Regeerings-aardeppelen.
Verbod vervoer ven Hout
DE OORLOG
S5s Jaargang No. 105S4
Verschijnt dagelijks, behalve ep Zon- en Feestdagen.
DINSDAG 27 NOVEMBER 1917
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitènd gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 76-78, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. De Verzekering der (per week) geafcorneerden wordt gewaarborgd door „The Ooean" Rokin 151. Amsterdam.
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) i 1.75. Franco per post door Nederland f2.125. Afzonderlijke nummers (0.15. Geïllustr.
Zondagsblad, voor Haarlem 1 0.45. Geïllustr. Zondagsblad voor de omstreken en frauco per post f 0.52».
Uitgave der N. V. Lourens Caster, Directeur J. C. PEEREBGOM, Telefoon 3082
ADVERTENTIEN: Van 1—5 regels (1.—iedere regel meer 20 Cts. Reclames 30 Cts. per regel. Tijdelijke
ooriogsioeslag 2o pioccnt. Bij abonnement aanzienlijk rabat. Tienstuivers-advertentiën van Vraag en Aanbod,
van 1—5 regels 50 Cts. per plaatsing, elke regel meer l2'/j Cts. a contant. Buiten bet Arrondissement dubbele j r.j»
Directie en Administratie: Groote Houtstraat 93. Telefoonn. der Redactie 600 en der Administratie 724
DIT NUMMER BESTAAT LIT
ZES BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
Do Directeur van het Gemeentelijk
Levens middelenburcau te Haarlem
brengt ter kennis, dat met mgang
van 20 November zal worden ver
strekt:
Op bon No. 3 (roode kaart) 4 KG.
Zand- of Veenaurdappelen.
Op bon No. 4 (roode kaart) 4 KG.
Zand- of Vecnaardappelfen.
Deze bons zijn geldig tot het einde
vat: het 34e brood-tijdvak, d. i. tot
en met 9 December 1917.
Na 2S November zijn de bons 1
en 2 niet meer geldig.
De Directeur voornoemd.
F. DE JONGE.
Thee en Koffie.
Do Gtómeento- Insturen van Haar
lem Bennebrotk, Bloemendaal, Haar-
lemmerliede, Heemstede en Schoten,
maken bekend,-dat door den Minister j
van L. X. H. is bepaald: lo. dat op I
de bons 7 en 8 van de Thee- en kof-1
(iekaart gedurende het tijdvak 1 De—
certifier tot en met 15 December 1917
zal worden verstrekt op:
Bon No. 7 0.05 KG. Thee.
Bon No. 8 0.05 KG Koffie.
2o. dat op de bons 9 ein 10 geduren-
de het tijdvak 16 December tot en
met 31 December 1917 mag worden
afgeleverd op:
Bon No. 9 0.05 KG; Thee.
Bon No. 10 0.1 K.G. koffie.
ljc Gemeente-besturen van Haar
lem, Beunebroek, Bloemendaal, Haar-
lemmerliede, Heemstede en Schoten
maken bekend, dat door den Minis
ter van Landbouw, Nijverheid en
Handel is bepaald:
le. Het vervoer van hout per
scheepsgelegenheid, met uitzonde
ring van bezaagd timmerhout en van
mijnhout bestemd voor de mijnen in
Limburg is verboden.
2e. Dit verbod is niet van toepas
sing op vervoer per wagen, voortbe
wogen door menschel ij ke of dierlijke
kracht.
3e. In bijzondere gevallen kon
hiervoor ontheffing worden verleend
door of namens den Minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel;
daartoe strekkende verzoeken zuilen
moeten worden gericht tot deAfdeeüng
Crisiszaken van t Departement van
Landbouw,Nijverheid en Handel; voor
zoover zoodanig verzoek strekt tot
vervoer van brandhout, zal het ver-
zoele om ontheffing moeten zijn verge
zeld van eene schriftelijke verklaring
van den Burgemeester van de ge
meente ran bestemming, inhouden
de, dat in die gemeente dringende
behoefte aan aanvoer van brandhout
bestaat.
4e. Het verbod is niet van toepas
sing op het hout, hetwelk reeds was
geladen op den dag van afkondiging
dezer beschikking, d. L 26 November
1917.
AGENDA
WOENSDAG 28 NOVEMBER.
Schouwburg, J ons weg: Gezelschap
van den Plantage Schouwburg te
Amsterdam: „Het Iictot in den
Nacht*'.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt:
Bios»-, voorstelling.
Schouwburg De Kroon: Groote
Markt: St. Nicolaasfeest, 2% en 4 1,2
uur.
Schouwburg De Kroon: Volkszang-
vergadering, j uur.
Cinema-Palace, Groote Houtstraat:
Biosc. vooretelling.
Apoliio-Theater, Bamteljorissfcraat:
Bioso. vooretelling.
Stadsnieuws
Tijdingxaal van Haarlam's
Dagblad.
In onze Tijdinctzaai. Groote Hout
straat 93 ziin de scheurkalenders ten
toon tres leid die dezer daron tegen af
gifte van een bon, die in onze courant
wordt afgedrukt. cokoebt kunnen
worden bii den opzichter van de Tii-
dinezaal.
Door den
VERDUISTERING.
Arr. Rechtbank
LoinpendiefstaL B. B.
een lompeaihewerker en K. S. en L. de
B., beiden schipper, hadden zich te
verantwoorden terzake van diefstal
gezamenlijk en in vereeniging van
drre zakken lompen ten nadeele van
den koopman L. Jacobson
Het bleek, dat de eerste beki., die in
dien-s: van den heer J- was -en een
schuil met lompen moest vervoeren
van Amsterdam naar Haarlem, drie
zakken daaruit had genomen en d:e
had geworpen op de schuit die de
andere bekl vervoerden, welke laat
ste beki. ze daarna hadden opgebor
gen.
Het O. M. oordeelde dat de eerste
«beki. de hoofdschuldige was en stelde
m licht dat de beide andere bekt,
niet dan na herhaald aandringen van
den eerste ar in hadden toegestemd
dat de zakken op hun echuit werden
geworpen. Naar aanleiding daarvan
requireerde 't O. M. tegen den eer
sten beki. 2 maanden gevangenisstraf
en tegen de beide anderen 2 maanden
voorwaardelijke gevangenisstraf.
De verdediger van den eersten be
klaagde, rriT. de Lilie Hogerwaard,
van Amsterdam, betoogde dat z.i. den
•bek!, geen diefstal, maar verduiste
ring had gepleegd. Op'grond daar
van bepleitte sper. vrijspraak. Subsi
diair pleitte spr. oplegging eener
voordwaardelijke veroordealing.
Heling. Tegen, den schipper
A. B., die van de opbrengst van de
gestolen lompen geld had aangepakt,
werd 2 maanden, voorwaardelijk ge-
genisstraf geèiedht
Rijwieldiefstal. Ten slotte
trad het beklaagdenhankie binnen P-
J. M. die vroeror schoenmakei'sknecht
was ceweest. maar die zich niet aan
leest had treh ouden. doch zwer
vend Icoonman was eewordeu.
Onlamrs veroordeelde de rechtbank
hem weaens diefstal en xvu stond hij
weder weeens diefstal van e»?n rij
wiel ten nadeele van ziin --•'•oegereu
patroon, den schoenmaker P. D. te
Edam, terecht
De eisch was 10 maanden gevange
nisstraf.
Van een zwijgenden schip
per. -- Twee Scheveninger matrozen
waren den 7en Augustus te IJmuiden
van een logger, waarop zij aangemon-
i sterd waren, gedeserteerd en daarna
op een trawler in zee gestoken. De-
j sertie lieeft meer plaats, doch, naar
hot verhaal van de beklaagden, was
de®e er een onder eigenaardige om-
J standigheden. Bedde nekljaagrien ga-
j ven den schipper de schuld.
Deze was volgens hen, een man
j waarmede zij niet konden opschieten,
j Hij sprak heelemaal niet, zeiden zij.
j Wij hadden al een paar dagen te
j IJmuiden gelegen en kregen van hem
j geen consignes en op eigenhoutje mo-
I gen wij niets doen. Het was een zwij-
j gende schipper. Dat begon ons te ver-
I velen, wij wilden wat "verdienen en
I daarom hebben wij ten slotte liet
i schip verlaten.
De schipper, als getuige gehoord,
j verklaarde, dat 't sctiip een paar da-
gen te IJmuiden had moeten blijven
i hggeu, omdat nieuwe vischlijnen
moesten worden aangeschaft. Dat hij
j weinig spraakzaam was geweest,
stemde de schipper toe. „Maar", al-
dus de schipper, „wij hadden al eon
paar keer een slechte besomming ge
maakt. En, als er veel wordt besomd
dan zijn de gemoederen goed, daar als
er weinig wordt besomd niet".
Verder bleek dat de opvarenden-op
den logger als gage krijgen een deel
van de opbrengst van de besomming.
I Vermoedelijk daarom haddeu de ma
trozen, nadat zij reeds een paar reizen
met een slechte besomming hadden
gedaan, niet veel zin om weder een
reis met denzelfden logger mede te
'maken
Het O. AL requireerde tegen1 ieder
der bekl. 8 dagen gevangenisstraf.
Diefstal. J. P. een schipner
te Katwijk san Zee, had uit zee opge
vischt een „giek" of laadboom, waar
van door hem niet aan de strandvom
derij was kennis gegeven, doch die
door hem voor f 60 was verkocht aan
iemand, die er een laadboom op een
motorschuit van wilde maken. De
f 60 waren door hem verdeeld onder
de 6 man die op den logger voeren,
waarvan P. de schipper was.
Wegens dit met-geoorloofd feit
werd tegen P. f 60 boete of 60 dagen
Hechtenis geëischt.
VEREENIGING „NIEUW LEVEDT'.
Ons wordt meegedeeld, dat door
de vereeniging de vereenigde trans
port-arbeiders Nieuw Leven, een cir
culaire aan de brandstoffenhande-
laaris is gezonden, met het verzoek
om op de Zaterdagen het werk om
4 uur te doen eindigen. Een van de
patroons heeft dit verzoek reeds in
gewilligd.
LOODDIEFSTALLEN.. Van het
dak van het gebouw Voaruiigajwr in
de Smedestraat is in den nacht van
Zondac on Maandac lood ««stolen.
Verder ia lood ontvreemd van een
pakhuis in de Kromme Elleboogsteeg
en van een perceel in de Paviljoens-
laan.
RIJWIELDIEFSTALLEN
kleedermaker V. A. wonende aan den Maandag zijn weder twee fietsen go-
Kleinen Houtwee is aaneifte gedaan stoleneen uit een schuur aan de
van de verduistering van een trap- Zomervaart ten nadeele van den boe-
naaimachine ten zijnen nadeele. De renarbeider V. Z. en een dat de g!a-
heer v. A, had de machine aan een zenwasscher v. D. tussdhen 5 1/2 en
colloca treleend die haar had ver 5 3 '4 uur voor e.n perceel op de Bo-
kocht. term ark t even had neergezet*
CH. v. d. KWAST. In Toonkunst
schrijft de heer M. C. v. d. Rovaart
over wiilen den hoornist Ch. v. d-
Kwast, die te Haarlem zoo noodlottig
om het leven is rokoiuon. o.a..
Od het srraf waren honderden
musici aanwezür om hun armen
vriend hun roeden collega de laatste
cor te bewuzen.
Wel vormt ziin heengaan een smar
telijk verlies, in de eerste Plaats voor
ziin familie, maar toch ook voor ens
allen .die Van der Kwast ais een trou
wen kameraad waardeerden
Ala toonkunstenaar was Van (ter
Kwast in het geheele land bekend en
■schoon lui trehech'. aan zijn woon
plaats Haarlem, lanecn tüd aan het
stedeliike orkest verbonden bleef,
werden hem herhaaldelijk eervolle
engagementen aan voorname instel
lingen aangeboden. Ziin yerdieuslen
als betrouwbare musicus eu kundig
instrumentalist rechtvaardigden de
sohooue reputatie, die de kunstenaar
Van der Kwast had verworven.
Als rvrganisatiemon ziin wii Vau
der Kwast, grooten dank verschul
digd. Van af de oprichting dor afdee-
lintr Haarlem was Van der Kwast
penningmeester en ziin ilver als be
heerder. eiin belangstelling voor de
aWeeling. ziin gaven als bestuurder
maakten heati tot den aangewezen
man voor zijne verantwoordelijke
functie".
DIEFSTAL.
Vau
Bus-boot
zijn twee bilkken bussen met Rapid
ontvreemd.
GODSDIENSTONDERWIJZER.
Woensdag a.a zal het Closeikaul Be
stuur van Haarlem vergaderen om
examen af te nemen voor de acte van
godsdienstonderwijzer. Er zijn twee
candndaten.
(Zie vervolg Stadsnieuws pag. 2).
Binnenland
De Toestand
De overeenkomst met
Duitsohland.
Naar Het Vad. meldt. ia een aan
vulling van de overeenkomst met
Duitsohland tot stand gekomen, waar-
door ni'bii hoopt. dal. de levering van
goederen, waartoe ons land zich heeft
verbonden, geen bezwaren zal onder
vinden.
Zimerziids heeft. Duilsdhlarad de
hoeveelheid steenkoflen die bet maan-
deliik uit. ziin miinen aan ou» levert,
te beginnen mot 1 December met eend-
go tienduizenden tonnen verhoogd en
nog oen extra-levering voor eenmaail
toegezegd.
Voorts deelt het blad mede. dat voor
de vaart on onze kolenbooteu od En
geland door Dudtschland geëdsdht
wordt .dat dike kolenboot vergozefld
wordt door een raderboot Gelijk men
weet. is het geluid, dat de raderen in
liet water maken, voor de duikbooteu
al on verren afstand waarneembaar.
Zoo kunnen zii gemakkei Uk vastsiei-
len dat zii een kolenboot voor' hebben,
en die laten oasseeren. De raderboo
ten van de Zeeland zouden Gaai voor
dit konvooi moeten dienen. Naar het
6ohiint beeft deze regeling voor onze
scheepvaart groote bezwaren, waarom
de kolenboot en er de voorkeur aan
geven de overtocht alleen of met een
gewapend Enrokdh konvooi te wa
gen.
Nederland en deen
fee n t e.
De Parijsche correspondent der N.
R. Ct. seint:
Onder de Fransche staatslieden,
met wie ik -Sedert don oorlog een on
derhoud heb kunnen hebben, behoort
do nieuwe minister van buitenland-
sche zaken. Pichon, tot degenen, die
het meest heldere en onpartijdige in
zicht hebben en die op vriendschap
pelijke wijze durven zeggen hetgeen
zij over Nederland denken.
Na de ontvangst van do Nieuwe
Rotterdamscho Courant van den 9en
November met het berichtje over een
Fransch-Russische overeenkomst, d-d.
Februari 1917, heb ik Pichon om een
verklaring gevraagd en hem de Dun-
ten, die op Nederland betrekking heb
ben, voorgelegd.
Het antwoord, dat de minister zoo
welwillend was mij te doen toekomen
aogtbier volgt de woordelijke aan
haling van de tendentieus© bewerin-
fen, waaraan de verlichte sympathie
er Nederlanders stellig reeds recht
zal hebben doen wedervaren en die
zoo juist in het Lagerhuis het onder
werp zijn geweest van een verklaring
der Engelsche regeermg, waaraan de
heer Pichon niets zou weten toe te
voegen.
De Schel dequaestie.
Een Wolff-telogram uit Berlijn
meldt
Naar aanleiding van het ontwij
kend antwoord van Lord Cecil, dat
hem niets bekend was van afspraken
om Nederlandsch grondgebied aan
België af te staan, schrijft de „Deut
sche Tageszeitung'dat die afspra
ken al sinds lang geen goheim meer
zijn. De Belgische pers. voor zoover zij
voor een grooter België opkomt heeft
al sedert jaren den wensen te kennen
gegeven, dat een toekomstige schade
loosstelling van België ten k«-te vau
Nederland zou geschieden en meer in
't bijzonder, dat de linker Schelde-
oever geheel of grooteudeels in Bel
gisch bezit zou komen.
Ongeschild eiken
hout.
De Minister heeft bepaald, dat af
levering en vervoer vau ongeschild
eikenhout, waaronder ook te ver
staan eikenheg- en eikenheester
verbodeai is, met uitzondering van
hout van grootere doorsneden dan 30
c.M. De bedoeling is om te voorko
men, dat eikenschors als looimiddel
verloren gaat.
Stof, kaf, enz.
De Minister heeft verboden stof,
kaf of uitechoonsel uit granen, peul
vruchten en handelsgewaseen af te le
veren, te ervoeren of te doen ver
voeren zonder officieele toestemming.
M ij n e n.
Zaterdagnacht en Zondaz zijn aan
hoi strand tusschen IJmuiden en
Noordwiik 68 jr>' -- aanzeepoeld.
Aan het uoorderstrand van "Vlie
land spoelde een twintigtal mijnen
aan eenige ontploften op een dam,
waardoor schade aan de in de nabij l
heid staande gebouwtjes werd aange
richt.
Bij Oostkapelle is een mijn ontploft
daardoor heel wat ruiten zijn ge
sprongen.
Bij Wisseukerke, op Noord-Beve
land, sprong ook een mijn, waardoor
aan het dijkverloop schade werd toe
gebracht.
Op de kust van Ameland zijn twin
tig mijnen aangedreven.
M ij n o n t p 1 o f f i n g.
Voor do tweede maal is het dorpje
Roptazijl door springende mijnen ge
teisterd. Zondagavond negen uur
sprong er een met donderenden kndl
uiteen. Het huis vau den hoender
fokker van der Laan werd ernstig
getroffen. Van een in de nabijheid
staande boerderij werden de dakgoten
vernield en ruiten ingedrukt.
Tenen hetmijngevaar.
Zaterdae is te Hellevoeitsluis bü
woeliro zee buiteruzaats een cl ficieele
proefnemiuc eehouden met. het etoom-
loodsvaartuia No. 11. waar op liet
roaroefltoeetel tot zedfbeveilUriuK teven
mhnen vohrens het svsteom Vink-Ben
.•them is aanirebraoht. Deze proefne-
mintr is naar wens oh easlaagd. Behou
dens een breuk in een onderdeel der
constructie, hetcceen toegeschreven
moet -"orden aan het rob ruik van
minder coed materiaal en dus van
ondercebohikt belanc moet worden
ceacht. werd ^loor deze proef bewezen
dal zelfs bii woeliro zee het toestel be
hoort iik te behandelen, voldoende sterk
en zeewaardig is.
Extra rantsoen koffie
Wanneer de aard van een bedrijf
het beouald noodzakelijk maakt, dat
aan alle of een cedeelte van de bii dat
bedriif betrokken ne-rsonen een extra-
rantisoenkoffie wordt verstrekt, kan
aan dezen een kleine biislac op het
«ewone rantsoen worden toegewe
zen..
De beschikbare vooraden tiiee la
ten niet toe ook ten aanzien hiervan
een uitzonderina: oo de bestaande dis-
tribtriaereeelinc toe te laten.
Eneelsch cement naar
Nedeïrland.
De secretaris van de Vereenigin»
van Enroltjche Cementf abrikan ten
vesttet er in de 'i'imes de aandacht op.
dat liet thans in Ene el and treen ro-
bruik ia om od zakken met cement
blikken plaatjes te bevestigen. Op de
tzakken met 43.000 ton cement die dit
laar naar Nederland verscheept zijn.
kwamen die plaatjes niet voor.
Aan don andefrem kant ziin de DuiL
schers rowoon die plaatjes te gebrui
ken en als od het plaat'ie dat kapi
tein Hewetson (in een .millendoos'")
heeft cezien. de woorden Portland
cement \x>orkwamen. bewiist dat niets
omdat die naam in het Duitech en t
Eneelsch allebei rob ruikt wordt
De Titan.
Het den Waterwee binnengekomen,
Nederlandsche stoomschin Titan rap
porteert ^oor een Duitsch oorlogsschip
te ziin oocebracht naar Swinemunde
waar het schip 5 daeen werd vastee-
houden.
De Regeering en het
bakkersbedrijf.
Te Utrecht is de aleeeneene verga
dering gehouden van den Algemeenen
NederJandschen Bond -.an arbei-
dcrs'stere' in het bakkers-, chocola
de- en 9uikeri>ewerici«gsbecLrijf. 4S
van de 48 nfdeeltnger waren verte
genwoordigd. Met agemeen e e tem
men werd een motie aangenomen,
waarin er bij de betrokken autoritei
ten en lichamen ten sterkste op aan
gedrongen wordt met de verbetering
oer arbeidsvoorwaarden in alle plaat
sen des lands epoed te maken en er
toe mede te werken, dat tengevolge
rau de vast te stallen meel- en bioean-
prijsveriagingen. alle iooosverhoo-
gingen zullen gelden van 2 Septem
ber J.I. al of z-joveal eerder, waar de
eiechen reeds vroeger zijn gesteld.
Censuur «t» de d&trbla
den.
In da Zaterdasravond rohouden be-
8riiursveroaderinff van den Neder-
landscheln Jaumalbtenkrinc werd
ter snrake aebrach: het tedt. dot de
carnizoenscommandant van Middel-
btuv. nnnr aanleiding van een critiek
on militaire toestanden in de Middel-
buTssehe Courant, dit blad met schor
sing had bedreigd. Uit de aan het be
stuur van dien Kring cedane mede-ieo-
iineen bleek echter niet alleen dat aan
het dre:eeniüt geen verder gevolg
was eleven, maar tevens dat ue
liooeate militaire autoriteiten in Zee
land deze zaak hadden beslist op een
manier die voor de Middelburroche
Courant in he: biizander en voor de
tournalïsten in het algemeen in alle
opzichten bevredigend moet worden
genoemd. Het beateiir vond dan nok
geen enkele reden om zijnerziids iets
te doen.
HetPriizenho f.
Dezer dagen werd voor La: Prijzea-
hof te Londen de aisch tot verbeurd
verklaring van 1931 zakken parefcfino-
was. welke geladen was in het
Dee rib ch stoomschip ..Christian Mi
ch eisen". behandeld. Deze partij was
geconsigneerd aan de N.O.T er. be
stemd voor de Kc-tekliike Stearine
Kaarsenfabriek te Gouda.
De atorney-genoraal verklaarde dat
de ontvangers- die nu de lading recla
meerden groote hoeveelheden glyceri
ne beneveno. andere grondstoffen, voor
iontploffincsmiddelen naar Duitech-
land uitvoerden. Een der directeu
ren. die als getuige was overgekomen
verklaarde dat ziin fabriek werkelijk
verschiüenoe artikelen naar Duitsoh
land uitvoerde, doch ook naar Enge
land was een zending glycerine ver
scheept door een zeepfabriek, waarb'j
getuige was geïnteresseerd. Deze werd
om die redenen iod de Duitsdho zwar
te] iist geplaatst.
De behandeling detr zaak werd ver
daagd om den getuige in de gelegen
heid te stellen ziine boeken met de
adressen ziiner afnemers over te leg
gen.
Worst, rook v 1 e e sch enz.
Hei Bureau voor MededeeUogem in-
zake de Voedselvoorziening kan naar
aanleiding van dagbladiberiohten, als
zou bpmmierakprfc een ctistirilbutiereg-e-
lmg van worst, rookvleesch en derge
lijke vleescbwaren te verwachten zijn,
verzekeren dat daaraan althans voor-
loopig niet wordt gedacht.
DE CARBID-ONTPLOFFING TE
ROTTERDAM. Het tweede lijk uit
de ..Cornelia Clasina" .dat duidelijk
ite b"-';eaineii was als dat van den
stuurman A. Rteldiik is gevonden.
ALW'EER GElM A SKERDEN
Het Ate. Hbld. meldt:
In dan nacht van Zaterdag op Zon
dag werd de veehouder W. Zij', te
Spakenburg opgeschrikt door het
huluceroeo van ziin knecht J. Schou
ten. die od den zolder slaaptHii vond
dan knecht aan handen en voeten ge
bonden. Een bedrag van f 740 aaa
baukbilietten werd vermist en was
voteena ziin zeggen van den knecht
gestolen door twee gemaskerde man
nen. die hem hadden overvallen. De
twee geldkistjes waarin de biljetten
geborgen waren, werden ledig bui
ten de deur gevonden. Daar men den
knecht ervan verdenkt meer van de
zaak te weten .ie hii gearresteerd. De
man mi.'.tent echter alle schuld.
ONZE ZEELIEDEN IN AMERIKA.
Uit. een Amerikaansche courant
inliikt. dat. „ten einde de eentemigheid
van hun lange wachten tn de haven te
breken de bemanningen van de Hol-
landsche stoomschepen, welke in New-
York liggen, eon zeilwedstrijd hebben
gehouden. De opvarenden van 37
soheoen deden er aan mee.
EEN DH5 VENBENDE. *To
Zaandam is een groote hoeveelheid
tabak, sigarenpijpen, kokers, porte
feuilles, enz. in beslag genomen, wel
ke artikelen in de laatste maanden
ontvreemd zijn uit een magazijn aan
den Kloveniersburgwal te Amsterdam
In verband hiermede zijn als verdacht
van diefstal van die goederen een 54-
iarige reiziger, een 21-jarige Joop
knecht en een 18-jarige jongen aange
houden. De gezamenlijke waarde van
bet ontvreemde wordt op ongeveer
f 15.000 geschat.
Hr. Mo. TROMP heed; Zondag we
gens stormweer 50 miiten beoosten de
Faroër-eilanden bijgelegen. Het oor
logsschip beeft Maandagochtend de
.reis naar Nederland voortgezet.
ONGELUKKEN. Te Maastricht
Is de 13-jarige J. TTionet bil het uit
graven van leem daaronder bedolven
en gedood.
iXo'onlË»
SPOORWEGONGELUK. Uit
Batavia wordt aan de N.R.Ct. ge
seind:
Er is een goederentrein ontspoord
tusschen N apreh en Leboh Dterf 33
wagens werden omvergeworpen. Twee
rammers werden de beenen afgere
den. Het verkeei' werd gestremd.
huLs en het b-"»-«'.recht der beide Ka
mers. In het Hoerenhuis blijft, zot»
beiooron deze bladen liet gro. u
grondbezit den voorrang genie'.en,
terwiil arbeiders, eeëmolovc-erden en
die vri*e beroepen uitoefenen vT-'
veten ziin.
UIT P.ALESTLNA. De Engeledis
staf meldt, dat de Engelsriten im>l
ten W. van JeruzaJem staan. Dooi «er.
aanval der Turkera ziin de Engelseh n
gedwongen geworden de Naljr Au ia.
welke rivier eerst al ovefges'. .!.w»
waa. weer od te roven.
De parlementaire hervor
mingen in Pruisen.
(Zie ook 2de blad).
De liberale en socialistische bladen
in Duitachland botoonen zioh over liet
algemeen ingenomen met de wiiziging
van het kiesrecht voor het Huis van
Af ge v aa rdteden
De bladen van de linkerzijde ziin
evenwel minder tevreden over de voor
gestelde hervorming van het Heeren
INGEZONDEN
Vao io^eaoadeo Btukkta. Mpluut rf
fctet g-p.üBt, wordt da kopie den Ini^uJez
kiat taruicgegerao.
Vooc den tnhood deaer rubriek etcl: da
&ad*dt« neb niat maBiprakelijk.
WONINGNOOD EENE PUBUE-
KE BEDREIGING.
Het gevaar van woningnood is doot
den wassenden toevloed van vreem
delingen en door het opeischen van
steeds meer localitoit voor publieke
diensten, zoodanig verscherpt d;it to
gen onrechtmatige huuropdrijvin" en
koopdwang betere verweormid-Wi-.-n
dringend uoodig zijn.
Verwikkelingen teugWoIgo van iiy-
potheekverhoogingen, enz. maken de
oploêsing zoo moeilijk, dat ik mij vau
voorstellen onthoud. Maar ik acht het
het publiek belang te wijzen op
twee feiten.
Aan de eigenares, tengevolge van
erflating, van eenige panden te Am
sterdam, verhuurd als étagewoningen
beneden driehonderd gulden per jaar,
berichtte de Westlauasche Hypotlieek
Bank in Mei 1916 dat zij de le hypo
theek van 4 1/4 pCt. alleen wensciite
te hernieuwen tegen 5 pCt. Voor de
eigenares die België niet xan verlaten,
als gemachtigde optredend wees ik op
hare zorgvolle omstandigheden, voer
de aan dat met het oog daarop eene
derde hypotheek kosteloos werd ver
rekend met de admiuistreorende
maatschappij te Amsterdam en ver
wachtte met het oog op do positie der
Hypotheekbank dat zij eene tijdelijke
regeling (alleen tijdens den oorlog; ad
4 1/2 pCt. zoude goedkeuren. J 'e
bank weigerde, zij 6telde voor de af
lossing te verlagen, maar dit vermeer
derde alleen de afhankelijkheid van
de geldneemster. Eindelijk tegenover
de ei3chcn van andere maatschappijen
word 4 3/4 pCt. toegestaan, doch te
zelfdertijd tegen de usance een half
procent provisie geëischt. De positie
was zoodanig, dat de druk werd uit-
geoefeud tot ae uiterste grens gelet op
alle koeten aan nieuw afsluiten ver
bonden. Met de jaren lange verbin
ding werd geoue rekening gehouden.
Hypotheekbanken zijn evenals alle
credietinstellingen. die van een hoog
zakenstandpunt bestuurd worden,
hoogst nuttige instellingen. Zij wor
den eerst gevaarlijk als winstbejag
v rzit.waut do wetrover beschermt in
die gevallen de arhankeliikou niet.
Om te beseffeu waartoe dit kan leiden
in tijden van crisis behoeft men slechts
na te gaan hoevete bezitters van hui
zen aan credieten gebonden .zijn en
in welke mate machtsmisbruik van
deze instellingen en vooral samen
spanning moet leiden tot huuropdrij-
ving d.i. voor velen woningnood.
Het tweede feit betreft mijzclvcn.
Van de Maatschappij „Arbeid Adelt'
gevestigd te Haarlem, thans te 't-Gra-
venhage, huurde ik in 1914 een pand
voor f 650.Nadat ik in het begin
van dit jaar met een directeur Lad
gesprokeu over huur verlenging, werd
afgesproken dat wij in Juli op de
zaak zoudeu terug kooien. Ik ontving
nadien eene gedrukte kennisgeving
van overdracht, terwijl later het con
tract werd opgevraagd, z.g. om te zo-
gelen. In mijne huurjaren heeft niets
ue goede verstandhouding van par
tijen verstoord. Door mij als huurder
werd niets gevraagd. Ou 29 October
echter gewerd mij van ae N V. „.Na
tionaal Grondbezit" de mededecling
dat het haar oogcnblikkoüjk onmoge
lijk was te decideeren of z;j tot <-v. n-
tueele huurverlen^ing zoudo overgaan
maar dat zij inmiddels de huur opzeg
de tegen 30 April e.k. Pogingen o.a
de moreelo verpachtingen van de oude
maatschappij door de nieuwe te zieu
erkend, het aanbod mijnerzijds :ot
huurverhooging ad f 720.— per jaar
met het recht van opzegging der
Maatschappij bij verkoop op 12 maan
den en mijne vraag om tegencondiiiéu
hadden geou ander resultaat dan dat
mij de keus werd gelaten het huiv t«
koopen voor f 13.500.— plus de kos
ten. Eerst op 20 November sprak ue
Maatsohappij uit dat zij van handel
in huizen haar bedrijf maakt en be
woners daarvoor natuurlijk gaarne
preferentie verleent. Het zal in mii
niet het minst opkomen de vrijheid
van handel aan banden te leggen,
maar ik weiger den eervollen tite: van
„bedrijf" toe te kennen aan prakt j-
ken van dezen aard Wij hebben ge
lukkig in Nederland nog genoeg
u^nnen, die mits hun de feiten tij
dig bekend worden ook de maatregel" n
kunnen beramen wolke aan verkre de
praktijken paal en perk stellen. Dat
zij in deze aangelegenheid met de
meeste beslistheid zullen handelen, s
voor velen te hopen.
Ons volk is to goeder trouw, ik achl
het een publiek belang dat het dil
kan blijven.
O. KAMERLINGII ONNES
Amsterdam, 22 Nov 1917.