Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
ZATERDAG 3 BAART 1917
Tot dc plaatsing van advcrtentiCn en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y, ALTA,
Warmoesstraat 76-78, Amsterdam. Tclephoon Hllerc. 6229. De Verzekering der (per weck) gcabor.necrdcn wordt gewaarborgd door ,,The Ocean" Rokin 151, Amsterdam.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD,
AGENDA
ZONDAG 4 MAART.
Schouwburg. Janawegj Ensemble
Bolser en Hesee.
Soc. Vereeniging: Spec aLtcitenvoor-
etel li ng.
Uioscoopvooreteló i ragenCinema- Pa
lace, Gi. Houtstraat. B'iosc. Thfeater,
Gr. Markt. Apol'lo-Tbeater, Baiteljo
risstraat. Ccntr. Bio&c. Theater, KI.
Houtstraat 77—79.
MAANDAG 5 MAART.
Scbouwbuig, Jonsweg, Driekonin-
risfitraat..
Bioscoopvoorstellingen Cinema-Pa-
lace, Gr. Houtstraat. Biosc. Theater,
Gr. Markt. Apolio-Theater, Barteljo-
genavond.
ware hier te verkiezen geweest. In chercho gelukt om een van de vier
de etervensscène hadden wij de leu-rijwielen, die Donderdags waren ge-
ning van de canapé hooger ge- i stolen, weder in handen te krijgen.
Wenschl; zooals 't nu was, bleven do Door haar is het i:i beslag genomen
toeschouwers, nadat Marguérite's in een tapperij, waar het voor f
hoofd achterover was geknakt lol he". j was verkocht. Als verdachte van den
ctaüsnieuws
Het looneei
Tournee do tuuw,.i.: r'ran^aisc.
La Dame au x Came lias
Urauie en 5 ucUes par Alexan
dre Dumas hls.
Er was een tiju, dat Marguerite
Gautier to speten lot do hoogste
praesiatieu werd geroaena; waai Loo
©en groote tragedienne geraken kon.
La dame aux C.améliasdat was
het .toppunt, daarop richtten zich de
geheime droomen van de jonge too
iieelspoolster, dio naam was a s ver
eenzelvigd meL de namen der groot-
sten, die het toonoel betraden.
Lr zat bijna een traditie vast aan
dal drama en aan den stijl, waarin
hot gospee.d werd. Eu nóg. Bij ons
is mevrouw Maiui daar, om de tra
ditie te handhaven en we zijn haar
ei dankbaar voor. Maar onze tijd.
is vol van het breken met tradities:
„nous avons change tout cela!"
E:i zoo zagen wij, Vrijdagavond op
ons tooneel „La dame aux cametias"
in eeu anderen stijl verioonen, dan
den tot traditie gewordene.
Ik moet - eerlijk bekennen, dezen
avond mei weinig verwachting naar
den schouwburg te zijn gegaan; we
kenden het gezelschap van Max Pé-
i'iu alleen In do couièdie; zou' er iets
dr age. ij lis te genieten zijn, nu'dezo
artlsten zich gingen wagen aan eon
gunsoh ander genre dan hun ge
wone'/
Maart viel mee. Er viel wer
kelijk te genieten. Ten minste voor
wie zach los kou maken van de her-
nnering aan andeie voorstellingen
van Duuias' beroemde drama, ol
voor wie mét die herinnering toch
du andere aanvaarden wilde.
Blanche Dervai is geen groote tra
gedienne; wat wij „den grooten stijl"
noemen bezit zjj niet in haar spel.
Doch liet goede, het sympathieke in
hare uitbeelding was, dat zij niet
trachtte naar liet voor haar onbe
reikbare, dal zij niet haar zelve en
ons not beslaan poogde op to drin
gen van iets v. .i - or inc.- is, wat zij
niet bezit.
Zij gaf eon Marguerite Gautier,
zooals zij die zonuer zich te lor-
eeercii geven kon. Eeoi eenvoudi
ge, gevoe.ige Marguerite Gautier, fijn
en inenschelijk. Een lieve, teere
vrouw oen meisje eigenlijk die
Wegkwijnt door lieldcesinari"
Dal deze vrouw een verleden heeft
en zulk een verleden we kunnen
hel nauwelijks gelooven. I
maakt weer, dat Armand nog meer
dan gewoonlijk onze sympatnie in
boet. We werden niet overtuigd van
lie; wankele, onzekere, dat een sa-
mottleven ais van deze ivvco men-
echen als een noodlot aankleeft.
Met dat al gaf Blanche Derval in
hare opvatting van de ro! veel goeds
en veel boeiends. Ilaar broze, ten
gere uiterlijk wijst, al dadelijk naar
het droeve einde, dat einde, de ster-
vvensscène, kreeg niot zooveel relief
als de schrijver- gewild heeft; de na
druk viel hier op het offer en liet
besluit lot het ofier in do derde acte
Hier, tegenover den vader van Ar
mand, door Tournis wel wat ai te
sober gespeeld, wist Blanche Derval
werkelijk diep te ontroeren; ook haar
afscheid, van Arrnand was een fijne
uitbeelding van diepgevoeld leed.
De Névry gaf vo'doende tegenspel
als Armand; do figuur is door Du-
nias stiefmoederlijk behandeld, zoo
als gewoonte was in die stukken,
waar al het licht op de hoofdfiguur
viel. Stukken, die geschreven" wer
den om die éenc rol, to creéereu door
een groote artiste.
En die toch dat is ons dezen
avond gebleken ook hij in eer ge
lijk samenspel nog boeien kunnen
Hei trof ona ook, hoeveel sterker dit
drama is dan Adrienne Lecouvreur,
,dui gehoo! in een vroeger tijdperk
met andere waordeeringen behoort.
i)e overige leden van bet Fransciio
gezelschap spoelden als gewoonlijk
opgewekt en levendig, maar in liet
Bamenspe misten we wei zeer den
fjrooteu en ij l, zoo wérd hot kaartspel
ri de vierde acte, ale hoofdmoment
bedoeld, niet moer dan een bleeke
afschaduwing van wat het zijn kan.
De regio had zich schuldig ge
maakt aan een groote smakeloos
heid door Marguerite In de vijfde
acte ziek te doen liggen In een groot
pitch-pine ledikant, met een dege ijk-
burgerlijke gehaakte sprei.ér over!
(Dat bovendien herinneringen wekte
aan het kluchtige „Mon Bébé", toen
Blanche Derval er telkens in en uit
sprong). Een eenvoudige rustbank
einde toe tegen haai kin opkijken,
van haar gelaat was niets meer te
zien. En dat a s La dame aux Cam-i-
lias sterft!
Het publiek was goed opgekomen
en loonde zich voldaan, hoewel niet
enthousiast.
ANNA VAN GOGH—KA IJLBACH.
Het Filmkijkspel
Cinema Pui-ace.
In Cinema Palace in du .Groote
Houtstraat 'oopt deze week een heel
aardig programma. Behalve het
hooldnuminer en hel ooriogejourmü
t laatste is wel wat erg lang
zijn het alle komische nummers, die
dc een meer, de ander minder de
lachspieren danig prikkelen. Ferdi
nand dc Doodgewaande is eon heel
leuk stuk, waarin we met bedrogen
erfenisjagers kennis maken en dal
natuurlijk met oen huwelijk eindigt.
Dan is er nog een hun, een heel ko
mische, waarin een peisoonsveiwis
seling tot aller ei dwaze scènes aan
leiding geeti, 't Hoofdnummer „Dc
schaduw van het verleden" is een fa-
mi. ie-tlrainu. 't Wordt uitstekend
gespeeld en we kunne» er prachtige,
echt menschelijke tooneoitjes in be
wonderen.
Een bijzondere attractie in dit bios
coop-theater is het optreden van den
violist Louis Bouwmeester. Met veel j
genoegen hebben we gisteren zijn
spel gehoord en er van genoten.
Groote Markt.
diefstal is opgespoord J. N.-v. d. W.
te Heemstede, tegen wïcn proces
verbaal is opgemaakt.
HOLL. MIJ. DER WETENSCHAP
PEN. Tot directeuren van de Hol-
iandsche Mij. der Wetenschappen zijn
benoemd, dc beerpn: Jbr. mr. NV. F.
Röell te Amsterdam, Mr, W. C. Th.
van der Sohalk te Amsterdam; Mr.
August Ph.ii.ps, tc Amsterdam; W. W.
Blijd-cnstein to Amsterdam; H, lutein
iNoltbeniue tc Delft; ïDérbèrfc Cremer,
te Haarlem,
{Zio vervolg Stadsnieuws op pag. 2)
JAARBEURS TE UTRECHT.
Donderdacavond ziin dc deelnemers
aan de Jaarbeurs en vele andere ge
noodiaden door het gemeentebestuur
van Utrecht officieel ontvangen.
-,;c.es
ca
Binnenland
TWEEDE KAMER.
Ongeveer den gans: hen dag is gis
teren besteed aan de ten slotte zonder
stemming aangenomen Begrooling
van financiën. De geheela dscussie
was een recks van pleidooien voor
lots- en saalri^verbetering voor aller
lei categorieën van ambtenaren
andere personen, o."a. voor dc oude
onderwijzeiÊ-weduwen; voor salaris
vei betering van ontvangers, commie
zen, boekhouders van de belastingen,
voor dc assistenten, de commmzen-
verificatcurs, voor de landmeters en
andere ambtenaren van het kadaster
enz. Voor al deze ambtenaren werd,
door de hoeren De Jong, Knobel, Ju
ten, Ketelaar, Ter Laan (Rotterdam),
„Poolsch bloedgeeft do boeiende Duynstee, van Sar-sc van Ysselt, Hels-
gesclhodenis van graaf Orsky, de bal- j dar ven, Koster, dc Meester, Anker-
j let-daneeree Agneta en haar spedmak- man en Rutgers, met warmte gepleit
ker en beminde VeJo. Agueta danstEn hoewel ook de heer Kolkman hen
eerst in een kroeg van haar stief- j aösn gaarne gunde wat voor en door
moeder. Ze is veelbelovend voor do) hen wordt verlangd, wees hij (en tot
kunst en graaf Orsky bekost gt haar j zekere hoogte ook dc heer De Meester)
opleid ng tot danseres. Ook Velo, die toch op hetgeen voor eenige jaren
aanleg hoeft voor 't vioolspel mag j voor sommigen, commiezen vooral,
voor rekening van dograaf etudeeren. j is gedaan, zoodat men niet van ver-
Eenigo jaren verloopen. Dc graaf gaat j v.aai !ooz.ng van hun belang kon
liefde voor de alom bewonderde Ag- spreken. De Minister, de heer Treub,
neta koesteren en weet, mc-t behulp deed ook uitkomen dat, speciaal voor
van de gekNustage stiefmoeder, de 1 dc commiezen door gratificatiën en in
briefwisseling tussdien haar en Velo 't algeeen door Üuurte-toesrigian, werd
te onderscheppen. Bovendien durft getracht in da billijke oischen te voor-
Jnj het bedrog zoover te drijven, dat
hij Aiguetu het „bewijs' levert, dat
Veto naar vergeten lieert en getrouwd
is. Na die ontgoocheling geeit ze ge-
lioor aan hel huwelijksaanzoek van
den giaaf en wordt giavin Orsky.
Dan komt Velo terug. Rij spent op
hei leest lei inhaling van net jonge
paai op t landgoed van den graal, üe
oniknoopmg v o-gt, en Agneui verwijt
dvn graai het bedrog en wil mot Velo
vlucuteii. „Hel duel zal besiJssen!'
zegt de graal. Veio is de steukste, de
gruat vvoidt gewond. Eerst dail ziet
hij zijn onrecht in en laat AgneUi met
zien. Hij wees al dat aandringen op
verbetering .voor bepaalde categorieën
van ambtenaren af; iedereen meende
dat een bepaalde groep 't meest nood
lijdend en tot hot vragen van lotsver
betering gerechtigd was verbetering
noodig, dan mest dr.e algemeen zijn,
doch de finanoién liéten niet toe thans
meer te doen dan voorgesteld is.
Evenwel dacht dc Min. over instelling
eener Staatscommissie voor de reorga.
n satie van t ambtcnaarskorpe en de
sa:arieering in het algemeen. En
daarvan steldé hij de nadere overwe
ging van al de gevraagde verhoogin-
Velo vertrekken. De geschiedenis .s gen in. tractement en toelagen aflian-
vmtienstulijk in beeld geüraent. De kelijk. Doch men was daarmee niot
voldaan en de heer. Ter Laan iRotL)
stélde dan ook met eenige andere le
den een motie van orde voor om den
wcnsch van suUu isvorbedering voor 't
goheele actieve personeel der directe
belastingen enz. als dringend nood
zakelijk uit te spreken; een motie die
later afzonderlijk zal worden behan
deld. De Minister vond het toepassen
van het „piepsysteem" noodig nu van
een zoo treurig©.juimte van geweten
bij de belastingschuldigen is gebleken,
zoodat ook verscherping dier straffen
op ontduiking niet zal kunnen uit
blijven. Do Min. beloofde te zullen
overwegen het. verzoek van den heer
De Visser om goden voor een tweern
predikant te IJmuiden, terwijl hij op
een uitvoerig en belangwekkend be
toog van den heer Van Groencndael
over een kracht gei' en ruimer stelsel
van rijksvorechot ter bevordering van
woningbouw en op oen aanbeveling
van den heer Ketelaar van de belan
gen der volkshuisvesting, van zijn
groote belangstelling in die zaak de
verzekering gaf.
Hoofdstuk Vil A, is hiermee afge
daan.
De Kamer ging daarop tot Woens
dagmorgen uiteen. In den loop van
den dag toch was besloten, op voor
stel van den heer Heeres, door den
heer Nolens gestormd, om Dinsdag
niet aan te vangen met de 'Indische
begrooting, wijl de discussie dan toch
moest worden onderbroken, om
Woensdag voort te gaan met de 80
mlliioen-weu De voorzitter had wel
eenig bezwaar togen eau vrijen dag,
Kamer nog zooveel te doen
hui-.ul-nuiiuperB zijn o.a. knap film
werk. Aig hooidnuuimer umg dut dra
ma dan ook een eore-piaats op t pro
gramma innemen.
Iha tweede drama „Vervlogen illu
sies brengt de avonturen vrfrt trcin-
bandictou cfti een. trouwen telegrafist
op hét dook. Ook een interessant num
Gelachen is om „Proza en Poëzie' eu
met minder om de Amerikaansche
kiuolit „Het dubbele kruis'. Tco slotte
ig ook de „lJsjacht over do fjorden'
een beeldenreeks die men met gaarne
va» hel mooie programma zou mis
sen. Als altijd is de muzikale illustra
tie der ftluis en do explicatie uitne
mend.
A p o 11 o-t h e a t e r.
lion keurig programma, waarvan
't hoofdnummer was „Voor don roem
van den kunstenaar", een drama in
vier ao'.cu, een bijzonder mooie film.
Zo 'geeit weer de geschiedenis van
eeu i üuw, die zicii opoffert voor den
roert! van haar verloofde, een violist.
Om hem geld te kunnen bezorgen,
treedt ze up als danseres in een gro-
felijk lusthui. Door een toeval ont
dekt do violist baai-. Hij verdenkt
haar van ohlrouw. Op een geheim
zinnige manier wordt hem echtor
telkens geld bezorgd. Hij studeert
liard en ziet zijn roem als violist toe
nemen. Maar zijn verloofde is de
wanhoop nabij. Zij is beschuldigd
van den graaf te hebben vermoord,
wordt echter vrijgesproken en is
daarna getuige van het succes van
den vlo ui, die haar echter met geen
blik meer wn-waardigl. Eindelijk
openbaar,1, oen antiquair aan den vio
list, aan wien hij zijn geluk heeft to
danken. Gevolg is, dat da vlolist zich heeft, maar hij gaf op het blijkbaar
algmeen verlangen, toe.
Nog is bepaald dat Donderdagmid
dag te 3.30 uur in da afdeeünte» ee
nig© ontwerpen «uilen worden onder
zocht. Ao.n liet slot der zitting van
Vrijdag bracht de voorzitter aan de
Kamer de uitnoodigniig van het be
stuur van de Utrcchtsche Jaarbeurs
over om deze door dc Kamerleden te
doen bezoeken.
wcor mot zijn vroegere verloofde
verzoend. Efchter, haar gezondheid is
geknakt en terwijl de violist voor
haar de viool bespeelt, siertt zij. Bij
dez© pakkende film was de muziek
op piano en viool iu goede handen,
in volkomen harmonie met 't dra
matische gogevene. Behalve dit hoofd
nummer nog twee kleinere: Wiens
vrouw?" een alleraardigste Fiansche
klucht en „Ooms erfgenamen".
RIJWIELDIEFSTALLEN. De rij
wieldiefstallen houdt maar niet op.
Vrijdagavond toon de maan
moest schijnen, maar niet scheen en
dc slraatlantuarns niet brandden
zijn or weder twee ontvreemd, die
even onbeheerd hadden gestaan: oen
uit de Koningstraat en een van dc
Nieuwe Gracht. Het is aan de re-
NEDERLAND-ERS IN BELGIë.
Naar „Het Centrum" verneomtv heb
ben oe Dmtsche autoriteiten in Bolgiö,
die ioor eenige wokon bekend hebben
gemaakt, dat Nederlanders, in Bel
gië wooiléchtig, naar Nederland mooli-
ten vertrekken, Indien zij dat wenech-
ten, deze boschUcking irtgotrokkoi:.
HOCKEY. Overzicht. Zon
dag -l Maar; zu len dc volgende elf
tallen legen 'kaar sjieten, nl.: Bloc-
mendaal I—Vicioria o nM. H. C. li -
Amsterdam 11b. resp. voor do eerste
en tweede klasse van den NVderland-
schöu Bcvnd.
Do wedstrijd Bloémendaal 1Vic
toria, zal gespeeld worden in Rotter
dam, op het terrein van Vicioria. De
opstelling van BloeracndaaJ is nog
niet gelieo; zeker. Voor zoover be
kend is z:j ais volgt: doel: André de
la Porta; achter: de Vries, v. Beugen
Bik; midden: B. Carp, IJzorman,
Blankevooid, voor: G. André de la
Porta, West.-inian, J. Carp, v. Zij-
verden. J. André de la Porto.
Het elftal mist eonig.j goede spe-
Ier- zoodat "t niet zeker is, wie of
d© winner zal zijn. Bloeroendaal, dat
eigenlijk sterker is, of Victoria, dat
ui dit geval op eigen veld speelt.
De match M. H. C. IIAmsterdam
11b-wordt op het M. II. C.-veM in
Aerdcnhou! gespe©'d. Do opstelling
der Haarlemmers zal dc volgende
Zijn: doel: Buma; achter: v. Spengler,
Tcmmiuck, midden: Jlir. J. Quarles,
Strum phler, Wentholt, voor: van
Nieuwkuyk, P. Quarles, v. Styrum
Merens, Koman.
M. II. C. II beschikt over goede
spelers, zoodat. wel waarschijnlijk
is, dat zij de overwinning behalen
zal.
KORFBAL. Overzie htVoor
morgen staan er vier wedstrijden op
't programma voor de Haarlemsche
clubs, nl. twee te Iïpnr m een ie
Amsfordam ©n een u» Purmevend.
Haarlem I, dat nog twee thuiswed
strijden moet spd'en voor de compe*
tttie. zal zich een lesje laten geven
door D. E. V. Hoewel onze eerste
klasfors zich op eigen terrein beter
thuis gevoelen dan op do Amster-
damscbe inoddervelden en zich dap
pei' weren zullen, mogen w© geen
overwinning voorspeden, hoe graag
wc ook zouden zien» dat bij de twee
puntjes ar nog evenveel bijkwamen.
Toch zal D. E. V. niet met oen groo
te overwinning naar Amsterdam te
ruggaan.
Advendo I, dat veertien dagen B.
E. P, van Purmerend met 12—1 te
rugzond, gaat nu Noord-lloïland in,
waarschijnlijk met een gehavend
twaalftal. Dat zal evenwel goon be
letsel zijn er voor te zorgen, als is
Advendo I kampioen harer aideo-
Ling, den strijd gemakkelijk te ma
ken voor Purmerend, dat met re
vanche-plannen rondloopt.
Advendo II gaat Sparta te Amster
dam een visite brengen. Tot nog toe
heef'. Sparta weinig gepresteerd, zoo-
dat een flink Advendo-twaalftaJ een
overwinning zeker tegemoet gaat.
Advendo III ontvaugt op gemeente
lijk speelterrein Haarlem V. Beide
bwaaftallen zijn weinig geoefend;,
voorn! Advendo III. Voor Haarlem
V is het zaak to winnen, daar an
ders Haarlem" IV, dat in dezelfdo
competitie speelt, niet voel met haar
overwinning op Advendo opschiet.
Advendo III zal door taai spel wel
beletten, dat haar mand te veel ge
vaar loopt.
DE OORLOG
EEN LUCHTAANVAL OP SAiLO-
NiEKI. Eeu ïEngaisch oorlogscor
respondent seint uit Saionik: Op
Dinsdagmiddag verschenen 15 Deut
sche Albatros-vliegmachines, gebruik
makende van het hei go weder, boveü
de kampen der geallieerden rondom
Saloniki, en lieten bommen vallen. Dit
was do aenetc luohtrald daar ter
plaatse sedert tien maanden.
De inaterieeüe schade, welke werd
aangericht, was onaanz entijk. Er
brandde één vrachtauto af. De raiders
betaalden de gebruikelijke boeté: ©en
vlieger der geallieerden schoot bij den
terugtocht een Albatros bij Gumesndje
neder. De Duitsche officier-piloot
werd gevangen genomen.
HOE DUITSCHLAND ONDER
ZEEËRS BOUWT. Do „üai'y Mail'
drukt een artikel va» eeu medewer
ker af, waarin de volgende bijzon
derheden omtrent den bouw van on
derzee-éis in Duitschland, worden
vernield. „Men heelt in D ui tech land
een standaard-type van onderzeeër
ontworpen. Ieder onderdeel wordt bij
boet óeiheden gemaakt door een fir
ma die óch speciaal daarop loelegk
De ©ene firma maakt een bepaald
gedeelte van den romp, do oudere
een onderdeel van ae fittings of van
machines. Iedere fabriek wijdt
hare bijzondere aandacht aan het on-
derdcri dat haar besteld wordt en
maak; geen ander deel, met bel re
sultaat. dat de werklieden, die steeds
hetzoiide voorwerp maken, een bij-
zondore vaardigheid daarin krijgen
en dut buitengewoon vlug kunnen
maken. De naar dit systeem vervaar
digde onderdoeen worden dan naai
eeu dor scheepswerven gezonden en
daar gemonteerd door werklieden die
voortdurend bezig zijn met Ineenzet
ten «van d© onderdoden van deu
romp en van de machines, die door
anderen gemaakt zijn. Do werklie
den aan deze werven, „naaien" dus
de stukken aaneen van eeu kleeding-
stuk, dat elders „gekniptig gewo -
den.
De nieuwste onderzeeërs zijn, xoc-
als bekend is, veel grootc-r dan do
uudere type». Men heelt ze v.d „dui
kend© kruisers" genoemd. Of die
naam juist ia of niet, hangt af van
wat men daaronder wil verstaan. Er
is geen enkele aanduiding, dat
Duitschland onderzeeërs in de vaart
heeft gebracht, die Iemand van dc
marine zoo zou noemen. Maar hier
uit moet men niet opmaken, dat de
Duitsche onderzeesche vloot niet ern
stig behoeft genomen to worden. In
tegendeel. De waterverplaatsing der
nieuwe onderzeeërs is zooveel groo-
ter dan die van de oudere, dat zij
een veel gi'ootcrcn arbeidskring heb
ben en,genoeg brandstof kunnen me-
denemeu om Jangen tijd op ze© te
blijven. Bovendien is hunno »iwl-
beid zeer groot tenminste voor
een onderzeeër, die in dit opzicht
naar een gehe©' anderen maatstaf
beoordeeld moet worden dan sche
pen die aan do oppervlakte varen.
Zij zijn bewapend met bijna even
groote kanonnen, als die welke
torpedojager voert. Deze wapens
worden op verzinkaffuiten geplaatst,
d.w.z. z.j komen uit het inwendige
van de boot naar boven, wanneer zij
gebruikt moeten worden en verdwij
nen weder daarin wanneer het vaar
tuig duikt. Boven bet kanon ligt ©en
pantserluik dat met bet kanon me©
naar boven komt en een krachtige
beschermend© xap boven hot kanon
en d© bemanulng vormt ari het stuk
in actie Is. Als hot kanon daalt,
siuil uok het luik zien en als hel go-
heel geüuaid is, maakt liet een deel
van Uen romp uiu D© torpedo welk©
zij aan boord hebben, zijn meoetoi
voor kleine schooisaietahcl met een©
zeer sterk© ontp ofiingsiading. Tor
pedo's met kleinen scu-oolsaisiand
nenbeii het voorde*», dat een groomr
ueei van hel inwendige voor de ,,oor-
logskap gebrul.-a kan worden, dan
die wciko voor groote ren afstand be
ruiend zijn.
De bo«g dezer onderzeo.ro is als
die van «*>u gewoon schip gebouwd
en voorzien \u» een toestel, dal hin
derpalen, welke liet mocht ontmoe
ten, doorsmjuen kan. Bovendien zijn
zij ook ingericht voor mijnen leggen,
wat ook tot hun geregeld werk be
hoort.
De nieuwe onderzeeei's hebben
voorts, teneinde hen beter tegen «en
aanvat bestand I© maken, een dub
belen romp, zoodanig om elkander
heen gebouwd, dat het vaartuig doei
denken aan een buis die miducn »i
een schip gebouwd is. Dc woon- en
slaapgelegenheden voor de beman
ning zijn in hot nieuwe type onder
zeeërs veel beter dan in hot oudo".
SLAKKEN ALS VOEDING. De
„Mancheeier Guardian" schrijft: De
handel in slakken die vo-gens de
nieuwe bepalingen op de voeding, in
dezeude rubriek geplaatst zijn ge
worden als oesters, nJ. in die van
hois> d'oeuvre, die in onbeperkt© hoe
veelheden genuttigd worden
maakt in Frankrijk een winstgeven
de petite industrie" uit. Op een acre
land kunnen jaarlijks wel 500.UU0
eerste" qualiteit slakken geteeld wor
den, die in normale tijden gemiddeld
i 4.50 per duizend opbrengen. Zij
moeten eenmaal per dag gevoed wor
den, liefst dos avonds eoi zij zijn zeer
vraatzuchtig. Na ©en regenbui, die
huune eetlust schijnt aan te wakke
ren, wordt op ©en bed met ÏOO.UOO
aakken in korten tijd e§n Kruiwagen
kool opgegeten.
SMEEROLIE OiM TE BAKKEN.
D« „Deutsche Fisoherei liorrospon-
deoz' schrijft D© nieuwste lekker
nij, «Re door fabriekanten van gecon
serveerde viscih ter mark- gcforaoht
wordt, zijn haringen, gebakken in...
ennyiulle. Naar aanleiding van ongo-
stedheden, die op het gebru:.-. van
haring©» In blikken doozer: volgden,
Ls eer. ondereoek ingeeteld. waaruit
bi-eek dal de haring zelf goed was gc-
coiiterveerd en de blikken ook
geen slijtage vertoonden, maar de ha-
ringtan rich bevonden in een dikke
geelgroene slijmerige vloeistof, u:© mi
neraal olie bleek te zijn. waarvan zich
tien gram bevond ap eik© haring van
112 gram. Reede vroeger werden der-
goiijlk© oliën in Hamburg gebruik; in
bakkerijen, waardoor de gezondheid
gtechaed werd. Dez© olie i6 natuut-iijk
om \ersc4i'illende redenen onbruik
baar, zoodat het raadzaam is bij liet
kcopen van haringen eerst de dooz©n
te riten openen. Vroeger zou men der-
gelijk© fabrikanten (aldus gaat het
Dtfitscte blad voort) opgesloten en zoo
lang met de door hen gefabriceerde
baringen gevoerd bobben dat zij den
geert hadden gegeven. Volgens het te
genwoordig© strafrecht is dit gespu'.e
met te verrelgen, daar anders zulk©
veivsèsctotagen niet «ouden voorko.
men.
DE DUITSCHE GENERAAL VON
KLUCK bekend uit den s-'.ag aan do
Marne zal, nu hij van zijn wonden
hersteld ie, weer naar het front ver
trekken zoo mekJt de „Pcsti Na-
pk>".
LEGER EN .ARBEID IN ENGE
L^NT> Do rn'ui6ter van Munitie
heeft een order uitgevaardigd, waarbij
het den werkgevers verboden ie in de
volgend© bedrijven mannen in dienst
te nomen van den leeftijd tusvhen 18
en 61 jaar meubelbedrijf, giaefabri-
cag©, t- ttenfabr'ekcr. bouwvak, mode-
industrie, oontfectie-industrie, sigaren,
fabneag©. brouwerijen, mduslrle van
sportartikelen. Ook is onder deze be
paling begrepen het mannelijk perso
neel van schouwburgen, variété's enz.
WOLHYNISOHE VLUCHTELIN
GEN. Uit Petersburg wordt gemekt:
De opperbevelhebber yan de Russische
legers aan het zuidooetelijk front noeii
aan de bevolking van Woihynië, die
bij den invai der Duitse hers gevluobt
was, veroorloofd terug te keeren. De
vrtxhuJiBgen, ton getale van 40.000,
zuJleu van de regeering vee en land-
fcuirw werktuigen krijgen onder voor
waarde, dat zij zich erbmden bet
laro te betoouwen.
NACHTELIJKE GEVECHTEN VAN'
TORPEDOBOOTF.N. Iu de „Daüv
Mail" beschrijft een medewerker de
actie van de torbedobooten bij de
nachtelijke raids, die Hedutcnde den
oorloe en vooral In den iaatsten tijd
veel ziin voorgekomen. „Wetende, dat
als er iets gebeurt, het zonder waar
echuwinc eebeurt. ben ]'c voortdurend
volkomen gereed om onmiddellijk
handelend od te treden. Het was goed
voor ons. dat het bii ons zoo was.
want we duikelden eenvoudig in ac
tie. Ik ken eeen beter woord om het
voorval te beschrijven. WH konden
den viiand niet duidcliik zien. ma3f
door het soort instinct, dat dc- beman
ningen van torDedojaaors on den
duur kriizen. gevoelden wii. dat cr
andere scheDen in de buurt waren en
wii sisten eer dan wii zagen den om
trek van een roniD in dc duisternis.
Onmiddellijk riooen wii den ander
aan. Het antwoord was onbevredi
gend en onmiddellijk heaon de „ber
rie". Er had ook-eeen voorloonifte in-
leidinsc Dlaats. De knal volgde op I»c',
woord bïïna zoodra dit Besproken
was Daar de ander v ist. dat wij v!j -
anden moesten zijn. bestond er voor
hem eeen reden om te «antwoorden al
vorens te ach ie ten. Hi! deed lief, dan
ook niet. maar vuurde onmiddellijk.
Van het eerste schot, kan soms zeer
veel afhanEen en de viiand trachtte
dan ook wijeelijk het te plaatsen. Een
Koe i eeiicht salvo Is in nepten van
dc tien Bevallen Kcnoes om een tor-
pedoiaeer buiten gcveciit tc stellen.
Maar schieten in donker betreken' tot
on zekere hoogte, in het wilde schie
ten. En de moelliikheid wordt nou
verKroot door het feit. dat zoowel de
aanvaller ais het d- zich met pre-
weldiEe snelheid blijven voortbewo-
Een. Het zou noodloltiE ziin om d©
snelheid te verminderen. In deze om
standigheden kan men het ongeluk
hebben van door ec-n salvo Betroffen
te worden of het geluk van het juist
te onteaan. Wii waren nogal Eeluk-
kie. De vijandelijke projectielen sloe
gen over en achter onze boot in zee,
maar geen enkel raakte ons. Intus-
echen waren onze kanonnen natuur
lijk ook aan het werk. Zii begonnen
biirta onmiddellijk na die van den
viiand te ratelc-n. Het lasvaai. dat de
snelvuurkanonnen van een torpedo-
lager maken, is ontzettend. Het is
een korte, scherpe, oorverscheurende
ontnloffinc. die iemand in dc herse
nen dringt. Overal om ons heen hoor
den wii nu dit lawaai. Wii zagen dc
vlammen van onze kanonnen en \an
die van den viiand helle eele scheu
ren maken in het zwarte gordijn van
den nacht eri dan weder verdwijnen.
Nu en dan zwaaide een hreede straal
van een zoeklicht door de duisternis.
En dan werden onmiddellijk een aan
tal kanonnen on het verlichte voor
wem gericht. Men kan echter niet te
veel gebruik ma kon van zoeklichten,
omdat zii de positie van het schip, dat
den straal uitzend1., aangeven en do
viiand er altiid onmiddellijk od vuurt.
Het Is dikwijls het beste doel dat hij
vinden kan. Granaten vlogen over
ons schip, een sloeg rakelings over
ons dek. zonder iemand lo raken, en
weer andere vielen te korl, maar wij
hoorden ze toch In het water slaan.
Telkens weder werden or torpedo's
afgevuurd en wii wisten natuurlijk
niet. wanneer een dier onwelkome
boodschappers van den vijand ons be
reiken zou. Ik zag cr een vlak achter
ons schip voorbii loouen. Hii was te
er achter ons om ons kwaad te doen
en to ver vóór het schtn. dat achter
ons voer. om dat schade tye tc bren
gen. wat wei een groot gelukje was.
Het is erg genoeg, een vol salvo ta
kriigen. maar door een torpedo ge
troffen te worden Itoteekenl do ge
nadeslag voor het schip en hel hier
namaals vooreen groot «cdec-lte \ap
dc bemanning misschien zelfs voor
allen. De andere schepen kunnen dtn
hun best doen-om monschenlevens tc
redden, maar ge kunt u voorstellen,
hoe rïioeiliik het is. menschen ui: het
water te halen onder omstandigheden
zooals ik ze hier beschreven heb. Bo
vendien moet men ook steeds aan
den viiand Wijven denken. Hii is
nooit bereid „even te wachten" tot
het reddingswerk afgcioopen is. In de
meeste gevallen ziin die gevechten
tusschen torpedobootcn 's nachts kort
en hevig, en dat was ook nu het ge
val. Al heel spoedig veranderde het
ln een jachtde viiand vluchtte naar
ziin haven en wii zetten hem na.
steeds vurend en hem voortdurend
bestokend. Daar hot onmogelijk Is.
nauwkeurige waarnemingen te doen.
kon men moeilijk zeggen, hoeveel
schade men den viiand hii zulke ge
legenheden heelt toegebracht, tenzij
men hem tot zinkon brengt. Zo© iets
kan men natuurlijk zien. mncr een
torpedojager kan nog zn-> vreeselijk
toegetakeld en dc helft der beman
ning dood of over boord geslagen zilni
en toch nog tn de duisternis ont
komen. zonder dat men kon zien. wel
ke schade men hem heeft toegebracht.
Men kan niet meer doen. dan den
iiand zooveel te ccven als men kan."
BRÏTSCTTE KRIJGfAGEV VNGF.N'F.N.
In het IToogerhuis heeft lord New
ton meegedeeld, dat het aantal Brit-
sehe kriigs<revoneenen ongeveer als
volgt wasDuitschland burgera
4500. militairen Si- 35.000 Oosten-
rlik burcers 200. militairen 2 A 3: Bul
garije: burgers eeen. militairen 500 A
600 Turkiie burgers 700. militairen
ISOOO fo. w. 8?00 IndiCrsh