jover *1 •ehrliven van Wilhelm.
>k daaruit ia niet od te maken
v a ar o rn dc Rllkskanselier .heen-
eaat. Wol is in den Jood der dagen
gebleken. dat'hii uit de gratie der t>o-
litieke oartiicn is gerankt. maar het
waarom weten we niet.
Tot oDvolticr van Von Bethmeun
Hollwee Is benoemd LotRijkskanselier.
Pruisisch minteter-oresident en Prui
sisch minister vanv£>uitculandsche za
ken dr. Michaelis.
Dr. Michaelifl ia Keen onbekende.
Een aroot deel van de 60 laar die hli
reeds telt heeft hii doorgebracht als
ambtenaar ln staatsdienst. In 1900
was hii onderstaatssecretaris van fi
nanciën. maar Kedurende den oorlog
heeft hli zich vooral bekend gemaakt
als vocdsel-minister in Prutsen. Men
herinnert ziin scherpe rede ln hel huis
van nfaevaardtcden tegen de Jon
kers.
Michaelis is niet van adel. Duitach-
land krljat dus een burger-riikskan-
eclier.
Ala rod an aar staat hii «oéd aange
schreven. HII wordt verder geteekend
als een man van energie en «tandvas-!
ticheld.
Eigcnonrüic is. dat men no« niet
recht weet welke richting de nieuwe
Rijkskanselier zat inslaan. Staat hü
't meest reebts of H, meest ltnks? De
Duitsche ners Ls over deze meening
zeer verdeeld.
Blllkhaav heeft olke nartii hoop. dat
dc nieuwe Rijkskanselier -aan haar
zi'dc staat.
Men zal dus de daden van dr. Mi-
chaejk» moeten afwachten.
Kiel onmogelijk is dat de voornaam
ste taak van den nieuwen .kanselier dc
voedselvoorziening zal z«n. Temeer
daar naast hem eèn
als staatssecretaris van buitenland-
sche zaken staat
Met Von Bethmarm Hollwcg is n.l
gevallen dr. Zimmermann. de Staats
secretaris van buitenlandsche zaken.
Tot ziin onvolger is benoemd graaf
Broeckdorff-Rasitzaw. thans Duitsch
gezant te Kouenhagen, üji staat be-;
nu in onderling verband, terwijl dc
linkervleugel de vluchtenda regimen
ten van het derde Oostenriiksche leger
vervolgt ir. de riciiting van de StryJ.
Volgens een-ander bericht La 't doel
der Russen hemberg in de flank aan
te vallen.
Kngeteche horichtou wijzen od de
goede diensten die de Russen genie
ten van dc naar dit front gezonden
Britsche pantserauto's. Ook word»
vla Petersburg gemeld, dat do Russen
door hun snelle beweging, hun tegen
standers belet hebben de artillerie en
het oudere belangrijke oorlogsma
teriaal in veiligheid te brengen, dat
in dc genomen «tellingen aanwezig
was. zoodat de buit zeer groot was.
Zondagmiddag meldde 't persbureau
Vaz Bias ons, dat uit Petersburg ge
meld werdk dat de Russische troepen,
onder generaal Koaniloff, do Duitech-
Ooatenrijksche legers van Trostiau©-
ky Bottoner en Böhm Ermolli ge
scheiden hadden. Dc Russen zotten
hun offensief voort in de richting van
Lemberg. Zij achtervolgen het leger
van Trostiaiisky, dat naar de Karpa-
then terugtrekt.
Tot heden ia c' evenwel nog geen
bevestiging van H bericlit gekomen.
Er is ook nog geen Russisch stofbe-
rlcht overgekomen.
In de Duitsche en Oostonrijkschi
stafborichten van Zondag word» niets
van den tegenslag gemeld. Alleen
wordt vastgeste'-d, dat nieuwe aan
vallen tan N. van Kalux zijn afgesla
gen, ovenzoo ten Z. van den Dnjester.
Bovendien wordt toenemende artille
rie-actie tusschen den Dn,jester cn de
Pripet geconstateerd.
OP 'T WESTFRONT zijn weer par-
filerke Sr üeel<3 gevechten geleverd. Het Duit-
I,. bultmlanrf: «?h.; «"ejdl, dat door de
DuHscliers bij den Chomin des Da
mes eenig» belangrijke stellingen ten
Z. O. van Courtcccm. veroverd aijn.
üe genomen 7 Fransciie stollingen
hebben een breedte van 1500 M. en ecu
diepte van 300 M. 350 Franschen wer
den gevangen genomen, do buit aan
oorlogsmateriaal is belangrijk.
Volgons den Fraaischen staf kon
ken d als een bekwaam diplomaat.
ook Holffericht ontslag genomen heeft
als minister. Zullen er nog meer vol
gen?.
De kroonprins ia thans weer naar
ziin hoofdkwartier aan 't westfront
vertrokken.
Medegedeeld wordt, dat in de bespre
kingen die Hindonburg en Ludendorff
met dc Rilksdagcroepen hadden de
"Riikskunseliercrisis niet js aange
roerd. Aileeh de vredesresolutie is er
behandeld in verband met den militai
ren toestand.— dien Hindenburg en
Ludendorff zeer gunstig noemden.
De meerderheid van den Duitsclien
Rijksdag; bestaande uit de fracties
van het centrum, van de vooruitstre
vende volkspartij, van de Elzas-Lotha-
ringera van een deel der Duitsche
fractie en enkele leden van andere
groenen .heeft zich verecnigd met liet
volgende vredesprogram. dat zii den
Riiksdag ter e an neming zal aanbie
den:
Oo het oocenhlik dat het vierde
oorloeslaar zal beginnen, verklaart de
Riiksdag: Evenals oo 4 Augustus 1914
geldt thans ook noe voor het Duitsche
volk het gezegde ..Wij worden niet
door veroveringszucht gedreven". Het
Duitsche volk heeft de wapens opge
nomen om ziin vrijheid en zelfstan
digheid en ziin bestaan te verdedigen.
Elke gedachte aan gebiedsuitbreiding
wlist de Riiksdag af.- maar hü streeft
naar een vrede de overeenstemming
en ten doel hebbende de duurzame
verzoening der volkeren. Ook wijst do
Riiksdag alle plannen of. die ten doel
hebben de duurzbame verzoening der
volkeren. Ook witst de Riiksdag alle
plannen af. die ten doel zouden heb
ben een economische afsluiting en
een viiandeliike houding tusschen de
volken onderling na den oorlog.
Slechts de economische vrede en de
vrliheld der^zeeën na den oorlog kan
een grondslng vormen voor een inter
nationalen vriendschapsband. Hier
voor treedt de Riiksdag krachtig op.
Zoolang echter de viiandeliike regee
ringen een. dergeliike vrede olwüzen.
en Duitscbland zoowel als ziin bond-
renopter, bedreigen met veroverings
theorieën en met geweld, is het Duit
sche volk vast besloten vol ie houden
ter verdeöiging van zijn recht en dat
uiiner bondgenooten. op leven en op
ontwikkeling. Het Duitsche yolk weet.
dat het als aaneengesloten geheel on
overwinnelijk is."
Hindenburg en Ludendorff hebben
met de partijleiders aver deze vredes-
formule gedebatteerd. De besprekin
gen worden voortgezet.
ZaJ ons dit NADER /TOT DEN
VREDE brengen?
De koning van Spanje heeft zich
dezer dagen laten Interviewen door de
Dailv Express. ITii gelooft dat de oor-
'ok nog lang zal duren en was van
oordeel dat thans geen termen be
staan vobrvbendddelingsDogingen.
Verder zei Z. M.: ..Ik ben van oordeel,
dat de oorlog een grootsche omwente
line in alle laaiden zul en dat
de toekomstige regoeringen naar het
socialIsdjo zullen neigen, een soort
staatssocialisme, 'zooals zll nu in En
geland hebben."
Daarentegen ziin de mannen van
'de SOCIALISTEN-CONFERENTIE
TE STOCKHOLM optimistisch ge-
etemd. Vliegen is dezer dagen van
Stockholm teruggekeerd. Volgens Het
Vojk zei hii o.a.: „De Nedorl&ndsche
delegatie die allen twijfel, aile hoop
en allen laster heeft getart, ziet het
vertrouwen waarmee hli haar taak
heet aangevat, door de feiten beves
tigd. Vol moed kunnen wil den verdc-
ïen loon der dingen afwachten. De
moeilijkheden blüven ontzaglijk,
maar het beginsel der socialistische
solidariteit zal ze te boven komen!1
't RUSSISCH OFENSIEF DUURT
Voort. Tot vreugde vooral van de En
tente. Dc Erigelsche regeering zond
aan '1 Russisch ministerie dan ook
een telegram van gelukwensch.
De Russinchc staf deelt mede, dat de
Russen 't dom Norico. ten Z.W. van
Kalusz bezet hebben. Alweer dus eeni-
be vordering. Een noging der Duit-
schors >en 'Oostenrijkers om fCahi»
te hernemen werd veriideld.
Het Fransciie persbureau Havas,
feeint uit Petersburg: dat de opera
tie om een wig te drliven tusschen
de Duitsche en Oostenriiksche legers
bii Kolusz mot beleid wordt voortga-
ot: reeds hebben vier kolonnes de
Lrtbmltza overschreden en-opereertn,
eerste linie over een breedte van 300
Meter handhaven.
Verder meldt do Franacbe «taf, dat
de Fraaischen in Champagne «enige
vorderingen gemaakt hebben. Duit
sche stellingen op de hellingen van de
Tèton werden vervoerd over een
breed to van 800 M. en een diepte von
300 M. t Was een machtig versterkt
loopgraven net 860 Duitschers wer
den gevangen genomen.
Van de andere fronten geen nieuwe.
Verspreid nieuws.
DE DUIKBOOTOORLOG. De
Fransche marine meldt, dat Ln de
laatste week 4 Fransciie koopvaardij
schepen getorpedeerd zijn, waarvan 3
boven do 1GO0 ton.
De Britsche admiraliteit deelt mede
dat 't Enigelsche ransporschap „Arma
dale" (Ö153 ton) ln aen Atlautischen
Oceaan getorpedeerd is. 10 man wor
den vermist.
UIT FINLAND. Te Haparanda
loopt het gerucht, dat de Finsche
Landdag in dm avond van 18 Juli de
onafhankelijkheid van Finland heeft
geproc'. ameerd
VRIJWILLIGERS IN 'T FRAN
SCHE LEGER. Zondag zou er bij
gelegenheid van den national en feeflt-
dag een troepenschouw gehouden wor
den. Afgevaardigden van do heldhaf
tigste korpsen zouden daarbij defilea-
ren. Aan het hoofd zal een regiment
van het vreemdelingenlegioen mar
ch eeren, dat vijfmaal bij legerorder
vermeld is. Het vreemdelingenlegioen
telt verscheidene honderden Neder-
landsche vrijwilligers. Een commissie
uit de Nederland&cho vrijwilligere
heeft Zaterdag in do kaaorne te NeulL
ly een aancb'nk-en aan den kolonel
NANCY GEBOMBARDEERD. De
Franeche staf meldt, Vrijdagnacht
hebben Duitsche vliegtuigen bommen
geworpen op do geheel e streek ten
noorden van Nancy. Twee vrouwen
en een kind mjh gedood. Vanochtend
heeft eon verdragend kanon verschei
dene granaten op dezelfde streek ge
schoten. Geen slachtoffers.
UIT CHINA. Reuter seint uit Pe
king: Tien soldaten en meer dan S0
burgers zijn tijdens den strüd gedood,
terwiil tal van burgers scvypnd zijn.
De materieele schade Ls geringer en
er is ook niet geplunderd
Slang Hsun. do aanvoerder der
keizerlijke troepen, is ln de Neder,
landsche legatie gevlucht.
(Buitengewoon gezant en gevolg
machtigd minister van Nederland te
Peking is sedert 1909 jhr. mr. F. B»<i,
laerts van Blokland.)
T KONINGSPAAR VAN ENGE
LAND heeft bij zijn bezoek aan het
Biptscba front in Frankrijk de ver
overde Duitsche stellingen in de om
geving van Meessun bezichtigd. De
tocht over 't Kanaal ie gemaakt on
der een,escorte van torpedojagers.
Ook word een bezoek gebracht aan
't hoofdkwartier van den Belgischen
koning.
GRIEKENLAND EN OOSTENRIJK
HONGARIJE. De Grieksche gezant
te W oenen, Gryparia, is via Zwitser
land naar Griekenland teruggekeerd.
DE AMERIKA ANSCIIE LUCHT
VLOOT. Het Amerikaonschc Huls
van Afgevaardigden heeft met alge-
meone stemmen hot ontwerp betref
fende het toestaan van 'n crediet van
640 millioen dollar voor den aanbouw
van 22.000 vliegtuigen goedgekeurd.
UIT RUSLAND. De oommissaris-
generaal van de Russische Ooetzce-
vioot, hot oud-Doemalid Onipko, heeft
een bezoek aan de geheel e vloot ge
bracht cn den Ruseischen minister
van Oorlog Korenski geseind, dat zij
bereid was haar plicht te vervullen.
BOTHA ONGESTELD. Uit Pre
toria wordt gemeld: De Zuid-Afri-
fcawische premier Botha, heeft zich
overwerkt. Zijn geneesheeren hebben
hem bevolen twee maanden rust "te
nemen. Malon, dc minister van liet
Mijnwezen^ zal hem tijdelijk vervan-
Stadsnieuv/s
MILITIE, Vrijstelling van den
dienst wegens eigen vrij willigen
dienst, hroeder&ienst of aanwezig-1
held van Jn lietzelfde jaar geboién
broeders Od halfbrocdei^i. De bur
gemeester van Haarlem brengt ter
kennis, van bö!angii»iebben»l>?n, dat
voor hen, die voor de lichting der
militie von 1918 zijn ingeschreven, de
gelegenheid wondt ojien^w'jd om
alsnog vrijstelling van den dienst bij
de mi'-itie om eon der hierlioven ver
melde i«edienen aan to vragen en dat
daai-onitient hot volgende gie'-dt: Ei
gen Vrijwillige dienst, brvKvierdienst,
broeders af halfbroeders, die in het
zelfde jaar geboren gijn, of kostwin
nerschap.
STATUTEN. - De St.-Cl. behelst
de gewijzigde statuten der N. V. O ver-
dokte bad- ,cn zweminrloliliaig
„Strop's ©adi" Ite Bloemendaalt en
der N. V. Conserven fabriek „De
Maalstroomf' te Haarlem.
De Statenzittlng van Dinsdag
Aar de rapporten van de Staten-
Commi6sie is hc-t volgende ontleend
Tuberculose-
bestrijding.
Op den duur, zoo word betoogd, zal
de provincie met hot aubaidleeren van
vereenigingen of instellingen ter be
strijding van de tuiberoulose niet kun
nen %-olstaan, word in oen der commis
sion opgemerkt. De tuberculose blijft
bij voortduring ontzettende yerwoès-
tingen onder de bevolking aanrichten.
In den ïaatsten tijd is, gelijk o.a. uit
een artike' van Pj-of. Saltet in 't ,/Ned.
TijdschrLft voor Geneeskunde, van
23 Juni j.L, het cijfer der tubarculase-
sterfte weder stijgende. Hoewel de
buitengewone oorlogsomstandigheden
daaraan stellig niet vreemd zijn, is
het looh wel duidelijk, dat de bést rij-
ding dezer volksziekte krachtiger za! j
moeten worden aangevat, wil men tol.
bevcedigende resultaten komen, wordt
opgemerkt. Voor de provincie is liier
eea taak weggelegd. Immers, het
staat te verwachten, dat eerlang een
wettelijke ziekteverzekering zal wor
den ingevoerd. De ziekenfondsen zul
len zich don genoopt zien, voor de
vorp' fgutg van hun tuberculoselijders
te zoeken naar sanatoria, niet te ver
van oe wootnpJlaate der patiënten
verwijderd, opdat het gezineverband
zoo weinig mogelijk wojdt verstoord.
De picvineie schijnt het aangewezen
lichaam om in deze behoefte te voor
zien, en- derhalve sanatoria te bou
wen, waar behalve andere patiënten,
ook de h'den der ziekenfondsen ver
pleging kunnen vinden.
Z u i g e-1 i n g e n-
hesoherming.
De heeren A. B. Kleerckoper, B. C.
E. Zwart, H. Wertheim en A. Nagl-
zaara steden in afwijking van het
prae-edvies van Gedop. Staten voor
aan het verzoek van den „Raad van
Beschenming van dan Zuigeling" te
Haarlem, om voor het jaar 1018 een
subsidie van f500.— uit de Pnovin-
ciale kas te inogeai ontvangen, te vol
doen.
In de toehchiing wordt opgemerkt,
dat de veortru'eirsi met Gedepiiteerdt.
Staten van ovrdeel zijo, dat aet ge-
wanscht 'te, dat een provinciale vei -
eoniging tot stand komt, welke zich
op het gtbieo. van de zfhigelingenzorg
beweegt. Bvanwdl ineen en de voor-
fitellers, dat door een subsidie voor
éón jaar moet worden verzekerd, dut
ae Haorlemtche Vereoniging liuor
nuttig werk iu dezen moeilijken tijd
kan voortzetten, waarbij dan ver
trouwd mag worden, dat ae omzeiling
der vereeimguig tot een provinciaal
lichaam onverwijld zal worden ter i
hand genomen.
zelfs gevaarlijk zoodra Eet auto-ver
keer weer kan bcginuem Hpt aanwe
zig» lidvvan Ge^lopuleerde Staten deed
de toevvogging doze aangelegenheid bij
het College ter «proko te zulten bren
gen.
Provinciale Drlnkws-
tor voorziening.
Gdioopi word, dat het voorstel van
Gedeputeerde Staten betreffende een
centrale drinkwatervoorjaenIng van
Noord-Holland benoorden hot IJ, een
eerste stap eou zijn tot oen goede pro
vinciale voorziening.
In verband met het aanwezig zijn
wan niot moai> dan twee watervind-
pCeotefii, als voor het doel aangewe
zen, vroeg een der leden of het nu
niet op dén weg der Provincie zou
liggen haar duinenbezlt uit te brei
den; goweaen werd op terreinen be
noorden het provinciaal landgoed hij
Ciiffvrioum. Gevraagd werd hoe de
Provincie beeuiden het IJ van drink
water zou worden vooralen. Het is na.
mei ijk niot uitgesloten dat plannen
vim 't Rijk, dat de aandacht op Lok-
water heeft gestegen, minder econo
misch voor dat de»] van het gewest
zouden zijn. 'dan een gebruik maken
van het waiter, waarvan de aanwezig
heid met name in de Haarlemmer
meer wel vaststaat. Toegezegd
werd dat Gedeputeerde Staten aan
deze punten hun aandacht zouden
wijden. Een plan om tot onteigening
van de duinen op groote schaal over
te- gaan, daar deze een objekt van
oigöndom voor publiekrechtelijke li
chamen moesten atjo, werd door an
dere leder, niet voetstoots afgewogen;
geoordeo d weid echter dat tegen oen
onteigeningswet groote bezwaren zou.
den worden ingebracht, mede omdtii
do noodzaak nog niet gebleken was.
Op een vraag werd geantwoord dat
hot plan van Gedeputeerde Stoten «iet
uitsluit, dat oen regeling zou kunnen
worden getroffen, waarbij allo ge
meenten, ook die welke op dit oogen
blik reeds water hebber», waren opge
nomen; waarbij dan do Provincie de
levering en gros bezorgen zou en de
gemeenten de distributie aan de in-
Provinciaal .eleclïi-
citeitsbedrljL
Professor F. K. Th. van Iterson, be
noemd tot lid van den Rood van
Toezioht op het provinciaal electricl-
teitsbedrijf, heeft die benoeming niet
kuruieu aanvaarden, daar dc Minis
ter van Landbouw, de vereisebte toe
stemming met heeft verleend.
Gedep. Staten bevelen nu aan; lo.
de heer J. G. Bel'-aar Spruyt, direc
teur der Maatschappij tot verkoop
\an den ölectrischen stroom der
Staatsmijnen ln Limiiurg, te Maas
tricht.
2o. do heer H. Lohr, directeur der
Naamloos» Vennootschap Provinciale
Goldersche Electriciteite Maatschap
pij, te Arnhem.
P ro v ine i a a 1
grondbezit.
In de'Begi'ootingsoomiumsie sprak
een dei ledien de wenschelijkJield uit,
dat de Provincie gronden, erven en
tuinen in eigendom tracht - te ver
krijgen. Niet alleen zou de Provincie
hierdoor evenals de stad Groningen
zich belangrijke inkomsten kunnen
verzekeren, maar ook zouden haar
landbouwondernemingen aan anderen
tot voorbeeld fcuannon strekken. Ver-
schillende leden veikiaarden zich
hier tegen; sommigen gingen zelfs
zoover van te beweren, dat bier
slechts van een afschrikwekkend
voorbeeld sprake zou kunnen zijn.
Een <Ler leden bepjöitte de beboe-
ecliing der duinen vooral in het
Nooidelijk deel der Provincie en
voor de bevordering van eeai ruime
openstelling. Kleine badplaatsen, als
Wijk aan Zee en Calianteoog. kunnen
moeilijk tot grootan bloei geraken,
daar de duinen in haar onmiddellijke
omgeving zoo goed. als geheel zijn af
gesloten. Door hal aanwezige lid van
Gedeputeerde Staten werd toegezegd
deze punten bij Ged. Staten ier spra
ke te brengen'.
P r ovlin1 c ia4c J|e-
Veaiislrniiddeleii-
kjuriag.
Gedeputeerde Staten kunnen zich in
hoofdzaak vereenigen mot een plan
van der.' laiepecteur der Volksgezond
heid, den heer J. B. M. Coeberg, over
toezicht op levensmiddelen in de pro
vincie. Toezioht van. overheidswege
in Noord-Holland acht- d»? inspecteur
allernoodzakelijkst, zoowel ln het
economisch als in het hygiënisch be
lang van de bevolking. Verbetering ln
den beslaan/ten toestand kan worden
verkregen door Noord-Holland In een
aantal kringen te verdeelen, waarin
de grootste gemeenten als centrum,
haar keuringsdienst ter beschikking
zullen stellen van de omliggende klei
nere gemeenten op nader overeen te
komen voorwaarden. Door samenwer
king van de verschillende centra on-
deriW zou dan een voor de geheelo
provincie in hoofdzaak uniforme re
geling te verkrijgen zijn. Gedep. Sta
ten hebben daarna aan de gemeente
besturen ven Alkmaar, Amsterdam,
Helder. Hilversum, Hoorn en Zaan
dam gevraagd of en ui hoever zij be
reid zouden zijn mede to werken tot
zulk cej> regeling, waarbij tevens dc
mogelijkheid in uitzicht ia gesteld sub
sidie vanwege hel Rijik en de Provin
cie in de kosten van die keuringe
diensten.
antwoorden, voor zoover zij
reeds ontvangen asijn, maken het
waarschijnlijk, dat lil beginsel op
medewerking van de genoemde ge
meenten te rekenen valt.
Smalle wegen.
In het algemeen weixl er op gewe
zen dat vele wegen 5» de provincie te
amal zijn en niet moor in overeen
stemming met de elschen van het mo
derne verkeer. Ook bij vele particu
liere wegen gewezen werd op den
weg Haarlem—Zaaidvoort bestaat
hetzelfde euvel en wordt de toestand
Vrouwenkiesrecht.
Vanwege de afdeeiing Hiaartcm van
de Vereenlgfog voor VronwenWes-
reoüt is Zaterdagmiddag een open
lucht samenkomst in den tuin van het
Brongebouiw gehouden. Onder de
eai.wezlgen waren vele dames,
docb ook eenige hoeren. Aan den
ingang van dan tuin werd aan de be
zoekers een bouquetje witte en gele
bloemen geel en wit zijn de kleuren
van Vrouwenkiesrecht aangeboden, i
Te ruim 21/2 uur riep mevrouw
T h i e 1W e h r b e in aan allen een
hartelijk welkom toe op de eenste
openlucht bijeenkomst van do afdce-
li/ng Haarlem Spr. uitte voldoening
dat toch, ondanks dat vele moeilijk
heden waren te overwinnen, 't be-
«tuur er Jn was geslaagd de bijeen
komst. te doom doorgaan. Maar om
door te zetten, daarvoor zijn wij
vrouwen, zeide spr. De mannen kun-
net» ii» dozen aan ons een voorbeeld!
nemen. Wij konden geen buitenplaats
krijgen, maar nu wij hier vergaderen,
nu -zeg ik» misschien is 't toch maar
beter zoo. Jammer ia dat de propa-
gandadag niet kon worden gehouden
op ó«o traditioneelen propagandadag,
den 15deu Juni. Maar met eoht vrou-
v.'eiijk optimisme zullen wij die teleur
stelling maar bezien in 't licht der
{elounsteüingen.
't Is goed dat ook nu onze etem
woide gehoord. Daarna ging spr. na
dat me' de Grondwetsherziening nog
niet allee ten aanzien van het vrou
wenkiesrecht is behaald. De poort is
nog hermetisch gesloten. Voor velen
ls die Grondtwetsluerzieaiüng een te
leurstelling. Wij zijtn wel dankbaar
maar niet voldaan. Wij mogen niet
tevreden zijn met wat nu is verkre
gen en denken 't zal miu wel van, «elf
teroohtkonien. Want.niets komt van
zelf terecht. Niets wordt óari na een
strijd verkregen. Daarom is 't moo-
dig, dat wij telkens cn telkens er van
doen blijken, dat 't onze ernstige wil
is om deel te nemen aan'het politieke
leven. Wij verlangen: een samenleving
waarin 'n mannelijk insioht tot zijn
reent komt naast 't vrouwelijk mede
gevoel, waarin geiukkoge huisgezin
nen zulten zïjm.
't Ls geen toeval dat juist in dezen
tijd van oorlog de zaak van het vrou
wenkiesrecht zoo ia vooruitgegaan.
Een van de middelen om ma den oor
log tot een anden toestand te komen
ia het vrouwenkiesrecht. Helpt dan
allen mede om te bereiken 't ideaal
van T gelukkige huisgezin, om dat
ten minste te benaderen. Met Irotsch
releveerde spr. dat in Staten waar 't
vj'->uv.wiT.ie9rechi is ingevoerd, de
tahKterslonflie minder is dan in die
Staten, waar 't aiog niet ia ingevoerd:.
Help: dun mede dat 't ook hier zal
worden bij alles moeder, -wat denkt
gij er vanl
Daarna was 't woord aan mevrouw
Van O verveld l—i e k a r t idt
Den Haag. &pr. dleed uitkomen dat
bij velen de zaak van 't vrouwenkies
recht nog tegenstand ondiervindt, dat
daarvan bok in de Kamer is-gebleken
en betoogde dat ln landen waar 'i
vrouwenktoereclit ia ingevoerd, 't ten
opzichte van de wetgeving heel wat
beter te aan toegegaan. Ln landen
waar is ingevoeld 't vrouwenkies
recht, daar kdn de drank en de pros-
litutie veel beter worden bestreden^
daa in andere landen. Die derhalve
•beweren., dat de vrouwen de zaken Ln
'l licndera rullen sturen, slaan de
plank mis. Wij zien nu dat oe vrou
wen haar krachten gever» in oorlog-voe
rende landen aan den Slaat, om die
te doen blijven bestaan. De mannen
en vrouwen dienen te zanten de belan
gen van C<: maatschappij te kannen
bespreken. Door den oorlog is 't ver
trouwen vau de. vrouwen in dc man-,
neii te loar gegaon. Wie kinderen
opvoudéi. moéten., wetc-n hoé de m&SLlasscher 'dit ffrtotë vci«cItH 'r,
schappij er uitziet Duitsche zijde uitbuitend b-w
De mannen zagen nu in door den keer tueschon dc neutralen
oot-iog dat de vrouw even bruikbaar tegcnslandcrs ie gestremd L
k ale de rniun. Ln de oorlogvoerende tuesohen do neutralen oiiclerlF
landen zljm overal de vrouwen aan 't getater, wordt, terwijl van RiS
werk. En zou men nu nh den oorlog jritee de afc-lulting der neutrejP
al die vrouwen naar huis willen etu- elkaar even meodoog.mloos
ren? Dat is niet te gelooven. De doorgevoerd als die der tct»:
vrouwen due haai- JJicht n<u d^ien,ders. Op dit fundamenleeJe J
zullen nè den oorlog hun rechten vra- kan niet met genoeg nadink I
gen en de Regeeringer. zuilen die dan gewezen evenals op het feit c
niet kunnen weigeren. Ten opzichte begrip afgesloten gebied 'it
van het vrouwenkiesrecht in de oor- 1 oorlog van Engeland uitgaat
log voerende landen ie, epr. hoopvol
gestemd.
Ten aanzien van de invoering
liet ivrou w onki ear echt in Nederland
is d0 apr. dat nog niet. Dc mannen
in Nederland zijn de beaten van de
wereld, maar zij zijn nog wat con
servatief. ZdJ willen de vr<>uwen lie-
sclionnon eai alles voor haar bedis
selen. Doch de vi ouwen meen en dat
't beter is dat de vrouwen zrif op
komen voor hun rechten. Dat kun
nen zij indien «ij zelf hebben het
kiesrecht en in de Kamer hun eigen
vertegenwoordigers kunnen kiezen.
Spr. haalde aan een paar voorbeel
den van onbillijkheden in de wetge
ving ten aanzten van de vrouw en
bepleitte ln vorbtvnd daarmede oen
invoering van hot vrouwenkiesrecht.
Zii meende dat daarvan niet een ge
veeg zullen zijn uithuizigheid en
plichtverzuim van de vrouw. Juist
om de huisgezinnen beter en mooier
te maken moet aan de vrouw het
kiesrecht worden gegeven, om .haar
Ln de gelegenheid te stellen mei den
man inede te werken aan den op
bouw van een hetere maatschappij.
Tweede spreekster was Mevrouw
M aïi f eld t»—d e Witt Hu
berts, uit Utrecht, die 't passieve
vrouwenkiesrech behandelde. Zij be
val aan een werken in de politieke
partijen en een aansluiting van de
vrouwen, leden der vereeniglng, in
de. politieke partijen. Naar haar moe-
ning dieavt er naar te worden ge-
et reefd naar de beste manier con te
komen tot een actief kicsi-echt voor de
vrouw en moet 't passief vrouwenkies
recht- worden aanvaard, ln den
breede weidde epr. uit over 't nut dat
voor do vrouw kan afwerpen lt lid
worden van een politieke partij, In
zonderheid omdat de vrouw daar ken.
nis kan opdoen van gemeentezaken
On van staatszaken.
Na een kleine pauze trad nog ais
spreekster <g>: M a r y k e uit Broek
in Waterland, in haar boerinne-
dracht, die een geestige causerie hield
oven haar meedoen aan de aanbie
ding van de petitie aan den minister
Cori vod der Linden inzake het vrou
wenkiesrecht en sprak over liaar te
leurstelling over 1 resultaat dat de
Gi'ondwetèkeratening ten aanzien van
het vrouwen kiesrecht had opgeleverd.
Echter spr. had hoop dat het ten
slotte nog wel zou losioopen, indien
nu maar de wetgever spoedig een
voorstel indiende.
Alvorens d-aarna 't.slotwoord werd
gesproken herdacht mej. de Vries,
de vice-presidente van de afdeeling,
de verdiensten van mevrouw Thie>—
VVehibain voor de afdeeling die on
der haar presidium in bloei toenam.
iZij bood nc mevr. 'Ilhiei afscheid nam,
een fraai bloemstuk aan, drukte den
wensch uit dat t haar steeds wel
mocht gaan on besloot znet te verzoe
ken aan te heffen een „Lang zal jjiJ
teven", waaraan allen voldeden.
Mav. T h i o 1—W ohrbein dank
te geroerd, beval tóch aan in aller
vriendelijk aandenken en zeide Haar
lem nooit te xulhen vergeten.
Daarop sloot mevr. Thiol de samen
komst die was opgeluisterd dooi- zang
van den V-laamschen 1 i eder enz an gcr
Fiori do Brabander, met woorden van.
darde aan de «preekeiers en aan den
hoer De Brabander.
binnenland
De Toestand.
De zeevaart.
Hetbinnenhalen der
lichtschepen.
Naar het Haagsche Gorr. Burea-u
van 'betrouwbare zijde verneemt, Ie
ïhmSr^1 I limping van oen o,e
rSS geregeld sal warden, staat nog
f1 100 zien natuurlijk zal men aJf
iinvOThnnv .i«, halen in zoo verre f
November 1914 voor den eeretë.
is toegepast. Aan welk adjic-s
awaren van Nederland dus
moeten worden, mag zek«j
worden overgelaten aan liet g.
oordeel van de neutralen zelf.
De scheep vat
De gevolgen vain de nieuw
6perring Jaten zich gevoelen,
week van 7 tot 14 Juli zijn van
don slechte 3 stoomschoiien d
ken, n.l. 2 NederJa-nd'Sche en
götech. Er kwamen n>og 9
binnen, n.1.1 6 Nederland-sohe
Ei.gelsche
De Voedsolvoorzienin
Veeul tvoer en vl e<
dl -1 6 t r i b u t i t
In verband met het bericht j
het hoienataande opschrift,
overgenomen uit het N. v. r
schrijft men uit Den Haag aam
Rolt. Cl. De ingewijden wlsl-,
iang (en voor den verstand-Igeo
ie bij eenig nadenken gemakke
te zien), dat waar er door de
heden in don aanvoer, voor oniea
echer. veestapel bij lange na tik
noeg kroclilvoeder heischi-lobaai
worden gesteld, maatregelen bc;j
moesten worden om in deze m&£
kwestie te voorzien. Van poging#
den aanvoer te verbeteren, kon;
al in den liuitston tijd weinig;
taai worden verwacht, cn dus Lu
voor de hand, dat men, lioe
ook, uitzag naar het andere m
n.l. Inkrimping van den vea
Een vergadering van betrokker*
belanghebbendeneeniigen tijd
de») te 's-Gravenliag.e gehouden,
hierover haar gedachten laten
De indruk, dien wij bij navraaj
gen, vwis, dat het. bericht vj
N .v. d. D. in hoofdzaak juist H.
veel etulcs vee er zuilen moetoi
len, (keelden wij niet te weten
men, we' echter zal bet aantal
groot zijn, dat deze, nochtans
mijóelijken, maatregel mets m
is dan een zéér, zéér zware elay
onzen veestapel, om niet lo
«cn ramp. Een slag, die in de
plaats vooral de kleine veeli»
treft. Veel kleine boeren, ar!>
enz. hadden voor den oorlog dte
en epaancaéinlieid zooveel ovi
dlend, dal zij geleldelijik een,
koeien hadden kunnen aaavscnj
Voldoenden grond om die te latei
den hadden zij echter in de rncee
lal'en niet en dus moesten zij -
bij huren en zich goedkoop krac!
der verectbaiflfei). Voor deze cab
van veehouders hot zijin ei
streeks 150.000 is het in den
filen tijd reeds enorm znoeillji L
weert hun vee aan het noodtg? -
te helpen. Door -rersohillende om.
rtlgheden is ea- geen uitzicht op,
toestand eerlang beter wordt,
gendeei. men heeft uit de offsc
cogslberiohten kunnen lezen, da:
hooi-opbrengst van do eerste
beLangrijlk lager ia uitgevallen ól
andere jaren, wat de moeililki;
nog verergert. Waar de zakei
staan, za' het noodig zijn, dat dt
houders van hun vee een gedeete-
offcren, zoodat bijvooibeeld I
nen, welke drie koelen hebben
zullen mo.cten nf^taan om te al ah
aaiigetóeoi het niet mogelijk zal t?
hun voor drie het noodigc veeT*
te verediaffen. Dat er voor de
veehouders onder deze omstan#
den geen sprake zol zijin van helt
keu van oorlogswinst, behoeven f
riet ie zeggen. De meeste boe rent
ten voor hun vee, dat voor h.'_'
Jaridsch gebruik bestemd vr;
al echts matige prijg»n kunnen
ken. Een enkele groote vee-honde'
misschien in de gelegenheid zijn-
te voeren, echter sleolits indient
gelijk tot nog toe algemeen gebri
lijk was, bij de regeling van dts
voer, een behoorlijk gedeelte vaii
vee tegen lagen prijs voor biitj
landsch verbruik afstaat. Hoe ó,1
krimping van den veestapel overf
linger bank ia ie aaien in zoo verre - i-ach'ten zooveel mogeliik
te°r^ig^nd1>K,ent j vleeoch in het land te houden, I>iji{
ten vau <ue iiohtsohepen nog niets isj)e6i,j, ^oor con serveering enz. Ec:
vasigeeteld. De bedoelde sleephoo-ten eoll(Rr een gedeelte,}
zijn al'een daarheen gezonden
zoodra ihet Rwodaakelijik (blijkt de
lichtschepen te kunnen binnenlieten.
niet goed te houden is, moetent
den uitgeteerd. Dat er bij dm
voer ook rekening gehouden t
■worden met de beperkte verkeeng
delen spreekt vanzelf.
De vaargeul.
Het Wotótbureau seint uit Berlijn
Een Router-telegram hoeft er mel
ding van gemaakt dat de Nederiand-
seh« regeerimg er van in, kennis wordt
geeteld dat de maatregelen, door En
geland' genomen betreffende de uit
breiding van het versperde gebied
(waardoor zooals bekend de Neóer-
laudocbe scheepvaart zoo goed als ge
heel van het wereldverkeer wordt af
gesneden), uitsluitend uit militair
oogpunt geboden waren en niet tegen
het belang van Nederland waren ge
richt. Het Reuter-bericht zegt verder,
dat tegelijkertijd het Neöerlandsche
volk er aam wordt herinuerd. dat tue-
solion de Engelsclie cn de Duitsche
maatregelen ter zee geen overeen
komst bestaat- DmitschUmd zou aan
de neutrale scheepvaart het gebruik regoering op toevoer van katir-
der zee erbicden en het geheele vol- ggsem naar Nedieriand -
kereninecht schendiein doordat het het zoolang dc Ncdeikuik'
giootete deel der op den Oceaan va-
rende schepen tot zinken bracht, ter-1 wHg<^
wijl Engeland plichtmatig bekend 1 delsschepen in liare harens toe
maakt, dat e enige wateren gevaarlijk j laten, geantwoord de vaste ow
zijn. He' zou due veiMaairbaar zijn, i ging te hebben, dat een nuir
a!-s 'Nederland) bij Duitsohland tegen
zijtii onrcoiitinatig optreden verzet
nanteekendo, Ln plaats van bij Enge
land.
Van bevoegde zij-do wordt biorover
het volgende verklaard -.
Evenals Engeland, plichtmatig be
kend maakte, dat eenige wateren ge
vaarlijk zijn, heeft ook de Duitsche re
geering plichtmatig op 31 Januari
1917 verklaard, dat eenige wateren,
met name die, welke de kusten der
in aanmerking komende Entente-Sta-
ten bespoelen, gevaarlijk waren en
dus gemeden moesten worden. Waar te Middelburg, die door don k'
in dit geval üe kustwateren ophou-1 raad te '«-ircitogonlKiicli was
den en waar de Oceaan l>egint, te een sproken van het op 29 Augustus!
vraag, die alleen door het militaire te Mook al's comme.nda.nt dor v
De Centrale Keuij
to Rottexdam,/
Naar de N. R. C. verneemt, i)
hot Comuté der Centrale Keukeri
Rotterdam besloten, de dis tri*
van voedzame, warme spijs mol
gang van 22 dlezer voorioopig tel
jkem
GEWAPENDE HAINDEIJSS'5
PEN. De Kamer van Koojtlisf
te Enschedé heeft op een scha
van do Cli amber off Commerce
Manchester, waarin deze mededoi
niet genegen le zijn hij do Engdi
staat niet kan wijzigen de
gen, hij den aanvang van den
log vastgesteldten gunste van
der partijen, zonder het pad
strikte neutratatcit te verlaten.
Reclitszakea
DOOD DOOR SCH ULD. Het
Militair Gerechtsliof hehaiuicü»
strafzaak der 21-jarige reserve t?'
de luitonaait dor Infanterie, gek
belang kan worden, beslist. De Engel-
echo en de Duitsche verklaringen in-
za'-.e jiet -.ursperde gebied komen
dus, wat -haar militaire doei betreft,
nic; slechts overeen maar Z',n c-o-k
id'.-ntlek. Tusschen beide bestaat in
een visitatie (loonde, een soldaat?,
als arresaat ontvluchte met r
riJksrevöVei- doodecliieten.
De advjfiecaail eisohte thans E
maanden geyangieiiissti'af t-csonij,
