lauws Bttui
Rondgang door het
Frans flalsmusanm.
DHRD2 BLAD
Woensdag 29 toesnoer 1916
6innenland
TWEEDE KAMER.
(gs-ondwQtsS-tersJsning.
Oö het ccwiiaisü art. 192, dat Dins-
1Ur nader in toehandelana kwam,
rcrden behalve de nioiz bestaande
- twe' nieuwe amendementen voor-
BSteld. door de 'heeren Rultcers as.
n Van dér Vooi-t van Zliio en ande
en, Het Rotrrcrmgsvoo ratel luidde
lisiisp (t)dius
1. Het ondenviia la een voorwerp
en de aanhoudende ao're der reuee-
Het aevon van onderwijs is vrij
selwudens het toezicht der Overheid,
n bovendien, voor zoover het atoe-
r;eon vormend zoowel latrer als mld-
clbaar betreft. behoudens het onder-
oek naar de bekwaamheid en de ze-
rfiikheiid vnm den ondonviizer het
m en ander door-de wet te retrelen.
3. Het openbaar onderwijs wordt,
iet. e.erbiedlöintr van Ieders crods-
iMiat.i'ize heerrinroen. door de wet sre-
sseld,
Jn elke somoente wordt van
uirholdsweue voldoend anenbaar ol-
rsineen vormend la or er onderwiis e©-
rvrn in een eenoetrzaam aantal
cholen.
5. Voleens bii de wet te stellen re
sts kan afwiikinsr van deze beoaünu
porden tioSCEftlaten. rolt© tot het ont
anker van zoodariic onderwiis trele-
ftnihei'd wordt tzficreven-
6. De e lachen van deucdeliikheid,
an het nelieel of ten deele uit do
iBPnbnre kns te bekostieên onder-
tos te stellen, worden bii de wot sen-
êkftlr) met inachtnomin-cf. voor zoo
ier het biizonder onderwiis betreft,
an do vriiheid van richtinr?.
7. Deze eisohen worden voor het
kempen vormend lacer onderwiis
oodania cre-rcffeld. dat de deuadeliik-
liïd var het cre'heel uit de onenbaro
ris bekostitrd biiz-onderondei*wiis
iven afdoende worden trewaarbor«d.
S, Bii die i-errelincr wordt de vriiheid
on he* bii zonder onderwiis betref-
ende de keuze der leermiddelen en
lie nnnstellinxr der onderwiizora cro-
Brbiedltrd.
9. Het biizondeir algemeen vormend
heer on/lerwiis dat aan de bii de
vet te stellen voorwaarden voldoet,
rordt Tianr denzelfden maatstaf als
iet openbare onderwiis uit de aoen-
inrp kas bekostWl. De wet stelt de
oerwaarden vost, waaroD voor het
liizonder algemeen vormend middel
laar en voorberadend hooeor onder-
viif» biirfifM'e- uil <lie -apenbare kas
i'ordrn verleend.
10. De Koniorr doet iaariiiks van
len staat vnn het onderwiis aan de'
laten-Genoraal verslag geven.
De heeren Rutoers e.s. stelden voor,
e Öe alinea te. doen vervallen, de
eeren Van der Voort, yan Ziin c.s..
rn in alines 8 ook do vaslstcllirm
an het. lei-mlan" ob té nenren en dit,
ilzoo aan goedkeuring te onttrekken.
I Onmiddellijk nadat heide voorstol
en waren toegelicht, nam de Mïnis-
ar vnn Rlimonlundsche Zaken, de
loer Cort van der Linden, het woord,
im zoo mögeliilc het debat to bekor
en en allen twiifel nonens de meu
te bene linnen on te heffen. Alinea 4
lovnttp don refol overal onen'bare
scholen of school aimoa 5 de nit-
ondering. geen kinderen, geen
ichool maar als er enkele of één
kind was. wtinrvoor ODenbaar onder-
viis werd verlangd, uan moet dit
ivorden versohaft. zll het ook niet in
ion school of niot in de gemeente; als
er maar voldoende gelegenheid ls. is
ila keuze vnn het middel om er in te
roerzien. ann latere, regeling over-
rolnten. De heer Rutgors Vatte de
tnak on naar den toestand van
ilmns. niet tiaar hot nieuw art 19?.
Do Reeecrinsr had h'aar standpunt
niet verlaten zoo als die smoker
meende maar het geheel gahand-
mafd overeenkomsbig 't compromis
Ier Bc-vredicinirs-Commissïe. volgens
letwel k. als regel, overal de ODon-
>am school bestaian bliift. Het amen-
liement-ltutgers was derhalve onuan-
mntoliik. Maar ook het amendement-
Lm <ler Voort wees de Minister af
ilo u.ilzonderling voor het leerplan
w'as noodiig en goedkeuring van het
eerokm tas-tte de vriiheid van het
Inzond ei' onderwiis niet. aan. want
leze stond in het art. 192 bcrven twii-
fol. Terzake van leennlan en leermid
delen was de Commissie het eens go-
vffrden en de Minister hield zich
w»k on dit onnt stint aan do termen
fan hel. comnrónile. Hii hield
lus onwrikbaar aan ziin lezing vast:
door G. D. GRATAMA.
IV.
Het laatste sohutterstuk vertoont
do St Joris-scliutters bij het afgaan,
iw, z. toen zij aW,raden Lu dou-rang,
•hun zij bekte oil dvn, wed-er in den
tuin, met den Doelen in het verschiet.
Dit do ©roepeerimg' zou men opma-
lon, dat in 1639 Hals de opdracht
kreog, do personen naast elkaar to
plaatsen,, daar do samenstelling, door
een zekere atijfhoid, nu juist niet 'tot
de gelukkigst geslaagde van Hals'
figuurstukken ma<g worden gorekond.
Wat het stuk op dit gebied mist,
wordt echter vergoed door do broed-
taid, waarmede de figuren zijn be
handeld. Hoe groot en forsch staan
hi or op kolonel .lolum Loo, de koster-
schilder van der Sohatóke, die door
tan schapen-drift op liet museum is
iVertegenvvoord-igd, de beroemde da
mastwever Qulrijn Damast, van wiens
hand ProL J. Six zulke sehoono ser
vetten aan het museum schonk on du
''l Joris-kapitotn-van 1627, Michicl
do Wael, op wiens tronie wei to bc-
speure,, valt, dat hij sindsdien menig
-owner wijns het keolgat -hooft inge-
.aagd. Links boven o.an jvevindt zich
le kop van Frans Hals, h-et eon'igo
torspi'onkolijke, dat er van u-en moes-
dfwu was ecen concéasle. "er was «reta
veranderd, behalve de formuleering
de onenbare school werd niet norm.
De Minister vertrouwde, dat men al
de amendementen zou terug nemen
en niet om een verschil van förmee*
len ap-rd het doed zou rxriisgeven
de financieele geliikstelling.
In ziin streven, om de discussie te
bekorten, slaagde de Minister niet.
iDe heeren Ter Laan (Den Haotg). Ot
to. Lohma^ De Muralt. Visser van
IJzendoorn. Ketedaar. Van der Mo
len. Nolens. Rutgers en Eerdmans
voerden allen no« het woord, som
migen heel breedvoerig de oude en
do nieuwe amendementen bosore-
kcn.1. of orn noe n ad ore ouhe Werin
gen te vragen. Maar ten slotte be
werkte de Minister toch. dat al de
amendementen, het eene na hc-trfmde-
re werden teruggenomen.
Wij komen d'On ook op do vordiedi-
giing or van niet moer teu-uig. Do Mi
nister bewoog de voorstellers ten
laatste tot 't gobraclute offor, door
zijn herhaalde verklaring dat er van
een concessie geein sprake is, maar
van verduidelijking, zoriddr essenti-
colie verandering in dien geest van 't
compromis. Natuurlijk waren onder
do leermiddelen ook do Leerboeken
begrepen; ©venzoo stond vast dat
evenals over aanstelling, oak over in
dii-enst honden of omlslog van perso
neel geeai toezicht of goedkeuring
werd geëischt. Dkt in antwoord op
vragen van den heer Nolens. En aam
don lieer Rutgers gat de M/in. te lian
en dat oven-als nu, ook onder het
nieuw art. opheffing van een open
bare school, behoudens beroep op
Ged. Staten en de Kroon mogelijk
bleef, mits in d© behoeft© aan open
baar ónderwijs op andere wij-ze vol
doende is voorzien. Om aan al. 8
geen limitatief, maar anumciatief ka
rakter te verzekeren, gaf do Min. toe
aan het van verschil lende zij,den ge
uit verlangen, om bij do regeling
„met name" de vrijheid opzien lens
leermiddelen en onderwijzend perso
neel te noemen. Haj voegde die woor
den in ai. 8 in („Bij die regeling wordt
met name" enz.)
Na de langduirigo discussie over
een en ander, trok eerst do hoor Vis
ser van IJzendoorn, daarna de heer
Eerdimams, vervolgens de heeren Van
dar Voort van Zijp en Rutgers en
ten slotte de hear Otlo alie amend,
in en zij verklaarden nu ook dat
hun bezwaren, hoewel niet geheel op
geheven, hen -niet zouden beletten het
art. aan te nemen.
Overeenkomstig 't aavtes der
Commissie ven napp.. bU monde
van den beer Hink, werd tddslotta
bet gewyiipd art. 192 op ver-
laagen van dsn beer Lleftlnck
In stemming gebracht en met al
gemeens stemmen, sp nsn na, ds
zijne (Sl tegen l stem) aangenomen.
De tweed© le-zing en eindstemming
over 't ontwerp volgt later.
lieden vergaderen de aidcoLingon.
Aan de atdeeiings-agenda zijn giste
ren nog eenige ontwerpen (o.a. de
g-el/dleeitig) toegevoegd, terwijl tegen
Donderdagmorgen eenige (kléine ont
worpen aan de orde ztj-n gesteld, om
te worden behandeld voor do vei dare:
grondw-ets-voorstellen. Een voorstel
van den heetr Van Idsing-a door dun
heer Loeft ondersteund om van de
sectie-agenda van liedan do wijziging
van de beroeps wet af to voeren als met
voldoende voorbereid, is met 39 te
gen 32 stemmen verworpen..
De voorzatter heeft nog aangekon
digd dat hij dezer dagen op verzoek
van den Min. van finanoien "t voor
stel zou doen om het nog gewijzigd
otwerp betoedfentde tile beHasti-ng op
zegel en registratie na de Gtrondw-ets-
oii't-werpeiri aan die orde te stellen.
EERSTE KAMER.
Gisterenavond vergaderde de Eer
ste Kamer voor eeiiiiigo oogenblileken.
Besloten is hedenmorgen do wijzi
ging der successie-wet en een paar
andere financieel© ontwerpen aan de
orde te stel) en.
BRAND. Maandagavond ziin 'te
Elburir afcebrand de bevvaaipiaató
van medicinale kruiden van d.en arts
Van Klaveren on twee aangrenzende
woonhuizen. Meer uerceolen werden
an,neet ast. dlodfi hicT kon door dé
motoibrandsouit het vuur bodwon-
irtm worden. Alleen de bewaarnlaata
was verzekerd.
EEN JE'UGDIG SMOKKELAAR.
De douanen to Winterswijk hebben
aldaar oen 12-ia'uiaen knuai) aeverba-
tor i>esta-at Van Jitot. klein© portretje
op liet museum,-waarnaar Dirk do
Bray een gravure teellende, lin.n niet
mot zekerheid gezegd worden, dat
het echt ia
Ver-gelijkari wij do werken van llmls'
met de afbeeldingen van scliutters
door Frans Pi-etersz. Grebl>er, die in
den hrandg'ong naast de Halskabl-
nettetn hangen-, dan voolen wij het
verschil, dat tusschen oen academi
sche formule bestaat on do openba.-
ring van oen genie. Blaaf en ccrtdjk
conterf-üitte Grobber; hij kendo goon,
lach, maar alleen ernst on. waardig
heid. Hals goot het leven volop uit in
zijn d-oeken, versmaadde met, de le
vensvreugd, schilderde alles im de
eigen plaatselijke aimosphetir.
Dat de oudere'tijdgenoot dit zag
en het begreep, we ku.mi.en het con-
stateeren op een doek, waarin hij
probeerde de figuren op den achter
grond te doen wijken, d'oor ze ondui
delijker to schilderen, door ze kleiner
te maken en zo dan to sausen. Ilij
begreep wel de luchitperspectiof, maar
voelde deze niet.
Do vroegere vrijheLdaholdciri-, da
vroolijke drinkebroera, zij werden
ouder en ouder. De druk, waaronder
ze geleefd hadden, bestond niet moer.
Da vechtersbazen werden ernstiger;
en doftigor en Loten zióh in het zwart;
uitbeelden als regenten van zieken-,1
wees- on oude mannenhuizen. De
jeugd lia-d uitgeraasd, zó waren geze-'
lïseerd. <lie daceflika nèr treihi haar
de Duitsche tn-ensulaata Borki'i'i te'r
sClröol irtoir en van die creleKonheid
cebruik maakte om allerhande arti
kelen Ln ziin schooltnsoh ovet de
zrens te smokkelen. Naar verluidt
moet hii dit bedriif reerls eeruimen
t.Ud. uit/a-eoefend en er oen coode duit
mee verdiend hebben. Ziin vader was
reods vroendr om dezelfde reden vcr-
oordeeld.
-IN DU ITS C HL AND GEVANGEN
GEHOUDEN. Uit Oude Pok el a
WjDrdt aan de ..Teleirraaf" creincld';
De familie R. Brian, liooeralficrerii
alhier, heeft bericht ontvamren. dat
haar zoon Robert, te Dordrecht wo
nende. te Berliin. waarheen hii was
ÉTereisd. is aeartesteord en cevaneen
zeh'ouden. Men had on den man eeni-
ue teek en ineen crcvondnn.
Stadsnieuws
SALARISSEN EN DUURTETOE-
SLAGEN. Gedop. Stalen van N.-
Hoiiuind itebJjen oon aantal tegeiln-
gen cintworpon betreffende salarissen
duu'rlet-oecJugen en pensioen voor
provinciaal personeel. Zij ,stv.mn voor
hei salaris van de amntenaren t6r
provinciale" girilile "-e Ixipalcai als
v-oigt: noeidcoirimios f 25UÜ tot f élHXi,
venficatenr i 3600 iet f 36U0, commies
f 180J tot f OUUU. abj uiiiiol-connii les
f liJóÜ -toi f 24ÜÜ, klerk ÖOU tot f 1200,
vaste schrijver 1 500 tot f 1200, con-
ciorge-bode f 850 tot f 1100, bodo i' Ö0J
lot f 1050, vaste knecht f 700 tot f 950.
De concierge-bode gouiet, behalve
zijne jaarwedde, vrije woning, vrij
vuur en vpjj licht.
De verheugingen worden voorge
steld voor de hoofdcommiezen f 250,
den verificateur-en commiezen f 200,
de adjuuct-commieaon 150 om de
twee jaren de k-erken na 1, 3, 5, 7
jaren dienst f 16(1, do vaste schrijvers
50, do boden eai de knecht f 50. De
kusten der salaris-verho-ogingeu be
dingen voor 1917 f 7500.
Voor het personeoi van krunkzin-
nigengesiichiau stellen Gedeputeer
den, dat de aanvangswed-deui derge
nen, di© jaarloon gemeten tenminste
f 1000 zal bedrag-an met 5 :w©e jaar-
lijksche verhcoguigeai van ten min
ste i 50, de wei'klooiiièn der vverk.:e*
den bedragen f 13.50 tut f 22, die der
rerp.ogersisteraj van 13 tot f 18 met
oen toeslag vcor g©buvvdan van f 2.
Het aantal verhooguigeu bedraagt
f 5. Zij zull-on om d© 2 jaar gegeven
worden. V-c«or kost, inwoning en
kteeding worden bedrogen afgetrok
ken. De werktijd is in maximum ge
steld op 60 uur in de 6 dagen. Over
werk wordt por uur vergoed mot
1/50 van het werkloon of 1/2600 van
het jaarloon. Voor nacht- en Zondag
arbeid wordt het dubbele vergoed.
Voorts is bepaald dal bij ongevraagd
ontslag beroep mogelijk is op de
Pennanemt© Commissie van Beroep.
Ged. Stalen achten voor eene vpr-
manidering van het maximum-uoitl-al
werkuren, ovenmru als de Corrimie-
siën van Bestuur, voldoende ten non
aanwezig, in elk geval den tijd i,,/
niet gekomen. Een voorioopigt, i a-
niing dor -kosten van het voorstel doet
verwachten, dat d© jaariijksche. uit-
gaven, die do aanneming der-voor
gestelde bepaling met zich zal bren-.
gen, pl.m. f 106.000 hoog-er zul km
zijn dan die, voortvloeiende uit de
voorioopig door Ged. Stalen goedge
keurde regelingen. Zij meeneox reeds
op dezen grond de 1-oonsverUcoglng.
niet met vermindering van den werk
tijd te moeten doen gepaard gaan.
Daarbij komt het practised© bezwaar,
dal het voorshands onmogelijk z-ai
zijn, wegens gebrek aan woonruimte
20owel als aan geschikte arbeids
krachten, vermindering te brengen
in de diensttijden; in hot gesticht
„Duinenbosch" kon zelfs de tienurl-
g© werkdag nog niet geheel worden
ingevoerd.
Gedep. Staten stel Len voor do rc-
geiing van den duurtetoaslag tt!s
volgt uit tc breiden eii Gedoputoerde
Staten to machtigen om voor zoolang
hun dit noodig vourkom-t aan de bo-
auibton en werklieden in dienst der
Provincie, wier salaris of loon -een
bedrag van f 125 per maand of f 28.85
per week niet to boven gaat. voor
zoover zij niot gemobiliseerd zijn en
zij de zorg heblxm voor een wettig
gezin, ©en 'djdel ijken toeslag op hun
salaris of loon Doe to kennen en wel
iri dier voege, dat wordt gegeven:
a. aan hen, wier in,k-omen een be
drag van f 100 per ma find of f 23.08
per week niet to boven gaat, f 4.33
per maand of f 1 per week, benevens
voor elk kind beneden 16 jaar f 1.0816
per maand of f 0.25 per weeli;
b. aan hen, wier inkomen een be
drag van f 100 per maand of f 23.08
per week overschrijdt, doch een be
drag van f 125 por maand of f 28.85
por week niet te boven gaat, voor elk
j kind benoden 16 j-aar f 1.08 1;8 per
maand of f 0,25 per week;
ten burgers gewoiden. Nog bij Sout-
man komrt C torenbeek voor al» kapi
tein; op het. eerste regentenstuk, dat
Frans Hals schilderde in 1611 is hij
voorzitter van het Collage van Re
genten van het St. Eliaabertihs-Gast-
huis. De tijden waren veranderd en
do schutters met hen. Weg waren de
heldere, vroolijke kleuren', weg het
oranje blanche bleu dor verschillen
de vendels, geen banieren meer en
geen blinkend wapentuig, slechte het
zwart der hoeden en Jassen en het
wit der kanten kragen ern manchetten,
bleef over.
Uit zwart c*m wit heeft Hate
dit doek opgebouwd, or oen
prachtig toonvel geheel' vah ge
maakt van ingetogen voornaam
heid on tevens van een Lichtsterkte
als alleen twintig jaar later door
Item-brandt jn zijn Staalmeesters zou
worden overtroffen. Hij stond'toen op
51-jarigen keftijd op hot toppunt van
zijn kunnen. I-loo vast en tegelijk .hoo
subtiel zijn lüer de kleuren voorge
dragen hoe Machtig is de teokemlng
en tovens hoe gevoelig komen die fijn
ste overgangen tot hun recht. Het is
alsof mot zijn modellen. Frans Hals is
meegegaan, of hot opbruisende, zie
dende, ©verkorrelende van zijn geest
ia -verdwenen, of li ij in oen rust vol
toewijding, zich tot liet uitbeelden
van deze groep heeft gezot. Er ie een
element van fijno, nol-el© gevoeligheid
bij zijn breed gc-boratelden echildore-
toc-t-s gekomen, oen'delicaatheid van
zeer voorn-amen huize, die wonderwel
c. aan hen, wier inKomen ff© voor
melde bedragen overschrijdt on die
dientengevolge minder zouden ont
vangen, dan zij met (Len toeslag zou
den genieten indien"hon inkomen la
ger zou zijn, hst verschil tusschen
beide inkomens.
Deze regeling zal terugwerkend©
kracht hebben tot 1 September l.-l.
De korten per week zullen f 435 bo-
dragon.
Gedep Staten stellen voor om liet
pensioen voor weduwen en wezen
van personeel der krankzinnigen ge
stichten aldus te regelen:
a. voor een wediiwe negenenveertig
honderdzestigst© der middolsorn, dis
laatstelijk tot grondslag voor de pen-
sLoensborekeniirig van den ovorledeno
heeft of zou hebben gestrekt.
b. voor eik dör weezen, zoolang do
weduwe pensioen geniet, negenen
veertig achthonderdste vam dio rnid-
cLolsom.
c. voor élk dor woezen, wanneer
geen vveduwenperisioen wordt geno
ten, negenenveertig viorhonderdtach-
tlgstc van dio middelsorn.
Indien echter de echtgenoot of va-
dor is overleden tengevolge van een
der ooraaken, hi artikel 3 onto b van
dit reglement omschreven, bedraagt
het pensioen, met afwijking van het
bovenslaaJido:
a. voor eene weduwe een ileixto van
d©n pc-nsioensgrondslag, die voor don
ovorledeno gold op het oogonblik,
waarop hem gewold aangedaan word,
de dienst, waarbij gevaar te voorzien
was, door hem volvoerd werd, of hom
het ongeval trof;
b. voor ©ik der weezen.- zoolang do
weduwe pensioen geniet, ©on negen-
dio van dien grondslag;
c. voor elk der woezen. wanneer
goen weduwen pensioen wordt geno
ten, een vijfde van dten grond-slag.
De in dit artikel bedeelde, grond
slag voor ponsi-oensberekoning kan
do som van f 2400 niet -te boven gaan.
Ingeval de belanghebbende, in ver
band' met itoi overlijden van den
echtgenoot of vader, ingevolge oen igo
wettelijke bepaling ©ene uiikcoring
ontvangt, wordt slechts uitgekeerd
liet bedrag, waarmede het pen si een,
volgens dit artikel berekend, deze
uitkeer mg overtreft.
Deze regeling treedt met 1 Januari
in working.
DE E, S. M. EN DE AUTO'S. De
E. S. M. heeft, naar de ..Neck Sport"
meldt, aan de Kon. Ned. Aut-cwuobiet-
iclub bericht, dat aii de instructie aan
haar neraoneel. om bii het oasseeren
vim automobielen het konliöht te (loe
ven. voor de veilisheid barer ti-aru-
treïnen heeft ingetrokken. Het kwaiu
hebhaaldeliik voor. dat automobielen
tencevolce van het woeste rijden van
de .bestuurders, door de affluifhaaa
lew am en teneevoJize van hei gedoof
de koDÜcbt hoeft hiaidoor reods een
zeer m-nst-iee annriidinK r/laata ire-
had. De E. S. M. heeft hierbij tevens
nvr-rwocreu. dat de automobilisten er
bliütabaair eeen bezwaar in zie- om
elkander in dezelfde mate met hun
intensieve lantaarns te verblinden,
zoodat er bil de E. S. M. trecn enkel
biiliilt motief aanwezig is. om. nu de
vaitoheïd van haar re.iziaersvervoor
zulks voidert deze on te offeren aan
©enn woiwillenrdiheid tegenover auto
mobilisten.
DE INBRAAK IN DE PEUZE-,
LAARSSTEEG.' In verband mot de
inbraak in het perceel in de Peuze-
iaarssteeg, zijn aangehouden P. K.,
18 jaar, voeriiiiainsk-niecht, J. B., 17
Jaar, los worlcman on J. J. K., 21
jaar, timmermansknecht, die lwkond
hebben, in 't perceel te zijn geweest.
Van liet busje met geld zeggen zij
echter mets le weten. "De koster heeft
K. herkent als den persoon, dde hem
een slag heeft gegeven.
Proees-verbaai is opgemaakt
DIEFSTAL. Door do politie is
aangehouden D. K., die in het bezit
was geweest van 8 militaire dekens,
maar die hij juist verkocht had. Daar
vermoed wordt, dat deze dekens van
diefstal afkomstig- zijn, ia de man
die beschonken was, naar liet poli
tiebureau overgebracht, om nadere
opheldering te govea omtrent de af
komst der dekens.
LOODDIEFJE. Proces-verbaal ia
opgemaakt tegen den 13-jaa-igen J.
v. T., die van een brandspui-thuisje in
de Dubbele Buurt in 't begin van de
ze maand lood gestolen hoeft
AANBESTEDING. Dinsdagavond
werd docw het Burgerlijk Armbestuur
aanbesteed: de levering van de navol
gend© artikelen, benoodigd geduirende
de eerste zes maanden van 1917, als i
boter, m-angarinet rijirt. heel© gort,
bruin© booncn, groene erwten, stroop,
zachte groene zeep, soda cn i>atent-
olie, benevens de voor het geheel© jaar
past bij deze deftige regen-ten. Eerst
een goede twin'tig jaar later zou hem
toegestaan worden nogmaals zijn
krachten aan een paar groepenetuk-
kön te wilden In dien tusschen tijd
heeft I-Ia'ls léeren kennen liet 1 red
van niet meer gewild te worden Dei
fij/nsehlldering was in de mode geko-
men. Dou en Mieris werden die meest
bewonderde kunstenaars. Huls was te
grof, te boersch voor den nieuwen
smaak. Zijn ongedwongen natuurlijk-
Itcid werd niet- meer geduld, arres
m-oeet kunstmatig worden verfraaid.
De smaak was veranderd, de Icnnst
bogwn tot verval te geraken. Tua-
sclten oen wereld van dwergen, die
bij den heeo-scIienden smaak in hel, ge
vlei kwamen, staan torenhoog de twee
Hollanders: Rembrandt en lïals. Aan
beiden Was eenzelfde lot beschoren.
Boide arm en onbegrepen maakten zij
in die periode de schoonste werken,
onaangedaan door al het leed, dat hun
ton deel vlei. De mensch ondonvonn
daarvan de gevolgen-, do schilder njet.
ilot genie was daarboven verheven cu
zoo schiep Hals in do dagon, dat de
stad hem, om hot leven to rekken,
oen taelagyj van f 200 schonk on 3
kruiwagens turf, de boel te nissen van
de lk-gontessen en do Regenten van
het Oude Mannenhuis. Hot lijkt ons
nfot te veol gewaagd al» wij veronder
stellen, dat deze bestuurders, bij. wijze
van liefdadigheid, om don armen
slakker te helpen, hunne portretten
tieten maken. Van oen tegemoetkomen
aan don heerschenden smaak ie hier
niets te l>espeuren. Integendeel, de
schilder, 80 jaar oud geworden, heeft
wn bemoedigde manufacturen en
etroo.
Ingekomen waren 8 biljettenNe-
dervêen Co., 's Bosch margarine
76 cent perK. G.
C. H. Visser, Haarlem margarine
84 cent per K.G.
Th. Spiroiik, Ilaaricmroggeetroo
f 30.— per 100 bos.
G- M. van Maas natuurboter 5 cu
'liencd'en Rogecirin gsprije, margairln©
80 per KG., lieol© gort 10 bon eden
Rogeerir.gsprjjè, Javarijst f 37:50 per
100 K.G., Rogeeringsrijet 10 bene--
den Regeeringisprijs, e'roop 37 ct. per
K.G., bruin© boonen 10 beneden
Rog-eermgsprijö, groene erwten, idem,
groene zeep, idem, soda f 8 per 100
Kilogram.
E. A. Bandag, Watergraafsmeer
margarine 58 cent per K.G. -
J. N. v. d. Weiden Lzn. Javarijst
f34 per 100 K.G., stroop 35 ci. per
ILG, groene erwten f36porH.L.,
bruine boenen f 36 per ILL,, pateut-
olfe 85 cl. per Liter.
J. A. M. Koehorst, Haarlem 250 AL
bedlaken katoen f 1.06, f 1.13, f 1-18,
40 M. bont voor bedzak'ken f 1.05, 60
M. Friësch bont f 1-05, 120 M. witte
bombazijn f 0.70, 120 M. zilv-etrgrijze-
bombazi-ji f 0.89, 100 M. EngeLsck leer
f 1.80, 50 M. caJicat f 0.49, 100 M.
changeant f 1.39, 50 M. dood'kleedeu-
kaloen f 0.43, 150 stuks bonte hand
doeken f 0.43, f 0.43, f055. 50 stuks
witte handdoeken f 0.56, 50 M. han-d-
doelion-stof f0.38, 200 M bcindenil-ia-
teen (0.57, 80 M. rood© katoen 10.49,
50 M. witte katoen, lo soort, r 164,
50 M. witte katoen, 2e «soort, f 0-47,
80 M. witte koper f «149, 100 M blau
we kiélcnstroep f 1.13, 40 M. bruine
pi-low'f 1.06, 10 KG. zwart© sajet f G.60,
20 KG grijze sajet f6.60, 100 M-
eloopenkatoen f 0.52 70 M witte voe-
ri-ngk toen f 0.45. !0.51, 80 M. zwarte
voor-ingkatoen 10.64.
A. v. d. Laan Co., Haarlem S0
M. bodlakonkatoen f 125, 60 M.
Friesch bont f 0.83, 120 M. witte bom
bazijn f 0 95, 100 M. Engeltoh teer
f 1.72, 100 M. changeant f 1.45, 50 M.
doodkleedemkatoen f 0.32, 15Ó stuks
bonte handdoeken f0 64, 50 slulis
witte handdoeken f 0.621/2, f 0:60, 50
Meter hatiddhekenstof f 1.10, 200 M:
hern óenkatoen f 0 63, 80 M. rood© ka
toen f0 65, 50 M. witte katoen, 1ste
soort f 0.73, 50 M. witte katoen, iste
soort f 0.-46, 80 M. witt© koper f 0.58,
100 M. blauw© k-ielenslireep f 1-28. 40
M. bruine pi low f 1.19, 100 M. sloopea-
katoen 'f 062, 50 M. tafelgoed f 1-10,
70 M. witte voeringkatoen f0.f>2, 80
M. zwarte voeringkatocn f 0-76.
AAN-RBSTEDllN'G. DméiLagmid-
dag werd door den bouwkundig© W.
J. Nelissen, aanbesitcodhei verbou
wen van porcuei lviein Iledig-iaud 34.
Ingekomen waren 13 biljetten Fir
ma 11. London, 11a ar .om, i 8700.—, J.
E. A. Kaub, llaariem, i 8b43Zo-
mel i: Veldwijk, Haarlem, f 71o0
D. Bruin, Haanciü, (6795.W. A.
Philippo, Jriliieswu> 6785.A. N.
IL BruSókor, aohoten, 16740.J. W.
Schuil, liaarl-cin, 16600.C. 'l urkeü-
biu'g. Heemstede, i6498.—Zuren
donk, Haarlem, f 6448.—;, J. Turkoxi-:
burg, Schoten, f6333.Jac. Klerk,
liaartem, £6300.—, J. Kroon v. Diost,
ilaartem, £63oO.—, Joh. MOhringer,
Haartein, f 549Ö.-
TUINBOUW EN PLAN'TKUNDE.
Duisdagavond vorgaderd© in een
der borenzaleu van Brinkmaan do
afcL Uaartom ©n Omstreken van de
Ned. Maatschappij van Tuinbouw
on Plantkunde.
Bij de ingekomen stukkon bracht
do iteor De Brouk, voorzitter, hot on
derwerp „Volkstuinen" tor sprake.
Voorts word medegedeeld, dat in De
cember waarschijnlijk d© heer Do
Jong Humeiixioes on in Januari d©
hoar J. K Budtio een spreekbeurt
over kamerplanten zuiien vervu.len.
Hierna reikte de voorzitter de prij
zen ui: behaaid bij den wedstrijd in
•het maken van boordbedden, aan d©
heeren 1L J. Pruis, C. Blankenberg
en Schut, die reap, don len, 2en en!
3en prijs behaalden.
Nadat de voorzitter- de bóteekenis
van de boordbedden geroemd on do
prijswinniiirs gefeliciteerd iiad, wer
den eenige besprekingen gehouden
over ©en ovontuoel in hot voorjaar,
iten tijd dor snijbloemen, te houden
onderlingo teutoonstolliug. Bij do be-
sprokingüu bleek het, dut er twe©
stroomingen waren: oen voor een.
ten loonsie. ling -n Mei, én een voor
een expositie in Augustus, 't Doel
van deze expositie Is, meer leden t©
wörvern
De voorzitter opperde liet plan, orn
te trach-ton, nwt „Bloembollencul-
iuur" samenwerking te verkrijgen.
De heer Dix bracht in herinnering
dat over 2 jaar (Maairt 1919) de afdee-
ilng Haarlem 40 jaar Jieslaa'., waar
op d© licor Bolderdijk vcorsteldo.
aan het Hoofdbestuur te verzoeken,
to dier "gelegenheid de gTOote voor-
ja arskeü ring te Haarlem te doen
plaats liebbeu. Een on ander zal
door hot bestuur besproken ©n tot
zich geheel laten gaan Ln zijn bewon
dering voor het loven, dat hij voelde
in deze oude vrouwen ou heeft, wat
Rod'in later lot opperste waarheid zou
verklaren, reeds in zijn levèn bewe
zen, dat ook het teel ijk© ©choon lean
zijn, als liet maar op de meest karak
teristiek© wijze gegeven wordi. Eu.
dit is bij de schilderij van de regen-
tessen "het geval. Niet om het
maken van een portret, meer orn het
uitbeelden van het individu was het
den schilder hier te doen.
Het zijn lovende wezens, die in ai
Jiuin stijfheid, in al hun kleinstee-ti-
sche doftigheid orn een tafel zijn ge:
zotan, bowuat van hun vvnardigheid.
Mooi is er geen, iutegandeol, leelijker
vrouvvenlii'onies a!«n or uiei voel tc
vJindon, maar lioo teven zo in de
grijze atmospheer van rust in de bm-
nonkamer van hot Oudemannéuhuis.
waarvan zij de stemming in zich op
iiebbcn goivomen. De omgeving en
do 'badaarde oudevrouvvongeest zijn
wonderbaarlijk met elkander in liar-
monie. Wliistler kon, zeer zeker,
hier van oen symphome spreken, zoo
wel naar de kleur wat grijs en zwart
als .naar dien gees'., 'is het een myste
rie van Innerlijke openbaring, even
eens i» hot een wonder van schilde
ring. Met bijna niets zijp de beelte
nissen in elkaar gesmeerd, met een
enkelen haal werd ©en kraag aange
geven. ©en hand naar voren gobraebt,
Iloo is hier het gezegde van dcnzelf-
deit Whistler van toepassing, toen
hij zich tegen Ruskin verdedigde,
waar deze dorst te beweren, dat in
een hoif v.ur tijd© geen kmistwerk
meer concrete voorstellen verwerkt
worden.
De heer Carle© hiold daarna een
lezing over „De cultuur v-an Ameri-
kaauschc Anjers". Hij deelde mede,
na een kort overzicht te hebben ge
geven van de geschiedenis der An
jers, die reeds bij d© Grieken als
„Goddelijke bloem'1 bekend was. Jat
_de Fransche kweeker Dalmet do va
riëteiten verkreeg, die naar Amerika
in 1852 verscheept werden. Fishor on
Seller zijn namen, di© op 't gebied
van do Amerikaansch© Anjer van
groot© bekendheid zijn geworden.
In 1903 kweekte men in Amerika
Anjers, waar de hoofden Huur der
anjers haar zetel had van 7 tot 8 mil-
lioen. Vandaar ging zij naar Enge-
land, Frankrijk, België en Nederland
over. Hier té lande leggen zich reed3
verscheiden kweekers op deze cul
tuur me,waartoe vooral <1© uat)vraag
voor do export in d© laatst© jaren
de groot© prikkel is geweest. Toch is
er op de culture liter to tonde w&l
wat aan te nierkon. T© Aalsmeer bij
voorbeeld trachtte m©n Anjers to
krijgen in kassen, met kachels ver
warmd. \V1q weet, hoeveel zorg An
jers behoeven, verbaass zich niet.
dat door deze slordige wijze van be
handeling de deur is geopend voor
allerlei ziekten.
Daarna gaf de spr. oen Ueluiische
uiteenzetting van 't kweeken vai»
anjers.
VVhit© Red en Salmon IïncLanto-
ress, Whito Wund,er, Mts. Wort ou
Cerise zijn wel (Le meest gangbar©
soorten anjers, die financieel do
moeite van het kweeken loonon.
Applaus dankte den heer Carlce
voor zijn aangename causerie, waar
voor de hein- De Breuk hem dank
zegd©.
Daarna was als laatst© punt der
agenda do onderlinge tentoonstelling
aan do orde.
De volgende inzeudingon verwior-
ven de daarachter vermelde- punten:
G. Scliut, te Bennebroek, 1 Oucidium
bicolossum, 5 punten. 1 Vanda cocru-
lea, 5 punten. C. v. Blankensteyn, 1
Poinsettia rosea 5 pimten, 1 Poixisct-
tia Jacquiuiana, 5 punten. Ph. Deys.
12 Cyclamen pezoicum giganteuui, 4
punten. D.. Smit, 4 rood© Cyclamen,
4 punten. LL Cailae, 1 vaas met An
jers, 5 punten. A. Koper, be Bonne-
brook, I Begonia Clibarns pink, 5
punten; 1 Begonia Altrmclieui pink,
5 punten; '1 Begonia Eclipse, 5 pun
ten; 1 Begonia Minerva, 5 punten.
De beoordeeling geschieddo door da
heeren: S. Pool, J. Wallenburg, W.
IJzerdiraat, Do vorgadering werd
daarna geslot'eu.
Mananienw.
HAARLEMMERMEER. N. V.
Groenten- en fruit veiling „Haarlem
mermeer". Rood© kool, f 6 a 18 por
100,stuks. Idem export, f 803 a OüO
per waggon. Witte kooi, f 4 a f G per
100 sluke. Idem export f 400 a 1430
per waggon. Savoye kooil, f 6 a f 9 per
100 sluiks, Idem export f 800 a f 900
per waggon. Appelen, zoete, f 5 a 17
per 100 pond.
Burgerlijke Stanc
HILLEGOM. Bc-vallen C. K. v.
Dijk—Tijims, z. P. G. Hoogland-
Spreeuw, z. M*E. H, Payens— Kamp-
hu>'6, d. W. Met'zMali paard, z. H.
S. Lycklainavan Looy, d. J. Berk
hout—van der Post, d.
G©huwd J. D. Jansen met G. Vus-
tonouw.
SCHOTEN. Getrouwd G. Wijdenos
en A. C. Hoogstraten.
Bevallen H. E. F, EmailsLeen-
houts, m. F. J. Bakx—Borends-in, to.
Overleden C. H CuseH, ech«tg. van
M. Goedhart, 82 jaar.
Stcomvaartrtriclifen
STV. MIJ. NEDERLAND. Java
(t.) verlirok 27 Nov. v. Gibraltar.
Oranje (I.) pass. 27 Nov. 9 uur v m.
Broadhaven. Alles wel.
ROTT LLOYD. Uesoeki arriv. 28
Nov. v Java te Rotterdam. Djocja
vortr. 26 Nov. v, Londen n. Batavia.
Malong (t.arriv. 27 Nov. te FaL
moutl) Sindoro (u.) vortr. 26 Nov. v,
Durban.
KON. HOLL. LLOYD. Rijnland (u.)
pass. 27 Nov. Lizard.
HOLL. AMER. LIJN. Wester dijk, v.
Baltimore n. Rotterdaai, arriv. 26
Nov. te Falmouth. Zijldijk, v. New-
York n. Rotterdam, pass. 26 Nov. 3
uur 30 nam Fastnet. Arnsteldijk arr.
26 Nov. v. Rotterdam te New-York.
KON. WBST-LXD. MAIDIENST.
Jan van Nassau, v. Amsterdam naar
Buenos-Ayres, pass. 22 Nov. Fernan
do Noronha.
STV. MIJ. OCEAAN. Dardanus, v.
Java n. Amsterdam, pass. 23 Nov*
Perim.
kon wofden geschapen, dat hij het
had geseliilderd: „With the experien
ce of whole his life" (met do ervaring
van ziju gehcele leven). Zonder ten
schilders ondervinding van een 50, 60
jaren Ls het niöt mogelijk zoo synthe
tisch te werk to gaan, met zoo weinig
hulpmiddelen zoo ontzaglijk veol te
boreikon. Hel regentenstuk, het pen-_
dant is van oen minder klai'o opvat-
ting. Hot mist de rust vau dut der
regentessen on lijkt wel in een late
ien tijd t© zijn vervaardigd. Het heeft
niot het kurakter van do Renaissance,
maar mevr het woelige, bewegelijke
van den Baroksbijl. De figuren zitten
leris kras door elkaar op stoelen,
waarvan do vorm moeilijk te onder
scheiden VCflL.
Verder is het van makelij veel on
vaster dan do vrouwengroep. Het
ademt een anderen geost, al is het
ook als tonaUenseh goiieol een won
der. IIco verrukkelijk zijn sommige
details als do inktpot, on «lo kop van
den staauden vader in ei kaar gebor
steld. Die zijn geheel en al modern
behandeld, zoo impressionistisch'
mogelijk.
lien Manet, eon Whistler en con
Liebermann, hebben hieraan gesmuld;
eri zicli deze techniek eigen gemaakt
Jammer is het, dat van het ont-
staun van de schuttere en regenten
stukken niet© bekend is; hopen we,
dat het een Bredius of een liefstede
<1© Groot, door arehiefeUidten, nog
eens moge gelukken iet© naders om
trent deze stukken to vinden.
(Wordt vervolgd).