWien. die reeds voor
de rechtbank werton gehoord. Du in
breker J. van D.. als getuige Behoord,
gaf als zliin meeai»g te kenneDi. dat
beklaagde zich in dan dut'uin moet
verwissen, want 0© de» 9de» Juli.
loon zijn vriend, de inbreker Y.,
werd aangehouden. is hij bii De B.
geweest Diens vrouw deelde hem
toen mede. dat haar man met iemand
naar een niaatsje bii Haarlem was.
•anion 0© één motorrijwiel, llil J3
toen binia den geheel en dag bii de
vrouw gebleven en tec en dun avond
kwrun Ui B. eerst thuis.
Een der raadsheer en Vroeg n»ur
aanleiding hiervan de» beklaagde, of
het niet mogeliik is. dat hli zich ver
eist en niet ueoi 3dea Juli. doch dan
éden Juli naar Haarlem la geweest.
Beklaagde acht dit onmogelijk, dan
eou hil zich ook in andere kleinighe
den moeten vergissen.
De advocaat-generaal, air. MtueL
requisitoir nemend, ging in het kort
de getuigenverklaringen na an wees
or daarbij on. dart de verdediger een
groot aantal getuigen heeft doen dag
vaarden. wier verklaringen echiin
baar ln atriid zijn met die van de ge
tuigen charge. De waarde dear ver
klaringen ln de schaal gelegd, zal de
schaal z. L overslaan naar de zijde
van de verklaringen der getuigen h
chaïge. Voorts nauwkeurig de feiten
nacaandc. vooral met betrekking tot
een bezoek van den heler De B. aan
de vrouw van de» inbreker 11. te Rot
terdam. wliet eurekèr er on. dat mot
ls komen vast te staan, hoe de man
naar Rotterdam is gagaa», hetzij por
anoor. hetzij oer motorfiets. De moge
lijkheid bestaat dus. dat beklaagde
met naar Haarlem, doch naar Rot
terdam is geweeM. Do verklaringen
van de getuigen A décharge ziin vol
gens snreker niet in de btaat de on
schuld van dezan beklaagde te bewii-
zen. Eén ding moot spreker van het
hart. Als het waar te. dat beklaagde
op 3 Juli 1915 met Do B. in Haarlem
is geweest, waar zii ongetwijfeld zich
in de etad zullen bewogen hebben,
bc-grliot spreker nleL duit waar tfoo'n
groeft aantal getuige» décharge ge
dagvaard is. er geen is voorgebracht,
die kon verklaie». dat zii daar werke
lijk min gezien. Spreker beschouwt
de geheele Haarlemscbe reis in de
zaak De B. dan ook als een verzinsel.
Het opzei besprekende van den aan
beklaagde ten laste gelegden mein
eed. wees snreker 00 verschillende
bijzonderheden m het geding, die
wiizen op beklaaade's kwade trouw,
zoodat z» L het opzet vol kamen vast
staat. Oo grond van een en ander
acht beiklaaaide de Bchulcl van be
klaagde bewesen e» vraagt hij beves
tiging van het vomtfa.
De verdediger, mr. BourHea-, ont
wikkelde allereerst eenige juridische
bezwaren tegen de dagvaarding, om
vervolgens ais ziin meenina te ken
nen te geve», dat hij. wat betreft de
getuigen verkl ar Lruien. van een tegen
overgestelde meerling te ale de advo
caat-generaal. De cetulaeu A charge
zii» alle» boeven, die in de gevange
nis zitten, en vrouwen, die ziah laag
bil don arend bewegen, terwijl de ge
tuigen A décharge fatsoenlijke men-
aohe» ziin. volkomen geloofwaardig.
Wat beklaagde betreft, deze is een
hoogst fatsoenlijk man. op wien de
Haarlemscbe politie ijiet bet minst
weet te zeegen. Hij had absoluut Been
belang can in de zaak van De B. on
waarheid te spreke». Vervolgens be
sprak pleiter de getuigenverklarin
gen A charge, waarvan er ziin. die
titaredht met elkaar ln atriid zijn,
doch die door don advocaat-generaal
worden geneeeierd. omdat ril niet in
ziin systeem te oaa kamen, terwijl
andere, volkoman geloofwaardig, ate
een vergissing worden gequaJlfloeercL
Het ecae 0ogenblik noemt de advo-
caat-ge»eraaJ beklaagde en Do B.
een paar handige snuiters, die met
8liim overleu handelden, en het an
dere oageüblik doet hil het voorko
men. of het do moest stomme indi
viduen waren. Waar zoo geargumen
teerd wordt, staat de zaak va» het
0. M. volgens pleiter nidt sterk en
moet zulks op het Hof een eflgonaar
dige» Indruk maken.
Pleiter weet absoluut, dat beklaag
de ntet ODzettelllk onwaarheid aPrak
en onschuldig door de rechtbank ls
veroordeeld. Hil verzoekt dan ook
met aandrang aan het Hof. de zaak
zoo nauwkeurig mogelijk te onder
zoeken. waarna hij niet twijfelt. of
beklaagde zal worden vrijgesproken.
Nadat beklaagde nogmaals zijn on
schuld betuigd heeft en president cn
raadsheeren hem nog enkele vragen
hebben gesteld, wordt de uitspraak
op 13 dezer.
GEMEENTERAAD. B. en W.
stellen voor her te benoemen aan de
Burgeravondschool met vervolgcur
sus: tot leeraar bij het teekeuonder-
wijs, de heeren: A. van der Spek, A.
Wensing, F. Hage, J. P. Strijhoe, 1L
Korringa, en W. P. A. Polhast; tot
leeraar in het vakteekene», levens
leeraar in werktuigkunde, den heer
H. J. Ruiters; tot leeraar in de werk
tuigkunde den heer C. C. Poppknk, en
bot leeraar 1» hot rekoucm, do Nodeir-
lanJdBche taai e» het schrijven do
heeren G. va» der Werff e» E. Veld
hoen. Aan den vervolgcursus der
Burgeravondschool: a. tot leeraar in
de electro-toehnk-k; de boeren A. van
Harreveld en J. Keuzenkamp; tot leer
aar in de stoomwerktuigkunde den
heer R. Kraakman; e» tot leeraar in
de burgerlijke bouwkunde: den heer
B. Bourn am. Voorts om definitief te
benoemen tot leeraar in het rechtlij
nig- en in het machineteckenen aan
de Burger-avondschool: den hear W.
B. Groeneveld.
B. en W. stellen voor definitief te
benoemen aan de Avorxtechool voor'
handelsonderw ijs tot leerarea in de
Engctsche laai: mej. A. M. F If
Wille; voor den cursus 1910—1917 to
benoemen aan de Avondschool voor
handelsonderwijs lot tijdelijk leeraar
1 heer C. A.
in schoonschrijven: di
Beu te.
DE AMBACHTSSCHOOL, Aan
de ArnbachtsBchool te voor de Mid
delbare Technische School en de Ara-
bachtesclg.nl eeu juarhjksch subsidie
toegezegd, ondersclieideniijk ten be
drage van f 12.000 eiri f 17.400 met be
paling, dat dit subsidie ook geduren
de den bouw zal worden verstrekt tot
een bedrag, dat zal blijken noodig te
zijn. De voorbereidende werkzaamhe
den en andere daarmee verband hou
dende uitgaven vorderen reeds in
1916 eene som va» f 15.300, waarvan
in verhouding tot de aubsidiën va»
het Rijk en de provincie ten laste
va» dieze gemeente zou kjomem een be
drag van f 4.700. In evenredigheid
met de toegezegde gemeento-sulbsbdiën
zou van die som 2/5 als subsidie aa»
de middelbare tecliniisohe school en
3/5 als subsidie aa» de ambachts
school behoor en te worden toege
kend. Daarom stellen B. en W. voor
op de begrooting dienst 1916, beschik
baar te stelten een bedrag van f 2.820
ate subsidie voor de Ambachtsschool,
en dat subsidie ateoo te brengen op
f 11.820, en ais subsidie voor de Mid
delbare Teclinische Sclwol een bedrag
va» f 1.880.
Tevens stellen B. en W. voor om
in hei besluit lot het afstaan va» de
gronden aan den KJeverparkweg voor
de schoolgebouwen eenge moodig ge
bleken wijzigingen aa» te brengen in
de kadastr ale aanduiding.
JAARWEDDEN. Met Gedep. Sta-
tetm aohteu B. en W. liet niet noodig
de jaarweddie» van de» Burgemees
ter (f 6000) an den secretaris (f 4500)
te venbacgem. Evenoena mee»e» B.
e» W. dat de wedde van den Gemeen
te-ontvanger (f 4000) ntet hehoeft te
worden verhoogd.
De Koningin.
De Koningin koert hedenavond
van haar bezoek aan het Noorden
va» ouzo provincie naar Den Haag
terug. Te 9 uur 2 min. hedenavond
zal de Koningin het station Haarlem
dit de Omstreken
AANRIJDING. - De auto G 5159
uit Heemstede, heeft op den Wagen
weg den smidsknecht W. W. aange
reden .waardoor deze aan het linker
been gewond werd. Dr. W. E. Me-
rena verleende hulp. De chauffeur
liep een procesverbaal op wegens
het rijden met een snelheid, dte ge
vaar oplevert voor 't verkeer.
GELD VERMIST. De heer Van
der S., wonende Spaarne, had de ge
woonte voor zijn betalingen aan de
Coöperatieve D merveiuenig:ng zoo te
doeiit diat hij het verschuldigde geld
in do etensbus Jegcbe wanneer die
teruggoliaald werd Qp die manier
ls een bedrag van f 21 niet tot zijn
beetemmJm gekomen en de looper,
died en bus gehaald heeft, ls niet in
zijn dienst teruggekeerd.
GESTICHT MEERENBERG. Met
ingang va» 1 Dec. is aa» de» heer
C. L, W. van IJseudiijk te Aerdearhout
eervol ontslag veiteund als secreta
ris van de oomjnia»e van bestuur over
het gesticht Meeremberg cculer dank
betuiging voor d» bewezen diensten.
ZWEMSCHOOL HOUTVAART.
De temperatuur van het water was
hedenmorgen te 6 uur 59 gr. en te 12
uur CO gr.
AANBESTEDING. Hedenmorgen
werd aan het gebouw va» het Provin
ciaal Bestuur van Noord-Holland
aanbesteed, volgens bestek 151het
herstellen van de toeleidlngkbuis va»
den aeQf-reelstreerenden getii-metex
te De» Helder, tussche» de hecto
meter© alen 23 en 24. met bijkomende
werken. Raining f 12.000. Laagste in
schrijver J. de Vnies. Den Helder,
voor de som van f 12.940.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Gevonden en terug te bekomen
bij M. Brüihl Klovurluan 113 Bloe-
mendaal. broche. A Fluit, Zijlvest 1,
duif Bureau van polities kinderpor-
temonnaie met inhoud Kantoor
Kaarselaardeveer, Spaarne 10 hon-
denmullkorf. J Wageanaker. Gen.
Cronj ést raat 101 rood, Schoten,
taechje met Inhoud. J. Boelsma, Gen.
Cronjéetraat 47, Schoten, kinderpop.
M. Wolzak. Sairtpoorteistraat 36,
damesportesnonnaie met inhoud. H.
v d Klc-nk. Sohogchelstraat 41 rood,
broohe. A Kamerman, Boerensteeg
11, schouderpaïsanf van kanonnier.
W. Hos, Gaath inslaan 132. dames-
ta9chje met inhoud. P. Errrke, Brou
wersvaart 76, broche. C. Kraakman,
Wëslergracht 43. broche, G. Boer,
L. Wijngaardstraat 27 rood. broche
G W Westers. N. Beetsstraat 15
rood. jongenepet.
(Zie veno'.g Stadsnieuws op pag. 2)
EANDVOORT. - Temneratuur
der Zee. Temperatuur van het
zeewater od heden 6-t gr. F.
Rijkspostspaarbank.
Alhier werd gedurende Augustus in
gelegd een totaal bedrog van
185.913.27 ear terugbetaald in totaal
15923.37. Het laatst uitgegeven boek
te draagt het nummer 2130 't laatet
over geschrei'one het nummer 2812.
De rljwieJbergolaats aan de
Gnoote Kdooht is door de eigenaren
verkocht aan de tinna Vroom en
Drecso'ani: er zal aldaar een wankel
veriiiaen. Voorzeker zal dit e«n ver
fraaiing voor de omgeving aldaar
siin.
Aangekomen vreemde
lingen: I. Kattenburg. Amster
dam. Parallelweg 89. 5 p. Wed. J.
I<_ Kattenburg. Amsterdam, idem. 4
p. E. Monu&oh, Amsterdam, Kost-
verloreu6traat. 8 n. A. H. W. Ja
nus. Amsteidam. Parkstraat no. 15,
8 a Mr. d. C. Endt, Kaarden.
Burgeon. Enge!b.straat 13, 6 d.
Burgerlijke Stand.
Ondertrouwd B. van der Mye en C.
C. van Montfort. M. Zwemmer en
E Hoogendnk.
BevallenM. M. Zegwaard, gebu
Van dar Mey. d.
Overlaten M. J. Vo&se. 6 m. G.
van Duyn. geb. Koper. 42 j.
Binnenland
NED. MIDDENSTANDSBOND.
(Vervolg), ln zij» openingsrede wees
de voorzitter, de heer H. Koppel Jr.,
uit den Haag, op 't verlies geleden
djoor "t heengaan van den heer Meeuw-
se». Spr. wijdde vervolgens neg eeni
ge woorden aan de toekomst. De
ernstige toestand Waarin ook de mid
denstand door de» oorlog verkeert,
moet hem een prikkel zijn om zijn
kracht te verdubbelen. De voorzit
ter besloot met een opwekking tot do
lauwe en onverschillige middenstan
dera
De beer Da6 bracht de nieuwe dis
tributieregel ng van de regeering t»r
sprake. Rij stelde voor aa» den Mi
nister te verzoeken, dan winkelieiu
voor den verkoop van consumptie
artikelen toe te staan een winst van
20 Hij meent, na oveileg te heb
ben gepleegd met personen van go-
zag in dezen, dat er kans op bestaat,
dat dit verzoek zal worden toege
staan.
De heer Arnold Cohen te Arnhem
besprak ook de distributleregeling e»
deed uitkomen, dat grossiers, agenten
makelaars en comniissiannarrca i»
moeilijke positie worden gebracht.
Zij worden door dan Minister uitge
schakeld an daardoor komen ze in
een noodstand, Spr. gaf daarvan
vooral de schuld aa» de Centrale,
waardoor nu Nederlanders zij» over
gegeven aan een buitciilandscho in
stelling, Hij wLlde een poging aan
wenden, dat hieraan zoo spoedig een
einde wordt gemaakt. (Applaus). Ook
maakte spr. er bezwaar tegen, dat
leden va» de S. D. A. P. rittuig heb
ben in commissie» ter i-egeimg over
distributie. Hij wilde liever aJJoen
oominiseun van belanghebbenden. In
leder geval zou bij wenscben, dat
deze conumasiegebodieu wordt, zeh
ui verbind.«g te stellen mot do win
keUersvereenigmgen (applaus).
De voorzitter merkt 1» verband met
het gesprokene op, dat bet de voor
keur verdient, bij gevallen, zoo als
de beer Coheu genoemd heelt, plaata
en naam worden genoemd.
Do heer Van der Maaseu te Am
sterdam vond een wutatmarge van
20 in vete gevallen onvoldoende en
acht die distributie feitelijk uit den
booze.
De secretaris, de heer Herman
Moons, steWt voor om va» het hoofd
bestuur aa» alle gemeentebesturen
een request te zenden, waarin de
wens olie» van den Middenstand uit
een worden gezet, terwijl tevens er
bij de afdeelingxn op aangedrongen
zal worden, actie te voeten.
De hoor Barenda uit Arnhem meen
de, dat de Minister mot twee monden
spreekt Hij zegt, dat de Middenstand
niet uitgeschakeld wordt en zooala
spreker niet een voorbeeld in zake de
margarlnelevering voor de arbe d fs
trachtte aan te locmen, doet de mi
nister liet inderdaad toch.
De heer Jentes te Gormchem acht
te een minstmarge van 20 ook veel
te weinig en bepleit den vrijen han
del. (Applaus).
De heer Das beantwoordde de
verschillende opmerkingen. Spr.
sprak alleen voor zijn eigen vak en
daarin is hij op regeeringsart-kelca
met een winst van 20 tevreden:
De heer W. Du ijkers te Amsterdam
piofesteerde er tegen, dat de heer
Das zijn eigen vak ook ais voorbeeld
noemde. De handelaars in grutters
ware» maken goede winsten en die
nutken vete anderen niet Spr. noem
de do bakkers. Spr. wilde n et vragen
—v -- --c--,siru
om net uitgeschakeld te worden; hij 'ken
ren duurzaam is gevestigd. Hoeveel
te meer moest dit niet 1 t geval zijn
in een gewest, dat vijftien jaar ge e-
den nog maar, om met dr. li. B. K el-
stra te spreken, ee» der „ruiln shaA-
eiscben. dat de winkeldrijvende
Middenstand mcdezeggenscliap krijgt
e» houdt. „Wij hehb\-n daartoe het
recht!" riep spr. onder applaus uit.
„Er moet niet van 20 sprake zijn,
maar van bestaanszekerheid en be-
staanswaardlgheidl"
Des middags gaf de heer FiedeUIy
Dop een inleiding over ,,De Midde»-
staiidscrediotlxuiken". Hij stelde de
vraag: Heeft nu inderdaad de Mid
dens Land baat gevonden bij do M d-
donstandscijodieibaiik? De cijfers
zullen het leeren, zegt spr. Op 31 p&-
cember 1915 ware» er bij de plaatse
lijke banken 7834 aandeelhouidiere
met een gezamenlijk kapitaal van
f 1,232.900, en was aan 3467 person'»
crediet verleend, in dooisuee ieder
voor f 1200 a f 1390 wel een bewijs,
dat de menachen geholpc» worden,
die er inderdaad voor i» aanmerking
d enden te komen. Om vooruit
gang van hea Middenstandscredict-
wezê» te demons tree ren, gaf spr. dor»
vooruitgang aan 30 Juni tot 31 Dec.
1915. De toeneming va» bet aantal
aandeelhouders bedroeg 1434, het
uitstaand crediet verm eerde nie met
f 1.461.000, de toeneming van de dé-
posbi'a bedroeg f 2.421.000 en het
aantal credietnemers was vermeer
derd met 62.
Op dit gebied van bei Middenstand9-
credietwezem hebben wij conclu
deerde spr. alles verkregen wat wij
bereiken wilden. En wat nog niet be
reikt is, kan bereikt worde», wan
neer alle Middenstanders daartoe me
dewerken op een wijze, duit zij moeten
Blagen.
De heer C. Koenraads besprak de
Algemeens Borgmaalschappij.
BIJNA ONTVLUCHT. De gevan
gene J. van Dissel, die in de straf
gevangenis te Utrecht een gevange
nisstraf van eenige jaren ondergaat
waartoe hij door vesrschiltende recht
banken te veroordeeld wegens dief
stal, werd als getuige gehoord u»
een meineed zaak voor het Hof te
Grav aihage. Bij terugkeer naar
Utrecht wist hij aan het station
Staatsspoor te s-Graienhage aan de
hem h'geleidc-nde rljksveWvvach tere
te ontsnappen. Even. buiten hot sta-
taan werd hij door een miitalr gegre
pen.
DF> MINISTER VAN BUJT&N-
LANDSCHE ZAKEN, jhr. dr., pour
tion, is Woeaisdagav.ond van zijn in
Zeeland doorgebracht verlof te
Gravenhage teruggekeerd.
UITVOER APPEJJ5N EN PEREN.
De Minister van Landbouw heeft
bepaald dat versche appelen en pe
ren, waarvan ten genoeg e dor visi-
t eer en de ambtenaren uit de bela-
duigsdocumviiten kan worden aan
getoond dat die vruchten op 6 Sep
tember 1916 ten uitvoer zijn -ngela-
den, nog mogen wordan uitgevoerd.
Pers-Gverzlchi
De onrust In Djambl.
't Algemeen Handelsblad
sclirljft: Evenais ten v or gen jare
Ibccft Djacnbi, bet zooveel belovende
stroomgebied van den machtigen Ba-
tang Hari, de aandacht op neb ge
vestigd. De redenen zijn r.u echter van
gelieel aMdierc-h aard. Gold het toen
de economische ontwikkel mg van het
land, door ontginning van eene zijner
vele hulpbronnen, thans te liet de
quaestte van het bedreigd gezag in
een gewest, waar dat eerst kort gele-
de» na moeilijke» strijd was geves
tigd.
De oorzaak va» het in Djambl uit
gebroken verzot meet, naar in oen
officieel bericht werd bevestigd, wor
den gezocht ln bet optrede» van de
Sorckat Islam. Hei-haaldelijk hebben
wij de aandacht geveatigd op ie slap
pe houding der Indische regeerlng te
genover de uitwassen dier vereeiu-
glng. Hoezeer deze ook toe te Jus-
chen was, als toeken va» een nieuw
opgewekt leven onder de groote
massa der Inlandsohe bewolking,
eene eerste voorwaarde voor hare
ventere ontwikkeling, tegenover de
uitwassen ware eene andere hou
ding aangewezen geweest
op de grenzen van
-ebied"
voorkomen, dat minder gewenschte j politie is de dn-'
elementen zich van dlo beweging Hemmes. Uil dor
Sumatra was, waar allc-riei 011..e-
wenschte elementen, nnsJodiger^
weggeloopen dwangarbeiders, nz.
„een veilige schuilplaat?, ja een gast
vrij onthaal vonden', gelijk dr.
Snouck Hurgronjc nog in 1901 schreef.
Waar het Nederlandsch gezag .,gc-
m nacht en straffeloos b.-leêdig.ï'
werd, een radja van Si Goentoer in
de Batang Hari-streken b. aan een
ambtenaar van brnnenloudsch I o-
stuur, in antwoord oq) diens scbrij
ven te kennen gaf, dat dit bij hein
hetzelfde gevoel had opgewekt, !s
wanneer een hond den Moliamme-
daansclien tempel had bevuild".
In 1901 werd dan eindelijk beslo
ten, dien „vuilnisbak" op te ruimen,
waarin men in 19U8 in zoov rre was
gesiaagd, dat het, in zonde ih.d, van
de Djainbsohe vxirstanüel- u en '.5a
slechte elementen der bevolking uit
gaand verzet kon geacht werden te
zijn gebroken. Van de zijde der Djam
bische bevolking in haar geheel werd,
zoodra het gezag zioli krachtig deed
gevoelen eer medewerking dan te
genwerking ondervonden. Dr. Krui
st ra kon dan ook in 11W9 in zijn Dn
ondergang van het Dj&mbische r .k
en de gevolgen daarvan" schrijven:
„Wij zijn de bevrijders geweest van
het Djambische volk, dat door onze
tegenstanders werd geterrori jeer
dat volk draagt ons gezag geen baat
toe, maar is dit welgezind. Het zul
grootemcieels van on/o verdere han
delingen afhangen, of ons bestuur 11
Djambi mettertijd olgeincene waar-
doering zal vinden; de mogelijkheid
bestaat zeker, maar dit la natuurlijk
ook eene quaestie van t:jd".
Het blijkt nu, dat wij door onze
„verdere handvlingon" hel/ben ge
faald om bet doel te bereiken, nadut
retvls in 1906, ten gevolge van de
bonding der Djambische vorstentel
gen,. Djambi, tevoren eene afdeoFng
van do residentie Pata&bong, niet
Korintji tot eene residentie verenigd,
onder ons rechtstreeksch bestuur v r s
gebraclit. De toestand schijnt nu wel
haast dezelfde te zijn ais m 1901, soui
ons gezag rich in Djambi niet ve.i
verder uitstrekte dan tot de hoofd
plaats bij den mond van der» Balang-
llari, terwijf nu ook zelfs Soeroelan-
goen ln bet Djambische, zich n han
den der opstandelingen rnoet bevin
den. Dat het zoover ia kunnen komen,
moet o.i. behalve aan het optreden
van de S. L, worden toeges .hi even
aan de lichtvaardige wijze, waarop
een nog zoo kort te voren gepacifi
ceerd gewest nagenoeg van allo troe
pen werd omlbloot, zonder in vol
doende mate op andere wijze in <Je
bescherming van het gezag te voor
zien. Deze b esc harming was nu nog
slechts, behalve aan een detache
ment van het garnizoensl-aU j-. n va:»
Patelnbang e» Djambi ter hoofdplaats
Djambi, toevertrouwd aan etnc di
visie gewapende politie ter sierkte
van 10 heele en 2 hahe br -redes, d.
omstreeks 350 a 400 man op een op
pervlak, grooter dan dat van hc-rf
Nederland. Wel kon, gelijk gezegd,
op de goede gezindheid van hei groot
ste deel der overigens zi-er geringe,
slechts omstreeks 2OJ.000 zitl-n '.<.1-
lende bevolking van Djambi worden
gerekend, maar verschillen gebeur-
tenisseu na de vestiging van o s
rechtstreeksch bestuur moeiten 1 r
regeoring de overtuiging hebben ge
schonken, dat er nog vc.l '.■111.0
euschte elementen onder do bev' l-
king scholen, deze zich ook voor min
der geivemschte invloeden ontvanke
lijk toonde. Het in 1908 beëindigd r-ic-
a^bte werk moet nu weer worden
overgedaan, waarbij wij echter .1»
zoover in meer gunstige omstandig
heden zijn, door de verkregen ter
reinkennis cn den aonl-g van vvvgun
ln het uitgestrekt gebied.
Volgens den Indischen regocrn.gs-
aJmanak is de resident van Djambl
de heer H. E. C. Quasi, en is het be
stuur over de afdelingen Mot-aro
Tombes:, Bangko, Koeriutji, Moeara
Boengo en Sarolangoen resp toevcr-
trouwul aan de controleurs J. Ik' i-
wes Bavinck, dte bij den overval van
Moeara Tainbesi ongodca-rd bleef, J.
H. G. Boisaevain, W. G. Mogg 11-
storm, A. W. L. Vogelcsai g en den
tijd. gezagh. fg. contr. G. T.unl- n.
Commandant dor dii
Ie I
meester maakten met voor het gezag
vijandige bedoelingen. De gevrdgen
bleven zelfs op Java met uit, waar
I «na bestuur toch reeds zoo lange ja-
aJmanak zien v
ment te Djambi
de kapitein A. 1
tenant G. Pap:.