35a Jaargang Mo. Ï04@0 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon» en Feestdagen. DONDERDAG 5 JUL! 1917 Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem In dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- eu Buitcnlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstraat 76-78, Amsterdam. Tetephoon interc. 6229. ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen In den omtrek waar een Agent gevestigd }s (kom der gemeente) f 1.75. Franco per post door Nederland f2.121. Afzonderlijke nummers f0 15. GeTllustr. Zondagsblad, voor Haarlem f 0 45. Geïllustr. Zondagsblad voor de omstreken en frai co per post f 0.62'. Uitgave der N. V. Lourene Coster, Directeur J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3082 ADVERTENTIENVan 1-5 regels f 1.—Iedere regel mver 20 Cta. Reclames J» Cu |«s r-.*l Bü aton neraent aanzienlijk ral-at Achtstuivere-aóvertei.iiéD van Vraag en Aai bon, \t. i ,-t CU. per plaatsing, elke regel meer 10 Cts. contant. Buiten bet Arrondissement dubbele prijs Directie en Administratie: Groote Houtstraat 03. Telefoonn. der Redactie 600 en der Administratie 724 DIT NUMMER BESTAAT UIT ZES BLADZIJDEN. EERSTE BLAD. Iers zou behalen was bekend. Hier hebben de liberale partijen op zichzelf mets meer in te brengen en dat de lijsten van hunne candidaten ongel dig werden Verklaard omdat er geen veertig kicoers uit het district op voorkwamen, had dus praciisch geen beteekehis. Meer dim telcarnlidaten zouden zij toch niet geweest zijn. Dat de heeren Van den Berg em Waleak er dade. ijk gekozen werden is dus niet verwonderlijk, wel dat dezen de andere rechtsche candidaten, toch ook altredende leden, ln stemmen- a&ntal zoover overtreffen. Daar zou uit afgeleid kunnen worden, dat link- Verkoopprijzen brandstof De Brandstoffen-Commissie voor lieor w nastemd heibai en dat Haarlem e„ Omstreken maak, be-i STeSnT kend, dat met ingang van heden tu herstemming brengen, terwijl de (4 juli) de verkoopprijs van indus- andere candidaten van de S. Koleadistributie District Haarlem en Omstreken {gemeenten Haarlem, Bloemendaal, Bennebroek, Heemstede, Schoten, Spaarndam en Haariemmerliede en Spaarnwoude.) Ameistoort, kunnen wii nog toevoe gen. dat od één na de laagste in schrijver was. de lieer J. Vink uit Schoten voor f 71.000. FR. LIEFTINCK. Het lid van de Tweede Kamer in het kiesdistrict Zutfen. de heer Fr. Lieftinck. heeft thans ziin geloofsbrieven bit de Ka mer ingezonden. Zii ziin comissoriaal gemaakt in handen van de heeren Van Raalte. Kooien en De Geer. {Zie vervolg stadsnieuws p<ig. 2'. Uit da Cuitreken afvielen. Hier zal bij de herstem ming nog een heet© strijd geeverd warden, te moer omdat ook d© heer Van de Kamp er in herstemming komt, zoodat beide partijen, rechts en links, er hun gading vinden, de eer ste met de heeren Kuenen en Van Liemt, de tweede met de heeren Van d© Kamp on Koppen. Hoe die strijd eindigen zal moot de toekomst loeren. We kunnan er op rekenen, dat de partijen geen 11-45 kiezers meer thuis, zullen latenl In II heeft de aftredende wethou der, Mr. llocrkens Thijssen, de meeste stemmen. Na hem volgt, zij het dan ook met bijna 150 stemmen minder, zoowaar de heer Van de Kamp, die ook dus hier in herstemming komt. Derde hi stemmencijfer is de heer (gemeenten Haarlem, Bloemendaal, B™1 Audel, w nu toe (alUmns bennebroek, Heemstod.. Scboton.JftSE, bpaarndam en Haarlemmeriiede en van Mr. Hearkens Thijssen wel vast. Spaarnwoude). Van de andere zetels valt nog weinig te voorspe len, ofschoon zeker de hoer Van de Kamp hier (trouwens het dis trict waarin hij aftreedt) een goede kans maakt. Rechts kan hier alleen winnen, niet verliezen, maar links zal er ste'hg alles op zetten om den zetel Prijs I 4.50 per H.L. afgehaald van den hoer Schram te behouden en bil den handelaar, f 4 60 aan huis de s- D- A- p- zaJ Zöker trachten, den heer Reinalda ook hder gekozen te j krijgen. Het Is to verwachten dat in al de districten al de vier linksche par- triekolen met f0.50 per ton is ver hoogd en alzoo gebracht op f34. per 1000 K.G. De Directeur, RE1TSMA, P.S. Gietcokes verhoogd met f 1 Alzoo voor ongebroken Giet cokes f 39.50. Gietcokes (Brechcokes) f42.50. Weeszuinig met Uw brand stof. Koiendistributie district Haarlem ea ümstrefcsis Bsütskoei voor kleer makers YQorraaig. bezorgd. Bons voor een halve H.L. des morgens tuischen 7 en 8 uur precies af te halen Pieter Kiesstr. 29rood. De Directeur van het Brandstoffen-Bureau, RE1TSMA, Wees zuinig met Uw brandstof. Klsinhande pr(js voor Vroege Aardappeieo. tijen eendrachtig zullen optrekken: hier staat woer voor de beide groe pen de positie zuiver: drie -tegen drie. In District 111 ten slotte werd, even. min als in II, direct iemand gekozen, zelfs de heer Lasscliuit niet, die om streeks :M0 stemmen van de volstrekte meerderheid, af bleef. We vinden hief de vier recbtschc candidaten trouwens allen met hooge stemmencijfers. In het voor links gunstigste geval, na melijk dat de heeren Modoo, Reinalda en Broese van Groenou cr gekozen zouden worden, is luer voor inks geen winst mogelijk, omdat de twee eersten er aftreden en de derde dan in de plaats zou komen van den heer D.Gemeeateb.S1U,.„ v.n Haar- lem, bloemendaal.Heemstcde.Haar-: sahted. de heer Looejos, sinds 1904 ad lemmerliede, Bpaarndam, Bennè- van den Raad en wethouder sedert broek en Schoten maken bekend is niet m herstemming. Hoe dit da, door den Minis,er van Land-f» 1 Douw enz. met ingang van 5 Juli onder dat van den heer Koppen en 20 1917 deMaxirnum-Kleinhandelpnjs onder dat van Dr. Broese, aan welken voor vroege aardappelen is vast-Matste men vooraf, omdat hij geen eesteid on It rs-it nor Kilnripam zittend lid was, minder kans zou heb- gesteia op 11 ceai p3r Kilogram. ben gog¥,cl! Hebben d0 le<ien vao de neutrale klftsvcfeemigjng ijveriger op hun voorzitter, dan op den Liberalen aftredenden wethouder gestemd? Of moeten wij hier denken aaiv een toe val, dat bij een periodieke verkiezing, waarin een groot aantal candidaten gemoeid is, Mcht kan voorkomen? Im mers, grieven tegen het beleid van den heer Loosjos als wethouder van on derwijs bestonden ntet, integendeel, men was in den Raad met de wijze, waarop hiij deze afdeeling beheerde, aMgiemeen zeer ingenomen. Volgens onze overtuiging is liet uitvallen van den heer Loosjes een schade voor de gtaneenie. Aangenaam in den omgang ontving hij ieder die hem spreken wilde met gelijke welwillendheidin den Raad was hij aitijd zeer goed op de hoogte van de hem toevertrouwde aangele genheden, verdedigde die met kalme vastberadenheid eu gaf (hel is in de bekende quaeslie over de schoo arki gebleken) geen kamp, wanneer hij i wist, dat i"?t recht aan zijn zijde was. Toch sprak hij niet moer dan noodig was en nooit wanneer een and r ul in 1 midden gebracht had wat hij wenscide te zeggen. Eu ten slotte: by heeft tn al deze jareu getoond, een man te zijn van onkreukbare eerlijk heid eu goede trouw. Als de llaariem8Cbe gemeenteraad zoo iemand verliest, achten wij dat e>en schade voor do gemeente. Journa listiek gebruik zou nu meebrengen, dat wij een overzicht gaven vbji zijn werk in den Raad. Dat zij voorioopig nog uitgesteld. Er is geen aanleiding om afscheid te nemen, wanneer de constellatie zoo is als in de opgaven van deze verkiezing. Ook in 111 zaJ hij de herstemming heftig worden gestreden. We profetee- ren maar niet. Wie eonige dagen ge duid kan oefenen, weet liet zeker. De herstemming heeft plaats op Maandag 16 Juli. AANBESTEDING. Aan ons bericht van gisteren over de aanbe- stednïu van den bouw van Verwers Vemisfabriek aan den Spaarndam - merweg te Schoten, onder leiding van den bouwkundige P. dp Jong te AGENDA VRIJDAG 6 JULI. Schouwburg Jansweg, Biosc. voor stelling. Schouwburg De Kroon; Bioscoop voorstelling. Cinema-Palace, Go\ Houtstraat: Biosc. voorstelling-. Apoilo-Theater, Barteljorisstraat: Biosc. vooretelling. Stadsnieuws Tijdingjta J van Haarlem's Dagblad. In onze Tiidingzaai. Groote Hout straat 33. ziin weer een vijftal nieuwe foto's >an de onlusten te Amsterdam, o.a. van de geplunderde winkels, mi litair maciitsvertoon en de stakers van de Ilembrug. DE RAADSVERKIEZING. Voordat wij een beschouwing geven over cijfers en kansen eerst een alge meen© opmerkjrmun-dijk dat er ook dezen keer weer zoo blttor slecht ge stemd is. Li district I b even 1145 kie zers, weg of 37 procent, in district, II 3836 of 44 procent, in district III 1807 of bijna 41 procent. Te zamou vonden *788 kiezers het niet du moeite waard, om naar de stembus te gaan! Tot welke partij zij behoorden is een moei lijk op te lossen vraag, omdat er lette- lijk voor elck wat wils te krijgen wa rtchtsche candidaten voor reclitsche kiezers, linksche candidaten voor link. *ch» kiezers en voor hen, die van go n politiek in don gemeenteraad willen weten, ook een purtijlooze can. iidaat in alJe drie de districten. Hier zal s'.tmnÜch: vori'c -riir: moe ien brengen Bat in district I rechts de beste cij- HAARLEMMERMEER. Ge meenteraad. Van Ged. Staten is benclit ingekomen dat zij het raads besluit d.d. 27 Maart tot verkoop van grond aan den Kerkeraad der Geref. j Kerk te Hoofddorp, niet hebben goed- j gekeurd. Door B. en W. ra! worden overwogen of in beroep zal worden gegaan bij de Kroon. Vanwege de afd. Halfweg van „Het Witte Kruis", was oen aanvrage om subsidie voor wijkverpleging ingeko men. B. en W. stel/en voor dat de afd. zich zal wenden te dezer zake tot de afd Haarlemmermeer om ook een ge deelte tc krijgen van de subsidie die de gemeente aan deze afdeeling ver- lend. 13. en W. hebben .ernstige be zwaren oru rechtstreeks subsidie te verleonen. Aldus wordt besloten. Adres van de afd. N. Vennep van de S D. A. P. om de verkiezing van den heer J. A. Overmeer ongeldig te verklaren, omdat h.j. de candidalen- lijst van J Griekspoor niet ongeldtr had mogon worden verklaard. B. en W. Me ien voor dit adres te voegen bij do geloofsbrieven van den geko zene opdat het bij het onderzoek Le- oordeeid kan worden. Akius wordt besloten. De verordening op hei rijden met motorrijtuigen wordi aangevuld met de bepaling dat ook een maai mum snelheid van 15 K.M. per uur zal gel den voor den Zwahenburgerdiji. bij Haifweg. Door B en W. wordt voorgesteld om te verbieden om aan kinderen be neden 16 jaar, sigaren, tabak en si garetten te verkoopen en tevens vast te stellen een verbod om te rooken dour die kinderen. Na oenige discussie wordt de leef tijdsgrens op 15 jaar bepaald en aldus gewijzigd, wordt het voorstel van B. en \v. aangenomen. De verordening regelende de ont smettingen bij besmette, ijke ziekten worul na arlikelsgewijze behande ling eveneens vastgesteld. De ontsmet tingen zu llen gratis geschieden voor cn en minvermogenden, nl. wier belast- haar inkomen niet meer dan f 1000 bedraagt en verder progressief. Hierna volgde de voorgestelde ver ordening op de winkelsluiting. Alle winkels moeten voortaan dee Zon dags gesloten zijn en op werkdagen, behalve des Zaterdags en op die da gen die voor Chr. erkende feestdagen va-.en gesloten w orden, in de maan den Januau, Februari, Maarl, No vember eu December, des avoanis na uur eu in de overige maanden des avonds na 9 uur. Hiervan- is nog uiu ges.ótea het tijdvak tusschen 22 Nov. en 6 Dec. Voor kapperswinkels eu kappeissalons is de s.uiüngatijd be paald op gewone werkdagen uui 10 uur en de aiiUere dagen ni. de Zater dagen en die dagen die voor Uir. er- ketule feestdagen vallen om 11 uur. De geheele verordening wordt na bet aanbrengen van enkele redactiewij zigingen, aangenomen. U. en W. nemen ma eenig© discus sie de voorgestelde broodverurdemng terug om deze nog eeais nader te over wegen. ervolgens korut in stemming het voorelci Kistemaker, betreffende het Uiuiszendeu van het kolder van den Hoofd. Omslag vóór de vaststelling daarvan, waarover in de vorige ver gadering de steznmeu staakten. Thai'6 werd iiet verworpen met 9 tegen 6 stemmen. Het kohier Hondenbelasting werd vastgesteld op f 1290. Aangezien het ©vensiniddelenbedrijf pLm. 140.0U0 zal vereischen aan uitgaven, zal de Hoofd .Omslag met dit i>kirag m e'.ftp w orden verhoogd. rige installatie. Om een good president te zijn moet men een goed gehoor hebben en etm doordringende alem, niet aHoen wegens de rumoerigheid iiij voorkomende incidenten, maar ook wegens luide gesprekken, die de leden gewoon zijn onderling te voeren. Ik voorzie den tijd, dat de Kamer om practische redenen nog meer zal 4et- ten op die vereischte dan op andere quaUteitem Die zijn er echter ook: j een gr-oote gevatheid, goed humeur en ge! ijk waard .ge welwiHendheJd tegen-! over alle leden, van weike ridiUng' ook. Gij, waaide heer Fock, hebt getoond die quaÜteiten in ruime mate te be-1 zitten en bovendien verstaat gij de kunst de Kamer zeer snel te helpen door een aantal ontwei-pcn en wets artikelen. mt-vn daarom niet nlieem n maar ook de gehee!c Kamer gehik to mogen wenschen met uw benoeming en verheug mij er over, dat gij de be noeming aanvaardde. Ik verzoek u de toekomende plaats in (..Applaus). Mr. Fock beantwoordde d.eze, met a/gemeen applaus g'igroette woorden ongeveer op deze wijze: „Mijne Heeren! „Opnieuw geroepen uw vergaderin gen te leiden, breng ik daarvoor al lereerst mijn hartelijk an denk aan H. M. de Koningin voor mijn benoeming en aan de Kamer, die mij als eerste op de voordracht plaatste. Ik waardeer de woonden van den heer Lobman ten zeerste; bescheiden heid verbiedt mij er meer van te zag en. Ik herhaal echter thans mijn ge luk wens ch tot den heer Lo iman, voor diens 80en geboortedag Een groot voorrecht is t mij van d«ze plaats den heer Lohman hulde te brengen, wel- ke deze toekomt, «n waarmede diens politieke tegensianders ten voile met zijn geestverwanten instemmen. (Ap- pfhus). Ik betreur de afwezigheid van den! heer Liefiinck om fcezondlie.deivedenen cn hoop, dat deze spoedig hersteld mag zijn. Het is een gewichtige laak wolk© deze Kamer te vervuilen heeft, de be handeling der Grondwetsherziening, in tweedie lezing. Die wijzigingen van de Grondwet zijn van buitengewoon gewiohit, ten aanzien van liet kiesrecht zoowel als van het onderwijs. Komt de Grondwetsherziening in i tweede lezing tot stand, dan zal men zich mogen verheugen dat het in de zen veelbewogen tijd mocht geschie den. M anneer straks, naar we hopen bin nen niei te langen tijd, de vrede zal zijn hersteld, dan za^ de Kamer be langrijk werk wachten. Reeds nu hoeft men zich voor te bereiden voor den vrede, gelijk ook de Troonrede deed uitkomen. Vele en moeilijke arbeid in de neu trale zone liggend, o.a. op financieel gebied, wacht de Kamer. Ik aanvaard het presidium in dc hoop, dat de ar beid der Kamer tot heil van land en volk moge strekken. Applaus). Ook deze rede vonde Iu.de instem ming bij de geheele Kamer, Nadat de heeren van Doom, Ooster- boan en Rulcers door den voorzitter waren beêedigd, ontving de Kamer me- dedeoling van tal van ingekomen stuk ken, waaronder de geloofsbrieven van den lieer Lieftinck, die in banden van een commissie van onderzoek werden gesteld, bestaande uit de heeren van Raalte, Kooien en de Geer; voorte be richt van 't overlijden van den lieer Scholuaeit» Fresldjenit der Belgische Kamer, hetwelk met een brief van rouwbeklag zal worden beantwoord. Omtrent de aanhangig gebleken za ken werd 1-es' s:, deze voor zoover ze niet als van zelf zijn verva .en, weder J band te nemen, o.a. de motion over liet. vermemgv u.dlgingscijfer zal de overbrenging van teeken- cn kunst- vun 1.4 op 2 worden gebracht en dus nijverheidsscholen naar de Afd. Midd. van f 5üU belastbaar iukomcu bed ra-Ond. van Bmnenl.-Zaken, over iiet gen 3.02 procent \an f *000 inkomen mond- en klauwzeer (int -ip. Duymaer .«r 6 yroceJl; wordeu (toto- v«n Twist:, o.e. de tU«Ju,:.6estrijdlng (Gerhard), over t militair saluut (Duysj, over een vast bouwplan voor de Departemeiits-gabouwen (van Be- resteyn) «n over de opiura-pdtfiiek fBogaardt). AL© aanhangig gebleven interpeliatiën vervallen. Voor 't doen van vragen aan die Re- Binnenland TWEEDE KAMER De heer De Suvomin Lohman, als oudst aanwezig lid, presideerde giste- goering werd weder de Vrijdagmid- retl nog tot dat de nieuw-henoemiie dag, te 3.45 uur als tijdstip vastge- VOOi-zitter, de heor Mr. D. Foc.k, den stold. voorzi tteis-h anier weder in handen L)e heer Visser van IJ zend oor n werd nam. als lid der huishoudelijke commissie Bij de overdracht daarvan sprak de herkozen en ook de heer Loeft, dooh nestor den voorzitter ongeveer aldus ontijdig omdat deze nog niet als lid toe: j der Kamer is toegelaten; in afwacb- Hooggeachte heer Fock. Ik wensehting van de toelating van den heer u geluk met uw benoeming tot voor- De Beaufort werden ook alleen de zitter dezer Kamer. j h eren de Savomin Loliman en van Het anonieme votum door de bijna Vlijmen als leden der Commissie voor voltallige Kamer op u uitgebracht is de stenografie herkozen, een bewijs voor de voortreffelijkheid Daarna vroeg de heer Rutgers ver- van uw beleid, in de vorige zitting- lof voor 't doen van vragen aan den periode. Ministers van binnenlandse!»© zaken Hot voorzitterschap van deze Kamer en vair landbouw over de aardappelen is «ren gemakkelijke taak; daarop distributie, in verband met de te Am- wees ook dc heer Lieftinck bij uw vo-1 sterdam voorgekomen woeiingen en de heer van den Tempel verzocht de ze Interpellatie reeds Vrijdag te doen houden en uit te breiden tot een be spreking over de algemeene Levens middelen-distributie en de in d© groo te gemeenten ondervonden moeilijk heden. Vrijdag zal over die verzoeken worden beslist. De afdee'-ingen, hierop bij loting sa mengesteld, vergaderden d&ama en te 3.15 uur werd de openbare zitting her vat. De eecüën hadden tot voorzit ters gekozen de hoeren Hnbrecht, Smeenge, van Raalte, Rink en Jansen (Den Haag), en tot ondervoorzitters de heeren Dresselhuys, Visser van Uzen-loom, van Sasse van Yeselt, Limburg en Jannink. Besloten werd heden in de afdéeün- gen een reeks van wetsontwerpen te onderzoeker, (o.a. aanbouw van drie onderzeeërs en uitbreiding van de statistiek) wat de heeren van Doom en Nolens aanleiding gaf tot de op merking dat de bedoeling scheen Kamer iang, misschien lot Sept. aan "t werk le houden, terwijl toch de bui tengewone zitting ai-cen diende om spoedoischende zalven al te doen. De voorzitter stelde hen gerust. Het voor nemen was om zooveel mogelijk al leen spoedzaken en ©enige kleine ontwerpen te behandelen en zoodra mogelijk weder op recès te gaan. Maai- daarom maakte de heer Loh man ook bezwaar tegen het voorstel om behalve de voordracht voor de export-centras {die hij pas Dinsdag wilde in behandeling nemen) onder meer ook tic regeling van 't Hooger landbouw- en derkundag onderwijs aan de orde te stellen, omdat daarbij zoo n haast niet scheen to zijn en roer gewichtige principle vragen opre zen. De spreker vond daarbij steun bij de heeren van Doorn, Nolens en van Idsinga, die allen meenden, dat uitstel tot na 't recès niet schaden kon. Doch de heeren Schaper en Teenstra voor al, door den voorzitter ondersteund, wilden om ln deae zaak, reeds zoo feng hangende, zekerheid te krijgen en om. vooral met het oog op onze volkskracht na dun vrede, do zaak nu afdoen. Mot 43 tegen 20 stemmen werd even wel besloten, tegen 't voorstel des Voorzitters in en overeenkomstig dat van den heer Lobman, om het ont werp thans niet aan de orde te stellen. En evenmin kon de voorzitter dan ook nu, na 't gevallen besluit, don heer Kleerekopcr toezeggen dat de dienst der spoorwezen met beperkte snelheid nog ln deze zitting zou aan de beurt komen. Door den heer Sohaperwerd er op aangedrongen, met het oog op het spoedeischende van de aangevraagde interpellaties reeds Vrijdag te verga- doren, ook al weid dan de voordracht voor de export-centrale tot Dinsdag aangehouden. Op advies van den heer Visser van LJzenöooni werd 't van overleg tus schen den voorzitter en de Regeering afhankelijk gesteld of de interpellaties reeds Vrijdag zuilen worden geltouden en de ve:gadering dU6 tegen dien dag of Dinsdag e.k. weer zal bijeenkomen. Vermelden wij nog dat de beer Beu- mer zijn ontslag lwjjft ingezonden als Kamerlid, om zich wegens zijn benoe ming tot leer aar aau de Rijks H. B. S. to Amersfoort, aan herkiezing te onderwerpen. En nog dit: do voorzitter deelde bij de discussie over de werkzaamheden der Kamer nog mede dat van don Mi nister van Koloniën een voorstel is te verwachten voor een nieuwe leening voor Ned.-Iridic, hetwelk nog vóór het recès zal moeten worden behan deld. NIET STEEKHOUDEND' Van betrouwbare zijde deelt men aan Het Vad. mede, dat een dor heeren, d.e de opening der Staten-Generaal bij woonden, het oirba&r achtte, om, in volle gaóikleedij terugrijdende, teza men met zijn gezin, blootshoofds in een open rijtu.g te pronken, terwijl het zoontje op den bok zijn hoofd met den steek van pa had versierd. De Toestand. De onlusten te Amsterdam. (Va onze eieen Redacteuren.) (Zie ook tweede blad.) De reevaart. De Amstelland. Naar aanleiding van het bericht omtrent de toroedeerina van het stoómschio ..Amstelland". verneemt het Iiaaasch Corr. Bureau uil scheep- vaartkrinaan. dat dit stoomschip, dat in December \un liet voriae iaar vererunnina had aekreaen om naai' Buenos-Aires uit te varen om rnais voor de reaeerina in te nemen, daar aankwam toen de verscherpte duik- böotoorloe was aanaevanacn. De Kon. Holl. Lloyd vond hierin aan leidina to weiaeren de lading in te nemen en stond ten alottu. in strijd met de ScheoenuitvoerweL het schip aan de Enaelsche reeeerina af.Thans was het schip op wea naar Belfast met een ladina tarwe voor «Ie Ertgel- sche reaeerlna. toen het schip w aetoroedeerd. Koert de rust woer? De 24uursst&kine geëindigd Amsterdam. H'oens- daaavond. Komt Amsterdam tot bezinning? ln het uur na middernacht, na een rond- a ana door de stadswijken, waar Dins- daa om dezen tiid de salvo's knalden en dooden en aewonden werden vvca- cedraaun. is die indruk van wcer- keerende bezinnina zeer sterk. Het is een verademing na de be- nauwine van de voriae dagen. Wat een onrust, welk een outroerina se dert Maandaauvond in veler hoofd .en hart. En nu ineens Woensdag een Dlotselinae kalmte. Wat kon daarvan de oorzaak ziin? Heeft het volk. dat door liet aardap- nelenzebrek zich in ziin eetrecht aan- cetast voelde en het neemrecht toen toepaste, ingezien, dat liet toch al te zondorlina is. dat nadat de ern stige manifestaties ten b< hoeve eener betere aardnDDelvoorziening, 't succes hebben eehad. dat voldoende aardappelen tegen lagen 'jr:te worden aangevoerd, ingezien, dat li..^ nu niet mag voortgaan o» den weg. dien Pel Maandagavond begonnen is in slaan, 'k Neem liever aan dat hut goedwillende volk. dit uil heel pri- imiief-natuui'liik de logica van. ais ik niet kriig wat ik noodig hel\ üau neem ik bet. zich al rm Maandag van haren weg heeft bekeerd en dut w U er toen dea avonds eu Dinsdagavond en ook nog Woensdag overdag ge beurd is. moet uesciioveu worden od de schuldzijde van liet grauw, hel laagste deel van het voik. dat mi massa altiid los koint wanneer er ie rooven valt. In ten groote stud, met haar veler lei afval, ook afval van de menscneu- maatschoDDii. verzamelt scbarreit in de donkerste filonpen en stegen liet ten-ondergeuari'- individu rond. Leeft van wat 1 grirpen en vangen kan. Soms -verschijnen deze lieden voor een rooveriitie voor het gerecht, maar eerst in 't groot kunnen deze ellendigen hun slag slaan, als een groote volksbeweging grieven van i..:t volk tot uiting brengt door bdooain- gen en verzet. Dan klit dat alles sa men. wat in rustige tiidea als '1 ware in het groote etudsrioo) voortleeft, cn deze massa, die niets te verliezen heeft, dan 't schuinde icven. probeert met roof en plundering haar voor deel te doen. Het volk is in gaan zien. dat .de bende plunderaars de zaak vertroe belt en allewesen hoort men oudor de arbeiders scherne gi«1ing va»» het optreden van het grauw tegenover de winkeliers, die zoo zwaar getrof fen ziin. al valt 't niet te ontkennen, dat sommige winkeliers het slachtof fer ziin geworden van de wraakge voelens sedert lang gekoesterd we gens beweerd misbruik van distri- butiemaatregclcn. Ook eenvou<ft«u, bezadigde heden, die Maandagavond n >g redeneerden, dat de toeètgening van de aaixiajipc- len het eercige middel is, om een ein de te maken aan den onhoudbaréu toestund der Levensmiddelen voorzie niag, oefenen nu felle critiek op de genen, dïe andere zaken dan levens middelen meenemen en de eigendom men van anderen rooven. Hat volk gaat dus inzien, dat liet door het grauw op een gevaarlijken weg wordt gevoerd. Een tweede verklaring is het sterke militair© machtsvertoon, dat de over beid ontwikkelt, gepaard aan het be sef, dat nu op zeer droevige wijze tot het bewustzijn van liet volk is door gedrongen, dat dc militaire macht cn de poHtie niet aarzelt, om tot het ui- tCrete over te gaan. Dinsdagavond meenden velen nog, dat er niet met scherp zou geschoten worden. De vijf dooden van de Elandsgracht en omgeving hebben t noodlot'; ge van der n waan doen in tien. Des middags zijn de maiéchaus- sées aangekomen, een corps, waar voor 't pubiiek eer. d ep "ntzag blijkt te bezitten. AJe een hunner zijn paard maar laat omwenden etuiven de groepen verdwaasd uiteen Ook het bericht van de aankomst van de Haarlemscihe mitrailleursaf dealing heeft het volk met ontsteltenis ver vuld. U Is indarxiaad eejp djep ernstig teeken, dat de autoriteiten zul'k ecu maatregel tegen eigen volk hebben moeten nemen. Voor de vreesehjke gevolgen, die te duchten waren, schijnt het volk Woensdagavond gelukk g terugge deinsd te zijn en daaraan s het zeker voor een groot deel toe te schrijven, dot reeds lang voor middernacht in alle stadswijken, waar tot dos mid dags cn ln den vooravond toe de on lusten haddvn plaats gehad, uiterst kalm was. Tusschen half 12 un ha f 2 trokken we door deze velschillende stadsgodeel-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1917 | | pagina 1