iaslem's Dagblad
e Europeesche Oorlog
Vfondsrbaarliikg Saven,
TWEEDE BLAD
Oinsdag 21 Horember 1916
||t 't Pruisische Huls van
Afgevaardigden.
Maandag vergaderde 't Pruisische
van Afgevaardigden. Ingekomen
u een vooretert van conservatieven,
(j-oonrervatieven en nattonaai-i'be
ien van den volgenden inhoud „Het
luis van Afgevaardigden spreekt de
«sliste verwachting uit, dat er bij de
telinmeve vaststelling van den, zijn
lultureeïe en nationale toestanden
'rij regelenden nieuwen Staat, m het
toninkrijk Polen voortdurend van
arach: blijvende militaire economi-
cbe en algemeene waarborgen voor
luiischisnd worden vastgesteld Het
luie verklaart echter reeds thars,
lat geen regeling van de binnen-
andsch-politieko toestanden in d'e
)mteche Oostmark mogelijk is, die
ir toe zou kunnen leiden, dat het
hritsche karakter van de, met den i
hnisisehen Staat onafscheidelijk i
erbonden en vooir het bestaan en de
löchtsposjtle van Pruisen en Duitech
lad onontbeerlijke, oostelijke pro-
Sties in oenigerlci opzicht in go-
iaar werd gebracht.
Minister Lobell gaf een toelichting
den gedaneu stap, een daad van
rereidmsiprische beteekênisdie
daan is ,,tn de vaeta verwachting, j
it bij Thans cn in de toekomst ten I
He der Duitschers zal zijn."
„Ia den nieuw ontstaanden Pool-
bon staat ontvangen de Polen, uit
i handen der zege via rende centrale
pondheden, oon zelfstandig natio-
lal staatkundig leven, waarnaar zij
der.', meer dan een eeuw vergeefs
ebben uitgezien:"
De reg'cering hooft thans gegronde
top de veiligheid cn machtspositie
in het DuiteC'he rijk voor goed tegen
it Oosten (dus tegen Rusland red.
D.) bevestigd en verstedkt te heb-
;a De minister vervolgde'* „De Duit-
:be en Poolsche levensbelangen heb-!
;n eikander in dezen wereldoorlog
•enden, zij woede© dooir het Novoin-
j-xnanitest nauwer verbonden en
Jlen in.het vervolg niet van ei kan-
(er te scheiden zijn. Dit historische 1
it wordt reeds bezegeld coor het
oed, dat de Pocnsctoe legioenen aan
zijde der heldhaftige Duitsche cn
ostemrijksche legers hebben vergo- i
n (toejuichingen) en zal nog be- j
tachtigd tvoruen, wanneer de nieuw
jvormüe Poolsche vnjwilligersba-
ilhms aan de zijde van de herstellers
an het Poolsche Staatsleven, aan de
jde der bevrijdde, de tiraditionoele
ooleche dapperheid ten toon. zulten
(reiden ter verdediging van de nieuw
wonnen toekomst van Polen tegen
it nog steeds van het Oosten opdrm-
inde gevaar' (toejuichingen).
De minister verklaarde verder, dat
Pruisische siaai aan zijn nationa-
Duitsche taak ten behoeve van het
utsehe volk getrouw zal blijven. „De
gsering rekent or op, dat de Pruis i-
he Polen, ondanks hun Poolsch na-
inaal govoel, zich steeds vaster zui-
jj inleven in de plichten van den
rtusischen staatsburger en zich daar-
voegen cn, ovenais in den we-
Jsdoorlog met de wapen», ia den ku-
KDÓen vredstijd hun onwankelbare
rouw zuilen bewijzen aan het Duit-
cha volk, door welks offers en over-
ianingen voor 'het Poolsche volk het
echt is bevochten om in een Poolechen
atlonalen staat aan de andere zijd©
an de Duiteche greno vrije Poolsche
laatsburgers te zijn en te blij-ven.
De besluiten, die de regeering in 't
'ervolg zal nomen, zullen ingegeven
rorden door welwillendheid jegens da
lottteche bevolking (toejuichingen).
)e bescherming van de Duitecliers,
iet Duitscho leven cn wezen in de
irwincies, waar do Duatsche Poten
lij elkander wonen, blijft een plicht,
lien de Pruisische staat ook voider fel
«■vullen voor het Duitsclie volk, de
Imtsche beschaving en den Duicechen
eest (toejuichingen). Het Duitsche be-
chavingswark, dat in een arbeid van
en eeuw in het Pruisische Oosten
a bracht is, is Duilech eigendom van
rtzagiijke waarde. Wij zuüen het cm-
ferhouden en ontwikkelen, opdat het
au voortduren, {Levendige toejui-1
thingen.1
Pacliniclce (Liberaal) verklaarde
/ij kunnen aan do Pruisische Polen j
la staatsburgerlijke gelijkheid van j
echten niet meer onthouden. Wel j
Eerwachten wij daarbij van do Prui-
feche Polen de erkenning van het bis-
iorisch geworden© en de innerlijke be-
cidwilligheid om in de o ©afscheid©-t
ijk mot don Pruisischen staat ver
bonden oostelijke provincies eendrach
tig met ons aan don economisohen en
©lilleken vooruitgang te arbeiden.
Iet voorstel komt ons voor niet het
geechacto middel te zijn tot verzoening
aer tegenstellingen en daarom ver-
ktareu wij ons ertegen."
Zedlitz (vrii-conserVfttiof) De ou-
ridhiirar van den nieuwen PooLachea
staat wekt de vrees, dat In do twee
talige L'obieden de besoheimincc van
«hut Duitsche karakter niet od dezelf
de wiiz i als tot dusverre zal worden
voortcezet. Wii moeten zortt dragen,
dnt. onze Duitsche broeders kunnen
voortleven in het vaste vertrouwen
on de. staatsreaeerinc en de nolitlek
van Pruisen. (Toeiuichintte©).
Shecxvnski (Pool) Thans wordt
voor nJtiid over tiet lot van het Pool
sche volk. zoomede de verhouding
van dit volk tot bet Duitsche beellst.
In weerwil var» de afsCheidiricr In
staalkundig onderscheidene bestand-
deelen heeft het Poolsche volk nim
mer ziin cevoel van nationale (saaan-
iiooriarheid verloren. Het voerde een
zwaren striid voor ziin nationale vrli-
heid en voor erkermine van ziin in
ker nation ale beteakenia.
lipt Poolsche vraaastuk is thans
oon'stan verder cekomen. De nood-1
zn.keliikheid daarvan is niet alleen
een nlicht der rechtvaardiirheid.
doch i« tevons «rearond on het inter
nationale belane. als ahreinc&no
waarborc voor den vrede. Het mani
fest der twee keizers schenkt ons vol
doening. daar het is ontstaan uit liet
besef der noodtakeliiklveid en het
recht van het Poolsche volk od een
zeh'standitr staatsleven Drincioieel
eikent. De vrees, dat slechts een ire-
doelte van het Poolsche volk tot vrij
heid zon cernken. en welke vriiheid
noe meer achiin dan wezen zou ziin.
word't door het voorstel bcvcsliad-
Yolaens de voorstellers zal de niouwe
staat in militair, economisch cn no
litlek oozLcht aan zooveel banden ce- j
leed worden, dat e"r van een vrii zelf-1
slanrtic bestaan niet veel terecht
komt. Overisrens bliikt het voldoende.
dat de voorstellers van een verccliik
tusschen het Poolsche on het Duit-
solm volk niet willen weten, wanneer
zii van Poolsch Pruisen inolaats van i
Pruisisch Polen soreken. Zii ontken-1
men. dnt wii een biizondoro nationa
liteit vormen. Dat moeten wii als I
een uildswrinz oirvat.ten. Hel Ihiitsche
karakter van deze landstreken moet
bewaard blnven. zoo heet het. en1
daarom verbied' uren de Polen, zich
od hun eiaen bodem te vesticon. ia
onleiffont hen zelfs. Teaen déze noli- j
tiek teekenen wii eras tie nrohnt aan. j
l'Vicdbore (nationaaJ-liberaal) De
Poolsclie vertezenwoordieer \erwiitj
ons. dat wii in welwillendheid iccens
de Polen- tekort ziin ceschoten. Het j
is echter kenmerkend voor de Polen.
dat zii liet een mooie daad tézenover
Polen vinden, als wii hun de hand
ter verzoaniriz toest kem. (Instem-
minzk Wii ziin. on zrond van de er-
varinzen tiidens den oorloz. bereid i
to ovoiwecen. in hoever de wetten.
tlio de Polen betreffen, srewiizizd
kunnen worden. De inteeriteit van
den Pruisischen staat en de bosóher-
minz van hot Duitsche wezen in de j
nrovlncies waar, meer dam oen taal
wordt cesdrdken. mac daartoe echter
niet l.wiifelachtic worden. Bn elk ce-
val erts oh t de atiehtiiwr van oen auto
noom fconinkriik Polen, omdat zij
veel las Lieer toestand elT achent. oon
crootere wnakzaamhe-id aan heide
kanton. De Polen hadden de uitioe-
niuc van het koninkriik Polen, die j
den droom hunner vaderen in ver-
^illlnc doen zaan. meer moetem j
waard eer en. Miin nariii is verhemzd j
over de verklarins van den minister
en hooDt dat het Poolsche volk. aan
deze en aar. cene ziide van onze erena
ons cercchtiaiheW zal laten weden-
Varan. j
Ilerold fcentrum) zefi. dat uit het
debat bliikt. dat ze nu iulst ceen nut
zal stichten. De schema Polen-noli-
tiek was voor den Pruisischen staat j
niet heilzaam. Men heeft steeds ver- I
laned dat de Polen in hun ners elke
cod och te aan afscheid ine van Prui- 'j
sen zouden ooceven. De belofte der
twee keizere, om na den oorloe een
nieuw koninkriik Polen te stichten,
is een crootsche daad. die bewiist dat
zii de volkeren niet onderdrukken.
Wanneer do Polen nu aan do zijde
van Duitschland zulten hebban co-
streden. kan men steilte verwachten,
dat zit zich ook de bondcenooten Aan
-het Duitsche Riik zullen voelen. Sor.
deelt ruet de vrees, die ten aanzien
,de.r in 't Poolsch cestolde bladen is
ceuit en verwacht dat deze zierti ten
nenenmale Pruisisch zullen voelen.
Wii moeten onze Polan-oolitiek zoo
voeren, dat een vreedzaam samen
leven mot de Polen moctdiik is.
Daarom bobben wii srewcnacht. dait
het voorstel ruet ware inccdiend.
Strobel (sooiaal-democraat; D«
uil.roooinc vaai een zoocenaamd onr
afhonkeliik Polen, over het hoefdder
Duitsciie volkBverteeenwoordisinc
heen. is oen daad van zelfver hcorJii-
keude alleenheea*schaDoii. Ook wii
Kiiu voor de bevriidinc van Polan,
docli voor een zdllbevriidinxr zonder
vrcomdo huto. Men wil de Polen vaat
dn' toom houden. Zulk eon bevrii"d!inc j
beteek ent niets and era dan eon inlii-
vine. Do Poten vreezem. dat Polen
slechts con wingewest Yan Pruisen
en DuitscWand zal worden en dat
hun nieuwe lezer de caoincen in ons
lecer zal moeten vullen. De oorloc
wenschen vrede, doch niet het oi>-
worpen van niouwe stof tot striid.
Minister LObed Ik zou mij ver
nederen. door den voricen snrekor
ook maar met een onkel woord te be
antwoorden. (I.evendice Instemminc).
Het ia dien beschamend, dat over
tzulk een vrancstuk in zulk een Dar-
lement zuDto redevoer ineen worden
cehouden. (Beweeina bii de sociaal
democraten). Het Duitsche volk zal
zich tecen zulke uitlncen verzetten.
(Nieuwe instemminc). Ik stel dh vast
oodat zulke rodevoerincen. dio
slechts de zaak van het buitenland
dienen linstetrnninc). niet zonder
mrotest de wereld Incaan. (Levendico
toeiuichincen.
Bii hoofdelijke stemminc wordt hot
voorste/I mot 180 tecen 104 stemmen
ïdie van het centrum, de Polen, vrii-
zinnlcen. sociaal-democraten en De
nen) en 3 blanco nameenomen.
GHfikenland in dsn ©orlog
hofrokken?
De val van Monastic heeft blijkbaar
ook gevolgen vow Griekenland.
Reuter sulnt uit Athene „De gcal-1
lieeiden hebben geëisclu, dat aan de
gezanten van Duitschland, Oosten- j
rijk, Turkije cn Bulgarije paspoorten
moeten worden verleend.
De regeering acht dezen oisoh on- i
aannemelijk, j-ir is eeai kabinetsraad
gehouden, onder voorzitterschap van
den koning, om de aangelegenheid te
bet-preken. De koning heeft een kroon-
raad bijeengeroepen. Er iieerseht groo- 1
te ongerustheid De geallieerden ei-1
schen, dat de vijandelijke gezanten
Woensdag vertrekken."
Nader seint Reuter De eischen van
de entente werden ingewilligd. De
Jtoning wilde de verantwoordelijkheid
niet aanvaarden. De gezanten moeten
zich. aan boord van een stoomschip
begeven,
Vmn de oorlogsvelden.
Allereerst caal ouzo blik naar HET
MACEDONISCHE FRONT, vanwege
den val van Monastir.
De F i a n s c li e staf meldt, dat
de Fransche cavalerie Zondatanorsen
Monastir binnenreed, cevolsd door
eén Fransoh-Russische infanterie-
colonne. De terucUèkkende Duitech-
Buicaarsclie achterhoede werd od
den voat cevoted. In don loon van
den doe droiwen de Fransch-Russi-
sche troeofiu onmiddelliik Len Noor
den van Monastir od zii maakten
zich successievoliik meester van
hoosrte 821 van het doro VerkÜna em
Ikwamen in den omtrek dor Karana
DouzahL dat zil onmiddelliik aanvie
len. De vetvolcinc werd zonder op
houden voortcezeL 622 gevangenen
en een croote hoeveolhead materieel
vielen den ceallieerden In handen.
De Duitsche etaf verklaart
„Hei innemen van nieuw© stellingen
ten N. van Monastir is, zonder sto
ring door de geallieerden, geschied,
Nieuwe Duitsche strijdkrachten heb
ben hel gevechtsterrein bereikt. Aan
het Mogiena-front zijn voorwaarteche
bewegingen t an <le Serviërs bij Baho-
vo eu Tustn door de Bulgaren afge-
Alzoo. ziin niouwe Duilsche strlrtl-
krachten aoncokomen. oncatwiifeld
met het doel. om den v&rdteren ho»
ïnaïsch der ceallieerden aan dit
front te stuiten.
Van 't ZBVBNBURC.SGHE FRONT
meldt 't Duitsche leg^festuur
„De Duitech-Oostenrijksche operaties
tegen het Rnes-isch-Roemeeeische front l
gaan vclgens hot plan voort. Ten N.O.
an Kampolnng putten in dagelijk-
eche vergeefsche aanvallen de Russen
hun door elk-aar geworpen corpsen
uit."
Nader ineldt de Duitsohe staf: „De-
Duitsche troepen naderen Craiova, de
hoofdstad van westelijk Wauachije."
De Russische staf erkent," dat
de Roemenen in 't Jinildol voor over
macht nog steeds gonooclzaalct werden
Zuidwaarts to trokken.
Van DE DOBROEOSJA verklaart do
D u i tsc he «taf „In de Dobroedsya
en langs den Donau tot aan de haven
OStina (ten O. van Stf istria) afftilterie-
vuur."
Van 't I T.tiUAil NSOH-OOSTEN-
RIJKSC-HE FRONT erkent de 11 a l E
a a n s c h e staf, dat de Ocetenrijkera
een der verdei igingeavorken der Oos
tenrijkere op den Karei genomen heb
ben.
Op T OOétTELIJiIC FRONT was de
militaire bedrijvigheid ailgemeen ge
ring er heeiecht vinnige koude zoo
deelt de Duitsche etaf mode.
Ook de Russische staf eewaaat al
leen van voornosten-cevecliten.
Od T WESTELIJK FRONT is het
eveneens winter: ane&uw. storm,
koude. enz. Toch wordt hier eestre
den.
De Duitse ho staf bericiht„Tus-
£cl:eii Serre en Eeaucourt, alsmede te
gen Duiteohe stelLtngen ten Z. van
Miraumont ondornoftren aanivaillen,
jmiPlukten met groote vorliezon voor
et p^illioccden. In eon gevecht met
hai.'Igranaten wierp de Duitsche in-
(anterie de Engelschen uif het Wcfte-
lijke gedeelte van Grarutcoiirt. In de
tegenaan vallen van de laatste woek
zijn door de Duitschers 22 officieren
on 900 man giovaugen genomen en
31 machinegeweren buit gemaakt. Op
nieuw trachtten de Franschen uit het
Noordwesten In hot bo&ch van St.
Piorre Veast binnen te dringen. Zij
worden teruggeslagen, •of«riioon éen
slorti vuur dén met veroche krachten
ced&neii aanval voorbereid had.'
De Fransche etaf cori£ftateert,
dat de nacht aan het treheele front
betrekkelijk kalm was.
De va! van Monastir.
De EngeUche pers.
D»j „Tunes" echrijit over de hor-
overing van Monastir door de gealli
eerden „Het te een zware siag voor
de Bulgaren en het Bulgaarsch-Duit-
fche bondgenootschap. Het was groo-
tendei^s het verlangen geweest, om
Monastir in bezit te krijgen, dat de
Bulgaren er toe bracht die andere B-al-
kau-volkem te verraden, die zoo dap
per on zoo zegevierend aan hun zijde
hadden gestreden in den grooten op
stand icgen de Turken. Het gevoel van
vernedering en de teleurstelling van
de Bulgaren zuilen z©er groot zijn, en
zij zulten boos zijn, ais zij zien dat oe
vrucht van hun trouwlbrouik bun ont-
ruki woirdt, aadat zij nog geen twaalf
uiaonden genoten hebben. Do nuit-
sciie ficties, het Duitsohe gezag en
vooiui het Duicsche mniteire «laaz-on
LoUjen tendusver den binneniandscnen
te entend in Bulgarije in öeawang ge
houden, maar er is reden om te ge.«o-
veu, uat dit aKes behalve rooekieur g
is iiti zai er nse*. op verbeteren, ate
de Bulgaarse he boereu hooren, dat de
suid, chc hun dierbaar te, hun en nun
Du.tschen bescnermere ontnomen is
en cat da door iien verfoeide berviera
een aandeel in bun nederlaag
hebben gehad. Oföchoan de vermees- j
ter ug van Monasur don Roemenen
miwdiion geen onmiddellijke vertich-'
tuig zat 'brengen zal zij hen ongetwij
feld opbeuren in dezeUde inate ais
zij DuHscliiiajaxl ter neer zal drukloeu
en albrcuk zal doen.
De Fransche bladen.
De l-ransche bladen juichen over
den val van Monastir, oae viugiger ia
gekomen, dan zij hadden verwacht.
Geschreven wordt o.a. „Deze schiv
tereuue overwinning v«.n de sarijd-
krackten van ikirran Ls Jie'. begin van
Jieiaiél van óeraë. Do bladen be-
wonuercu de étrategiek san barr.ul.
die zij even handig acis stuutsnoedig
noemen In h:s;o-"isch, militair en po
litiek opzicht -s dit. succes ven reent-
vaardi^ir.g voor den veldtocht der ge>-
ailic^vueii in Maceciouie. De terugkeer
van ue üeniërê in Monastir zal in Bu!-
gair^o giroote verwarring teweegbren
gen en groote spijt in Duiteciiiand De
Serviërs evenwel zullen een sterken
ruggesteun krijgen in hun strijd ter
herovering van Juin iano De bladen
wijzen op de groote moeilijikJiedien voii
het terrein en het weer, die de Serva-
-olie troepen hebben moeten overwln-
nen.
j or wijl (kolonel Rous9et in de „Peut
Parieten' reeds groote perspectieven
opent, zooala de vernietiging van de
geweldige plannen van Hindenburg,
te het commentaar van Samt Brice in
het „Journal'' en van liutm in de
„Echo de Paris" gematigd. Saint
Brice zegt„Laien wij ons niet aan
a'. te groote illusies overgeven. De
moe-A; kb eden, die overwonnen nice-
ten worden, osn uit de viakte van Mo-
r.i.oi:: op ie rukken, zijn veel grooior
aan die, welke reeds ovonvoiHion
ZljMuree: Hutin schrijft„Terwijl wij
ons verheugen over de iuneming van
Monastir, moeten wij niettemin in het
oog houden, dat de gebeurtenissen aan
het Macedonische front geen onnnd-
tioliijken invloed zulen hebben op de
schrikkelijk stelselmatige actie van
Falkenhayn en Mackenson. VVest-Wa-
lachijo wordt bedreigd." Hu tin eindigt
echter met te zeggen, diat me© weer
niet al tö ongerust moet zijn, aange
zien do generaals Berthelot. en Beilojef
oen echoon vertrouwen aan den dag
teggipn.
Van Duitsche zijde.
Majoor Moraht zegt in bot „Beirltncr
Tageblatt' dat de achteruitgang van
derT rechtervleugel der coirtraten in
Macedonië slechts politieke, maar
geen strategische beteékenie hooft.
t Wolffbureau seint: De ontruiming
van Monastir is een door de centrale
legerbesturen sedert dagen voorberei
de maatregel De Serv*èra waren in de
Tsernabocht overgetrokken cn met
een .numeriek sterkere strijdmacht
in noordelijke richting opgerukt, tot
zij na gevechten, waarin de krijgs
kans wisselde en waarbij hun gene
raal Otto ven B&low aan hot lioofd
van de Duitsche jagers den 5on No.
vember stormondenhand een hoogte
weder ontnomen had, den top ten
Noord-Ooeten van Cogel bereiktem..
Deze berg, op dezbffcfe hoogte als
Monastir gelegen, stelde den Serviërs
in staat d'e Duitsch-Bulgnnrsohe stol
lingen in de flank te beschieten. To-
geüjkortijd vieJen sterfte Fransche
strijdkrachten in do vlakte Duitsch—
Bulgaarscho stellingen aan. Het zou-
nauwelijks te verantwoorden geweest
zijn de voor de strategische positie in
haar g&hee onbeleekenende stellingen
ten ko3t van oilers te behouden, zoo
werd de vrijwillige) ontruiming \"an
Monastir iets van zelf sprekends, to
meer daar Monastir geen militaire
waarde heeft. De Bulgaren en Duit
schers liezetton ten Noorden va©
Monastir een hoogtenreeks, van
waaruit zij het dal van de Tseraa bo-
heerscheiL Monastir ligt in de vuur.
Unie en beleekent oen onzeker ge
schenk der Entente aan de Serviërs.
Aan den strategischen toestand op
den Balkan verandert de inneming
va© Monastir niets.
Sarrail's taak om de verbinding tot
stand le brengen met een uk de
Dohroedsjft oprukkend leger is voor
goed mislukt
De Servische gezant aan 't woord.
Westnits, de Servische gezant in
PÊurljs, hoeft in een niterview gezegd,
dat de verovering van Monastir in
1912 de Serviërs van het Oltoman-
eche juk had bevrijd hij hoopte dat
dö herovering van Monastir de Ser
viërs van de I)ui isoh-Bulga arsohe be
zetting zou bevrijde©. Westnita bo-
schouiwt do schitterende overwinning
ais een waarborg voor de definitieve
bevrijding van Servië en denkt, dat
zij groeten invloed op de verdere ge
beurtenissen op den Balkan zal heb
ben. „De Entente eted: het Servische
voik weer als slagboom tegen de Dun-
so ut expansie op aen weg naar de
Egeische Zeë op Niemana zat tiet in
de toekomst meer wagen, dat boi-
wark aan te tasten."
VerspLöid nieuws
TER ZEE. Lloyds meldt, dat de
Eneelsche treilers „Hetsuse" en ..Ve
ronica'' in den croud soboord ziin.
De Encelschc bladen Daily Mail
en Evenincr News bevatten aitikeiten
en DerasrasDrekken. wa^Ln de bewa-
oeninir ven alle koonvaardefs wordt
Ibenlelt Onceveer 45 va© de bewo
nende schenen ziin ontanant als zii
werden aancevallen en slechts 1/5
van de oncewanende is den done ontr
snroncen.
ONTPLOFFING IN DE HAVEN
VAN ARCHANGEL. Uit Kopenha
gen wordt aan de „Köln. Ztgbe
richt De hier ontvangen Russische
bladen bevatten de voigende officiee-
le merledeeling De Admiraalstaf
maakt bekend, dat op den 8sten Nov.
te één uur 's nam. :n de havon van Ar
changel op het stoomschip „Baron
Driesen", dat geladen was met mu
nitie, een ontploffing heeft plaats -ge
had Het stoomschip zonk, de bewoon
de barakken aan de haven stortten in
een, in de magazijnen brak brand uit
en de brandweerpost vloog met de
brandweerlieden in de lucht. Tegen
•den avond was men den brand mees
ter. Ook het Engeleche stoomschip
„Eairl of Fareor" werd bij de ontplof
fing vernield. Do havenwerken zijn
zwaar beschadigd. Honderdvij-ftig
ruensahen verloren het leven, 650 kre
gen zwaardere of ilchtere brandwon
den.
De Voss.- Zeiturur verneemt nosr. dat
in de haven ook zes met munitie ere-
iaden schonen ontnloft ziin.
DE- WEGVOERING VAN BELGI
SCHE BURGERS. Aan de Tele
graaf wordt gomold „Wat wij ver
wachtten, is gebeurd. Veel bui-gore
worden door do Duitsclwrs in de gele
genheid gesteld, hun slavernij af te
fcoojwn door .osgcld te betalen. Reeds
meorrualen weo-d opgemerkt, dat som
mige weggevoerden terugkeerden en
me© begreep hiervan de oorzaak of do
reden niet Nu kunnen we echter nieu
we bijzonderheden molden over deze
schandelijke burger-oplichting. Zie
hier wai er te Citngo, in 't Noorden
van Oost-Vlaanderen, ia voorgevallen,
Niet alteen werkloozen of ondersteun
den, maar ook gegoede burgers wer
den or door do Duitschers in de school
samengebracht. D«c*n volgenden dag
word bekend gemaakt, dat wie dui
zend nrnhk stortte, in vrijheid zou
worden gesteld. Eend go lieden betaal
den het losgeld. Wellicht wa6 't resul-
taai nog met voldoende, want daarop
werd 't iosgeld tot de helft, 500 mark,
teruggebracht Maar natuurlijk waren
de moesten niet in staat deze som te
betalen, en anderen weigerden fier om
ter wiüe van geld boven hu© armere
lotgenooten begunstigd te worden.
Eeu triestig» optocht verliet toe© de
sohoo.. Do burgers marcheerden naar
i station. Daar stonden veewagens
klaar; de vloer was met wat etroo be
dekt. De ongelukkigen werden in de
wagens geduwd cn was er een vol, dan
gang de deur op slot. Een tweede werd
stampvol geladen, dan een derde, enz
't Geroep en 't getier klonk tot ver Lu
den omtrok; maar ook kionik hier uil
de sla ven wagens „Zij zuHen hem
niet temmen, den fleren Vlaamschen
leeuw". Natuurlijk werd er ook veel
geweend om vrouw on kindleren. Do
rein vertrok eindelijk naar een onbe
kende bestemming. Dit vertrok had
f Onze Lachhoek
„KOM DAN MAAR OP!
U heeft mij bclecdigdl schreeuw
de dd woedende klant tot oen koop
man in ijzerwaren. Mij beleedigdl
Wat let mij of ik sla je neer en Ver
niel Je geheeléy verwenschta winkel,
Ga je gang, zei rlc koopman, be
daard plaats neanaad op ce© stool.
Begin rgaar. Ik wacht er op. Sla mij
maar neer, sleur mij over den vloer,
verniel den winkelvoorraad, val da
winkelbedienden aan, verbrijzel al
mijn monsters ik daag je uk liet te
doen! Dat komt in alle couranten, en
ik zal de grootste advertentie heb
ben, die er ooit geplaatst is, en de©
volgende© dag een huift vol -klanten.
Kom maar opl Begin maart Toe dan,
nietig, minderwaardig ineecf.
's morgens om 4 uur plaats. Ook uit
St. Nicolaas zijn er conige honderden
burgera weggevoerd, "t Is natuurlijk
moeilijk, de juiste cijfers le geven,
daar het vertrek ln de steden ln groe
pen geschiedt, en v<v/al 's nachts, en
de achterblijvende familie*!eden zelf
onkundig zij© over den juisten tijd va©
't vertrek. Ook te Temsche zij© er bur
gers teruggekeerd."
Uit Parijs wordt min dé Tele-
graaf geseind: Een petitionnement
tegen de wegvoeringen uit Noord-
Frankrijk, door <hr. Teoon cn dorainé
Dunant te Leyse© in Zwitserland op
gesteld en tor oiidorleekening rond-
gogeven, heeft Ï50.2Ó3 handtcekenin-
gen verkregen va© voor het mc-eren-
d<(nl Zwitsersche onderdanen.
Uit betrouwbare bron vernoemt
de N. R_ Ct., dat alle gemeenteraads
leden en schepenen van de stad Brus
sel ln hechtenis zijn genomen. De
gemeenteraadsleden zijn na 24 uur
weer vrij gelaten. 1)« schepenen blij
ven onder toezicht van de Duitsche
autoriteiten.
D» maatregel houdt, vefmoedit
men, verband met het wegvoeren
van de werklieden.
DE KOLENMIJNEN IN BELGISCH-
LIMBÜRG GESLOTEN. - Onder dit
opschrift bevat de „Nieuwe. Limbur
ger Koerier' het volgend bericht: In
de afgeiuopen week hebben de Durft-
6Cbere laten bekend malton, da*, de
werklieden, welke naair Duitschland
wilden gaan werken, daarvoor kon
den toefeenen. Zij moesten zich dan bij
de eerste oproeping uamrochlcn. De
werklieden in de kolenmijnen hebben
eenparig geweigerd. Toen hebben de
Duitschers aangezegd, dat de mijnen
zouden gesloten worden en dat de
mijnwerkers r.&ar Dint<ch'.snd zouden
worden gebracht.
VIER BURGERS TERECHTGE
STELD. Aan de Telegraaf wordt
gemeld: Naar men weel, werden vóór
cenigc weken te Hasselt, 18 Belgi
sche burgers door de Duiteohe mi
litaire overheid ter dood veroordeeld*
Aanstonds heeft Z.Em. de Nuntius
va© Brussel, in naam va© Z. H. Paus
Boned ictus XV, stappen aangewend
om voor deze veroordeelden genade
te bekomen. Dank zij deze hooge tus-
schenkomst, werden slechts 4 der
18 veroordeelden, ter dood gebracht»
te weten: de heeren Kuslers, Dubois,
Wau tere en Mossart. Aan al de ande
re, ook aan burgemeester Ciolen-
vanx van Namen, en aan tie twee
geestelijken Burict en Do Rljck, werd
genade geschonken.
OVER VREDESPOGINGEN.
„Het is zeer waarschijnlijk, verzekert
de „Vossischo', dat binnenkort oon
formeert voor-stel te verwachten ie,
maar verdacht ie alleen de ijver, waar
mede men in het ai gemeen Duitsch
land op don voorgrond fielt, als zou
dit land den eersten 6tup gedaan heb
ben."
Binnenland
AUTO-ONGEVAL. Voorbij Dc
Bilt kwam Zaterdacavond de vracht»
wasen van oen bode. dl© achter een
andoren wncen had oestaan. iulst
don wen ooriiden. toen de rutto van
r-c-n bewoner van Zeist, oo wen naar
Utrecht, zou nasaeeren. Het fomoen
van den vrachtwagen drone in de
auto en trof de© inzittenden eiec-naar
te zon de borst. Zondaznrorzen is hil
aan de gevolgen overleden.
BEGRAFENIS MR. G. M. DEN
TBX. Maandag werd op de be
graafplaats te KaartUu ter aarde
besteld bot stoffelijk overschot van
hot Amsterdamscho gemeentoraade-
lid mr. Gideon Maxi den .Tox. Er was
zoor reed belangstelling zoowol van
do zijde va© 't stadsbestuur als van
financieeie- cn handelskringen dor
hoofdstad; bovendien hackten vela
voreenigdngen waarin mr. den Tcx
zitting had, deputaties gezonden.
Aan do groeve word gesproken
door den heer mr. M. G. J. Boissd-
vai©.
FEUILLETON
Naar het Engoleoh, Yan
HUGH CONWAY..
Het moet onaangenaam zijn als
faaand op onzen dood waoht, maar
sis bet werkelijk 7.00 ls, dan acht tk
dat «slechts cen reden fco meer om to
houwen en kinderen te hebben die
can -tusschen dien need en den crfgie-
raam ataan.
Tk geloof, dat ik nooit aal trou
wen, antwoordde Carrieto©, terwijl hij
wij met zij© donkere oogon d'ooidrin-
•eird aanzag. I«e©iand, die jaren lang
aan den rand van hot, graf heeft ge-
*taaD, wiens dood' men ieder uur ver-
,yocht, is niet nis ieder ander. Ik beu
overtuigd dat ik noodt oon vrouwelijk
T'"Cten zal vinden met wie ik zou wll-
•ri trouwen cn bijgevolg zal Ralph
r-:ch vroeger of later nog baronet wor-
CeD.
Ik poogde hem nil to lachen om da
te ziekelijke idecin.
We zullen cen» zienzei ik. Bo
■tef mij alleen maar, dat jo mij c«p je
wullGfi zult noodlgen en mij tot hul»-
rtoktcr benoemen als jo :n Londen gaat
wonen. Misschien zal dat dan het be
gin zijn van mijn praktijk in „the
West End hetgeen toch het Dorado
van iedere© dokter is.
Ik heb reeds gwx-gd dat Carriston
bijzonder mooie donkere oogeni liad en
fadert wij -cscafecheidelijk« vrienden
waren geworden, hadc.cn deze oogen
aan dc zonderling© uitdrukking, die
zij somtijds aannamen, uit weten
schappelijke gronden mij© niottwsgie-
rlghold gewekt. Zij hadden at en toe
een blik, die n&ar mijn meening al-
icon aan somnambule^ olgen is, eer»
blik, die, naar men duidelijk ziet.
zddx strak op 'n voorwerp richt., <lax
voor do oogen van anderen onzicht
baar is en gedurende de eerste twoe
of drie dagen va© enzo jonge vriend
schap maakte deze eigenaardigheid
va© hem mij geheel van et roek. In
dien ik mij plotseling omkeerde on
zag dat hij met gespannen aandacht
den blik op óón punt gevestigd hield,
dan volgden mijn oogen zoekend den
zijn© want, ik achtte het toen niet
denkbaar dat men zoo in de lédig»
ruimte staren kon tot ik mij, ein
delijk, bij nadere kennismaking het
raadsel kon verklaren doordat mijn
metgezel do dichtkunst beoefende,
©n ik dacht rtu dat zijn blik tn
do vorte alleen toe 'o schrijven was
aan zijn dichterlijke gemoedsstem
ming.
Up can morgen zaten we dan ook
buivsn ln de zoogenaamd© feeën kloof
om naar best© krachten het stroo-
mende water, de kale rotean en de
ovorhangende boorncn, die in de kos
telijkste herfsttinten prijkten te schet
sem Ik had er al lang zwijgend bij
gezeten en afwisselend geteekend en
gedroomd tot ik eindelijk naar Car
riston omzag, dl© zijn ezel op ceni-
gen afsitaad van mij had opgesteld.
Ik wB'Je zien !kk> ver hij a! met zijn
werk gevorderd was. Hij was blijk
baar weer in zijn overpeinzingen
verzonken en do toestand scheen dit»
ryaal nog ei-nstlgor dan gewoonlijk.
Het penseel was «aan zijn hand ont»
x allen, zijn gdaat wat- strak en on
bewegelijk cn hij hield de donker©
oogen op oen vóór hem liggend
rotblok gericht, dat hij aanstaarde
alsof zijn zaligheld er va© aflüng
om het met zijn oogen te doorboren.
Hij scheen miota to hooiv© of to
zien van a! het gwn can hem hoon
voorviel. Een troepje pratende, la
chende jonge meisjes, kwam ovor do
rotsblokken he enk! au teren en toen z©
CarfisKon passeerden, keken ze alten
naar 't vragend versteend gelaat, zon
der dat hij or zich van bewust scheen
te zijn. Een cogenbilk kwam d© ge
dochte bij snij op, of raljn jong©
vriend wellicht aon opium ver
slaafd zou zijn en daar dit vermoe
den beheorscht stond lk op on legde
ik de hand op zijn «houder. Hij ont
waakte nu dadelijk uit zijn gepeins
en zag mij half vragend, half ver
wonderd aan.
L' moogt alleen zóó wakende
zitten droom en ais u zeker ia, dat er
geen touristen in de nabijheid ziju,
zei ik kichend, men zou u anders
voor eoa dichter of voor een krank
zinnige kunnen aanzie::
Hij gaf mij geen antwoord znuar
keerde zich ongeduldig, half ©orsch
oju. nam zijn pansec, wosr op on
ping \<x>rt met schilderen. Na ver
loop va© een poos had hij zij© dirif-
clgo bui och ter woer overwonnen en
wij brachten den avond samen gezel
lig door.
Toon wij in het schemerlicht naar
hoiu gingen zei hij op verontschuldi
genden bijna smeekenden toon:
Ik hoop «let ik heden niet on
aardig togen u ben geweest.
Wat bedoelt u daarmoe?
Wol straks toen u mij uit mijn
overpoizing wakker schudde.
U neon, zeker niet. Ala u oen
weinig ongeduldig waart, dan was
dit mijn verdiend© straf. Men moet
Je vlucht van het genie, rriet roet
wreed© hand verstoren.
Onzin. Ik ben jeen genie en u
moot mij mijn driftige opweUing ver
geven, zei hij eenvoudig.
Nadat wij nog e©n poosje zwijgend
waren doorgeloopon, begon hij op
nieuw.
Ik zou graag willen dat u rnij
belette -m in dezen toestand te ge
raken ala u bij mij is. Iletls niet goed
voor mij.
Daar ik zag dat hij in erns' sprak,
beloofde lk hem te doen -.vat hij van
mij vroeg, maar nochthans dwong
do nieuwsgicrielteid mij hem te vra
gen, waarheen zijn gedachten dan in
zulke OOgcnblikken dwaalden.
Dat weet ik zelf nauwelijks, ant
woordde hij, daarop ging hij biljk-
boar aarzelend \oort:
Hebt u nog nooit ondervonden
dat men somtijd» onder bijzondere
omstandigheden omstandigheden
die niet to TOCu-z:cn waren geweest
dingen kon zien, dio voor onderen
onzichtbaar bljjvcu'/
Dingen zien? wat voor dingen?
Dingen, die gee© ander ?.i©t. U
weet toch dat sommige menschen
dezo gave bezitten.
Zeker weet ik dat er mensctKJn
zijn, dio beweren datgene te hobben
wat zij lid tweede gezicht noemen,
maar doze bewering is te belachelijk
da» dat het d© moeit© loont, dl© te
bestrijden.
Niettemin weet ik, dat ik. indien
ik mij niet daartegen verzette deze
g&vo drol ach tg zou zijn, gaf Carrie-
ton met doffe stem 'en antwoord.
Maak u zot.' toch niet belachelijk,
zei ik. Br zijn menschc», die meer
zien dan andoren, omdat zij verder
kunne© kijken dan de meeste lieden
Men kan zich ook door middel van
de verbeeldingskracht allerlei voor
stellingen maken van dingen di© ver
af zijn, inaar v»at uw lichamelijke
oogen betreft, terloops gezegd, het
zijn zeer mooie oogen deze zijn
siuuengestcld uit do bcsinr.dd -elen
dio meu lens, waterstof enz. noemt
en u ziet daarincdo...
Ja, ja. ik weet precies wat u wilt
7.oggjen, viel Carriston mij in do rede»
Ui» een man van do exacte weten
schap c© vindt alb» belachelijk wat
da zoogenaamde natnurwettcn omver
werpt Niettemin, moet u oen» al de
zonder'. Inge en onverklaarbare ver
haten onderzoeken, die men vertelt»
ündor de duizend y.ult u er misschien
negen honderd negen on negentig
vinden, dl© u verwerpt of tegen wol-
ka u althans ernstig© twijfel kunt
opworpon, maar de duizendste berust
op bewezen feiten, dio zich noch be
strijden, noch betwisten laten en
duizendste bewijst do mogelijkheid
van allo anderen.
Geenszins! riep ik, lachende om
zijn redenoerine. Jolui doctoren
wik t© veel verklaren door ziekelijk©
droomboolden. ging hij met de koste
lijk© zekerheid voort, dio Jc-eker. me
nigmaal tegenover doctoren aanr.s»
men zootong zij gezond zijn,
"(Wordt vervolgd).
