Humors Dusiüs
Langs de grenzen.
Is Eirapsesoiis Oorlog.
TWEEDE BLAD.
Zaterdag 27 Januari 1917
VIII (Slot.)
In t Limburgse he
grensgebied.
Er stond voor 't Stadhuis weer een
groepje gereed, om, onder poVitieg©-
lekte, naar liet interneering6tokaal
overgebracht te worden. Toen do
honderden Duitsche smokkelaars en
daarvan verdachte lieden, wegens de
Wijziging der vooi schriften, niet moer,
ale in do eerste dagen, zoo-muur over
de grens mocht woiden gezet, en dc
territoriale beveWiehber moest go-
raadiploogd woeden vóór tot uitzetting
kon worden overgegaan, was in een
paar uur het Politiebureau met hon
derden smokkelaars gevuld. Wilden
de ordebewaarders n'iet u't kantoren
verdrongen worden door de
sche invasie, dan moest men naar een
lokaliteit uitgezien w«u-den. waarin
den aangehoudenen een tijdelijk ver
blijf kon verleend worden. Men vond
du; in een balzaal. Balzalen kunnen
voor veis-K iende doeleinden dienen.
Ja niet de balzaal van dc Holland-
ÉCiie Sto<UiO«iiers op t Haagsche Bin
nenhof door dc Stuten-Genoiual in
gebruik ge .omen? Do Venloscbe bal
zaal is van meer bescheiden aard.
Vóór uuu de straal vind je de ge-
- lagkamer van ©en volksherboig. Daar
zal toon we er kwamen een gezel
schap Duj<ache deserteurs zich lo
i'esto ureeion van do doorgemaakte
w ederwaardlighedk.ii. H?et bleek, dat
dit café'tje voor doze vrijt: Duit-sobers
eon Aantrekkinig.jp uut was, door de
aanweziglio d in d.e achterzaal van
bun tijci-v'Jü opgesloten landgenoo-
ten. van wie voornamelijk de vrou
welijke elementen do belangstelling
dezer ex-oultairen gaande maakten,
trom dc |>olitie strenge consignes
zon*; deelde ml} haar adres In Pro
feld mee, waar 'k bij een voorkomen-
de gelegenheid do verzuimde les zou
kunnen komen inhalen.
'k Vrees eoMer, (Ut daarvan niets
zal komen, went dien avond heelt
m'h vertrouwen in de kaarten een
gevoelige® knak gekregen, door de
mixiedeeltogen, die eon beroepskaart-
legster, m een helgroene blouse niet
overvloedige kanten gekleed, me deed.
Den vorigen dag had zij zichzelf de
kaait gelegd en daaruit gezien, dat
zij op den dug van mijn komst vrij
gelaten zou worden. Daar 't nu al
naar twaalven liep, toonde zij zich
uiterst veiboJgen, dat de overheids
personen geen rekening hadden ge
houden me; hetgeen de kaarten toch
onomstootelijk hadden vastgesteld.
De meestem maakten van den nood
oen deugd en gebruikten hun lijd zoo
productief mogelijk; d. i. niet eten. De
danszaalhouder en zijn personeel had
den geen handen genoeg, om otens- j
wai en aan te dragen, die, ais sup-
piement weiden gebezigd von t toch
alleszins voldoende voedsel, dat v an
gemeentewege werd verstrekt. Maai
de moesten hadden ook geen geriu-
gen achterstand in dit opzicht in te
halen. Want onder het publiek was
er niet een, d;e nog in het bezit was
van een reserve-vetlaag}©, dat in
schrale tijden uitstekend van pus
komt. Chocolade snoepster* waren er
in overvloed. In één uur verkocht do
zaalhoudcr honderden reepen Kwatta
unn zijn gasten. Die zijn in Duitsch-
land niet goedkooper dan 40 cent te
krijgen, zoodat he- niet te verwon
deren is, dat er hier een gretig go-
braik werd gemaakt van de gelegen
heid om een reepje voor 8 of 9 cerat.
te koopen.
Als er een nieuw troepje aange
houdenen de zaal binnenkwam, na
den tocht door die donkere stad ver
ward knipoog end in het felle eilectri-
solie licht en verbaasd luier te komen
in een zaal, waar de feestelijke slin
gers van gekleurde papieren ringen
als festoenen dc wanden mooi-maak-
teu en uit den kap neerhingen, ging
er in eens een vtoolijk geiroes van
pittkianken uit de reeds-aanwezi-
geu op. Je was er ook zoo gezel hg in
je eigen kringetje en elk nieuw ge
zelschapje bracht in de grocp-om-de
tafeltjes oudo bekenden.
Ach eos en de Sind-Sre-auch-
lnnd binnenkwam om haar moeder
te bezoeken, die stervende was.
Maar dat zijn uitzonderingen. Aan
een anderen post maakte ik liet
mede, dal de vrouw van een hier
ve/Lue veilden deserteur, die met
twaalf kinderen en haar heelo have
en goed ons land binnen wilde, af
gewezen werd, voornamelijk op
grojid. dat deze heele familie arm-
Iastiii was. 't Was wel triest, tie ver-
eeniging van het gezin te beletten,
nutur ten slotte moeten de belangen
van de eigen landgenoolcn gtiun bo
ven die van de vreemdelingen.
In een der taalboeken zat een
groenje jonge meisjes, van zestien,
achttien laar. die wel een gunstlgen
indruk maakten, 't leek zoo een naai-
kransje. dat op een uitstapje gevat
was en hier nu op minder prettige
wijze liet eind van haar potverh or
dei ii doormaakte. Er wuren echter
grondige redenen, om liet groepje
hier in verzekerde bewaring te bren
gen. De meisjes hadden zich al goed
in haar lot geschikt en hieven plots
een liedje aan, zoo'n sentimenteel
Duitsch versje Steh' ich ln flnstr'e,
dunk Ie Nacht I Zoo'n eenvoudig, gc-
voclurig dingske deed toch even (int
end aan, hier bii die bijeengedre
ven menschen, en ze voelden het zelf
ooi:, want overal verstilden de ge
sprekken en de kaarten werden neer
gelegd, terwid de meeaten het liedje
Een vrouwtje, met wie
Ik stond te praten en dat me juist van
misère thuis had verteld r man
soldaat, va., "t front teruggekomen
met een ziekte, die hem nu al veer
tien maanden in het hospitaal hield,
een kindje van vier jaar thuis en
waarover zij ziel» ongerust maak-
h td, oin nauwlettend toe te z en, dat
deze heeien en domes niet met el-1
kaar in contact kwamen. Wanneer jaa hooide je telkens opklinken en
d.-in ook een van de aanwezigen van dan zaten nieuw-aangekomene® spoe-
h' i -n ter neer mes-opperhoofd verlof d'jg jn een groepje van goede keun.s-
h-idden bekomen, om het arrestanten-1 ge.n eu vertelden hun avonturen, nu-
Jokaal te verlaten, kreeg de man ofen.daa 06,tó schrikachtig ophoudend,
do vrouw een politieagent mee, die of -t een-en-ander, dat hun zou kun-
zicli als een schildwacht posteerde ncn bezwaren niet. tot die Polizei was
voor dc dc.it var. liet vertrek, waar do doorgodro„scn.
aangehoudene verbleef. j Na een pü0sjo zakte dan do stern-
Er hoe-rechte over 't algemeen oen mjUg W6ef wat en dutto hier-en-daar
vrij gemoedelijke stemming onderer'tyêèr «entje in, of verzette op den
deze onvrijwdl.g-in-de-danszaal var- hard wordieinle stoel de leden eens
blijvendeti. Het guïèlschap, dat nu wat wreve]iig-rillerig, om dc stijfheid,
u i oen honderd vrouwen en een niet Jn M11 hoeli zriten een paar vrouwen
groot aantal mannen bestond, ver- alapen eil a,nast haar op den plan-
dreef den tijd der geyangeneohaji zoo k<n vJoer sCjie«d aggezakt een kindj
goed mogelijk. Op de verhooging In van «aar 0f v-,er* Dat wekt© toch
bet rond zaten ze aan tofettjee. 1 meeuj op en gelukkeg waa er ergens
en in het huis nog een bed vrij, waarin
1 Wits t
iaat in den avond
sommige troepjes waren reeds in slaap
geraakt De gelegenheid daartoe was
niet ven de aangenaamste. Je koot
een genoeglijk dutje doen, zittend
op een stoel en je hoofd op jc arm op he^ passen stelsel
de tafel; maar ais je daar twee noch- oni de interneering.
ien gezeten heb. en nu voor de derde
maal zoo je rusttijd moet ingaan is
dat minder prettig. Zoo waren er al
vele slapende taleitjes.
Andoren zaten maai- stil voor zich
uil te kijken en wacihtten verlangend
op 't bevrijdende telegram van den
„Territoriale". Aan de andere tafel
tjes ging 't vroolijkcr toe. Veel groep
jes zaten m oen o-n-d orb o-udend kaart-
partijtje. Hosardspelletj-es waren erg
In tick en toen 'k met een rondje
kaartstei's in gesprek raakte, werd
me zelfs bot vereeren de aanbod ge
daan door oen vriende:ijk smokke-
laarslei tje, om in de edele kunst van
zes-en-zestigen onderwezen to wor
den. Daar 'k evenwel niet naar de
grens was g-, komen, om kanit-dohbe-
larijtjes te U-eren, heb ik de hoffelijko
aanbieding moeten afslaan, welke
weigering mij niet euvel geduid
weid, want mijn adspuant-onderwij-
gen den binnenlandse hen smokkelaar
zullen de autoriteiten nu eveneens
strengere- maatregelen dle®en to n©
men, of in den vorm van onmiddel
lijke bestraffing hij vaststelling van
de overtreding, öf door de voorloopi-
ge hechtenis ook bij deze delicten toe
ié passeu.
De smokkelarij moge als-op-zich-
z-.Jf staand geval geen halsmisdaad
zijn, in den mass .Ien omvang, waar
in zij vun de Groningsche tot de
Zeeuw sche kust wordt gepleegd is zij
een erg kwaad, dat in politiek, zoo
wel als in een ecoiiomi.-ch opzicht, 't
laatste niet alleen materieel, doch ook
moreel, de schroineiijksie gevolgen
kan hebben.
'I Is een zeer ernstig landsbelang,
dat aan het gesmokkel nu een eind
kome. althans dat de viervoudige
macht aan onze gn.nzeii: politic, :ua
recbausaee, commiezen en militairen
de middelen kan hairteeren, om or
het massa-karakter aan te ontnemen.
JAC. C. M. Jr.
Van de ooriogsveiden.
Verspreid nieuws
TER ZEi:. Lloyds meldt 't zin-
kon ven t Zweodsolv) etooinechip ,0.
A. Bxodi-n" (1840 ton) en van 't lln-,
golsohe stoomschip „üarlylo" (4CG.'
ton).
Binnenland
Qeen verspiilinQ van
receoringggoeheron.
Do atiiil-jtor vuil landbouw heeft on»
dorstaando Oirciulalre tot dc geinoon»
j i-elwsturejj gericht
UIT OOST-AFRIKA. Als opvol- f is nnj ge-bleken, dat dc tot he-
ger van Smute (dte naar Engeland 1 (joor coinimge gcmeenitebes-turc-n
gaal voor den kolonnaicn raad) is iui-1 uc-iroffen maatregelen onvoldoende
tenant-generaal Hoskins als bove.heh-T2ijn on, lc voorkonKn, dat er ver.-pd-
bcr o.v r de Engeleohe strijdmacht op- jjng van ?egw-rren pinute
gotreden. I heeft. Doamc-wna hebben de m >rr-
POLEN. Wolff meldt, da! 30001 bctiihendc gem oenten gemaakte bepa-
Poc^scl-Amerikaantetic mannen enlingen, om een gelijkmatige verdee-
vrouwen ui Now-York eeu bijeen j hng van u.a goederen over alle ia-
komst gohonden bebben tot viering^wonere :e bezorgen, niet steedfc bet -^»-
vai: i hertel van dc onafhankelijk- j wensch«« resultaat g-iitód. Bovendien
heitl van Poien. I 's door <K- beperkte voorraden van
I Mmmigb goeder*» n'>adzAkeli,k g-v
DE V K BJ A Alt DAG VAN DEN* «orden. ik*, verbruik daarvan door
DU1TSCHEN KEIZER Naar aan- )>|j20!iderc insalrogeleii tc verminde-
leiding van het verjaarfeest van een ren j;,.n on .-^tdct leidt rot dc noodz-a-
Lniitschen Keizer, op iicden, Zafr- dat dc gemeentebosrurwi.
dag, begaf Keizer Karei xic-h Donder- die re g eer l ngsy oed er en wenschen to
dagavond, begeleid door dc» minister betrokken, waarvc.n dc rantaoenoering
het
£«n Duit so he aanval
bij d« Ma
Op t WESTELIJK FRONT is tw ac
tio levendigtc geworden. De Duit
se h o stal <ivik mco- „Op den wes
telijken oever van dc Maas bcetorrn-
dcii Duuteoiic regfitneiitcn kraci.tda-
dig gcfetouiai duor artilicne en genie-
uoepeü en znijnweipers de Fran-
te. omdat zij hem alleen had achter- êciio loopgraven op de lioogtc van
gelalen. denkend over een paar uur3u-i, over een breedio van 160u M. In
weer terug te zijn ze vergat baar hel Jiaudguueeu leden de Fransdhen
zorgen cn zong liet versje mee uit. Of bloedig© verheat-n ©n lieten ongovcor
ze nog lust hadden in zingen, deze 5ü0 gevangenen, o,w. 12 oiiick-ien en
menschen Ach ja, zei ze, en toen 10 mijn wei peis, ut Duitschc liandeu.
m'n oor „Wissen 6 Nachts ondernamen óe Franeriien
dajetzt gesungen ha- een tegenaanval, die xmauikte Op zij
schelms
ben Nein Es war „Du Deutèch-
land, hoch im Ehre. aibfir dn knnnst
uns nicht ernithi-en".
'k Schrijf het niet. op. omdat ik het
grapje zoo aardig vind. 't Is wat stui
tend als iemand, wiens laud in nood
is. daarover"grapjes maaktmaar
van de plaaLs van aanval voerden
demeiniiigen bij den Dooden Man en
ten N.O. van Avocouri tot voor vlo
Duiteoher» gowoaaohit© uitkomsten."
Do F r a n s c h e staf verklaart
„Op den limker Maasoever deden de
Duitschers Donderdagavond, .na een
het Hof mij als eeu uiting van de hevig bombardementop vier punten
stemming, die in zekere lagen van t i van het Fransohc front een aanval cn
volk-over-de-grens heerecht, te meer, j wel van het Avocouribosoh tot den
omdat het mij uit haar optreden en „Dooden Man", leruggeslagen doet.
door wat zij me vertelde den indruk het spervuur van de infanterie en nw-
g.-.f, dal zij niet tot de onontwikkel-1 tiaiileun-, -moesien de Duitechers le
den behoorde. Mee als slemuiiugs- ruytrekken naar hun joopgraven, van
uiting vertel 'k er bij. wat een ander I waartut /.ij den aanval hadden g©-
meisje, juist voor de twaalfde maal j daan. Slechte enkewj kleine afdee-in
door denzellden politieagent op het gei, staagden er in door tc dringen m
meed ra «en van smokkelwaren
hetrupt, daaraan toevoegde. Dit jon
ge ding declameerde me een variatie
op het bekende „Morgenrot", dat
het gezelschap zooeven in dezen vorm
had gezongen
Morgenrot, Morgenrot.
England hat noch keinon Not
Fronkreich hal noch welsso Bröt-
chcn
Russland hat noch Schwcmepöt-
chon
Abev. DöUts>:hlo,nd hat nur Krdkohl-
rilben.
«io voorutlgesolioven Franecho kop-
giaven m don sector van hoogie 30S-
Do Duitecliere leden in den loop van
du govecin groote verhezen zij lieten
talrijk© lijken ucht©r vóór dc Fran
sohc stellingen, vooral in het Aivo-
courtboech.
Nader heridvt do Fransche etaJ nog:
,,D© aanval der Duit-schers, Donder
dag op den linikor-Maaeoever, was bui-
te if gewoon hevig. Verscheidene regi
men-ten namen er aan deel en op ver
scheiden© plaatsen h-ndden gievech-ten
van man tegen man plaats. Een he
vige tegenaanval «telde de Franechen
Vrijdagmorgen in staat het grootste
«looi van dc lóópgraven bi] heuvel 30»
heroveren, waarin de Dohtschers
't kereltje een betere rustplaats vond
dan op den harden grond.
Kinderen beneden de dertien jaar
vallen niet onder de bepalingen van
ontgaan daar-
vuJ «v ®aaf wanneer
de smokkelende moedei' haar kinde
ren bii zich heeft, kan men weinig
anders doen, dnn do kleinen onder
haar hoede te laten.
Het gaat niet aan, om de vrouwen
wegens haar jeugdig gezelschap vrij
te liiten, wan! dan zouden er geen
andere srr.okkelaarsters, dan die met
kinderen in ons land komen.
Je moet een hart als een steen
hebben. zei me een gemoedelijke
Limburgsche burgemeester, die zoo
juist een vrouw had laten internee-
ren, welke beweerde, dat zij onder
weg was, om haar kinderen naar een
kostschool te brengen.
Toch nemen de autoriteiten we)
eens de vernntwoordeijkheid op zich
van do vrijlating van een binnen
gekomen vreemdeling. Zoo zag ik,
dat een grens-offlcier een Duitsche
vrouw ongehinderd liet doorgaan,
toen hij zich telefonisch in de ge
noemde plaats had overtuigd, dnt
haar bewering juist was, dat zij ons
-e jreruvercii, waarin
ino in het Geltlerscho f I doorgedrongen ware»-'*
I verteld, dat du thans de Uit dez© bonc-hcen bii
vrouv; had
voornaamste schotel van het maal 1 Dmtschère
bij do volksklasse is. daan hebben, die
Uit dozo bencJrten blijkt weJ, da; de
van bui.teiilo.ndsolic za-Jton,
hooldflcwartier,
EEN BESCHIETING VAN DE
KUST VAN SUFFOLK. 't Engel-
e c h e legerbestuur deelt mede Een
kJeiu, niet-herkend Duitsch «chip na
derde Donderdagnacht de Suffo-lkikiist,
sclicol et-n aantal granaten af, waar
van aleohts een gedeekc het land j rad'oa Jtuini
reikte. Er werd niemand gedood eu er .„i
is slechts oübeteekenentk' schade aan-
gericht.
DeDuitsclie slat ineidtIn don
nacht van 25 op 26 Januari dedc-n
lictice Duitsche oorlog©vaartuigen ton
tocht naar de Engelsche kustw&toren
tea zukion van Lowestoft, om v an-
deiijke bewakinge- en voorjx*ttoclie-
pen. die volgens ingekomen borichten
op een der bovenstaande gronden niot
langer achterweg© kan blijven, oen
verordening mak©», uie oen uoeiti el
lende con-trolc in het leven roept. Deze
verordening ittoet de zekeitbeld ver-
soiiiolfen, dat van de reg©eriii«^>goede-
ren, waarvan oe rarrtsoeneeruig naar
mij® meening thans moet piau s vin
den, door de rnge/.oteoen geo'n voor-
wvrden gemaakt en dat
zul kunnen vcrbruUe»
dan zijn evenredig deeè éi heiver»
dvor nnj voor all- ;i verkrijgbaar kan
worden ««skeld. ik noodig u uit teil
eptieüigftc «x-ii zoodan ge vervotüe-
niog aan mijn departeiucut ter goed*
keuring in te MKien," onder nic-at-dec-
ling, dat na 1/ 1-Vbruar: a.s. geen re-
geertngegoederen meer rui en Nvoiden
- - a, verkrijgbaar gesteki voor die g©cn©on-
daar lagen, aan te va.lcit. Hol g©- lenj waar op g©rui;)den datum geen af-
heeie, zeegebiedwerd aJgozocht, maar Uoende ooihrólc in we.-feing ie. Bin
den vijand was genn sjnvor te ont-1 nc]1 iVieilig(, <io-;©ii lioop ik u r«;ri con*
dekken. Daarop werd do versterkte
plaats Sou-Ohwold van zeer nabij door
de 1 ichtgranaten der Duitflohe torpedo-
booten verlicht en daarna onder artli-
leriovuur genomen. Er werden treffers
waargenomen. Do Duitsche schepon,
die ook op den terugweg go&n vijan
den ontmoetten, koeraen hoaou.ten
vonig.
Reuter fieuu nog Do aanval op de
oontkuet was evenals do vroeger., ab
soluut zonder
versuheen luesoheu eil uur eu mitiier-1
j»aoiit, «kshoot eenig© granaten u
vertrok toen weder. De geheeie zaak a pmtreiH dc hoeveelheid,
duurdo drie minuten, j aatl dc oen teil zat worden
ROOKENOE MEISJES IN EEN MU-i v'-r,] va" regeera.£,s./©d--
nitiefabrkk. - Twee arbeidsters, waarvan s.-o.s hep-t-dc hoe.o
van nogon-tion en twintig jaar, in een hen door nnj verkrijgbaai kui
:i:un;t!efabriek in een stad m net worden gt«le.d.
noorden van Engeland, zijn to; tweej
weken dwangarbeid veroordeeld we- PROFESSOREN
gons het vooken van sigaretten del RIA ZONDER LEERi-XNGt-.v
fabridu schrijft aan -
1 ''UllkllK u"
llei schip i
aanga!
oept-verordening te doen toekomen,
waanvan u kunt aannemen, dat zij na.
ongewijzigd© inzending miju goed-
1 touring zal wegdiageü. Ik bon er too
overgegaan, op aandrang van vcr-
(sclüllende zijden opdracht te geven
tot het saimenstollon van du concept,
zonder daarmede evenwol den gemeen
tebesturen eonigen dwang op te leg
gen bij hot samenstellen tier controle-
©gotingen, weiko naar hun meonmg
king van lietgeen ik hierboven
nooilzakelijk zijn. ik a,c-, tuij
spoedig nauere uteuede©img lo
;kks
EN LABORATO-
Meo
Telegraaf":
opmerking
1JE DUITSCHE KAPER AAN HET Memoriam prof. H. G. Jonker, dat
WERK. D© „Times" verneemt uit het lousachligc laboratorium to Gr«>-
Pornambuco, dut het Brïtsohe hctno ningen zonder -studenten inde geolo-
„St. Theodore'na doen' don Du», j <rie is. dieno het volgende
sc-hen kaper in den AWap-tischen Oce-1 Wel studeeren er thans aan do
aan te zijn genomen, op 28 D©oembs.r j Groningsche universiteit twee sto
op een expeditie werd uitgezonden, denten in dit vak, maar dezen gaan
Verechdiende officieren van het kaaji- J voor hun opleiding naar het buiten-
©ohip droegen het ijzeren krue voor land en doen in Groningen allen
hun dionetc-n aan boord van de „Mö-J maar hun examens, zoodat het groote
w bewezen. Toen de „Mount Tem-Jgebouv voor hen zoo goed als geen
pie" in uen girond werd geboord, die nut heeft (en het ziin de twee «-enige
e-en lading paarden aan boord had, 1 geologische studenten van Neder-
werdon verscihillond.: vau dieren land I). De wijze van studeeren dezer
die zic.'i iosgoruk; hadden, in zoo door tweo studenten «preekt boekdoelen
- a© Duïtchers dood?eechoten. Naar de. voor den toestand, die hier te lande
w» <w!mvw©i to- w r'tr coi rofepondont verneoiiy, moet bet ka-in dit vak heerecht. Ofschoon reed-j
Stecbte ©enig© stuk P®rech'P het jaartal 1914 dragen. een uanr jaar geleden een uitvoerig
t ls niet fijn, t is niet vaderlands- j resultaat leidde
lievend, dit hekeldichtje: en men 1 ken joopgroat was htm tastbaar rosul-FFN STOUTMOEDIGE DAAD missie benoemd om advies
moet wel een verstokt eosmopoliet uiai bovendien Nh gevangenen. Zat fcK'. DAAD. missie, oeno mi om auvi s
I verslag is uitgebracht door de
z^jn, wil men het, objectief raden
rend, goedkeuren in den mond \an
een Duitscher; maar heeft de Rijks
kanselier het niet zelf gezegd: „Not
keant kein Gebot". Dez© spreuk vindt
in letterlijken zin over de grens haaf
toepassing, daarop wijzen allo ge
sprekken, die 'k op m'n tocht-langs-
de-grens heb gevoerd. Niemand zin-
sjieeido zolfs, maar op 't tegendeel,
't Is dan ook do oorzaak van al 't go-
smokkel in onze grensprovincies, was
m'n s.ot-indruk na m'n ruis in hov
laatst van 1915, dat er, onder do toen
geldende voorschriften, gedaan werd
wat men kon, doch dal men he(
smokkelbedrijf niet geheel kon on
derdrukken, taljn eindindruk is na
dezen nieuwen tocht, dal door den
stijgenden nood, die in Duitschlnnd
1 heerscht, il© smokkelarij ontzaglijk
in omvang is toegenomen, maar
dat dc niouvvo ui'.zettingsmaatregel,
i met gevangenisstraf bij recidive, i>et
kwaad kan boteugelen, voor zoover
1 dit de Duitsche elementen geldt.
du gevecht ©on nieuw© actie aan
Maas tnleiden?
Destrijdbij Riga.
De Duitsche staf deelt mede
Aan bet Westfront bepaalt de actie
z:oh to; patrouille- ondernemingen.
Eeti Wojff-teiegram venalt hoe o.n.
een officier van een Hannoveraansch
reserve-regiment met één mem bij zich
oen verkenning deed naar oen op het
„D© govechten aan de Aa brucmen Combres-lxiateau ontstane granaa;-
ook Donderdag aan de aanvallende trechter, liij nam dc hoaetting, h©-
Duiteclvers vodcomen succes door m ^„a,^ u,t vijf Franeche soldaten met
bezitneming van verdere Russische een ]wrporaai en mitraUleur gevan-
ttelltun am Wie >«d« der mier. en Dracln m> neer do l>ultsrtie 11-
Op den Oostelijken oever mislukken nic£
sterko Russisoh© tegetnaaraval-leo. 500
Gevangenen werden binnengebraohi," RUBBER SMOKKELEN. Reuter
Daarentegen verkondigt de R u s e i-seint uit New-York, dat do op/aicn-
ecbe sta'; „Tu&schen het Tiroeb den van de „SanjJand", dat voor dv
moeras en de Aa namen de Ruesen het Belgien Reiief üotnmiasion vaan,,*.ijn
offensief en verdreven de DuiDc.bcrs gen, resteerjj. Er werden meer dan oik)
en maakten e»>nig© govangeiK-n cn pond ginnmihanc'echoenen en guruxm
veroverden 2 machinegeweren. \rer- voor taiwüieeIkundig© ©n andere ar
volgens trokken de Russen onder den tikc-ien u.; dezehd© ©.©f in beeing g©-
drnk der Duitschor* terug naar hun nomen. Naar verluidt, hoeft men hier
eigen e'c-Hingen. Do Russen gingen nun een Duitsch cotnplot, dat tc Rot-
ook een mijl voor ui; in de richting van terdein is uitgewerkt, tc doen. Tien
Kalneen, maar trokken terug voor man van hc inaahinckaiiierpcTsonees
tegenaanvallen." j van wie vijf nog niet gearresteerd zijn,
zijn bij het g&> h! betrokken.
uil
brengen over de opleiding van geolo
gen. Is er van regeeringswesm uru»
niets verricht en gaat de enkele stu
dent, die er is, nog steeds voort zlin
kennis in het buitenland op te doen.
omdat dit hier ln Nederland met,
aan tedere universiteit slechts één-
vakman onmogelijk is.
EEN TRAM IN BESLAG GENO
MEN! Als een loopend vuurtje vei-
spreidde zich het gerucht, dat da
stoomtram Weert— Maeseyck, die door
twea Nederlandsohe en drie Belgi
sche gemeenten wordt geëxploiteerd,
was in beslag genomen. Natuurlijk
dacht men algemeen aan een maatre
gel door de Duitsche overheid op hei
Belgisch gedeelte, doch weidra bi©-k,
dat de deurwaarder, bijgestaan door
den rijksveldwachter en den wacht
meester beslag hadden geh-Rd. krach
tens ©en vonnis op machine en ilc
personen- en goederenwagons en er
een zegelbewaarder bij pos; bad go-
vat. Een curiosum zoo meldt do
„L. K.*\
Haai temmer Halletjes
EEN ZATKRDAGA VONDPRAA 1.1 E.
Toen een dag of wat geleden te
Haarlem een circulaire werd rond.
gezonden, waarin aan de geadres
seerden gevraagd werd, wat zo «vel
dachten van Esperanto en waar Es
peranto goed voor was, toen schoot
me de wijsheid to binnen van boer
Jansen uit de Purmer. „Do men
schen", zoo zei dez© brave man, „ver-
s.a&n elkaar niet omdat ze verschil
lende tacn spreken. Als iedereen dc-'
zelfd© taal sprak, dan was er nu goen
oorlog, wat ik je zeg'" „Maar
Jansen", zelen tegen hem, „welke
taal zou dat dan moeten wezen?-'
„Dat is mo ook ©en vraag", zei
Jansen, „natuurlijk Hollandsch, dat
is een makke'ijk© taal, iede- kind in
do Purmer spreekt lloilandscli, dat
't een lust Is Daar heh je mijn eigen
kleindochter pas drie jaar en
pr.it- ii, manl ln éen woord prachtig.
En laat er nou een Franscluuan of
een Engalsclunan in de Purmer ko
men -- niemand, die ze verstaat.
Iedereen Iiohandsch, dat is het ware.
„A.s ik keizeir of koning waszei
Jansen en haalde zijn broek wat op,
die afzakte omdat de knoop van den
Jinkschen bretel was bezweken, „dan
verordonneerd© ik subiet: „iedereen
in in.jn Rijk moei met "primo Januari
1918 N'ederlandsch kennen z© heb
ben dan nog «li maanden om t« sin
tkoren".
Na dit gezegd te hebben, stok Jan
sen zijn zwartgebrand neuswarmer-
tjo am en wandelde op zijn keizer
lijk© klompen verder.
Niet iedereen heeft zulk© besliste
taa begrippen al© Jansen, maar hij
heeft in zoover wol gelijk, dat de
studie van al dio verschillende talen
een gewoon mensen duchtig in de
war bréngen kan. Vooral door woor
den, di© op elkaar gelijken en toch
niot dezelfde beteokenis hebben. Als
do woorden totaal anders zijn dan in
't Ncdetrlandsch. don ken je zoo'n
woord gewoonlijk heeleroaal met
en houdt dus je mond, maar hij ge
lijk- en gelijkvormigheid komt het
groote gevaar. Neem bijvoorbeeld liet
Engelsch, dat anders niet voel op
onz© taal 1 ij.leivoel minder dan
Duitsch; als ju in een Engelsch ver
haal het woord'd a ze. leest, don
denk je: welzeker, dat beteekent
„dazen", wat onz© vrienden en ken
nissen dikwijls en wij zelf nooit
doen. Je leest door, maar 't klopt
niet erg en in do dictionnair© vind
je, dat de Engelschen ©r „verblin
den" me© bedoelen. Dai is juist",
zei boer Jansen, ,.het vervelende: ze
zeggen het oen© en z© bedoelen het
andere. Wie kan daaruit wijs wor
den?"
Neen do uitdrukking ileba r. Wat
een „bar" is. weten w© ailomaaJ, een
somt van cafélje of proeflokaal. Zegt
©en Nederlander tot oen vriend:
„ik ga naar tic bar dan vraagt de
vriend: och toe, bestel er eentje
voor mij ook, ik kom dadelijk". En of
schoon dat z.oo duidelijk is als glas,
de Rngelschoii hechten weer een an
dere beteekeilis aan d b a r, nam'
lijk uitsluiten. Is hel woord tl© ca.,
duidelijk of niet? Wie leest daar iets
anders uit, dan „dc kaai?" Natuur
lijk de Engelse hen: verval of bederf
moet het beduiden, zeggen
Decent is ook al zoo'n eenvoudige
uitdrukking. „Hier heb je de
cent", zeg je tot een orgeldraaier.
Ho© is 't im toch mogelijk, dat zoon
woor.t in 't Engelsch .betamelijk"
verbeeldt? Waarom maken do men
schen het zich toch zoo moeilijk?
Boer Jansen kwam' op «vn dag een
moeilijk woord van vier lettergrepen:
caterpillar tegen.'t Viel hem
zwaar, maar toch bral hij binnen een
half uur door overleg cn redeneering
de bcteekeuis gevonden: „Cater", z«
hij, „beduidt natuurlijk ka'er, pil h
nil. dat spreekt, maar wat is nu lar?
Lar of laar. Hoogst eenvoudig: een
wandelaar is iemand di© wandelt,
een pillar is iemand dio pillen mankt;
welk© pillen? Pillen voor katers! Je
kunt' /.oj boer Jansen triomfantelijk,
„alles tc weten konven door versuuvt
en overleg". En wat gebeurt? D© noofit
onderwijzer vau zijn dorp slaat een
GngelscJie dictionnair© op en laat
Jansen zien, dat caterpillar
beduidt: rups. Eu daarmee slortto de
neeto wetenschappelijkheid; mitsga
ders de redeneerkunst, a:s een kaar
tenhuis in elkaar. -
AJs een kaartenhuis! Mei al dio
kaarten, die wc tegenwoordig noo
dig hebben en do onzekerheid van
heden en toekomst iïjkt het leven te
genwoordig nergens meer op. dan op
een kaartenhuis. Maar daarover
straks, liet onderwerp „vreemde ui
len" laat mij nog niet los.
VV© we.on o. Ie maal wat w i t is,
niet waar? Wit is wit. Daar kun je
nu letterlijk niets anders van zeggen.
Dubbelzinnig is er niet nan. it is
dus wit. Maar nu komt ov een neet
van hoer Jansen in Engeland, een
aardige, vroolijk© kerel, di© in den
trein grapjes zit t© vertollen aan een
Nedeviandschen reisgenoot, dl© er
voel plezier om hooit.
„You witty", zegt een EngeJsch-
man, dio er bij zit
Wrtity? De neef denkt: wit is wit er>
witty zal du® wel witachtig wezen of
zooiets; zeker heb ik met uiijn jas
tegen een witten muur gestaan! Hij
kijkt cn kijkt, maar kan niets vinden
en zeg; eindelijk tot den Kngelseh-
man: „Niet witty, nieten schudt
krachtig ontkennend zijn hoofd.
De Engelschman knikt van ja en
zoo zitten zo logon over elkaar te
schudden van neon en tc knikken va:
ja. als ©en paar Japanse he knikke-
bceldjep, totdat de nekspieren
den neef er pijn van doen en zijn
reisgenoot hem vertelt, dat als d>
Rngr.'sehen van wil sprektn, z© goosl
of vernuft bedoelen. Witty is dus
geestig of grappig. Nu zijn de bordjes
verhangen Do Engelschman schudt
meewarig het hoofd, omdat do Hol
lander hem niet begrijpt en de Hol
lander zelf, natuurlijk gevleid omdat
men hem geestig vind,, knikt krach
tig: „witty, ja ja, wüty".
1tEn dat zou allemaal niet gebeurd
zijn", ziegi boer Jansen er bij, wanneer
hij dit verhaal doot, „nis iedereen wit
noemt wat wit i«. Zooals wij in de
Purmer 1"
Maar hij is wel bang, dat zo liet in
't buitenland nooit Leo ren. Wat be
teekent het Engolsche woord crack
ling'? Krakeling, zeggen wij natuur
lijk. Neen, het beduidt knetteren.
„Ik vraag je", zegt b©:: Jansen ver
ontwaardigd. En c o p p e l? Een kop
pel, zegt een boor v.in de Purmer.
En cordate d? Dapper, moedig,
cordaat, hé? Alweer mis: Hartvoi-
mig, willen do Engelschen ©r me©
zeggen. Knoop daar nu eens een
touw aan vast. Counteract wil
niet zeggen contract, eon boeljc
slecht gespeld, maar tegenwerking,
duo net het tegenovergestelde. Hei
wonderlijkste is, dat ze ln d© vreem
de landen onderling ook nog verschil
in de woorden zien. Crapulo zeg
ge® de Fransclwm van dieven en in
hrekevs, van slecht volk, maar als
een Fransclunan 't Kanaal over
steekt cn de Engelsche vriend met
wien hij dineert, een benauwd ge
zicht zet ©n hardop c r a p u 1 a roeut,
dan wil hij den Franschmari niet
uitschelden, maar alleen zeggen, dat
hij een overladen maag hoeft.
In Duitschland is S p r e con
vier en ln Engeland een plezier. Zie
maar, dat jc er ui; wijs wordt.
„Maar he; ergst© van al is het woord
s o I", zegt boor Jansen, die dit voor
beeld altijd bewaart voor klap j
de vuurpijl. „Soi is bij ons een nooi
van de toonladder, sol Ia si do; in
Engeland oen stuiver en in Frankrijk
de bodem, de grond. Wie die du
hoort, is nog verwonderd? Maar ik
hou op, want ik ben ijskoud ot, zoo-
zo dat in Lnge>and noemen: g e-
1 i d. Gelid? Zouden wij in Holland
na twee en een halfjaar mobilisatie
nog niet weten, wai gelid is?"
Vandaar dat boer Jansen cr tol /im
alsten snik op zal aandringen dui
iedereen Hollandsch leert, om
ieder kind uit dc Purmer het begrij
pen kan; de rest van de wereld dus
ook, ais ze het maar leeren. „En ge
makkelijk dat het gaat!" zegt hij dan
bemoedigend. „Al mijn drie en twin
tig kleinkinderen hebben het van ze t
gewerd. Nooit een meesïer aan t© pos
komen!"
Een van niijn vrienden (het ver
haal is historisch, zooals alle® wat ik
schrijf; moest voor een dag of wat de
stad uit en verzocht zijn buurman,
zijn broodkaart voer hem te gaan ha
Ien. Een goeie buur was ook hier
beter dan een verre vriend: de brood
kaart werd behoorlijk gehaald, maar
blijkbaar niet zonder moeite, want
d© belanghebbende kreeg die thuis
met de volgende nota van onkosten:
Voor een porder, die toen 't zo®
uur had geslagen.
Mij wekt© om m' uit mijn bed
to jagen, f li-
Voor een taxi, daar 't zoo vr<y-
selijk woei
En 'k bang was, mijn toilet
kwam in ue knoei 2.50
Voor tijdverzuim 2 lf2 uur fi 'f 2
per uur
Hetgeen voor dk werk zeker
niet is to duur 5l
Voor een fooi aan den portier,
door wiens wijze les
Ik kwam in de rij als Np. zes 1.
Voor zes «maren A tien cent per
stuk.
Voor geleden pijn in mijn ek-
steroogen
Waar 5 paar voeten op hebben
staan trappen, ongelogen
Voor ©en proces-verbaal wegens
beleediging van een ambte
naar
Bij wion ik onbewust raakio een
gevoelig© snaar 0.—
f 22.10
Over het bedrag won.ll, in dien go
dit begeert.
Per wissel, betaalbaar ad caleudas
graecus, gedisponeerd.
Mijn vriend schrikt© \;u» dc nota.
maar toen hij zag, dat de betaling
moc.su volgen naar den Grieksch© i
kalender, dl© geen einde beeft, was
hij weer een beetje gerust gesteld.
Toen kunnen uit het kaartenstel*©!
soms wonderlijke opmerkingen voort
komen. Het ijverige doch ter-jc van
een plaUelnnilsburgemeestcr had al
weken lang thuis van niets anders
gvihoord, dan van kaarten: voor
brood, voor vet, voor grauwe erwten,
voor groene, zeep, voor alles en nog
wat. „Er z.nl nog een rijd komen",
zei vader deftig, „dut wc niets zonder
kaart kunnen krijgen".
Dien dag had zij zelf op dc Sc .'i o-
tario duizend kaarten ingevuld. Geen
wonder, dat ze cr vol van waa. Eu
avonds, met Willem terugwinde-
lcnd van dc repetitie van de zang-
veroeniglng, sprak hij eindelijk h©t
groote woord en zij zei niet neon
't jong© paar was gelukkig.
Geef mij e©n kusje", smeekte hij
bij 't afscheid.
En zij, verstrooid van geluk, ant
woordde: ,.W aar is je kaart?"
Dio niet opgewassen waren te
gen den Merken druk
Voor een winkelhaak in mijn
beste winterjas,
Veroorzaakt door een timmer
man mei 'n gcreedschnpstasch
0.G0
F1DELÏO.
