Gasrantsoen Heemstede 35© Jaargang No. 1C567 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. WOENSDAG 7 NOVEMBER 1917 Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten Jiet Arrondissement Haarlem in dit blad Is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA, WarmoeSStraat 76-78, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. De Verxekeriog der (per week) geabonneerde© wordt gewaarborgd door „The Ccean" Rokin 151. Amsterdam. ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent govestigd ADVERTENTIEN: Van 1 5 regel9 tl.—iedere regel meer £0 Cts. Reclames 30 Cis. per regel, lijdelijke is (kom der gemeente) f 1.75. Franco per post door Nederland f2.12®. Afzonderlijke nummers 10.15. Geïllustr. j oorlogsioealag 20 p.ocent. Bij abonnement aauzioniijk rat a'.. Tiensluivers-auvertentsén van raag es Aante». Zondagsblad, voor Haarlem 10.45. Geïllustr. Zondagsblad voor de omstreken en franco per post f 0.52». van 1—5 regels 50 Cts. per plaatsing, elke regel meer 12!/s Cts. a contant. Buiten bet Arrondissement dubbele prijs Uitgave der N. V. Lourens Coster, Directeur J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3082 Directie en Administratie: Groote Houtstraat 93. Teletoonn. der Redactie 600 en der Administratie 724 DIT NUMMER BESTAAT UIT ZES BLADZIJDEN. EERSTE BLAD. burgemeester en Wethouders deelen mede dat de hoeveelheid gas voor bijkokon welke boven de 10 M" voor het gezin wordt toegestaan, in afwijking van de ge zonden circulaire, ook voor de maand November is vastgesteld op 3 Vv5 voor eiken persoon waaruit hef gezin bestaat. Dit geldt niet voor degenen die een rantsoen hebben ontvangen voor een gasfornuis; voor dezen bedraagt de genoemde hoeveelheid derhalve 2 Al1 per persoon waaruit het gezin bestaat. De maand November loopt voor eiken gasvërbnnker van de meter- opname in November tot de meter opname in December. verstrekking van goehkoops Melk. De Directeur van het Gemeente lijk Levensmiddelenbureau te Haar lem brengt ter kennis dat aanvraag formulieren tot het betrekken van goedkoope melk tot nader aan kondiging dagelijks (uitgezonderd Zaterdags) aan zijn bureau ver krijgbaar zijn van des namiddags 1 tot 4'/a uur. Bij de aanvrage moet worden overlegd a. voor zieken en zwakken, eene verklaring van den huisdokter, welke door den dokter in ge sloten enveloppe aan belang hebbende zal worden overhan digd b. voor kinderen beneden den leeftijd van zes jaren, die op melkvoeding zijn aangewezen een bewijs van inschrijving uit het bevolkings-register, welk bu reau dagelijks is geopend van 9—2 uur. De volledig ingevulde aanvraag formulieren kunnen aan zijn bureau worden ingeleverd (bus No. 3). Zij moeten met de verklaring van den dokter of het bewijs van inschrijving uit het Bevolkings register zijn gesloten, in de daar voor bij het aanvraag-formulier af te geven enveloppe, geadresseerd aan de Commissie tot verstrekking van goedkoope melk. Aanvraag-tormulieren, welke nag niet aan de Commissie werden aangebeden, worden beschouwd, ais te zijn vervallen. AGENDA DONDERDAG 8 NOVEMBER. Schouwburg, Janswog: N. V. Het Tooncel: „De Koningin van de lucht Soc etait Veueeingang1: FDullebroeck- avond. Schouwburg De Kroon, Smedeetraat Biosc. voorstelling. i inema-Paluce. Gr. Houtstraat Biosc voorstelling. Voollo-Theater. Bartel iorisstiaat: Biosc. voorstelline. Schoten: Gemeenteraad, 1 S/4 uur. OM ONS HEEN No 2390 De üaestir van den Scherpen Zwaarte. Dc Meester van den scherpen uw aarde! Dm is de beul. Wij vinden hein door de eeuwen heen in onze geechiedboeken, Als die- naai- van den Ridder, die zeif de justitie in zijn gebied uitoefent, later als ambtenaar m dienst van stad 'of gewest, weer later als Staatsdienaar en m onze v crbeexling is hij een groote. woeste hoera, met verwarde haren onder den zwarten hoofdkap, met bloed beloopen oogen, de Hercu les-gestalte in zwart of rood gekleed, leunende op zijn bijl of zwaard. Tal van afbeeldingen zijn van hem be waard in oude boeken: boven op hot schavot, naast den geknielden boosdoe ner, omringd door 'u bevende, maar nieuwsgierige menigte, of griezeli ger nog bi de folterkamer, uit de periode der sombere Middeleeuwen, toen met quaestuur of scherpe onder vraging, een glimp van recht en rechtvaardigheid gegeven werd aan het ontwringen van „de wamm-id aan ec-n ongel indagen verdachte, ctic •zeker vaak wel schuldig zal zijn ge weest, maar die stellig ook dikwijls veel meer erkende dan hij gedaan had, om maar ontslagen te raken, van de uitgezochte pijnigingen, waar naast hot definitieve doodvonnis een verlossing was. Het moeten immers sterke, dus zeldzame naturen geweest zijn, die weerstand boden aan schroe ven, die hun duimen verbrijzelden aan hamers die hun gewrichten stuk sloegen, aan het water, dat hun bij llteiw in dc keel werd gegoten of aan de laarzen met gesmolten was, waar in hun de beenen werden gewrongen. Eu men ooquetteerde in die dagen nog niet onderscheid van doodstraf. Galg en rad waren onteer end, het. zwaard en de bijl waren, bij wijze van genade, toegestaan aan de groo- ten on aanzienlijken, de politieke misdadigers of. samenzweerders. Naderhand, wanneer een krankzin nig geworden revelatie haast heeft om met vroegere vijanden af te reke nen. vindt Dr. Guillotin het tussclien stijlen glijdende mes uit, dat zijn naam heeft behouden. De beul wordt ambachtsman, in onzen tijd wordt hij zelfs electricLen, want over den M- lantischan Oceaan moet hü knoppen bedienen, waarmee hij oen doodel ij ken stroom zendt door het lichaam van den veroordeelde. Is het wonder, dat er een atmos feer van gelieimzinniglieid hangt over de persoon van den beul? Ofschoon hij staatsdienaar is, in vroeger eeuwen ala onmisbaar wapen in de straffende hand van vrouwe Justitie, wordt lïeschouwd, leeft hij toch naast de maatschappij, in eenzaamheid, veracht misschien niet, maar toch geschuwd. Soms verschijnt hij gemas kerd op 't schavot. Menschen die we ten waar hij huist, gaan bij avond, haastig pn schichtig omziende, zijn weaving voorbij. Er is nu veel veranderd. De beul is een burgerheer geworden, die zijn narelig werk niet meer doet in 't open baar, maar op de binnenplaats van de gevangenis. Bij ons en in menig ander beschaafd land beslaat hij niet meer, wij hebben den gansolien alte- ILgen catalogus van lijfstraf Hen: pijni gen, brandmerken, geeselen, hangen, radii ralien,. onthoofden verscheurd en geworpen in de pruliemand van verouderde opvattingen en inzichten. E>at is een vooruitgang geweest. Maal laat ons daarop niet te ittcotsch we zen. Onze rechtspleging kent nu nog maar één soort van bestraffing, de opsluiting in eenzaamheid, die op haan- beurt met verwondering -zal worden nagekeken. Mettertijd zal terwijl de maatschappij beschermd blijft tegen uitspattingen, de per soon van den misdadiger be ter in 't oog gehouden, getracht wor den hem afzonderlijk tot een nuttig lid der samenleving te maken. Dat zal moeilijker zijn, dan over de mas sa één zelfde straf uit te spreken, maar het zal meer vruchten opleveren En dan zal tevens langzamerhand verdwijnen de verachting voor den boosdoener, die nu op hein neerkomt en hem even zeker brandmerkt als vroeger liet gloeiende ijzer van den beul op zijn schouder. De hoer C. J. Gomiet, die zich door liet klimmen den- jaren don werklust niet ontnemen laat, heeft onder den titel, dien ik boven dit artikeltje plaatste, een bijdrage geleverd tot de geschiedenis der lijfstraffelijke rechtspleging ie Haarlem, welke door de voreeniging „Haerlein" is uit gegeven. Het boekje is twee en een half val druks en bevat zes afbeeldin gen. Drie daarvan verteonen d© fol ter- en moordwerktuigen in het Frans Hals-Museum, een andere stelt het „Galgenveld' voor, de vijfde is een kopie van de rekening van een Haar- lemsch scherprechter en do laatste stelt voor hel verbranden van een fa meus libel. Want de lijfstraffelijke rechtspleging, hoe gruwelijk ook in onze oogen hud ook liaar komischen kant. Als de justitie den misdadiger zelf niet f© pakken kon krijgen (wat bij liet gebrek aan samenwerking tusschen steden en provinciën nog al eens voorkwam) dan liet zij plechtig op 't schavot zijn beeltenis of, zoo hij verkeerd© boeken uitgegeven had, zijn geschriften ten aanscliouwe van de menigte op het schavot verbranden. De lieer Gonnet begint met de me- dedeehng, dat de scherprechter van de Graven van Holland t© Haarlem woonde. Er was nog al eens wat voor den man te doen. Eenige voorbeelden worden opgenoemd: pijnigen, geese len. de hand afzetten, met één oor aan de kaak spijkeren en dergelijke meer. natuurlijk tegen betaling in gold, maar ook wel met „Rijnschen wijn Geliefd was de heul ook toen al niet: m 1522 werd er ©en, van wien de toeschouwers vonden dat hij zijn werk Kwalijk deed, ernstig mishan deld; naderhand sloeg zekere Willem Boelema hem zelfs in zijn woning dood. Tot 1524 moet de ge vanger us in de Barte 1 j li risatraat zijn geweest, daarna wei-den misdadigers opgesloten in de St. Janspoort, ter hoogt© van de Ridderstraat en Korte Jansstraat, waar ook de pijnbank stond; later werd weer een huis in de Barteljoris- straat tot gevangenis ingericht, (van d© Groote Markt komende aan de rechte* hand). Toen werd in de Zijl straat een gevangenis gebouwd, boven eu onder den grond, maar tien jaar later trok men liet bovengi ondschc gedeelte alweer bij het Raadhuis. Recht word gesproken in lie: voor- portaal van het Raadhuis, dat „de Vierschaar" heette. „Gevangenisstraf zoo lezen wij, „kende men in dien tijd niet. Een kwaaddoener- ward gevangen gezet, totdat zijn vonnis was opgemaakt, maai dan was zijn inkerkering ten einde. De straffen bee tonden nog al veel in boeten in natura, verbanning en voor eenigaans belangrijke mis drijven in doodstraf of tuchtiging aan den Lijve. Er werd, om maar iets te noemen, gegeeseld, gebrandmerkt, aan meineedigen de toppen der vin gers afgeslagen eri naar liet schijnt is daar in de 17de eeuw als gewone doodstraf de galg bijgekomen. De lij ken der gehangene» werden niet be graven, maar op een rad gelegd en zoo gebracht naar het GsJgeveld aan het Zuider Buiten Spaanne, op den zuiderhoek van de Gasthuis- of Craye- nestevaart, waar ze aan eene galg werden opgehangen voor aas van do vogelen des hemels". Vorder verhaalt de schrijver, dat het bij execution nog al eens ruw en ongeregeld toeging; de ronddolende leegloopers drongen op het schavot, liepen den beul in den weg en maak ten hem zijn werk moeilijk, zoodat hot Hof van Holland daartegen maat regelen nemen moest. Een van de merkwaardigste blad zijden uit het boekje is zeker wed do kopie van de rekening van Hermanvis de Vogel, scheep rechter te Haarlem, en gedateerd van 1712., ten bedrag© van f 276.— Daarop vinden we deze posten: oen onthoofd f 6.voor 't swaard f 3.—, voor de doek f 3. voor T kisten f 3.een gewurgd f 6.afgenomen en gekist f 3. een geradbraakt 9 slagen, 3 gulden per slag f 27.—, voor 't wurgen f 6. afgenomen en buiten gebracht f 9.—. Een rekening om van te rillen. Maar genoeg, de belangstellenden moeten 't overige wetenswaardige zelf maar naslaan in liet boekje, dat bij den boekhandel te krijgen is en voor de leden dor vereeniging Haerlean bij de uitir evers. J. C. P. Stadsnieuws DE DERTIENDUIZEND VOORBIJt In het begin van do vorige week hingen wij in onze 'Jij dJi.ngzaa.1 een re clame op met de mededeeilinig, dat het aantal abonnós van Haarlem's Dag blad thans bedroeg 12994, zoodat aan de 13000 nog 6 ontbraken- Wij deden daarbij de vraag: „Bezoeker van de Tij ding zaal, wilt gij tot dóe 6 behoo- ren?" Sedortt dien tijd is on© aantal be talende a.bonnég niet met 6, maar met 59 toegenomen, zoodat wij tihans de 13000 verre hebben overschre den en koers zetten naar een nieuw lOOOtai. Tijdingxael van Haarlem's Dagblad. In verband met de voorbereiding van de foto-tentoonstelling, die de Bloemendaalsch© Amateurfotografen- club op onze uitnood ig;ng organisten- de in onze Tijdingzaal, Groote Hout straat 93, zal Donderdag de Tijding zaal gesloten zijn. De tentoonstelling belooft veel succès te zullen nebben. Er zijn 100 inzendingen, waaronder 1 zeer fraai foto-werk. BLOEMBOLLENCULTUUR. hl 't Orgaan van de algemeen© vereeni- ging voor Bloemboiltncultuuv deelt 't Hoofdbestuur mede, dat vaii den hear W. H. de Graaff te Leiden, door de afdeeling Haarlem candidaat gesteld voor het lidmaatschap van het Hoofbestuur, bericht ia ontvan gen, dat hij thans geen candidatuur wensoht te aanvaarden. DE MIDDENSTANDS KEUKEN Naar aanle.ding van vragen, welke het bestuur der Middenstands keuken bereiken betreffende do bestemming der gelden, wanneer de vereemging ophoudt te bestaan, verzoekt hot be stuur van genoemde keuken ons mede te deelen, dat bij eventueel© li quidatie dor voreeniging uat de nog in kas zijnde golden eerst het waar borgfonds wordit terugbetaald. Blijft er daarna nog een zeker bedrag over dan wordt dit ponds-pondsgewijze over hen, dae dan nog lid der ver eemging zijn. verdeeld. Dit geschiedt evenwei niet ronder dat die algemeen© vergadering daarover is gehoord. DIEFSTAL» Ten oadoele van deot heet- R.> wonende EerKtjetep<tr<rv straait is uit liet gebouw van de SL Jozcpligeaeilcmvereenigiaig in de Jans straat een jas ontvreemd. KOiPERDIEFSTALLEN. 't Wordt in de laatste dagen bar met alien-led koperdiefstallen. In den nacht van Maandag op Dinsdag is van een per ceel in de Jorctensstraat 't koperen slot van de voordeur weggenomen. Verder is Dinsdagavond van een perceel aan den Dreef oen koperen stoepleuning gestolen. Muziek. TWEEDE BACUCO N-CEllT. De bezoekers van dc- Bachconcerton hebben niet te klagen over gebrek aan afwisseling wat betreft de samenstel ling der programma aWerden den vo rig -n keer eenige gemoederen hevig geschokt door de uitvoering van ©ene Mftbkavoomporf 'ie, thonp kou- 1 den zij weer tot rust komen dooi- de wedergave van eene Beethoven-sym- phoaiia Blijkbaar is eene Liszt-vertolkuig ook al niet. in slaat, te doen breken met de berucht geworden gewoonte, onmiddielijk nA liet slotaocoord or kest en leider den rug toe te keer en. Men zou eens kunnen probeenen, voor welken componist hot publiek zijne gewoonte zou vvtiileei prijsgeven; bij deze proefneming zouden wij mis schien kans hebben, op de concerten d'Or Bachvei-cmgiiig ook eens Bach te liooren. Liszt heeft het schijnbaar bij oen deel van de toehoorders danig ver korven, want onmdxldalijk nA hot concert vonden velen bot noodzake lijk de zaal te verlaten. Was dit een protest began Liszt's muze? Maar don had men ongelijk; men' had dan óok dienen te luisteren nanj; Leg Préludes om vervolgans lot de obnclus© te komen, dat doze laat ste Compositie oneindig veel beter is dan het piano-concert. Of waren zij, die li oengingen, de genen die een oonoert bezoeken, ndiet om. te lioorc-n,.dooh om te aten. Hel klinkt ongelooflijk, maai' ik ben over tuigd, dat er concorUiezoekea-s zijn, dte hunne waardeering aim eten naar hetgeen zij zien, op hei podium en in de zaal. Het zou dn® kunnen zijn: (ik waag de veronderstel ling) men had Mevrouw Schapima zien speten; men had het orkest, zien speten; waarom tem tweeden male hot orkest zien speten? Hoe het zij Les Preludes is be langrijker dan het Piano-oanoert. Bei de werken wordion schitterend weer gegeven. Trouwens, de gehoede avond stond in het. teeken van het virtuozeiir dom. Het laatste werk van het pro gramma werd virtuoos gRsspuekl; Mevrouw SchapJxa is con© virtuoze die h are wedergade moet zoeken; ook Beethoven's zevende werd virtuoos gespeeld; maar daarover later. Liszt's Concert is geschreven als virtuozenwerk, De thema's zijn on belangrijk, de verwerking onbedui dend. D© instrumentatie is werkelijk zeer traai. Daardoor zal het work menigeen hekoren; bijkans elk in strument krijgt van eolotrekjes zijn deel: viool clarinet, triangel enz. Het pianistisch deel is eene qpeen- siapeling van niets ontziende moei lijkheden en, het moot een© Vera Schapira zijn, om het genietbaar te maken. Behoeft liet nog vermelding dat het wederoptreden hoer van deze geweldi ge, geene moeilijkheden-kennende pianiste, een triomf voor haai' werd? Zooals reeds werd opgemerkt, ge noot Beethoven'© zevende, dSt Ba- chanaal van rhvtme, ook eene virtu ose vertolking. Een van de zoor schoon© momenten in deze symphonic was de - overgang van het Poco sostcnuto naar liet vi vace. hier werd eene üjne klank- wedde te voorschijn getooverd, waar van Mengelberg zoo good het geheim kent. Uit ©en oogpunt van preaicse af werking en tot in het uiterste door gevoerde duidelijkheid wae de uit voering der symphonie een juweel. Maar juist door deze misse toen te sterk gecultiveerde factoren kroeg de vertolking iets te veel berekend heid. De lichteffecten werden te fel neergeworpen. De finale geeft, mot bruuske ac centen verklankt, liclaanleiding tot uiting van eene brutaliteit. De feest vreugde in dit klankenfestijn leek mij bij deze uitvoering dan ook ee- nigszin» op eene vrooüjkhe&d op commando. Het is echter Verklaart)aar, dat, bij voortdurend rafhneeren xtui jeeue composi' e. de wetenscliappellj- ke virtuasite i box-en intuitive over gave komt. In eik geval wee hek een genot, Bcctl lox^esi's onsterflijk opu& zoo vlekkeloos weer eens te mogen hoo- ren, ©en genot, waarvoor aan het or kest. en zijn loicker aller dank toe komt. He: tweede Bachconcert zal ze- kor wel behooren tot dio, wcéke Dij het publiek de aangenaamst© harin- noi'ingien laten. LOUIS ROBERT. PERSOlNAiLIA. Ingesteld Is een commdseie van advies voor <ie geneesmiddelenvoor ziening. In deze commissi© ia o.a. ale ltd benöeand onze oud-stadganoot dr. J. W. Jenny VVeyennan, lid van don Gon'.ralen G«ondbcidsraad te UtreohJ. Uit de Omstreken HALFWEG D{ sinking der «hippetrB aan <te Su k-1 fabriek s geëindigd. De schappers hc-bben het voorstel der* direct:© tcri slotte aan vaard, zijnde f 0.30 v©rhcH)gujg vrachtloon por iaat. Zij eischten f 1 verhooging. Do zandbakken blijven ook ui de vaart, doch de orhejaui wor de» hij voorrang gelos'.. Alle zijn de Meer ingevaren. Pers-Overzicht EEN LEEMTE IN DF GRONDW ET In zijn tweede artikel in „Jong Holland'' van 't eerste maakten wij onlangs melding ontwerpt Jbr. mr F. W. van S'yrum de volgende regeling voor liet geval in ons land, evenals thans ui België, Koning en parlement gescholden zouden worden: „In de Grondwet ware te bepsten dat, wanneer LOji gevolge- van een in getreden oorlogstoestand. bozotting; van 't land of een deeJ daarvan door vreemde macliten, of andere buiten gewone omstandigheden, het oiimo- gelijik is de wetgovende raacJit uit te oefenen op de wijze, bedoeld bij ar tikel 109 dei' Grondwet, zij. zal wor de» uitgeoefend door den Koning en eene Commissie- nit de bedde Kamers der Statcn-Genoraal op >d« wijze bij de wet te bepalen. Dij eone deigelijke'rc-ducti© gaan wij uit van het standpunt, dat het contraseign van de verantwoordelijk© ministère met zal mogen ontbroken; dat in ieder geval de bepaling van artikel 64 der Grondwet (de Koning Js onsdhemdbuAr; :de mmlv-iera 'zijn verantwoordelijk) ongeschonden ge handhaafd blijft. Des geraden, oor- dealende zou men in hoi te ontwerpen grondwetsartikel naar artikel 54 kun nen var wijzen. Wat hot hoorori van don Raad van Stal© betreft (zie artikel 75 der Grond wet) zou kunnen, worden bepaald, dat zulte zoo mogelijk zal plaats vin den; of wel, dat het eerste lid van arlikol 75 ton deze buiten toepassing t/ijft, zoodat dan overblijft de bepa ling van 't derde lid, dat de Koning den Raad van State hoort, over alle zakenwaarin hij dat noodig oor deelt. Tot zooyor over liet Grondwetsarti kel. Thans een enkel woord over de t© ontwerpen wet tot uitvoering daar van. De Commissi© zou kunne-» beslaan uit 18 leden waarvan zes te benoe men uit en door de Eerste Kamer, en twaalf uit on door de Tweede Kamér, terwijl voor ieder lid twee plaatsver vangers wordon benoemd. Zij zouden kunnen worden benoemd voor den duur ©ener zitting van de Staten-Ge neraal, met dien verstande dat de Commissie permanent wordt, zoodra d© toestand bij de Grondwet bedoeld la ingetreden, tot tijd eai wijle de wet gevend© Macht weder op de gewone wijze kan jvórden uitgeoefend, als wannéér eene nieuwe Commissie wordt benoemd. Onze bedoeling zou dus niet zijn, dat eerst tot de benoeming werd over gegaan, wanneer de nood aan den man komt, doch dat di© Commissie ook in normale tijden steeds zou be staan, ook al zou zij geen werk heb ben t© verrichten. Door de benoeming van een dubbel aantal plaatsvervangers mag men aannemen, da; het steed.- mogelijk zal zijn in tijd van nood d© Commis si© bijeen te roepen. In de wet zal de werkwijze van da Commissie moeten worden aangege ven, doch die kan op zeer eenvoudige wijze plaats vinden. Alle noodelooze omhaal moet worden vermeden, er moet naar gestreefd worden, dat met voortvarendheid gehandeld zal kun nen worden. Het zou ons te ver voe ren til dat opzicht in détails te. tre den; trouwens hoofdbedoeling is om in het kor; aan te geven, op welke wijze eene regeling tot stand ware te brengen. Wij blijven er op aandrin gen, dat d© aangelegenheid thans ter hand worde genomen nu de gelegen heid daarvoor bestaat en mem zie niet op tegen de bezwaren eener groiid- wetsherzicnln g". POSTKANTOOR TE HAARLEM. Lijst van onbestelbare brieven em briafwaarten, waarvan de afzenders onbekend zijn. Terugontvangen in de 2de helft der maand October 1917. Brieven (binnenland! F. N. L, Abereon, A er denhout. Akkerman, Haarlem. Bluis, Zand voort, Boes, Westerdiep. W. J de Bordes, Aerden- hout. A. den Brink, Den Brink. A. den Brink, allen te Schoten. Burge meester, B Cats, Cochius, Controleur plaatse!, belasting, allen te Haarlem. Directeur Gasfabriek. Veerj>o!der. Di recteur geen. gasbedrijf. 4 stifes Haar lem's Dagblad, allen te Haarlem. En sign Henlg, Den Kaag. J van logen, Bloemend aal. J. W. T. van In gen, Bloemendaal. Jager, Amsterdam. Jan sen Kok, Amsterdam, v. d. Meije, Zandvoort L. J- Meijer. .Amersfoort. W. v. Merle, Heemstede Hugo Mul ler, BJoemendaal. H. D. R. v. Peskl, Haarlem. D. H Poortermans, Haar lem. Ditrlbutie suiker kantoor. Am sterdam Rijkswerkinrichting. Veen- huizen. M. N. R. Schouten, Amster dam. A. Schrander gei). Hen kerk,1 Haarlem M E Sdiulju-ami. Amster dam. 3936 Stadsnieuwe, Stads-Esitie ',2 stuks.E. E. Stoei, alen te H.»a*- kin. Jeantje Thijs?»Amsterdam, v. Til, Hillegom. ToewijzingscommL- sie voor benzine, 's-Hage. VeiJr evvn. Haaiiem.Haarlem. H. A. Verleemlt, Utrecht. 0587 H. Dagblad. Haarb m 14284 boekh. Dingier. Bevvrw :'x. Briefkaarten: A. r - Aamoene, Haarlem. II.. Bleijswijk. Bussum. Th. Cardoso, Amsterdaiu. D. Cohen, Amsterdam, v. d Di ift, Kaiu- pen. w. van Dijk. Amsterdnui. Mcj. Figee, Haarlem. A. Franse. Amster dam. B. Groot, And ijk. L. Heibtee.-ii, Haarlem. C.' H. Hellings, den Haag. A. Helman, Amsterdam. C. Jan»:- 2 stuks). Halfweg. J. Jansen. Vb:- kert. J. de Jong, Amsterdam. J .Toos ten, Maarsen. AU de Vriee, Lelde;: L. Klaigkit, Groningen. H. v. Kretscli- mar. Amsterdam. J. Liesker, Haar- leni. G. J. de Louweren. Amsterdani. H. Prinsen, 'e-Hage. Mina Roo'ing, Assen. J. Scheer, Bloemend aal, C. Schomakers, Amsterdam. Tinv Si Heemstede. L. Steeman, Vlasakker*. G. Vaetenbouw, Amsterdam. C- Vc-i'- man, Arrihem. H. v. d. Vlerk. Haar lem. P. H. v. Vliet (2 stuks; Amster dam. S. P. Vo?se Koelofèrendsvepti J. Vr ene goor, Haarlem. 8 Briefkaarten zonder adres. No t a. Aanbevolen word: 'irt hei adres van den afzender oj» de stukken te vermeiden, opdat deze bi] onbeetelbaarheid kunnen worden te ruggegeven. Voorts ie het gewensc-bt alle per post te verzeilden ©tukken steeds van een volledig adre? straatnaam en huisnummer te voorzien. DE OORLOG PRESIDENT WILSON'S OORLOGS DOEL. Een medewerker aan de „Daily Qiiaunicle" zegt; „Mr. Winsten Churchill niei dc Engolsche staatsman, maar de Aiu-'- rikaansche romancier is den At- lajitischen Oceaan overgestoken om een studie te maken van don oorlog. Hij bezocht Engeland en gaa: nu naar Frankrijk. Hij is ©en vriend van President Wilson en men merkt na- hij hem bescnouwL als een man die in staat is het Amerikaansch volk -'o ledden in dit kritieke tijdperk van zijn geschiedenis en van het lot der we raid. „Eerst helde Mr. Vi üson tot de meening over, dat Amerika als <1? grootste dei- neutralen de beste dien sten kon verleenen verklaart Mr. Winston Churchill. „Zijne houding kwam overee» mei die van Lincoln ten opzichte van de afgescheiden Sta ten. Hij vvnl.de het daarheen leiden, dat Amerika medeht-Jpeii zou aan het tot stand komen van een reclllvaardi gen, duurzamen, democratische» vrede. Maar naarmate Duitsdnand" motieven en bedoelingen aan bet licht kwamen, zag hij dat er iris was, dat naar Amerikaansche - wijze, „wanted to be cleaned up" - we loens schoongemaakt mocht wor den. Geleidelijk maar zeker, zon te r aaizelen, zij het ook met een natuur lijk ©n legenzm, ouida; oorlog zoo i« ts vreeselijks is, ging het Amerikaan- 6che volk denzelfden weg op. T< ou. nadat ulles ons duidelijk was den, gingen wij aoh den oorlog drol- nemen, met het doel dien t© winnen, want wij zullen niet ophouden voor de schoonmaak is afgeloopen". Mr. Churchill vergeleek den dr.uig die zijn© laiidgenooten :cr. den log ilooit gedreven met dien, welke Engeland naar het zwaard deed grij pen" toen België aangevallen weid- Wat zij zochten is «iet winst» herrij aan grondgebied of anderszins, maar de goede trouw tusschen ee natiën onderling moest lot haai' recht ge bracht worden, het recht voor iedere natie om vreedzaam haar eigen leven te leve» moest bevestigd worden w >r altijd. „Wij strijden zeidc hij, „voor hri recht om vrij te leven, voor de idv-.;-. leu waai-mede het dagclijlisch leven te- doorweven, om de wereld die b»ireigi| wordt door he: Pruisische militaris me verlossing te brengen" Hij haalde ook terloops even Pu: sident Wilson's uiting aan. dat Ame rika te trotscli ie oin te vechten. at de President bedoelde was natuurlijk dat een volk van honderd milliovii menschep niet in een strijdperk L- hoeft te treden, als een gewoon duel- lant, om zijn eer,te verdedigen. Toen het Jiet zwaard opnam was lie; in een anderen geest, zooals de wereld korit kunnen zien. Voor Mr. Churchill is de earner.- werking tussclien de beide groote t-ik- ken der Engelsche familie altijd een pracüsch ideaal geweesi. H:i z:c'. in den oorlog een nauwer© aaneen si ui ting van beide eu is er op uit om '1 samenwerking na oorlog -■ <•- hechter te maken. Hij ziet de beide volkoren zij aan zij voortvverkend, niet nlom do wereld te beschermen tegen ©en vol genden vernielenden oorlog, maar -.«ni de gehee'e wereld i» eociaal en imhi- stri&eu opzicht naar volmaakter stol sels te organiseer?::. De samenwer king der geallieerden in den om log heeft in dit opzicht menige aansclu/u- welijko Les opgeleverd oil Mr. Chur chill droomt cr van, do: achter den heuvel van de» Armageddon "hot ge heim van de wereld federatie ligt, me.-, Engeland en Am .ka als voor naamst© leiders".

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1917 | | pagina 1