Haarlems Dagblad
DE VODDENPRINSES
TWEEDS BLAD
Woensdag 20 Segtsnbir 1116
Overzicht.
Do laatste maanden zijn voor de
geallieerden gunstig geweest. Cijfers
zijn overtuigend.
Harvae seint uit Parijs „Blijkens
Öe officitx-le communiqués is de buit
van de geallieerden aan hei Oostelijk
eit Westelijk en aan het llaliaanSche
front te samen van 1 Juli lol 18 Sep
tember 1181 kanonnen. 2624 milrail-
leurs en 490CG8 gevangenen."
Opnieuw hebben de goallieerden IN
DJi SOMMESTREEK belangrijke vor
deringen gemaakt, 't Meeet zijn deze
evenwel Maandagmiddag bevochten,
want Dinsdag werd de actie belem
merd door slecht weer
De Duiteche staf verklaart
„Ton O. van Ginchy en voor Canules
Vielen de DuitsCbors eenigo geheel in
elkaair geschoten loopgraven den vij
and over."
Do Engeleche staf meldt, dat
het zwaarversterkte bolwerk ,.de Vier
hoek" lusschen 't Bosch van Bouleaux
en Ginchy genomen is, waardoor de
E'iffettchc linie over 1000 meier Ier
diepte van I K.M. vooniitgebracht kon
worden. 500 Duitschers werden ge
vangen genomen en een groot aantal
kanonnen en machinegeweren ver
overd.
DeFranfich 8 staf deelt mede, dat
He Fransclien het dorp Deniécourt
namen (reeds Maandag is dit door
den Duitechen staf erkend red. H.
D.) alsook dat ten Z. van Combles een
loopgravencomplex van 200 M. geno
men is. 1G00 Duitschers zijn gevan-
eenigo vorderingen ten O .van Berny.
In Champagne werden li achtereen
volgende aanvallen der Duitschers af
geslagen. Do Duitsoherev die reeds ge-
etui t worden door 't versperrlngsvuur,
leden daarbij zware verliezen.
De Duitscihe sttuf zwijgt over deze;
aanvallen in Champagne Blijkbaar
omdat ze mislukt zijn. Was do bedoe
ling van "t Duitsche commando te
trachten door een offensieve bewe
ging in Champagne den druk dor ge
allieerden aan do Som,me te verlich
ten? Dan is diit evenwel tot heden niet
gelukt.
U Fransohe persbureau Havas merkt
op „Het offensief blijft goede resul
taten opleveren Deniécourt ver
overd, krachtig verdedigde werken be
zet enz. Do omsluiting van Combles
werd nog krachtiger alleen de weg
naar Ma urepas ligt nog open, hoewel
onder het vuur der geallieerden. Wol
dra zal het Combles eveneens vergaan
als Deniécourt."
In een telegram van den journalist
Wiegand uit Berlijn aan de „World"
wordt zoo seint Reuter uit New-
York de verovering in uitzicht ge
steld van Péroronp en Combles door do
geallieerden. Dé Duitse hora spanden
de uiterste krachten in om stand to
houden, maar nadat hun loopgraven
vernield waren, konden zij den vree-
edijken eohok van de met zulk een
kracht aanstormende massa's op zulk
een smal front niet weerstaan. Er be
slaat groote waarschijnlijkheid, dat
de Franschen en Engelschen nog meer
plaatselijke successen zullen behalen,
en dat de Duitschers nog op verschil
lende punten zullen wijken, al was 't
alleen maar om hun front recht te
maken. In verband met het oog op de
blootgestelde positie van Péronne en
Combles, za het geen verwondering
behoeven te wekken, indien deze
plaatsen overgaan in het bezit van de
geallieerden,
De militaire deekundige van 't Alg.
Handelsblad merkt op„Dit was te
verwachten, van het oogenblik, dat
Hindenburg met de leiding van den
veldtocht, als chef van den generalen
stak werd belast. Deze Duitsche ge
neraal toch is van meendng, dat het
zwaartepunt van den strijni in het oos
ten ligt, dat vooral tegen do vooruit-
dringende macht van Rusland moet
worden front gemaakt, en dal do strijd
op het westelijk oorlogstooneel oen
tweede plaats dient in to nemen. Hin
denburg was daarom ook tegenstan
der van de geweldige actie bij Ver
dun, die den Duitschers geen voor-
deei, wel verliezen heeft bezorgd. Zijn
plan is de Duitsche linie in hot Wes
ten terug te trekken op een korter
front, en daarvoor een krachtig ver
sterkte linie te doen aanleggen, om
dan aile kluchten van de Midden-Eu-
ropeesohe bondgenooten to kunnen
aanwenden in het oosten"
In de ..Times" wordt een groot deel
van hot behaalde succes in die streek,
waar zeer krachtisre Duitödhe" linies
lagen, die door tal van mitrailleurs
In versterkte steil in een Vonden tv'cr
den verdedigd, toegeschreven, dsn
den arbeid der ..tanks" of ..LAND-
DREADNOUGIITS". een soort van
veroldatsbare forten, volgens een
mededeeling van Lloyd Geortro eon
uitvinding van Winston Churchill.
V'an deze toestellen zaat de „Daily
Telearaoh" ..Het doel van deze toe
stellen is om menschenkvens te sna
ren. gedurende den oomarsch teaen
de machinegeweren, die door bot
voorafgaande bombardement noa niet
waren vernietigd. Men verzekert, dat
er in den bouw van deze toestellen
niet veel geheimzinnigs is. Zii zün
enkel maar een verbetering van de
ruDsen" of ..mechanische duizend.
Dooien", dlo een laar of tien geleden
aan het oordeel der EnSelsche mili
taire deskundigen werden onderwor
pen. Gedurende de huidige campagne
hebben de ..rupsen" de zware kanon
nen van beide ziiden naar hun fltel-
lingvin gesleent. Engeland heeft enkel
hun snelheid c-n bewedeliikheid ver
beterd. en hen bovendien onkwets
baar voor kogels gemaakt"
De ..Daily Mail', die een hoofd
artikel aan de landscheDen wiidt.
zegt ..Het plan voor deze zich ver
plaatsende 1 andforten was reeds
aanbevolen door tal van schrijvers
De eer der nractische uitvoering van
het denkbeeld komt toe aan luitenant-
kolonel Swinton. die reeds vroeg in
den oorloc getuige was geweest van
de gevechten om Yperen. De uit
werking van het denkbeeld Is voor
een eroot deel te danken aan den va-
dertandsehen zin van ondernemende
zakenlui. Deae degeliike en welge
slaagde toeioassing is een van de vele
bewiteen van Haig's vlugheid, om
zich van nieuwe middelen te bedie
nen. Deze lanee. Loge. grondkleurice
schitdoaddan treliiken niet on de
vroegere tfeoantserde auto's het ziin
feiteliik stalen landschenen van ont
zaggelijk ve'rmocen en wonderbaar
lijke bruikbaarheid. Zii hebben in do
nrakliik bewezen, dat z!l over muren
kunnen klimmen, zidh een wee kun
nen banen door dichte bossehen. over
loopgraven heen kunnen en in en
over kraters kunnen heen manoeu-
vreeren."
En de ..Manchester Guardian" ver
haalt van deze oorloesmonsters. dat
ze even afroot ziin als de beneden
verdieping van een huis; zii ziin
voorzien van ..runsvvielen" en kun
nen over terreinen gaan. waarover
zich niets anders zou kunnen bewe
gen. ..Zii stormen op alles vóór ben
los aranaatkuilen hinderen ze daar-
bii niet het minst. Zii rilden over een
loopgraaf, alsof die er niet was en
komen vooruit over den genociden-
teerden grond in een van die uWge
brande hosscBien. alsof het eem be
hoorlijke weg was. Granaatkartetsen
kunnen hen niet deren. Zii ziin zoo
volmaakt evenwichtig, dat zii met
biina hun halve gewicht tusschen he
mel en aarde kunnen zweven, steun
zoekende over een of onder cat. Hoe
loc zii er ook uitzien, zii komen toch
met vrii eroote snelheid vooruit. Deze
monsters hebben onlangs gedefileerd
voor Ilaia Joffre en vele Fnanscha
stal-oflficiiere.ii. De technische naam
is ..H. Ms. Landship".
In een interview zeide minister
Llovd Georee omtrent deae oorlogfi-
werktuiigen. dat men niiet te veel van
doze tiioet verwadhten. al hebben zé
dlan nu ook goed werk gedaan. Hii
voegde hieraan toe. dat de hoor
Winston, Churchill voor dit nieuwe
oorlogiswa-oen meer dank verdient,
don iemand anders. Reeds lang ge
leden kvvojn hii od het denkbeeld, het
te laten vervaardigerwaarbij hij
echter op veel moeilijkheden etidt.
Hii wist mil (zoide Llovd George) en
den minister van munitie van het nut
er van te overtuigen. De admiraliteit
gaf «rooien steun, door desjkundise
adviieaen over de pantser ine. maioor
Stern van het ministerie van munitie
construeerde ze en kolonel SwiinHom
en anderen bewezen zeer belangrijke
diénsten hiérbii.
Reuter seint noa uit het Britselie
hoofdkwartier ..In dan loop van de
vorige week verschenen er el echts
vier Duitsche vliegmachines boven de
Enaelsche linie, terwiil de Rnaelsche
machines tusschen de twee- en drie
duizend vluchten boven de Duitsche
stellingen deden."
In een Router-bericht nit het Brit
sche hoofdkwartier wordt gewezen
od de croote verliezen, die de Duit
schors in de laatste dagen aan man
nen celeden hebben. Er sneuvelden
wiel 8 Duit-sdhers tegenover één maji
der geallieerden.
BIJ VERDUN zijn slechts onbedui
dende gevechten geleverd. Zou de
dagorder van- en de onderscheidiug
aan den Duitechen kroonprins (zie
ons vorig nummer red. II. D) de
betoekenis hebben, dat 't Duitsche of
fensief bij Verdun nut meer zal wor
den voortgezet Tot heden heeft 't den
Duitschers dan ook niet gebracht wat
ze ervan verwachtten. Bovendien
moet Hindenburg nooit een voorstan
der geweest zijn van dit offensief bij
Verdun dat veel menschenlevens go-
kost en bij voortzetting nog zou kos
ten»
OP HET OOSTELIJK FRONT ooh
verwoede gevechten. De Russ:
ac 1» e staf mankt melding van beni
ge tf-rreln-YOordeelcn. door do Rus
sen behaald. Verschillende aanvallen
van rle Duitschers en OostenrijkErs
werden afgeelaijon. Bij Narasowka
duren de gevechten nog voort. In rle
KarpaUien bezetten de Russen In de
buurt van Szibim verschelden hoog
ten Do borgen zijn in zwaren mist
gehuld en er valt sneeuw.
De Dut tec he staf meldt: „De
Duitsche en Oostenrijksche troepen
bestormden (onder aanvoering van ge-
peraal Clausius) een krachtig ver
sterkt bruggenhoofd ten Nooraen van
Zaltziczc aan de Slochod en vervolg
den de Bussen lof op den Oostelijken
oever. De ceniralen vamen 31 officie
ren cn 2511 man gevangen en maak
ten 17 machinegeweren buit.
Do tegenaanvallen aan do Nara
sowka bracht aan de Duitschers en
Oostenrijkers verdere successen. IIet
aantal gevangenen steeg lol meer dan
tmr
Verder meklt de Duitsche staf dot
in de Karpathen verschillende aan
vallen der Russen zonder succes zijn
gebleven. „Alleen in Ludowa behaal
den de Russen kleine voordee-len."
Op 't Oostelijk front is de gelukszon
voor de Duitschers en Oostenrijkers
dus veer wat aan 't stijgen. De nieu-1
we taktiek van Hindenburg om op dit
front dc «tentkete legers te concenlreo-1
ren?
Duitsche persberichten maken ge
wag van zware verliezen der Russen
aan de Slochod. Op één dag telden dc
Duitschers op de helft van 't front
waar oen Russische aanval afgesla
gen was, 12000 lijkon van Russen Op
dien enkelen dag moeten <io Russen
aan den S toe hort dus wel 5Q00O man
verloren hebben.
Over den strijd DN ZEVENBURGEN
meldt de D 1 ts o h e stal„Bij Dor-
nawatra leden de Russen en Roome-
niiërs bij hun vergeefsetio pogingen tot
stormaanvallen zwaro verliezen De
Rocmcniërt zijn ten Zuidoosten van
Boiling, door de troepen van luite
nant-generaal Von Stuab verslagen,
zij worden achtervolgd."
De* R-o e m e e n s o h e staf meldt,
dat ,,de Oostenrijkers en Duitschers
in het Streiul-dal met een overmacht
aan troepen een aanval deden, waar- 1
door dc Roemenen genoodzaakt ura-1
ren een weinig terug te trekken."
De Duitschers hebben dus troepen
van andere fronton losgemaakt om de
Oostenrijkers in 't bedreigde Zeven
burgen te hulp te komen. Do eorsto
poging der contralen had al eonig
Over den strijd IN DE DOBROEDS-
JA meldt de Bulgaarse hc staf
„De strijd, op de linie Moralni-Ko-
nukA rabcCdschiKokardscha—l< o.
badcnic—Tusla aangevangen, ontwik
kelt zich in 'l voordeel der Duitschers
en Bulgaren. Bij tegenaanvallen be
zetten de ceniralen de dorpen Sotulul,
Sehiol cn Wassiul, waar zij 5 kanon-
non en 4 machinegeweren buitmaak
ten. Den ISden bezetten de ceniralen
de stud Mahzalia, die vóór de aan
komst der troepen door dc bevolking
was ontruimd."
Do u i c h e staf„Op verschil
lende plaatse» zijn de Duitsch-Bul-
gaarsche troepen in de Russis.ch-Roe-
meensche stelling Jlasova-Toezla bin
nengedrongen."
Do R o o in o e n s c h e staf ver
klaart, dat eenigo aanvallen der
Duitschers en Bulgaren ten Z.W. van
Cobadin zijn afgeslagen. Do gerech
ten in die buurt duren evenwel voo-rl.
De Der). Lokui Anzelgor verneemt
uit Petrograd, dat Konstanza en
Tsjernavoda door do burgerbevolking
ontruimd worden; de aldaar aanwe
zig» rijksarchieven werden naar Brai-
la overgebracht. Groote tatoopen
vluchtelingen trekken in schepen
over den Don au naar Br ai-la en
PlocsR.
VAN T MACEDONISCHE FRONT
is reeds gemold, dat de geallieerden
Fiorina veroverd hebben. Reuter
seint daarover uit Athene: „Do Hu -
garen zijn verrast door het onstui
mig often&ief der geallieerden. Ver
slagen en gedeuïoru 1 isc-erdmoesten
zij de geheel» streek tusschen Fiori
na en de Aliiakmon-rivier ontruimen,
waar zij drio weken geleden als ver
overaars waren binnengedrongen.
Generaal Cordonnier, die Fiorina lot
doel nam, bereidde de omsingeling
van doze stad voor. Hij verdeelde zijn
troepen in dne coloimen, waarvan
eik «m omtrekkende beweging moest
maken met Fiorina als gemeenschap
pelijk eindpunt. Opgestuwd door de
Russen, verstegen door do Serviërs
bij Belkamenj en door de Serviërs bij
KirkliderveD, begon de Bulgaarsche
linie te wankelen cn tö wijken naar
Banitza, waar do Bulgaren weerstand
hoopten te biédon. 13» Frunschen ga
ven hun echter geen rust. Zij voer
den licht geschut aan en bombardeer
den de terugtrekkende Bulgaarsche
infanterie, die In wanorde geraakte.
Gedeonieord door het moorddadig
vuur, werden de Bulgaarscho troepen
gedesorganiseerd en de wunorde!ijke
terugtoih', ontaardde in een vlucht,
waarbij munitie en artillerie werd
achtergelaten. Toen de Bulgaarsche
bcnvoiKire van deze streek tusschen
de troepen geraakten, was de paniek
volkomen. Tevergeefs trachtten de
Bulgaarsche generaals, geholpon
door Duitsche officieren, de soldaten
tegen te houden. Zij vuurden zelfs
mot geschut op hen in een wanho
pige poging om de vlucht met ge
weld te stuiten, maar het had geen
uitwerking, want de demoraliseering
was begonnen. Een groot deel van
de Bulgaarsche troepen vluchtte hals
over kop naar do Grieksch-Servlscho
grens. De Russen drongen het eerst
Fiorina binnen. De enkele Duitsche
troepen daar boden geringen tegen
stand, maar vluchtten toen in wan
orde, achtervolgd door de RussJscho
cavalerie. Duizenden lijken van Bul
garen bedekken do wegen en getui
gen ervan ho» ATeeselijk het vuur
onder de Bulgaren heeft huisgehou
den".
Wordt 't bezit van. Manast r voor de
contralen bedreigd De „Daily Te
legraph" meldt uit Athene „Ten
vervolge op de schitterende successen
der geallieerden bereikte de uiterst
linkervlugei van l leger der geallieer
den een linie s'-echts negen mijten van
Monastir, waar de Servische troepen,
oprukkend rond het Ostovomeer, zich
een weg baanden van Goradtzovo to;
Boenitza en het noordoostelijk district
van de vlakte van Fiorina schoorrveeg-
den Dit belangrijk succes voortzet
tend, hebben de Serviërs de Bulgaar
sche strijdmacht over de Gzerna te
ruggedreven en zijn lo Merlchovo
binnen getrokken. Deze troepenmacht
rokt nu op in do ridhting noordelijk
van Monastir, hetgeen de Bulgaren
zal dwingen deze stad te ontruimen, j
Het weer binnentrokken van Monas-
tir door do Serviërs is dus slechts een
quaestie van enlkete dagen."
De Bulgaarsche staf deelt
mede: „Zondag vielen do vereenlgde
Ruseisch-Franscho-Servi9che legers
do Bulgaarsche stellingen om Leun
(Fiorina) aan, maar werden door te
genaanvallen tonig geslagen".
(Blijkbaar is 't dus r.a Zondag
(Maandag?) geweest dat de goal lieer
den Fiorina bezet hebben. Do Du't-
sche generale staf meldt, dat
Maandag in 't dal van Fiorina nieu
we gevechten ontstonden. Daarmede
kunnen aanvallen der Bulgaren en
Duitschers bedoeld zijn om 'l verlo
ren Fiorina terug to krijgen 'red.
H D.)
Verder deelt de Bulgaarsche staf
medio, dat bij Belasitza Ptaxüme aan
vallen der Italianen zijn afgeslagen.
250 Italianen werden gevangen ge
nomen en 2 mach i u-egeweren buitge
maakt-.
Langs de Stnoema kwamen slechts
voorpostengevechten vpor. Een vloot
der geallieerden beschoot 't dorp Pra-
wischin.
De Fransche elaf meldtaan het
Stroemafront geen verandering. Bul
gaarsche tegenaanvallen op 't front-
deed der Serviërs zijn afgeslagen.
Op 'T ITALIAANSCHE FRONT
woedt de strijd ook geregeld voort.
Uil Rome wordt gemeld: „De ItaLi-
annsche oorlogsbulletins van 17 eax 18
September maken melding van de
krachtige Oostenrijksche linies, diie
door de Italiaansche troepen op het
Kanstplateau weixlen aangevallen,
alsmede van de sterke, uitgestrekte
verdedigingswerken, die door do Ila-
llaansclio troepen in een stormaanval
genomen zijn, trots het hevige artil
lerievuur, door den vijand op onze
Stormkolonnfeej gericht- Mfcn Vergist
zicli, als men gelooft, diat de Oosten
rijkers den aanval in haastig aange
legde stellingen afwachtte. Integen
deel was sedert maanden een nieu
we linie in gereedheid gebracht, voor
oen groot deel in de rotsen uitgehou
wen op een diepte van 1,80 meter
en beschermd door zeer lage borst
weringen van zandzakken en meta-
len schulden, daar de ervaring den
Oostenrijkers geleend had geen stee
nuil bij den bouw dor borstweringen
te gebruiken en to vermijden zelfs
maar het kleinste doel te beden aan
do artillerie. Diepe holen beschermen
de verdedigers legen onze beschieting
en daardoor is de uitwerking er van
niet altijd afdcend-e, zoodat de artil
lerie opnieuw beginnen moet. Het
dicht begroeide terrein leent zich
uitstekend voor een hardnekkige ver
dediging. Mitrailleurs en artillerie
kunnen er goed opgesteld worden,
terwijl overal prikkeldraad zoo aan
gebracht is, dat liet van uit de verte
niet waar te nemen is. Door al deze
dingen winnen de door de Italiaan
sche soldaten behaalde voordeelen
in beteekenis.
De Timet, oorrespondent meldt:
„Dag en nacht woedt de strijd om
liet bezit van twee of drie heuvels,
die nog overblijven van de eerste linie
der Oostenrijkers op het Karstplateau.
De Oostenrijkers hebben reserven
aan manschappen en voornamelijk
aan kanonnen aangevoerd. Sinds Za
terdag óm Hingen rij ïïun v6rdeü'.gings
werken met een krachtig gordijn-
vuur. De Italianen doen krachtige
aanvallen."
De staf berichten van heden maken
slechts melding van heftige artillerie-
acties.
DE HOUDING VAN GRIEKEN
LAND blijft de aandacht trekken.
Wat zal 't nieuwe ministerie doen?
Reuter seint uit Athene De nieuwe
minister van. buitenlandse be zaken
ontving de bezoeken en gel uk wen-
echen van alle diplomatieke vertegen
woordigers, behalve van die der En
tente.
Het Venizolistfeche blad „Patris"
schrijft: „dat de ongunstige indruk
ln de kringen van de Entente alleen
weggenomen kan worden, indien de
regeering de mt< Zaimls begonnpn
onderhandelingen over een onverwijl
de actie hervat en ten einde brengt".
Het „Berliner Tageblati weet me
de te doelen, dat het nieuwe Griek-
sehe kabinet de neutraliteit wensebt
te handhaven, echter ten gunste van
de Entente.
Volgens de ,.Mir" bevinden zich
onder de oorlogsschepen, die voor
Piraeus liggen, ook drie Japanse he
kruisers.
erspreld nieuws.
GEZONKEN. Lioyds meldt dat
de Engelsche stoombooten „Dewa"
(3802 ton) en „Lord Tredegar (3856
ton) gezonken zijn.
DUITSCHE VLIEGTUIGEN BN
ENGELSCHE SCHEPEN. - De Duit
sche marinestaf meldt: „Maandag
vielen Duitsche vliegtuigen opnieuw
vijandelijke zeestrijdkrachten voor de
Vlaajnsche kust, 2 monitors, 16 tor
pedojagers en 1 vMeetuigenschip, me'
goed gevolg aan. Laatstgenoemd
schip werd getroffen. Dinsdag werd
een vijandelijk vliegtuig, dat ter ver
dediging opsteeg, tot landing op Ne
der! andsch gebied gedwongen
VOOR DEN VREDE. Blijkens
een teleeram uit Stockholm aan de
„Kölnische Ze Rung'' toeft de Ijall-
aansche socialist Morcari. secretaris
dc-r Italiaansche socialistische oartii.
te Stockholm, om met alle voor den
vrede ijverende krachten in verbin-
dinsr te treden. Voor hetzelfde doel
zal liii Christiamöa en Den Haa« be
zoeken.
OLIE EN KOLEN OP OORLOGS
SCHEPEN. ln d© Frankfurter Zei-
tiing schrijft een ingenieur: Als de
beschrijving van de Duitsche admira
liteit van het torpedeeren van een
Engelsch linieschip, waarop een
groote brand ontstaan zou zijn, die
in oenige minuten het schip schoon,
geveegd had, juist is, dan zou men
hier to doen gehad hebben met een
ontploffing van de olie waarmede do
ketels Worden gestookt. Dit zou den
tegenstanders van do olie als etook-
niiddel oen nieuw wapen in de hand
geven. Het is ook inderdaad niet te
loochenen, dat de stookolie aan boord
van het oorlogschip een bedenkelijke
lading is. Reeds de slag bij het Ska-
gerrak heeft hierover heel wat gei-
leerd. De groote steekvlammen, die
volgens het admiraMteitsbericht onze
inslaande granaten veroorzaakte en
het groote aantal brandende Engel
eche schepen zal men wol hieraan
moeten wijten. Dat de kolenbunker
een goed beschermingsmiddel is te
gen granaten en torpedo's en als eon
ontzaggelijk© zandzak de splinters
opvangt, is steeds betoogd en is nu
ook inderdaad juist gebleken. Menig
granaat is zonder uilwerking in de
koleai blijven steken. De oliebunker
daarentegen oefent door do ontvlam
baarheid van zijn inhoud juist de
tegenovergestelde uitwerking uit.
Het valt echter ook weer niet te loo
chenen, dat men de olie als stook-
niiddel te hulp moest roepen. De
eisohen aan de machine gesteld zijn
voor kolen te groot 'n Moderne torpe
dojager heeft ectn machine van meer
dan 30.000 paardekracht, evenveel
dus, als de elektriciteitsfabrieken van
een wereldstad. Deze ontzaglijke
kracht moet door eenige ketels, drie
of vier misschien, worden geleverd.
Dit is met kolen volkomen ondenk
baar. Zoo'ii ketel voor tiendu.zend
paardek ra ch ten heeft tot dertig olie-
pijpen; het gebruik van lucht is na-
nauuriljk ook zeer groot en de venti
lator moet dus groote afmetingen
hebben. Het bedienen van een olie
ketel stelt bij lange na niet zoo gnoo-
te eLschen aan het lichaam als dat
van een kolenketel. Het is echter ook
weer geen kleinigheid, om het uren
lang naast den brullenden en donde-
icnden ketel uit te houden. Op groote
schepen dient het stoken van oüe
slechts als aanvulling van de koten.
De Duitsche marineoverheid is daar
bij zeer voorzichtig te werk gegaan
eij beeft de olie nic-t in zoo grooten
omvang toegepast als do Engelschen.
Do Engelsche marine is zoo ver ge
gaan, dat zij de groote schepen van
de Queen-Elisabrlhk asse, die 29.000
ten groot zijn, uitsluitend met olie-
Seite's hebben voorzien Weliswaar
gelukte het op deze wijze dezo sche
pen do voor een linieschip zeer hoo-
ge snelheid van 25 zeemijlen te geven,
maar goed. uitgevallen schijnt de
proef toch niet. Men i» er tenminste
weer mee opgehouden.
TWEEêRLEI OOGST - De corres
pondent van de „Yorkshire Observer
ze«t in een boschtiivlnff van den
striid bij de Sommc en van den tc-
ruekcer der gewonden ..Het wan
een veld achter de sevéchtslimcs, dat
de ..IcoDende aewonden" dadelijk na
dat zii uit hot vuur da^rainds geko
men waren, moesten oversteken. Ih-l
was een afgemaaid korenveld, waar
de schoven netlr-i aan rlien stonden,
dicht bii eon bosch van (ondanks de
granaten, die van tiid tot tiid dc tak
ken vernielden) noa dicht beb!ndi-r<te
boomen. Sommige gewonden lagen
daar nog on den stooDoligen grond,
anderen kwamen tusschen dc scho
ven aanslromoclen. mol dc armen
om den hals van hunne sterkere ka
meraden geslagen. Langs den weg
sfou-Ion roet naarden bes nonnen am
bulances en groepen Roodc-Kruis-
broeders snelden telkens vooruit, om
dan weer zeer voorzichtig terug te
gaan met de lasten, die naast de ge
wonden. welke tegen de. korenscho
ven geleund konden zitten, noorge-
legd waren. Van velen dier mannen
was bet gezicht niet gestold bloed be
dekt Er waren hier allerlei soort
wonden te zien. de allerergste uitge
zonderd. Maar mannen met omzwach
telde hoofden sproken luid mot ande
ren. die den arm in een hangverband
d roeeen. r-n kreuDcl-goschotenen
nraalten met mannen, wier jassen
aan den schouder afgesneden waren.
Ik zag weer dat verwonderlijk'», dat
men altiid na een stag ziet die op
gewektheid deï mannen, die niet zoo
erg getroffen ziin. dat zii hunne piin
niet kunnen verzwijgen, de verheven
meed van deni Engelschen soldaat.
Het deed mij goed. de gelukkige
gezichten te zien van ben. die uit de
zone des doods in dit oogstveld ge
komen waren, waar hun betrekkeiii-
ke veiligheid wachtte, die slechts nu
en dan door een verdwaalden kogel
werd bedreigd. Rondom hen heen
donderden de kanonnen, maar Int
waren de onze. Al die mannen wa
ren de bolden van een grooten dog
van etriid en hot vuur had hen ge
raakt. maar hen niet verbrand in do
ovens; waarin zii bij liet aanbreken
van den dag waren gegaan. Het na
ren de geluksvogels."
UITLATINGEN VAN DEN DUIT-
SC1IEN KROONPRINS. Dc oor-
logscorresDcndeint van den ,,1-okal
Anz. Karl Rosner. schildert volgens
een Wolff-teiewxam een bijeenkomst
met den Duitschen kroonprins aan
het Verdun-front en geeft daarbij
uitladingen, welke moeten getuigen
van do goede betrekkingen tpsgehon
dan bevelhebber e«n ziin manschan-
oon. ..Bii den enorm en omvang van
de onder mil staande formaties kan
ik mot de gewone manschappen niet
zóó in contact komen, als ik wol
gaarne zou wenschen. Maar ik ge
loof ook. wat dat betreft neem u
dat aan dat iedere soldaat voor
mij een nand van waarde is. van
w,ie*i ik ae«n oogenblik vergeet.dat
hü even goed een m Ons oh ia als ik
zelf. en een stuk van ons Duitsche
volk. In hot geweten van lederen
Duitschen legeraanvoerder bosrtant
eerbied voor de ethische waarde van
iedeiren soldaat, en dit is een element
van onze kracht. Want tenslotte sHrii-
den vvn toch enkel voor liet boJioud
van dein Duiitschon bodem en voor de
toekomst va» het Duitsche bloed. Dat
brengt ons er toe. iedere gevechts
handeling root alle middelen dermal o
tot in de kleinste bijzonderheden
voor te bereiden, oodat het succes
dan met do minst mogeliiko opoffe
ring van het kostbaarsti» va» alios
bloed, kan worden behunld. Ieder
moet wdten. dat over hem mannen
ziin geëteld. dio hom beschouwen als
ec-n levend stuk van het. regiment,
als zoo», eclitecnoot. vader: cn dio
alles doen wat zil maar kunnen, om
hem te beschermen, om hetn getoond
en gelukkig ter overwinning te voe-
Uit de Omstreken
HAARLEMMER. Naar wij ver
nemen, zal er waarschijnlijk «xdt in
dezo gemeente een speciaal levens
middelen-bureau worden ingericht.
Het aantal leiensmiddclcn dat voor
regc-enngsprijzen beschikbaar is g< -
öteöd, zal aanmerkelijk uitgebreid
worden.
Door de kanteen bediende der
posterijen, H D. Frugte alliicr, is te
gen 1 Oct a.s. eervol on (slag aai'ge-
vraagt) als zoodanig.
Tot postbode aan het hulppost-
kantoer der posterijen te Nieuw-Ven
nep is benoemd de heer J. van Hulzen
aldaar.
Feuilleton
door
GEORGE HARTWIG
(Emmy von Koepel 1)
10)
Ccua Renard stónd haastig cp co
trad naar hei venster toe. Haai- oogen
schitterden lang zoo vrooiijk niet
meer als te voren en hoo later hot
word des te droeviger werd de uit
drukking van haar gelaat. Miste zij
onder haar bezoekers iemand, dien zij
beslist had verwacht?
Haar kamenier kwam mc. een
kaartje naar haar toe, zeggende;
Deze heer zou u gaarne even
spreken.
Mijn tijd van beooeken te ont
vangen is voorbij, antwoordde haar
meestere» kortaf.
Dat zei ik ham ook, mevrouw,
maar hij vroeg mij nochtans u zijn
kaartje te overhandigen.
George von Hammerstein tas Co-
ra verwonderd, dien ken ik niot,
Nochtans beweert bij een oude
kennis van u te zijn, mevrouw.
Laat hem dan binnenkomen, zei
Corn, blijde dat iemand haar uit
haar sombere overpeinzing kwam
wakker schudden.
Do dour giug open en George stond
op den drempel. Een tijd lang zagen
ze eikaar zwijgend en onbeweeglijk
aan: de een poogde in de gelaatstrek
ken van de ander te lezen wat raad
selachtig scheen on deze prachtig»
vrouw omgeven door den stralen
krans van jeugd en schoonheid
scheen nu George een onoplosbaar
raadsel toe.
Kent u mij inderdaad niet moor?
vroeg bij nu op zachten toon, haar
met zijn bruine, oprechte oogen aan
ziende.
Neen, en toch .1 Cora bracht
de hand aan liet hoofd en dacht even
na, waar kan ik deze stem ooit
gehoord hebben?
Hij stond nu dicht vóór haar.
Evenmin als uw persoon kon uw
naam mij misleiden, hernam hij.
tl is Caroline Fuchs, niet waar?
Zij slaakte een gil.
En wie is u dan? kreet zii daar
op.
En oud vriend, dien u naar ik
hoop. heden vriendelijker zult ont
vangen dan acht jaren geleden in de
Oude Hondss'raa'., toen u even te vo
ren uwe moeder Dora begraven had,
zei George met kwalijk verborgen ont
roering. Herinner, u zich den jon
gen. feitelijk nog een knaap destijds,
niet meer?
Zij zag hem nu met stralende blik
ken aan, zeggende:
Die mij do Voddenprinses, niet
kunstenaarsbloed ln de aderen, in
een inrichting wilde opsluiten om 6on
onderwijzeres van mij te maken? O,
ja, nu herinner ik het mij, het was
zoo dol crappig, en zij lachte nu even
uitgelaten als destijds, tiüevn een
weinig minder bitter.
George koek keek haar bijna ver
schrikt aan, zij bemerkte dit en stak
hem de hand toe.
Het is niet zoo gemeend, zei te
daarop eeaiigszins vertrouwelijk to'.
hem opziende, maar zegt u zelf,
zou het ai te tiwaas zijn mij op de
schoolbanken ie zetten, ik die slechts
te nauwernood geleerd heb een l*nef
te schrijven, maar u nieonde het ze
ker toe» toch goed met mij en ook nu
nog, waarom deudt u ander» naar
mij toekomen? En George heet u?
George von Uammeratedu? ging z:j
nieuwsgierig voort.
Nu weet Sk dan toch eindelijk
don naam van mijn ridder.
Ik vertrouwde mijn oogen niet
toon ik gisteravond in het circus, in
Cora Renard
Do voddenprmseo terug zag, zegt
u het maar gerust, Lachte zij, het
verwondert mij nu, dot ik u niet even
eons heb herkend, vvunt u is weinig
veranderd. Ik heli nog dikwijls aan
uw aanbod gedacht, w ees daarvan
o.ertuigd, maar nooit met spijt. En
ik mag dan ook wel tevreden zijn.
Zooeven )ic< ik een zwerm bewonde
raars uit.
Onder wie ik mij niet wilde
rangschikken, daarom kwam ik zoo
Iaat, zei George. want ik verging
van ongeduld om te vernemen wat
u bewoog deze carrière te kiezen.
HaJ ik een goede stom beu
dan zou ik zonder twijfel zangeres
zijn gewerden, antwoordde zij, en
daarop weifelde ik langen tijd tus
schen balletdanseres of paard rijdster
dat beken ik.
Hij zag haar bewonderend aan,
toen hij zei:
Maar was de sdiool des levens
nog wet tienmaal harder dan de
school, waarheen ik u wilde zenden?
Misschien wel, maar niet zoo
vervelend als uw hoog geprezen Do
rado. Ik zou daar gestorven zijn van
verlangen naar vrijheid van bande
ion en denken. S;el u een too nee-
voor vo! strijd en vol afwisseling en
«lan hebt u een beeld van mij» ver
leden. Maar, ging zij met een fioren
glimlach voort, ik heb all© geva
ren getrotseerd. Bespaar m:j gerust
uw bezorgde blikken, ze zijn geheel
overbodig. Ondank, bespotting, ijdel-
heid en gevoel van eigen waaide zijn
mijn bewakers gebleven ik beu er
trvdsch op, dat men mij niets, ook
niet het minste, ten laste kan leggen.
Wio weet of de meisjes, die jaren
achtereen op e»n kostschool zijn ge-
wee»! de stormen, die over mijn
hoofd heen zijn getrokken evengoed
hadden kunnen trotseeren.
Ik deed dat, riep zij het schoone
hoofd fier oprichtend, ik lachte
waar anderen welheht geschreid zou
den hebben en ik wist te overwinnen!
Is u nu nog bezorgd voor mij? Ik ge
loof werkelijk van wel, want u schuift
uw stoel wat verder van mij af, be-
Moot zij hem glimlachend, aanziende.
Lach toch niet om een gevoel,
dat mij noopt in bew ondering voor u
neer te knielen, antwoordde hij,
on zeg mij of u heden do vriendschap
wilt a an nnexnen. die ik u met een
oprecht hart aanbied.
Hij dacht er geen cogenbtik aan,
dat hij met deze woorden zich tegen
Lucio bezondigde, integendeel acht
te hij het gevoel, dat hem bezielde,
niets dan e<n ridderlijk» opwelling.
Gaarne, zonder eerrig voorbe
houd, riep de kunstenares uit naar
baar sciirijftafet toegaande. lk
ben nog in bezit van een onderpand
van deze vriendschap. Hier, herkent
u hot?
Mijn goudstuk, zei George be
schaamd, mijn kleine gave'.
Uw groote gave. lk heb dio goed
bewaard. Eigenlijk niet uit dankbaar
heid, maar uit. feitelijk streelde
het mijn trots als ik honger had, lo
weten, dat ik rijk was en anderzijds
weer. dat ik nochtans geen gebru'k
behoefde te maken van uw aalmoes.
Neem het nu terug.
Wilt u inij nu wederom beleedt-
gen voor mijn goede bedoelingen?
vroeg bij op driftige» toon.
Zij zag liera verbaasd aan, zeg
gende:
Waartoe toch zoo theatraal?
Maar goed dan. lk bewaar deze munt
d;e toch al lang niet meer gangbaar
is ais gelukspenning. Ik heb die trou
wens wel noodig, want ik versta de
kunst niet om geld vost to houden,
jammer genoeg.
Hij greep nu andermaal haar hand
maar zij liet niet toe, dat hij er een
kus op drukte.
Neen, dat niet. zei re. maar
interesseert hot u wellicht mijn vriend
te weten hoe het met do klein» vodr
deoprinses ging, nadat u haar des
tijds veriie*?
George toonde zich nu veel onl-o-
holpczier dan hij inderdaad was en
hij gaf dan ook ecnigszins verlogen
ten antwoord, dat bij gaarne alles
dienaangaande zou willen vernemen.
Ga zitten, zei Cora. Ik ben nu
juist in een stemming onr u dat aüce
te vertellen.
(Wordt
rvolgd).
