fluillfö SiSüLk
V ERDE BLAD
Zaterdag 1 Decsmber 1916
Uemengd Nieuws
Da begrafenis van Keizar
Frans dozsf.
Uit Weenen wordt door 't Corre -
ponden tiebureau gemeldMet waar
lijk vorelelijk eerbetoon en grootschc
Ïraa! ie dc onvergetelijke, Jxuminc'e
eizor Frans JoawÉ, Donderdagmid
dag te laatste)- ruste gelegd, üe deel
neming aan dc plechtigheid van dc
vertegenwoordigen van verbonden en
bevriende staten en van hun legers,
leden van het Oootentrijteohe en het
H'ongaarfceho parlement, afgevaardig
den van de legers te velde, en verder
van de in honderdduizenden «wien-
geeiroomde bevolking heeft aun de
begrafenis niet alloen het karoikter
van oon met dc grootheid en dc bo-
teekenis van den ontslapen monarch
overeenkomend eerbetoon verleend,
maar is tevens een huldiging gewor
den voor den ontslapen leider dor ge
schiedenis van do monarchie, waarin
de dankbaarheid voor zijn zogenrij
ken arbeid en de liefde zijner volken
op zinrijk© wijze werd uitgedrukt. De
lijkstoet n>et het prachtige romvcere-
monieel stelde zich bij holder weer
op. terwiji alle kerkklokken der resl-
deniic luidden. De stoet zette zich m
beweging in de richting van den St.
Stefansdom en vandaar trok hij,
na de inzegening door den aartsbis-
6Chop-van We^neD, naar dc laatste
rustplaats in de groeve der Capucij-
ners. Langs den weg had zich oen
ontzaglijke menigte opgcwvelu achter
den dubbelen haag van militairen en
leden van militaire vcreenigingt-n
Duizenden sloegen ook van uit dc •en-
eters der met rouwiUoore benamen
buizen oen etoet gade. Diep -getroiieu,
met ontbioote hookbn, groetten de
onateionuaire eckaren liet lijlk van den
keizer. De stoet trok langs het groot
ste gedcöte van de RiugMiaai, een
scneppiiiig van keizer Frans Jozef,
weike getuigt van hetgeen hij Ier be-
vurdering van kunct, nijverheid en
handel heeft tot stand gebracht; vor-
volgens langs de Frans Jozef-kade cn
do Rood© Toren-straat naar den dom.
In de Ringsvraat hadden non-actieve
generaals en vrij van dienst zijnde of
ficieren van het Weensche garnizoen
zich in een lange rij opgesteld vooi
hei gedenk'teeken voor Maria Thcirc-
eia, bij het ministerie van oorlog, om
hun oppersten krijgsheer de laatste
eer te bewijzen.
In den met rouwdoek bekleeden
St. Stefansdom waren intusschen de
leden van bet keizerlijke huis en de
voor de plechtigheid overgekomen
bloedverwanten an leden van be
vriende vorstenhuizen, zoomooe bij
zondere afgezanten, het diplomatieke
korps, ministers, bofdignnarisseu,
parlementsleden, overheden van stad
en land, in t bijzonder van Woenen
en Boedapest, tezaam gekomen, Even
vóór drieën Donderdagmiddag, kwa
men keizer Karei en keizerin Zita
aan. Kort daarna ging de lijkstoet
binnen. Kardlnaal-prins-bisschop Piffl
wachtte met groot gevolg den s.oet
voor het domportanl. De kist word
van den lijkwagen getild en de keek
binnengedragen, waar de kardinaal
prins-bisschop de inzegening voltrok.
Hierna ring do lijkstoet op weg naar
de kerk der Capuoijnors Thans
schi eden oromiddel.ljfc achter den
lijkwagen keiz/.t Karei en keizerin
Zita, bevriende vorsten, leden van het
keizerlijke huis mei gevolg, bijzon
dere afgezanten uit den vreemde, af
gevaardigden van het leger cn van de
O.-H. regimenten, waarvan dc kei
zer het eerebevel voerde. In de Capu-
cijoerkeJlk vond een nieuwe inzege
ning plaats, waarna dc kist, verge
zeld van keizer Karei, prins Momc-
nuvo, den grootmeester van het kei
zerlijke huas, en twee kamerheeron,
den grafkelder werd binnengedra
gen, terwijl de andere leden van het
keizerlijke huis en do rouwgaetcn in
nig bewogen in het schip der kerk
achterbleven. Nadat do kiel, overeen
komstig den wensch van den overle
den vorst, tueschen de sarkofaag van
keizerin Elisabeth en kroonprins Ru-
Haariemmer Halletjes
EEN Z VTERDAGAVOND-PRAATJE.
"t Was eioens in een huis waar
trraao srelachen wordt, een van dje
huizen var c~^"laen arl»eid pn 011-
eehiiMie© Dret er tvsschen door. Na-
tnurliik heersrhtc-n daar ook kleine
zorzon cn verdriet«li:,<heden en een
daarvan was dat de kinnen niet
■verkozen te letrzen. Of ze gevleid
wprdm of vroT lira-nd1» uitoemaakt.
of hun verbli'f n'hitiHc werd schoon-
uemaakt. of zc het yoer rd krecoii.
dat dc best^ rteskundicen annraad-
dpn. n-et» baattezo kakelden ee
noog. maar eieren kwamen or niet.
Totdat er twee dineren verschenen,
©pn familielid te loetyrrn en dc St.-
Nicolaasdas. Is hert wonder, dat de
dankbare cast voor een verrassing
zo»een won Welnu, ou den St.-
Nicolaasmortren nam de dochter des
huizes een kin-te in den tuin. zozr
naar het hinnenhok. rieD nvt luider
stenmip ..moeder, nvoedcr. een oi I"
en nam de vlucht, omdat zc zich niet
ernvl kon hQUjJrn.
Dat was een ,vreu«de. Moeder
kwam aaréöJÖówn <hi nam het
langverwachte ei. kmiricr van vorm.
u.it het hok. Alleen was 't wat vuil.
van dén crroml. pii als keu rice huis
vrouw nam moeder een dook. dooDte
dten in warm water cn veetrdc het
vuil cr af.
Het ei b e ff o n daarop to
schuim en. want het. was van
zeen cn de verrukkinzr van de huis
vrouw verkeerde in een errt<=ti«r on
derzoek naar de vw-wtlfnlaats van
don cast. want, ofschoon hü een
ootrenblik t« voren eón harteluken
velukwensch wetrc-ns hot. eerste ei ten
beste had gegeven, nh was hij ner-
cens meer te zien. Ook de dochter
was tiideliik afwezic. Maai ten slotte
lien allee, zooals 00 Si. NRJoluas be
hoort 00 een aezamonliiRc n.o's'.hui
uit.
Jfi hebt. in de wereld exin van die
doft was geplaatst. keerde V /er Ka
rei naar het gezelschap terug. lht
verliet hierop de kerk, welke voortaan
voor duizenden een bedevaartplaats
zal zij-n.
De machtige indruk der begrafenis
nam nog toe toen het lijk van den
Stefansdom naar de" Kapujrino-graft
werd overgebracht, gevolgd door den
keizer, de keiaorni Zita, die tueschen
hen in hadden den trooneopvoJger,
den vierjarigen aartshertog Frans
Joseph Otto, en verder alle civiele en
militaire autoriteiten, de gezanten cn
buitengewone missiën der verschillen
de mogendheden. In den «toet wer
den opgemerk! de koning en de ko
ningin van Beieren, de koningen van
Saksen en Bulgarije, de Duitsel»e
kroonprins, de Turksche troonopvol
gers van Zweden, de infant van Span
je, prins Wa.demar van Denemarken,
de kroonprins vau Saksen, en vele
andere vorstelijke personen, de leden
van het keizerlijk huis, de buitenge
wone gezantschappen, waaronder 't
Nedeirlandsehe, onder leiding van
graal Van bylanci. Door de buitenge
wone missies werden prachtige kran
sen op de lijkkist gelegd.
Ondanks de grooto deelneming van
de bevolking is geen onkel ongeval
voorgekomen.
In de ,,N. Rolt. Ct." wordt door don
correspondent te Wcoucn nog de vol
gende treffende bijzond ar heid omtrent
debijzetting gemeld: ,,Ai-s nu het lijk
van keizer Frans Joseph in de kerk
is binnengebracht en dc zangers van
de hofkapel het „libera me do mine
de inorne aetorna' zullen gezongen
hebben, dan zal de kist onder vrome
gezangen in den kelder gedragen
worden, bege'.eld dooir den keizer en
zijn familie Dan klopt do opj»rcere-
moniemeester met zijn staf aan de ge-
elotcn deur, waarop de paler vraagt
wie toegang begeert. ,.Z. M. do aller-
doorluchtigstc keizer FVanz Joseph' is
bet antwoord. „Dien ken rk niet,
zegt de pater. „Het ie de keizer van
Oostenrijk en de apostolische koning
van Hongarije die wéhecht binnen
gelaten te worden." En wederom is
het antwoord „dien ken Ik niet.Als
echter ten derde male dc ceremonie
meester, aan dc deur kloppende, op
de vraag wie binnen wil, antwoordt
,,Een imne zondaar, onze broeder
Franz Joseph dan gaat de poori
open. Steeds is dit (niet van poèzio
on tb .00 te) tweegesprek bij het overlij
den van een keizer gevoerd. De zwart
Huiweelen kist wordt dan nog ecu-
maal geopend waarbij aan den pater
gevraagd wordt of hij m den overle
dene den keizer berkent, waarna ze
we<v gesloten wordt en óón van <to
Reutels aan den pater ter bewaring
wordt overhandigd. De grafkelder,
die met diep ligt, maakt geen 6ombo
ren indruk. Het daglicht komt door
venstens, die deels op straat of in den
tuin van het klooster uitkomen. De
keizer ligt in een nieuw gewelf, dat
van binnen met marmer bekleed cn
van electrisch licht Ie voorzien. De
blauwe vensterglazen verspreiden een
zacht licht over dit gewelf en het al
taar met het kruie."
De Euroseesche Oorlog.
De Duissche Rijkskense-
lier aan hot woord.
De ccirrespoodona va» u© ;Vmeri-
kaansdie Hearsbiaden, Dr. iia-e, had
een onderhoud met den Duitse hen
RijkskanseLer, die veiklaaruc dn
de volken vau Oostenrijk oneer hun
nieuwen heerscher evenals tol boden
aan de zijde van hun boüdgeiMWca
zouden b.ijven. Bij het bespreken der
quaeste van een inicrnaiionaie over
eenkomst toil verzekermg van den
vrede verwees de kanselier naar de
door liérn óp 9 November pthooden
rede en naar do redevoeringen van
Asquith en Wilson.
Aangaande commentaren doi1 En-
gelscbe pers op zljji laatste rede
meende de Kanselier dal deze peis
de opdracht scheen ontvangen te
hebben, zijn woorden, dde jnhielden
dat Duitschland bereid was zich bij
oen vredesvereeniging aan te sl>unon,
met opzet verkeerd u t te leggen.
Deze woorden beteeken den echter
niets anders dan een oprechte en le
vendige verklaring dat Duitschland
bereid was mede to werken aoai de
verzekering van den wereldvrede.
Daarop kwam het gesprok op de
vreemde voorwerwn. 't Zal zoowat
een wepk treleden ziin. dat ik niet een
kennis door de Smedestrant kwam.
Daar slond. vlak vóór de deur van
het nolitiehureftn een oaard. dood
alleen. Ik eeloof. dat bh nolttfe-
verorrleninc «rfronsr verbMen is een
OTifoehoerd te laten slaan, maar
zeker wee+ fk. dnt bli «üt onavd daar
uit eeet) nadeei;-re eevoliren komlen
voortkomen. Het stond waar het
«trmd. ia keek zoo onhewMeliik naar
den rrrond dat ik. donkondo aan het
Tccrtc.l. mü afvroer of t ook een
Tvanrd ran tan' taai zou kunnen
Vrorort. L°Vpn«vr>-/yyt.
Dit was evenwol niet zoo. want hot
bppit. had mot uw welnemen het
nm rrionlcchtie bii zich. dat niot
liee-t.
„Zou dit". Vivvec miin vriend, „he1.
bea-in wezen van de bereden uolitie
't Had kunnen ziin. nietwaar oen
nroofdier. w>°r de Dolitie de piikunst
on leeren mocht. Er laa iets tcroot-
steedsch in dc "•"daehte van beneden
nrriiBc ip Haarlem, een element van
wnraldstnd. mot de electrisclve licht
reclame en dc booeo belnsiinö. He-
lans. zoo mode*-' bleek Haarlem newz
niet, tc ziin. Een welwillende in-
Ruectcur eraf de Inlicliifcinc itat hef 't.
nnnrd vnor het zielcmriitiito was en
daar deed hat dan ook wel aan den
ken. loen dc koetst CT lief, wotrleN'de.
Nooit zatr ie ooit beiziulifiider oaarden-
stao.
Maar 't ia jammer va.11 de bereden-
nolltie-illusie. Wat «Ou diat troed
staan bii een 2omeVavondoonc.nrf. en
de Grootc Markt.
Van een ziekenwagen aieanroken,
teen ik on?on/T« in oen boekie bla
derde meende ik dae-m ecu nieuwe
ziekte to vinden ihet voorover-
1 ii d e n. Nu is do reeks van men
sdipliike kwalen ero^ dc fitst wordt
nimmer aftresloten cn daarom was
het niet onir-x'pliik. dat een nieuw
soort liiden bü do bekende ziekte
beelden was omzetreden. Toch had
niemand van miin kennissen ooit
daarover en evenmin van h« t<*en-
1 nieuwe wot on den burgertijken
dienstplicht. De Kanselier /.eid© hier
omtrent dat nooit nationale «norgie
op zoo grrxjie schaal was mobiel
gemaakt Het Duiische volk was vast
besJoten dezen oorlog tot bet einde
door ie vo-ircu. Dit beteekonrfo editor
n.ct dat zijn woorden van 9 Novem
ber werden teruggenomen.
.Aanhoudend hebben wij óns be
reid verklaard zeido de Kanselier
in vredesonderhandelingen te '.re
den. maar onze uitingen hebben ttook
weerklank gevonden. Men heeft zc
vaak als uitingen van zwakheid be
schouwd, maai- dat dit niet be. ge
val was, hebben de gebeurtenissen .u
het venoopen jaar tut vezen, evenals
die van het toekomt-e jaar zul en
bewijzen, dat wij enk;i ter wille van
do wen schei ij kheid. maar niet uit
vrees, den strjd w.l*».i bijleggen.
Intusscben veivolgdo de Kanselier:
al» onze vijanden hunne hopeloozei
pogingen widen voortze.len, dan kun
nen wij slechts voortgaan hen daar
voor te laten betalen. Op geen punt
va hit front behoeven wij bezorgd
te zijn. Morgen maken wij een aan
vang met een verdedigingsmaatregel
van overweldigende grootte.
Intusschc-n, toiwijil liet Duitsche
met ongeschokte vastberadenheid den
strijd voortzet, zoolang hot noodig i»
om on//' nationale bestemming te ver
zekeren, was en is hot steeds onzen
wensch dc vredeswerkzaiimheden zoo
spoedig weder tc hervatten als het
ons mógelijk te".
BIJEENROEPING VAN DEN OOS-
TENRIJKSCKEN RIJKSRAAD. -
Naai- l»v« „Üeitincr iagebfat ver
noemt us tie Ouetcu*ijkscno niiksr.tad
legen nuouen Januari bijeengeroe
pen. Eerst zal er eone co,iit-.jtiL.ei>m-
de vergaat ring p.aate Ir.bben en
daarna zuilen l>e>U£ Hutzen bijeen
komen iu ue zaal dc-r ceieinon-cs op
den Hofburg, waar do Keizer den
eed op Ge grondwet zal ai leggen. De
Rijksraad zal ver\ o.gens tot nu-iden
Maart uKecngaan.
DE OOSrENRIJJtSCHE GEZANT
BW DE V. S. De „.Morning Post"
vtiriietdxit uit VV aslungton, dat de
vastbesloten houding oer regeoriug
van do V. S., naar men a&nneem'.
do geaJIieerden zal brongen tot lier-
zien.ug van hun be.».uit 0111 ^eoii
vrijgeleide té geven aan den naeuwon
Oostenrijkscheai gezant, doch deze
zal toestaan n»ar Amerika te ver
trokken.
DE DEPORTATIE VAN BELGI
SCHE ARBEIDERS. Een Wolff-
telegram spreekt geruchten 111 do
neutrale pers, afkomstiguit Londen,
tegeai over onlusten 111 het bezette
Belgve. „Er zijn in België geen inci
denten voorgevallen bij he: vervoer
van werkfoozen. Div, vervoor gaat
rustig voort, waarbij een ook ten-
deniueus vermelde ontvoiking van
Belgii; absoluut uitgesloten is. Alle
andersluidende berichten moeten ate
uit de lucht gegrepen worden be
schouwd".
ENGELSCH VLIEGTUIG VOOR DE
THEEMSMOND. t Wolffburcau
meldt uit Berlijn: Een Duitsche on
derzeeër trof dezer dagen voor de
Tbeemsmind een daar drijvend be-
schadigd Engelse!» vliegtuig. De ui-
zR ton den twee Enyetectie officieren
werden gevangen genomen on hot
egtuig is vernield.
DE ENGELSCHE BLOKKADE.
„Wanneer ik het vraagstuk van de
doeltreffendheid onzer blokkade be
schouw aeidc Robert Cecil hi het
Engelsche Lagerhui» „dan kan ih
zeggen dat, m t aigemoen genomen,
g»<n overzeeschen aanvoer Duitsch
land meer door onzijdige landen l>e-
reikt, alhoewel gevallen van smohke-
larij en doorglipping duoro nzc man-
nepatrouilles nog voorkomen.
SCHIPBREUKELINGEN VAN DE
HAMPSHIRE. Wolff Seint uit
Slavanger: Op Vo&ter-Somary in de
Stavangesrfjord is een flesch aange-
direvon met een papior waarop in het
Engetsch was geschreven: „H. M.
„HampshireWij zijn tot dusverre
behouden, maar lice lang nog kun
nen wij iftet zeggen. We bevinden
ojis in een oven boot, die erg lek is.
Het zal niet lang meer duren. Wij
kunnen nog geen lund ontdekken.
Vaart allen wek Wij weten dat wij
gewroken zuilen worden, daar zufll-en
de Engelsche joivgen» wel voor zor
ovenzestelde achteroverl liden
tzehoord de onTessiiiKr kwam ten
slotte van een assuradeur, die met
treffende» nadruk van het vóór-
overliiden van een verzekerde snrnk.
Alles is eenvouditr. wanneer ie het
maar weef
Zoo was tnii birvoorbeekl tot dus
verre onbekend, dat er ma at één
man in Nederland bestaat die c«?n
behoorlijke kinder<v>"»-ant redie»>cren
kan Dere man richt *ich bii de
aankondisin^ ven ziin nieuwe blad
aldus tot de ouders
„Er bestaan in ons land eenvoudig
eeen cnede kinderkranten zii bien-
sen onzen kinderen flauwe verliaai-
tfes cn Tiimnies. een karakter bed er
vende» „brievenbus" «n bencDen
n.'iedairoeriezii missen iedere lei
dende gedachte, «cn onvoodende tre-
dacirte in de eerste olsete. En on-
vocdon. zonder vervelend te werden,
zender te laten merken, dat wórdt
OTxrevoed. _dat het zelf» de bedoel int:
is: on te voeden, ziedaar de taak ven
oen krant voor kinderen, ziedaar de
tank. die wii ons hebben s-esteld."
Miin vrouw zect.1111 ia. dat 2ec-
cren ze allemaal." Maar ik neem hof.
ernsticre'r od en beweer, dat die man
dat allemaal toch niet van ziclw.elf
vcTklarren aou. wanneer er —"Ti re
den voor belfond. Als ik de uitgever
van deze eenitre kinderoom ant was.
7.011 ik non een stanlo verder eaan.
.Er bestaat", zou ik dan adverteeren.
„in ons land maar één redmoteui.
e.n die alleen kan de eeniee
kitidercouTant in ons land reditree-
ven. Hii ie van 'amorcens 10 tot 12
en van '3 middaen 2 tot 4 in het lo
kaal 2»o e.n zoo als ohenomeen tecen
betaling van één Kulden oer persoon
te zien. Bovendien Keeft hii daar od-
voedkundiee lessen tecen een riiks-
daaider Dei woord en draaert nutture
verhaal tics en versies voor tecen een
tien t ie in de vijf minuten.
Of dat trekken zou 1 Uit alio boe
ken en eaten van Nederland souden
zc komen ODdstren.
-Wel te verstaan, wanneer imn
gen. Wij zijn fwtemaa! aolorpedect
lKid-I .'i geen tijd U-rug vuren voor
dal -de duikboot verdween 11 wij
zonken. Vijf \au 01- jr.jn tui hier; wij
zijn alten uitgepit; door Jiei rooien
en water hooze: Dit is Het iaats'e
icveusleeken van una Wordt do
f.esch gevonden, z«i<i. zo dan s.v.j».
op naac vrouw Spith te South Sh- lds
Blijkbaar is dit briefje echt; hc; ts
beden aan den EngelKiirn cozisul ter
liana gesteld.
(De Hampshire is den 5©u Juni
getorpedeerd).
DE DONAU-OVERGANG IN ROE-
MENIe. 't Wolffburoau seint uit
Berlijn: „De meesterlijk, uitgevoerde
Donau-overgang van Mackensen,
welke in de krijgsgescbicdcrus zal
voortleven als een voorbeeld van een
zorgvuldige voorbereiding, hnd, vol
gens berichten van lievoegde zijde,
plaats op het daarvoor sinds maan
den uigezochte 11 au we punt van (len
Donau bij Swistof. Do ui.er»t grondig
on voorzichtig voorbereide overgang
geschiedde onder de oo?en ven den
hiervan echter niets bemerkenden
vijand. De verkenning \on den an
deren oevei- liet vermoeden, dui liet
waagstuk kans van slagen zou hob
ben. Nog onder dekking van den mist
trokken de Uuitscho en Bulgaarsche
troepen over de rivier bijna zonder
verliezen te lijden. De Donau is nu
op ze» plaatsen overschreden. Toen
Mackenseu met zijn chef van den
staf, generaal Tappen, enkele wen
nadat de eerste pontons waren over
gezet, den Roemeenschen oever be
trad, juichten hem de troepen geest
driftig toe".
De Az. Est meld; nog: „Reeds vroe
ger waren berichten binnengekomen,
dat de verdediging van den Hco-
iiK-vuschcn Donauoever uitsluitend
aan de Roemenen was overgelaten,
en da-, er in het geheel geen Russen
bj waren. Toen het vuur van den
vijand steeds zwakker werd. gelastte
Mackenscn den overtoclH en zei ie
Ken: „Ik neem de verantwoordelijk
heid op mij, dat de troe|>cn roet hot
grootste gemak over den Donau zul
len komen zonder dat hun een haar
gekrenkt zat werden". En dat is
fe-teijk bij den geheeien overtocht
liet geval geweest, in den strijd niet
de Roemeenschc wacht op den oeror
verloren wij in het geheel zes dooden
en twintig gewenden. Ook dit vei l.ee
had niet plaats bij den eigenlijken
overtocht, doch eerst toen wij met
de wacht op den oever in een gevecht
gewikkeld werden. Donderdagmor
gen verscheen "ook Mackenseu op de
puinhoopen van de stad, die eens
Zimmicea heette".
HULP VOOR WEDUWEN EN
WEEZEN. Uit Now York wordt
aan de Daily Telegraph geseind: De
gezant Gerard beeft, alvorens naar
Berlijn terug te keeren, een oproe
ping gedaan om giffen bijeen to
brengen voer Eel Amerika ansch a
steuncomité tot leniging van do need
van weduwen en weezen iu Duitsch
land. Gerard verklaarde dan er mis
schien wel meer dan 1 millioen we
duwen en weezen zoo gced als broo-
Heloos zijn achtergelaten deer den
dood van hun verzerger» aan het
front. De volgende week denkt Gerard
naar Dpilschiand tc vertrekken.
IN KOERLAND. Reuter seint uit
Petersburg Vluehtelingen verklaren,
dat de Duitscbens in negen maanden
20 000 bewoners van Koerland z.g. we
gens verraad en spionoage terechtg«v
ïteld hebben.
DE UNIVERSITEIT TE GENT.
De Telegiaaf meldtAan de univer
siteit tc Gent werden benoemd dr.
Ten Horn, van het marine-hosprtaal
in Den Heldor, tot buitengewoon
leer aar in heelkunde, e:i Heyndrickx.
doctor hi de rechten te Sint Nicolaas,
tot gewoon hoog! eer as-.' in adminis
tratief recht.
Stadsnieuws
Reorganisatie dor E. S. Rfi»
Dc E. S. M. heeft van den Minister
vau Waterstaat, bericht (rekieaen. dat
de inaerliende reor trani sat toni arancn
ziin tfoedeekeui d.
Er zal na dus zoo krachtig motre-
liik worden 'reefd. deze ncstonite
ter liand te nemen e.n indien de tiids-
«mstandigltedcn niet te «oer hun in-
treinen niet net eeschrant waj cn.
li Heb al hooren zea-aen. dat van het
boerin van den oorloc af de croo-
te suoorwecmaatschaDDiieii hadden
moeten voor een voorraad
van minstens een inar kelen, om
daarvon te kunnen ten-en. nis de
nood aar. den man kwam. MaaTr ik
zpc: ie kunt niet allee van zoo'n
maniecha»nii vereen Is 't al niet
mooi cejinec da' ie anr» de etations
sfrooibfHetten kunt kriiaen. «nron
de cesclTïinte treinen sfasu zoobit
ie. wannepr ie trein niet koi»i. daar-
en kimt nazien d»t hii vervallen is
Z-v.'n DrV>f:« hoeven re ie toch
niet te eeven. zo kunnen evencood
leaser „als ie trein ntet meer
loon:, zie ie '1 immers van zelf 1"
Van al dat klaeon over OW/.c open
bare vervoerorddeien ben ik ceen
voorstande»-. De snriorwcamaatsdhan-
niien verzeten 'net Dubliek nooH. Of
zün ze niet. nu v. iroeie vriorden
ziin reworden. bezie met dc tarieven
te verlioocen on baanvakken, waar
vroeirar de «oncurrentie dal ladette
Neen. we woiden niet. verwaarloosd:
wii niet en onw nortciimnnaie ook
niet. Alleen rilden er wat minder
treinen. Maar dat komi ten goede
anti de h-niselikheid. Niemand ver
laat. den gfc°llicen familiekrinc om
te reizen in een trein, dfo niet riidt.
Mii «ou het niet verwonderen als do
inkrimninc een eerste Proeve van
onvoedkunst van deu redacteur dea-
kindercourant was l Miin oompli-
ment I 't Is bii uitstek vernuftig ge
vonden 1
En als *t wezenliik zoo is. dan duif
ik wvl een tweeden maatregel van
bet crootsle gewicht aan dezen zelf
den hervormer toeschrijven. Hii en
niemand anders heeft er dan de hand
in. dat. rle achriifinkten zeventic A
houder-J urocent duurder cewottlen
ziin. Zeker, zeker, er weidt te voel
geschreven en het eenice kloeke mid
del is om den inkt duurder te maken,
't Panier alléén was nog niet vol
doende. ze smeten nog altiid ie brie
venbus tot den hals toe voL De orils-
fltiwrinc der inkten is een tweede
vlood doen «wildon bestaat er ge.
gronde hooi», dat met 1 Jömuiri 1918
de vólgende w -'iCMweH zullen kun
nen worden ingevoerd
Het dricwaeen-stelsi; l vrdcem het
schakrltiei»'-"-<deem wordt reel.
IjiV< "ring v.m het twce-klaosen-
stelsol: van iederen trein zullen dc
voorste en achterste wagen dc 2de
klasse vormen liet middelste rii-
tuu de le klasse.
Naai- aeianc vau dc oocenblikke-
liike bchueftc kan aan dc drie-waaen-
trcinen een vierde riituia worden c->
konueid. t zii Jc of 2e klasse.
Do dienst zal oen kwarüerdiertst
Pul den tusschen Zandvoort en Am-
atcidam. zoowei dan zomer* als des
winters, terwiü tusschen Haarlem cn
Amsterdam in beide richtingen aJle
diensten, welke on de hoele cn hiuv©
uren vertrekken doorgaande dien
sten e.n rtio. welke on lift eerste- cn
dr-rde kwartier vcTtrelJ - n stondicn-
eten zullen ziin.- Dce zomare zullen
dc nórvlige extra-ueinen worden Ijj-
gelaacht
Dt motorwagens (2e klasse riitul-
gen) zullen worden uitgerust met
motoren van de dubbele caoociteit
der tegenwoordige motoren, waar
door de me-«nn'fbejd wordt cesClia-
npo de snelheid on te voeren en de
motor-defepicu tol het verlodcne zul
len beiioorcn.
Te Halfweg zal het enJvoteporig
baanvak verdwiinert en tevens an
dere ej-beterirtgen tot stand wor
den gebracht.
Wanneer bii de invoering van bo
vengenoemde reorganisatie het baan
vak Hatfwesr—Haarlem zal ziin om
gelegd zoonis tusschen Sloterdük en
Halfweg reeds is geschied Cn dc
Maatschannii on deze baanvakken
als Locaal«xtorweg zal zijn erkend,
zal het verV^r^wezen tus«hen Am
sterdam. Haarlem en Znndvoor*. een
belnn«»riike schrede vooruit hcbb-Vi
gedaan.
De bestelde nieuwe 1ste klass.1 ru-
tuigen de uitbreiding der reml&ts.
het niet dnbbi-'LRn.wr uitn'sfen der
omritten vnn het viaduct naar Zand-
voorl on de sredeelleliike verbreeding
van de Antb*-«draal te Haarlem
kunnen leeds als voorlooners dezer
reotver. saiKsdannon worden be
schouwd.
LEZING LIJ DE BOIS.
Woensdagavond hield de heer Theo
van Doesburg een voordracht met
lichtbeelden over „Het Aesthetisch
bes-insel in verband met de moderne
beeldende kunst". Het auditorium
waa kloin. maar belangstellend.
Bii ziin inleiding noemd de hoer
Van Doeeburc hot betreurenswaar
dig. duit Sn venechlPende bladen zoo
dikwerf over Beeldende Kunst. d. w.
z. Schilder- en Bseldihouwkunst.
werd geschreven door Dersopen. die
vaak gflhèe] nnest die kunsten ston
den. welke omstandigheid verder
werd gehekeld. De Bouwkunst vond.
volgens hem. gewoonlijk beter ont
haal Milkhaar omdat daar de eiscli
voor beonnJdc vakkennis meer voor
de hand ligt.
Komen/1 lol de svntliese van Beel
dende Kunst, kon de heer Van Does
burg zich best bagri»oen dat dc hui
dige meuechhevd dooi- de zoo ver-
schillende kne<ukritjeken zeer ver
ward en ontsteld moet staan, tegen
over de uitingen on de ten ei nen der
Beeldende Kunsten, en niet he: minst
tegenover het aostholisch beginsel
der moderne beeldende kunst,
met name dat der kubistische on
futuristische richtingen.
Na een kleine hisiorische beschou
wing. waarbii de heer Van Doesburg
in het koit deed uitkomen, dat zoo-
we! bii Gothisbe. vroeg «Ti laat
Renaiasansislieche ate bii latere kuri-
stenaan*. Uyt V011 on Césanne
toe. st./ide 6Chiinwaard.?n aan de
oonroositiën deel het)b?u gehad,
komt hii tot het wezen der nieuwste
kunetnitineen. die bedoelen dc
schooiihA<lS'-e»f roeringen alle^" on
te wekken door de beeldende gedach
te. die in dc geschilderde of geheeld-
homvde samenstelling zelf ligt. zon
der een ie zakeJük verband me; dc
idéé der voorstelling, met gods
dienst. met >v"«n>ectief of met de
gel teel e natuur.
Dat nieuwste kunstwezen streeft
naar absolute aeatliot)6Che zolfsfan-
dighcid waariJii dc dingen dozej'
stoffel like wereld wel aanleiding tot
com noneeren kunnen wezen, doch
v-der etoanliik geen beteokenis heb
ben.
roodt;ikeIi>k vlooit uit de/.o ab-
middel tot beoerkhig van de echriif-
woede. En een derde bestaat in de
verhoging van de lakken Zelfs liet
verlakken i» zeventig wrooeul duur-
d«- daai-mee sliHfi de marktwaarde
van den ernst.
Van marktwaarde eesorokan ik
heb in tleaja zwaarwichttee rubriek
al eens beschreven, hoeveel one en ton
er komen on de hoofds«im van de
nlaats In den «ciKiuwbnrg stedelij
ke belastIre» vesti«irfl. orocrsnMtia
tekstboek ie bii geval cm toonre'
kliker. I.ang/»merhand gaan we bli
gewone bandelsssken dcn®?lfd<m
kent ïriL Tof diwvr stond 00 de
nota ftlfeen gedrukt 7. c <rc 1 5 ets
Nu zet menigeen er bii: Incasso
kosten 15 ets. Als 't elan door
gaat om een auantitatief-profircusie-
ven aasoriis in te voeren, dan zal on
datgene wat bii avond gekocht werd
een bitelag worden berekend: Gas
10 da. Wanneer ie eenmaal aan zul
ke vaste oosiie» gewend bent. is ei'
niets vreemds meer aan. En wat een
onbegrensde moaeliikhedcn oiitmon
zich voor onze verbaasde blikken
Birvoorbedd. dc zonn van de- le- j
vftraucler gout studoeren. moor dc
kosten ziin ham wat iieoc. Kan er
nu iels eenvoudiger» ziin. dan oen
voste aanteekening on dc nota's aan
de klonten Studie zoon 25
Cts. Of. wanneer de doclitor een veel
belovende musicienne te O n 1 e 1-
ding nfano dochter 20 cts.
..Waarvoor dat verschil zal
iemand vragen. Omdat vpniwenwerk
aitiid wat. lager betaaki wordt, dau
dat vnit mannen.
Hot terrein van dc II. F. C dat
een naar uur lang in gevaar heeft
verkeerd voor bouwterrein tc worden
veTkavdd. biiift in ziin geheel en zal
ook wel voor afzienbareu liid vueibal-
velrt bliiven. 16 de huur wat laag.
ocl) dan kan die allicht wat ho-jcer
worden de ooiven re', van dc belas
ting oo dc oublicke vermakelijkhe
den ia óók niet te verachten. Zoo'n
mtooi veld in de burnt vindt de voet
bal club nooit weerom.
stroeve bli hilder- en b eldhonvr-
km e<-n komen t-a decoratieve
waarden voort, da' zich lmi'-""ieus
nnn het karakter der moderne bouw
kunst zal kunne»» aannnssr-u fwrlka
knust echter steeds meer of mm aan
beuanldo ehschen van Moffeliikiiei.l
e» doHiraticht-d zal gebonden blii-
ven.
De kubtet en ook de futurist heeft
ren kU rc-onu>tri»ch niigancimunt. van
wftnriut gebonden (Picn»so) of on
gebonden (Kandirvkvl on svmbolteee-
rend wordt vérder gegaan onder het
RtTeven naar harmonische ocbeelon.
Ate we het goed bezrenen hebben
is het boverertemnde d»> hoofdgedich
te vnn hetgeen dcor den lieer Van
Doeeburg m'-t duideii-kc stem werd
voorgedragen.
Het k»n hier niet de kwestie ziin
of we bet daarmee en met ver ciiil-
len/te verdere beschouwingen eens
ziin. Maar wel mag men de schou
ders onhaleu bii ve—eliikingen. die
een ..Michel Anzelo" ..kwaloncen"
doen 1. eet on, of eozogden die alle
Eu'roneesche iirniwkunst als karak
terloos stom nel en
In 't algemeen was de bewiisvoe-
ring niet erg Kte--ie boute wooiden,
en aood'ictie ke-<li>n die alonbeid niet
vergoeden. Oel^ do lichtbeelden zul
len voor verschillend pn der aanwezi
gen ni-'-t altcoluut overtuigend ziin
geweest. En dat niet alleen omdat do
kleurfnctor daarbii ontbrak.
G. KERKIIOFF.
Het Tooneel
„P omarius'. Comcdio
van Air. C. P. ven Rossom.
Do<r.- ,JBet Neder'. Tooneel
Ate. iii'. blijspel beeft Jan C. dc V'o»
gejubeld in A meter dam. Den llaaj c-n
eenlge andere sleden
Do opvoering h:er in Haarlem was
niet aangekondigd als jubileum-
voorstelling; (twee jubilea binnen één
week is ook we! wat vso! voor ons
schouwburgpubliekmaar toch
hee rechte ei d en ganse hen avond een
bijzonder opgewekte, bijna feestelijke
stemming h> de goed-gcvuldo zaal.
Jan C. werd bij zi-u eersteopkemriz
met appiaus begroet en ook verJcr
herhaaldelijk bij open doek toege
juicht, wal tevens ren bow ijs was,
dat bei stuk als z©odanig_i«siceg.
Na hoi tweed© bedrqf"— vóór da
pauze sprak de hoer van Gasteren
een kon hartelijk «oord tot den
lieer de Vos en reikte ©en krans na
mens enke.e kunstvTiendcJitfautiia
uit zijn e»g«n naam nog een bloemen
hulde, waarin ook mevrouw dc Vos
mocht doelen.
Ouzo schouwburgdirecteur zokle
o.a. lvoe het hem groot genoegen dood
d/at de heer de Vos met d i t stuk
hier kwam en zeker heefl het waarde,
dat cms publiek kennis maakt met dit
work van eon jong Hoilandech auteur
dat door één van onze bcsie acteurs
als jubileum-stuk werd gekozen.
Toch biedt m.i. de rol ven Pcma-
riu» niet de gelegenheid aan" Jan O.
dc Vos om zijn hoogste kunnen to
demons', reeren.
Do Vos munt uit in n a t u u r I ij h
«pel. Eu t« fijn karaktet'pei. Voor
hv. vcraio nu vond hij a's Poroartus
ruuuscnoois gertigciiueid, lioch do
roi l.cl goan plaats voor liet fijn ge-
nuanceerde sj»ei, dal (Schijubaa:- vnn
liet werkelijke leven afgezien, echter
de essence geef', vau nut werke
lijke teven, dat waar het op aankom
om aard cn wezen van dc voorg»
eutidc figuur ie uoen begrijpen. Do
Vos kan dat uh> knap: door een enkel
toontje, een kleine nuauceering in
gebaar of stembuiging ons «vm kiik
geven op het karakter da-, hij épéeeit.
De figuur van Pomurius is grot
opgezx- zijn verschiLende uitingen en
gedragingen zijn niet geli->? ver-
kiaard.
Toch dit zij in de eerste piaats g -.
zegd Js het stuk in zijn fleurigheid
en zijn humor een aanwinst voor one
tooneel. Vooral het eerste bedr.jr i-i
uitstekend tooneel: al.es loopt daar
gc-niakkeiijk cn iiatuurlijk, dc> ver-
schillende tooneeien ontwikkeien zich
ais vanzelf uit wat voorafging, he'.
is een knap stuk werk.
Later zakt hot stuk: in de tweede
acte neemt de schrijver zijn toevlucht
tot de oude truc van één der spelen-
deu aan dc deur te doen luisteren en
de laatste scéue, waarin de officier
van justitie door een agent gearres
teerd wordt als vermeende mbrek- r,
gaat ver over hel waarschijnlijke
Van diezelfd,: meen ine is miin
neef Ja an een eezeten landbouwer,
die «"-nlaiws over was en meeelnc
naar den voetbalw- -triid. Of «-hoon
hii met lxjeronroiwihféd trezesrd liad.
dat n! die tnwnrti: aan zoo'n hal
hem niks kon schelen, keek h» er
ion Aandacht ie naai. dat ik ;i:et kou
nalaten hem ee,n boette tv nlao-n.
Maar het srel had ziin L.•lanaw'c■!-
lino niet. „Non neef", «ci hii. .'I; re
kende net uit. hoeveel 'ko. -. /i iedftiu-
on henwen V.-«n 't is ouur zonde van
de mooie wei."
Eenmaal over uit boerenstnndnunt
heen kree(? hii toch wel schik In het.
snel. Alleen vond bii inmmer. dat er
«or» w )»:c holten In 'I /loei kwamen
Hoe brééd Is zoo'n dinkie T' vrooe
bil. ..Zeven meter", rel ik. Dat viel
hem tocli weer rnce. wnm ®óo br>yil
waa de staldeur thuis niet eerj». Tccli
onnerde hii het dcnklieehl. oen de
(mal nn wielen \e zotten en aan (ie
nanvAlle>« be; recht to craven, hem
wat te verschuiven. nJs iemand van
hun n.-.rtit wat met den bal aan
kwam.
Ook hart hii vco! mcdcliiden m. t
de crrensrechterB. die I-.-i.t .--s» bet lini-
He holten. met een kimh-rvlncr-etir
In de hand. Zet die keicis r»u c-
neerd", eraf hii in ovvrwet-ine.
Met trenoeeen stolde ik me d«?
orenerechterfi voor. <>o een hand-
enlonlo Inne,, de stroen riidend oi.
al» 't Rnnndc. In eostrekton draf.
En erroot was ziin comnassie met
den scheidsrechter, (lie wat zwaarlii-
vicr was uitorevallen. „Dio zal dor
nou wat van kriicen". vréésde hii en
onnmde !iet denkberid. hem or> oon
heel hoocen etccl to reUcn. midden
od het veld.
Misschien zullen de voetbalveren»!-
ei neen dezo nieuwe denkbeelden nut
dudoJiik ocnlieizen do memcliea
ziin nu eenmaal zoo conservatief.
Toch beeft de crodocble. om den
actiei'terocbter boven OD een 6c-crt
van ooievaarsnest U zette" voel
aantrekkeiiikavooral wanneer het
mibüeic den armc-Ti man te liif wil.
li', hii er Vedict. FIDELJO
