Dagblad
De Oorlog.
s NtEDE BLAD.
g..alefdai 21 Juli 1917
de.
Koleurooriiening.
-^nlt hard 'gewerkt op hot Ko-
atu. Een vaste staf van 25
da avonduren uitgebreid tot
Inca, werkt aan de omvang-
fcelmg voor de kotenroorate-
jen bureau behandelt de tann
ic een ander den huisbrand-
kteinindustrie-atdcpCing holpt
t deze zomermaanden de bak-
j bleekers, dc waechvrouwen en
Èr-en-vuurneringen. De huig-
Meel ing heeft nu nog alleen
fde menschen te voorzien, die
fe voor de kokorii hebben. Het
hoz heel was. vooral ln de om-
l Bloemcndaal mist nog kc-
k gas! Niet zonder voldoening
ons de heer Reitama. dat na-
arde? bet Riikskolenbureau üe
Ben had beleend gemaakt, Don-
prond al aan 8000 nlet-op-gaa-
jin Haarlem en do omstreken
b konden gezonden worden
iH.L. cokes. 250 liardo turven
femaakturvenDaarmee moe-
e'-k geval too tot 1 October.
5dc-!s wordt de onorme rege-
pfEftf■-">* voor de verstrekking;
IJsbrand voor do maanden 1
tot 1 April.
gland van do kolenvoorrodeu
zoo, <ïat er een reserve is,
S"
uf. t de kolen kunnen verstrekt
Pi October tot, '1 Novem-
jg één maand kolen, d. t.
He van den geheel en benootüg-
tltervoorraad. Wie meer dan
Kitsteden heeft, krijgt voor
Sober één-zesde van de hoe
rt, waarop hij recht heeft,
[Wie dus recht 1 reeft op 48
irijgt vóór 1 October 8 H.L.
|?oor degenen, dijo 1 of 2 haard-
jhebben, wordt dit óéil zesde
in zijn winterbrandstoif, dus 2
fii den handelaar, bewaard tot
ÉDan begint de aflevering,
of moer haardstoelen heeft
is heeft, kan ook één mud
en voor spijsbereiding. iMt
van zijn rantsoen afge-
iing van koten gaat door
idrtvau KS*'F>- Het kolenbureau
-g j.iaii ieder, die kolen noodig
het vereischte aantal roode
Deze gelden voor steenkolen,
"Ikïet of -eierkoden. Blauwe ze-
79.{P voor cokes. Hierbij ie aan-
Q.„ m, dat 1, H.L. stoonkolen enz.,
"*3 s aan 1 V& H.L. gascokca, af bOO
rf brainkolonbrjketton af '400
Wie in plaats kolen of
briketten wil hebben of turf,
taaxvfdi kennis op gedrukte
;m. leren, dia daartoe verstrekt
Usn.
nd koten- en cokes zogets bevatten
hoeken een getal, dat sten-
"mdelaar aangeeft, vun wien in
^Omgeu winter brandstof is be-
p.' Men kan dus dezen winter
Jbrandfetof betrekken- van zijn
Êasicier van den vorigou winter.
63 kolenhandels ren bij het
ingesdhreven. .Een getal in
lenvak van de zegel wijst den
her aan.
levering van de brandstof,
icri de zegels tot do afgeleverde
beid aan zijn leverancier. Deae
ie zegels weer opplakken en
m met een bepaald aantal zo
op inleveren aan het kolen-
sgels worden afgegeven naar-
le voorraden gedistribueerd
i worden.
u ontvangt ieder een kaart
sn volgenden inhoud, waaruit
>p welke hoeveelheid' eik gedu-
den winter recht hoeft
RANDSTOFFENKAART.
iet Haarlem en Omstreken,
frond van da gegevens, door
aan ommezijde gcaioemde(n)
gboudste? dezer Brandstoffen-
aan de Brandstoffen® onunissie
&t op liet aanvraagbiljet, zijn
aar naar de distributieregelen
RijksJioHendistributie te 'a-
Phoge voor het tijdvak, begon
nen op 1 Mui 1917 éb alodtgend 81
Maart 1918, als rantsoen toegewe
zen Brandstoffeneenhcien,
uitsluitend bestemd voor verwarming
(huisbrand) en voor eigen gebruik.
Alg Brandetoffeneonhehï geldt:
1 H.L. Steenkolen of 1 ILL. Anthra-
ciet of 1 H.L. EierJ)riketten of lti H.L.
Gascokes of H4 H.L Mijnookes of 300
stuks BruinkeóenbrikeUen of 400 stuks
Turf.
Levering van liet rantsoen in één of
meer bepaalde dezer eenh-edën kan
de Commissie niet in uitzicht stellen.
De toewijzing van het rantsoen
steunt op de verklaring van den hou-
dor/houdster, voorkomende op het bo
venbedoelde, door hem/haar onderte©-
kende cn ten kantore der Commissie
berustende aanvraagbiljet.
Handelaar, é^ie <ïe levering heeft
te doen rangnot
Rangnummer van don hou
der kaart
Groep van den houder der kaart....
Klasse van den houder der kaart....
Bij mondelinge inlichtingen gedievo
men dezo kaart medo te brengen en
bij schriftelijke steeds het rangno.
van den handelaar en van den hou
der der kaart nauwkeurig aan te ha
len.
Voor de Brandstoüfencommissio.
De Directeur: RETR3MA.
Bij vertrek naar oen® ander® Ge
meente moet deze kaart bij de Brand
stoffen commissie in die gemeente
worden ingeleverd.
Voor eens kaart, dae verloren raakt,
wordt geen nieuwe kaart uitgereikt.
Weest in het brands tof fenverbruik
uiterst spaarzaam
Op het Kolenbureau zijn correspon-
deerende kaarten aanwezig, waardoor
verschillende vormen van fraude
worden voorkomen.
Veraehjileride afdeelLngen zijn nu
in het perceel Oude Gracht hoek
Raaks bezig met de dietributierege-
lüig. Behalve de kamer van dan di-
roctour, zijn er vertrekken voor de
schrijfmaohineafdeeling, den inlich
tingsdienst, die door 3 ambtenaron
wordt waargenomen, die boekhouding,
die elke week door een accountant
wordt gecontroleerd, do controle—
afdeöWng voor de verbruikens en de
handelaars, bestaande uit 5 ambte
naren, dé afdeeling archief en expe
ditie. de aid. huisbrand, afd. klein-
industrie, afd. turf en "Briketten. Zoo
is er een geheale organisatie werk
zaam om de brandstoffen voorziening
voor dezen winter te regelen.
Overzicht.
Br komen thans eenige nadere bij
zonderheden over 't tegenoffensief der
Duitschers en Oostenrijkers IN OOST-
GALICIë.
Do Duitsch^ staf meldt, dat de
troepen der centralen oprukten tegen
de Russisohestellingen tusschen Se
re th en Zlota Lipa en vooruit kwa
men over drie krachtig verdedigde
zónes. De Russen leden zware bloedi
ge verliezen en trokken in wanorde
terng. Tot den namiddag van Donder
dag waren 6000 gevangenen geteld.
De Oostenriiksche staf vult dit aan
met de mededeeling, dat de aanval
voorafgegaan was door een artillerie-
actid van enorme kracht". Verder
dat de Russen in een paniek vlucht
ten en nu door de centra len op do hie
len gevolgd worden. De Russen lieten
daarbij vee' dooden. en gewonden op
't slagveld achter.
De drie zones die de Centralen vol-
gene 't Duitsche stafbericht veroverd
hebben, zijn 3 reeksen versterkte li
nies der Ruseen.
't Wolffbureau meldt uit 't hoofd
kwartier nog. dat "t Russisohc front
tot op een diept® van 15 K.M. door
broken is.
Tot zoover de berichten.
Ongetwijfeld hebben de Centralen
een flink succes te boeken, maar na
de theatrale aankondiging van de
overwinning in den Duitscncn Rijks
dag, was er reden gowcest om een
grooter succes te verwachten.
Toch kan de verdere uitwerking
van 't offensief tegen de Russen groo.
tere gevolgen hebben. Veel zal afhan
gen van de strijdbaarheid van liet
Russische leger op andoro frontdeelen
als oangewezen waren voor 't Russi
sche offensief tegen Len\berg. Daar
zuMen ongetwijfeld goed-strijdbare
legers gestaan hebben. Een reden
voor de Centralen om niet daar maar
op een aangrenzend front een tegen
aanval te ondernemen. De berichten
via Berlijn en Weencn doen 't voor
komen of de tegenstand der Russen
niet aterS was. Weinige urè'n nadat
de aanval ingezet was, waren al be
langrijke linies veroverd. 3000 man
govunge-n genomen en 10 kanonnon
buitgemaakt.
DE NIEUWE REVOLUTIE-STOR
MEN" LN RUSLAND zijn in tusschen
weer geluwd. Een regeeringsberioht
verzekert zelfe, dat de orde geheel
herstek! is. De betoogende troepen
hebben weer trouw aan do regeering
beloofd en de opstandige maximalis
ten en Leninisten, hebben 't onderspit
gedolven.
Gemeld was, dat er sterke aanwij-
zingen waren verkregen dat Lenin en
Kosloveky Dultsche agenten waren.
Than9 wordt door Reuter uit Peters
burg geseind, dat Lenin, ala matroos
vermomd, uit Peteraburg naar Kroon
stad is vertrokken. Koelovsky is gear
resteerd als verdacht een. agent van
den Duilschen staf ta zijn.
Dat de geheele rust nog niet weer
gekeerd is, blijkt wel uit 't feit, dat
te Plotz EEN MISLUKTE AANSLAG
OP MINISTER KERENSKY is on-
dernomen. De minister ia door de op
hem geloste schoten evenwel niet ge
troffen»
OP 'T WESTFRONT hebben de
Duitschers een grooten aanval in de
streek Hurtebise—Craonne onderno
men. Volgens 't bericht uit Berlijn is
eenig terrein veroverd, maar via Pa
rijs wordt verzekerd, dat de aanval
door de Franschen geheel afgeslagen
ie, zoodat de Duitschers alleen verlie
zen boeken.
't Duitsehe stafbericht geeft op dat
375 Franschen gevangenen genomen
zijn. Doorgaans worden bij oen go-
heel afgeslagen aanval geen gevan-1
genen gemaakt
Van 4e andore fronten Is geen
nieuwe.
Over de verdere ontwikkeling van
DE DUITSCHE CRISIS is ook niet
veel nieuws. AVo schrijven ontwikke
ling van de crisis, want ook al is er
nu een nieuwe Rijkskanselier de cri
sis is, naar we gelooven, nog niet
voorbij. De Rijksdag heeft Vrijdag de
oorlogscredieten toegestaan. Alleen
de onafhankelijke socialisten stemden
tegen.
De Rijksdag is nu verdaagd tot 26
Augustus.
Do nieuwe Rijkskansa'ier had dus
een goed parlementair begin. Toch is
't. opmerkelijk, dat de ontvangst van
zijn rede in de Dultsche pers" vrij koel
is. 't Is of de meeste partijen, wit!en
afwachten wat zo ann den nieuwen
Rijkskanselier zullen hebben
Een medewerker van 't Duitsehe
persbureau Nor den had onmiddellijk
na de redevoering van den kaaisc'.ier
gelegenheid, om uitvoerig met do 'ei-
dende afgevaardigden der meerder
heidspartijen te spreken, zoo met Erz-
berger en dr. Maximilian Pfeiffer,
van het centrum, baron yo® Pichtho-
ven en geheimraad Reisser, van de
nationaal-hbaraten, dr. Suedekum
van de socialisten, die allen hun in
druk van de kanseliersrede aldus sa
menvatten, dat niet dezen kanselier
zeker valt samen te werken cti men
hOm derhalve ook tijd. moet Laten can
de -noodzakelijke hervormingen kalm
voor te bereiden. De afgevaardigden
deden al/en uitkomen, dat de kanse
lier zijn. geneigdheid om tot een vrede
t® geraken door overleg, storkcT had
betuigd dan zijzelf hadden verwacht.
Zij zien daarin het bijzonder® voor
deel, dat de kanselier zich op een volle
overeenstemming kon beroepen niet
het leger en de opperste legerleiding.
De sympathieke als flinke wijze,
waarop de nieuwe leider der rijksza
ken den aanval op deu afgetreden
kanselier, vóór en na diena ontslag,
afkeurde.--, heeft bovendien beiwozen,
dat biij volstrekt niet van zins Is om
in hot vaarwater der roactioniiairon
te komen. Aan het slot zijner redo leg
de hij er den nadruk op, zich in geen
geval de Leiding uit handen te zullen
laten nemen, doch dit streven zal bij
het centrum en bij do lbikseho par
tijen voorzeker geen tegenkanting on.
dervinden, aangezien een vastberaden
consequent rijksleiding ook geheel in
de hjn ligt der meerderheidspartijen.
Do belofte van den kanselier om lei
dende parlementariërs, die het ver
trouwen van het vo k genieten, in de
regeering te doen meewerken, is ook
een bewijs, dat bij geenszins eon auto.
erotisch ambtenarenstelsel van den
ouden stempel ie toegedaan. Daarom
kan zeide dr. Suedekum de so
ciaal-democratische partij den nieu
wen man gerust, do oorlogeeredieten
toestaan.; want hun vasten wil voor
den vrede is ni-ot identiek mot ver
zwakking van het vaderland, dat zich
zichtbaar op den weg bevindt van
vrijheid en vooruitgang.
Toch zijn de meerderheidspartijen
niet zonder meer geneigd oru het lot
van hot rijk onvoorwaardelijk aan de
nieuwe leiding over ie laten. Daarom
zal de hoofdcommissie tegen, den
wensch der regeenng, die haar reeds
tot October wilde verdaagd hebben
reeds don 20 Augustus weder bijoen-.
;£omen. Hierin mag cchtei evemniu
con votum van wantrouwen jegens
den nieuwen kanselier worden go-
zien, aan wiens verzekering van e®n
nauwere samenwerking met de volks
vertegenwoordiging men gaarn© ge
loot schenkt.
In het kamp der-conservatieven on
al -Deutschen zal zoo vervolgt liet
Dultsche persbureau do kanselier
wellicht niet oen zoo algemecno over
eenstemming vinden. Hier hooft voor
alles 2i'.jn verdediging van v. Beth-
mann HoHweg blijkbaar ontstemming
teweeggebracht. Het is echter niet
aan te nemen, dat deze partijou for
meel in oppositie tegenover de reboo
ting zullen komen. In elk govöf lieoft
de kanseliersredevoering, die Voor he;
hoofd van de rogeering een volledig
succes beteek out, duidelijk bewezen,
dat hij een leider van het volk in a:
zijn geledingen wenscht te zijn.
De Oostenrijksche pers is nog al
gunstig gestemd over do Dultsche
Rijksdagzliting in 't bijzonder wat de
aanneming van de vredesreeolutie
aangaat.
Luisteren we niu naar eenig© Engel-,
sch© bladen:
De irWesrtminster Gazette'..Duitsch-
I-and vertrouwt op de duikbooten en
eigenlijk op niets anders. Het is in-
tusschen de tactiek van de regeering
overal een deurtje open te laten.
Hot voornaamste fc-it dat ons belang
inboezemt, on zelfs moer dan alie
woorden van MichaeHa ls, dat er een
groote meerderheid tegen de pan ger
manisten bestaat. Dit beteekont niet,
dat resolutie of oorlogsdoel ons be
vredigen, maar bataekent, dat men
toch een heel wat minder hoogen toon
aansiaat dan in April of Mei, om niet
te spreken van 1915 en de eeróte maan
den van. 1916".
Do „Pali Mall Gazette": „Het mili
tarisme is nog steeds de hoogste
macht m het rijk exi de pleitbezorgers
van li9v parlerneutarisme staan mach
teloos'.
De ,.GLobe": „Onder Micbaebs aal
Duitschland gceu nieuw vredesaan
bod doen maar geduidig wachten,
tot zijn vijanden een vrede komen
aanbieden, die zijn heerschappij voor
goed vestigt. Maar lang zal het dan
kunnen wachten.
Een kanselier moet zoolang groote
woorden gebruiken, als maar moge
lijk is. Wordt de toestand geheo". on
houdbaar, dan wordt het eon ander
opgedragen om te verklaren, dat de
vrede nood zakcl ijk is".
De „Evening Standarel": „Michac-
lia heeft den geallieerden een belang
rijken dienst bewezen, door duidelijk
t© maken dat Duitschland, zoolang
zijn militaire kracht ongebroken blijft
op oude wijze onveranderd zai voort-
gaan".
Do conferentie te Stockholm
De Britsche regoerinjr heeft aan de
lersclie afcevaardizden passen voor
Stockholm geweigerd.
Verspreid nieuws
EEN NIEUWE DUITSCHE MAAT
REGEL TER ZEE. Bij beschikking
van den Duitschen keizer is bepaald,
dat elk schip, dat geheel of voor het
grootste do«ii eigendom is van, vijan
delijke onderdanen, of door een viian.
dei like regeeruig ia gescharterd, of in
het belang von dc vijandelijk© oorlog,
voering in de vaart is, als een vijan
delijk schip moet worden beschouwd.
DE RANTSOENEERING IN
DUITSCHLAND. Volgens eert Woiff
totegram zal van middai Augustus af
het meelrantsoen van 170 gram tot 2S)
gram per dag en per h'."óld worden
opgevoerd. VóOr 15 April bedroeg het
rantsoen 200 gram.
De DUIKBOOTENOORLOG. Dq
Daily Telegraph meldt, dat de Engel-
achen in 22 weken 413 trrooto en 117
kleine schepen verloren hebben.
t'Blad omschrijft daarna de argu
menten voor de uitbreiding van
door Engeland versperd verklaarde
gebied, betoogt tegenover de neutra
len dat de moeilijkheden voor 't neu
traio zeeverkeer uitgegaan zijn _vap
do Duitschers en besluit dan „Wij
ziin in conflict met een wanhopigen
vijand, die machtig is bewapend en
onze redding hangt af van de inspan
ning. die we tegenover de dubbele be
dreiging ons getroosten. Elke wettige
maatregel moet worden genomen om
het verkeer naar en van de Duitecho
basis van gewone duikbooten en mi.i-
napleggers te beletten. Ons succes in
déze richting zal van onmiddellijk
voordeel ziin voor do neutralen, zoo
wel als voor oas zelf. Levens en eigen*
dommen zullen worden gered. Niets
meet worden ongedaan gelaten, ten
einde Duitschlauds onvergelijkelijke
oplitiek de nederlaag toe te brengen,
esn politiek welker triomf zou betec-
kenen d« ondergang der beschaving
•en welke de vrijheid der zeeèn een
iidele phrase zou maken."
OVEfl DEN NIEUWEN DUIT
SCHEN RIJKSKANSELIER. De
correspondent van 't Alg. Handels
blad ec-lnt..Hoewel de nieuwe rijks
kanselier geen krachtig© stem jieeft,
ziin uiterlijk niets bijzonders krach
tigs heeft. alleen de Bcherpe neus
en helder© oogen spraken vun energie
hoewel hij langzaam zijn woorden
kiest, misschien thans onder Invloed
van het eerste ontreden anoakt hij
toch den indruk van een man uit een
stuk. die naast vertrouwen op God,
dat hii heden een paar nuitvl deed uit
komen. vertrouwen heeft in l'tt Duit
sehe volk en zich zelf.
Zoo eenvoudig als ziin uiterlijk, zog
eenvoudig ia ziin optreden, fiviccesja-
cerii 19 hem vreemd en schitteren
door wcorden of gebaren wil bil niet.
Hil bekemmert zich niet om dep
vorm. maar alleen om den Inhoud."
De nieuwe Rijkskanselier verscheen
Donderdag in den Bondsraad. Hii be
loofde de goede betrekkingen met de
bondsregeeringen onder volledige
handhaving van hun grondwettelLiko
"rechten te zullen bevorderen.
De leden van den bondsraad beloof
den den 'Rijkskanselier te zullen steu-
Binnenland
TWEEDE KAMER.
Bii de voortzetting van xifn Donder
dag afgebroken rede over het wets
ontwerp betreffende de Export-
Centrale stond gisteren de heer
Dresselhuvs nog uitvoerig stil bii de
vraag of er een reac-eringsbureau of
een naamlooze vennootschap moest
komen. Hii vond het eerste wegens ge
mis aan de noodige soepelheid onge-
wenscht het laatste noudig om ook de
belanghebbenden meer medezeggen
schap te geven.
Alleen vond spreker voor den fi-
nantieêleu opzet der zaak. vooraf
gaande vaststelling van regelen noo-
dig. opdat de handel weet waaraan
izii toe is. Tegenover den heer Patiin
ham de spr. de oprichting van een
Bank bii de Centrale in bescherming
als eenig middel om 't geheel stoppan
van onzen uitvoer met ai de ramp
zalige gevolgen voor ons land te ver
hoeden. en hii kwam met nadruk op
tegen de wiizo waaron do heer Patijn
de soliditeit dier instelling en de
waarde van haar uit te geven schuld
brieyen had afgebroken, zoodat he{
publiek den indruk mocht ontvangen
van een onsolide bank met waarde
loos papier. Om dien indruk weg te
nemen verzocht hii den Minister van
financiën reeds dadeliik 't woord te
nemen en de zaak te verduidelijken.
Aan die uitnoodiging gevolg geven-
hie hield do heer Treub een uitvoe
rige rede. Waarin hii protesteerde te
rgen de bewering van boerenbedrog
en van 't draaien van een rad voor
de oogen van het publiek; een be
schuldiging van schurkeriï of idio
tisme in beide gevallen moest, inen
den Minister, die er toe meêwerkte,
alle vertrouwen ontzeggen.
Wat nu was de bedoeling met de
od te richten Bank Geen nrufere dan
het financieren van het credietpapiar.
'hier te lande ontvangen ter -betaling
van uitgevoerde goederen voor zoover
ze niet met koopwaren waren betaald.
Waar de bankiers weigerden 't vreem
de papier langer in ontvangst te na-
xosn niet om de onsoliditeit. maar
witl zii er reeds mee overstroomd zijn
vrklaarde de Ned. Bank zich be
reid tot een regeling, rnita. er een
Centrale organisatie kwam. en de
Regeering eventueel verlies tot een
bedag van 20 millioen gu&randeede.
Waar de buitenlandsche schuldbrie
ven werden genomen tegen een cn-
veranderliiken koers, scheen alle rl-
sico_ uitgesloten De vrees vun den heer
Patiin dat de vreemde Staten hun pa
oier in den vreemde met een belas
ting van 25 pCt. zouden treffen en zoo
de waarde verminderen, was onge
grond het was ondenkbaar en daar
om ook bestond er geen de minste aan
leiding om de Bank, die 't napier op
nam en schuldbrieven er tegenover
uitgaf, onsolide, de schuldbrieven
scheurpapier te noemen. Alleen de
bankiers die. zonder voldoende waar
borgen. vreemde schuldbrieven aan
nemen. loonen 't risico van hun spe
culatie De Export-Centrale zal met de
Ned. Bank en met de Regeering voort
werken, zooals de groote banken tot
hiertoe en alleen de bona-fide-exporb
betalingen van vreemd papier, zullen
in beleening worden aanaeuomen
die van kleine en groote exporteurs
van bevoorrechting der grooten zal
geen sprake zijn.
Door 'i verzwaren van de voorwaar
den zal men het toevloeien van meer
vreemd uaDier we hebben nu a]
circa 12 millioen ar van in ons land
tegengaan en de betaling van ex
portgoederen met andere koopwaren
bevorderen. Speculatie in 't vreem^i
panier achtte de Minister uitgesloten.
Do Minister vér&^Iéjdü ook dc ven
houding van 5 tot 125 van 't kapitaal
en do obligatie-uitgifte der Bank,
omdat 5 millioen kapitaal en 20 mtl-
Uoaa suiAteg-iaranlie die afhouding
feitelijk toch op hel gebruikelijk cij
fer 25 tegen 125 brachten» En waar
men met een semiofficicol lichaam te
doen had en met een fonds dat niet
aan waardeschommeling onderhevig
was, dehalve niet voor *j>eou)atie in
aanmerking kwam, zon -ok g«ec
boursno too ring voor de Waarden van
de Bank worden gevraagd. Niet in
do 0U3olidite.it, maar in de ontbre
kend© liquiliteit van 't papier, dat,
ook na den oorlog, niet torst»nd wag
te verzilveren, lag daarvoor evn re
den te meer.
Dat de bankiers van hun overvloe
dig vreemd papier zouuca atkomen,
v. as een voordeal voor onzen luuidei,
dia nieuw crediot noodg zou hebben.
Maar voor deze oplossing was een
Central® bank noodig.
Al ontving de Staat ecu deel der
winsten, het spreekt van zelf dat dan
ook, uls er ten slotte, door niet te
vooralen© omstandigheden verlies
was, de Staat daarin ook moest doe
len. Berst de winst te neman en dan
*t verhos op de exporteurs te laten
vallen, ware schurkerij vun den Mi
nister en medeplichtigheid daaraan
van de Staten-Genera J.
De Minister meende ten slotte dal
er niet de minste grond was om tegen,
de scwclitedt of mindere waarde van
de schuldbrieven der Bank te waar
schuwen en protesteerde daartegen,
met alle kracht. Hij was overtuigd
dat door de werking van die Centrale,
mite goad geleid, de prijzen der ex
port-goederen met alleen, maar ook
die van die birvnaifïandsch® verbruiks-
nrtikelen zouden, dalen.
Op dit laatste punt bleef de beer De
Jong twijfel koesteren. Deze vond
de getuseie zaak nog altijd niet duide
lijk en vroeg in4tehting«n over do
bedoelingen met dc Uitvoor-Centrale,
Het moest vooraf vastslaan wat re
delijke winst voor de exporteuis, waS,
ke maximuia-vrinst voor den Staat
zou zijn. De spr. was nog niet over-!
tulgd van de wenschalijkherid dor ont
worpen riaamL vennpotaclmp en liij
waarechuwda tegen al te groote uit-;
breidimr en adminlatratlevn omslag
als bij de N.CXT. Voorshands bleef hij
don ook voor een organisatie als door,
't amend, v. Beresl-:yn c.s. Is aanbe
volen.
Dinsdag wordt oe düKvseio vervolgd
ALGE5L NEDERL, RIJKS WERK-
LIEDENBOND. Op d® te Amster
dam gehouden 15© dtgemome verga
dering vou den Afigem. Ned. Rijka-
werkJieotenbond bleek, dut hot loden-,
tol van 1118 tot 2007 gestegen ia
Bij de besprekingen werd ernstig
geklaagd over de kolemvuutsoeneering
voor den aanstaanden winter vast
gesteld- De nu door 't rijk ontworpen
regeling werd een schande genoemd'
vanwege de onbillijkheid toseenwer de
arbeiders.
Pers-Overzicht
DE GESLOTEN ZEE. '1 A1 g.
Handelsblad ba-*proakt nog
©ens de -Engelsche en Dultsche dwang,
maatregelen ter zeo en schrijft o.a":
„Engeland «-en.eelit in het strookjrf
Noordzee, dat do Duitscliera „vrij"-
hebben galaten d.w.z. dat slj w
niet in strijd met eik recht onze scho-'
pen in den grond boren t- eeai mij-'
nenveld to leggen. Do Engolsehe rö-;
peering doet het, in het blijkbaar of-
ficieusc bericht, voorkomen, aleof dié
maatregel geheel overeenkomstig liet
volkenrecht te. D© Engelsche regee
ring doelt daarbij klaarblijkelijk op
het „verdrag nopens liet steüen van
onder?® esc he Afwerkende (wntact-
mljnan", waarbij het plaatsen van
mijnen langs de kusten en havens ven
tegenstanders wordt toegestaan, liet
lijkt echter wel wat sterk, een mij
nenveld van zulk een uitgebreidheid l
als de EngeLschen voor do bochi van
Helgoland hebban geplaatst daarom,
der te begrijpen. Doch hot verdrag ia',
zeer-vaag aen schijn van rocht ia
bij dezen maatregel althans, aanwe
zig".
't Hbld. vervolgt: „Wij hopen en
verwachten, dat de Nederlandsche re
geering in Berlijn meer cn beter suc
ces zal hebben. De schijn van recht,
die by het leggen van het Eugelsche
mijnenveld aanwezig is, ontbreekt
ten eenenmale, waar het den duik-
bootenoorlog tegen onze onzijdige en
alleen in Nederland's belang met Ne-
dcrlan'dsche goederen geladen ban»
delsscliepcn betreft. Indien déze don
ariemmer Halletjes
ZATERDAGAVONDP R A AT.J E.
we zoggen, dat de gemeentekas
old van ons hebben, moet, dan
iaatuit niet, dat d© ambteoia-
eon weelderig© omgeving hui-
itegendeel, da etflrvoud in onze
ttelijke bureaux is groot Als je
>e de directeur van openbare
t gehuisvest is en de contro-
tei de belastingen, die de tien
den in t laadje weet to lokken
s de wethouders van de go-
die niet eens elk een kamer
ch hebben, dan kun jo niet prut
ffegens overdaad in de inrich-
an 't Stadhuis.
och wordt do eenvoud daar nog
«feu door die van hot v/acht-
der E, S. M., aan hot einde
Spuistraat to Amsterdam. Het
t ingericht tijdons de werksta-
fdn de behangers en daarom
nog altijd de ka'e muren; later,
et eenmaal in gebruik was ge-
ging behangen natuurlijk niet
want dan had het publiek er
is niet in kun non verblijven en
hip z.ou onoverkomelijk geweest
togen te hot lokaal dus niet.
er zijn wel zitplaatsen in. En
Geelgeverfd© banken van het
tersto materiaali, dat wij tegen-
18 kennon. Goud, daclit u, wei-
hout. Wanneer jo van je leven
jhs iets met inbrokorij' of gevon-
yoorwerpen of eon bljterlgen
hond van de buren uitstaand© liebt
gehad, dan vraag je Jo af: „waar heb
ik dezo soort van banken toch méér
gezien!" on eindöilijk weet je 't weer:,
„o ja, in het politieibureau!"
De gelijkenis is zóó treffend, dat
een boosdoener, die er op 'n goeien dag
een collega zag zitten, naar hem toe
ging en hartelijk-medelijdend vroeg:
„ook bij den Commiss aris komen?"
waarop de ander verwonderd zei:
„maar man, we zijn bier toch in 't
wachtpaleis van do E. S. M.
„Neem me niet kwalijk", zei de eer
st® weer, „ik was wat verstrooid".
Maar ik ga verder niet mijn be
schrijving. want er is nog veel meer
meubilair, dan. diö banken. In dè
eerste plaats hangt er een kalender,
waarvan ik vrees, dat hij niet heele-
maal neutraal ia, want het portret
van Balfour staat er op met een bij
schrift: „Wij vechten niet alleen voor
ons zeiven, maar voor dc zaak dor
beschaving in het ri'gemren". Daar
naast een bericht uit do stelling Am
sterdam over het vervoor van turf.
Aan een anderen wand hangt een
opwekking voor Vrouwenkiesrecht,
aan nog een anderen een reclame
voor d< a A. N. W. B., voor de Noord-
Hollandsche tram, de watertochtjes
van Fop Smit en do Staaiwaterbron.
Vcrschoidenheid van lectuur dus op t
gebied van land en water.
Tot versiering van 't vertrek dienën
vorder ecm lantaarn, zooals die achter
op de wagens hangt en een verzame
ling metalen borden, dl© op den Leni
gen kant aan de wagons thuis hoo
rei», Maar ivu kom ik aan de afdee-
llng weefde in het lokaal. Er is schrik
niet, een fonteintje om jo handen te
wasschon of te drinken en zelfs hangt
or eeiu plumeaiu. Ja, ik herzeg: EEN
PLUMEAU! Het is Mjiwt roekeloos
van Luxe.
Die plumeau hangt oan iets, dat. je,
voor den eersten keer dezo zaal boti-e-
dendo, zoudt houden voor een vlie
gen kast Dat is liet niet, maai--wel het
kantoortje van don chef. En hiermee
is de beschrijving uit. De eenvoud
van dit wachtpaleis der E. S. AL wordt
alleen nog overtroffen door dien van
de bestrating voor de deur, bestaan-
do uit keien v an het jaar Nul, welk
jaar, gelijk iedereen weet, de periode
van den grootsten eenvoud in hot be
staan der wereld is geweest.
„Hoe komt het toch", heb ik mij
afgevraagd, „dat tromdirectiQs zoo
veel zorg aan den dag leggen voor
eenvoud in onze opvoeding?" Want de
E. S. M. staat niet alleen. Ms je bij
het eindpunt van do Noord-Ztiid-Hol-
landscha in den Hout voor den regen
schuilen of een zitplaats hebben wilt,
dan mag je, wat do maatschappij be
treft, in de boomen klimmen, dio er
om heen staan. Dat 3taat vast heel
poëtisch, de passagiers verspreid in
de boomen ale reusachtige vogels!
Lief en bovenal eenvoudig. Alleen
wClen de plantsoenwachters dat nu
weer niet hebben. Die zeggen, <iat
boomen er niet rijn om in te klimmen.
Zelfs als neutrale natie kun Je het.
niet iedereen naar don zin maken.
Het onderwerp van den dag is
brandstof. Dingen 'die ar niet zijn,
heef; een wijsgeer gezegd, trekken bij
den mensch veel meer de aandacht,
dan dingen, dio er wel zijn. We heb
ben dus vooral belangstelling voor de
brandstof, die we dozen winter niet
zullen kunnen krijgen.
Do meeste menschen krijgen van de
distributie zoowat e©n derde van wat
ze behoeven. „Gelijkelijk over den
heden winter verdeeld kan ik dus zoo
he®ft een van mijn kenuisscn uitge
rekend, ruim drie teetu-n en ruim
drie vingers geregeld warm houden:
natuurlijk moeten dat dus mijn duim,
wijsvinger en middenvinger van de
rechterhand zijn .zoodat ik althans
schrijven kan. Van mijn romp wordt
ook een derde verwarmd, daarvan
komt ten goede, dat iomand hot
hoofd koel dient te houden, zoodat de
portie, andere aan rmijn hoofd toeko
mende, ten goede komt aan mijn
hart, omdat, oen mensch eenmaal oen
wprm hart dient te bezitten". Mijn
vriend denkt op dezo manier den win.
ter zonder al u veel bezwaren docre te
komen, maar misschien verstaat niet
iedereen de kunst om de warmte zóó
precies,over zijn lichaam to verdee-
len. Er zijn dus andere middelen uoo.
dig en daarom heb ik oen pro
gramma opgemaakt van dagverde©-
ling, dat hierbij aan. de publieke opi
nie onderworpen wordt.
In de o&rste plaats wordt zoo laat
mogelijk nvet stoken begonnen. Niet
met October, -zooals anders en, als 't
oven kan, ook niet primo Nov omber,
maar zoo Laat mogelijk in November.
Van kachóte, -die 'a nachts doorbran
den al is 't ook neg zoo zachtjes, mag
geen sprak© meer wozen. Du& dient
de kachel ©Ikon morgen te worden
aangemaakt.
Do vraag is: hoe laat? Het gezin, be
staat in den regel uit drie categorieën:
vader, zoons cn volwassen dochters,
die naar hun werk, buitenshuis, kin
deren die naar school en moeders of
dochters, die aan huishoudelijk werk
gaan. Dc tijd voor ontbijt duurt
maar kort Wie de deur uit gaan vin
den elders warmte, wie thuis blijven
komen bij hun werk in beweging en
houden zich van zelf wel warm. De
kachel wordt dus pa3 aangelegd te
gen twaalven, als vader, zoons en
kinderen thuis komen om te eten of
koffie te drinken. Daarna gaat het
grootste doei der famüia weer naar
werk of school, de thuisblijvende
vrouwen hebben voor naai- of veralcL
werk wat warmte noo (lig.
'a Avonds ïia het middagmaal of d.e
avondboterham gaat de kachel en
familie uit. Da laatst© gaat naar de
buren- Dat spaart vuur en licht.
Iedereen neemt zijn werk mee, ook is
een gezellig praatje mogelijk. De vol
gend© week komen d© buren iedoren
avond ierug bij de familie en sparen
dus op hun beurt.
Woensdag- cn Zaterdagmiddag
gaat moeder met de kinderen wande
len. Op Zondag gaai do heele familie
wandttort Dit heeft bovendien nog het
voordeel, dat nu een flink o wandeling
d© mensch aun heel weinig kamer-
warmte voorloopig genoeg ljeeft.
Natuurlijk gaat iedereen 's avonds
vroeg naar bed. Wat voeren menschen
die vermoeid rijn, in de late avond
uren nog voor nuttigs uit? Niemen
dal. Er moet dus lang en voel gesla
pen wo-rden.
Ik roken dus, dat do kachel zoo zui
nig mogelijk op Maandag brandt van
13 tot 6 uur, op Dinsdag idem, op
Woensdag van 12 tot 3, oj> Donderdag
©n Vrijdag weer van 12 tol C, op Za-
terdag van 12 tot 3 cn op Zondag van
12 tot 2 en van 5 to; 6. bovendien om
de andere week van 6 tot 8 uur. Dat
is in twee weken te zauu-n 80 uur.
Vroeger brandde de kachel laat ons
zeggen voor menschen die vroeg op
stonden en vroeg naar bed gingen van
'a morgens 7 tot 's avonds 10 uur,
voor anderen van 's morgens S tot des
avonds lil, in beide gevallen 15 uur,
in zeven dagen 105, in twee weken
210. We rekenen nu 80, dat is (lus nog
moer dan een derde van den tijd. En
ik rekende, dat wo maar een derde
van 'de (banoooigdc brandstof krij
gen. Maar de berekening van 't koten-
bureau is van 1 October af. Sluan we
ons door October dug .zonder kachel
heen, dan is de zaak in orde.
Er zullen menschen zijn, die zoo'n
iiuleolint? niet plezierig vinden. Ik
ook niet Maar wij hebben géén kolen,
gebrek voor ons plezier! Groote kwa
len', groote geneesmiddelen, 't Komt
er maar op aan om door dozen win
ter heen te komen. En dan moe
ten wo maar hopen, dat 't s'aP
wintertje is, zonder vrieskou. Anders
komt er van mijn mooie programma
niemendal terecht.
FIDELIO.
