Hmriem's Oagiud
De Oorlog
TWEEDE BLAD.
Dinsdag 31 Juli 1917
OM ONS HEEN
No. 2348
Brieven van het 34ste Raadslid
Aai» de Kiezers.
Do drie onderwerpen, geachte kie-
zers, waarmee wij ons op dit oogen-
h'ik hel meest bezighouden, zijn de
benoeming van. nieuwe wethouders,
de kolennood en de lichtschaarstc, de
laatste twee vooral in verband roet
onze vergaderingen.
Vooreerst dan do wetlioudersbe-
noeming. Stel, dat wij aan. onze cob
logn's-Raadsledetn, stukvoor stuk,
vroegen: „acht u zich gesclükl voor
wethouder?" hoeveel zouden dan neen
zeggen?"
Ik geloof: niet veel. Bijna allen zou
den overtuigd wczetQ van hun aanleg
en ta'enl, om als wethouder te fungee-
ren. Sommigen zouden misschien ant
woorden: „ik heb er geen tijd yoor en
geen lust in", maar weinigen zeg
gen: „ik vind mijzelf niet bekwaam
genoeg". En dat, geachte kiczei-s, is
nu juist zoo'n heugobjk verschijnsel,
omdat er uit blijkt, dat onzo Raad
zooals hij reilt en zeilt, uit niets an
ders, dan bekwame mannen bestaat.
Sommige menschen spreken zoon
beetje met epen lachje over ons Col
lege, wat smalend, maar ik zeg u:
dat is pure afgunst, de druiven zijn
zuur. Laat ik, die hot dan toch uit ja
ren tango ervaring woten kan, u deze
verzekering geven: zoodna je de
Raadsaa.nl binnentreedt, voel jo je eon
ander mensch. Niet zoozeer om het
indrukwekkende van de zaal, want d'e
is niet indrukwekkend, maar omdat.,
ja, hoe zal ik het zeggen, je daar dan
toch maar met je vier en dertigen
slaat als Uwe uitverkorenen geachte
kiezers en dat aan de andere ruim
72000 zielen, die buiten de Raadszaal
moeten blijven, die oer niet te beurt
gevallen is. Trofech ben ik niet, maar
waarom zou een zeker gevoel van
eigenwaarde den mensch misstaan?
Uil ons kostbaar gezelschap moe-
ton nu twee voorgangers worden be
noemd, twee wethouders. Collega
Rrach heeft goede kansen, namelijk
wanneet- hij uit den militairen dienst
vrijkomen kan. Militaire arbeid is
toch oen andere richting, dan wethou.
1 bui ijk beheer en al wil ik niet zeggen,
dat zo met elkaar in strijd zijn, de
tijd die aan het eone wordt -besteed,
kun mot aan hot and ore worden ge
wijd. En datzelfde is nu juist het be
zwaar tegen collega Romans. Hem zou
vast en 'zeker oen wethouderszetel
vereerd worden, wanneer hij niet al
Kamerlid was. Is deze samenvoeging
vereen igbaar? Well: eon tweestrijd!
Verbeetd je, er is eon belangrijke con
ic ren tie op het Stadhuis eu mid
denin zegt het Kamerlid tot' den
wethouder: „Vriend wethouder, ik
mag je graag lijden, maar nu
verlaat ik jo toch, want ik moet
naar den Haag!" Eu omgekeerd ver-
blaart d« woUwuder uitdrukkelijk,
misschien vóór een belangrijke stem
ming aan het Kamerlid: „Vriend Ka
merlid, met alle waardoering, ik moet
over tien minuten aan 't station zijn,
want or is vanmiddag vergadering;
van B. enYV.' Zulk oen innerlijke twee
kamp is op den duur niet vol te hou
den. 't Zou verwarrend werken: het
Kamerlid zou niet weten, of hij of de
wethouder zoo'n verbazenden honger
had on werd je op htraat gegroet dan
zou je altijd moeten vragen: „bedoo't
u het Kamerlid of den wethouder?"
Collega Jonckbloedt heb ik ook als
ernstig cundidaat hooren noemen.
Nomen est omon, zijn naam is
een voorteelten. Hebben we niet de
gewoonte om te spreken van nieuw
ji'.oed in een Collego? En wat Ls j o n g
bloed anders dan nieuw bloed!
Als u mij nu -vraagt, geachte kie
zers, of er nog meer namen genoemd
worden, dar: antwoord ik „het kon
wel zijn, maar vraag mij niet te '.eel!"
Uwe stemming is geheim. Wij heb
ben ook onze geheimen. Dit wil Uc U,
geachte kiezers, nog wel even verzeke
ren, dat tot. nu too de aandacht niet
schijnt gevallen te zijn op een van de
collega's, die toch zeer ernstig in aan.
merking komt. Reeds jaren behoort
hij tot uw vertrouwensmannen, ge
achte kiezers. Nooit ontbrak hij op
ziju post. Praten deed hij weinig,
maar tallooze malen bracht hij u !n
deze brieven zijn gedachten over om
trent zaken van gemeentelijk belang
en dat op een wijze, die i,het mag ge
zegd worden) lol verdient. Ik. weet dat
Qiij sinds veertien dagen in zijn wo
ning opspringt als de bel gaat, omdat
hij dan, bevend van verwachting,
denkt „dat zal de deputatie zijn, die
mij komt .polsen!' Telkens ie
het de melkboer, de vrijer van de
dienstbode ol een quilantie. Hij voelt
den moed zinken, maar In zijn schoe
nen ligt die nog nieL Een week zal
hij nog thuis Wijven, daarna gaat hij
weer, evenals vroeger, uit en ont
hoofdt met een bloedend hart, een van
zijn dierbaarste wenschon. Aangebo
ren bescheidenheid belet mij, U zijn
naam te noemon
Maar genoeg daarover. Hoe staat
het met onze kolen voor den winter?
Ik bedoel zal de monsterachtig lee-
iijke kachel, die midden in onze Raads
zaal staat, omdat we voor centrale
verwarming nog te ouderwetech zijn,
zal dat voorwerp den heelen winter of
een deel daarvan zonder brandstof
moeten staan? Met andore woorden
zuilen wij, vroede vaderen, kou moe
ten lijden? En als dat de bedoeling
niet is. hoe zal het dan gaan met do
commissievergaderingen financiën,
publieke werken, gemeentebedrijven
en zoo voorts? En <ie commission .ui
hoc, die ik eens heb hooren toeschrij
ven als commission in een hok-? Zal
dat hok dan c-en koud hok zijn?
Geachte kiezers, dat moogt gij niet
willen. Wij met ons vier en dertigen
mogen cisohen, dot we althans in be-
hagelijke warmte de belangen der ge-
rneente kunnen behartigen. Kan
iemand welsprekend zijn met koude
teenen? Of een amendement indie-
on met verstijfde vingers? En dan het
licht? Zullen we, wanneer de verga
dering lang moet duren, op gezag van
den lieer Ochtman plotseling in don
ker worden gozel? Dit zou toch ntet
overeenkomen met de hoogheid van
ons ambt, zoodat ik van plan ben om
in de eerstvolgende Raadsvergadering,
hetzij alleen of met anderen, de vol
gende motie in te dienen
De Raad der gemeente Haarlem,
van oordeel, dat gedachten en soep
niet al te stertt mogen worden afge
koeld,
overwegende, dat d6 gemeente
H;iarlem beslaat bij de gratie der her
senen van de leden van den Raad, die
haar besturen,
overtuigd, dat duisternis bij hunne
beraadslagingen niet passend is,
noodigt Burgemeester en Wethou
ders uit, er in elk geval voor te zor
gen, dat de Raadszaal steeds behoor
lijk verwarmd en verlicht, zal zijn en
gaat over tot dc orde van dc-n dag.
Wanneer deze motie wordt aange
nomen ten dat wordt zij zekert dan
wordt meteen aan U. geachte kiezers,
nog een groote dien6t bewezen. Gij
zult dan weten, dat op Woensdagmid
dag althans óón behoorlijk verwarmd
lokaal voor U open zal staan, en wan
neer gij tot nu toe niet afgdKomen zyt
op onze welsprekende redevoeringen,
dan zult gij nu verlokt worden door
de plezierige temperatuur, die er heer
schop zal. Maar bedenkt wel het
aantal plaatsen op de publieke tribune
is beperkt
Wij gemeenteraad bezaten en be
zitten een eigen leger. Natuurlijk niet
het Nederlandsche leger, want daar
heeft onze Raad niets over to zeggen,'
maar dan toch een leger in miniatuur,
waarvan de bevelhebbers, van onder
af gerekend, heefen adjunct-inspec
teur, inspecteur, adjunct-hoofdinspec
teur cn hoofdinspecteurde hoogste
autoriteit is de Commissaris en de al
lerhoogste de burgemeester.
I-Iet is de politie.
Evenals bij het grootc, algemeen©
legffr houden de hoofden zich bezig
met dc verandering van uniform.
Maar lang niet zoo vaak. Een heel en
kelen keer wordt de klecdlng eens ge
wijzigd en ik moet zeggen met suc
ces. De blauwe uniform van onze po
litie is keurig en wanneer wij zoo,
hetzij door de Pandpoort, hetzij over
het Prinsenhof, naar de Raadsverga
dering stappen en op de beide punten
den agent zien .staan, die onze be
raadslagingen bewaakt, dan zeggen
wij vol trots, dat we goed en netjes
bewaakt worden.
Veel te doen hebben de agenten op
die twee strategische punten niet. Ik
vermoed, dat ze er staan om, als 't
noodig mocht wezen, op te treden met
wat we noemen „den sterken arm" en
dc Publieke tribune te ontruimen. Dat
is nog nooit gebeurd. Wel hebben in
den loop der tijden opvolgende burge-
meesters daar eens mee gedreigo.
Wanneer een belangrijke zaak aan de
orde was en de toehoorders op de onge
makkelijke banken een rede die bij
zonder in hun smaak viel door ap
plaus toejuichten, dan heeft de voor
zit: er zijn stem verheven en gezegd
„Het publiek wordt verzocht, zich van
teeltenen van goed. of afkeuring te
onthouden. Anders zal ik de tribune
laten ontruimen!" En dan ötapte de
hoofribode met dreigend gebaar naar
de boosdoeners toe en waarschuwde
nog eens op zijn manier en dan was
hel voldoende.
Ja, geachte kiezers, teekenen van
goed- of afkeuring moogt gij alleen ge
ven bij de stembus. En tusschentijds
door ingezonden ©tukjes in de cou-
runt. Maar niet in de Raadszaal.
We bezitten dia een plaatselijk le
ger, dat ter sterkte van twee mau op
post staat bij .le toegangen tot het
Prinsenhof.
We bezaten ook een vloot. Helaas,
die bezitten vvo niet meer! Hel motor,
bootje van den havendienst is van
daag publiek verkocht. De tegenwoor
dige havenmeester had het niet noo
dig en daar dit het eenige vaartuig
was, dat er eenigszins vioolachtig uit.'
zag (de baggermachine van de ge- ook reeds on "do centralen geen
meeste kan daar toch niet bij gore- buit aan gevangene" en materiaal
kend worden) ie onze gemeentelijke or-zewn. zoodat deze niet meer om
vloot van nu af aan verdwenen. Ze •,;,tlKrjjk schilat te ziin.
zal niet worden vervangen. |ju den Li-ssischen terugtocht
En met weemoed denken we terug scriiint 't vreemd te ziin toegegaan,
aan een vroegeren ambtenaar, die zoo jn een beschrijving zcgl. de „Ti-
fier aan het roer kon staan en de mes" dat, toon hij zich op 17 Juli bij-
vloot stuurde door de woelige golven de Engelsche gepantserde auto'e aan-
v.» n: idool, niets hekend was van de door
braak op 't front van het elfde leger.
Hel bericht daarvan kwam de 23e.
Daarna nam de correspondent vr.em.
van het Binnenspaarne!
Ik groet U kiezers zeerl
Het 3lste Raadslid.
Voor kopie conform
J. C. P.
Overzicht.
de tooneelen waar. Eeri man te paard
kwam door Buczacz gereden, toen de
vijand nog 90 K.M. ver was. Hij riep:
„De Duitsche cavalerie komt.achtor
mij aan! Redt uzelfi"
De roan die naderhand gevangen go-
nomen werd. bleek een Duitsche 6pfon
te zijn. Zijn woorden stichtten een
onbeschrijfelijke verwarring. Een me
nigte deserteurs, transportwagens eu
Het diplomatieke steekspel duurt ambulances stormden In allerijl in
voort! Men weet uit ons vorig Over- oostelijke richting. De weg was be
nefit, dat de Duitsohe rij kak an se! i er struoid ntet bagage. De Engelsche
in een gesprek met journalisten ont-transportauto's, waarop'do coriespon.
hullingen gedaan heeft over de oor- dent meereed, haanden zich met iiare
logsdoo .einden der geallieerden, voorat bemanning met ge-weid met stokken,
wal Frankrijk aangaat. Frankrijk zou vuisten eu revolvers een weg door den
niet alleen Elzas-Lotharingen van janboel. Men fuut de grootste moeite
Doïtachland eischen, maar ook de ge- om deserteurs af te slaan, die de wa-
heele Duitsche Rijnprovincies, het gem wilden bestormen. Later kwamen
Saarbekken en zelfs Duitsche gebie- de Engelsche auto's voor deh stoei uit
den aan den linker Rijnoever. Jn een en stuitten zij, door de wagens dwars
geheim v- rdrag zou dit vastgelegd zijn- op den v. eg ie plaatsen, oen suoom
De Engelsche pers wijdt breedvoerige van ue paniek.,
beschouwingen aan deze beweringen. Verder dee.t de „Times'-man mede,
De „Times" gelooft niet aan de juist- dat thans Komilof's maatregelen te-
heid der onthullingen en verwacht gen, de tuoüteloosheid instemming
spoedig een afdoende weerlegging, vinden. Hij laat deserteurs op groote
Heeft niet Ribot toegezegd alle ver- schaal terechtstellen,
dragen door Frankrijk geteekend te OP T WESTFRONT is 't yrü kalm.
zullen publiceeren? Te verbergen is er \ye[ duurt do artillerie-strijd aan 't
dus niet-'. Is Duitschland ook bereid Engelsche frontdeel voort, maar 't
alle verdragen openbaar te maken? 6CFiiirit dat in 't gebulder dcc kanon-
'SrtSw^iut Oer-
nin en Michael* ^Jen deemvvoudige Toch biljven de ^^ers en
Lagerhuis verleden week tot Dultsch- met hen zeker ook vele|J^j£eD
land eu Oostenrijk gericht is. name- een nieuw Lnaelsch offensief ver-
lijk zilt gij bereid uit Servië en Bel- wachten,
gic terug te trekken ter inleiding van He militaire medewerker v an de
de vredesonderhandelingen. A1b Czer- Frankfurter /Au. wndt een beschou-
rnn en .Vlichaelis den vrede wenschenwing aan den ulgemeenc-n oorlogstoe-
dan is er maar één weg waarlangs zij stand waaraan het navolgende wordt
dien kunnen bereiken, n.l. door uit ontleend*
Be.gïë, Noord-Frankrijk en Servië te- „De oorlogszorner van 1917 kan In
rug te trekken en dan de onderhall- twee deelen gesplitst worden. In den
delingen te openen. W illen, zij daartoe voorzomer mislukten de ernstige po-
overgaan? Natuurlijk niet. Zij praten gingen der Engelsche- en Franscne
alleen over vrede in de hoop de oor- iCKerleiding. ora door ons Westelijk
logstcebereidselen van de Vereenigde -front jieeu ie breken. Nietiegenstaan-
Staten to vertragen. de iri de maand Juli voortdurend klei-
De eslimns.er 1h -ne en croote militaire ondernemingen
o a-r; --Wat ARchaolis^ wtkaimng b.- laaU haddeil kllnn,,Q de laatste we-
utCt, dalhij der^hi'l.e van11 e 3I1^" ken toch als et-n tiidvak van vcrade-
'i PR& 'hing worden beschouwd, gedurende
aanvaard onder het «tocht hetwelk Let «rooto Engelsche offen-
de voorbehoud xvx MUxhe ^eroy*; Frankri.k. dat wu7 in de eerst
rmgswenschcn,- ss op te merken, oa«.
tmtST »2 i ÏS»' "eTwlUleristivi. toleid
ëtrb'S isTvffis:,.(eS:™sasiïs
schoon zij voel stof opwarrelt, be- j1'1 ,iel felt- (lat een ?eer 6V'K a l
schouwen als een aanduiding dAl de lertevuur thans reeds meer dan een
Centrale mogendheden het Pan-Ger- ^'eek voortduurt, doch zu treden in
manisme verwerpen. Nu MichacÜs cn aleemeenen toestand ook tame-
Czerain zoo ver zijn gegaan, is het 'uk duideliik aan den dag.
mogelijk, dat zij nog i&s verder zut-..E' KeJand en Frankriik zien ach
len gaan en een duidelijk antwoord oogenbhkkehik voor het zeer gewich-
geven op de vragen die Asquith hun It,K militair prcbleem geplaatst of z:i
de vorige week heeft gested". dê hulp van Amerika zullen afwaoh-
Voorts betoogt de Engelsche pers, |fn-, daai-mede een beslissende mi-
dat de geallieerden goen vrede kunnen lltaire- onderneming tot het voorjaar
sluiten voor 't Pruisische militarisme van 1918 zullen verschuiven, dan wel.
zoo geknakt is, dat 't nooit meer aan- dat zii de beslissing zelf willen zoe-
leiding zijn tot ean g-rooten oorrog ken voor én aleer het Amerikaansche
in Europa. landleger in ataat is in te grijpen.
De Engelsche minister Churchill Tiet wachten on de Amerikaansche
drukte zich nog sterker uit. Hij zei in,hul» brengt echter in verschillende
zijn rede te Dundee iwaarovcr we onziohten nadeelen met zich dii
reeds <"«6 meeneelden, „Wij zulten klaarblijkelijk van zoo 8x00le bctee-
het volgende jaar granaten kanonnen, kcnis 2iin dal de E,ltente ertoe besio-
tanks en vliegtuigen hebben m een tot leu lieeIt ÖOKmaais in dezen zomer
dusverre ongeëvenaarde hoeveelheid. t slaan i
-Me" <lalbü «J
SS vo»r:|
grijpen." 'ear van een 200 2roolc hoeveei-
6 "DE* RUSSISCHE TERUGTOCHT heid sentepsruimte tot zinken zal zijn
duurt nog voort. Engelsche jo urn airs gebracht, dat het verkeer ter zee van
ton aan 't Oostfront ruelden evenwel, Engeland en Frankriik niet meer in
dat men al begonnen Ls 'l gehavende de behoeften dezer landen zal lom-
Russische léger te herstellen. „De toe- nen voorzien. Bovendien zouden de
stand zoo betoogen ze is ernstig, Russisch toestanden die in de Enten-
mharin militair opzicht nict^ hope- te-oere opvallend pessimistisch heoor-
loos, hij kan nog gered worden. j deeld worden, in een zoo lange pau-1
't Jongste Duitsclie stalbericht ge- j ze allicht te zeer door een oorlo'gs-1
waagt van nieuwe terreinwinst, j moeheiil gekenmerkt worden en ten
Thans ziin de Duitsch-Oostenrijksche slotte is bet ook volkomen duidelijk
troepen reeds ten Zuiden van Skala dut de Amerikaansche hulp duurder 1
gekomen, rukten voorbii KorolavvJSa, wordt naarmate zii een meer beslis- j
drongen de Russen die tusscheu de eende uitwerking lieeft. Waar de prijs i
Dniester en de Proelh onnieuw krach- j stijgt, die voor «leze hulp betaald znov'.
t'igen tegenstand boden, ten Z. vac worden, eischt Amerika natuurlijk in
Zelevsjiki vei der terug, en rukten od j evenredige male meer en meer ecu,
in 't dal der Soecsawadal naar Sele- beslissend woord in den Europee-
tin. j scheu politiek. Dit alles kan Enge-
De Oosteni ijksclie staf deelt mede. j land ntet aangenaam zijn eu zooais
dat de Duitsch-Oostenriiksche troe-1 vanzelf, spreekt geeft Engeland ook
pen. ondanks hevig verzet der Rus- de voorkeur aan oen oplossing, waar-
sen. opnieuw terrein In de Boekowina bij het aan Amerika kan toevoegen: j
wonnen. De Russen werden over dejWii bedanken U voor Uw goeden wil,
Russisch grens van de Boekowina doch wil hebben het zelf met Duitscli-
terueeewornen. De Duilsch-Oosten-land weten klaar te spelen."
riikschc legers .die Zalescyli bezet- j Wat de striiii aan den Chomin daal
ten, rukten zelfs veeda de grens. Dames betreft gewaagt de Fransche
De Boekowina is dus vyeer door staf alleen van een vrii heftige ,artil-
Ocistenriik heroverd. j lerie-actie. terwijl de Duitsche' staii
Toch blijkt uit de bewoordingen «Ier vaststelt, dat de Franschen zonder'
eerst-
erwachten kunnen.
De EngélfcHé minister-president
LLOVD GEORGE heeft, naar Reuter
meldt, in een onderhoud met dc par-
ieinentaire journalisten een korte,
doch belangrijke verklaring omtrent
I den stand van den oorlog afgelegd. Bij
I zeidc n.l. „Ik bon juist van Parijs
teruggekeerd en kan tot mijn groote
i vreugde zeggen, dat de ge-st in Frank-
j rijk béter is dan ik dien ooit gekend
heb. Dit is zeer merkwaardg aari het
einde van het derde jaar van een oor
log ,wat voor Frankrijk vee! meer be-
teekent dan voor ons, omdat het zoo
ontzettend heeft geleden en de vijand
nog tu zijn land etaat. De gTOo'.e in
eenstorting der Ritósische legers had
een gevoel van ontmoediging kunnen
teweeg brengen, maar ondanks die ga.
beurtenis is de geest van Frankrijk
even hoopvol, moedig en vastberaden
als ooit. Het kwam mij voor, dat gij
gaarne zoudt willen weten, hoe de
stemming en de geest ran het Fran-
echc volk zijn, omdat het grootei.deels
afhangt van dat volk of wij met cueces
tot het einde van het derde jaar %-an
tot het einde toe zullen kunnen door
gaan, omdat als de Franschen en wij
nu vereentgd blijven staan, wij in
slaat zullen zijn, de moeilijkheden in
verband met Rusland le boven te ko
men. Wij hebben inlichtingen ontvan
gen, dat het Russische leger zioh her
stelt en even gelucht zal worden
a.« voorheen."
Verspreid nieuws
Een g.nselsuhe kruiser
getorpedeerd.
De Britsche admiraliteit deelt mede,
dat de Engelsche kruiser „Ariadue"
(11.000 ton in 1S97 gebouwd) getorpe
deerd cm gezonken is. Alle officieren
en de geheele bemanning werden ge
red behu.vc 38 man die bij de ontplof
fing om 't leven kwamen.
De Duitsche marines:;:! deelt mede,
dat op 26 Juli een Engelsche kruiser
van de Diadem-klasse in het Kanaal
door een Duitsche duikboot getorpe
deerd is.
Blijkbaar is dit hetzelfde schip,
want de „Ariadiue" behoort 'ot deac
klasse.
"t Wolffbureau toekent aan, dat
mc-i in ucit grond Ixuen van ren
kruiser der ,,Diadem"-klasse 't verliee
der Entente aan oorlogsvaartuigen ge
stegen is toi 939.015 ton. Engeland al
leen verloor 166 oorlogsvaartuigen
mot een gezamenlijken inhoud van
GG9.290 ton.
In hel derde oorlogsjaar heeft
DuLschland geen onkel Jgroot «cliip
verloren, de Entente daarentegen niet
minder dan 19, r.L acht elagschepen,
twee pantserkruisers, eeu bescherm
den kruiser en acht kleine kruisers.
Opgemerkt zij evenwel, dat er in 't
laa.ste jaar heel weinig groote Duit
sche schepen uitgevaren zijn., zoodat
van za'if de verlieskans ook gering
Onze Lachhoek
AD REM.
„Hoeft u wol e jus, opgemerkt", zei
I een zenuwachtig jongnn nscJi, die zijn
i )>«>t deed het gesprek guando te hou-
den, „dat vrijgeaellen over 't a ge
meen veel rijker ?jjn dan getipuwd#
mannen".
„Ja'-r antwoordde een dame mot
mannelijk voorkomen. „Dat »s zoo
„En wat zou daarvan dc reden kun.
nen zijn?"
„Heel eenvoudig. Arme mannen
trouwen en r,jke niet. De mannon zijn
altijd meer bereid niets dan iets niri
con vrouw tc deelen".
X.: „Hoe speelt hij liet toch klaar
orn er eon auto op na te houden".
IJ.: „Hij kan hei niet Maar hij
moet er oen op na houden om te ver-
Jioeden dat de menschen dénken dat
iitj het wegens zijn financiën "toiet-
kan".
officieele berichten uit Berlijn en
M tenen, dat de Russische legers weer
tegenstand gaan bieden. Ook is 't op
merkelijk we wezen er gisteren
succes over een front van 9 K.M. een
reeks verwoede aanvallen onderoa-
meu. die hen alleen zware verliezen
bruchten.
VOOR DE ARMENIoRS EN SY-
RlëRS. Het Amerikaansche Rooda
Kruis i>tóioot 300.0'Jj dollars te geven
voor hulpverschaffing aan de Arme
niërs ©n Syriërs, dlo heit slachtoffer
der-Turksche wreedheden zijn gowor-
den.
DE 7de DUITSCHE OORLOGSLEE-
NENG. Naar uit Berlyn gemeld
wordt zal in de laatste dagen in Sep
tember dc inschrijving op de zevende
oorlogsloening plaats vinden.
•T INGRIJPEN VAN' AMERIKA.
Reuter seint uit New-York Minister
Lausiug legde in een toespraak tot de
leden en de officieren van het reserve
corps n ad nik op het gevaar dat de
Vereenigde Staten van het Duitscho
imperialisme dreigt. Hij zeide niet te
gelooven, dat het Duitsche volk het iuic
der autocratie zal ofschudden alvo
rens de democratische mogendheden
voor altijd een einde zullen gemaakt
hebben aan de booze ambitie der mi
litaire hcerschers iu.Duitechland. Dit
ia de eenige weg, om de wereld weder
den vrede te geven.
„De orunddcliijke oorzaak van den
oorlog was, dat Duitechland zijn be
loften heeft gebroken. Wat de onder-
zeecrsearnpagrio betreft, weten wij,
dat de Duitsche regeeriiig gedreven
wordt door een eerzucht, die de men-
schelij'ke vrijheid bedreigt en om
haar doel tó bereiken niet aarzel*, om
woordbreuk te plegen en Onduldbare,
onmenscilelijke daden !e verrichten.'
Lansing wees zijn hoorders er op,
dat zij de gedachte van zich af moeten
zetten, dat zij voor iemand anders
dan voor hun eigen land strijden en
vroeg den officieren of zij geloof
den, dat zoo Duitechland in Europa de
overwiuning mocht behalen, het zijn
houden zal afhouden van een zoo
rijken butt als de Vereenigde Staten.
Zou het voor de Vereenigde Staten
dan gemakkelijker en wijzer zijn om
alléén tegenover een Duitschland te
staan, dat opgeblazen ie door de over
winning, dan gezamenlijk met de
dappere vijanden van dat rijk voor
altijd een einde te maken aan de be
dreiging die in de toekomst, der we
reld wacht? De onafhankelijkheid van
geen enkele natie ia veilig, alvorens
het militaire despotisme, dat met het
Duitsche volk lean doen wat het Tril,
machteloos zal zijn gém.-.akt"
CHURGHIL HERKOZEN. De
nieuwe Engelsche minister van muni
tie is te Dundee herkozen met 7302
stemmen; op den onafhankri.jken con-
didaat werden 2036 stemmen uitgo-
bracht.
DE OORLOGSKOSTEN. De
„Neue Freie Presse" meldt, dat het
totaal der oorlogskosten bij alle sta
ten tot dusver Kr. 450.000.000.000 I>«.
loopt.
IN 'T BEVRIJDE GEBIED. Léon
Bourgeois. De Fransche minister van
arbeid, gaf in den Senaat een over
zicht van den toestand In de door de
Duitachers vernielde, thans weder be-
vrifde. streken. In hoofdzaak zeide
hii „In de drie departementen van
de Somme. Aisne en Oise. waardoor
ITiridenbupgs terugtocht licn ziin de
hoofdwegen weder in orde gebracht,
de bodem gezuiverd van ir^arlifke
oroièctielen. de spoorlijnen ten do
vaart oo de kanalen hersteld. Er zijn
500 K.M. nieuwe rails gelegd. Van de
311 bevriide gemeenten ziin er 143 nog
ontoggankeliik of geheel en al ver
nield. Honderd acht en veertig ge
meentebesturen ziin weder in functia
gesteld. n.l. 32 in het deD. Aisne. 64
in Oise. 52 in Marne. en 11 rechtban
ken cn on de 15. 22 ontvangkantoren
en 44 postkantoren In Aisne. 35 in
Somme. 55 ln Oise.
Van de 129,000 inwoners, die deze
311 gemeenten voor den oorloc tel
den. werden er slechts 3S.0U0 gevon
den on het oogenbllk van de bevrij
ding. Sindsdien ziin er nog 30.000 te
ruggekeerd.
Bourgeois schetste daarna het pro-
gram tot herstel, dat de regeerinjl
hoont uit te voeren.
RUSLAND EN DE VREDE. BeÖL
ge afgevaardigden van den raad van
arbeiders en soldaten uit Rusland
vertoeven thans te Pariis Aan een de.
jeuner. waaraan ook bekende EngeL
sche -vcialKen aanzaten, verklaar
de ecu der Russen:
De Russische revohxtie is het werk
der arbeiderfaikla&se, maar ol is de
revolutie te danken aan de socialis
tische inspiratie, dan toch wil dit
geenszins zeggen, dat zij zuiver so
cialistisch beoogt !e zijn. Wij begrij-
j>en zeer goed, dat met de democra
tie, die hei minst vergevorderd is,
geen zuiver socialistische proeven ge-
J r.oraeii kunnen worden. Als eerste
plicht ltoeft de Russische revolutie den
staat te organiseer©!'. Het dilemma
waarvoor zij zich geplaatst ziet is het
j volgende: Of hervormingen die van
een democratisch standpunt bo-
jschouwd zeer radicaal zijn, worden
ingevoerd, of het tsarisme wordt her-
sto'd. De terugstoot zou Rusland naar
de afzonderlijken vrede voeren, die ln
d© oogen der revolutie een „fiairwi-
(t©:f is. waaraan niemand in Rusland
geloofd. Hoe zou de Russische demo
cratie, die hare opvoeding in de
Fransche school ontving, Frankrijk
ontrouw kunnen, worden. Wij achten
geen anderen vrede dan een interna-
J tionale mogelijk; andaar dat wij een
J internationale actie wenschen. Wij
zoggen, dat indien de overeenkomst,
•ie een eande aan den oorlog moet
maken, op democratische baais berust
de vrede door de volkereu gestoten
wordt, d. w. z. dat het dan een duur
zame vrede zal zijn en geen bron voor
nieuwe oorlogen.
TWEE OOIi LOGS-WEDSTRIJD EN.
De Engelsche per-s maakt melding
van twee merk-,vaardige oorlogs wen--
strijden. 'De eerste werd gehouden ter
gelegenheid van de Baby-weck, die tn
de eerste week van Juli in geheel En
geland werd gehouden onder de aus-
ptcc-s van dc Koningin. Baby-week
was bedoeld als middel ter bestrijding
van de zuigelingensterfte. Tentoon
stellingen van baby's, van alles wat
voor dc gezondheid van het kind nood
zakelijk is, warden m geheel Enge-
land gehouden, cursussen -.oor meis-
•jes en jonge vrouwen tor opleiding
voor dc moedertaak, werden geopend
enz. Een der merkwaardigste num
mers van het -programma in een der.
FEUILLETON
De vier Veereii.
Naar het Encclach van
A. E. W. MASON.
24)
Elsa zag dat het zeilbootje had aan
gelegd en «lat de bestuurder aan den
oever stond cn twijfelend om zich lice©
©P. naar het huis keek.
Ik denk, dat dour iemand ver-
du aald is; iemand in een boot, zei ze.
- - Hij legt aan. Ik zal even vragen
of ik hem terecht kan hulpen.
Zo snelde vooruit, als begroette ze
deze onderbivking va. hun gesprek
nier. vreugde. Want zu ko gesprekken
ïhol Durrance lieten zonder onder
scheid bij haar het gevoel na, dat z©
aan ©en kruisverhoor wa= onderwor
pen geweest.
Do vreemde kwam haai- tegemoet.
Hij was co-.! man van middelbare
lengte, inet «n korten, dikken neus.
bruine oogen met zwovenden blik cn
é©n bnRaioii knevel Hij nam zijn
hoed af en ontblootte e« n roiidloopènd
vcMjrhoofd; hij werd nl kaal.
Ik kom van Kingsbridgo af ge
zeild, zei hij maar k ken de
streek liier niet. Kunt u me .ook zeg-
gea of dit buiten Vijverhof heat?
Ju, on u zult mrs. Adair thuis
vinden.
Ut kwam om miss Eustace te
bezoeken.
Elsa zag verbaasd op. Ik ben
miss Eustace.
Dat dacht ik al half, zei de
vreemde. Hij draaide rustig zijn snor
op. eer hii weer aprak. -- Bt heb heel
wat moeite gehad om u te ontdekken
miss Eustace. Ik bun hee'einaal naar
Gionalla geweest voor niets. En. ik
heb zoo kort verlof.
Elsa glimlachte. Dal spijt me. Maar-
waarom hebt u die moeite gonomen?
Weer draaide hii den knevel op. eu
nam haar met ziin zwevendéu blik
od.
L" bent zeker niün naam vergeten.
Dient heb u vii? jaar geledc-n gehoon'.
Ik ben kapitein Willonahby.
Ersa deinsde terug. De kleur week
uit haar wangen, haar mond trok in
een scherpe lijn en haar oogen blik
ten hem koel aan.
Kapitein Willoughby was in 'i minst
niet van ziin stuk gebacht. Hii ant
woordde als iemand, die te vergeven
heeft, meer dan als een. dte ziin ex
cuses maakt.
Ik heeriio volkomen, miss Eusta
ce. dat u mli'niel gaarne ziet komen,
maar niemand kon vermoeden, dat u
aar. zoudt ziin toen Foversham
de drie veeren ontving.
Hoe weet u. dot ik daar bü
was.
Van Feversham.
Hebt u hem gezien? Luid ont
snapte deze kreet aan haar lippen,
tot schrik zoowel van baar zelve als
van kapitein Willoughby. Ze had ge
probeerd Harry .Feversham als dood
te beschouwen en deze onwillekeurige
uiting bewees hoe volkomen ze ge
faald had. En slechts een paar minu
ten geleden had ze te goeder trouw
gezegd dat ze hem als dood beschouw
de!.
-- Dus u hebt hem gezien, herhaal
de ze. hebt hem gesproken. Waar?
Wanneer?
Een iaar geleden, te Suakin.
Waarom zou ik anders hifr zijn?
Jé, zei Elsa. aarzelend. Waarom
bent u eigenlijk hier?
Willoughby nem ziin zakportefeuil
le uit den zak. opende die en schud
de er in de palm van ziin hand een
klein, zacht wit veertie uit, Hii bood
hot Elsa aan.
Ik ben hier. om u dit te bréngen.
Elsa schrikte terug.
Waarom? vroeg ze oiizeker.
Drie witte veertjes, drie op*ziclij
zelf staande beschuldigingen van laf
heid worden door drie verschillende
fii-nsclu-n aan Feveri shatn jtev-uiduii.
Dit is een van de drie veertjes on ik
ben een van de drie mannen, ik heb
mim veer teruggenomen on daarmee
iniin beschuldiging.
En mii brengt u dat veertje?
Dat vroeg hii me.
Elsa nam het veertie ami en plotse
ling scheen hemel en aarde met
haar rond te draaien. Ze hoorde Wil-
louglibv heel in de verte spreken, ze
voelde zich ijskoud worden. Maar de
tegenwoordigheid van een der drie
mannen, die ze nooit zou kunnen ver
geven. hielp haar. zichzelf tc belieer-
schen. Voor hem wilde ze niet zwak
schijnen en met uiterste krachtsin
spanning zei ze:
Kom. ik zou graag hooren wat u
ie vertellen hebt. Ze ging hem voor
naar een bank \au graszoden, waar
achter olmen en populieren ^prezen,
terwijl het water aan den voet kab
belde. Een gaping in het kreuoelbosch
vormde den ingang tot dit bekoorlij
ke olekie.
Gaat u zitten, zei Elsa. cn vertelt
u ine alles. Zelfs ziin woorden, als u
ze nog weet. Ze klemde hot veertje
vast iu haar hand. Op een of andere
manier had IHarrv Feversham zich in
eere hersteld en ze was onrechtvaar
dig geweest. Dit was od zichzelf een
groot geluk. Berouw gevoelde ze hu
nog niet. Ze keek naar het veertie
endaar was het als was ze od-
i-ens teruggeplaatst in de lente te Ra-
me!ton. Y«.ordat dc v.-'ett'-es kwamen.
Willoughby begon te vertellen, én
hoewel Elsa zich temidden van een
echt Engelsch landschap bevond, was
liet haai- als zaa ze de woestijn voor
zich. De eenige boomen die ze zag.
waren mimosa's, de eenige- zee. de
dorre zandzee die woestiin heet.
HOOFDSTUK XV.
Degesc hi edenis vanhet
eerste veertie.
Ik ben waarnemend gouverneur
van Suakin. begon Willoughby. Mijn
chef was met verlof. U kent Suakin
gelukkig niet. miss Eustace. En voor
al niet. in Mei. Dan kan geen blanke
vrouw het daar uithouden. Overdag
kon men niet ademen, 's nachts niet
s lanen.
Ik zat oo do veranda van het paleis
uin tien uur 's avonds en een bediende
kwam mii zeggen, dat er een man
was. die me dringend te spreken
voeg. De man was Feversham. Er
brandde maar een lamp. en ik her
kende hem eerst, toen hii vlak voor
me stond. Elsa viel hem in de rcle-
- Hoe zag hii eruit?
-- Dal weet ik heusch niet. zei
Willoughby verbaasd. Net zooals an
dere mensehen. die een naar jaar In
de trooerirzün geweest, denk ik.
Gaat u. dan maar door. zuchtte
El-a teleurgesteld. Viif iaar lang had
ze. al was ze *t zich niet bewust ga-
wcost. gehongerd naar nieuws van
Ham Ze had eeri echt vrouwelijke
bezorgdheid voor licliameitke gezond
heid eh ze had alles precies willen
weten.
Ik vroeg hem wat hii Wilde, ging
Willoughby door. en waarom hii zijn
naam niet genoemd had. Dan hadt
je me nooit ontvangen .zei hii. Toen
baalde hii een nftklc brieven te voor
schijn. brieven, miss Eustace, dia
leng geleden door generaal Gordon
geschreven waren. In Khartoum. En
die don da« nadat ze Berber bereik
ten werd de stad aan de Mahdisten
overgegeven. Ab.ou Fatma. de bood
schapper. die .ze onder ziin berusting
had. verborg ze in het huis van een
Arabier Uusef. die od de markt in
zout handelde. Abou werd gevangen
cer.oinen maar ontsnapte later naar
Suakin.' De brieven waren kalm ia
den muur verborgen gebleven, tot Fe
versham ze er uit hnalde. Ik keek ze
In en zag. dat ze geen waarde had
den. Toen vroeg ik conduit aan Fe
versham. waarom hit. die zün regi
ment in oorlogstild in den steek had
gelaten, hiervoor zün leven had ge
waagd.
(Wordt vervolgd.)
