Hmrlems Oagblao De Oorlog. TWEEDE BLAD. Zaterdag 16 Jool 1917 OM ONS HEEN No. 2827 Ia aebt dagen van Hederland naar fladariandscli Innië. u. Nóg enkele mededeeliogen uit het Interessante artikel in „de Kam pioen" van den heer van der Muelen mogen hier volgen. Dal er niet meer dan acht passagiers tegelijk vervoerd kunnen worden, heb ik al vermeld, maar zij zullen het gezellig hebben, zitten in con aparte kajuit, geheel in den romp ingesloten, zoodat regen, wind of luchtzuiging hen niet kunnen hinderen. De zitplaatsen zijn ruim en diep en vier aan vier tegen den wand van den romp. Do bedoeling is- natuurlijk, dat de vliegdienst de passagiers zal overne men, die nu met booten gaan, maar natuurlijk kan er geen denken aan zijn, hun hutkoffers en andere groote bagage mee te nemen, omdat de be tasting van het vliegtuig zooveel mo gelijk moet beperkt worden. „Het goe derenvervoer on dat van de gewone mail zui voorloopig wel over zee blij ven gaan", zegt do schrijver terecht. Hij Bteil zich overigens den dienst voor,verdeeld in trajecten. Met an dere woorden: do bestuurder van de vliegmachine die uit Amsterdam ver trekt en zijn passagiers tot Lemberg brengt, keert den volgenden dag met de reizigers, die uit lndië te Lemberg zijn aangebracht naar Amsterdam te rug. Geen van de kapiteins vliegt dus den geheel en «afstand, maar slechts een gedeelte, dat bjj derhalve gron dig leert kennen. Dat de passagiers iederen morgen in een andere ma chine stappen zal hen zeker met hin deren, omdat ze toch a le naar het zelfde type gebouwd zullen zijn. In fig. 3 zien we o.a. den vorm van de hoofdvieugels en dien van bet on derstel. schatten /omdat kermis van plaatse lijke toestanden er voor noodzakelijk is. En als de lezer tot den heer van der Muelen zeide: „welnu, geef daar van dan maar eens een som op", dan zou iiij en terecht antwoorden, dat daarvoor zijn plan nog niet ver ge noeg gevorderd is. Wie reist er de halve wereld door om voor een verre toekomst terreinen te gaan zoeken eu laxeerenl Wel heeft de schrijver >em soort van vervoertarief ontworpen <xn is hij daarbij tol de slotsom gekomen, dut de prijs van den tocht per passagier f 12oü bedragen zaL Tegenspraken kan ik dat natuurlijk niet, maar of deze berekening wel vaststaat zul toch ook nog nader moeten blijken. Hel doel er trouwens niet veel toe. t Zijn alles détails, die de hoofdzaak niet raken en waarvoor nog tujd genoeg van stu die overblijft. De heer "Van der Muelen ziet dat ook zelf wel ln. Hij vat de zaak breed genoeg op, durft ook de be zwaren wai onder liet oog zien. en somt er eenige op, waarvan we er twee laten volgen. Ten eerste dat de weg gaat door een aantal staten. Nog ui tijd is geen „wetboek van de lucht", in dezen oorlogstijd heerscht niets dan anar chie. Naderhand zuKen met moeite en zorg voorschriften voor het lucht verkeer samengesteld dienen to wor den en hoe die zullen luiden tegen over snelle internationale diensten kan nog niemand zeggen. Evenwel, er belioort bij plannen ais deze veel energie en optimisme, dat ook voor dit bezwaar niet mag gevreesd worden. Misschien zal er Juist na do verdeeldheid van dien oorlog langza merhand groote behoefte aan Inter nationale samenwerking ontstaan! Het tweede bezwaar Is ln elk gevail ernstiger. Door eflecht weer en een nood landing, ia een machine voel te laat en kan niet moor vooa- 't in vallen der duisternis haar haven bereiken. Wat dan? Don moet voor die enkele maal 't terrein met bentzinevuiren veriï clut. Installatie, die dus aanwezig moet zijn. De draadlooze telegraaf k, ons dan ook weer ter hulpe zijn. Dit blijft echter een uitzondering. Een ernstiger tegenstander is el echt weer. Een storm, een sneeuwjacht, een hevige bui, of De lieer van der Muelen geeft ooi nog een teekening van de indeeling van den romp. Do motorruimte is daarin aangegeven door het cijfer 4, nummer 22 is een bergplaats o.n. voor zand en brandblusch-apparaat, door de deur 10 komt men door den dub belen wand 9 in de kajuit. De zit plaatsen 12 zijn aan weerszijden van de tafel 11, de deur 13 geeft toegang tot de gang 14. De ruimte voor draad looze telegrafie is gemerkt 19, de toe stellen staan op de tafel 20. No. 18 is <Je W. C., 21 is het onderste draag vlak en om te voorkomen, dat iemand als hij de buitendeur 16 doorgaat, naai- beneden valt, Is eera driehoekig platform 17,. ontworpen. vooral deze overweging, waarvan wijt Het orgaan van den Raad van ar- moeten uitgaan bij de beoordeeling beiders- en soldaten-gedelegeerden van een plan als dat van dien heef Hieldt. dat liet de nota's verwerpt en van der Muelen. Er zullen geen twee ifrklS?tl' «Itt ^.11,'fe"",1!' "u i ring haar taak niet heeft vervuld, zaak m geen Iwlnttg. maar wel tweehon-1 u het_volk om Iifne derd moeilijkheden to overwinnen1 gen. zijn, voordat zoo'n onderneming tot j De opvatting van dezen Engclachen stand kan komen. En hoeveel jaar »ejournalist vindt steun ln een telegram nog op zich laat wachten kan nie- j van den Alg. Handeieblad-berichtge mand leggen. Maar al, zulke denk. 1" f"!'1 f" gens berichten uit Rusland, de stern- beelden vooa- den dag komen, zijn zo IUi,ig geheel en al te ngunöte van in elk geval gezette overweging Duitechland is gewijzigd in den Rok waard, dan moet niet, Bcluunpar ge- i steoben Raad van arbeiders en eolda- lachen worden of botaf gezegd: „er ""ten. In dien Raad is besloten geen komt toch niets von" j deel te nemen aan de bijeenkomsten, Laat de geschieden.» ons ln dit op- "its,ü"e.,ld door1 Enteiitteooclaltoten te 1 1 I Stockholm te houden, maar slechte licht wat leera.il Altijd, wanneer er'am de conIe„„lies de'r algemeen, Ka wat nieuws kwam, zijn ar menschel» cialietische gedelegeerden deel te ue- geweest, die met overtu ":ng de on- men. mogelijkheid van de uitvoering heb Dat de toestand gespannen is blijkt ben aangetoond: de onderzeeboot, de c0-lt we' OK 't bericht, dat slechts op 't stoomboot, de spoortrein, alles 'wat -aHeriaatste moment een epoorwegsta- een omwenteling in do wereld veroor-'£i?l^,vo°^omen is" --- ------ - raakte Fn altiid uMmrfc Het con^re6 van boeren-afgevaar- regeering er van in kennis gesteld, T zeidop de zwakken bigden nam een resolutie aan, waar- dat de goederen, die te Salamls vast en twij.eimoeoigen: „wy gaan erbij de afkeur over deserties wordt uit- gehouden zijn, oumiddeüijk vrij ge- nooit in zitten." Velen hel)ben hun gesproken, en alle burgers worden op- geven worden en dal de schepen met woorden moeten terugnomen en ze geroepen tot een krachtig tegengaan kolen en koren, bestemd voor Piraeus, maar liefst heo'.emaal vergeten der deserties. order hebben gekregen onmiddellijk Daarom doet het goed, dat oen Ne- Maar ?r worden ook andere stemmen op te stoomen. der ander den moed h«rf« dit i..r i m1 Rusland gehoord. In een redevoe- De „Daiiy Mail" verneemt uit Atlie- w^rTofn £S2r£.Iri onder- j rjng die de Russische zaakgelastigde ne. dat de koning Dinsdagavond de enp aan de orde te eU&Den en erI Nabokoff te Londen Itield b:j een 6iad heeft verlaten. Toen de avond ge- een studie van te maken. De lezing noenmaal, hem door een aantal Brit- vallen was, sloop hij door den tuin, van de oorspronkelijk© artikelen, die sclie producenten aangeboden, zeide waar voor een poortje dat zelden of natuurlijk uitvoerig zijn, worden dan bij o.a. „Op het oogenblik zou het nooit gebruikt wordt, een auto stond ook bij d<ezo aan bel'anestalCenden1 dwaas ziï« te verwachten, dat Rusland te wachten. De koning stapt© vlug in w\77T-)HiTt'pn/l oO" 17 A1r.»lr-k-ptiL- vnAf-ifi.inn.-»..-. «-aas» Am „icircn li** vaTIa ven, dat mei het verdwijnén van Con. etantijn de partijstrijd ln Griekenland zal ophouden. De vijanden van VcdI- zelos hopen 6tellig hun schade In te balen. Reuter seint uit Athene Het vertrek van koning Konstanlijn heeft geen aunieidlng gegeven tot wanordelijkhe den te Athene. De stad vertoonde een normaal beeld. De schouwburgen wa ren alleen gesloten, dooh de café't mochten zich in een des 1c druiltker be. zoek verheugen. Het kabinet bereidt een beEluit voor, waarbij amnestie wordt verleend voor j>olitieke vergrij pen. Verder heeft het den burgerlij ken en militairen autoriteiten in Thcs- «tlié last gegeven op haar post te blij ven trots den opmarech der geallieer den. De aanwezigheid van troepen der Entente rondom geheel Athene is blj- r.a onopgemerkt gebleven. Troepen zijn de hoofdstad nog niet binnenge rukt. Naar officieel medegedeeld wordt, heeft de regeeringeconunissaris der geallieerden, Jonnart, de Grieksche aangeraden. J. C. Overzicht. Wat de strijd AAN T WESTFRONT betreft deelt de Dultsclie staf mede ..ln Vlaanderen begon Donderdag avond half negen, na een betrekkelijk rustigen dag. tusschen Vneren en Ar- mentières een sterk roffelvuur, waar- voortdurend een betrekkelijk voorna- en daarna reed de wagen ln volle me rol in den oorlog zou spelen, omdat vaart weg. De koning was in burger- de geweldige omwenteling en de nood- kleeding en zat tusschen zijn aaju- zakelijkheid om het land te hervor- danten, zoodat men hem van bulten men, welks militair regime en invven- af moeilijk kon zien. dige organisatie in zoo velerlei opzicht I Twee uur nadat de koning vertrok- overeenkomt met het Pruisische 6tel- ken was, verlieten de koningin, de sel, dat we thans bestrijden, de men- kroonprins en de overige leden van schen (nog te veel bezighoudt. De ge- de koninklijke familie Griekenland, allieerden zijn er vast van overtuigd, op een Fransche torpedojager bega- dat zij zullen winnen en ik verzoek u Ver, zij zich naar Oropoe tegenover er ook van overtuigd te zijn, dat Rus- Euboea gelegen. Men vermoedt, dat land bepaalde profeten zal teleurstel- de koninklijke familie zich met een len en zal bewijzen, dat. zijn leger zich Britech vaartuig naar Korfoe zal be- bewust i© van de plichten jegens de geven om vandaar naar Denemarken vrienden en bondgenooten van Ruö- |e gaan.' -od aan het geheele front aanvallen land en van de menschlield. WanneerNaar de correspondent te Athene der Encelschen volgden. Zij drukten ik het woord tot u richt, dan wend ik aau je „Morning Post" meldt, had do na gevechten, die on enkele plaatsen me daarmede tot een gedeelte van liet koning 48 uur tijd gevraagd oin het tot Vrijdagochtend duurden, de be- I Britechc volk, dat na den oorlog er toe (e veriaten. Voorts verneemt deze vèilisinEstroenen terug, die onze meer zal medewerken de industrie in mijm correspondent, dat de geallieerden den r.aar het Oosten toe liggende gevecht.-?- 'and weder op te bouwen. Ik durf be- koning een jaarlijksch pensioen van linie tusschen Hollebeke en het Douve- i weren, dat onder alle volkeren die zich 20.000 pond hebben toegestaan, terrein en ten Z.W. van Waesten I verbonden hebben om het vergiftige, De Grleksche minister-president Zal- .(Warneton) sedert 10 Mei met euccvs.gas. dat hel Pruisisch systeem heet. UiJS verklaarde .Dinsdag aan «eu de- tecen alle verkenningsaanvallen der onschadelijk te maken, er geen twee putatie, dat de koning slecnt© tijde.ijk Eneelschen verbeven welen te ho-'i zi*° die het verlangen naar een Uit Griekenland was vertrokken en dat den." J voortdurende vriendschap tusschen de het volk hem na den oorlog zou kun- De Engelsche stafbericht: De En-voikeren hebben gemanifesteerd alsueu terugroepen, geisciien deden een aanval ten Z. en Groot-Brittannië en Rusland. Door de j ju ous Voiis overzicht gaven vvo "1 ten O. van Messines, alsook tusschen revolutie ziet Rusland zich gedwongen belangrijkste uit een vaderlandslic- peren en het kanaal van Gommines. °P politiek, so-ciaal en economisch ge-1 veü(je recje (ioor President Wilson ge Aile door hen gewenschte posities wer- bied hervormingen m te vieren, die de houdeiL De Hearslöers in New-York den op beide punten genomen. Meer democratie m <1.1.. ln verband mei der. rede. me- Maar nu do prijzen! Natuurlijk zou een zoo grootschc onderneming ceo belangrijk kapitaal eischen. Op f 47000 schat de heer van der Muelen de kos ten van aanbouw der machine en daar er 86 noodig zijn, zon daarvoor alleen al 4 millioen worden gevor derd. Negen huvens (stations) moeten worden gebouwd, negen benzine-ter- reinen aangelegd, maar do schrijver durft de kosten daarvan niet te r- -V. I' ---* --*» nicer J dan 150 gevangenen, een houwitser en ]an^ tot heeft gebracht. Uit den zeven mitrailleurs werden binnen ge- geheelen economischeu opbouw van bracht. Rusland moet nu immers wel van zelf misschien nog erger, kunnen deAan "t Fransche frontdecl in 't Wes- voortvloeien dat onze legers op het opstijging bezetten of een landing I (en kwamen op zichzelf staande aan- slagveld even goed als de uwe vechten gevaarlijk maken. In de lucht ia vallen van beide partijen voor, die voor de toekomstige vrijheid der een bui wel te weerstaan, maar weinig resultaat opleverden. menschheid. En bovendien moeten wij evenals de zeeman bij storm do' AAN 1" OOblT-Ho.\ 1 in.i.ot de ver- dai! van. a"e vreedzame middelen kust mijdt zoo moet dc vlicwenjer levendigmg van den strijd aan. De ar- dl"e ons ten dienste staan gebruik ma- - tiJlene-bedrïivlgheid der Russen wordt ken om met behulp van het BritcChe d©n grond ver benoden zich zien Lelfe aterekeI.J lg"eia ,Ul :1 wo,dt genie den voorspoed en den bloei van te houden. De dienst zou due w©lD berichtei, U1T R„s, A„_ inn het menscJielijk ras in de toekomst te eens ln do war kunnen toepen.Itg- belpen bevoMoren. Dit is zoo goed mogeJiJk vea-ho pen Entente voorloopig weinig steun van door 't .groote aantafl 'reservevlieg- het Russische leger zal kunnen -ver-j UIT GRIEKENLAND. Uit Züncli tuigen. Ook de zeevaart moet wachten. De Engelsche journalist Ho- wordt aan het „Berliner TagebJatt soms buigen voor die krachten Williams seint uit Petersburg geméld,'dat de Grleksche gezant to dtr ottUwMad# «bmentak Boai011-,1 „H«t staat vnsl, dat de «euUi- ta M vrt^rd. «8 «MmMB; vaak moatftn HwoIcti bil m.fqt eerdcn moeite zullen hebben om tot van kouiég Conetuntijn maat voor moo era (booten bij mist of eep gemeenschappelijke opvatting te voorloopig te houden en er van over- storm tuien buitengaats liggen komen met den Raad van gedelegc-er- tuigd te zijn, dat de Koning niet voor den van arbeiders en soldaten, zoo- goed van den troon heeft afgezien. Hij lang deze bij zijn tegenvvoordigen zal de regeering weer aanvaarden geestestoestand blijft. De ontvangst, zoodra de omstandigheden zulks ge- aan de Engelsche, Frunsolie eu doogen. Verder 'heeft de gezant de u overtuiging, dat een zoodanige loop der zaken dooir de meerderheid van het Grieksche volk gewenschl zou worden. mr Aan 't Journal wordt geseind Men moet zicli niet voorstellen, dat de Grieksche. zaak ie afgedaan, omdat aanvankelijk alles naar weiisch gaat. De waarheid is, dat er in dit eerste stadium geen enkel ernstig voorval was' te verwachten tegenstand van de bevolking noch van den koning. Er ie geen enkel uitdrukkelijk bericht over de aftreding van Constanlijn noch van den kroonprins. Ten tweede: de gewezen soevereinen willen zich in Zwitserland vestigen. Niemand denkt eraan, hun vrijheid te besnoeien, maar de vraag kan opkomen, of een land, zoo zeer Duitschland's buur, een passende verblijfplaats is voor men- echen, die geen enkele reden hébben om het voor dc geallieerden op te ne men. Ten slotte moet men niet geloo- dobbeiren, alvorens zij de baven veilig kunnen Miuientoopen? Leven is moeilijkheid. Moeilijkhe den oplossen is een groote voldoe nlng in 't leiven. Daarom is hot altijd weea- een dwaling om te ineenen, dat i-ust voldoening geven kan; dl© wordt ailleen door den arbeid en de over wonnen bezwaren beroikt. Het is Amerikaansche nota's te beurt is ge vallen, moet aan allen twijfel daar omtrent een einde maken. De publi caties dezer nota's was liet sein voor uitbarstingen in het grootste deel der socialistische pers. Alle geallieerden werden gelijkelijk veroordeeld. De no ta's werden onbarmhartig ontleed en de oude burgerlijke imperialistische beweringen werden daarin onder een nieuwen vorm ontdekt. President Wil son bleek de grootste zondaar te zijn. Zijn met zorg opgestelde verklaring van de oorlogsdoeleinden werden al- tedaan met de kenschetsing „klin- ende phraseologioAmerika is dan ook een wonde plek voor de Russische pacifisten. Zij kunnen het niet verge ven, dat het tot den oorlog toegetre den is. De Britsche nota wordt afge keurd, omdat daarin sprake is van de verovering van Duitsch en Oosten- rijksch Polen, en de Fransche omdat zij spreekt van Elzas-Lotiiaringen. de. dat van diDlomatieke zude der Vereeniede Staten de volgende VRE DESVOORWAARDEN zijn aangego ven. ..De stichting van een volkomen 011- afhankeliik Polen. internationaIJsec ring van de Dardanelles hel einde •der Turksche heerschannii in üuroDC teruggave van ÊIzas-Lotharingdo aan Frankrijk, herstel van België en Servië. Als schadeloosstelling voor het ver- 'lies der Poolsche wovincies krïitcl Duitschland eenige zijner kolonies te- truc. Oostenrijk een deel. van Bosnië ten illerzegowina. Duitschland moet België schadeloos stellen en zijn vergrijnen tegen den wereldhandel weder goed inaken. Het moet overigens in macht cn grootte worden beperkt'tot do positie, die het had voor den Franech-Duil jschen oorlog van 1870/71." De ..Evening Post', deze door Ame rika ODgestelde vredesvoorwaarden mededeelend. zegt ..Thans is het aan Duitschland. om ziin voorwaarden bc kend te maken." Is ©r ook weer EEN VREDERSAAN BOD DER CENTHALEN AAN RUS LAND 7 De Nordd. Al gem. Zcitung. de spreekbuis van de Duitsche regee ring. geelt een beschouwing over Wil son's nota aan Rusland Betoogd wordt, dat indien Wilson er zoozeer ongesteld is. dat het heel© inen-soh- dc-m weet waarom Amerika oorlog voert, hij erop moet aandringen, dal ziin bondgenooten door openbaarma king hunner verdragen, dc wereld Juin oorlogsdoel doen kennen. Eerst dan zal men kunnen beoordeelcn of de vreedzame, vrijheidlievende bedoe lingen. die YVileon verkondigt, mot die van de Entente vereenigbaur zijn. iJén zal dan een trust van volken tzien. die door od terroristische wüze te intrigeeren. steeds nieuwe landen ln den oorlog willen sleuren om de centrale riiken te verpletteren. De Norddeutsciie vervolgt..Het nieuwe Rusland heeft herhaaldelijk verklaard, dat een dergelijk oorlogS- N doel niet hel zijne is. Rusland heeft veeleer ziin wenschen geformuleerd ojj den grondslag ..vrede zonder an nexaties en schadeloosstellingen." De ze formule staat in geen enkel opzicht den vrede in den weg tusschen Rus land en de Centrale mogendheden, welke van Rusland geen annexatie en schadeloosstellingen treëischt hebben. De Centrale mogendheden stellen cr eeleer prijs op een vrUe overeen komst met Rusland en een klaren toe stand te scheuren, waardoor voortu&n een vredzame en trouwe nabuurschap voor langen duur eewaaarborgd tal worden. Wii zijn de meening toege daan. dat deze verklaringen, welke reeds ln alle manifesten der Centrale mogendheden tot uiting zijn ge bracht. In duidelijkheid die van Wil son verre overtreffen." Tot zoover deze uitlating der Duit ache regeering. 't Persbureau Vaz Dia» mcUU uit Berlijn De Duitsche pers vut alge meen de ln de Nordd. Allg. Ztg. gepu bliceerde verklaring al» ecu plechtig vredesaanbod od. Verspreid nieuws DE GONFERENTIE 'LE biOCK- HOLM. Een verklaring van Huyjj- ntans luidtHet is geeu geheim, out er oneenigheden beslaan lu&SClien 00 Russische. Engelsche en Fransche Regeeringen. De oppositie tegen net Congres in regeeringskringen der Westersche mogendheden staat daar mede in verband. Het eerste doel vaU ihet Congres is bereikt: in korteren tüd dan verwacht was hebben alia socialisten der oorlogvoerende lan den zich bereid vekiaard liet Congres 'bil te wonen. Vooral was de wijzi ging van de meening der Frunsclteiï >an groot belang. De Engelscben wo on reeds vroeger geneigd tot onder- lliandelen Henderson zou de groot© conferentie in Den liaaa in 191a hu- wonen. doch is ter elfder ure minister geworden. Thans moeten wii de wen- sheii van het Congres met die der Re- eeerinnen in overeenstemming bren gen. Het is evenwei verkeerd ceu zaak als verloren te beschouwen, zoo dra zich moeilijkheden voordoen. Hel verzet der Franschen en Engelschen aarschiinlijk niet blnven voort duren dan heerscht er een misver stand tegenover den RusaLachen Raad van Arbeiders aile krachten van bei. de landen trachten dit lot opheldering te brengen, waarvan weldra een go :d resultaat kan verwacht worden. Zoo dra men het met den Raad van Arbei ders eens is aangaande de vra.jg o\-:i vrede en oorlog, zal men niets meer teaen het Congres hebben in te bren gen. vcoral daar de Raad van Arbei ders dit denkbeeld is toegedaan. De tweede reden om Iicod te koesteren is, dat men niet kan verwachten, dat de Fransche Regeering de arbeiders lot fcerzet zal driiven. evenmin als do Engelsche dit doen zal. indien men voslhoudt aan het afwijzen van do gc- datóhten aan de Internationale godu- dende den oorlog. Er Is tlid noodig om misverstanden on te helderen en geschikte oogenblikken om. to hande len af ie wachten. ïntuaschen heoff bet Hollandsch-Scandinavisch Comité sh-chts te wachten en zooveel mogelijk bijzondere conferenties en voorberei dende werkzaamheden voort te zetten Een zeer gewichtige taak Is de begiit? selen van het Comité in den Raad van Arbeider» tot elkaar te brengen. Zoo dat de Russische afgevaardigden voor de vredesconferentie hier zullen zijn aangekomen, gaat Huvsmans of een ander lid naar Petersburg om daar te beraadslagen over de regeling «Ier zaak. Verder deelde Huvsmuns meda önt 3ünnen weinige dagen zitf» waar schijnlijk weder geheel andere ver houdingen zullen voordoen. De Alg. Handelsblad-correepo.. den-- te Stockholm 6eint Huysmans- verklaarde mij. dat de intrekking van liet plan van den Raad van arbeider» en eoldaten (voor een conferentie biieen te roepen) alleen beteekent, dat nu hel plan van het Ncdorlandseh- Skondinavisch comité overbluft. Nn de afzonderlijke conferenties zul len dus beslist algerueene conferentie? worden gehouden. Haanemmer Halletjes EEN ZTER DAGA VON DPRAAl JE. Tot nu toe was Juni vooral de exa- inenmaand. Nu is ze ook de brand- houtmaand goworden. Menschen die het artikel vroeger niet aankeken, praten nu van een vaam hout, alsof z© er al hun leven vaal op de hoogte zijn geweest en koop en hout van lieden, die zelf geen blokje in huis hebben, of bezitten, maai; het, als ze een bestel ling krijgen, koop-en van een ander die t wel hoeft. Natuurlijk betaalt d© klant dan ook nog de winst van den tusschenpersoon. Hier volgt ©en historisch voorval. Houtkoopman A. ie bij een mogelijken klant verschenen en heeft daar aan bieding gedaan van sparrenhout. Zijn monsters, twe© blokjes, laat hij ach ter. Ze blijven op den schoorsteen mantel liggen. Morgen kamt A. ant woord halen. Spoedig verschijnt, houtkoopman B. Heofl ook sparrenhout, prachtig droog brandt best, geeft veel warmte. Krijgt de blokjes van A. in 't oog. „Hè, daar liggen mijn monsters!" Weineen, dat zitn blokjes hout van A." „Die? Hij heeft geen etuk in huis. Die blokken zijn van mij. U kan het hem vragen, hij heeft zo bij mij ge haald". „Zoo, zoo: En wat bereken j© voor het vaam?" „Dertien gulden". De klant zwijgt maar denkt des te meer. Want A. had voor het vaam. f 22.50 gevraagd. Oorlogswinst, maw waar de fiscus nooit van zijn leven achter komt. In menig hui» ligt hout In den kel der. op den zolder, in het kippenhok, overal. Assuradeurs denken ernstig over verhooring van de brandpre- mie. Een van mijn keiurfsson, die heel listig wezen wou, vroeg aan een des kundig© wat, wel hot béste brandhout I».: Hij trok een gewichtig gezicht. ,,'t Is geen kleinigheid om dat zoo maar even te zeggen. Je hebt in de eerste plaats twee soorten van hout: nat en droog. De eerste soort brandt in 't geheel niet. Koop dio dus nooit. De tweed© soort, het droge hout, i» weer in onderklassen verdeeld: klasse A. brandt, maar geeft veöS rook, klasse .13. geeft geen rook, maar brandt zoo haastig, dat zo heelomaal vergeet warmte to geven, klasse C. kun je alleen ln een gewoon potkachel tje gebruiken en klasse D. is te hard. Méér kan ik u er niet van zeggen, maar dit aal wel voldoende wezen". Mijn keranis begreep cr nog niets van, maar wou dat niet ronduit zeg gen. Hij vroeg dus alleen: „wat is dan eigenlijk het goedkoopste hout voor den prijs?" „Het goedkoopste? O, dat is ge makkelijk genoeg te zeggen. Het goed koopste hout is wat u niet koopt. Goeien morgen 1" Dit is zc-ker waar; als het zoo voort gaal met vellen van bosschen ie ons land in een ja.ar of wat zoo plat als een pannekoek en even gezellig. Dan ls er geen reden meer voor het school lied, dat ik ln mijn kamer een paar keer per week hoor zingen door de kinderen van de u. h o. In de buurt en dat ongeveer zoo begint: Komt nu makkers, laat ons dwalen, Komt naar buiten heengcsneld, Naar der eiken groene dalen, Naar het open Vrije veld. Nu kan dat er nog mee door. Er staan nog eiken in Nederland. Maal ais dis opgebrand zijn Het lied is daarmee evenwel nog niet uit Daar eens woonden do Bataven, Zoo eenvoudig, maar zoo vrij. Nakroost dier gespierde braven, Vol van moed en trouw zijr. wij. En dan het refrein: Nakroost dier gespierde bra ha. ven. Braha ven, Vol van moed en trouw zijn wij. Er is, buiten en behalve die eiken, nog een andere reden waarom dit lied me belang inboezemt. Ik heb het namelijk in mijt» eigen jeugd, op school, ook gezongen en altijd dat woord nakroost zoo JeeMjik gevonden. Van dio meening bon ik ncug. Wat ver andert een xnensch toch weinig in veertig jaarl Maar vooral, wat is er weinig verandering 'in üe kinderlied jes: er moeten er andera wel betere wezen, dan deze koddige soep van eiken, groene dalen, oude Bataven- en nakroost, die smakelijk gemaakt is met de pikante saus van bluf en eigengerechtigheid: „Vol van moed era troUw zijn wij". Van soep gesproken, iemand die met waardeering van de Centrale Keuken gegeten had ,gaf toen hij wee- het maal van zijn vrouw verorberde, uiting aan zijn vreugde door de vol gende parodie op Schiller» beroemde Ehrei die Frauen, sic koclura und ({©ben. Hlnmvische Speieen ine irdische Leben. Maar ik dwaal af, want ik wou het nog even over de school hebben. Toen ik school gmg was het nakroost der gespierde Bataven zoo trouw, dat hét, als 't maar even kon, op wurme mid dagen den thermometer te pukken zocht te krijgen, om don uict een war me hand de kwikkoiotn fluks naar boven te laten sol weten on daarna argeloos uit te roepen: „Moester, 't is boven de tachtig graden". Want taoh. tig was de gien». Als de hitte daar boven kwam werd aangenomen, dat onze Jeugdige hersens te week waren geworden om nog iets op te nemen, althans vast te houden. Dan kregen we vacantie en 6toven do straat op, om allerlei dingen te gaan doen, waar je veel warmer van werd, dan van rustig op de schoolbanken zitten. Maai- Meester gii>g nooit op die kun sten in, evenmin als hem de plechtige \erzek-ering raakte, dat ze op de an dero scho en al laxg naar huis waren gestuurd. Er bestond toen nog wel geen, telefoon (o zaligo tiijd!) maar iang-3 de telegrafie zonder draad, die toen evenmin bestond, wist Meestor toch wei, dat zijn collega's puffend als hij-, het volhielden tot het biltere einde, miet zoozeer denk ik, omdat zij dezen warmen middag, voor ons vol gend leven bepaald onmisbaar acht ten, aJs wel omdat ze goeij quaostie hebben wilden met den wethouder van onderwijs, die wel eens kon vin den, dat Meester de kinderen wal vroeg naai- huis stuurde. Van zoo'n rampza ig-warmeu mid dag is zeker het treffende rijmpje af komstig: De zon stond lioog, zo kon niet hoo- ger, De les was droog, ze kon niet dro- En wie ei plezier ln heeft, kan bij voorbeeld aldus verder gaan; Do klas in zweet (ze kon niet zwee- ter) Die lsad geen weet, ja zelfs geen we- ler. Juist op warme dagen ate deze merk je in scholen liet best op, hoe wonderlijk [feitelijk de tegenstrijdig heid is tusschen de pogingen van hem die onderwijst en van hen. die onder wezen worden. De eerste doet zijn best, de leerlingen zooveel mogelijk bij te brengen de leerlingen doen hun best, zooveel mogerijk ln zich op te nemen, zou je denken, maar 't lijkt er niets naar; do leerlingen luis teren zoo weinig mogelijk en als de onderwijzer dan vraagt, trachten ze bun onwetendheid zoo goed maglalijk te verbergen. Of herinner ik me niet-, uit mijn schooljeugd, dat een mede leerling die wat gevraagd en daarop van den ondermeester antwoord ge kregen had, door do hoele klasse een parig werd uitgelachen omdat hij zei: „ziezoo, dat weet ik al weerlDe mo derne jeugd zal wel niet beter zijn, dan de antieke (daar hoor ik bij) die de school beschouwde a's ©en listige en verderfelijke samenspanning tegen het levensgeluk van jonge kindoreh, die immers niets liever wilden, dan spelen en wat kaltekwaad uithalen. Hou kon (en kan) de jougd zich voor stellen, dat je voor profc&sox-, afslager eon bollenveJong, Raadslid, fa brikant van gedroogde groenten, ma chinist op een boot en zoo .meer, inoel kunnen lezen en schrijven of doen alsof je het kunt! Zoover, wil ik wel zeggen, ging ons jeugdig doorzicht nog niet Wij vonden do school een rcde'ooz© kwelling, zonder meer. Onze leeraren en onderwijzers truuh. ton ons zooveel mogelijk kennis in te gieten en wijtrekken ons hoofd weg, zooals wc ons gezicht afdraaien, waaneer moeder aankomt met liet bittere drankje. Gelooft dc lezer hel niet? Dan zal ik het hem aantoonen. Ouderwijzer: Jij, Piet, wan neer was de slag bij Nieuw poort? P i e t op goed geluk af: In dc ze ventiend© eeuw. Onderwijzer (wantrouwend); Ja, wel héél vroeg in dc zeventiend© eeuw, nameiijk in 1600. L e e r a a r: Wie is dc uitvinder van de quadratuur van den cirkel? Jan, Jij. Jan (zoogenaamd diepzinnig). Ver schillende geleerden hebben duarover gestudeerd: Archimedes, lluijsens ori vele anderen. Lceraar. Ik wist het niet, maar 't is jammer, dat ze het met z'n allen nog niot gevonden hebben: dc qua dratuur van „den cirkel bestaat niet". Zoo gaat het op school. Maar ule 't beter ging en de leerling doortrok ken van innig zielsverlangen om te loeren, dan zou Piet zeggen: „Ik weet niet wanneer de slag bij Nleuwpoort was. Vanmorgen heb ik mijn les niet geleerd, 'li was 1© laat uit mijn bed". En Jan zou ronduit verklaren: „Do quadratuur van den cirkel Is een ding, waar ik nog nooit van gehoord heb". Er moet eens een klas ziju geweesf, aai- de leerlingen bij afspraak, al» - iets niet wisten, do waarheid zei den, waarom zo 't niot wisten. Do een antwoordde: ,,'k Ren gister lui geweest on hob niets geleerd". Do tweede: ,,Op een ba) geweest, niets nagekeken". Dc derde: ,.'t leerboek is zoo ver schrikkelijk saai dat niemand daar wakker bij blijven kon". Het duurdc zoo een uur lang. Toen i de leeraar tot een collega: „van middag heeft niemand me voorge- jokt, maar wanneer ik een maand dio openhartigheid verdragen moei, word ik zeker gek". „Ik ben heetemaa! neutraal", zei oen Nederlander in een van de dui zend© gesprekken, die dagelijks over den oorlog gevoerd worden. ,Ocb kom", zeiden zijn vrienden. .Heusch. Ate de oorlog over is ik ga weer in Duitechland reizen, dan zet ik een pot op met twee woor den er op, dat ze zien kuimen, dat Ik Hollander ben". „Twee woorden? Daar L» toe!» ééa wóórd genoeg voorl Welke tweo woor den dan?" „La Hollande!" Daarop vertelde een ander van een Duitschen kleermaker te Amsterdam, die aan een van zijn klonten ln liet Duitsch schreef. Deze antwoordde om hen» dat af te loeren ln 't volgende) 8choone Duitsch: „Ich versuche Sie bolebt, meina Jachs und Bruch so aputig möglich zu 6teuem, da ich darum sohr verle gen bin". Nooit zond deze kleermaker mc- r Duitsche brieven. FID ELI O.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1917 | | pagina 5