Hmileïs Dagblad
De Oorlog.
TWEEDE BLAD.
Zaterdag 13 October 1917
Overzicht.
De Engelschen ondernamen EEN
NIEUWEN AANVAL IN VLAANDE
REN. Nog Vrijdagmiddag konden we
op ons nieuwsbord 't volgende E11-
geieehc slafbericht mededeelen: „De
Engelschen deden Vrijdagmorgen een
aanval ove.' oen front van G mijl ten
noordoosten van Yporen. Bevredigen
de vorderingen, worden gemeld. De re
gen viel gedurende den geheel en
dag".
De Duilsche stal erkent, dat hij
Yperen een nieuwe aanval door de
Engelschen is ingezet en wel op 't
front LangemarckZonnebeke. Do
gevechten zijn zoo werd Vrijdag
avond gemold -- nog in vollen gang.
Ten N. van Poelcapull© en ten Z. W.
van Passchendaele zijn de Engelsclien
in de Duilsche stellingen doorgebro
ken.
Op H Franscho iron ld eel kwamen
over en weer eenig© aanvallen voor
die weinig verandering brachten.
BIJ RIGA duurt de grootere ge
vechtsactie nog voort. Op een deel
van 't front wonnen de Russen eenig
terrein, maar op een ander punt zijn
de Duilschers weer fortuinlijker. Op
merkelijk is, dat "t Russische sLalbo-
richt opnieuw melding maakt van
(mislukte) pogingen der Duilschers op
't front bij Jacobstadt, om zich met.
de Russen te verbroederen.
Van de andere fronten geen nieuws.
Ue rede van Asquitli OVER DE
ENGELSCHE OORLOGSDOELEIN
DEN vindt in Engeland een goede
pers.
De Evening Standard oordeelt:
„Het is onz© taak, liet Pruisi&nisme
te verpletteren en het voorgoed on
schadelijk te maken. Do Holienzollcrn
en allen, die zij vertegenwoordigen,
moeten worden uitgeroeid of feitelijk
van alle-beteekenis beroofd. De eer
st© stap tot dit meest noodzakelijke
doel is liet lierstel van alles, dat Prul-
sou aan de oudere beschaving van
Europa ihoef't ontstolen. Pruisen en.
zijn medeplichtigen moeien Elzas-
Lotharingen. België, de Poolsc-he pro
vincies. Italia irredenta, Servisch en
Roemeenscli gebied teruggeven.
De wegneming van Elzas-Lotharingen
was niei anders dan een onbeschaam
de berooving.
De Pall Mall Gazette: Het herstel
van öc verloren gegane provincies is
een even ingTijpend doel voor ons als
voor de Franschen zelf. Dit is een ge
biedende eisch, wegtens de interna
tionale rechtvaardigheid, den moed en
de zelfopoffering van liet Fransche
volk. alsmede wegens de helangen
van den Kuropeeschen vrede.
De Westminster Gazette: Indien het
geen schijnvrede wordt, kan een zoo
samengestelde kwestie als die v an
EIzasLotharingen, die maar één uit
vele is, onmogelijk worden behandeld
overeenkomstig de ricliisnoeren van
ven Kfihlmann's verklaring.
Er io.m'.m nog eenigc bijzonderhe
den over 't debat IN DEN DUJT-
SCHEN RIJKSDAG van. Donderdag.
Du „Voi'wüfts" cfeeiH mode dit ter
aanvulling van -de berichten in ons
vorig nummer dat Ledebour (onaf
hankelijk socialist) in verband met
du beschuldigingen van de règeerïngs-
lafel, dat drie Rijksdagleden, van de
onafhankelijke socialistische partij
medeplichtig waren aan 't oproer op
de Duitsche vioot en er aan herinner
de, dat een soortgelijke aanklacht
van hoogverraad in 181'J/öO ingediend
is 'egen den Vooriiilsirevenden leider
Waldeck. De procureur-generaal wil
de toen geen vervolging instellen, om
dat. de besr.lnuldiginig een kwajon
gensstreek was, uitgevonden om een
eerlijk man in hét verderf te storten.
Deze woorden van den tocaimaligcji
procure ui -gen ere. al' zijn van toepas
sing op den rijkskanselier Michaelis
zoo zei spreker.
Den laatsten zin had Ledebour met
zeer lir.de stem, en zeer verontwaar
digd -uitgesproken. Er ontstond groot
rumoer ree lila.
De socialist David zei nog, dat lvij
Haariemmer Halletjes
EÉN Z AT E RDA G A V ON'DPRA A T JE.
Romanschrijvers beweren altijd, dat
het noodig is om aan de lezers oen
beschrijving te geven van de omge-
vin, waanu hun" personen icvcn cn
werken, opdat zij zich van het ver
haal een duidelijke voorstelling ma
ken kunnen. Om diezelfde reden wil
ik aan mijn lezers een kort overzicht
gunnen van cle omgeving, waarin uit
Z a ter d ago vo n d praatj e gescli reven
wordt: cle allerkleinste kuimor van liet
huis, zoo goed en zoo kwaad als dat
gaat lot woonkamer ingericht; op de
kachel ee'.i klokje, omdat de kachel
loeh koud is, aan dc koude voeten
van den schrijver tvveo pantoffels,
aan zijn handen tien koude vingers,
het geheel beschenen door een gas
licht dat zal moeten worden gedoofd
zoodra het klokje tien wijst. We zijn
hierheen gevlucht omdat we ons ver
beelden, dat liet in een kleine kamer
minder koud is, dan in een grootere,
ofschoon in de wetten der natuurkun
de" hel, bewijs daarvoor niet te vin
den ia. Misschien zal het gaslicht de
kilheid des vortreks wat verdreven
hebben tegen den tijd, dat we
naar bed moeten. En ik denk met
weemoed aan een magnetiseur, heette
de man niet Dohato, die bij zijn voor
stellingen aan de menschep de over
tuiging wist bij te brengen, dat zij
heel warm of heel koud waren, dat
hot regendo of sneeuwde. Waar is de
man gebleven. Nu zou hij 3n Neder
land opgang kunnen maken. Zoo hij
zich vestigde als rond reizend warm-
te-brenger, nam ik oen abonnement
voor minstens drie avonden per week.
Gij zegt, dat. de hitte die hij brengt
geen werkelijkheid, maar alleen
schijn is ik vraag u: waar is de
grens tusschcn verbeelding en wer
kelijkheid?
Dezer dagen is een van mijn ken-1
en zijn partijgenooten van meening
waren, dat de Rijksregeering zou aan
sturen op een regeling, welke in over
eenstemming :s met de wenschen van
het EJzas-Lotharingsche volk, d. w. z.
op de hervorming van het Rijkstand
tot een zelfstandigen Bondsstaat, met
vrijzinnige instellingen. Graaf Hert-
lisig, minister-president in Beieren,
daarentegen heeft als zijn oorueei te
kermen gegeven, dat de verdeeling
van don Elzas onder de Zuid-Duit-sctae
6taten en de annexatie vtun Lotharin
gen bi.i Pruisen in overeenstemming
is mei de bestaand© verhoudingen.
De onafh. soc.-deur. Stadthagen zei-
dc In verband met het optreden te
gen mijn vrienden is thans ook Frau
Zietz gevangengenomen. Men vraagt
niet meer naar schuld of onschuld om
een aankiacht in te dienen, doch uit
sluitend naar de personen. Ofschoon
men weel, dat Frau Zietz onschuldig
is, treedt men legen haar op. Zulk
ten handelwijze der justitie moest uit
alle macht be9treden in plaats van
gesteund worden. Zulk een justitie
moet onvoorwaardelijk veroordeeld
worden. (Levendige toejuichingen bij
de onafh. soc. dem.)
Het tweede deel van do resolutie
der onafhankelijke soo.-democratie,
waarin de onmiddellijke opheffing
werd geèischl van den voorlichtings
dienst in het leger, verkreeg niet al-
leen de stemmen der beide 60c.-dem-.
I fracties, doch ook die van een aantal
vooruitstrevendere en tnationaal-hbe-
raien.
Do Vorwarta veroordeelt de gevan
genneming van Frau Zietz zeer sterk,
't Vertrouwen in de rechtspraak is
geschorst. MiehacÜs en von Capetle
hebben daarvóór gezorgd. Zij hebben
ui den Rijksdag een aanval op one
afgevaardigden ondernomen, die mis
lukt is en "waardoor zij hun eigen re
putatie zijn kw(j'-geraakt. Welke een
indruk moet het maken, als een dag
later naar aanleiding van dezelfde
aangelegenheid, een vrouw gearres-
teerd word/t, die geen lid vau den
Rijksdag, die de tegen haar inge
brachte beschuldiginpen niet van de
openbare tribune af kan wijzen en die
men arresteereu en veroordeeden kan
zonder dat een mmunReitscommissie
een onderzoek naar de aanklacht kan
instellen. Zal men niet zeggen: ..Es
rast der See und will sein Opièr ha-
ben
..Naar alle waarschijnlijkheid was
reeds vóór den lien Oct. tot arrestatie
van" Frau Zietz besloten. Des te onbe
grijpelijker is het, dat uil deze rechts
zaak munt is geslagen voor oen poli
tieke kwestie Weliswaar is de naam
van Frau Zietz niet in het debat ge
noemd, maar de gearresteerde staait
tot de drie afgevaardigden in het al
gemeen en vooral in deze zaak in zoo
aauwé betrekking, dat men met een
hooge mate van waarschijnlijkheid
kan zeggen: Is zij schuldg, dan zijn
de drie afgevaardigden liet ook en
zijn de drie afgevaardigden niet
schuldig-, dan is zij het ook niet. Nic-
man kan er aan twijfelen, dat haar
veroordeelinv een triomf voor de nog
immer tegenwoordige regeering zou
aijn, alsook voor de rechterzijde en
dat haar vrijspraak voor haar de
zwaarste politieke nederlaag moet be-
teekenen. En dit proces moet achter
gesloten deuren worden gevoerd? Wat
moc-t daaruit worden?"
De „Vorwarts" dringt op ontslag
van Dr. Michaëlis en Von Capele aam
De-„Frankfurter Zeitung" verneemt
uit Berlijn» dat staatssecretaris VON
CAPELLL zijn ontslag zal Indienen.
We herinneren er aan, dat reeds
spoc-'lig na 't incident in- den Rijke
dag -medegedeeld werd, dat Von Ca-
pello zijn onthullingen buiten dc be
doeling van -den Rijkskanselier ge
daan heeft.
Verspreid nieuws
UIT GRIEKENLAND. Do parle
mentaire commissie die do beschul
digingen tegen 't kabinet Skoeioeds
uitpluist, heeft medegedeeld, dat ei
bewijzen zijn gevonden, dat in dien
tijd in hoge militaire kringen een
aan (le Entente-vijandige stemming
gekweekt, werd. In begin, 1917 is het
hof to Athene 3 maal in telefonisch
gesprek geweest met een Duilsche
vlieger die te Larisse gedaald was.
,'T BELGISCHE MINISTERIE.
Paul Hijmans is benoemd tot minis
ter van economische aangelegenhe
den.
KEIZER WILHELM is te Sofia aan
gekomen en daar met voel vertoon
ontvangen. De stad was versierd.
nissen verdwaald geraakt. Neen, niet
in de woestijn de Sahara, ook niet
in een van onze groot e steden en zelfs
niet, in de gangen van het Diacoiies-
serihuis, waar je als vreemdeling toch
óók wel dolen kunt het was m on
zen gooien Haarlemmerhout, die toch
allerminst op een -verwarrend oer-
boscli lijkt. Maar iaat ik dadelijk er
bij zeggen: 't was avond. Hij deed mij
het verhaal als volgt:
„Ik was 's avonds tegen half tien
met de gele train naar den Hout ge
gaan en kwam aan den Kleinen Hout
weg, juist toen de wagen van half
tien naar Heemstede vertrokken was.
Derhalve moest ik een halt uur wach
ten en omdat dit me nie»t toelachte,
besloot ik den Kleinen Houtweg af Ie
loopen, daarna links om te slaan en
zoo naar 't dorp Heemstede te wan
delen. Bij 't licht van het tram-eind
punt ging aanvankelijk alios goed.
Even voorbij den ingang van 't Haar-
1 emmerhou Lp ark stak ik do tramrails
die daar i minors met oen scherpen
bocht afbuigen, over en eenige sé
conden later was ik van dun bega-
neii weg af en stond lussohen de hoo
rnen. Voorzichtig stak ik den voet uit
en voelde een van die lage hekjes, die
zoo weelderig in onzen Hout groeien
en waar je zoo vlot over vallen
kunt".
„Heb je dan geen eTectrischen lan
taren?" viel ik hem in de rede.
„Natuurlijk. Dat is tc zeggen: thuis.
Ileb jij ooit gehoord of gelezen giim
hij mot diepe minachting voort, „dat
iemand zoo'n ding bij zich draagt
wanneer hij het nóódig heeft? Dan is
't immers altijd ergens anders! Maar
ik had lucifers in mij.n zak. Tot vier
vijfmaal toe flikkerde het vlamme
tje op, maar onmiddellijk blies 'de
wind het weer uit. Het eenige wat ik
zien kon, was een vagen schijn van
witte paaltje?, die ook niet op den
mij toch zoo goed bekenden weer thuis
hO( i'd.-n".
„Kon je hoi Écht van 't eindpunt
DE VOORGESCHIEDENIS VAN
DEN OORLOG. t Wolffburcau ka-
belt nog eens een paar duizend woor
den om te be to ogen, dat de verwijlen
van Entente-zijde, dat de Duitschc
regeering in de kritieke Juli-dagen
van 1914, telegrammen uit Weenen
verduisterd heeft, die, wanneer ze te
juister tijd te Londea bekend geweest
waxen, het uitbreken van den wereld
oorlog hadden kunnen beletten, on
juist is. Van Duitsche zijde werd geen
telegram verduisterd en zelfs niet op
gehouden. Verder wordt nog eens ver.
klaard, dat Duilschland oprecht voor
bemiddelingsvoorstellen werkte, maar
dat deze door maatregelen van de
zijde der geallieerden geen succes
brachten.
RUBBER. 't Londensche prijsge-
rechl verklaarde een partij van lil
ton rubber, uit een Nederiandsche en
drie Noorsche schepen, op weg naar
Zweedse he havens, verbeurd, omdat
do overtuiging bij de Engelschen be
slaat, dat deze rubber voor de Duit-
scliers bestemd was,
MODDER E!f ZIEKTEN IN DE
LOOPGRAVEN. In dc „Daily
Mail" beschrijft Dr. Woods Hutchin
son, een bekend Engelsch medicus,
dc verbetering van den gezondheids
toestand der soldaten, als gevolg van
de gunstige voorwaarden waaronder
zij leven. Hij zegt-om.: „In het ba-
gin van den oorlog stonden mannen
tot de knieën, cn dikwijls 'lot de heu
pen in het water, niet alleen in de
loopgraven, maar ook op de paden en
wegen langs welke zij naar de kam
pen en hutten terug moesten modde
ren, of zelfs (lie tusschen de hutten
onderling.
Maar dit alles is intussehen veel
verbeterd en heeft grootendeete opge
houden te zijn als het vroeger was.
Gedeeltelijk tengevolge van een groo
tere zorg voor eu kennis van de drai-
neering van do kampementen en ook
door den aanleg van vaste paden,
aangelegd als kleine wegen met be
hulp van steengruis en sintels en
platgeslagen ledige conservenbükjes,
maar vooral met dat buitengewoon
1 nuttig en prnclisch hulpmiddel, dat
1 bekend staat onder den naam van
„eendenplanken".
Het-moet tor eere van dc nieuwe
wereld gezegd worden, dat deze een
Amurikaansche vinding zijn, hier in
gevoerd door de Canadeesclie troepen
en niets anders zijn dan primitieve
uit balken mei dwarslaltcn bestaande
aide-walks" in de „Big Woods", ge
maakte uit 2" maal 4" balkjes, op on
geveer 40 c.M. van elkander gelegd,
met latten van 1 maal 1 inch op af
standen van 1 tot 2 inches or op vast
getimmerd.
Zij worden gewoonlijk gemaakt in
stukken ter lengte van acht voet, zoo
dat ze gemakkelijk kunnen worden
opgenomen en weggedragen, of zoo
noodig opnieuw gelegd kunnen wor
den. En hoe eenvoudig ook, hebben
zij reeds velen het leven gered.
Do modder was immers niet alléén
buitengewoon onaangenaam en slecht
voor de kleeren om nog niet eens
te spreken van het feit, dat bewegin
gen over het veld tengevolge van den
modder voor de helft of drie vierden
in snelheid verminderd werden
maar bovendien zeer schadelijk voor
de gezondheid.
De drie nieuwe ziekten die in den
oorlog ontstaan zijn: loopgraaf voet,"
loopgraven-nierziekte (een langzaam
vorloopcnde chronische ontsteking
van do nieren, gepaard gaande met
albuminuric) en loopgravenkoorts,
een vreemde, •Lerugkeercndo koorts,
zooiets als een zeer zachtaardige ty
phus met 'tusschenpoozen van miliaria
worden nog altijd geacht veroorzaakt
te worden door hot feit, dat de huid
voortdurend doorweekt was van de
zen sinerigen en grftigen modder. Of-
schoon de wordingsgeschiedenis de
zer ziekten den medici nog altijd een
raadsel is, is de eerste reeds bijna
volkomen verdwenen en zijn de beide
anderen belangrijk verminderd in de
zelfde mate als de modder vermin
derd en verdwenen is.
Do gezegende eenden.pl ank" kan
in zeea- kor lui i tijd worden gelegd.
Hij zinkt niet in den grond, zelfs met
op de drassigste plaatsen, maar blijft
daar half drijvend liggen.
Hij kan op stutten worden gelegd,
die dwars over den grond vau de
loopgraven worden aangebracht en
hooger of lager geplaatst al naar
mate de slijkerige vloed of ebbe in
treedt. Steengruis is uitmuntend als
men er massa's van heeft, maar klci-
van de tram niet meer zien'?"
„Jawel, maar ik kou de boomen
waar ik tusscheil stond, toch niet om-
ver loopen] Bovendien 't was locli
wel wat héél katterig om terug te
keeren. En toch kon ik rechts noch
Jinks, was to:aal de kluts kwijt. Als
er niet iets gebeurd was, stond ik er
nog
„En dat iels?"
„Was do liefde".
„De liefde?''
„Op tien pas afstands zag ilt do
schimmen van een paartje gaan, fee
der gearmd. Blijkbaar .kwamen zij
van den goeden weg. Naar (lie rich
ting stapte Ik, dwars door paaltjes
en boomen heen en ja, d&ar moest ik
wezen. Tien minuten later was ik
thuis. En den volgenden dag ben ik
bij dagifoht naar do pÜek terugge
gaan. Fïdclio ik zeg je, 't was om te
huilen van onnoozelheïd: Inplaats van
rechtuit zooals ik meende Xe gaan,
was ik linksaf gel oops n, tusschen de
boomen in. Praat me van zelfvertrou
wen, van orienleoringsvermogen, van
den weg kennen: zoodra de lantarens
niet. branden, raken Svo aan den
dool". f
Hot Rijk en meer in 't bijzonder (le
af deeling telefoon houdt ons aange
naam bezig. Toen het de Haarlemsche
telefoon, had overgenomen, duurde
het zoowat anderhalf jaar vóórdat wc
oon gidsje kregen: in dien tusschen-
tijd konden we er naar raden, wie
zich als nieuwe abonnees bij de tele
foon opgegeven hadden. Ook kouden
we niet weten, wie voor hun aanslui
ting bedankten, 't Was onderhoudend
en hooiend un dc hoogste mate.
In April verscheen eindelijk het
nieuwe gidsje en nu in October zijn we
met een supplement gelukkig ge
maakt. Het begint mét een reeks nieu
we aansluitingen, waarloven slaav
B ij t e s c h r ij v e n. Uit zekere bron
verneem ik, dat inderdaad al de tele-i
foon abonné's bezig zijn. in hun Gids-'
Jte einden hiervan gemaakt® paden
zullen spoedig bedekt zijn met den
modder, dien honderden haastig loo-
pende voeten er op achterlaten en
geen regen, hoe herig ook, wascht
dien weg, terwijl de „eendenplan",
licht en poreus ais hij is, zichzelf bij
na echoon houdt en na een stortbui
er weer frisch en zindelijk uitziet".
Dianenland
Ge Toestand.
Nederland en de Entente.
(Officieel). Het ministerie van bui-
tenlandsche zaken deelt ons het vol
gende mede omtrent de Nederiand
sche maatregelen tot handhaving der
onzijdigheid, welke aan do Bntsche
regeering aanleiding gaven, do ver
zending van handels telegrammen
naar of vap Nederland via de Britsche
kabels stop te zetten.
De Britsche regeering erkent niet
den plicht dor Nederiandsche regee
ring, om onder bepaalde, na te noe
men voorwaarden toe te stemmen in
den doorvoer van Duitschland naar
België door Nederland van zand,
grint, steendag, enz., alsmede in den
doorvoer van metalen uit België naar
Duilschland, en elseht van haar, dat
zij dien doorvoer geheel zal verbie
den.
De zienswijze der Nederiandsche re
geering is gegrond op de volgende
overwegingen-
Artikel 7 van hel Landonzijdig-
heidsverdrag erkent voor de onzijdig®
landen de vrijheid van den doorvoer
van of naar ec-n oorlogvoerend land
toe te laten, daar het zelfs doorvoer
van krijgsbenoodigdheden voor reke
ning van een oorlogvoerend land vrij
laat.
Bovendien is de Nederiandsche re
geering krachtens de Rijnvaartakte
verplicht, de vrije vaart op den Rijn
cn de waterwegen, die dezen met Bel
gië verbinden, te eerbiedigen.
Naast do hierboven genoemde trac-
taatebepalingen staat liet voorschrift
van artikel 2 van het London z ij dig-
beidsverdrag, krachlens hetwelk een
onzijdige mogendheid niet mag loc-
laten, dal over haar grondgebied de
oorlogvoerenden doen doortrekken
troepen en convooien, munitie of
krijgsvoorraden.
Van den aanvang van den oorlog
af heeft de regocring nauwlettend
toegezien, dai elk krachtens artikel 2
ongeoorloofd vervoer werd belet. Zij
heeft zich bij de beoordeel ing der
vraag, of eenig vervoer onder dat ar
tikel viel. niet tevreden gesteld met
het weren van goederen, die zij we-
1 geus hun aard niet anders dan 'als
krijgsvoorraden kon beschouwen,
maar zij heeft bovendien tem aanzien
van alle goederen, waarvan list ver
moeden kon bestaan, dat zij voor oor-;
logsdoeleinden waren bedt eind, bin
nen de grenzen van het mogelijke
ondefrzocht, welke do ware 'bestem
ming daarvan was.
Voor wat in het bijzonder betreft
den doorvoer van zand, grint, steen
slag, enz. naar België, heeft de re-
georing met alle beschikbare middelen
getracht, zich de zekerheid te ver
schaffen, dat doze materialen niet als
krijgsvoorraden voor de Duitsche
strijdkrachten in Belgic dienen. Reeds
dadeiijk, toen de met het toezicht op
den doorvoer belaste ©verheden er op
wezen, dat de doorvoer van deze ma- i
terialen een buitengewoiieii omvang
had verkregen, heeft zij voor het too-
laten van verderen doorvoer als voor
waarde gesteld, dat bij iedere lading
een verklaring der bevoegde Duitsche
overheid zou worden gevoegd, ten be
wijze, dat he lading nic-t voor mili
taire doeleinden zou worden gebruikt.
Bovendien gaf zij tot tweo malen toe
(nl. in Augustus 1916 en in September j
1917) met goedvinden der Duitsche
regeering, aan twee Nederiandsche
genie-officieren de opdracht, om zich
iai België zelf te vergewissen van den
aard der werken, waarvoor dezer ma
terialen werden gebruikt.
Bij het in Augustus 1916 ingesteld
onderzoek kwamen do officieren tot
de bevinding, dat de hoeveelheden
zand, grint, steenslag enz., die wer
den gebezigd voor met-militaire wer
ken, nl. voor onderhoud, herstel en
verbetering van bestaande verkeers
wegen. benevens voor enkele werken
aan kaden en oeverbevestigmgen,
overeen .Remden met die, welke door
Nederland waren doorgevoerd.
Zekerheid, dat in den tijd, toon de
jo de nieuwe namen bij te schrijven,
daar we dezo voorschriften van liet
Rijk, evenals die van rantsoeneering
en distributie hebben op te volgen.
Er zijn er, die eten en drinken laten
staan om toch maar aan 't bevel van
bijschrijven te voldoen. Als te avond
of morgen een agc-nt van politie Uit
gezonden wordt, om onze boekjes na
te kijken, dan krijgen de lui, die er
niet netjes voor gezorgd hebben, al
licht een paar dagen hechtenis en
.moeten tot straf duizend maal echrij-
'vcn: „Als Staatsburger moet ik de.
bevelen van den telefoondienst netjes
opvolgen".
Behalve nieuwe aansluitingen staan
er ook weggenomen aansluitingen hi
en „wijzigingen". Hieronder zijn ook
wel fouten in de eerste lijst verbeterd,
maar 't woord wijzigingen staat beter,
'l lijkt net of er geen fouten gemaakt
zijn. Toch is de volgorde in dc alpha-
bclische namen slordig en gebrekkig
cn, 't spijt me hel te moeten zeggen,
in de nieuwe aansluitingen staan weer
nieuwe fouten. Zoo staat een bekende
stadgenoot, Co en rarwl vau Cuijk op
do K als van Ruijck. Als ik in zijn
plaats was vroeg ik mijn abonne
mentsgeld terug, want wie zijn naam
behoorlijk kent, zal hem op de K nooit
zoeken.
Twee tentoonstellingen in Haarlem
tegelijk van beeldende kunstenaars,
de eone van wijlen Ko Doncker en de
andere van Jan Kreunen. liet werk
van Ko bijzonder eigen, dat van Jan
nog wat sterk onder Duiischen in
vloed, gevolg van den rijd, dien hij
ik meen in "München heeft doorge
bracht. We moeten ze allebei gaan
zien, de eenc als weemoedige hulde
aan den braven, eenvoudigen kerel,
die Ko was en de andere tot aan
moediging van den vrijen kunstenaar,
die Jan kan worden
Er gaat oen verhaal van een van
de grappen van Ko. Het moot; zoo ge
beurd zijn. Charivurius had een vers
Nederiandsche regeering nog geen
verklaring nopens het gebruik der
materialen vorderde, deze niet voor
oorlogsdoeleinden waren gebezigd,
konden zij niet geven, doch aanwijzin
gen, dat de doorgevoerde materialen,
ook nadat die verklaringen worden
geèischl, voor oorlugsdoelemden wa
ren gebezigd, bestonden niet. Do om-
ung der ondernomen werken eu dus
ook van de hoeveelheden daarvoor
benoodigd materiaal, was liet gevolg
van het feit,, dat de wegen sedert den
aanvang van den oorlog siterk hadden
geleden, zooüat liet lierstel dikwijls
een geiiee-e hernieuwing werd, boven
dien werd op grpote sohaal de vroe
gere keibestrating door steenslag ver
vangen.
Daar dé receerine van» ineeninrs
was dat tenstevotee van de in 1916 ver
richtte werkzaamheden, do Belgische
verkeerswegen in den normalen toe
stand waren tenurcebracht gaf zii in
den loon van dit laar (1917) toen bleek,
dal noc steeds izroote .hoeveelheden
werden doorcevopnl aan do Duitsche-
rexocrine te kennen, dal doorvoer von
een a-rootere hoeveelheid dan als
noodzak©! iik voor onderhoud In vre
destijd en met inachtneminc van de
door de Duitsche overheid cevoUrde
methode van bestratïnc kan worden
beschouwd alleen dan als eeoorloofde
doorvoer zou hunnen worden aange
merkt. wanneer door een onderzoek
der Nederiandsche officieren zou ziin
vastecsteld of eer zoo ia. welke voor
raden bovendien noó benoodhid wa
re" voor bijzondere werken van niet-
militairen aard niet vaiilende onder
normaal onderhoud. De retoeerine
voccdo daaraan toe. dat zii na 15
j Augustus den doorvoer van zand.
eritil 8teenslaii enz. niet meer zou
kunnen toelaten dan voorzoover het
onderzoek der officieren zou bewijzen.
dat bovenbedoelde buitengewone vre-
deswerken noc den aanvoer van be-
Daaklc hoeveelheden esschteu. Dien
overeen komstitr werden na 15 Augus
tus ie Lohith «neen ladincen meer toe-
aalalen.
Daar het onderzoek der officieren
aantoonde dat ook de behoefte
materialen voor de bedoelde werken
reeds was eedekt door hetgeen tot 15
Auuustus lamm Lobitii was vervoerd,
stelde de reee^'iie vast. dat de door
voer verboden oieef."
Aantrezien evenwel in Ide winter
maanden het vervoer lanes de water
weeën dooriiseane en deraeliJke vrij
wel ontrioeeliik is. heeft de re er eer ine
©r ünteeeestemd. dat od den voet
van beteeen in 1916 was eescliiedt.
tusschen 15 September en 15 Novem
ber zouden worden doortrevoerd de
hoeveelheden noodle voor het nor
maal onderhoud van wecen in do eer
ste 3 maanden van 1918. Gu een nader
verzoek van Duitsdie ziide oui die
tijdruimte te verleneen eaf de Neder
iandsche reeeerinz een weigerend
antwoord.
Tusschen 15 November en 15 Maart
zal dus eeenerlei doorvoer voor nor
maal onderhoud van wecen. enz.
worden toecel aten.
De receerinc heeft zichzelf steeds
ten «trencse celiouden aan de door
haar in den aanvanc van den oorloc
kenbaar aemaakte zienswijze dan de
doorvoer van in het bezet ccbied door
ooric.ct-hande'dncen verkrecen goede
ren niet valt onder het handelsver
keer .dat voieens de Riinvaartakte
moet worden toecelalen. Goederen uit
Beleié liet zii dan ook ter doorvoe
ring naar Duilschland alleen toe.
wanneer zit vercezeid sdneen van een
verklurine van den bevoeeden Neder-
iandschen consulaliren ambtenaar,
dat zii niet waren cerecruireercl. De
ten aanzien van de reauisitie van me
talen in Belsie uilcevaardicdo veror-
denimren «raven haar in den Iood van
dit ianr aanleidine den consuls in
Balcië on te dracen eeen verklarin-
een meer daarvoor af te geven, daar
metalen in hot algemeen aLs gerequi-
reerd ziin te beschouwen. Het is ech
ter gebleken dat een uitzonderinir
moest worden gemaakt voor de meta
len afkomstig uit ertsen en metaalaf-
vul. die ter bewerking uit Duatsc hl and
rfanr België werden gezonden. Het uit
deze ertsen en metaalafval verkiezen
zuiver meitaai kon niet als gereaui-
reerd worden beschouwd en de recee-
rine zou tegen hare eigen regelen
hah delen wang eer zii daarvan den
doorvoer uit Bolcie lang» de Neder-
landsdhe waterwezen naar 'Duï isch-
iand verbood.
Sedert geruimen tijd heeft de Brit
sche regeering doen blijken) dat zij
i zich op een geheel] ander standpunt
stelt, bij de beoordeeling der vraag,
of een relaas in próza gegeven over
de namen van Nederiandsche munt
stukken in bargoensch. II eitje be-
toekent kwartje, spie beduidt c- nt
en zoo voort. Op zekeren avond komt
Ko bi de Kroon en vindt 'daar Gha-
rivarius met een paar kennissen aan
de leestafel. Na de begroeting zegt
hij: „ik heb met plezier dat sttik van
je over die bargoensche termen gele
zen, maar weet je nu ook wat een
Iommetje is?*'
„Lammetje?" herhaalt Charivarius,
nog vol van de herinnering aan rijn
bargocnsch, „neon, dat weet ik niet!"
„Weet je dat niet?' vxaagt Ko, vol
gehuichelde verbazing. „Weet je
heusch niet wat een lammetje is? Een
lammetje is een klein schaapje!"
Het gezelschap aan de. leestafel
moet omgevallen zijn van X lachen
over liet goedige grapje, waar Chari
varius, valstrik en grafkuil van zoo
veel en van zooveel onwillekeurige
aardigheden dezen keer zelf zoo volop
inliep.
Als we "t dezen winter kotfd heb
ben cn soms geen brandstof om ons
to warmen, maar wel geld in den
zak ('t kan gebeuren) dan moeten we
maai' naar den Schouwburg gaan.
En mocht daar de verwarming even
eens te kort schieten (ook dat is mo
gelijk) dan moeten we cols maar warm
3pplaudisseeren. En als 't nie: mooi
isja, dan worden we nied warm,
want teekenen van afkeuring geven
is verboden, niet door don burge
meester of den heer van Gasteren,
maar door de wetten van de welle
vendheid. Gek toch, dat we wel moe
ien goedkeuren, ma.xr niet afkeuren.
Bernard Canter, die bij ha»u 50-jarig
bestaan den pyramldalen onzin wil
brandmerken dat het Nedcriandsch
Tooneel een Engelsch stuk opvoert,
wordt door suppoosten op hel tooncel
gehaald. Ats in den schouwburg aan
don Jansweg oen bezoeker don moed
lmd een ioei ijk, slécht gespoeld stuk
Onze Lachiioek
WBDERZUDSCfl VERWIJT.
Mijnheer is erg uit zijn humeur
hij houdt zijn wettige echtgenoote een
papier ondeT den neus.
Zie nu eene dez.; rekening, voegt
hij haar vinnig toe achttien gulden
ai ééne maand voor odeur alleen
om geuren te verspreiden, die c<in
oogetüblik aangenaam aandoen en
dan verdwijnen voor goed!
Ja, ls het antwoord en waar
mee men ternauwernood den verruk-
kei-ijken geur van jouw dertig gulden
havana's per maand verdrijft.
BIJ DE KEURING VOOR DE
MILITIE.
Officier van gezondheidHeb Jij
een of ander gebrek?
Ja, een spraakgebrek.
Geeft niet. De soldaat moet r.ijn
mond houden.
welke doorvoer een onzijdige regee
ring ov©r haar grondgebied kan toe
laten. Zij is von oordeel, dat op grond
van atgemeene beginselen van onzij
digheid de Nederiandsche regeering
geen doorvoer hoegenaamd van
Duilschland naar België of in omge
keerde richting mag toelaten, omdat
zoowel in Dutischtand ais tn Belgi" da
„Duitsche overheden de macht hebben
over het doorgevoerde te beschikken.
1 Zij meent, dat, als militaire voorraden
moeten worden beschouwd alle goede
ren, wélke, zij 'het slechts middellijk,
ten behoeve van het Duitsche leger
kunnen 6treteken, zooals metalen,
metaalertsen en steenkolen, die Im
mers kunnen worden gebezigd voor
de mumtiebereding. Ten slotte ts zij
van oordeel, dat het een bevoorrech
ting van Ouitschlend is, wanneer de
doorvoer van goederen over Neder-
landsoh grondgebied wordt toegeio.'en,
omdat, indien zuiks niet geschiedde,
de Duitsche verkeerswegen zwaarder
belast zouden worden.
De Nederiandsche regeering heeft,
daartegenover opgemerkt, dat, waar
de Tweede Vredesconferentie,juist om
verscfhil van gevoelen tusschen de
oorlogvoerenden en onzijdigen te
voorkomen,nadrukkelijk heeft be
paald, welken doorvoer de onzijdigen
wèl en wolken zij niet mogen toela
ten, het een onzijdige regeering niet
vrijstaat van die bepaling ef te wij
ken. Het Is duidelijk, dat de omstan
digheid, dat de distributie van ver
scheidene handelswaren zoowel in
DuitschJand afls in Begië in handen
van Duitsche overheden is, aan de
handelswaren niet het karakter van
krijgsvoorraden in den zin van arti
kel 2 van het landsonzijdigheidsver
drag verleent. Evenmin ka.n worden
toegegeven, dat de in dat artikel gebe
zigde benaming krijgsvoorraden toe
passelijk is op goederen, die, zéoale
metalen, nieta'aiertsen en steenkolen,
niet hebooren tot de voorraden, waar.
van zich een leger bedient.
Ten slotte iijdt het geen twijfel, dal
van het oogenblik af, dat voor de Ne
deriandsche regeering vaststaat, dat
zij ingevolge de Rijnvaartakte den
doorvoer moet toeHaten, de omstandig
heid, dat tengevolge van het vervoer
door Nederland de LUrilsche verkeeI's-
wegen rair.der zwaar ból ast worden,
Buiten beschouwing blijft Het zou
trouwens met de onpartijdigheid, die
het kenmerk der onzijdigheid is. in
strijd zijn. een geoor'oofden doorvoer
te verbieden, teneinde een oorlogvoe
rende te noodzaken zijn verkeerswe
gen zwaarder te belastert.
Tegenover de door de Britsche re
geering geuite zienswijze, dat de door
de westen in België gebezigde mate
rialen moeten worden beschouwd als
voor militaire doeleinden bestemd',
stelt rle Nederiandsche regeering het
feit. dat, ad zijn goeclo verkeerswegen
voor een leger van groot belang. <!ie
wegen ook in een bezet land hun na
tuurlijk karakter van vredeswerken
behouden.
Bovendien verplicht artikel 43 van
het Land oorlogsreglement den mili
tairen bezetter om in hel bezette ge
bied de openbare orde en het open
bare leven zooveel mogelijk te her
stellen en te verzekeren cn het zou in
strijd zijn met de onzijdigheid hem
daarin tc belemmeren.
Aan de wensch der Britsche regce-
ritlg orn den doorvoer van zand, grint
en steenslag naar België te verhin
deren, zode Nederiandsche regee
ring slechts kunmeu voldoen, wan
neer de Britsche regeering haar aan
toont dai. in strijd met de verklarin
gen der Duitsche overheden en de be
vindingen der Nederiandsche officie
ren, de doorgevoerde materialen voor
ooriogswe-rken worden gebezigd.
Aan Hr. Ms. gezant te Londen is
uil te fluiten, dan zou op een draf
een agent van politie van den bock
van (le Parklaan worden gercxiui-
reerd om hem de zaal -uit te zetten.
Toen het applaudisseeren gewoon
te werd (de Romeinen deden het al)
mocht lang niet iedereen daaraan
deelnemen. Later kwam in de Parij-
sche schouwburgen de betaalde c 1 a-
q u e een georganiseerde troep, over
de verschillende rangen van den
schouwburg verdeeld, die bij bepaalde
passages op een sein van den aan
voerder in de handen ging klajipcn.
De directie betaalde die toen onont
beerlijke hulp, soms ook wel de senrij-
ver, vooral wanneer deze vreesde
voor kabaal van zijn vijanden.
Dat alles is tegenwoordig voorbij.
De claque bestaat nog wel, maar zo
wordt 'niet meer betaald: het heolo
publiek maakt er deel van uit. Zou
onbenullig kan een stuk niet wezen,
zoo onverschillig niet het 6pel, of na
eik bedrijf, wanneer hert gordijn z.r.kj,
klappen we gedwee, bij reflexbewe
ging. Het doek valt, dus moert er ge
applaudisseerd worden. Dan gaat 't
weer open en staan 5e acteurs in
deemoedig-danlvbare houding op den
achtergrond. Vinden wij, publiek, één
keer voldoende, maar haalt de too-
n eel knecht voor de tweede maal het
gordijn open, dan klappen we, al hoeft
de voorstelling ons doodelijk ver
veeld, opnieuw, zoo'n beetje«uit vnl-
sche schaamte tegenover de act Airs.
dip op dat applaus rekenen.
Ach wat zijn we toch laf en flauw
en onoprecht in eikaars gezelschap.
Als er goedkeuring mag wezen, waar
om dan geen afkeuring en wanncei
we to beschaafd zijn om te fluiten,
waarom zwijgen wc don niet, al»
we iets teel ijk vinden?
FIDELIO.
