NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. - Opgericht 1883. 34© Jaargang No. 10223 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. VRIJDAG G 'JCTCBËr) TS16 HAARLEM S DAGBLAD ABONNEMENTEN ADVERTENT1ËN: per drie maanden: ^an regels 75 Cis.; iedere regel meer 15 Cts. Buiten het Arrondissement Voor Ha.,.r en de dorpen den ontwaar een Agen. gevestigd ,s V9I^K/ 30 (kom aer gemeenieji j I Achtshnvers-advertentiSn van Vraag en Aanbod, van 1—5 regels 40 Cts. per plaat- Afeonde^Hjke°nummers 0.15 sing, elke regel meer 10 Cts. b contant. Buiten het Arrondissement dubbele prijs. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.45 1®^Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53. n de omstreken en franco per post ,0.52s InterccmraunaalTelefoonnummerderRedactie600 en der Administratie 724. Uitgave der Vennootschap Lonrens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Tel. 3082. Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12. Telefoonnummer 122. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstraat 76-78, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. De Verzekering dor (per week) goabonneerden wordt gewaarborgd door „The Ocean" Rokin 161, Amsterdam. DIT NUMMKft BESTAAT UIT ACHT BLADZIJDEN. EERSTE BLAD. AGENDA ZATE.IIUAG 7 OCTOBER - 8chmiwburg Do Kroon: Haiarl. Too- neolv-ereemigiiing T.O.N.E.V.O- Schouwamrtë', Jansweg: Gostvoor- ■teLlLng Henri Poolman. Bioscoopvoorstellingen. Cinema Pa lace, Gr. Houtstraat Biosc. Theater, Gr. Markt. Apollo-Thealer, Barteljo- Ciastraat. OM ONS HEEN No. 2213 De Hond in den Oorlog. Dat het dier in den ooi'log een groo te rol haefl geepoold' en nog speelt, iweton wij allen. Flaubert geeft in Sa 1 a m m b o een levendige beechrij- ■ving van de olifanten, waarmee Han nibal den strijd1 won legen de ver bonden volkeren onder ibevcl van den veldheer Mathokameelen worden nog lieden ten dage gebruikt In Afr.ka en ofschoon de cavalerie in den oorlog een groot deel van haar beteekenis beeft verloren, bewijzen de paaiden nog altijd groote diensten. Zoo was het van de vroegste tijden look niet den hond. Meer dan elf eeu- iWen vóór onze jaartelling bracht eeu Ohmeesohe keizer hulde aan een dog uit Thibet, een van die kolossale dio- ren waarvan de ontdekkingsreiziger Miarco Polo zegt, dal zij zoo groot iwaren als een kloine ezel. Herodotus deelt mees dai Xerxea in zijn veldtocht legen de Grieken gevolgd werd door ©en groot aantal honden en dal Da rius, toen bij terugtrok voor dc Scy then, honden aehteriiet, wier geblaf lijn vijand deden denken, dat de Pei len nog in hun kamp waren. Te Ma rathon, 49Ö jaar v. C, vocht een hond pu-e in de rijen der Alheners en is met hen in, fresco's vereeuwigd. De G'iie- kon gebruikten trouwens geregeld honden ter beiwaking van steden en vestingen de vijiftig bloedhonden, die Korinthe verdedigden, zijn daar het bewijs van. Een van deze dieren werd vereerd met ©en zilveren hals band, waarop de woorden: Verdedi ger on redder van Korinthe gegraveerd .Waren. Pimrus spreekt van honden, die er op afgericht waren mee te vechten in de eerste rijen en wier heldenmoed botend was; do koning der Garaman ten, uit Dijn land verjaagd, keerde terug met tweehonderd honden, die de nederlaag aan het vijandelijk leger hielpen toebrengen. Do Kelten richt ten bataljons honden op, die lot het uiterste vochten, doggen, die hals banden met spijkers droegen en eeu soort van harnassenzij werden aan gevoerd door een wolfshond. Ook de Kimbren hadden vechthonden, maar gebruikten die voornamelijk om kar retjes te trekken, waarin zij buit of lev ciifimiddeien vervoerden. Naderhand zijn ©r eeuwen voorbij gegaan, waarin de honden in den oor log niet werden gebruiktwel had men do zoogenaamde regimen lelum- den, maar die waren alleen dc vriend ,van den soldaat, niet zijn helper. De militaire autoriteit erkende ze niet en joeg ze zelfs wél eens weg, hetgeen do dieren, vergovenegezind als ze zijn, niet belette terug te keeren. Zoo bob ben de meeste regimenten van hel eer ste Fransene Keizerrijk hun hond gehad M o u st ac h e, die in 1800 te Aloxandriö alarm maakte en zoo hei regiment beschermde tegen eon overvaihet was dezelfde hond, die m den slag van Austeriitz, toen de vaan drig viel, het vaandel in den bek nam ©u veilig In het Fransche leger te rugbracht. Een kanonskogel doodde bet dier in de belegering van Bada- joz. Dien dag zag men grenadiers, die in tol van veldslagen gehard waren, schreien bij het lijtk van een hond. T o f 1 n o, de hond: van de garde van prins Eugene, is niet minder ver maard. Hij maakte den goh celen veldtocht van 1812 in Rusland nice, kwam bijna om bij don overtocht van de Beresina, 'trok met het ovonbii.-teel van het regiment Lithauen, Polen, Pruiien en Saksen door en werd icu slotte gepensioneerd'' in Italié, waar bij op order van den onderkoning icdcreu morgen zijn voedsel kreeg. Zoo zijn ©r meer geweest: Corps d© g a rd e, die een man redde bij den overtocht over de Tessino P a 11 e blanche, die met zijn meester, lui tenant Burat, do gevangenschap in Engdand deeldeMisère, eon prachtig© Engelsche poedel, die, uit erkenning voor zijn diensten, door de soldaten versierd was met drie roodo chevrons; Azor, <lis in een gevecht In Algiers door eeu slag met een y&tagan een pooi verloor en dienst bleef doen op de drie andere L o u t e, dio zijn regiment vergeaolde in de Krini en daar onder anderen de be storming meemaakt© van den Mala- koff'lroinp© la au o rt (dou-ds- fopperj die zoo genoemd werd omdat bij, de granaten naloopendc, toch voortdurend gaspaard bleef. Hij vond zijn dood in een Kozak kenlant Al deze viervoeters beweaen wel diensten aan hun regiment, maar niemand dacht er aan, hun arbeid te organise©! en. D© Belgen bobben daar aan het eerst gedacht. Aanvankelijk als sport riohtten zij don hond voor 'bewaking ©n verdediging of. Paul MAgnin schrijft daarover, dat in Bel- giü het ©eret d© politiehond gedres- seerd is daaruit kwam voort de oor logshond, voor de wacht, het overbren gen van boodschappen, de opsporing en tot hulp van den verplegingsdienst In 1886 ©a 1887 werden de eerste hon den voor bewaking of verdediging ei tentoongesteld en later zijn te Brussel, Luik, Leer «n Gent vereouigingen ge sticht, die ten doel hadden do eigen schappen van den Belgischen hond voor deze doeleinden te ontwikkelen Het is een officier geweest, luite nant van dei- Putte, di© toeai liij zag hoe gemakkelijk honden voorwerpen op vorneai afstand terugvonden, het denkbeeld kreeg daarvan gebruik te maken voor het opsporen van go wonden op bet slagveld. Dr. K resstir, een Franschman, heeft onlangs in hetPetit Journal (waaraan ik deze bijzonderheden ontleen) den af- grijseJijkeu toestand. beschreven, waarin een gewonde op bot slagveld kan vorkewcu. De ziekendragers gaan langs hem heen, zonder hem op te merken, hij is te zwak om to roepen, ztet hen in de verte verdwijnen; hij weet, dat Jiij, nu verloren is, wiant zij hebben vel© kilometers aif te zoeken zullen de plek waar hij ligt niet meer voorbijkomen. Misschien zal zelfs zijn lijk niet meer gevonden worden. Hij zal gerapporteerd worden als ver dwenen. Zoo had het Fransche leger lm 1870 12000 vermisten ©n hoewel de geneeskundige «Lenst in «leu Japansch- Russischon oorlog voel verbetead was, hebban de J apannora toch nog 9000 peiuuuem aldus als vonnist aan geteekeud. Daarom is het denkbeeld om bon don voor de opsporing vwu gewonden te gebruiken, overal iai d© groote le gers met bölamgsteiLïing begroet, -Maar daartoe zijn de diensten van den oorlogshond niet beperkt geble ven. Het waren weer do Belgen, «ho op de gedachte kwamen, hem te ge bruiken voor het trekken van hebt geschut Ieder di© in België heeft gereisd, heeft de kloek© honden go- zien, die in «ten morgenstond melk wagentjes voorttrokken; luitenant Van den- Putte beeft deze dieren voor mitrailleurs gespannen, zoodat de Belgen voor hun Licht© stukkon eon snell© cavalerie hadden, die niet. kost baar was en overal kon posseeren. Ernest Lat it, di© dit alles in een arti kel mededeelt, voegt er bij, dat de Duitschora geprobeerd hebben, dit soort van honden in ltelgië aan te koopen, maar op een weigering zijn gestuit. Bij het begin van den oorlog bezaten zij dus deze honden niet, maar overigens was bun organisatie volmaakt; zij hadden honden vooar het overhrangian van berichten, waak honden, dl© er op gedresseerd waren niet te blaffen en tallooze honden voor «Leat verplegingsdienst. Ook do Fronscheni 'bobben bet goe de voorbeeld gevolgd. Aanvankelijk deden de officieren dat uit liefheb!© rij, maar weldra eisclit© de legerad- mmistratie de dieren op. „Onze hon den", zoo schreef ©en der officiereu, „hebben een buitengewoon fijn ge hoor, zoodat zij den vijand op groe ten afstand hooren naderen en ons helpen, om hem, beter don. vroeger, bij nachtelijke aanvallen te ontvan gen". Tot zoover het artikel in het Petit Journal. Zooals <1© vechtende olifant, tot het verleden behoort, zal e»r ook een tijd komen, dat de ooriogswaebt- hond er met meer zijiu zal. Maar de bond, met zijn nobel karakter van aanhankelijkheid, dienstvaardigheid en vergevensgezindheid, zal aan do menscbhedd altijd diensten blijven bewijzen, lang nadat bet laatste ge weer zal zijn verroest j. C. P. E«n valsoh bankbiljet. De politie heeft proces-verbaal op gemaakt tegen J v. d. B,, alhier, die opzettelijk eon nagemaakt bankbiljet, groot 40—, heeft uitgegeven, weten- do dat dit valsch was. v. d. B. ver klaarde het bankbiljet te hebben ont- i vangen, doch kon zich niet meer herinneren, van wlen. Ofcoboon het j bankbiljet zjóó slecht was nagemaakt, dat het bedrog dadelijk aan het licht kwam, is het toch zaak, daar men niet weet, of nog moor nagemaakt bank papier in omloop Js, bij 't ontvangen van bankbiljetten op te letten. SPOORWEGDIEFSTAL. Door de tinna S. K., te Rotterdam, zijn op 4 October uit Rotterdam drie doozen ge- vul<l met zijden lazrupekappen verzon-, den .naar do finna Gebr. v. V, alhier. Bij aankomst der doozen bleken drie kappen verdwenen te zijn. D« politia stelt een onderzoek ln. GOEDKOOPE AARiDAlPPELEN. V«x>r Haarlem zijn door het Gemeen- teliijk levensmiddelen bedrijf 14 wag gons goedkoop© aardappelen aange- vraagd. Deze zullen, volgens do reeds door ons meegedeelde lij et van maai- nium-prij'zen, worden verkocht aan j particulieren voor 310 por mud. De levering geschiedt door de gewone handelaare Zij kunnen door elkeen bekomen worden. (Zie vervolg Stadsnieuws op pag. 2) Stadsnieuws VERDUISTERING VAN EElN AU TOMOBIEL Door «ten industrieel S. alhier is aangifte gedaan, dat J. M. aan wim hij zijn automobiel in bruikleen had gegeven, dit motorrij tuig verduisterd had. Een ingesteld «mderzoek wees uit, dat AL d© auto te Amsterdam had verkocht en reeds van 't gold, dat hij er voor ontvan gen had, een motorrijwiel gekocht Jiad. Motorrijwiel en automobiel zijn in beslag genomen en tegen M. is proces v ei baai opgem aakt. HEEMSTEDE. Hoofdelijke Omslag Blijkens 't Raadsvorslag elders ln dit nummer zul Heemstede, dat da omliggende gemeenten de oogen uit stak, omdat ©r nog eteeds geen ge meentelijke inkomstenbelasting gehe ven werd, In 1917 do eerst© slap moe ten doen op 't hellend vJak, dat hoof delijke omslag heet. Een historisch moment voor Heemstede, dat door de ingezetenen wel niet met ingenomen heid! zal begttoot wonden, want dit hollend vlak hoeft de eigenaardigheid, dat men het, hoewel het naar boven heit immers oon dalende inkom stenbelasting behoort tot de uitzonde ringen steeds met sneller tred be treedt. Naar we vernamen zal «ten som van f 111.000 als plaatselijke belasting op de begrooting worden gebracht. Daar staat echter tegenover, dat de 85 opcenten op personeel, dl© voor 1916 geraamd waren op f 60.000, ge schrapt zulten worden. De mVoeruig van den Hoofdcdijkon OmfBag zou dus voor 1917 een vermeerdering aan inkomsten van f 54.00) ten gevolge hebben. De f 114.000 plaatselijke belasting aou, berekend naar de kohieren van do RijksinkOÉmsLunbelasting, die men geraadpleegd 1 teeft, neerkomen op ©cm belastingheffing van ongeveer 1 pd. althans wannoor geen progres sie wordt Ingevoerd. In het coitepei van B. en W. wordt nl. het denkbeeld van progressieheffing overwogen. SPAARNDAM. De Begroollnflskweetle. De ontelagnaming van liet Gemoantabesluur voor- Icoplg opgosoliort. Donderdaaavond had een Raads- Tcreiulerms olaats. dj» ditinlialI «n Vtol belami omdat de I>»id moest beslissen over dc van den Commissaris der Komman in Noord-Holland, ter oploesin? van do moelliikJ-eden die aorezen «iin wcaens de niet-uoedkeurma van de BesrrootinK voor 1916. die. naar inen weet. heeft cele'nd tot ontsUiKiieimi^ van do wethouders en twee Raaau- ledtm. terwiiJ de Burtremoeater-becie- taris en de andere Raadsleden even eens voornemens waren ontsla« tc nomen, wanneer er aoen middel zou te vinden ziin. om de Bearoutteff. sluitend te maken, zonder do uiK«ze- tenen al te zwaar te belasten. e ftpbben Teeds vcrsohillende medede» Tfcrur >n over deze zaak aedaan. o. a dat de raad. teem dc Kroon ziin ver zoek tot nietur-verklarinsr van het boshut van Gedemiteerde Staten tot lueV-medkeurinc van de BsKrootiruz van het temiddiela reeds drie-kwart veiwti eken dienstiaar afaewezen had. 'besloten had om het tekort to dek ken door het oercentace vou den Hoofdeliiken Omsloc te vei'hoouen van 3 tot 4Vj, doch teveus ter onUas- tiiuz der tace inkomens het Ldrac van den aftrek Yoor noodzak ui uk levensonderhoud had vermeerderd van f 300 tot f 450. Tevens, dat Ln de zittlna met cesloten deuren door den Commissaris der Kouincin het voor stel was eed aan. dat het nerccntacc tol 4 en niet tot 4V4 zou vertKiopd worden, maar dan tevens liet nftrek- liedrac zou cehandhaafd hliiven on f 300. De Commisfeam zou dan op ziin beurt bevorderen dat van Rijke- weco een extra-sutrsidie aou eetreven worden van f 1100. waardoor dam het tekort oo de Becroutine zou worden cedekt. In een vollaJlkte raadsvercadcrinc is nu Dondordaeavond dit voorstel heenroken. Baron v. FridaKh. de Burc«j- meestor. dlc de vereaderimc leidde, bacon met de Raadsleden Ie bedan ken. dat zli hun ontsloc-uaiivrace hadden willen ODsdhorten tol heden over het bemiddelLncsvoorstel v&n den Convniissoris een besHaeinc zou cenomen ziin. Bü de löcekomen stukken waren brieven van de vier raadsleden, «iie reeds ontslac hadden een een en. waarin meld ine werd cem aakt van de voortoooiee terucmomuwr van bun OTifslac-aaiivrace. De wethouders Dr. Niie en Max en de Raadsleden Zwaan en Van Breda waren d3 in zenders van deze schrifturen- Dehee- reai Nile on Van Breda hadden daar aan toecevoocd. de eerste dat hii moe ;tet il Januari ..oo het bilna ont redderd schiii" wilde bliiven. om dan te ai en. boe «la zaken er voor ston den. en de 'heer Van Breda. dat. mocht onverhooDt de Bacrootiua van 1917 ook niet worden «eoedgeksurd. hii. evenals de andere Raadsleden, van meen ine was. dat men moest heencaan. De Voorzitter deed aldra een aancenamn medodeelmc. dat de heer Kruseman. te llalfwcc. die in de ge meente Snaarndam veel landerijen heeft aan de cemeento f 200 aanbood als biidratre in bet kas-tekort. De Bohenklnic werd onder dank aan vaard. maar de heer Zwaan maak te de onmierkiijic. dat dit toch eicen- liik niet moest bdioeven. waarmee Dr. N 11 e instemde, en do Voor zitter zei. dat hii o«* liever had eezien. dat de ei ft was cecevcn inden vorm vr-n een schenkirxr aan het Bur- «rea-liik Armbestuur, doch dat de heer Kruseman dit niet had cewild. Vcorce-iezeu werd nu ecu uitvoerst sohriiven van den Commissaris der Koninsnn. dat in het kort neerkomt od het reeds door ons cenubliceexxla en hierboven herhaalde voors'-d aan den Raad Er bleek nou uit. dat het door den Raad cenomcn besluit in do laatste vereadermc inzake de straks cenoomde v iiziatnc van den Hoofd. On.slfta daarom niet de coed- keuriiMr van den Conimiaearis kon wetrdrturen. wiil d6 verhoocmu van het aflrekbedrac zou maken, dat 70 oCt. der belastincschuidteen an- rrf'uats meer. minder zou betalen. De Voorzitter zeide. dat men dan toch. volcens het Rands<l>fsluit. f 900 meer belastinc zou bmnenikrij- cen. wat ved was. omdat dit bedroe dan door een 30 Demonen zou worden Oiwcbraoht. Do hoer N ij e bedtroedt d© opvat ting van den Commissaris, dat d© door den Raad beoogde bolastingwij- ziging geen be! a slingv eriioog ing, maar een verlaging zou ziyn, daar er f 900 meer ui', zou komen. Dat men den aftrok van f 300 op f 450 wilde brengen, liicld geen verband met den drang door Gedeputeerden, om bet belasting percentage te verhoogen. Men had er al drie jaren lang over gesproken, om bet aflnekbedrag te verhoogd), omdat de kleine Inkomens te Spaaiuidam te zwaar getroffen werden. Wat nu het worstel van den Commissaris betreft, men uiende er un te toerusten, hoewel het tegen de opvatting van B. en W. en den Raad ingaat de kleine inkomens v.o te lasten. De heer Zwaan was het daarmee ©ons, maar vroeg of er geen vrees bestond, dat ais men nu deze bclas- tingverhooging uoestond «Le voor 1917 ook zou moeten plaats hebben, doch de Voorzitter wees er op, dat men in c4k geval vrij was, om dan ©en nieuw toesluit te jueman. Tegenover de meening van den Commissaris was do Raad eenstemmig in zijn oordeel, dat de Jaarwedden \an veldwachter, secretarie-personeel en onderwijzend personeel verbetering behoefden. Vooral wat het ouderwijaend perso nae! aangaat, meende men aanspraak te mogen rmikeu op verhoogd Rijks subsidie. Bij de begreotirg voor 1917 zal daarover nader worde^ gespro ken. Met den burgemeester meende de leden, da' men rekening had te houden met de levensstandaard, die te Spaorndam met leger is, dan te Schoten en andere omliggende ge meenten. De Voorzitter deelde nog me de, dat de grenswijziging met ilaar- Lemmurliedo weer bij B. en W. aan hangig is, waardoor «te kans be staat, dat SpaarntLam door vergroo ting van gebied financieel wat meer draagkrachtig wonh. Evenwel de grenswijziging rou in elk geval nog wel eemge jaren vorderen. L)e Raad vereenigde zich vrijwel met het voelen van den hoer Zwaan, oordeelde, dat het voorstel van den Commissaris hem eigenlijk niets aan stond en do burgemeester illustreerde dit door er op te wijzen, dat bij d© nieuw© regeling een gezin mot 4 kin deren bij een inkomen van f 660 f 8 blasting zat moeten betelen, of 16 een*.9 in de week. Doch ten hIoh'.o, nu door den Commissaris aan de ge meente „het mos op de kecT' wordt gezet, gelijk Dr. N ij e opmerkte, aanvaardde men de voorgestelde op lossing en zal dnuitengevclge aan de Kroon verzoeken om het maxiinuui- bodrag van den hoofdelijken oms'ag van f 3000 tot f 5000 te mogen verhoo- geii. Nadrukkelijk behield men zich hot recht voor, om em-bloc heen to gaan de burgemeester-secretaris inbegrepen wanneer de toekomst geen afdoende verbetering zou bren gen. Dr. N ij e huldigde den burgemees ter voor de krachtig© wijz©, waarop hij de zwakke gemeente in deze rnee:- bjk© tijden steunde. Hij hoopte, dat do tot st&ndkoniuig der waterleiding, «He binnenkort een feit zou zijn, den raadsvoorzitter de overtuiging zou schonken, dut, ondanks d© moeilijke omstandigheden zijn arbeid succes heeft. Do begrooting voor 1917 word aan geboden. Zij bluit tot een bedrag van f 21.000 ln ui'tguvmi en t 17.000 aan ontvangsten (gewoon). Volgens de nieuwe regeling zal, wanneer men de salarisverhoogingea achi apt, «ie be- greoting sluitend gemaakt kunnen worden, maar een commissie, be staande uit de hoeren Schouten, Ver- mee ron en Van Breda zal de begroo ting eerst eens onderzoeken en dan d© noodige voorstellen doen. Vastgesteld werden de tarieven d©r duinwaterleiding, wier spoedige tot etandkoming to Spaamdam met blijd schap wordt begroet. Ieder gezin zal verplicht zijn de woning aan de wa terleiding te doen aansluiten. Voor woningen beneden do f 2 huur zuL do aansluiting per jaar f 8 bosten. Men had in 19i3 vOór den oorlog dit Be drag op f 5.20 gesteld, maar «ie hoog© materiaalprijzen maken dat dit be drag belangrijk is verhoogd moeten worden. Voor de woningen to: j 3 huur zal f 11 per jaar moeten betaald worden. Men vond 16 en 22 cent per week wel hoog, maar overwoog, dat «bi ingezetenen toch gaarne de water leiding zien komen, daar die een eind maakt aan het gecjouw met emmers water. Degenen, «li© op dez© wijz© dus niet per meter aangesloten worden, krijgen d© leiding niet door het huis, maar alleen een kraan ach ter de «leur. Voorts moet door hou ders van paardon of kceten f 5 per dlor per jaar betaald worden en voorts afzenderlijk voor bad, closet, tuin besproeiing enx De wx»ning©n met boektere huurprij zen krijgen een. watermeter. De per- eonen moeten voor minstens f 20 con tracteoren. Voorl» werd nog besloten ©en verzoek van «1© Rijnsteenfabri- kanten om het gébruik van rijnstoon- dricangon bij bouwworken too te la ten te behandelen bij een even Lu ©oio wijziging der verordening; om den lieor IJzerman te Amsterdam, die zich tot d© gemeente heeft gewend, over oen oude huurschuld van een bewo- rter van «?en «ter gemoont©)>erc©<-l.'ii te berichten, dat hij xich tot een deur waarder moet wonden; om P. WU- temsci) te berichten, dat zijn aan slag in d© hondenbelasting terecht geschied is en een on gezegeld adres van P. de Jong, om ©en gratificatie, te stelten in handen van B. en \V. ter afdoening. Binnenland GRONDWETSHERZIENING ART ll<? ArnendenieriUEerdmans- D© Murait. Do iiceren Eerdmans en De Muralt hebben op het voorgestelde art. 192 Grondwet, het vo!g©n<ie amen dement ingediend Alinea 5 vervalt. Alinea 6 wordt gelezen „Het bijzon der algemeen vormend lager onder wijs wordt naar denzelfden maatstaf als het openbaar algemeen vormend lager onderwijs uil de openbare kas bekostigd, indien het aan de ©lachen van deugdelijkheid voldoet, voor het openbare lager onderwijs bij «Ie wet gesteld. Do vrijheid van richting vau het bijzonder algcrooen vormend ia- ger onderwijs wonh hierbij hi acht genomen. De wet stelt de voorwaar den vast, waarop voor het bijzonder algemeen vormend middelbaar en voorbereidend hooger onderwijs bij- dragen uit de ojicabare kas worden verleend" In de toelichting schrijven zij s „De vijfde alinea is ten deele een herha ling van hetgeen in de derde alinea wordt gezegd, daar eene regeling van bet openbaar onderwijö ook cisoheü varf deugdelijkheid moet bevatten. Ten einde deze herhaling te vermijden, verdient het aautooveling de gedachte van alinea vijf, die geen herhaling ia, ln de volgen<ie alinea op te nemen. D© bedoeling van het hier voorgestelde ie vast te stellen, dal bij het aangeven van de deugdelijkheid voor het ge heel© lager ©ndorwije het openbare lager onderwijs als norm zal dienen, zonder dat daunbij do opvoedkundige zelfstandigheid van het bijzonder la- gor onderwijs mag worden geknot.'' DE OORLOG. KABELSPOORWEGEN IN DB LOOPGRAVEN. De „Morning Post' schrijft: Onder den dwang der omstandigheden hebben do mannen, die do loopgraven in de A rgonne bc-zr-t houden, ©en merkwaardig ingenieur» talmt ontwikkeld. Eienals in de eer ste tijden van de exploitatie der dia mantmijnen ln 'Kimberiey de mijn werkers groote apinnewebben van kn- b«jl3 hadden gevormd om de emmers t do blauwe aarde uit de di©j«to naar de oppervlakte t© voeren, zijn er hier naar alle richtingen kabeispcoi- wegen aangebracht. Sonmugen leid.' i direct naer de loopgraven, waarlangs bet warme voedsel van do veldkeu kens of naar de mannen in de ge- vechtslinie wordt gebracht, tonder dat er evenals vroeger het leven van menschen, «11e voor liet eten halen do gevaarzöne moesten passeeren, ge waagd worden. In andere gevallen worden do kabdap oor wegjes gebruikt om de aarde, die bij uitgTavingen voor gedekte schuilplaats weggewerkt moet worden, af te voeren en ia het algemeen ver leen en zij goede dien sten bij allerlei qommunieati© cn transpor Tierigheden. Veelal gebruikt men ze ook om er gewonden op «ipe- claal daarvoor geconstm-eerde han gende draagbaren te vervoeren, wat voor dezen veel minder pijnlijk :s dan liet transport op do gewone bran card, waarbij Iedere elap der dragers bun soms ontzettende pijnen ver oorzaakt, DE VERSTERKING DER DORPEN. Generaal Berthau-t schrijft in hit „Petit Journall" „Ons offensief ten noorden vun de Soimme zet zich steeds overwiuned voort, om zoo te zeggen loopen de gebeurlen^oem ons vooru t. Het terrein, dat wij ln de .aatri; dt- gen bemacliiigd hebben, is zeer Be langrijk. Niet alleen, omdat nu de weg van Bapaiane naar Pêronne een ver bindingsweg geworden ie. ontoegan kelijk voor de Duitschere, want een weg, die parallel looipt met de geveclite- lïnie en slechts z©ex weinig daarach ter, is onbruikbaar. Men vervoert geen troepen, munitie of tevensihlddelen Onder hel vuur van den vijand. Maar, wat wel belangrijk le, dat is, dat du Fransclien nu ln het bezit zijn van hei hooggelegen terrein ten zu.dc-n van Rancourt, zooals de Engescheu het hebben ten noorden van Pozièree, en dat het gezichtsveld der Fr-anschtn zich nu verder uitstrekt. De stellingen, die do Franechen meer zuidelijk heb ben ingenomen op heuvel 76, ten wes ten van het dai van TorijiJe en van t kanaai, geven ooik het voordeel voor uit te kunnen zion, en vuur te kunnen richten op het dorp Mont-Saint-Quen- tin, dat veel meer Péronne verdedigt, dan dat dio 6tad het zich zelf doe'. Mont-Suint-Quentin is de sleutel van de stelling, ik verwachtte wei, dat Mont-Satnt-Quentin, evenals Rancouü, dat 7 kilometers meer noordelijk i.'gt op den weg uaar Baj-aumc- zeer vt.- etei'kt zouden zijn. Én toch moet ik toegeven, dat bet systeem om twee dorpc-D, die in een diepte liggen, van waar zij niets kunnen zien, te verstei- ken, in.j een weinig verwondert. Ook Bouchavc-snes was, naar men mij zei- de, zeer versterkt. En toch hud u.» dorp tot du toe geen eukelo uirec'.e- ici gespeeld, daar zijn Jigging zich hieitoe niet leent. Om diezelfde reden, wat man er oofli van zeggen mag, twij te. ik aan de soliditeit >au de vermaaiee vee Ui: g Goinb-es. liet voordeel van een plaats, in de diepte gel'.gen, waar in; niete net, js dat het re.l evenmin worut. Toch wc©; men zeer goou, waar het ilgt, en men bconbardoe:in» met even veel zekerheid ais overal el ders, zoodat het werkelijk worde©] ei- gelijk denkboe,dig is. Men kan er het volgend© nog aan toevoegen dc Duit- schera vereterkeu alie dorjien, zonder rekening te houden met dc UflÜBClia waarde. En daar Comiiles in deze streek een groener dorj» is dan al do anderen, kan dit de reden zijn, waar om het meer versterkt wu- ONDER ARTILLERIEL'L'R. - E .n officier, die met vei lof in Engeland is, beschrijft in Lloyds Weekly News «ie uitwerking vaa zwaai" geschutvuur op een loopgraaf. „Onze artailerio ging spoedig aan hot werk. 11*- duuid© kort, maar was een onuetB.üd gezicht. Eerst sprongen cr «-cn aan tal aardfouteiuen lango loopgraveuimies omhoog, gevolgd docix groote rookpluimen dio hel bosoh geheel voor het gezicht ver- bongen. Door mijn veldkijker kon ik zien, dat de geheel© sector loopgraven dichtgeschcrten waa en. de daunn aan wezige verdedigers begraven werden. Telkens weer zag ik lichamen en K- demater, uit de omwoel do aard- eiv puinmassa omhoog komen. Nu en dan snelde een grijsgroen- gedaante uit eeu loopgraaf naar Int daarach ter gelogen terrein, maar de \o-.r' rende regen van stukken tteuil -va- te zwaar, zoadat ea- x:cli geleidel:..; [oen rij beweginglooze licliaman lu-- schen het kreupelhout vormde, la

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1916 | | pagina 1