Haarlems Dagblad
De Oorlog.
De vier Veeren.
TWEEDE BLAD.
Donderdag 16 Augustas 1917
MALARIA.
Memgeen ml Lel vpgwaMen zijn,
lat er in dezen zomer zoo voel mug
gen zijn geweest Op plaatsen waar
men anders geen last van haar pleegt
fce hebben, konden nu do bewoners
des nachts niet slapen en menigeen
leed des nachts wanhopige pogingen
den kleinen zoemer le pakken te
krijgen, met dat gevolg dat gewoon
lijk korten tijd na het doen van tal
van vengepfeche pogingen een kaam
weid aangestoken en getracht weid do
muggen die rustig togen don wand
van de kamer zaten te dooden.
Menig kleine zat des ochtends vol
„muggeheten", en menig moedor sloot
des avonds tegen hare gewoonte hot
raam, om liet eerst togen den vree-
gen nacht te openen oin luaar kind te
vrijwaren tagieu de kwelgeesten.
Behalve bezwaren voor onze nacht
rust leveren de muggen nog een groo-
ter bezwaar en gevaar op voor cms
welzijn.
Do meesten onzer weten, dat een
bepaald soort muggen do verwekkers
zijn van een ziekte die met hoog©
koorts gepaard gaat en als ze niet
ontdekt wordt, tie b -denkelijksto ge
volgen na zich slepen kan.
L' inzicht te geven in het wezen
dier ziekte iS hot dool van dit artikel.
Zooals ik den Hoofd redacteur mee
deelde, komen in onze goede stad- in
enkele wijken gevallen van malaria
voor.
Jaren geleden was d!ö Malaria een
veel meer voorkomende ziekte dan
nu. Men had sommige streken die zoo
bezocht werden door'de ziekte, dat
ze er bepaalde benamingen kreeg, on
wel Zecuweche koorts, Moeraskoorts,
of voorjaars- en najaaraaekte al .om aal
namen, waaronder men een ziekte
beeld bracht, dat onder verschijnse
len. van hoog© koorts op min of meer
regelmatig® tijden zich voordeed.
De man uit de provincie die in
't voorjaar of dfeca zomer- Amsterdam
bezocht, kreeg den urtdrukkelij-ken
raad mede, om 3 nachts toch vooral
zijn ramen goed te stuiten, want bij
ervaring wist men cio^ wie daar met
open ramen sliep, gevaar ISep .„bin-
nenkoorts'' op te doem.
De nachtlucht van Amsterdam be
vatte zoo veel „moerasdampen" zoo
heette het cn de inademing daarvan
gaf aanleiding tot ziekte;
Het treft mii telkens en telkens lioe
'n iuist en scbero opmerker ons volk
toch is. Lantc voordat het bekend was
dat Malaria door mutucea werd over
gebracht en verwerkt, wist 't volk al.
dat liet «conend houden der ramen
des nachts, niet bevorderlijk was
voor ons welziin met het oocc od het
verkriieen van binnenkoorts.
Zoo wist het volk ook. dat wie bin
nenkoorts had het beet deed een hooe-
eelezen deöl aan ons vaderland od te
zoeken .en daar een «eruimen tijd te
verbliiVen.
Voor menigeen was dit vertoeven
in vroeirere iaren noodlottig. Iemand
die in de voor-voriea eeuw naar een
heidom verhuisde, wiil hii steeds in
de loce Janden aan binnenkoorts
leed bracht daar. naar wil straks
zullen zien, onbewust de binnenkoorts
bij anderen. En andermaal wist het
volk iuist verband te brengen tus-
sclien het ontreden van de in die stre
ken onbekende ziekte cn het zich ves-
iisen van den nieuwen bewoner en Ik
heb als ik met mïin biien 00'de heide
toefde, menitrmaal uit den mond van
den schaanherder. die «ansch zijn lo-
ven over de helde dwaalde en wiens
"edachtenleven zooveel honderd iaai'
ten achter is. gehoord hoe deze of gene
nersoon verdacht iverd ziekten te kun
nen doen ontstaan en versoreiden. "En
onwiilekeurie denken wij met deernis
aan die tiiden teruc. toen zoo'n stads
bewoner die voor gezondheid naar de
heide cine er van daan eejaagd weid
en er achterliet een bevolkinar. geteis
terd zooals hii door die ziekte.
Hoe was dat mogelijk
Tien lijder aan malaria Is „besmet
telijk" wel niet In dien zin als een
roodvonk-, typhus- of mazelen pa
tient, maar toch kunnen wij- door in
zijn nabijheid te vertoeven malaria
krijgen.
Geen bacterleön veroorzaken de
ziekte, maar uiterst kleine wezen
tjes, die tot de laagststaan-de dieren
behooren; die wij kennen en «itë zoo
kiem zijn dat hun lengte eenige dui
zendste deelen van een miiimeter be
draagt en 50.000 achter elkaar een
ting zouden kunnen vormen om onzen
pink.
Gemakshalve zal ik alleen van
vrouwelijke en mannelijke dieren
spreken, al is het ook mogelijk, dat
dezo dieren zich ongepaard voort
planten. Gij wilt u wel (leze dieren
voorstellen, eenigazin» gelijkend in
duizenden malen vergrooting op de
kwallen, die in Zandvoorl ons na
hel baden soms dagen lang
een ondragelijken jeuik gaven.
Geen kap, geen pooten, geen huid.
Die dieren komen in ons bloed, daar
groeien ze, leven er ten koste van on
ze bioedkleurstof. Ze vormen dan een
groepje dat er uitziet als een aantal
sinaasappelensoliijüjes bijeen. Dra
i valt de Sinaasappel uitéén, de
schijfjes stroomen rond in het
b'oed, 'n rivier voor hen zóó groot en
groeien weer uit tot groepjes en
vallen dan weer uitéén.
Zij gebruiken voor hun wasdom bet
bloed, de blcedkieuretof, deze vermin
den dus in het blood, de lijder gaat
bleek zien.
Nu komt er echter een tkjd dat we
twee verschillende vormen van de
dieren, zien optreden; manneWjk© en
vrouwelijke, die nog onvolwassen m
het menschenbloed rondzweven en
nimmer in staat zullen zijn waaneer
zo in dat b'oed blijven een nageslacht
te leveren, want voor hunne ontwik
keling hebben ze een ander leven
noodlg.
Oj> een nacht vliegt door de kamer
een mug, ze zet zich nedc-r op den
arm. de vang van den lijder en met
haar scherpe vervormde kaken boort
zo oen opening in de huid en zuigt
i rich vol bloed, dat malaria diertjes
in menigte bevat-, schijfjes, volwas
senen zoowel als nog onvolwassene
mannelijke en vrouwelijke dieren.
Sterven ook al do eerste als ze ia de
muggtmaag belanden ea er in p -aats
van bloed de vochten vinden voor de
spijsvertering van hel dier van be-
langa de beide laatste diervormen,
de mannelijke en vrouwelijke /vieren
in do muggemaag den hoogtijd van
hun leven. Het grootere vrouwHjke
dier, neemt de kleinere mannelijke
op, vervormt zich tot een eigenaardig
wormvormig lichaam, dat den maag
wand van de mug binnendringt exi
zich daar nestelt.
Dan groeit het snel, neemt een reu-
zen vorm aan om eindelijk na twee
of drie weken te barsten en in het
weefsel dat de muggemoag omgeeft
huizende en dubendo kleine deeltjes
le verspreiden. Die deeltjes gaan het
gansche lichaam van do mug door,
komen ook te recht in de klieren in
den kop"van het dier,- klieren, die ais
de mug ontsteekt een klein druppel
tje vocht afzonderen dat in ons bloed
komt
Dat druppeltje bevat ftemige van die
deeltjes van het In den maagwand
gebarsten dier.Nauwelijks in ons
bloed aangekomen gaan deze deeltjes
groeien gaan, zich ded en in schijf
jes. gebruiken de bloedkleursbof en
wat voor den lijder dadelijk voelbaar
ls, veroorzaken bij die deeling de hoo-
go koorts die we allo kennen. Ze be
gint met koud worden, met rillen
van de kou-de, daarna verbazend
zweetcn om gevolgd te worden door
tijden van volkomen koortsvrij zijn.
Hot is do verdienste geweest van
mannen als Laveran, Koch en an
deren, dat zij voortbouwend, op het
geen hun voorganger vond, al meer
licht ontstaken in dien duisteren
kringloop, dien de malaria verwekken
in zijn ontwikkeling volvoert; dat zij
den weg gewezen hebben tot een vol
komen beschutting tegen eon ziekte,
die eertijds tallooze slachtoffers maak.
te cn waarop in ous land, dank zij de
onvermoeide werkzaamheid van Dr.
Schoo meer de aandacht is geves
tigd.
Over de middelen ter bestrijding e&n
volgend maak
G. A. OOTMAR.
Overzicht.
DE VREDESVOORSTELLEN VAN
DEN PAUS ziin no« het onderwerp
van den dag.
Eenlgo Engelsche en Anierikaansche
Bladen hebben men kon deze
persstemmen in ons vorig num
mer lezen reeds dadelijk een
weigerende houding aangenomen.
De regeeringen hebbeu evenwel nog
geen gelegenheid gehad zich uit te
spreken Bovendien zijn er ook En-
gelsche bladen die beter over de voor
etellen denken. Zoo schrijft de Daily
Express:
..Als de Paus een vrede tot stand
kan brengen. waardoor de zeallieer-
den hun doel kunnen bereiken; de
vrijheid der wereld, dan ..zal hii een
ttoed werk hebben verricht".
Verder geeft de Westminster Ga-
zette uiting aam haar stellige ver
wachting, „dat de geallieerde regee
ringen Öezé vredesvoorstellen met be
leid zuHeu behandelen en zich niet
tot een al te krachtige houding zullen
laten verleiden door de vrees, dat het
een Doltsche intrigue is. Als het dat
is, is er dee te meer reden om het
pauselijk voorstel eerlijk en beleidvol
te behandelen".
„Wij moeten zoo vervolgt 't En-
gelsche blad eenerzijds vermijden
waardelooze vredesvoorwaarden te
aanvaarden, maar ook niet een wei
gerend antwoord geven, dat ons als
de aanvallers zou brandmerken, on-
eenigheid tussöhen ons en de-Russen
zou maken, den strijdlustigen geest in
Duitschland zou aanwakkeren én on-
rust cn twijfel bij ons zo'f zou ver
wekken".
De „Westminster Gazette" vraagt,
hoe een beleidvolle oorlogs-regeerlng
zou handelen na bet ontvangen vu»
een mededeeüng als die van den Paus.
I„Zij zou aldus 't eigen antwoord
allereerst bepalen, wat zij als go-
vo'g van den oorlog wenscht te be-
I reiken cn daarna objectief overwegen
in hoeverre en tot welken prijs zij dit j
kan bereiken. Een oorlog stelt de
physiek© krachten op de proef. Het1
einde hangt niet alleen af van wat
wij wenschente doen, maar ook
van wat wij kunnen doen.
De regeering, die de feiten aan het
begin van het. vierde oorlogsjaar over
ziet, zou een boel dingen moeten over.
wegom, die voor het publiek onbekend
of slechts ten deels bekend zijn. Zij
moet haar oordeal vormen naar aan
leiding van feiten, waarover het pu
bliek geen gegevens bezat. Zij moet
voorts overwegen' of de denkbeelden,
welke door bemiddeling van den-j
Paus zijn overgebracht, een basis
voor onderhandelingen vormen met
eenig vooruitzicht om het minirnum te
verkrijgen, dat door de geallieerden1
geeisoht wordt
Als deze vraag ontkennend beant
woord moet worden, zou het de plicht
der geallieerden zijn, uitvoerig uiteen
te zetten, wat dat noodzakelijke mi
nimum ia, zoodat de wereld niet zal
denken wat de vijanden zouden
willen dat wij den oorlog voortzet
ten voor een doel, waar wij niet voor
kunnen of durven uitkomen".
„Wij hopen oprecht zoo vervolgt
de „Westminster Gazette" dat de
kwestie niet vertroebeld zal worden,
door gepraat, dat de Paus eeaNpuit-
sche agent is."
't Blad haalt vervolgens do veek-k
ring van den Dutischen keizer tegen
over Gerard aan, dat er geen volken
recht meer bestaat. „Dit is stellig oen
juiste omschrijving van wat Dun&ch-
Oamd van het internationale recht ge
maakt heeft. Het. is anarchie. Als deze
anarchie blijft bestaan, gaat do be
schaving met onafwendbare zekerheid
haar vernietiging tegemoet"
De eerste vraag, welke wij door
bemiddeling van den Paus tot de
Duitschers richten, is: „Zijt gj'j eerlijk
bereid een einde aan deze anarchie
te maken, recht in de plaats te stel
len van macht en waarborgen daar
voor te geven, door tegelijk met an
dere mogendheden toe te stemmen in
ontwapening en de instelling van wet.
telijke bepalingen, om de geschillen
tusscliön naties voortaan te regelen?"
Van het antwoord op die vraag
hangt alles af. Wij willen het Duit-
sche volk niot verpletteren. Wij wen-
schen vurig, den Pruisischon geest te
vernietigen en onverschillig wat wiij
verder mochtMi winnen, zouden wij
den oorlog op dit" belangrijke punt'
verloren hebben, als de keizer aan
het eind nog kon zeggen: „Er be6taat
geen vo'kenrecht moor".
Tot zoover dit waardeerende oor
deel van 't invloedrijke Engelsche
blad.
Wat de opvatting In Amerika aan
gaat meldt 't Hollandsche nieuwsbu
reau, dat 't departement van buitcn-
landsche zaken op niet officieele wij
ze kennis gekregen heeft van de vre
desnota des Pausen. Het antwoord
daarop zal gegeiven worden nadat met
de geallieerden overleg zal zijn ge
pleegd. Hoewel er nog geen officieolc
mededeling is omtrent do houding,
welk© de rozeei-ing zal aannemen, is
toch algemeen de opvatting, dat dit
ongunstig zal luiden.
De Duifsche pers is gereserveerd in
haar oordeel 't Wolffbureau meldt,
dat de bladen aich een oordeel voorbe.
houdon totdat de authentieke tekst
van de vredesvoorstellen gepubliceerd
Ls. Alleen de Berliner Lokat Anzeiger
geeft uitvoerig commentaar. Het b'ad
meent, dat de nota zich ternauwer
nood zal onderscheiden van de mees
de zoogenaamde vredesuitingen uit
het kamp der vijanden en vervolgt;
„Slechts op één punt, de teruggave,
der Duitsche kolonies houdt zij reko-
ning met Onze bestaansvoorwaarden".
Het blad beveelt voorloopig koele
terughoudendheid tegenover dit nieu
we bemiddelingsvoorstel aan en be
sluit: „In Engeland en Frankrijk
heeft men zich juist den kaatsten tijd
vastberaden getoond, slechts met Let
zwaard in de vuist vredesonderhan
delingen toe te laten. Daarbij' is de
wijfelende stemming in de vijande
lijke landen steeds onzekerder aan
den dag getreden. Met veel groote:
reent Kunnen ae centrale mogendhe
den op de overwinning van haar
zwaard vertrouwen."
Heel eieenaardiH is. dat do Engel-
ache bladen die de vredesvoorstellen
omrunstig ontvangen daarin een Duit-
eche intrige zien. terwiil dit Duitsche
blad denkt aan voorstellen die weinig
zullen afwiiken van de nieuwe Enten
te-denkbeelden over vrede.
Aan den Romeinschen- correspon
dent van het Spaansche blad de „A.
B. C." heeft des Pausen nieuwe se
cretaris van staat, mgr. Tedesofiinl,
mededeetingen gedaan over zijn vre-
desdenkbeelden.
„Vrede 1" zeide mar. iTedesehini,
,>o zeker, vrede I Maar een christe
lijke vrede, de vrede de» rechts. Men
heeft gezegd, dat de Christelijke vre
de zou moeten zijn een zoogename
„pain blanche", dat wil zeggen een
vrede, die ons terug brengt tot den
statu quo ante. integendeel echter
zijn er rechten. die de gerechtigheid
ontzien moetdit zijn de rechten der
natiën, welke bijna natuurlijke rech
ten zijn. Men kan niet aannemen, dat
de katholieke politiek wederom wor
den kan, wat zij vóór den oorlog was,
en als Christen kan men niet goed
keuren, dat Palestina blijven zoude
onder het juk der Moslhnien."
Iemand vroeg den prelaat toen,
niet zonder eenige aarzeling, wat dan
moest gebeuren met Elzas-Lolharin-
gen, met de aan Oostenrijk onderwor
pen provincies, met de Oostensclie na»
tionaiiteiten.
„Ik spreek slechts als onder vrien
den en volgens mijn persoonlijke
meening," antwoordde mgr. Tede-
schinl. „Tooh geloof Ik, dat ieder er
mede ingenomen zoude zijn, indien
F.lzas-Lotbaxingen aan Frankrijk te
rug kwam, en évenzoo Indien de Ita-
liaansche provincies, door Oostenrijk
beheersoht, onder de macht van Ita-
liö werden gebrachten ik gelooi
eveneens, -tal geen enkel Christen
zich tegen de Roomeensche eenheid
vijandig zoude kunnen verklaren,
noch tegen die der Albaneezen, noch
tegc-n die der Oostersche Christenen.
Wie zoude bijvoorbeeld zich kunnen
\erzetter. tegen de vorming van een
onafhankelijk Finland of een onaf
hankelijk Oekrai'ena.'
„Het is duidelijk voegde mgr.
Tedeechim hieraan toe dat mijn
woorden slechte beschouwd kunnen
wórden als de utdrukking mijner zui
ver persoonlijke rneeiung, in overeen
stemming met een hoog Christelijk
ideaal, maar dat 'zij met vormen en
ook met vormen kunnen het politieko
program van het Vaticaan, want men
weet dat de Heilige «tooi in deze za
ken geenerlei poiuifik program heeft
nog hebben moet."
De Romeinsche correspondent van
.De Tijd" seint; ..Tevoren .znn de bii
den H. Stoel geaccrediteerde gezanten
geDolst noDens de ouvatüug van hun
rezeerineen. betreffende den voorge
nomen siaü. ea voor zoover zü mei
ten Vaticane wareu vertegenwoordigd
schiinen zii door dioloiuuueke bemid
deling ingelicht,. Uit zekere aanwij-
zinsen mag ik besluiten, daj ook de
Nederlandsche regeering niet onbe
kend kan geweest ziin met de oDhan-
den ziinde gebeurtenis .en met name
ls de Nederlandsche gezant tactvol
ODgetreden in een geval, dat aan de
voorbereiding annex was. Of en in
hoeverre aan de gedelegeerden od de
ionuste conferentie t Stockholm, aan
gezien do Entente-staatslieden tot de
meening overhelden, dat do indiening
van een bemiddelingsvoorstel door de
wereldervaren diplomatie van den H.
Stoel en een boven de volkeren staan
de vredesmacht in elk geval te ver
kiezen zou ziin boven het min of meer
avontuurliik resultaat eener oonleren-
le waar Gennaansche invloeden een
Germaanschen vrede zouden trachten
te bewerkstelligen. Behalve de pause-
Hike diolomalie .hebben er geleerden
van internationale vermaardheid en
groote ervaring in het volkenrecht
aan medegewerkt, terwiil rekening is
gehouden met de meeste rechtvaardi
ge en Draclische oDlossing van de
door de mogendheden betwiste pro
blemen en de uitlatingen van de ver
schillende staatslieden daarover."
Tot zoover de mededeelingen over
het vredesvoorstel van den.Paus. die
Inderdaad eenige hoon od vredeskan-
sen geven.
Met belangstelling wordt daarom
de tekst van de voorstellen verwacht.
Aan 't igeheöle WtEST.FRONT hebben
de geallieerden zooals die Buit»
schors reeds enkdb dagen geleden
torecht vermoeden offensieve plan
nen. De groote bedrijvigheid der ar
tillerie wijst daar duidelijk op. Ifet is
evenwel nog geen massa-aanval go-
worden. Aieen in Vloandoivn tus-
schen Lens en 't Hugo-bosch, ten N.
O. van Loos, deden do Iingelschen
een grooten aanval En met succes
blijkbaar. De Engolsche staf verze
kert, dat de eeisU. verdedigingslinie
der Duitschers bijna geheel genomen
werd. „We schieten bevredigend op"
merkt Haig verder op.
De Framschö staf meklt terrein
winst bij Bixsolioote en op den weg
naar Dixmuiden.
I Do DiriiscHo bovöffiebber zegt aL
loon, dat bij Lena gevochten wordt.
Hij erkent het resultaat dus niet
blijvend en wil t verlies der forste
Duitsche linie blijkbaar weor herstel
len.
Uit de Franedlie en Engöfeche staf-
berichten Wijkt nog, dat do Duit-
schere oip verschillende punten tegwn-
aanvalflen deden. De terugtocht
half om half door do Duitsche pers
vergoelijkend aangekondigd) -- is
dus nog niet begonnen.
De luchtactie is heel groot. Do Duit
sohe staf deelt mee, dat 20 vliegtui
gen en 3 kabelballons dor goal lieer
den zijn neergeschoten. De Briteche
verliezen worden niet genoemd.
Het wear werkt niet mee om in het
groot te vechten: storm en alagna
genal
Zulk weer werkt ziekten in de
en vrëdè uflsluitend tot baar taak
behoort in vereeniging met de rogce»
riogen der ;-;eaJ!ioerde landen, ge
steund door de geallieerde democra*
tiën. De socialfctiche conferentie 14
btockhollm vormt, zooals de voodoo,
pige RiKvsteche regeering het bij
verschillende gelegenheden heeft
te kennen gegeven, een conferentie
van bepaalde politieke partijen en
kan als zoodanig zioh niet het recht
aanmatigen, besluiten te nemen, die
eenige blindende beteckenls Itebbeo
voor de regeering.
Bij de voorlooplgc regeering heeft
nooit de bedoeling voorgezeten pas-
poorten le weigeren aan de Russi-
sohe socialisten, die naar Stockholm
gaan, daar zij hot nuttig acht, dat
■over de kwestie-s betreffende oorlog
en vrede door de internationale orga
nisatie van de socialisten van gedach
ten woral gewisseld. De minister-pre
sident en de minister van Buïtenland-
sche Zaken hebben dan ook persoon
lij den regeeringen der geallieerde
hand. Ala men het WoUfberrëcht 60--
.1 'landen als hun gevoelen medegedeeld
loovcn mag, dan beeft een Majoor dat het hun ict W(?nscheliïk voor-
dor xca.lieerden d:e m Vlaanderen komt de deelneming der socialisti-
vocht den volgenden brief geschreven, eohe organisatie» aan de conferentie
die door de Duitschers gevonden 19:eeniger'el hinderpaal in den weg te.
„Ik heb hier op het oogenblik niet leggen.
Ofschoon de roorloopige regeering
de politieke strekking oer socialisti
sche conferentie niet ontkent voor
zoover betreft het brengen van klaar
heid omtrent fundaraentee'e kwes
ties. die door den oorlog op den voor
grond zijn getreden, kan zij aan da
d'oor do conferentie le nemen 'beslui
ten geen gelijke heteékenis toeken
nen als aan de besluiten der gealli
eerde regeeringen, welke laatste vtfot-
haar slechts bindende kracht heb
ben."
De onthullingen van Gérard
In zijn verdere onthullingen in de
„Daily Telegraph" beschrijft Gérard,
de ex-gezant van Amerika in Buitsoh-
land, het onderhoud, dat hij te Char-
leville met den Duilschen keizer had.
Toen de duikboot-oorlog ter sprake
kwam, sprak de keizer over wat hij
noemde den onhoffelijken toon V3n
de Amerikaansche nota's. Hij zeide,
dat de Amerikanen de Duitschers van
ba nbaarsche oorlogvoering beschul
digd hadden en dat hij als keizer en
hoofd van de kerik den oorlog op rid
derlijke wijze wenscht» te voeren.
Do keizer sprak toen over de pogin
gen om 'Duitechland uit te hongeren
en melk le onthouden. Hij verklaar
de, dat hij', alvorens zijn gezin ea
kleinkinderen to laten uithongeren^
Windsor Castle en de geheele konink
lijke fami'ie van Engeland in de lucht
zou döen vliegen.
De keizer zei verder, dat de duik
boot in een stadium was gekomen,
waarin zij door allo landen &;e wa*
pen erkend werd, en voegde er bij,
dat er in ieder geval geen volken
recht meer bestond.
Met deze laatste verklaring stemde
de kanselier, von Bethmann HoUweg,
in. Hij zol verder, dat iemand op een
vijandelijk koopvaardijschip te ver
gelijken was met een man, die op
een kar achter het gevechtsfront reis
de. Hij had geen reden tot klagen als
hij gewond werd.
De keizer vroeg waarom wij (Ame
rika) ntets tegen Engeland gedaan
hadden wegens de zoogenaamde
schending van het volkenrecht en
waarom, wij de Briteche blokkade niet
gebroken, hadden.
Ik antwoordde zoo verklaart Ge-
rarj dat in geen enkele nota van
de Vereenigde Staten een algemeeno
beschuldiging van barbaarechheid te-
g.-n Duitschland was gericht, maar
dat wij geklaagd hadden over de wij
ze van gebruik der duikfbooten en
niets anders. Ik zei, dat wij nooit
konden beloven, iets tegen Engeland
of eenig ander land to doen in ruil
voor een belofte van Duitschland of
eenig derde land om zidh aan debe-
oalinsren van het internationale recht
te houden en eerbied te hebben y°or
de rechten en het leven van onze bur-
gers. Wü kwamen slechte wr ow
recht op volgens de erkende &fPalua-
gen van het volkenrecht en het stona
eleohts aan ons om te beslissen, wel
ke rechten wij het eerst zouden door-
voeren.
Bt had reed's tot den kanselier ge-
ze-gd Als twee mannen mijn tuin
binnendringen en de een trapt op
mijn bloembedden en de ander doodt
mijn zuster, zou ik vermoedelijk eerst
den moordenaar van mijn zuster ach
tervolgen.
Wat de vergelijking van den keizer
aangaat, zeide ik, dat degenen, die op
zee reisden op vijandelijke koopvaar
dijschepen, in een andere positie ver
keerden dan degenen, die achter de
vijandelijke linies op het land in
voertuigen reisden, omdat reizigers op
het lanJ zich op vijandelijk gebied
bevonden, terwijl degenen, die op zeo
reizen, zien op een gebied bevonden,
dat boven d? drie mijlen van de grens
vrij was en in geenen deèle op vijan
delijk gebied.
Verspreid nieuws
DE VOEDING IN OOSTENRIJK-
HONGARUE. Heden zou de Staals-
couraut eeniae beualinaen aanaaan-
de de levensmiddelen voorziening be
vatten. o.a. de mededeelinc. dal na
16 Augustus de inenscken die zwaar
moor dan 320 man bij elkaar ln d»
loopgraaf, van wie op zijn minst 50
procent door rtieumatlek, buikloop en
aUgemcené afmatting buiten machte
is, zich te bewegen.
Bij do Duitschers zal de toestand
wel 't zélfde zijn, want het terrein
waar gevochten wobdlt is lmme.ro ge
lijk.
Op 't OOSTFRONT is nog weinig
actie. De Duuschere vallen niot meer
aan en de Russen houden zach ook
kalm. ABern meldt een Duitsrii staf
bericht, dat een Russisch© aanval bij
Tarnopoi, waarbij pantserauto's me
dewerken „in elkaar gezakt" is.
Op t ROEAEQENSGHE FRONT gaat
het nog altijd heet toe. De Duitecitëns
en Oostenrijkera hebben aan de So
re th opnieuw terrein gewonnen 00
3000 gevangenen gemaakt Onder
den buit zijn ook kanonnen.
Uit l*et Duitsohe ooriogsporskwar-
tior wordt gemeld. „Mot de bezetting
van Bailtixrötu is de spoorwegjinie
van Feouciu, op den Westelijken oever
van d© Seroth nu geheel in handen
van de oenlralen en zijn de Russen
en RoemoniSra in Ivet Z. van Mdk
daviïj van hun gfewiohtigate verbin
dingslijn afgesneden. De linkervleu
gel schuift trapsgewijze in de bergen
voorwaarts en overvleugelt zoo vuu
de daar bovenuit rijzende bergran
den uit de Russan en Roemeni&ie,
die in de vinkte nog stand houden.
Bovendien wordt noa opgemerkt
dat bij den tegenstand op dit front
dc bloem Tan het opnieuw op da been
gebrachte KoeJaeenscfce leger opge
offerd is. Nu hebben de Roemenen
en Russen evenwel den aftocht aan
vaard.
Do Ruaeisclie stat Ons oTfensief
duurt voort Zas lioogten tea W. van
't dorp Grozesci zijn genomen Bij
Focsani zijn aanvatten der oentraten
afgeslagen.
Gp 't ITALIAlANeCHE FRiONT
'komen woa-oil luchtacties voor.
De conferentie te Stockholm
Camillo Huysmans verklaarde aan
den verelaestever van het AJk. Han
delsblad. dat hii niet neloofde. dat
de Emtelsche arbeiders zich zonder
meer bii het weigeren der nasseu zul
len neerleggen.
Verder zei hij: ..Ik kan niet «eloo-
ven. dal het congres te Stockholm,
door de Soviet en de Russische regee
ring biieengeroepen .thans plotseling
voor Kerenswy «een waarde meer zou
hebben. Het is daarom de vraag of
de Russische regeerina tevreden zal
ziin. dat de Entente niet wil mee
spreken."
Huvsmans verwacht daarom een
crisis in de voorloooigee regeerlng
van Rusland.
Het Comité te Stockholm kan nog
niet zecuen of de conferentie, die te
gen 9 September bijeengeroepen was.
titans uitgesteld zal worden.
Oo de vraag of de conferentie mo-
gellik is. zonder de Engelschen, Frau-
schen. Itulianen. zeide Huysmans;
..Ik geloof dat de Russische gedele
geerden koniêiL. en in ieder geval ook
de Amerikaansche gedelegeerden
Coldfarb en Reinstein. die thans in
Petersburg ziin.
Huvsmans eindigde: ..Ik bliif opti
mist."
\an een redact»ui- van de N. R. Ct.
zei Huremans: „Laat ik u dit mogen
zoggen; de organisatie voor de oonfe-
rentie.te Stockholm zal langer duren,
dan* de miuisters, die dc paspoorten
geweigerd hebben".
't Toiogra af agentschap meldt uit
Petersburg
„De voorioapige vegeering van
Rusland is van oordeel, dat de oplos
sing der kwesties betreffende oorlog
FEUILLETON
Naar het Engelsch van
A. E. W. MASON..
38)
Je hebt je congé gekregen vóór je
tijd, Durronco, zei hij. Ik las het in
^de courant. Ik zou je hebben gescho
ven, als ik geweten had san welk
adres.
Hij gaf geen blijk, dat liij iets be
greep van het doel van Durr&nce's
komst. Hij belde en de thee werd ge
bracht in de groote hall, waar de
portretten hingen; Hij vroeg naar de
zen cn genen officier in den Soedan,
dien hij kende, betwistte militaire
vraagstukken 'en vreesde, dat de hee-
le boel naar de maan ging'.
Hij sprak even koud en hard als
altijd. Durranco viel nu maar met de
v deur in huis.
Zoudt u niet oens graag willen
weten, waar Hurry de laatste vijf
jaar is geweest en lioe hij 't maakt?
Dat Iaat me absoluut koud, ant
woordde de generaal. Ik heb allen
omgang met hem voor goed afgesne
den. Mijn zaakgvkistigde zendt hem
zijn toelage toe, want ik wil niet dat'
Li)ij gebrek lijdt. Daarmee is alles uit,
kolonel Durrance. Ik wensch niets te
hooren.
Ik zal uw woede moeten trotse^
ren, generaal, zei Durrance. Af en
toe is men verantwoord, als men on
gehoorzaam is aan zijn superieur,
generaall Natuurlijk kunt u mij het
huis uitzetten. En andera zal ik u de
geschiedenis vertellen van uw zoon
en mijn vriend sinds hij uit Engeland
verdween.
Generaal F eversham lachte en zei:
Natuurlijk iaat ik u niet het huis
uit zetten! Maar voegde hij er
gestreng bij ik zeg u bij deze, dat u
op onbehoorlijke wijze voordeel trekt
\aa uw positie, als mijn gast.
Ja, dat doe ik, gaf Durrance toe.
Toen begon hij zijn verhaal en ein
digde eerst met het vertrék van lui
tenant Sutch naar Suakin. Generaal
Fevcrsham hoorde alles aan zonder
een woord te zeggen en toen Durran
ce had geëindigd b'eef hij zitten zoo
als hij, zat, met de hand over de
oogon. Trots verbood hem, zijn voor
ouders te toonen, dat hij in staat was
tot zulk een zwakheid als vreugde
over het eerherstel van zijn zoon.
Ik dank je, zei hij eindelijk lang
zaam, dat je mij dwong, naar Je
to luisteren, Durrance.
Ik deed het met ben bepaald
doei. Is u nïe; met me eens, dat er
geen enkele reden bestaat, dat Harry 1
niet zou terugkomen en in bezit no
men, wat hij heeft verloren?
Dat kan niet. Zijn carrière kan
hij niet hernemen.
Dat is het eenige, wat hij- niet
ierug kan krijgen. Maar hij is jong
genoeg om nog oen andere loopbaan
te beginnen.
Generaal Feversham ging rechtop
in zijn stoel zitten en opende clen
mond als om een vraag te doen. Maar
hij bedacht zich en zei: Wel, ais
Sutch 't k'aar kan spelen om llarry
uit Omdumian to bevrijden dan zie
ik geen reden, dat hij niet thuis kan
kornen.
Durrance stond op. Dank u,
generaal. Ala u me misschien naar
't station kunt laten brengen, dan
haat ik den trein van zessen.
Feversham belde en boml in te
spannen. Ik had graag gehad, dat
je wat langer bleef, zei hij. Ik zie
tegenwoordig haast geen -menschen
meer. Eerlijk gezegd, heb ik er geen
lust in. Ik word oud.,
Maar u hebt uw bijeenkomsten
om do Krim te herdenken, zei Dur
rance opgewekt.
Feversham schudde hea hoofd.
Sinds Harry wegging, hebben wo
geen réunie meer gehad. Ik had er
geen zin 'n, zei hij langzaam. Daar
mee viel voor ©urrance één oogon-
blik het masker af en begreep, hij hoe
zwaar die man geledén had. De ge-
lieele geschiedenis van generaal Fe-
vershams eenzaam leven big open en
bloot door dat ééne zinnetje: ik
had er geen zin in.
Men hoorde de wielen van een rij
tuig over het grint ratelc-n.
Vaarwel, zei Durrance en stak
de hand uit
Luister eens, zei da generaal
haastig, 't zal heel wat geld kosten
om die ontvluchting ui; Omdurman
op touw te ze.ten. Sutch heeft geen
fortuin. Wie betaalt da?
Ik.
Feversham drukte Durrance krach
tig de hand. Maar ik heb er recht
oi», zei hij.
Natuurlijk. Ik zal u de kosten
opgeven.
Bankje. Generaal Feversham be
geleidde zijn gast tot do stoep. Hij
had nog een vraag op de lippen.
Heb ik niet gehoord, Durrance,
zei hij gemaakt oTtverschilihg, dat
jo met miss Eusüaco geëngageerd
bent'?
Ik zei immers; dat Harry alles
weer in bezit zou kunnen nemen, wat
liij heeft verloren, behalve zijn loop
baan?
Hij stapte in hét tijtuig en reed
naar het station. Zijn werk was af-
geloopen. Er viel niets meer voor hem
te doen, dan naar Wiesbaden te gaan
en u- bidden, dat Sutch mocht sla
gen. Hij had het plan op touw gezet
'nu bleef de uitvoering over voor
hen. die oogen haddeui oiit t« zien-
Generaal Feversham stond op do
stoep het rijtuig na te zien.
Langzaam keerde hij in huis terug.
De hemel geve, dat hij terug moge
komen, mompelde hij, naar de por
tretten opziende. De gevaren verbon
den aan een ontsnapping uit do stad
der Derwisjen begonnen hem zwaar
te drukken. Hij voelde zich heel moe
en heel oud en herhaalde meer dan
eens zijn bede; de hemel geve, dat
hij terug moge komen, terwijl hij
rechtop op zijn terras zat uit te zien
over de duinen van Sussex.
HOOFDSTUK L\.
-Het Steenen Huis.
'Hot was in do dagn, dat nog geen
aarden wal, doch. enkei eean doornen
hqg de gevangenis, die heli Steenen
Hui* werd genoemd, omgaf. Het
stond aan den Oostkant var* de stad,
dio zeker gelden kon als de vuilste
hoofdstad van eenig Keizerrijk, Geen
bloem bloeide er, geen grassprietje
zelfs. Geen hoekje schaduw was er :e
vindon. Een stad met nauwe stegen
gebouwd op een heete, steenachtigo
vlakte, een stad van loodsen en hut
ten, vergiftigd door besmettelijke ziek
ten en krioelend van ongedierte
Tusschen de gevangenis en den
Nijl stonden geen hulzen en het was
den gevangenen toegestaan, zoo lang
het daglicht scheen, in hun. kettin
gen naar de rivier te strompelen om
water te halen en hun kleeren uit te
spoelen. Voor een inlander of een ne
ger was ontvluchten dan niet zoo bij
zender moeilijk en ontsnapping kwam
dan ook herhaaldelijk voor. Voor den
Europeaan echter stond de zaak ge
heel anders. £r wurön ntet heel veel
blanke gevangenen en indien er een
ontvlucht was, zou het dadelijk op
vallen. Ook waren onder de allereer
ste noodzakelijke dingen begrepen ka-
meelen, veel geld, lange voorberei
ding en oen verknocht inlander, dia
desnoods zijn leven wilde wagen.
Kolonel Trench begon alle hoop te
verliezen. Hij wist, dat zijn vrienden
voor licm werkten. W ant van tijd tot
tijd zei do jonge», die hem voedsel
bracht, dat hij zich gereed moest hou
den, en soms, als hij in triomf wenl
medegevoerd op een parade van do'
troepen des Kh&Ufs, drong een man
tegen zijn kameel aan en fluisterde
hem toe, moed te houden. Maar niet»
gebeurde en de maanden kropen om.
(Wordt vervc-Jgd).
