35o Jaargang tëo. 10459 Verschijnt dagelijks; behalve op Zon- en Feestdagen. WOENSDAG 4 JOU 1017 Tot de'plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- 6n Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA, "warmoesstraat 76-78, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. AïSONNJSMJENTEN P«r 8 maanden: Voor Haarlem en do dorpen in den omtrok waar een Agent gevestigd 1b (kom der gemeente) f 1.75. Franco per poet door Nederland f 2.12V Afzonderlijke nummers f 0.15. G«Uu»lr. Zondagsblad; voor Haarlem 10.45. GeVUustr. Zondagsblad voor de omstreken en frai.to per post 1 0.62'. Uitgave der N. V. tourers Costor, Directeur J. C. PEEREEOOM, Telefoon 30S2 ADVERTENT1ENt Van 1 5 regels 11.iedere regel meer 20 Cts. Reclames 8ü Cis, per regel. Bij abon nament aanzienlijk rabat. Achtstuivers-advertontiBn van Vraag en Aanbod, ven 1l iegels 40 Cts, per plaatsing, elke regel meer 10 Cts. a contant. Builen het Arrondissement dubbels prijs. Directie en Administratie: Groote Houtstraat 83. Telefoonn. der Rftdactio 600 on der Administratie 724 DIT NUMMER BESTAAT UIT ZES BLADZIJDEN. EERSTE BLAD. Kolendistributie District Haarlem en Omstreken (gemeenten Haarlem, Bloernendaai, Beunebroek, Heemstede, Schoten, Spaarndam en Kaarlemmerllede en Spaarnwoitdc.) Verkoopprijzsn brandstof De Brandstoffen-Commissie voor Haarlem en Omstreken maakt be kend, dat met ingang van heden (4 Juli) de verkoopprijs van indus triekolen met f0.50 per ton is ver hoogd en alzoo gebracht op f 34.— per 1Ö00 K.ü. Gietcokes verhoogd met f 1. üietcokes, alzoo voor ongebr. f 39.50, gietcokes (brechcokes) f 42,50. De Directeur, REITSMA, Weeszuinig met Uw brand stof. AGENDA DONDERDAG 5 JULI. Orgelbespeling in de Groote o Bavokerk, van 7 1.2—8 1/2 uur. Schouwburg Jansweg, Biose. voor ste ling. Schouwburg De Kroon; Bioscoop voorstelling. Cinema-Palace, Gr. Houtstraat: Biosc. voorstelling. Apol lo-Theater, Barteljori astrant: Biosc. voorstelling. Vreedzame verovering Het was op de algemeene vergade ring van de Maats, van Nijverheid te 1' -venter en het onderwerp was, of de blaat de geheele levering van elec- trisch hchl en electrischen stroom in Nederland in handen zou nemen. De inleider had gewezen op Duit- sclie inzichten eh Duitsclie plannen, de eerste spreker gaf. onder toejui ching. te kennen, dat Nederland niet naar Dnitscliland zou zien, mam ile quaestic op de voor Nederland beate manier regelen moest; daarna gebruik te hij in zijn rede de germanismen „doorvoeren" (durchführen) waar voor het Nederlandsche woord doorzetten of invoeren beslaat; - „voorschuiven" (vorschieben) in plaats van het Nederlandsch naar voren schuiven of vooraf laten gaan; „met blinde oogeu (mit blinden Au gen) de vertaling van een zuiver Duitsche uitdrukking, die in het Nederlandsch niet bestaat; - ei-wegend" (überwiegeud) in- pl ir's van de Nederlandsche uit- undsking gewichtig. ernstig of belangrijk. i,hoofdfout (Hauptfchler) inpaais van grootste of voornaamste fout. Alsof dit alles nog niet mooi genoeg was, deelde hij mee, dat de bruinko len ,,am Tago' lagen, ofschoon daar voor toch de zuiver Nederlandsche uitdrukking open en bloot heel goed te gebruiken is en toen it ij aan de kern van z<ijn betoog kwam, verklaar de hij: „dat is das Punkt", alsof het punt geen vadevlandsche uitdrukking meer was. Wij willen graag gelooven, dat deze deskundige niet naar Duitsche model len wil werken voor de levering van electriciteiL Maar waarom richt hij dan zijn taal naar Duitsche voorbeel den in? broze ledematen spatten aJs eeu bloedige massa tenen de gespleten muren. Een oogenblik later kwamen de moeders buiten adem. bloots hoofds en met verwilderde oogen naar de school en zagen de lichamen harer kleinen naar buiten dragen in stroomen bloed. En deze onschuldi ge kinderen wisten niets van den oor log en hadden niemand kwaad ge daan. Ziin deze daden de moeite waard, vraaat Ilall Caine? Is het militair voordeel van deze luclvtraids het goudblonde hoofd van één ligye klei ne waard? Neenl Men kon weken lanc. duizenden mijlen ver. door de straten van Londen loopen zonder een snoor van schade te zien. Slechts één werkelijk resultaal is er be reikt: honderdviiftig kleine doodkis ten ziin naar het kerkhof gedragen en de harten van Engelsche moeders branden als vuur. Hebt gii. Duitsche moeders, overwogen welk een misdaad tegen de kinderen door deze noodelooze wreedheid begaan is? Ik zal niet over represailles spre-' ken. vervolgt de schrijver. Ik zeg al leen dat het beste deel onzer natie er tegen is. maar -het is een vreeseüik iets. met de menscheli:',n ziel te spe len en de ziel eener moeder is tege lijk de ineest zachtmoedige en de vreeselilkste van allé. Daarom, niet, als een bedreiging, zelfs niet als een waarschuwing, zeg ik u. moeders in Duitschland. dat als bf verdere luchtaanvallen nog meer Engelsche kinderen gedood worden, geen kerk, oers. parlement of regeering weer stand zal kunnen bieden aan den eisch der Britsohe moeders, die bloe den door het verlies harer üooden en sidderen voor haar levenden. Dan zullen duizenden van uw kinderen, even lief en onschuldig als onze eigen ten erave worden gedrnrrnn. Laat ons een einde maken aan den waanzin van zulk een onnatuurlij- ken striid en represailles aan weers kanten overbodig maken. Is het geen gruwel genoeg, dat geheel Europa treurt over de dageliiksclie opoffering van de bloem harer, longelingscli Moet de wereld ook haar kinderen beweenen? Stadsnieuws Tijdingzaal van Haarlem's Dagbiad. In onzo Tijdingzaal zijn van heden af, o.m. foto's opgehangen van de on lusten te Amsterdam, van het open luchtspel te Heemstede en van den brand te Aalsmeer. PROEFRIJDEN. Dinsdagmiddag stond een wagen van de Noord Zuidholitandisclie Tram weg-Maatschappij bij het eindpunt aan den Dreef gereed om proef te rijden op de nieuwe lijn naar Heem stede. Hij moest evenwel een uur of wat wachten, omdat eerst een ijzeren mast uit den weg geruimd diende te worden, die Indertijd door de maatschappij zelf er was neerge zet en dat wel blijkbaar heel stevig. Eindelijk toch was de hindernis weggenomen en kon de rit beginnen. Natuurlijk had deze pioniet overal waar hij voorbijkwam veel bekijks, evenals de mederijdenden die niet. als gewone passagiers netjes op stoelen en banken zaten, maar wanneer we dat zoo zeggen mogen, als een tros druiven, aan de balkons hingen om te zien naar draad en beugel. De Heemstedere, zoovele jaren ge wend aan de wagentjes van de stoomtram, vond/en dit rijtuig kolos saal: het vulde om zoo te zeggen de dorpstraat. Toch is hel. edgenaardiig dat de volgwagens van de stoomtram langer zijn, ofschoon de nieuwe wagen iets hooger is. Dat zal wel gauw PR US VRAAG BOLLRNROOI- MACHINE. De commissie uit de Altremeene Vereeniginc voor Bloem bollencultuur belast met de beoordee- line der inzending op de prijsvraag bloembollenrooimachine deelt mede. dat toen zii tot de beoordeeling eener nnzendiinc z-ou .overgaan. de. inzen der aan haar verklaarde, dat ziin machine tot het roöien niet in staat was aangezien een onderdeel daar van was defect geraakt. hetgeen het hem niet mogelijk was geweest tijdig te herstellen. Zii verklaart in verband daarmede dat. alhoewel dus tot een feitelijke beoordeeling niet is overgegaan, de aangeboden ihachine bii eersten oog opslag niet den indruk vestigde van voor het doel geschikt te zijn. RIJWIELDIEFSTAL... Dins dagmiddag tusschen 4 1,4 en 4 1/2 uur is een damesrijwiel ontvreemd dat stond voor een winkel in de Anegang. ..WILSONSHOEK De St.Ct. behelst de statuten der N.\'. „Wil- sonshoek" maatschannii tot exploi tatie van onroerende goederen alhier. Het maatschappelijk kapitaal be draagt tien duizend gulden, verdeeld in veertig aandeelen. elk groot twee honderd vijftig gulden, welke alle ge plaatst en volgestort ziin. Voor den eersten keer is benoemd tot directeur de heer J. Machiel6e Jr., MELKPRIJZEN. De maximum- zomer-melkpriizen voor de gemeen ten Beverwijk en Hillegom ziin op 13 cents per L. bepaald. MUSEUM VAN KUNSTNIJVERHEID. Het Museum van Kunstnijverheid te Haarlem werd gedurende de maand juni bezocht door 389 belangstellen den. Uit de aan het Museum verbon den boekerij werden 166 boek- en plaatwerken naar verschillende plaat sen van ons land in bruikleen gezon den. De aan het Museum verbonden school werd bezochröbor 58 vrouwe lijke, 62 mannelijke, te zamen 120 leerlingen. (Zie vervolg stadsnieuws pag. 2L Binnenland Treilende beelden uit den Krijg. EEN- BEROEP OP DE DUITSCHE MOEDERS. De Daily Chronicle publiceert een merkwaardig artikel van den be roemden schriiver Hall Caine. Het is gericht aan de moeders in Duitsch land en is een dringend beroep OP deze - ont haar machtigen invloed aan te wenden ten einde verderen kinder moord te verhoeden. De schrijver verhaalt in levendige bewoordingen van zijn persoonlijke ervaringen in Duitschland. toen hij zelf getuige was van dc treilende liefde der Duitsche moeders voor haai kinderen, en blijft dan stilstaan bii de afgrijselijke tooneelen. die men onlangs in Engeland heeft bijge woond. Hu vertelt hoe eeu week of ,wat geleden, od een heerlijken zo- merschen dag. honderd kinderen tusschen drie en zes jaar in 'n school in het Oostelijk deel vau Londen biieen waren, waar zij voor hot Jaatst gezamenlijk zongen alvorens naar hui» te gaan. Toen vielen er twee bommen uit een Duitsch vliegtuig. Tien kinderen in deze school werden gedood en vijftig gekwetst. Enkelen werden onherkenbaar verminkt. Hun Erger ia, dat in den eerstén tijd de dienst, toch niet zonder overstappen kan geschieden. B. en W. van Haar lem vinden een Raadsbesluit noodig, om verlof tot doorrijden te gevem. Tot dat dit genomen is zullen de reizigers naar en van Heemstede dus aan hét eindpunt, aan den Kleinen Houtweg, moeten overstappen. Wij hopen, dat deze zonderlinge toestand van ze er- korten duur zal zijn. Vrijdagavond 7 uur zal de feestelijke opening van de tramlijn plaats heb ben. Elndexsmen Meisjesschool voor M. O. Meisjesschool voor Middelbaar On derwijs mei 5-j. cursus. Na gehouden eindexamen is een dip oma uitgereikt aan de dames: E. A. J. Conradi. G. J. Maclaine Pont, AL E. Gentrup, P. S. Waller Zeper, C. L. Resting, H. A. Veth, A. C. Reigersman, J. van Gelde ren, L. Stork, C. L. H. Engel, M. J. HoogeboGm, E. H. Zeeman, J. G. M. Poortman, V, van Schouwenburg en een getuigschrift aan de dames: H. A. M. Boeing, M, G. H. van der Sleeat, M. W. Klnguia. TEMPERATUUR ZWEMINRICH TING. De temperatuur van het water was hedenmorgen 6 uur 66 graden, om 12 uur hedenmiddag 68 m aden. DE KONINGIN heeft het landhuis te Scheveningen betrokken. PRINS HENDRIK. Blijkens ln Den Haag ontvangen bericht is de Prins in goeden welstand te Ztïricb aangekomen. De Toestand. De zeevaart. DE BEMANNING VAN DE „AM- STELLAND". Van den gezagvoer der van het etoomschio ..Amstelland" van den Kon. Holl. Llovd is bericht ontvangen, dat hii. nadat zijn schip was ceoroedeerd, met de geheele be manning veilig in Engeland is aan gekomen. Onze s c h e e p v a*a r t. Mei een volle lading maïs keerde het stoomschip Drechterland van den Kon. Hol. Lloyd van Buenos-Ayres, waarheen hei 20 December van het vorig jaar van Amsterdam vertrok, Dinsdag te Umuiden terug. Naar Java slaken dien dag de vrachtbooten Sumatra en Lombok van de Mpij. Nederland van Urn joden in zee. Escorteer en van N-e derlandsche schepen. 't Hollandsch nieuwsbureau meldt, dat de Berliner Lokal Anzeiger uit Bazel verneemt, dat aan de Matin geseind wordt, dat een Nederlandsch oorlogsschip een Amerikaansche ha ven is binneneelooDen. Voor de eer ste maul sedert 10 jaren weigerden de officieren aan boord zich uil te la ten over de redenen van dit bezoek. Men gelooft dat het schlD bestemd is. verscheidene Nederlandsche schepen fe escorteeren. die gereed ziin om uit te varen. De voedselvoorziening. De aiard appelen- ouaestie in Den Haag. Dinsdagavond heeft de Levensmid delencommissie uit de Arbeidersbe weging te 's-Gravenhage het volgende telegram gezonden aan den minister van Landbouw: ..Wil brengen met den meesten na druk onder mv aandacht, dat bit de slechte voorziening van aardappelen de onrust, onder de bevolking ln Den Haag steeds grooter wordt en wij voor de gevolgen niet kunnen ln staan. Wil verzoeken om directe voor ziening van aardappelen." Allerlei. Uitvoerverbod tabak opgeheven Bij kon. bas'.uit van 3 Juli 1917, no. 19. is het verbod van uitvoer van ruwe tabak, uitgevaardigd bij hét kon. be sluit van 20 April 1917 (Staatsblad no. 297) tijdelijk opgeheven. Duitse h-E n g e 1 s c h e conferentie. De onderhandelingen, welke tus schen de Duitsche en Britsche afge vaardigden in Den Haag werden ge voerd nopens regelingen in verband met de krijgsgevangenen, zijn tot een goed eind gebracht Nieuwe onlusten te Amsterdam. Vijf dooden en veie gewonden. Aigemeene werkstaking geproclameerd, (Van onze eigen redacteuren). Amsterdam, Dinsdagnacht Het nachtdonk-er, dat nu al wijken gaat voor bleokend ochtendlicht iieeft weer vele gruwelijke tooneelen om- huid. De voorspelling, dat het Dins dagavond èr nog erger naar toe zou gaan, is droevigerwijs bewaarheid ge worden. Beha ve een groot aantal ge wonden zijn er minstens drie dooden, de-laatste alien gevallen in de omge ving van de groentemarkt. Minstens driel Want op du -oogon- hlik valt nog niet vast "-e stellen, hoe veel er zijn. Een poliüe-Jnspecteur, die ik straks op de Bloemgracht sprak komt bij zijn opsomming tot vijf doo den, die, hij meent gezien te hebben. De slachtoffers zijn alle jongelieden van 18 tot 21 aai', 't geen een aanwij zing is, dat de onlusten Maandag door meer-voedsel begeerenxle vrou wen en mannen vannacht zijn voort gezet door op relletjes-beluste jonge menscben, die met onverantwoorde lijke luchthartigheid het advies van de leiders dei beweging. Het Revolu- tionnair Socialistisch Comité, om rus tig thuis te blijven, in den wind heb ben geslagen. Een andere aanwijzing, dat 't op "t oogenblik niet ineer Sn hoofdzaak gaat bij deze laatste on lusten althans om de voedseikwes- tie, is. dat allerlei winkels geplunderd worden, die geen levensmidde'en ver- koopen. 'k Hoorde in de omgeving van de Groentemarkt o.a. spreken over aanvallen op een sigarenmagazijn en een zilversmidswinkel en op Kat tenburg is een pakhuis met stijfsel leeggehaald, ook werden daar o.m. flesschen sherry en Malaga buitge maakt, die op straat werden opge dronken, terwijl er de salvo's knal den. Dat de voedselvoorziening althans niet voor iedereen de hoofdzuak is, blijkt ten overvloede hieruit, dat men Dinsdagmorgen de Maandag geroofde aardappelen liep uit te venten voor f 3 per mud. Sommigen hadden eenigo mudden aardappelen meegepakt en daar deze vroege soorten niet langer dan een paar dagen kunnen bewaard worden, deden de huidige bezitters hun buit van de hand. een zoet winsrtje. Vergadcrir. In het tweede blad vindt de lezer bijzonderheden over de vergaderingen di]e in den vroegen avond hebben plaats gehad en waarin besloten is tot de uitvaardiging van de algemee- ne werkstaking op heden Woensdag. Zie zoo, zegt een pootige kerel, on helspellend, als we naast elkaar de trap van de Diamantbeurs afgaan. Nou hebben we 24 uur den tijd! 'k Heb maar met gevraagd waarvoor. Het Revoltrtionnair Comité, dat deze vergadering belegd had, moest door den geweldigen toeloop van pu- b iek, behalve in de Diamantbeurs op t Weesperplein, nog een bijeenkomst beleggen in de Geeivinck. De stem ming onder 't vergaderingpubliek is heiug geéinoucmoreerd. 'k Merk het al, als 'k mot lijn 8 naar de beurs tram. ln den wagen zitten er velen, die meegaan naar de bijeenkomst. Onder hen is er een, die een kameraad wijst hoe hij zich weren zak- twee zakmessen knelt hij daarbij in de hand tot. eon tweevoudig stootwapen. Voor de Diamantbeurs een drukke menigte en voetje-voor-voetje maar, kom je de hal in en de ruime trappen op naar boven. In de met fraaie moderne versierin gen en koperen kronen getooide zui lenhal moet i wel koul zijn anders Maar nu staat er een dicht-op-eikaar gepakte menigte er zijn geen xlt- plaatsen onmachtig bijna van dc warmte. De vuurwerkers, anders voor geen kleintje vervaard uisschen zich het gezicht af. Tusschen de arbeidere massa hier en daar een groepje vrou wen met een dege-ijk schort voor, of in een zomerblousje. A1 gauw is de temperatuur zoo, dat er iemand fiauw valt. De groote spiegelruiten slaan en dat bij deze warmte aan. Als 'k binnen ben geschuifeld, hoor 'k, al zie 'k hem nog niet, een man oreeren. Later als 'k, moer naar voren ben geperst, zie ik hem op een tribu- netje te midden van somber uitziende manne nstaan. De heer Kits spreekt in den gespannen volksredenaarstoon. Monotoon zijn zn zinsk:anken. Hij pakt 't pun. lek achtbaar, als lvj spreekt over'de ellende, die de crisis tij dover de arbeiders gebracht heeft. Zn betoogtrant is suggestief. De on dervoeding maakt de kinderen tuber culeus, waagt hij te concluaecren. „Je hoeft maar naar de gezichten van je kinderen te zien, om die hevige ziekte te ontwaren en vergadering je dat nog niet gedaan hebt, moet je thuis eens gaan zitten studeeron op de gezichten van je kinderen en dan zul je wel gauw zien, dat zij allemaal 't stempel van de tuberculose dra gen". profeteert hij en 'k vind, dat de vergadering wat sip' kijkt op die ont stellende mededeling. Minder zachtzinnig gaat de volksre denaar te werk mei Minister Cort van De uitbreiding van 't door de Engelschen versperde gebied Duitsche blokadelljn. S^u^tlcunx) v £t{u/ru)eri °Ot. 4xto/nc)e/n, Urisai^j Op bovenstaande kaart is de nieuwe grens van 't door Engeland versperd-verklaarde zeegebied aangegeven door een lijn. Tevens zijn nog eens aangegeven de oude grens en de biokkade-iijn der Duitsche onderzeeërs. Men ziet op deze kaart duidelijk, dat de beide blokkade- gebieden thans geen vrije doorvaart meer voor onze scheepvaart overlaten der Linden en zijn ministère. Hij i spreekt zeer openhartig zijn meening over de levensmiddelenpolitiek der re. geermg en den raad van ministers duidt hij aan dooi' 't collectief begrip „bende". De S. D. A. P. komt er ook al niet vriendelijk at'. De soc. dew. zijn de knechten van de Regeering, maar 't blijkt, dat zij toet» ook knechten zijn van 't Rev. Soc. Comité, want de nee- ren De Muranda e.a., die een onder houd mes den Minister hebben gehad over de onlusten, noemt de heer Kits ..onze boodschappenjongens die den minister onze boodschappen zijn gaan overbrengen. Onstuimige bijval wekten zijn te schieten van een detachement sol te shieten van eeu detachement sol daten, Maandagnacht op Kattenburg. Dan dringt hij er op aan, dat men er voor zal waken, dat de betooging der massa niet in een bloedbad wordt gesmoord. De leider dei' vergadering deelt in dit verband mee, dat de betooging van Donderuagavond afgelast wordt. Don derend gejuich wekt het advies van bet Rev. Coiuitó, om Woensdag gedu rende 24 uur de algcaneene werksta king te proclumeeren, volgens de heer Kits als protest tegen „hei aanrich ten van liet bloedbad op Kattenburg, Maandagnacht". De arbeiders vroegen voedsel en kregen kruit en lood, zegt de heer Kits. Maar meteen toch ook, a^s protest tegen de intvoerpo.iutk der regeering. Dit laatste schijnt de hoofdzaak te zijn want in de bedoeling ligt, óm telkens weer een algemeene werkstaking te proci&méereQ, U/t de uitvoer van levensmiddelen naar het buitenland wordt stopgezet. De lieer L an si nk stelde in het licht, dat volgens hem, de levensmiddelen- nood niet is te wijten aan Engeland, zooals de regeering ons wil wijsma ken, die nood is, naar zijn oordeel, te wijten aan de politiek van de ic- georing zelve, die rekening houdt inct de kapitalisten, die er pro-Duiteche gevoe'ens op nahouden. En wanneer er iemand is, die protesteert tegen dio pro-Duitschheid sleept dc regeering hem van de cene naar de andere rechtbank. Als de lieer Lansink uitgesproken heeft, brult de vergadering om Wijn koop, die hun als spreker beloofd is, maar de lieer Wijnkoop lion niet vroeg geno^r uit Handwerkers Vrien denkring, waar hij spreekt, weg en zoo moet men t zonder hem tiven. Wat tot heet wat gemopper aanleiding geeft. De menflehenmassa wijkt nu wat uit elkaar, doordat er een menigte de straat op gaat 't Komt nu tot hef tige tooneettjes bij de discusshs over de werkstaking onder de zich vor mende groepjes. Er zijn er, die ver bolgen zijn, dat 't maar een 24-uure- 8taking is. 'k Zal daar m'n man uit zn werk halen voor 24 uur, ns je mijn nou, merkt een welbesjirauk- te vrouw op. Zij is ten heftige en be pleit algemeene werkstaking Uit da levenemiddelenvoorziening in orde is. Anderen verwijten 't Revolutionair oomité van ontactisch handelen, om dat „de regeeiendc klasse" nu weet, dat de staking maar 24 uur duurt. Op straat. Buiten worden de disputen voort» gezet- S. D. A. P.'ers komen in dobut in de groepjes, om de menscben te overtuigen, dat de S. D. A. P. haar plicht doet D'r is. voor een jaar eten zat in de haven, aegt een bootwerker. Air 't maar niet naar DuiUsehJanU gaat behoeven we geen honger te lijdonI De S: D. A. i'.'c-r betwijfelt Een vegetariër vindt rijst een hoe! goed voedsel. Je inag voor mijn part altijd rijst vi'..., komt een metaalbewerker, a'-s

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1917 | | pagina 1