NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. - Opgericht 1883.
34© Jaargang No. 10210
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
DONDERDAG 21 SEPTEMBER 1916
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN
PER DRIE MAANDEN:
Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) met het Letterkundig Weekblad „De
Zaterdagavond" 1.50
Franco per post door Nederland2.
Afzonderlijke nummers0.05
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37
b 9 9 de omstreken en franco per post. 0.45
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. De Verzekering der (per week) geobonneerdcn wordt gewaarborgd door „The Oc«an" Rokln 151. Amsterdam.
ADVERTENTIEN:
Van 1—5 regels 75 Cts.; iedere regel meer 15Cts. Buiten het Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels 1elke regel meer f 0.20. Reclames 30 Cts. per regel.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Advertentiën van Vraag en Aanbod, van 15 regels 40 Cts. per plaatsing,
elke regel meer 10 Cts. contant.
Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53.
lof ercommunaal Teiefooonummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12. Telefoonnummer 122.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
VRIJDAG 22 SEPTEMBER.
Schouwburg, Jansvvcg: Fransdie
voorstelling.
Schouwburg De Kroon: Biosc. voor
stelling.
Bioscoopvoorstellingen: Cinema-Pa
lace, Gr. Houtstraat Biosc. Theater,
Gr Markt Apollo-Theater, Bart el jo-
rlsstraat.
OM ONS HEEN
No. 2207
Losse grepen uit het onderwijs
van vroeger.
IL
Vroeger waren er feitelijk vier ca
tegorieën van onderwijzers, verdeeld
tn rangen. Hoofden van scholen zorg
den veelal voor de opleiding, eigen
siudie deed het overige. Niettemin
brachten weinigen 't tot den eersten
rang, waarschijnlijk omdat men ook
bij een logeren al voor hoofd van een
schoot in aanmerlcink komen kon.
De laagste rang, do vierde, was al
op zeer jeugdigen leeftijd, 15 of 16
jaar, te bereiken en stond dus niet
In aanzien bij het pubhek, ofschoon
de bezitters er nogal trotseh ep schij
nen te zijn geweest. Althans wanneer
we hot volgende ölrafgedicht mogen
geiooven.
P. J. Andriessen, waarschijnlijk
een voorzaat van den man, die 40 jaar
geleden als schrijver voor de jeugd
groote vermaardheid had, spotte wat
met den vierden rang en schreef
daarover ln den Almanak'voor Hol-
landsche Blijgeestig en een vers onder
den titel: „Een jonge Schoolmeester
van de negentiende eeuw, die pas
zijn vierden rang gehaald heeft:
Hij ia die grootste dwaas van alle
groote dwazen.
Een windzak, schriklijk groot, tot bar
stens opgeblazen;
Een nul, die de eerste nul van alle;
nullen is;
Een biervat zonder boom, een vijver
zonder visch;
Een vedel zonder snaar, een haring
zonder pekel;
Een vlegel naar den aard, een hoog
verwaande rekel;
Een kwant, die niets en weet, die
niet met al verstaat,
En toch steeds overal van eigen kun
de praat.
Hij kent niet bijster veel, en denkt
toch veel te weten,
En meent, hij kan zioh nu met and're
meesters meten;
Nog nauwlijks in 't gild van meester
ingetréen,
Stapt hij met paauwesntred uaar reeds
als schoolvos heem
Hij heeft een' vierden rang, en
waant, met vrij wat pralen;
Zich oud en sterk genoeg, don eersten
rang te haien;
Hij waant zich wonuer hoog, nnx
hij een' rang bezit,
En acht zich reeds bevoegd, dat hij
op alles vitt'.
Een botte prozaïst, durft hij U toch
verteilen,
Dat hem gestaag alom do Aluzen ver
gezel Len;
Hij zegt een inan te zijn, wiens
weérga memand zag,
Begaafd met brein, als nooit in 's
inenscben schedel lag;
En wilt ge hem geheel slechts op
zijn woord gelooven,
Dan zal zijn licht weldra elk onder
licht verdooven;
Dan blinkt bij als een zon, waar
andren sterren zijn,
En zegent eens heel de aarde in zijnen
zonneschijn.
Hij kent zich zalven niet en wil
reeds andren kennen,
Hij ment zijn driften niet en will
da klndren mennen;
In 't kort hij i3 een kwast, die 't al
te boven gaai,
.Waarbij de grootste kwast nog bijster
achter staat.
Op 1 Januari 1860 had Haarlem 32
scholen voor lager onderwijs, waar
van vijl openbare ein vijf herhalings
scholen en hoe daarover het oordeel
was lezen we in het rapport van B.
en W.
,,Do schoolcommissie acht den aard
van liet openbaar onderwijs, voor de
behoeften van den minvermogenden
stand en van den zoogenaomden bur
gerstand, voldoende, terwijl zij het
oog gevestigd houdt op het onderwijs
voor kinderen van meer gegoeden,
om zoodra het blijken moge, dat er
behoefte bestaat aan het oprigten van
openbare scholen voor kinderen van
meer gegoeden, dat punt in ernstige
overweging ie nemen. Waar echter
scholen voor kinderen van allo stam-
den in de maatschappij, en voor
ieders middelen bereikbaar, worden
aangetroffen, zijn wij met de plaat
selijke schoolcommissie van oordeel,
dat nog geei'. bepaalde behoefte zich
voordoet, om vanwege de gemeente
scholen voor meer uitgebreid lager
onderwijs op te richten
Streng wordt hier de scheidings
lijn getrokken tusschen het soort ou
derwijs, dat voor de verschillende
standen noodig werd gevonden. En
zelfs voor hen, die het betalen kon
den, vinden B. en W. een openbare
school voor m. u. I. o. niet noodig.
Het particulier onderwijs was in dien
tijd en iets vroeger nog van gnoote
beteekems. Een stadgenoot, die het
onderwerp kent, heeft de vriende
lijkheid gehad mij daarover een en
ander op te geven over de periode
omtrent de helft van de likte eeuw. De
scholen von G. H. Geerngs en P. J.
Prinsen waren de dettjgs.e* en duur
ste, dë eerste was gevestigd in de
Koningstraat tegenover de firma
Ernrik Binger, de tweede in de Ja-
cobijnestraat daaraan wae ook
verbonden een kweekschool voor on
derwijzers, tot opleiding voor den
3den rang. In de Jansstraat was ar
nog een particuliere school van Van
Ek en in dieoi zelfden tijd was do va
der van den nu gepension,noorden
onderwijzer, don heer Jenny Wedjor-
man, hoofd van een stadsschool in
de Jansstraat.
Van klaseen was in dien lijd wei
nig sprake; de kinderen maakleui een
cursus van eonige jaren medo, de
bevordering had toch wel jaarlijks
plaats, d. w. z. do jongste kinderen
zaten beneden, dé anderen meer ge
vorderden boven. Ook zaten in één
lokaal kinderen van verschillenden
leeftijd en ontwikkeling bij elkander,
die groepsgewijze naar hun vorderin
gen werden ouderwezen. Voor prac-
tische oefening waren aan vele scho
len kweekelingen van de kweekschool
voor onderwijzers verbonden., die nog
niet de acte van onderwijzer bezaten
en met het hoofd (bovenmeester) en
eenige ondermeesters onder-wijs ga-
ven. Ook werd nog wel door do he-
kwaamsften der oudste leerlingen
hulp bij 't onderwijs verleend. Uit het
verslag van 1860 blijkt., dat kweeke-
iingen in dien tijd het kapitale sala
ris van f 25 genoten.
Natuurlijk was er ook geen denken
aan een bepaald aantal leerlingen in
een klasse. Dal getal wisselde sterk
en was voornamelijk athanke'itjk van
de grootte der Lokalen. Er waren lo-
kaien met 70 leerlingen. Zooveei mo
ge, ijk werd k.assikaal onderwijs ge-
gegeven, maar groepjes kindoren
kregen bijvoorbeeld les in rekenen,
terwijl dan de overigen schriftelijk
werk maakten op do lei. De leertijden
kwamen vrijwel overeen met die van
tegenwoordig, maar voor de meer
gevorderden was er ook nog avond
school van ha'.f zes tot half acht, al
thans op de school van (kei ihoer
Geerligs.
De vakken van onderwijs waren:
lezen, schrijven, rekenen, N-edcrl.
taal, Vaderlandsciie geschiedenis,
een weinig natuurlijke liistorie, (de
beide laatste meest door vertellen),
bijbelsche geschiedenis (door kinde
ren van alle gezindten bijgewoond)
en zingen.
Weinig andere dan lees- en reken
boeken werden op de school gobraikt;
meeeta-, mondeling onderwijs. Huis
werk werd wel gegeven, maar met
bovenmatig veel; schoolwerk ge
schiedde mees'al op cone lei met
griffeh.
Aan het schrijfonderwijs werd
groote zorg besteed; véle leerlingen
muntten daarin uit.
Een van onze lezeressen blijkbaar
wat afgunstig op de deugden van
den Braven Hendrik, beeft mij ge
vraagd, of dan alleen jongens zoo
veel voortreffel ijke aigenscliappen
hadden. Ik kon haar geruststellen.
Anslijn gaf cere aan wie cere toe
kwam, hij schreef als pendant van
,,de Brave Hendrik" een. dito boekje
over „de Brave Maria".
„Men denke echter niet", zoo be
toogt hij in hel voorwoord, ..dat dit
werkje alleen voor meisjes geschikt
zij, zooals men ligtelijk uit den titel
zon kunnen vermoeden; het bevat
wel is waar de voorstelling van eeni
ge vrouwelijke deugden, doch deze
zijn van dien aard, dat zij ook don
jongen en den jongeling behooren te
versieren". Ik vrees dat do brave
Anslijn dit wat ondoordacht heeft
neergeschreven, want hij zal toch
zijn Hendrik wel niet hebben willen
aansporen tot hot brei on van kousen
schoonhouden van k".eeren en heipon
in de huishouding, waarvoor Maria
zeer uitbundig wordt geprezen.
Natuurlijk heeft de schrijver geen
weerstand kunnen bieden aan de ver
zoeking om Ilendnk en Maria geza
menlijk te laten optreden. Hij be
schrijft dat aldus: Maria is eene
vriendin van Hendrik. Brave kindo
ren zijn altijd gaarne bij brave kin
deren omdat zij van elkander veel
goeds leeren. Daarom houden Hen
drik en Maria veel van elkander.
Krijgen ze mekaar? vraagt de scep
ticus. Ik weet het niet. Anslijn schreef
geen roman, maar een huwelijk van
deze twoo moet beangstigend zijn ge
weest voor d© rest van de ruonsch-
heid, wegens de overstelpende braaf-
beid. Misschien zal die meaischhald
in het huishouden, wc, een beetje Fa
rizeïsme ontdekken; het volgende
tooneeltje is er zeker niet vrij van.
„Eens stond zij (Maria) niet Hen
drik te praten, .oen er eon meisje
voorbij ging, dat de lappen bij haat-
jak hingen.
Ilot is japimer van dit meisje, zei-
de Maria, dat zij niet gelieerd heeft,
om de gaaljes in liaio kleederen digt
te maken, en liet gaten worden.
Als zij <lii geleend had, dan zoude
zij hare klooderen zoo niet verwaar-
Toozen 011 dan behoefde zij ook niet
zoo slordig langs den weg te loopen.
Dat is wel waar, antwoordde Hen
drik, vele anno menseden worden
nog armer omdat zij weinig acht op
hun goed slaan".
Hier ligt do eigengerechtigheid dik
op. We hebben moeite om ons te her
inneren, dat Hendrik en Maria,
twaalf jaar oud zijn. Onze lijd kent
wel jeugdige wereldhervormers,
maar van dessen. Leeftijd bezaten we
ze nog niet!
J. C, P.
Stadsnieuws
DE GEMEENTERAADSVERKIE
ZINGEN. Door het bedanken van
don heer J. L. E. I. Breda Kleijnen-
berg als Raadslid, is er behalve in
district II, waar do zoLel van den heer
Spiesz is opftiigekonien, een vacature
in district I ©uitstaan. De eerste va-,
cature moet vervuld worden tot 1921, j
de laatste tot 1919. In de vacatur e-
lv I ei jn en-berg moet voorzien worden
vóór half Maart van 1917 (in do va^
cature-Spiasz reeds eer). Don volgen
half Juni 1917 do periodieke Raads
verkiezingen, waarbij do volgende
leden aftreden.: District I: II.
van den Berg, C. H. Kuenen, W. J.
B. van Lienut, G. Wolzak; district
II: Mr. J. N. J. E. H darkens Thijs-
sen, W. A. J. van de Kamp eii W. L.
Schram; district III: Vincent
Loosjes, A. van Rossum, L. Modoo
en J. B. Laaschuit.
GEMEENTERAAD. Woensdag 27
SoDlember. half twee. verraderen de
afdeel innen van den Gemeenteraad,
ter behandeling van de Betrrootinsr.
„LUXE VROUWTJES", IN DE
KROON, Casimir Bruchard en
Edmond JouVenelie zijn twee scha
penhandelaars ergons in Frankrijk.
Eu als die twee tolkwestics hebben,
met de douanen over hal doorlaten
van zendingen schapee naar hel bui
tenland, dan moeten zij dit zaakje
zelf gaan regelen, vertellen zij aan
hun vrouwen. Echter blij kern dio toi-
kwestios heel genoeglijk te Parijs af
gedaan te kunnen worden en men:
begrijpt hel zich, welke dwaze dingen
er dan kunnen gebeuren, wanneer
niet alleen de echtgeuooten te Parijs
blijken te zijn aangekomen, maar ook
hun wouwen en de opzichter van
Brochard, die zich gaat verloven .net
een Parijsche jonge dame. Nog inge
wikkelder wordt de historie, doordat
Jouvenelle degeen is die aan mevrouw
Brochard heeft verraden, dat haar
man de douauekwestie in de hoofd
stad regelt en dan den naam aan
neemt vuil den opzichter. Hoe zich
dit alles in den knoop wart en ten
slotte weer netjes terecht komt, ga
men maar eene zien, als het stuk
weer eens gegeven wordt Dat zal,
stellig wel gebeuren, 't Vrij goed op
gekomen publiek hoeft Woensdag
avond z:ch best geamuseerd. Er
werden aardige coupletten, duetten,
terzetten eu kwartetion gezongen,
waarbij van de dames Mej. Verswij-
ver en Sophie van Dijk uitblonken,
't Bleek, vooral in hot eerst» bedrijf,
hoezeer dst NoderJandsch» Operette
gezelschap, naast Mej. Van Dijk, in
Mej. Ver sw ijver een goed» kracht
heeft gekregen, üelutlve over een
goede stern beschikt zij over veel ele
gantie, die de aanwezigen wel be
koorde. Van de heertn acteerde Vi-
geveaio het aardigst. Er 1b verschei
den malen hartelijk om de humoris
tische vertolking van dit malle lol
letje gelachen. Van den heer Her-re
de Vos bewonderden we het meest zijn
fraaie geluld, gepaard aan een aange
name voordracht. Jota „te veel"
de heer Myin, die den schapenhan-
delaar Brochard wat minder zwak
hoofdig moest spélen.
De rest had kleine rolletjes. Naast
de menschen op het toouccJ, weerden
die er vóór: kapelmeester Anton Peers
en zijn gezellen, zich dapper. Men
luisterde mot welgevallen naar de
goede illustratie van het operette-
spel. Het publiek uitte herhaalde ma
len zijn ingenomenheid docr de spe
lers terug te roepen.
BESMETTELIJKE ZIEKTEN. In
de week van 13 tot 20 September kwa
men voor. ie Haarlemmermeer I geval
van roodvonk en te Heemstede 1 ge
val van typhus of febro typhoïdea.
PERSONALIA. De Mlütie-le lui
tenant J. Schol, van Depot X is op
29 September a.s. overgeplaatst bij 't
21ste Reg. Int
De reserve-sergeanten. K. VeEe-
winkel, L. ML II. Vreugde, D. Banc
gert, A. B C Dudok de Wit, P. J.
Drllsma, JI. H. van Wo/veren, H. L.
van Linden van den Heuvel en J. P.
Stenger, van. het 10de Reg. Inf. zijn
aa.ngewecen tod het volgen van een
theoretisch wetenschappelijker. cursus
voor den rang van vaandrig,
De korporaal A_ W. Verwey van
de landstorm-compagnie te Naarden,
wordt van 27 September tot 10 Octo
ber gedetacheerd bij het 10e lieg. laf.
DE TENTOONSTELLING VOOR
BIJENTEELT. Wat gisteren is op
gemerkt over 't bezoek aan de ten
toonstelling voor bijenteelt kan. met
betrekking tot den middag herhaald
worden. Men verdrong zich Woens
dagmiddag in de wel wat kleine zalen
van de tentoonstelling om te luisteren
naar de verklaringen die de loden Aan
de afdeeliing aan 't publiek vcj-strek-
ken. Ze weten, wat propaganda Is,
die dames en heeren die hun gehee-
len dag geven, om de ijmkerij le po
pulariseer en en we hebben er zoo'n
idee van, dat het volgend seizoen
heel wat meer aon bijenteelt in Haar
lem en omstreken gedaan wordt dan
vroeger en op 't oogenblik, nu de
.meeste menschen van bijien „niks
Imoeten hebben" bamg als ze zijn, een
'paar maal een steekje op te loopen.
Het trof gisteren anders menigeen,
hoe schromelijk dat steekgevaar
wordt overdreven. Telkens weer wor
den lm den tuin bijen ln haar korf
opgeschrikt, doordat haar huis plot
seling wordt omgekeerd om aan het
bezoek getoond te wonden en in weer
wil daarvan zijn do diertjes zoo kalm
en zoemen zoo rustig, dat zelfs de
meest vreesachtige zich niet angstig
maakt, als hij 't gonzen om zijn hoofd
hoort. Waartoe zou men ook bevreesd
zijn. De bij, die steekt, offert zichzelf
op, wat reeds bij voorbaat garandeert,
dat er heel wat moet gebeuren, voor
dat de bij zichzelf ccn doodelijke won
de toebrengt. Gisteren werd het ho-
n<igslui6©ren en het maken van kunst
raat gedemonstreerd. Het honigslin-
geren bestaat hierin, dat de met ho
nig gevulde raat door een centrifu
gale beweging zeer snel wordt rondge
draaid, zool at de honig er uit geslin
gerd wordt en tegen den wand van
den ketel, waarin de bewerking ge
schiedt, terecht komt. De honig
druipt dan op den bodem en kan door
een kraan afgetapt worden. Het ma
ken van honigraat, of iierver de was
plaat, waarop dc zeshoekige huisjes
moeten worden opgetrokken, is een
voudig gieten van gesmolten was tus
schen twee vormpjes.
De vele aanwezigen er waren
nogal wat leeraars van onze ctcder-
Wljs-inrichtingen zagen met be
langstelling bij 't slingeren van den
honig en 't maken van do wasplaten'
toe. De ijmkerij zal er stellig met op
achteruit gaan na deze teutoonst©]-
ling, waar het „leeringen wekken,
voorhoekten trekkenl" zoozeer in
practijk wordt gebracht.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Te rus te bc-komen bii G. van Veld
huizen. Oude Groenmarkt 7. een
duimstok G. v. d, Nes. Gasthuis-
vest 119 rood. een kinderportemon-
naie met inhoudR. van Zoelen.
MacrU-n van lleemskerbstraat 60.
een oostktuif J. Polvliet. Papentcren-
vest 10 rood, kinderspeelgoedB.
van Roode. Leldschevaart 18a. por
tretten Fr. C. Kokierie. Klaverstraat
7. een koralen halsketting J. Rien-
etra. Ruvsdaelstraat 17 rood. een
étui met notlooden P. Elfers. Lin-
schoienstramt 59. een eind touw W.
Romiln. De Clercoetr. 75. een fuik.
(Zie vervolg Stadsnieuws op pag. 2)
Uit de Omstreken
SCHOTEN. Levenemidde
len. Door de Coöpi Broodbakker ij
„Vooruitgang', de afd. Schoten der
S. D A. P. en den Ilaarlemschen Bo-
tüiurderebond is aan den Raad te
Soho'.en eenzelfde adres gezonden, ais
het door ons vermeide adres aan den
Raad van Haarlem, inzake verstrek
king en vaetetcümg van prijzen voor
vcrtchiLLendö soorten van levenanéd-
delea en hu:shoude.ijk» artikelen.
HILLEGOM. Toezeor.nR "(an be-
roen naar de Ned. Herv. Kerk alhier
Is eredaan aan Ds. P. A. Becl<5. te
Arnhem.
IJMU1DEN. Door het gemeente
bestuur van lJinuiden is een onder
soek Ingesteld naar het maande-
Mjksch verbruik van verschillende le
vensmiddelen, turf en zeep, die door
bet Rijk ingevolge de Distributiewët
ter lieschikking van de gemeenten
gesteld zuilen worden en waarvan de
gemeentebesturen nu moeten opge
ven de hoeveelheden cfte zij voor de
а.'s. wintermaanden wenschen te
ontvangen. Aan een 40-tal hoofden
van gezinnen, w o. winkeliers, amb
tenaren, veehouders, werklieden, fa
brikanten en pai-ticulieren werd daar
toe, een vragenlijst gezonden, en nu
defze lijsten ingevuld zijn terug ont
vangen, kan worden nagegaan hoe
veel gemiddeld per maand en per
hoofd verbruikt wordt, kinderen be
neden de 2 jaren niet medegerekend.
Het gemiddeld verbruik zal natuur
lijk zeer afhankelijk zijn van het a
of niet verkrijgbaar zijn van andere
levensmiddelen-, bij een tekort aan
aardappelen, zuLleu meer bruine boo-
ncn gebruikt worden; bij gebrek aan
vai'kensvleesch, zal het verbruik van
uxtdvet en epok toenemen en zoo
staat het verbruik van ieder artikel
ln nauw verband mei beschikbaar
zijn van een ander. Globaal, geven
die uitkomsten een zekeren maatstaf
van hetgeen per maand en per hoofd
verbruiki wordt. Volgens dez» gege
vens zou in die gemeente pe-r hoofd
en per maand verbruikt worden: 20
liter aardappelen; 0.87 stuks roode-
kool; 0.86 stuks gelde kool; 0.95 liter
uien; 0.44 K.G. Friescbe peeoi; 0.12
K.G. FJakkeescIie peen; 0.79 stuks
knolrapen; 0.32 K.G. pronkmg boo-
neat, 0.38 K.G. enkele spercieboonen;
0.39 K.G. dubbele spercieboonen; 0.41
K.G. zuurkool; 0.35 K.G. andijvie;
0.53 Liter bruine boonen; 0.51 Liter
groene erwten; 0.85 K.G. rund vet;
0.46 K.G. inlandsch sjiek; 0.72 K.G.
rijst; 0.20 K.G. gort; 0.21 K.G. inland-
scbe havenuout; 0.14 K.G. margari
ne; 0.91 1LG. boter; 0.60 K.G. kaas;
б.6 stuks eieren; 17 liter indik; 1.22
K.G. suiker; 41 stuks Lange turf; 0.74
ILG. «roedie zeep; 0.16 K.G.-gelo zeep.
binnenland
HET GEVAL GöSCHTER SPILL.
De heer Mr. Dr. J. H. W. Q. ter
Sn ill verzoekt de vcdcend-e verklaring
te nubliceeren ..Biizondei e redenen,
■welke in dat verband niet ter zake
doen. noonten mii tot non toe over
liet bekeödo Beval te zwinren. Thans
acht ik het eemast een ouhelderinu te
Beven, will ik ineen bii alle welden-
kenden er aansoraak on te moe en
maken, dat de beteekenis dezer zaak
niet buiten haar werkeLiilke afmelin-
oen wordt uiteébreid. Natuurlijk zal.
teaenover het Dubiiek. dit vvooixi miin
laatste woord zim. Od een mooieax
zomeravond met xniin cezin terug
komende van een wandelins. wordt
nlotselina m de Raouwsiraat (met in
dat «edeeite waai' ik zelf woon) iniin
aandacht eetroilen doordat on een
Besloten heereuiiuis. nuast de deur.
in rousaebtuze üuitsche iGothlschel
letters de naam van den bewoner.
Karl G s e n, staal. Een lachende
uitroeD ..zou dót een mof wezen
een creem naar een notlood in miin
vestzak, vvaannode ik. od de Geverfde
rmi. in kleóne letters, overeenkomstig
miin aewone liandsohrift. ..mof' lof
..mof T"i schrijf. Ziedaar het feit.
Bii hetsreen ceVoled is was miin wei-
eerms. om aan den eisch des boeren
Gosoh tot hei bekeoid maken van mijn
naam. ta voldoen, een Hevohr van
diens toon en houdina. niet het muist
van ziin bedreniinsr. mün vrouw en
kinderen na te loooun reden
waarom ik zelf een anderen wee in-
sLoecr. De bemiddehna van een Dolitic-
azrent. ten einde mii van hinderlijk
vohren te bevriiden. te door mü in-
veroeoenaan dezen dienaar van
het Nedertandsch uezaa beb ik na
tuurlek zonder aarzelen ik meen
zelfs ortftevraacd miin naam en
adres kenbaar ceinaakt. Geen ooe»b-
blik heb ik bil miin ODSOhnft er aan
aedadit. iemand. wien« naam mii
zelfs tot die« t:id onbekend was. te
bel eed iaën of onaantrr-naam te be-
leeenen-.Dat ooschrift of onderschrift
was een üiotselince ouvveiliniz. ais
reactie od ié:s wat mii als belachelkk
trof. Het weinar seoaste dezer reactie
zal ik de eerste ziin om le erkennen,
en zeiden heb ik een oosrenblikkeliik
gemis van zelfcontróle zóó sterk be-
treaird. Ik heb mii dan ook bereid
verklaard, den lie ar Göech over het
feêt miin voUedice verontschuldiging
aan bieden een bereidverklaring,
welke afceatuit is od de weigering
van den beer Göech. daarmede genoe
gen te neme" tenzii ik tevens veront-
schuldigangen aanbood voor andere
uitingen, welke ik volgens hem in
onze latere woordenwisseling zou
hebben gedaan, doch waarvan ik
stellig weet. rnii niet te hebben
schuldig cemaakt.
DE ZOMERTIJD. De Mii..ster
van Staat. Minister van Binnenland-
sche Zaken acht hat cewenscht. dat
na aftooD van den tenniin voor wel
ken bii de wet van 27 April de bii de
wet van 23 Juli 1908 bedoelde vvettc-
liike tiid met een uur ;s v. i-vm, gd.
zoo na moeeliik worde vm>tBestel«f.
welke gevolgen uit algemeen coiiio.
mLsch. zoowel als uit financieel 002-
Dunt die vervroeging hiv-ft gehad.
In verband daarmede heeft de .Muns
ter de Commissarissen der Koningin
uitaenoodigd in bedoelden omvang
een onderzoek te willen instellen,
waarbii meer benaaldoliik do voor-
en nadeel ei dier vervroeging in hot
licht worden gesteld en hem van de
uitkomst verslag te doen.
GRONDWETSHERZIENING.
Eindverslag is uitgebracht ïioDen-s
het wetsontweru tot het in overwe
ging nemen van een voorstel van ver
andering van artikel 192 der Grond
wet.
AANGEHOUDEN MAIL. D4
afcooinscilienen ..Ophir" en ..Sindoro".
onderscheidenlijk 29 Augustus en 17
Seotember ite Rotterdani_ aangekomen
en de ..Koningin der Nederlanden".
12 dezer van Batavia te Amsterdam
teruggekeerd, hebben od last van de
Brttsche autoriteiten de post te Fal
mouth modton lossen.
ONGEREGELDHEDEN ONDER T
MARINE-PERSONEEL TE SOERA-
BAJA. Do Minister van Marine
hoeft aan de Tweede Kamer, uitslui
tend ter kennisneming van de leden,
doen toekomen een tiental exempla
ren van een relaas dor feilen, welke
zich bii de ongërogeldhodcn onder
het mnrincTwsoneel t« Soerabaia ii»
Mei i.l. hebban voorgedaan, en do
maatregelen, welke te dozer zake
door hdl marinebestuur ziin genio-
men.
KLEIN VERLOF VOOR ZEEMIL1*
GIEN,S. Bii besohikking van den
Minister van Marine is in verband
meb het on 26 October a..s, voor
overgang naar de vloot beschikbaar
komen van de tusschen C en 10 Aug.
I.L in oefening genomen zoomilicierm
ven de 2de dIopb 1916 en landstorm-
Dtlihtiieen der ia arklasso 1916. voor
zoover zii tot de matrozen en stokers
behooren. booaald. dot do zccmili-
ciens van alle aualiteiten uitgezon
derd de kuetwacSiters die in nor
male omstandigheden od 1 Augustus
1915 recht op -ontslag zouden hebben
gdkregen. in hoofdzaak dus zii. dm
behooren tot de lichting 1910, op 28
October as. in hél genot van voorloo-
pia klein verlof gestold kunnen aor-
den. voor zóóver zii zulks zelf althans
weusdien. De zociii lic.ions der lich
tingen 1911. 1912. 1913 en 1914, de
lichtingen tot welker aflossing blii-
kena bet medegedeelde bii dc bel 1 in
deling van het wetsontwerp tot nade
re uitbreiding van den landstorm
enz. Jiet voornemen bestf'at zullen,
behoudens onvoorziene omstandicfic-
den. vermoedeliik od de navolgemle
tiidstiDDen voor vertrek met klein
verlof ln aanmerking kun-en k< -
men: lichting 1911 nl.m. 2 l-eJnnmi
1917 dichting 1912 n! m. 10 Mei 1917
lichting 1913 pl.m. 15 Augustus 1917;
lichting 1914 pl.m. 23 November 1917.
Voor de kueltwaclrten zullcu die tiid-
stlDDcn ongeveer 3 a 3'tr maand iat-'-r
vallen.
EEN NEDERLANDER AANGE
HOUDEN DOOR FRANSCHEN. --
UR Hoek van Holland wordt aan do
TeL gemeld: Naar wij vernemen, s
onze pioetsgenoOt M. S.. die zich
Las Pakne» ate peasag.- r aan b o d
had begeven van het NV deriandsckc
etoonischip „Koningin dor NV i r!;:n-
den", dat zich op weg naai NV d .'.id
bevond, ter hoogte van Oue-Miit,. ri
genoemd stoomschip door c.-a Franscb
oorlogsschip tweed aangehouden, v.-e-
gena tot heden onbekende redem
door de Franeche militairen, <1 c
schip en passag.c-re onderzochte::.
gevangene medegenomen.- Door ii<: !<-
trokken familie is van «n --n andcc
bij het departement van Buitenland-
sciie Zaken konnL» gegeven.
DE RIJKSMIDDELEN Gmgen
de rijksinkomsten in Juni .ets meer
dan 1 mfiüoen, to Jul: ruim 2 1/2 :nt.'-
lioen vooruit Ln vergelijking inct de
correspendeerende maand van hel
vorigo jaar over Augustus hebben
«ij bijna 61/2 millioeu meer bedra
gen dan in August- 1915. Alle mid
delen toouen dan ook buitcngowoon
booge cijfers met uitzondering '-ab
de venmogettfibelasttng. wc ker op
brengst tot ongeveer de hcCf. vernur.-
derde den accijns op geslacht (om
streeks f 16000 minder) -n de loods-
gelden (omstreeks /6000 minder).
Over de eerste acht maanden va a 1216
rijn wij 1915 met rond 27.700 000 n
1914 n vt rond f 21.600 000 vu t.
niettegenstaande wat 1914 be-'r ft e
ven inct-oorlogfc -.anden mootcUen.
