HARLEM'S DASBLAO Qe Europaesche Oorlog TVtf££D£ BLAD Dinsdag 16 Januari 1617 OM ONS HEEN No. 2260 D9 Daim Meerenüerg. Toen onlangs in een viersler in dit Dlad een opmerking gemaakt was over He; verzet legen den naam Meer* unberg. kwam een paar dagen later Prof. van Walsem. de directeur van dat gesticht, op mijn kantoor en bracht eenige kleine brochures mee, overdrukken van redevoeringen of ar- tikelen. die verba r.d houden met dat onderwerp. ,,'t Gebeurt meer dan eens." zei hij, „dat wanneer familie leden mij komen spreken over de op neming van een zoon of dochter, soms de iiefstc van het huis, ze door him triinen zeggen en het ergste van al les te nogdan val ik hun in de reden en zeg„laat ik u eens helpen het ergste is nog, dat de patiënt naar Meerenberg moet!" l)oo me het plezier, zei hij daarop, 01'ze boekjes eens te lezen, ze zijn maar klein. En toen was bij, met zijn opgewektheid en zijn wondere optimisme, de trap at weer af Na dien heb ik do boekjes die hij achter liet bestudeerd. Of ze mij hebben te ruggebracht van de meening, dat aan een krankzinnigengesticht, welken naam het ook diraagt, zelfs wanneer bot naamloos blijft, altijd het odium zal kleven van den waan van 't pu bliek, dat zielsziekte niet alleen een kwaal, maar inin of meer ook een fout is? Do vraag blijve onbeantwoord. Dal er aanleiding blijft bestaan om de menigte beter te onderrichten, kan ik volhouden, terwij] die vraag blijft rus ton. Kier ia in elk geval meer dan ge noeg reden om de meening na te gaan van iemand als van VValsem, die zijn leven in het krankzinnigenwezen doorbrengt en al zoovele jüren lang de I lessen van zijn gevoel heeft aangevuld, (toros gecorrigeerd misschien, met de vruchten van zijn etudie en ervaring. Het Is de moeite waa^d kennis te ne- men van wat hij over den naam Meer- I en borg te zeggen heeft. In October 1915 schreef hij een arti- I kei fn Het Ziekenhuis' over epec'a- Itseerlnsr in ziekeninricMingen en hare schaduwzijden, waarin hij er op wijst, dat krankzinnigheid en tuber- culoso. ook al zijn zij genezen ver klaard. voor het hereiken of het be- I zetten van eon maatschappelijke posi tie een niet onbelangrijke ongunstige factor blijven. „Nu heeft men door al lerlei kleine middelen getracht, de uit 1 dezen toestand ontstane stempeling van het individu te verminderen" door niet te spreken van gesticht, maar van stichting of inrichting, combineert sanatoria voor zenuwzieken met de verpleging van lijders aan stofwisse lingsziekten, met chronische ziekten in 't algemeen of stelt ze open voor ros'tbelioeveriden. Eigennamen wor den gegeven aan de inrichtingen om hun dool ee>Tii£6zins te m-aakeeren en als ze van kleinen omvang zijn, geeft dit wel baat, maar betreft het zeer grooto inrichtingen, dan wordt de naam yoo spreekwoordelijk, dat die remedie erger Is dan de kwaal. Een naam te kiezen, die ook reeds voor an- öere doeleinden gebruikt wordt, kan groot voordeel hebben daarom is het allergelukkigst, dat het krankzinni gengesticht Wolfhez® en het dorp Woilheze denzelfden naam hebben. Het onderwerp zat hem hoog. De lezers van „Het Ziekenhuis" hebben nog een iweede beschouwing erovar kunnen lezen onder den titel „Kwet sende namen Die begint aldus „De namen ..krankzinnigen'* en „ge slicht" hebben voor het gevoel der lij ders anri geestesziekten, voor zoover hunne ziekte niet tot een afstomping van het gevoel geleid heeft, een zeer ona.invernamen klank." En verder: „Niet genoeg is het voor liefhebben- do betrekkingen, dat zij weten, dat het dierbaarste, ct-n echtgenoot, een kind. door geestesziekte aangetast is, wellicht met ge-ring» hoop op herstel, noon, dat kind, die echtgenoot a o[- f i c i c el gesKempeW als krankzin nig, en door zijn verblijf in een „krankzinnigengesticht" wordt bet telkens en telkens weer opnieuw ge stempeld. „inrichting voor geestesziekten' wil de schrijver voortaan van grooto gestichten zeggen en, dan den naam doen samensmelten met dien van do plaats, waar de inrichting gelegen is. „Ik hoop het dan nog te beleven, dat wanneer aan de betrekkingen van eon onzer patiënten de vraag ge steld wordt, waar hun vrouw, hun zoon verpleegd wordt, deze vraag be antwoord kan worden met een ten- toudig: „te Santpoort" en dat voor wie dan nog nadere inlichting noodig heeft, deze verstrekt kan worden in 'dezen vorüi: „daar is een Inrichting voor geestesziekten". Prof. van Walsem heeft, ik mag wel zeggen do vriendelijkheid, om Iter een juridisch bezwaar te noemen, namelijk, dut ln de wet nog altijd van krankzinnigen en van krankzinni gengestichten wordt gesproken. Dan moet do wet maar veranderd. Wet ten slepen immers altijd, uit (len aard van hun bestaan, zich achter de verandering in de opvattingen voort. Daarna komt van Walsem, tot uiljn genoegen, met een beschou wing over de opvoeding van 't pu bliek, di$ 'n ons vlorsterretje al even werd aangeroerd. Sprekend over „de waardooring van de psychisch zie kon", zegt hij: „Want wie toch, als ik, dagelijks, ik moet helaas zeggen, do grofheid ervaart, waarmede te dezen opzichte gedacht en gespro ken wordt, ik zeg niet door leden van den vijfden 9tand, maar die lie- i den, die zich rekenen tot de dragers der hoogere beschaving en da', kruch- tens hun geprivilegieerde posities ook behooren te zijn, onder wie, ik zeg dit met een dubbel helaas, de medi- c jnmeesters niet ontbreken, die weet dat slechts langzaam hierin veran dering kan komen". Dit denkbeeld der juiste waardee ring van geestesziektc-n (en dus ook van geesteszieken) vindt nog verster king in een derde beschouwing van Prof. vari Walsem over den gestichts- bouw. Ofschoon het op 't eerste ge zicht zoo lijkt, dat die niet veel met elkander hebben uit to staan, blijkt deze opvatting bij 't lezen van den overdruk al spoedig onjuist te we- I zon. Of heeft do eisch, ora de gebou- i wen zooveel mogelijk aan den open baren weg te plaatsen, niets met de leiding der meening van het groote publiek van doen'? Ik zou wel mee- j nen van ja. „Zooveel mogelijk van uit de dagverblijven der patiënten en j vanuit die voor bedverpleging uit zicht op den openbaren weg". Strijd tegen de isolecring, bedoelt de schrij ver, daarom wil lib cn1-. een inrich ting zoodanig, dat men, practisch gesproken, te allen tijde bezoek kan ontvangen, „Er moeten zijn min of j meer van de afdeeling afgezonderde bezoekkamers, gezellig ingericht met vrij uitzicht, van telefoon, wasch- en drinkge'c genheid en aangrenzend closet voorzien, een plaats waar men vrij te. met kleine attenties, zooals een goed gaande klok en daarnaast de vertrekkende treinen, opdat men den tijd rusiig en geheel kan gebrui ken enz. enz. In Engeland zijn veel ziekenhuizen, die voor elk Louest. man altijd openstaan en in Amerika is dit, meen ik, ook met gestichten het geval. Is zooiets in Nederland gehoel onmogelijk? Hot moet natuur lijk niet vvoideu een voor patiënten Innderbjk bekijken, maar 6en open leggen van onzen arbeid aan o-ken weldenkende". Natuurlijk is het onnoodig, in het raam van dit artikel, daarop nog verder in te gaan. Met „den naam „Meerenberg heeft het al niet meer te maken, maar wel met de opvoe ding van liet publiek tegenover de verpleegden, omdat dezen naar den onvermijdelijfceu indruk der wande laars. veel verder (ook in maatschap- pelijken zin) van hen af staan, wan neer zij zorgvuldig achter hooge muren zijn geborgen, dan wanneer zij wonen aan den openbaren weg. Natuurlijk klinkt zoo'n nieuwe ge dachte aan velen vreemd in de ooren. Dat doen nieuwe gedachten al sedert het begin van de wereld. Jammer maar, dut we van die feitelijkheid nog zoo weinig geleerd hebben en altijd maar weer opnieuw de nade rende nieuwe gedachte (ik zeg niet critisch, want dat is altijd noodzake lijk) maar wantrouwend bekijken. Het grooto gevaar, waaraan iedere leider van welke inrichting ook blootstaat is dat van in de eenmaal georganiseerde omgeving te verstij ven. Van Walsem heeft daarvan geen nood, zooals blijkt uit een voor dracht, die Ik vind in de vierde brochure over het gevoelsleven van verpleegden in ziekeninrichlingen oo grond van het begrip mondige menschheid doet hij daarin een reeks van vragen over de in ziekenhuizen bestaande regels, „waarvan er sommige wellicht in. geen tientallen van jaren herzien zijn.** Wie zoo warmhartig is heeft het recht, belangstelling te vragen voor afschaffing van „den naam Meeren berg". ook van hen, die over de prac- tische resultaten van die verandering minder optimistisch denken, dan hij zelf. J. C. P. President Wileon en dol schan belde oordeeten, hl] toone, v r e d e s b om i d d e l i n g. hij heeft de macht er toe, zijn goeden Uit Washington wordt nog gemeld wil aan n ulralo en vijandelijke vol President Wilson te voornemens ln 'n ken door aan do deportaties uit Bei verklaring ten aanzien van de hem gië een einde te maken en zijn po- door de regeering»n van beide groo-, gingen te staken om de Polen te pres- pen oorlogvoerende mogendheden too-sen tot zijn leger toe to treden, hij gezonden nota, ©Peiling te nemen. Do toone zijn moed en zijn verantwoor- verzending van dezo verklaring aan dolijkheidsgevoel jegens God. door te do regeeringen van bedoelde mogend-1 verbieden dat aan do burgerbevol- hedeu zal evenwel van de houding king voortaan onnoodig ellende wordt van het congres afhankelijk zijn. DeKoningvan Beieren aan het woord. Do Koning van Beieren seinde aan Keizer Wilhelm: De krachtige woorden, die uwe majesteit in verontwaardiging over het aanmatigende antwoord van on ze vijanden tot het Duitsche volk heeft gesproken, wekken levendigen weerklank in ons aller harten. Met uwe majesteit deelt het geheele Duit sche volk in den ijzeren wil om den overmoed van de vijanden te breken. Ik weet dat ik spreek namens al mijl» Beieren, als ik uwe majesteit ln deze van noodlot zwangere ure opnieuw verzeker, dat wij ln onwankelbare hondstrouw den ons opgedrongen strlid willen voortzetten om den vré de af te dwingen, dien de vijanden ons thans nog weigeren. Met hun oorlogsbedcelingen onthulden onze vijanden hun grenzelooze veroverings zucht en den wil, ons en onze bond- genonteri te vernietigen. De neheele wereld weet thans wlen de achuld treft ean dezen vreeselij- ken volkerenstrijd, wie na dertig maanden strijd de verantwoordelijk heid draagt voor verder bloedvergie ten. Wil waren tot overeenstemming bereid. Onze vijanden willen dit an ders. De heldenmoed van onze zege vierende legers, de offervaardigheid vnn het geheele volk zullen ook ver der eiken aanval, elke list van on/.e vijanden trotseeren en zullen ons tot de overwinning, tot den vre de voeren. God zij ook verder met ons en onze rechtvaardige zaak. LUD- WIG. Een legeroidevanden Koning van Bulgarije. Deze legerorder houdt in, dat de koning mededeelt, dat het vredes voorstel der ceuirulen door de v.jaa den afgewezen is „in hun Qnlesch- bare begeerte om nog meer onschul dig bloed te vergieten. Zij willen met opgelegd Tenzij hij eenlg teeken geeft, dat hij een dezer richtingen uit wil, zul len wij de ernstigste reden hebben om te twijfelen aan de bekeering van den man. die den oorlog in 1915 heeft verooraakl". Sympathiebetuigingen. De Duitsche Keizer ontving van den pres,dent van den Rijksdag, van de Kamers van Koonhandel te Hamburg en Frankfort a. d. Main en den Bund der Landwtrte telegrammen met sym pathiebetuigingen ,zi5n mani fest, waarin de Kelzgr rch uitsprak over de vredesvoorwaarden der geal- leerden. DePausende vrede. Een part. secretaris van den Paus is, volgens de „Daily Mail in Zwit serland aangekomen. De secretaris moet met een belansrrijke missie be last zijn Men brengt het Ln verband met de Duitsche vredesbeweging. Van da oorlogsvelden. Ook heden slechts kleine krijgsbe drijven. Op bijna alle fronten heer- sclien dan ook slechts weer sneeuw en mist. Alleen is in het Duitsche stafhe- riebt van belang, dat de Centralen nu het laatste verdedigde punt ten Zuiden van (le Sereth aan de Russen en Roemenen ontrukt hebben. EEN ENGELSCHE BESCHOUWING OVER DEN MILITAIREN TOE STAND. Kolonel Repington. de militaire medewerker van de Times, zegt in een beschouwing: De toestand ln het Westen is deze. dat Duitach- land 128 divisies tegenover ons heeft en dat het aantal Fransche, Engel- sche en Belgische divisies, zelfs als men rekening houdt met de wisse lende sterkte van een divisie aan weerskanten, nog niet dusdanig is, m, „u,™ mei Ml een, bes"**™ ta ?»»»»;- al.oen opnieuw 0112c niet lang gele- 'enden oorlog belooft. Voor den O den ,11 Maoedotué bevrijde bfoilers "I"nen a"°' „dat eE! °v!f de slaven ketenen aanleggen, maar i ""bi van twee of ielfs van drte te- Bulgaarse!» volk heeft .n aardere j Over den Vrede. Over do vied es-aangelegenheden komen nog eenige verspreide berich ten. nog langdurige ling die de perfide vijanden het op leggen. De Almachtige is met ons, want het recht is aan onze zijde". Een Engelsch oordeel over den Duitschen keizer. De „Westminster Gazette" zegt in een bespreking van den brief van den Keizer aun Bethmaun Hollweg: „Wij twijfelen er geen oogeubnk^aan dat deze brief door den Keizer aan den Rijkskanselier is geschreven, het is echter onmogelijk te gelooven, dat dit het eenige of het belang- r ij k s 1 e stuk is, dat tusschenbeide gewisseld is voordat de vredesnota de wereld werd ingezonden, want er is oen merkbare hiaait tusschen de welwillende bedoeling van den briei en de uitvoering in de nota. De Keizer en de Rijkskanselier, die naar men verwachten mag, op de hoogte zijn van den toestand, konden niet ver onderstellen, dar een bloot aanbod om te onderhandelen, voorafgegaan door de bewering, dat de Duitsche legers, die overal de overwinning bobben behaald, „de wereld kunnen bevrijden" of „haar bevrijden van haaf lijden", zou worden aangeno men, tenzij dal hun vijand bereid was zijn nederlaag te erkennen. Op deze voorwaarde zijn aüe verove raars bereid geweest „de wereld te bevrijden". Do geschiedenis is vol van Hun jrlotseUng bekeenng tot ue menschelijkbeid oj> het oogenblik dat het voor hun overwinnende lagers voordeelig was het vechten te staken en hunae oorlogskaarten te bevesti gen. Er waren in dit opzicht geen grooter menschenvrienden dan Na poleon en Bismarck. De bewering, dat men heeft gezegevierd is fataal voor dia. dat men handelt „volgens zijn geweten en wegens zijn verant woordelijkheid voor God Het verzwijgen van de vredesvoor waarden kon moeilijk andiers wor den opgevat dan als een bewijs, dat bij mededeeiing ervan zoude blijken, dat zij niet die van een menschen- vriend maar van een overwinnaar zoude zijn. De Keizer en de Rijkskan selier kunnen niet zoo onnoozel zijn, dat zij dit niet weten, zij moeten we ten dat zij de rol van veroveraars met onoverwinlijke legers moeten op geven, wanneer zij de rol van men schenvrienden willen spelen. Do Keizer make zijn voorwaarden bekend, zooals wij de onze hebben medegedeeld, de wereld kan dan lus- tijd mogelijk, om in het Westen vlottende strategische reserves in de schaal te werpen, die zif nu tegen Roemenië gebruiken, en als wij ln 1917 tegen den vijand slechts een ge ringe overmacht in het veld voeren, kan niets meet dan een gering suc ces redünkerwijze verwacht worden Te'kens opnieuw is de stelregel van Nelson, dat het aantal alleen den vijand vernietigen kan, Juist geble ken en bi'gevolg moet het ons hoofd doel ziin. dat aantal, zoowel aan manschappen als aan kanonnen,, te verkrijgen. Daarna spreekt de militaire des kundige over hel feit, dat anders schrandere politici met deze dood eenvoudige theorie niet meegaan en over verschillende expedities, waar in troepen versnipperd worden. Se dert de conferentie te Rome begin nen wil echter te hopen, dat wii goed op weg zijn om den raad van bevoeg de soldaten on te volgen, onder wie Cadorna en Robertson een voorname plaats innemen. Als men aanneemt, vervolgt kolonel Repington, dat onze oorlogsindustrie thans ln haar vollen omvang werkt en daarmee zal voortgaan, hebben wij hard gebrek aan meer divisies. Wii kunnen die oo drieërlei manier krijgen ten eerste door zooveel mo gelijk divisies naar het westelijke front te zenden, die elders verspreid zijn ten tweede door het Duitsche stelsel tot uitbreiding van het totaal van hun divisies na te volgen, en ten derde door in Engeland en in de koloniën geheel nieuwe divisies op te richten. Het oorspronkelijke plan van Kitchener, om voort te gaan met de ontplooiing van nieuwe strijd krachten, is gaandeweg verloopen in den recruteeringswarboel op het eiru de van 1915. En zelfs nu is er nog niet geheel en al orde geschapen. De militaire deskundige schrijft de verantwoordelijkheid voor de verlen ging van den oorlog toe aan de partij ln het vorige kabinet, die meer op den handel dan op do overwinning bedacht was. Die bezorgdheid voor den handel voerde den uitvoer in En geland in 1916 tot 500 millloen pond sterling op, wat bijna een record cijfer is, maar welk voordeel trok men van het bereiken van dat cijfer ten koste van oen verlenging van den oorlog, die een uitgave van 2 milli ard pond sterling in het jaar mee brengt. Engeland Het 4.000.000 man op militairen leeftijd in het burger lijke leven, donk zij de achterdeurtjes 'die de militaire dienstplichtwet open liet. Geen militaire politiek is ooit meer „penny wise and pound foo Hsn" (d<i zuinigheid die de wijsheid bedriegt! geweest. Wii hebben nu, gaat kolonel Re pington voort, een regeering, die aan het bewind Is gekomen met het doel, orn de>. oorlog te winnen en wij wachten vol vertrouwen de maatre gelen af, die de toestand eischt. Wij hebben nog 60 divisies in het Westen noodig en kunnen die krijgen door onze toevlucht te nemen tot een van de drie aangegeven middelen. De mannen ziin er. En naar alle waar schijnlijkheid zal de verschijning van die nieuwe divisies in het veld den oorlog beslissen. Verspreid nieuws TER ZEE. De Russische vloot ondernam zoo meldt een Russisch bericht een tocht in de Zwarte Zee en boorde 40 Turksche zeilschepen, geladen met levensmiddelen voor Konstantinopel. in den grond. Wolff meldt, dat het Deensche stoomschip Tuborg (2050 ton) door een Duitsche duikboot is den grond geboord is. De Deensche stoomboot Thyra werd naar een Duitsche baven opgebracht 't Wolffbureau ontvangt via Bern de mededeeling, dat in de laat ste weken 90 koopvaarders door dufk- booten der Centralen vernietigd zijn. daaronder zijn 30 Fransche koop vaarders. 't Centraal comité van Fransche reeders heeft medegedeeld, dat de geheele Fransche handels vloot dreigt te verdwijnen als de werven niet spoedig tot aanbouw van nieuwe schepen mogen overgaan, het eeen nu door de regeering verboden is ln verband met de industrie voor oorlogsmateriaal. Wolff seint uit Weenen: Maan dagmorgen werd in de Adriatische Zee, bij Dalmatife, een kleine passa- glersboot, de „Zagreb", 500 ton, door een vijandelijke duikboot zonder waarschuwing in den grond geboord. Dertien man der equipage en dertien passagiers zijn om 't leven gekomen. UIT GRIEKENLAND. Uit Rome wordt bericht, dat generaal Von Fal- kenhayn te Larissa ls aangekomen, om te eonfereeren met koning Con- 8tantijn. De oorlogscorrespondent van de „SecoJo" en „Messagero" seint uit Saloniki, dat Von Falken- hayn volgens een rnededeeling. daar van zeer bevoegde zijde ontvangen, onlangs te Kavaila aan boord van een Oostenrijkschen onderzeeër werd overgebracht. Na een kort verblijf te Athene, om te confereeren met ko ning Constantijn, was bij naar La rissa vertrokken, waar hij thans nog vertoeft. Dit bericht zou het geheim verklaren van Von Falkenhayn's be wegingen sinds zijn naam niet meer voorkomt op de officièele leger- berichten. UIT POLEN. Het Wolff-bureau meldtBil de in het paleis te War schau plaats gehad hebbende ope ning van den voorloopigen staats raad in Polen, hield gouverneur-ge neraal Von Beseier een toespraak, waarin hij zelde. d»»t de staatsraad een dubbele taak heeft een nieuwe staatsorde te scheppen als grond slag voor de nationale en vrijzinnige ontwikkeling van het land, en vooi dit t&nd de nieuwe vrijheid te verze keren. Aan die tnak moet de staats raad ziin geheele kracht wijden. Generaal Kuk hield eveneens een redevoering, waarin hij zeide, dat het Pool&chc volk zelf door harden en offervnardlgen arbeid moet mede werken om den Poolschen staat te vestigen. Wordt dit door het geheele volk begrepen, dan zal de arbeid van den staatsraad den dank van het ge heele tolk verdienen. Hel lid van den staatsraad' Niemo- jowski antwoordde op deze toespra ken met de verzekering, dat de staatsraad de groote taak volkomen begrijpt cn de verantwoordelijkheid gevoelt, en zal pogen de Poolsciie ac tie op te wekken, den raad in zijn arbeid te helpen. Naast den arbeid voor de organi satie van den Poolschen staat zal het vormen vnn een nationaal leger voor den strijd ln dienst van het vader land de voornaamste taak van den staatsraad zijn. DE KRIJGSBEDRIJVEN IN ROE MEN 16. De militaire medewerker van „Les Débats" zegt ln zijn bespre king aangaande de krijgsverrichting in Roemenië De geheele campagne in Roemenië wordt gevoerd door een dertigtal Duitsche divisies, die sinds drie maanden gewikkeld zijn in ope raties. welke uit een militair oog punt bezien van zeer ondergeschikten aard zijn, maar die toch door het slechte weer, de lange marschen en ook door de hevige gevechten nood zakelijkerwijs veel menschenlevens moeten eischen. Do groote concentrische marsch met Boekarest tot einddoel was een kostbare onderneming. Een leger kan niet al strijdend 300 kilometer voorttrekken zonder een groot ge deelte van zijn beschikbare krachten achter te laten. Sinds het innemen van Boekarest Onze Laciii:::!: Zij: Den éenen win ik met kaartspel -> en den volgenden verlies Ut- Hij. Waarom spoel je dan niet altijd den volgenden middag? Eva: Hoe vindt je mijn nieuwen hoed? Caroline: - Keurig ne> Ik had er verleden jaar piecies zoo een. is ditzeHde leger voortdurend blijven vechten. Gedurende de maanden van het slechte weer bleef het oprukken en trok. wat mor juist was. achter de Russische posten om naar de eerste natuurlijke verdedigingslinie, de Se reth. Als men bedenkt, dut deze lijn, dia de zwakste ls, 100 kilometer verder naar achter versterkt wordt door de Proelh-linie. die op haar beurt we der versterkt wordt door de veel krachtiger Dnjestr linie, die aan deze zijde van de rivier ligt. dan kan men daaruit de conclusie trekken, dat (le beslissende operatie noodzakelijker wijze nog maanden lang moet wor den uitgesteld. De Matin bevat een artikol vat admiraal Fournier, die uit Roemeni en KuM&nd terug is. Hei werpt eea geruststellend licin oj> ue kracht ea do plannen van de icgeis van den Tsaar. Fournier dooit mede, dal do Tsaar hem de verzökerin. .:c ;n heelt, dat het meest dreigende ge vaar nu bezworen is en dat de mili taire toestand op den Balk: n bi» nen enkele weken zou veranderen. l>e Tsaar cn de staf zijn bezield met het verlungeu, om te overwinnen tol eiken prijs. Aan de legers van deu vijand zal nu over het geheele front beter het hoofd geboden Kun n wor den. Zij zullen door het vuur, door koude en vermoeienis aanzienlijke verliezen to lijden hebben waardoor zo verlamd zullen worden in hun po ging, om Saloniki to bereiken. Zij zullen zich uilpullen tegen de Russi sche troepen, die onophoudelijk ver nieuwd worden. Admiraal Founuei spreekt ten slotte de overtuiging uit, dat de Duitsche stier ten slotte dooi de slagen van de Franschen en d« Engetechen overwonnen ral worden. DE DUiTSCiiBRS IN PORTUGAL De Portugecöcho regeering heeft alle Duitschers uit het land geban nen en hunne goederen in besiag ge nomen. Die worden thans, naar de „Daily Chronicle n verkocht, en ue upbiongst, die vaak zeer hoog is, zal lot na den oorlog bewaard worden. Dan za- de regeevtng uitma ken of aan de eigenaars liet bedrag kan .worden teruggegeven. Zoo het blijkt, dat zij zich aan verrauerlijka handelingen hebben schuldig go- maakt. dan zuilen zij alles» verliezen. GESNEUVELD. Het tweede lid van deu Duitschen Rijksdag is ut den oorlog gesneuveld de eerste was da soc.-diein. afgevaardigde Franbk, ao tweede de Welf Hans von Meeting. Hij diende in oen W ürtembergsch regi ment, waarin hij aspirant-offuuer was. U ITSCHLANvD EN i f UivUE. - Otficieel wordt uit Berlijn gemeld: Den llden Januari zijn op het minis terie van buitonlandsohe zaken door de gevolmachtigden van het Duitsche rijk en het Turksche rijk een reeks verdragen geteekend, n 'ooi - de de rechtsbetrekkingen tusschen beide rijken op afdoende wijze te na gelen. Het zijn: een consulair ver drag, een verdrag betreffende de rechtsbescherming en wedeizijdschen. rechtstaan in civiele aangelegenhe den, een uitleveringsverdrag, een vestigingsverdi ag, benevens een ver- diag over wederzijdsche uitlevering van dienstplichtigen cn deserteurs van land- cn zeemacht. Verder nog vijf verdragen, bij welke d' bepalin gen der genoemde tsverdiagen ook voor de Duitsche koloniën geldig orden verklaard, r ijrigd naar !e bijzondere omstandigh-de» van deze gebieden. Dezo veiilrnzen zullen het Turkije tot dusverre geldige stelsel der zoogen. capitulaties door n:-en- we bepalingen in OYcreo-°+--">wrHT»g met het moderne Europees-me '•«!- kenrecht vei vangen. QBBN VIJANDELIJKE COURAN TEN. De Times meldt, dat in En geland geen bladen uit vijandelijks landen meer mogen worden inge voerd. EEN PORTRET VAN KONING AL- BERT. Belgische kunstenaars te Londen zullen binnenkort aan de ereenigiag van Engolsche artiesten oen portret van koning Albert aan bieden, door Cluysenaer geschilderd. Do Koning, die voor liet portret ge poseerd beefl, is op liet doek afge beeld in de klioki-uniform met de pet en den cavalorie-nianteL De Bel gische regeering zal bij de overdracht vertegenwoordigd worden deer mi nister Hijmans. Feuilleton (Naar het Engelsch van David Christie Murray). 22) Ja. ik heb nog eeii3 nagedacht o.er die ongeslepen diamanten. Sir .Donald. zeide Hart. lk ben be zig een klein syndicaat te vormen en ik dacht zoo, dat ik met u nog wel ceus zaken zou kunnen doen. Dat zou iri ons beider voordeel zijn. Zoo, zoo, zeide Sir Donald op d:nze)f(len toon als te voren. Er ls een Amerikaan bij mij ge- .wecst in Londen. Hij was naar mij toegestuurd door betrouwbare perso nen en nu blijkt het, dat hij wat men gewoonlijk noemt een multi-million- lUtlr Is. llii bulkt van het geld cn het schijnt, dat hij er wel wat van kwijt wil zijn. Hij heeft mij verteld, dat hij de mooiste diamanten wil koopen, die er op de wereld zijn. Hij heeft de centen en u heeft de juveelen, solde Hart, terwijl hij vergenoegd in fijn handen wreef. Als ik u belden nu met elkaar in contact kon bren gen, zou het nog eens de moeite waard ziin voor ra». Zoo, zoo, antwoordde Sir Do nald. zoo zoo, meneer Hart. En nu heb ik gehoord, ver volgde Hart, hoewel ik niet go- wend ben om alles te gelooven wat mii verteld wordt, dat deze meneer bezig is het hof te maken aan eene adellijke dame. niet meer of minder dan een hertogin. Nu ben ik niet van plan oin hem af te zetten alleen maer omdat hij een multi-millionnair is, maar zoo'n man is in staat om flink te betalen, en we gullen goede zaken met hem kunnen doen. Zoo, zoo, airtwoordde Sir Donald. Del schijnt oen mooie kans te zijn. Maar ik zal u moteen maar zeggen, meneer Hart, dat ik persoonlijk geen zaken meer met u zal doen. De stee- nen dio ik nog over heb, behooren aan mijn pup:!, juffrouw Julia Vicars. De etsen en die u al hoeft, heb ik van haar vader vlak voor zijn dood ont vangen als afdoening van oen schuld van jairen geleden, waar ik eigenlijk niot meer op gerekend had. Ik heb ze natuurlijk aangenomen, maar ik ver wachtte cr niet veel van, en nu biijkt het dat w tienmaal zooveel waard zijm als noodig was om de schuld af te doen Ale de atcenen dne ik nu nog over heb, evenveel waard blijken te zijn, zal ik mij ten minste niet be zwaard voelen. Bezwaard, bezwaard 1 riep Hart uit. Natuurlijk niet I Ik geloof dat u er nogal wat over hooft. Sir Donald Ja, antwoordde de ander rus tig, ik heb noga] wat van die stcenen over. Als u vanmiddag bij ons wilt blijven eten, kunnen wij ze vanavond wel fv-ne bekijken. Heel gaarne, zeide Hart. U krijgt maar oen eenvoudig maal, zeide Sir Donald. Ik woon al- Ken samen met mijn nichtje en mijn pupil. Dames-? riep Hart uit. Als u mij zeggen wilt, hoe iaat fin waar ik ver schijnen moet, zal ik erven naar mijn hotel gaan om mij te vorkleeden. O, da: is heelemanl niet noodig, zoide Sir Donald op gemoedelijken toon. Ik houd er wel van om mij net jes te maken, zeide Hart. wanneer er dames bij zijn. O, best, antwoordde Sir Donald- Dan zal ik het ook maar doen. Hij bepaalde den tijd en de plaats voor do ontmoeting en do diamanten- koopman ging hoen. Sir Donald bleef achter in een opgewekte stemming, zoodat de augetig malcenda visioenen van do laatste dagen heelemaal ver dwenen. Het viel niet te ontkennen dat hij door de omstandigheden ge dwongen was geworden orn het eigen dom van zijn pupal to gebruiken, en om zichzelf niet to verraden had hij leugen op leugen mootem verzinnen. Maar toen hii nog eens nadacht ovor het verhaal dat hij verzonnen had, merkte hl! dat het bul t en gewoon go- loof waardig moest schijnen voor wie hot hoorde. Bij zijn onderhond met Vicars, vlak voor diene dood, was niemand tegecv- woordig geweest, en ofschoon de ge- echuld die hem nog betaald moest wor den, van het begin tot hei eind ver zonnen was, kon niemand dit bewij zen. De financiële criste waarvoor hij" den laatsten tijd zoo bang gewx-osr. was, lag achter hom. De iaatste na werking er van was geweest zijn io- kort bi: zijn bankier, en nu alle» weer veilig en in orde was voelde hij zich in de wolken van blijdschap. Sir Donald was altijd gewend ge weest om ziclLzelf te beschouwen als een vroom mensoh, en hij was er vol komen van overtuigd dat er in de toe komst een »genbi>!; zou komen waarop hij niet alleen alles zou moe ten vergoeden, maar ook berouw zou voelen. Maar hij had nog tijd genoeg en dat berouw kon nog wel een beetje wachten. In dien tueschoutijd was het a! genoeg dat hij van zijn zonden overtuigd was en zoo spoedig mogelijk zijn oneerlijkheid zou trachten goed te maken. In deze stemming ging hij naar huls om zich voor het diner te kleoden on op zijn gast te \vaoh:en- Hart verscheen op de afgesproken lijd en zag er bijna aristocratisch uit in zijn keurig zwart pak. Juffrouw Mac Veigh zat aan het hoofd van de ta fel Bartholomew en Sir Donald spra ken bijna uitsluitend over zaken en lieten de dames aan zichzelf over. Maar toen het dessert op tafel was gezet en de deftig» knecht verdwenen was, wendde Sir Donald zich tot zijn pupil, en zeide Ik zou graag willen dat je nog e«i paar minuten aan tafel bleef, jon ge dame I Het kan zijn dat ik je iets h%el gewichtigs inede te deelen heb. Hij stond op, \orttet de kamer on kwam na owugo oogenblikken terug rnet de vieze, langwerpige doos in zijn handen, die Norman Vioare h«m ge geven had. Hij zette de doos op ta fel, tegdo zijn handen er op, en ter wijl hij zich voorover boog op de ma nier van een spreker op een openbare vergadering, zcido hij op indrukwek- kenden toon Meneer Bartholomew llait, die zoo vriendelijk Is geweest ons dezen avond gezelschap to houden, staat be ltend als óóit van de knapste mcnschen op hel gebiod van juweelcn Hij heeft hier vandaag gegeten omdat ik hem vanavond den inhoud van dezen doos eens wilde laten zien e>n van hem eens wilde hooren hoevool ze waarschijn lijk waard zal zijn. Die mhoud, Julle, behoort aan de rechtmatige orfgeata- men van je vader. Dan, zeide Jessio Mac Veigh, mat schitterende oog»n, dan behoo ren ze aan Julio Misschien niot allemaal, ging Sir Donald voortmaar dat is eon kwes tie die wi] aan liet noodlot zullen moe ten overlaten. Een gedeelte van de nalatenschap is natuurlijk van jou, Julie, zonder twijfel Hot is mijn plicht om te zorjren dat se jo niet ont nomen kan worden. Na zal ik de doos aan meneer Hart goven om don in houd te taxeeren. De twee meisjes .stonden opde jongste danste van plezier en juffrouw Mac Veigh verwachtte dat er iele schitterends te voorschijn zou komen. Sir Donald opende de doos, coi toen ze do verzameling vuile steentjes za gen die or in lagen, waren J -s? e en Julia allebei erg teleurgesteld. Sir Donald glimlachte. Mag ik 7» eens zien? z---de Hart, terwijl hij een hand uitstak. Hij nam een van -Je sleenen op en bekeek hem con halve minuut lang zonder iets te zeggen Toen legde hij den steen weg en nam een tweede uit de doos. Toon hij hem bekeken had legde hij ook deze opzij en zoo ging het ook niet con derde, vierde en vijf de steen. Zijn zak-rzijke manier van doen en de wijze waarop Sir Donald over hem gesproken had, waren ge heel tegenstrijdig mat den eersten in druk dien do metejos van dc onge- sleepon stcenen hadden gekregen. Zij wachtten in diepe stilte af wat er vol gen zou. (*p3(0\«A vpio.vO

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1917 | | pagina 5