Suiters Oasslad
De Oorlog.
416e Staatsloterij:
TWEEDE BLAD.
Woemdag 28 lovemliir 1917
OM ONS HEEN
No. 2396
300.000 too tot zinken gebracht!
Ai detze nullen met een trotsche
drie als locomotief aan 't hoofd
staan afgedrukt op een felrood om
slag, dat we voor de ramen van de
bookhandelaars kunnen zien liggen.
Ln het midden van dat omslag prijkt
in een cirkel ©en vuurrood schip, met
den achtersteven wegzinkend in
lichtgroene zee, waarin ook een
duikboot vaart; dit geheel© medaillon
wordt op fantastische manier door
priernd niet een torpedo. Aan den
voet van het omslag de naam van den
schrijver; Max Vaientiner. De held.
Hij zelf. „Mijne oorlogsreizen als
commandant van de U 38", laat hij
ook nog op het titelblad zetten, om
zekerheid le geven aan hen, die twij
felen mochten of hij wel inderdaad
zelf zijn heldenfeiten vertelt. Die
twijfel is'overbodig. hij vindt dat de
natuurlijkste zaak. van de wereld.
Deed Tijl Uilenspiegel het ook niet en
Don Quiohot en de wijdvermaarde ba
ron von Münohhausen? Waarom zou
hij niet bovendien, evenals een met var
- kenshandel rijk geworden O.W.er zijn
eigen door .een duren schilder ver
vaardigd portret voor eeuwig aan
een bewonderand nageslacht schen
ken? Gij denkt, dat ik nu toch over
drijf. Neen. Naast pagina 16 staat
de held zelf afgebeeld, in zijn mooi
ste uniform, met al zijn onderschei-
dingsteckcnen op do jas, de hand-
is lioenon in de linkerhand en een uit
drukking op zijn gezicht van: „ja
zeker, dit ben ik nu zelf, zie, o laag
bij de gi ondsche sterveling, en be
wonder! Driemaal honderdduizend
tonnen... verdiend? denkt ge
gevuld?, nam, neen, tat cinken.
gebracht!
Door -de straat van Gibraltar laat
Vaientiner ziju boot op groot© diepte
varen, omdat hij boven water stuiten
zou op Ëngelsohe torpedojagers en
andere vaartuigen, „waarmee wij ver-
;der geou nadere kennismaking wensch
een aan to kuoopen". Dit is het ken-
morkende van de duikbootenzij ont-
Joopen een sterken vijand, maar spie
den grotig naar oen zwakken. „Als
hot maar geen neutraal schip isl" Do
man schrijft het letterlijk op bladzij
de 19. Is dit onnoozelheid of huiche
larij? Juist toen zijn boekje op mijn
tafel word-gelegd, was het bericht ge
komen van een nieuwe visschersoliuit,
die getorpedeerd was en waarbij zes
man waren omgekomenHet hoe
veelste neutrale schip al? Wij tellen
ze niet moer.
Maar dat in do Middellandsclie Zee.
waarover hij schrijft was dan toch
een JSngolsoh schip. Het durft zich
zoowaar verdedigen
„Tot onze vreugde constateeren wij
„spoedig, dat- wij hom met ons kanon
„arfcillensfcisch de baas warenZiju
„op zevenduizend meter afgegeven
„schoten kwamen lang niet ver ge-
„uoog, terwijl wij reeds eenige raak-
schoten waarnamen." De tegenstan-
er is zwaklrm- Hn klilf/- „;„/-
i „prijsgeven en dat ze daarom voor 't
„verlaten van het. schip in aller haast
„nog een zoo groot mogelijke hoeveel-
„heid naar binnen gieten
Afgemaakt de Engelsche 2eeman.
Wie 't soms niet gelooven mocht,
vindt het citaat op pag. 86. En treft
er dan tevens een van dezelfde soort
op bladzijde 104. „Vóór wij hen {de
„Italianen) leerden kennen, hadden
„wij ons steeds er op vèrheugd, wan-
,neèr wij het met een Franschman
„aan den stok kregen, want de zeelui
„der „grande nation" stelden zich
y,zelf gewoonlijk niet aan gevaren
„bloot, wanneer het alleen maar gold,
„de eigenaren van het schip en de
.verzekeringsmaatschappijen voor
„verlies te vrijwaren. Wij noemden
„hun optreden laf. Welk eone ver-
„grootende trap deze angst voor het
„eigen lijfsbehoud nog kan bezitten,
„hebben wij ondertusschen leeren ken-
„nen, sedert de tiid verstreken was,
„dat wij de Italiaansche. schepen
„moesten sparen. Inderdaad die
„zeelui schenen ons de verpersooniijk-
,,te iafheid. Uitzonderingen daarop,
„bobben wij niet ontmoet
Afgemaakt de Fransche en Italiaan
sche zeeman. Alleen de Duitsche is
nog waard om de wateren te bevaren
Want de vijand is nog onbekwaam
ook. In de straat van Otranto vaart
de U 38 boven water. „Brutaal er
„onbezorgd- bleven wij dienteugevol-
,,ge in de frissche buitenlucht, ook
toen de eerste bewakingsvaartuigen
„in zicht kwamen. Menigmaal trauen
„de omtrekken van zoo'n vaartuig
„plotseling zoo dicht bij ons te voor
schijn, dat het wachtpersoneel ons
„eigenlijk stellig had moeten zien. Ik
„neem aan dat de heeren sliepen.
„Het zou alleszins begrijpelijk zijn,
wanneer zij na meer dan twee jaren
„zonder succes in dezelfde omgeving
„rondzwalkend, van stompzinnigheid
„langzamerhand bijziende en onoplet-
„tend werden".
Dit ongeloofelijk betoog staat op
bladzijde 153. Letterlijk en precie3
En als laatste Jclap op de vuurpijl de
bewering, op bladzijde 159„Het
jkomt voor, dat de Engelsoheu el-
.kauder onderling beschieten".
soldaten verklaren onenlilk. fn Hel
*rsn& «n juxl. dat Bi er niet t»r urn-
ken naar het front te traan. En als zij
moeten dan doen zit bet nóg" niet".
VAN DE FRONTEN Is weinig
nieuws. In 't Westen kleine gevech
ten, waarbij de Engelschen nog kans
zagen 500 Duitschers in te rekenen.
Aan- 1 Jhal&aan&che tfront wordt
wel weer verwoed gestreden, maar er
ja nog geen beelisecnd resultaat ver
kregen.
Verspreid nieuws
I f&xrrl 'd« hoop 8e «ch rijver
GETORPEDEERD. De Ameri- demenWat^^z^dagii^a^-!^0
kaanscho ateomboot „Actacon"- (5000 I ecHlttenoe kanten gezocht wonlt. De
ton) is getorpedeerd. 21 menschen spelenden, die het werk te vertolken
zijn gered. 3 booten mot leden der hadden, bradhten alien blijkbaar
bemanning worden nog vermist.
DE REIS ViA/N VE.VESEiDOS NAAR
ENGELAND EN FRANKRIJK. -
Een Grio.-rech persagentschap, de
„Agence Heüénique" te Arose, meld:
betreffende de reis van Venize.os, dat
deze niet op de algemeen® mobilisa
tie, die overigens wegens den hard-
nekkigen tegenstand. van bet Griek-
Geheime documenten.
Trotzki, de tX/mmiasaris voor bui-
tenlandechd aangelegenheden van do eche volk op schier anOTerkömejliKe
MaximaiWÜsoho regeering in Rub- moeilijkheden zou kluiten op'de
lana, publiceert een reeks telegram- quaeatie der bevoorrading, bewape-
mc-n en geheime dopumen-ten, die be- 'alng en financieele hulp betrekking
trekking MA® zoowei op den Ujdjaou hebben. Vemzelos zou ziah daar-
fi JJ:L Tsan6t!sche rfgime ui het entegen bezorgd maken cm de hand
jaar 1915 als op den tijd van het coa
litie-mimsterie.
„De soldaten- en arbeiders-negee-
ring zoo zegt TroWkl heeft de ge-
lieime diplomatie mot hare kuiperijen,
cijfertelegrammen en leugens afge-
der is zwakker, de „triomf" blijft niet
uit: hot, schip wordt- in den grond
geschoten, de kapitein met zijn boot
ppgevaugen en behoorlijk „ange-
schnauzt Maar nu een ander mo
ment. I)o U 38 ontmoet een groot,
bewapend Engelsch schip en van
weerskanten wordt er gevuurd, „tot
ik terdoge had geconstateerd, dat zijn
geschut vorder droeg dan het ouze1'.
Éoo verklaart. Vaientiner zelf, in roe
renden eenvoud. Wio niet sterk is,
moet maar liever weg wezen, of zoo
als hij liet uitdrukt: „weshalve ik
het gevecht afbrak en weer onder wa
ter ging". Natuurlijk moet een klei
ner schip, dat hij daarna tegenkomt,
het ontgelden. Eenvoudiger kan het
niet-oen zwakkeren vijand naar don
kelder zenden is heldhaftig en onder
water verdwijnen, wanneer drie klei-
iio tankstoomers met granaten op de
duikboot gaan vuren, is ook held
haftig. Admiraal de Ruyter heeft
meer dan eens den strijd met sterke
ren dan hij aangebonden. Maar 't is
waartoen bestonden er nog geen
duikbooten I En toch was de ridder-
.lijkiieid in dio eeuwen van voorheen
allicht grooter, dan nu. Zou èen
scheepskapitein uit de zeventiende
eeuw zijn bemanning aan den verre
kijker hebben geroepen om een da
rn esbad to bespieden? Dat doet Va
ientiner. bij Gakri in do Zwarte Zeo.
Iemand kan riddertcekens heel wel al
len aat^ den buitenkant van
zijn persoonlijkheid hebben
Eu oen behoorlijke hoeveelheid
"zelfingenomenheid ,-,au den binnen
kant. Kapitein Vaientiner vindt het
niet genoeg, dat wij zijn krijgshaftig
portret bewonderen, neen, ook zijn
voortreffelijke eigenschapen mogen
niet voor ons verborgen blijven. ,,De
„goede natuur heeft mij gelukkig
„stelen zenuwen gegeven en ik blijr
daardoor zonder mezelf dwang op
„te leggen, ook in do kritiekste oogen-
blikken doodkalm", zoo bericht hij
ons op bladzijde 75 met- zoogenaamde
bescheidenheid. En op bladzijde 93
„Do eigenschap, om ook ouder de
moeilijkste omstandigheden met ze
keron blik een uitweg te weten, be
sluitvaardigheid en durf om de ver
antwoordelijkheid te aanvaarden ziju
eigenschappen, wolko zooals bekend i3
do commandant van een onderzeeboot
iu bijzondere mate moet bezitten. liet
kwam or hierop aan, te toonen wat
ik kou".
En dit alles naar aanleiding van de
gewichtige gebeurtenis, dat de mail
s' happen, zooals de kok wel, maar
de knappe kapitein niet weet. hun
maag met go kaapte rozijnen heb
ben bedorven-
Het- is waarde Dnitscher is de
boste en kan alles het beste in zijn
eigen oog. ..Uit ervaring wisten wij,
„lioo vrees el ijk zwaar net menigen
„Engelschen kapitein valt, zijn koste
lijke whisky aan de visschen te zien
Eu nu heb ik van aanhalingen
dit boekje hartgrondig genoeg. De
schrijver heeft van zijn tocht geuoegeu
beloofd zijn vaderstad Sonderburg
benoemde hem tot eere-burger en de
chef van don staf gaf hem de orde
„Four le mérite" present. Daarna
heeft hij zeker zijn reisverhaal ge
schreven, een soortgenoot van dat van
zekeren Freiherr Von Spiegel, of hoe
heet de man, die commandant was van
de U 202; een pendant ook van een
boekje, waarin de vlieger Immelmann
verhaalt van zijn heldendaden in de
lucht en ons de nauwkeurige admini
stratie geeft van de vliegtuigen die
hij neerschoot, mot dag en datum er
faii-
De oorlog heeft ons al voel littera
tuur gebrachtaandoenlijke, specula
tieve, fantastische boekjes als van
Vaientiner behooren tot de misselijke
oorlogsletterkunde. Zooveel eenzijdige
aanmatiging, zooveel smakeloosheid,
zooveel minachting voor don tegen
stander kan geen onbevangen menseh
zonder afkeer lezen. Dat net ii* den
roes der oorlogspsychose in Duitsch-
land wordt toegejuicht is nog te ver
klaren, maar dat een Nederlander,
lid van een neutraal volk, (hij noemt
maar alleen zijn voorleters J. L. C.)
en oen.Nederlandsche uitgever W.
ten Have tot de verspreiding ervan
e'-'werken, is mij een raadsel.
Men- kan deze litteratuur, ik her
haal het, maar met één woord karak-
teriseeren Missel ij k.
De onbevangen lezer wordt er on
passelijk van.
J. C. P.
over hand bij de geallieerden veld
winnende meening, dat men er ein
delijk toe zou moeten overgaan een
zoo gevaarlijke en afgelegen onderne
ming ale die van Sarrail op den Bal
kan, welke zoo veel geld en men-
r - - v,-- öcSienieveiis k06t en op zoo veel troe-
King van den wil van m Aio enen ar- pen en eehepen beslag legt, die aid ere
eU ore*V jbeter konden worden gebruikt, geheel
ODOllddaUnk am QO d. ,..r„b..ai I
uitwerking van den duikboot oorlog
zoo eterk (begint te voelen. Venizaloe
lan onmiddellijk een op de vrijheid
der volken berustende vrede verkrij
gen."
De tbans gopubliceerdo documenten
zou er nu op uit-zijn, de toonaanRe-
ÏS^/uKSSSS,.
pel en de zeeéngton.
Sasonctf, do gewezen Russiache mi
nister van buuenlandschc zaken, zet
te do aanspraken van Rusland op
Koustantiaöpel, de wöstikuöt van dan
Bosporus, de Zoo van Marmora en da
Dardanellen op Zuid-Thracië tot
de limo EnosMidia, de Aziatische
kus:, de eilanden m de Zee \an Mar
mora en Irnbros en Tc no dos uiteen.
De geallieerden eteiden daarop een
reoks ei sober., die de Itusetscbe i-e-
geering goedkeurde.
Voigonis hunne aanspraken zou
Kons;anum>pei een vrijO)a/ven worden
voor goederan, die niet naar Rusland
gaan en niet van daar Ikomen.
De geallieerden verlangden, dat hun
recht op Aziatisch Turkije in dezelfde
mate werd erkend als dat van het la
ten van de heilige plaatsen in Arabië
onder Mohatrunedaaiische opperhoog
heid en der indeeling van net onzij-
dige gebied bij de Engelsche invloed-
sfeer.
Rusfand was l>ai-oidalle aanspra
ervan te overtuigen, dat hij na het
vertrek der geallieerden ziah niet in
Griekenland zou kunnen haodnavei^
om niet te spreken van zijn macht uit
te breiden en dat het geenszins in het
belang der Enterite ia om Giieken-
lana aan dan invloed van her Pruisi
sche militarisme prijs te geven.
overtuiging mede en streefden er eer
lijk naar, het stuk tot zijn recht te
brengen jammer, dat er nogal wat
zw akkeren onder de broedore
zustere) weren, waaronder het
inenspel Leed.
Barend Barenden en Maurits de
Fries ais vader en Kelnrtch Balke.
»j»eelden hunne groots acère mot goed
aangevende IngetogenheidGo
Sprincfdhuyzen gaf Frits levenswaar
weder en hield de retorische clausen
uit zi»n rol vrij van preeksrigheid en
galmen, wat geen geringe verdienste
is Mevrouw Poons van Bi ene bracht
als Elsje, de Etzasserin, een frUsche
vToolijke toon op het tooneei. Enny de
Leeuwe's spel ais Greta werd haar
het einde toe al beter, Ln het begin
had fttet iets droogs en ruws, Martha
van (Margot Lauren ti us bleef ver be
neden de bedoeling van den schrijver.
Hei oude heeren<klaverblad was
nte: onaardigKara! Baar» aia
Fincke vooiai had heal goede oogan-
matie on com
ten slotte 't sl
mor inzake d
de ouderdom
afkeurde dat
foording vau
verslag, het r
bad riiiskend
uhiir oorjie, Terwijl hij
uidpunt der Eerste Ka-
mot-Jiebiindeiiiig v.-.rx
vet bestreed, maar nok
Rogoering door beaut-
vervallen voorieopig
icht der Eerste Kamer
Stadsnieuws
Het Tooneei
..He
ch t in
N ach t". door Inte Dns-
man. Gezelschao Coinet
eui Pcons.
Dit stuk heeft reeds maanden lang
in Amsterdam avond en avond volle
zaJen eet rokken en dit verwondert ons
niet.
Into Gasman is iemand, die ie:s te
zeirzen heeft en wAt hii te zetraen heeft
r__ is in dezen tiid velen als uit het han
ken te erkennen. Zijnerzijds heeft het eearenen. Wij. di6 bii alle moeiten
Overzicht.
De nieuwe regoering m Rusland is
thaus begonnen GEHEIME DOCU
MENTEN en verdragen to pubiicoe-
rom (Men zie elders in dit blad). Voor-
al de bescheiden over Elzas-Lotha-
ringen en den linkej-Rijnoever zijn
m belang.
De publicatie vau deze stukkon zal
in de Entente-landen wel geen gunSti-
gen indruk makeu. omdat de Russi
sche regeerders 't doen zonder de toe
stemming van Londen en Parijs.
De verhouding ti&sclien Rusland
en de gcaJieercien wordt bovendien
steeds minder welwillend. Vooral tus-
schen EN GET. A ND EN RUSLAND.
Reuter seint uit PotersburgTrotzky
zond de Russische gezant Buchanan
een schrijven, waarin hij de vrijla
ting vraagt van t wee Russische onder
danen, die in Engeland zijn geïnter
neerd. Hij laat doorschemeren, dat hij
anders weerwraak aai nemen op Bnl-
sche onderdanen in Rusland
Naar uit Haparauda gemeld word',
aau do Koln. 2tg. ziju de leden vau
het Britsche gezantschap Vrijdag 1.1.
uit Petersburg vertrokken en ook VVi-
borg gepasseerd.
Daar echter de trein tot dusver niet
ia Tornea is aangekomen, neemt men
aan dat het gezantschap tot dusver
in Finland wordt- opgehouden.
DE VREDESGEZINDHEID DER
RUSSEN nee-rut blijkbaar gedurig
toe.
't Berliner Tageblatt verzekert, dat
't onjuist is, dat Duitsclüand voor 't
beginnen van onderhandelingen met
Rusland over een wapenstilstand
eischen zou, dat het Russische leger
100 K.M. achteruit zou trekken.
Reuter meidt uit Washiugton, dat
Petersburg en Berlijn met elkaar in,J
draadlooze verbinding staan.
Verrassingen zijn dus dezer dagen
wei te wachten,
Volcens de Roeakoie Slcrvo heeft de
tredeleceerde van he; Russische
frontiener naar Petersburg nemeld.
troeiien. inneval tü^ns neen
wanenstilstand tot stand komt, eon-
voudin de looDcraven zullen verlaten
en de wanens neerkttraen.
Het Altr. Hbld. had een interview
met een reiziner die Das uit Rusland
kwam. Deze vedelde o.a.:
...Natuurlijk is die ontstemming voor
oen trroot deel ontstaan door het vor=
lansen naar vrede. Men aaht het on-
inoeelitk. dat er verboterine komt zon
der vrede. En men wil vrede. Wie
den oorloir wuft iaat do menschen
koud. als er maar vrede komt. Er is
absolute oorlogsmoeheid. zelfa de
den weusch te kennen gegeven, het
chalifaat van Turkije te scheiden. Iu
Perzië deed Rusland pogingen om
voor zich wijken in de steden Ipahau
en Jezd te verkrijgen.
Wat de vaststelling van de greu-
5»u met Duitschland aanging, beide
partijen behielden zich voile vrijheid
van bewegen voor. Frankrijk bracht
zijn aanspraken onder woorden, waar
mee ons ministerie instemde.
ELZAS-LOTHARINGEN zou aan
Frankrijk worden teruggegeven mot
do ijzer- en steenkool-mijnstreken.
De gebieden aau den LINKER
OEVER VAN DEN RIJN moeten
van Duitschland worden gescheiden
eu vau. elke politieke o» economische
afhankelijkheid van Duitschland zijn
gespeend. Uit deze gebieden zal een
vrije onzijdige staat gevormd dienen
to (ofkunnen) worden.
(Do Temps bespreekt ook deze quaes-
tie. Dit Fransche blad verzekert, dat
do Fransoh-Russische overoenkomst
van Februari 1917 niet bepaalde, dat
de linker Rijnoever een autonomen
staat moest vormen, maar slechts
vaststelde, dat Rusland, zoo Frank
rijk dit noodzakelijk achtte, niet zou
weigeren dezen eisch te ondersteunen.
Hot zal van de Duitschers zelf afhan
gen voor de rust der wereld andere
waarborgen te leveren, dio autonomie
van den linker Rijnoevor omioodig
zullen maken zoo merkt 't blad
op).
Ook wordt openbaar gemaakt een
geheim telegram van Sasonof aan
den ambassadeur te Parijs, van 9
Maart 1916, waarin o.a. staat:
„Op de aanstaande confer en lie
kimt gij de volgende algomoene be
ginselen tot leiddraad nomen: Do
tuasehen de bondgenooten gedurende
den oorlog aangegane politieke over
eenkomsten moeten onaangetast blij
ven cn mogen aan geen revisie on
derworpen worden. Dit geldt voor
onze overeenkomst met Engeland en
Frankrijk betreffend© Konstantino-
pel, den Sont, Syrië cn Klem-Azië,
en het Londensche .verdrag met Ita
lië. Allo vooretellen betreffende de
vaststelling van de toekomstige gren
zen vg.n Midden-Europa zijn voorba-
zorueo van doze dairen. buiten
eicrenliike ooNousellendo bleven, wii
hebben tnch ooizonbiikkan. dat wii ons
als i n die ellende voelen dat wïT mee
beteven. wat daar. in de oorlogvoe
rende landen «olden wordt door moe
ders ön vrouwen ©n bruiden der vech-
ng-
In het algemeen dient men te be
denken, dat wij bereid zijn aan
Frankrijk en -Engeland volledige vrij
heid te laten Duitschiands westgrens
te bepalen, daar wij er op rekenen,
dat de bondgenooten hunnerzijds aan
ons zullen overlaten de oostgrens
van Duitschland en Oostenrijk vast
te stellen. In de eerste plaats
het noodig den eisrh te stellen, dat
de Poolsche quaestie geen onderworp
van internationale besprekingen
zijn. Alle pogingen om de toekomst
van Polen onder controle van do
mogendheden te stellen moeten ver
hinderd worden."
In een ealieim telegram aan den
Russlschen ambassadeur ie Pariis se-
hurk-ekend 30 Jan. 1917. staat o.a..
dat Frankrijk wcpsclit zich do terug
eave van Elzas-Lotiharingen na het
einde van den oorlog te verzekeren
en bovendien een bijzondere oositie in
■liet dal van de Snor eisch'.e en ver-
larurt dat het daarbbcn wordt geleid,
dat eebiedeh ten W. van den Rijn van
Duitschland loseesc-heurd ©n de za
ken zoo neregeld worden, dat de Riin
in het vervplc een bliivend stratetri-
sche hindernis tegen hor voorwaarts
drineen van Duitschland wordt.
Ook teicgrammen vim Terestejenko,
den minister van buiteoiandache za
ken van Kcronsky, worden gopubli-
ceord. Daarin is er sprake van, dal
do gezanten van Engeland, Italic en
Frankrijk hun opwachting bij Ke-
rensky gemaakt en hom hebben mee
gedeeld, dat het dringend noodza
kelijk was maatregelen te nomen
om het Russische leger slagvaardig
te maken. Dezo poging, zioh in Rus
land's aangelogenhedeix te mengen,
trof de rcgeei-ing pijnlijk.
Hulde werd gebracht aan de Ver-
eenigdo Staten, die'zich niet bij de
zen stap hadden aangesloten.
tendon en door zoovele ionae mannen,
die krachtin en gezond uiteetrokken,
als -wrakken feruEkeeren.
Inte Onsman ziet dit alles als een
nacht, zwam, en schijnbaar ondoor
dringbaar. doch Mienes komt door
liet duister en lichtschim frlorêfi, die
sterker zal worden (ot de heldere dajz
zal aanbreken, de dasr waarin alle
mensclien in waarheid broeders zul
len ziin. Dat eerste doren van het
licht komt onder de mensclieji als af
schuw vf>n den oorloe. als begrip
vooral van wat oorloe en vaderlands
liefde bettekenen.
in enceren zin schetst de schrijver
.liet licht in den nacht" als de liefde
die den nacht doorgloort van twee
blinden, vader en zoon. de vader,
blind, al ia ren, tengevolge van 'n on
geluk in dc (fabriek, de zoon blind te
ruggekomen van het front. Voor bei
den schijnt hel licht in een paar
wenoogen, Peter Balke. do" vader,
vond hef. in de oogen zijner trouwe
Martha, die hem liielD hat ongeluk
te dragon. Hein rich Balke. zal in don
nacht ziiner blindheid geleid worden
door ziin buurmeisio Greta, do liefde
ziiner ieugd.
Ook Frits Balke. Heiiiriclis gobochol-
de broer lxeeft Grcta lief. als de oor
log uitbreeiot au Heinricii uit most
'-rokken, lerwiil Fri-ia achterblijft,
snreken beide broeders bet nieisio van
hun liefde, en zii. die niet weet le kie
zen. vraagt uitstel der beslissing tot
het vrede zal ziin, ln de tweo jaar,
waarin Heim-ioh aan liet front bluft,
uieigt haar hart meer en meer naar
Frits, doch als Reinrich blind terug
komt. een liuipelooze die niet alleen
ziin weg zal kunnen vindon, besluit
zii. zich aan hem te geven.
Frits begrijpt haar besluit, en keurt
het goed: bii vind zelfs de kracht aau
Heinrich te zo—ten. dat Greta hem
zoo ltef hdeft, dat zii hom. ook nu
hii blind is. niet zou kunnen missen,
waardoor elke gedachte aan mod rib
den als Greta's driifveer. voor den
blinde wegvalt
n zoo hebben wii er vrede mede.
omdat wii weten, dat Frits genoeg
kracht in zich lioeft om alleen te blij-
ten. Alleen met ziin idealen, want de
schrijver heeft hem gemaakt tot den
drager der gedachten aan mensche-
liikheid en afschuw van dep oorlog.
Hii heeft zolfs \oor het uitspreken
van die gedachte anderhalf iaar ge
vangenisstraf ondergaan, doch is na-
tuurliik ..onverbeterd" teruggekeerd.
En zni ook verder niet zwijgen.
liet work is vol van Drachtige ear-
litkbeid en van warm gevoel; wel ia,
vooral in de rol van Frits, nogal heel
wat reiotoilsoh gepraat tusschen bet
zuiver mensebdiike gebracht, maar
dh verceten we telkens weer door do
oorliikc warmte der be to ogen en... door
de uitstekende tooneelen die het stuk
■ook te genieten geeft. Tot welk een
levende, pakkende scène werd het too
tieel. waar de blinde zoon thuisko»:.
en ziin blinden vader alleen vindt, do
vader, die niet wee:, dat zijn jongen
ook de oogen mist Hoe licht had een
ietsie te veel hier allen indruk kun
nen bederven: het had drakerig of
lachwekkend kunnen worden. t ,ch
Inte Onsman behield hier zuiver
mensclseJiiko ontroering en ook in
den climax bleef de gewelaice smart
van deze twee eenvoudi-" memschjn.
c©nvoud!ng eu sober. En daardoor
diepaangriiopcnd.
Behalve deze bevat het stuk tal van
sterke scènes de schrijver weet wat
tooneei is: trouwens. ..Het Licht in
den Nacht" is lang niet. ziin eerste too-
neeletuk: tk herinner mii o.a. «jen uit
stekend cescliroven één-acter. die
do wnnhooo weergeeft van den ouden
arbeider, wien geen ander tehuis rneor
overblijft dan het armhuis.
Da- -was realisme, zooals wij het
oon tier., of vijftien jaar geleden door
orizo geheede literatuur vondenbe
doelde óén-acter tot mijn spijt is
de titel rnij ontschoten eindigt in
wanhoopdoor .Met Laoht ia den
De schouwburg was goed bezet met
een dankbaar publiek, dat bij menige
claus die tegen het unmensci.el ïjko
van den -oorlog ging. applaudisseerde
en aan 'het slot verscheidene keeren
deed halen.
Waarlijk, Inte Oiiaman'e werk
een helangvveödkend etuk, dat iets
achterlaat iu iboofd en hart van de
toeechouwere.
ANNA VAiN GOGH—KAULBAQH.
Rubriek voor Vragen
VRAAGHoe lang kan ik tabak
goed houden en waarin kan die het
best bewaard worden ANTWOORD
Tabak kan het best bewaard worden
in een steenen pot (minstens twee of
drie jaaij. De pot moet steeds door een
deksel afgesloten zijn.
VRAAG: Is uqkter Cornelia de
Lange uitsluitend kin dei'arts en j
vrouwenarts? Kunt u mij anders
adres opgeven van een vrouwelijke
arts te Haarlem of Amsterdam, die
ook de practijk van vrouwenarts uit
oefent? Dokter Cornelia de Lange
(Vondelstraat 97) te Amsterdam is
ook vrouwenarts.
Binnenland
TWEEDE KAMER.
Gisteren heeft do eindstemming
over de landarbeiderswet plaats .ge
had. De heer Schaper verklaarde dat
de socialisten er, na de aangebrachte
wijzigingen, hun etem niet aan zou
den onthouden. Het ontwerp dat den
landarbeider in staat wil stallen
grond voor woning in eigendom
land in pacht te ontvangen, is zon
der stemming aangenomen.
Voorts heeft do Kamer eenparig
e volgende wetsontwerpen aangeno
men:
lo. tot wij zaging van wetten ln ver
band met de inwerking treding van
het nieuwe wetboek van strafrecht
voor N.-Indië, waarin op voorstel
van de heeren Heeren c.s. een rodac-
tionneele wijziging werd gebracht.
Een poging om ook een ander
ginsel er in heer te Leggen voor de
strafbaarheid" van den Gouv.-Gen.
mislukte. De Minister van. Koloniën
wilde daar- zonder nader overleg niet
aan en de voorstellers trokken hun
daartoe voorgedragen amend ei
ten weder in.
2o. tot aanvulling van art. 71 van
het Indisch Regearingsreglement,
dat do iniandsehe bevolking der
kampongs van gemeente met een el-
gen raad zekere medezegging6chap
geeft bij de.samenstelling dier
meenteraden, een denkbeeld waar
mee de heer IJzerman zijn ingeno
menheid uitsprak;
3o. vaststelling van het slot der
rekening van Suriname over 1913;
4o. idem van Ned.-Lndië over dat
jaar.
De Kamer heeft vervolgens 't alge
een debat over de Staalsbegrooting
voor 1918 voorgezet en in eersten ter
mijn ten einde gebracht, zoodat heden
de Minister van binnenlandsohe za
ken, de heer Cort van der Linden,
aan 't woord is gekomen.
De heer Marchant ontwikkelde gis
teren nader 't standpunt van de vrij
zinnig-demo rratdschu partij en be
toogde in hoofdzaak dat bij 't streven,
naar een democratische wetgeving
op ieder gebied, vrouwenkiesrecht, so
ciale politiek, financiën enz., vooral
met de belangen der mindcr-bedeel-
den, meer nog dan tot hiertoe moet
rekening worden gehouden en dat
voor een program van actie, in die
richting, samenwerking zal ontstaan
aanvaard niet alleen, van rechts
wel ais links, die oprecht daar
mede instemmen.
Door den heer Drion werd de rede
van den Minister van Oorlog te Leeu
warden opnieuw besproken en toege
juicht, gmdat hij niet aan ontwape
ning en volkerenbond geloofde en wij
ons dus krachtig moesten toerusten
om ook in de toekomst onze neutrali
teit en onafhankelijkheid te handha-
Over de gebrekkige inrichting van
u.ize weten, die aanhaling dikwerf
zeer bemoeilijken, trad de neer van
Beresteyn in een korte beschouwing.
De heer van Hamel ontwikke.de
au zijn kant nog eens de toekomstigo
eischen eener gezonde vrijzinnige pou-
tiek en gaf de Regeering tal van wen
ken omtrent noodige verlieteringeu op
velerlei wetgevend terrein en van 't
landsbestuur, waarbij hij speciaal de
splitsing aanbeval van 't departement
van landbouw in afzonderlijke afdee-
lingen voor productie en bedrijf oenor-
zijds en van distributie anderajóa.
Eindelijk bestreed de heer .van Id-
iga de vertoog en van de heeren
Dresselyhuys en van Raait© en meen
de dat hun hooggeprezen welvaarta-
politiek en vooruitgang ons veeleer
naar de hel niet naar den hemel
zou bréngen. Hij kwam verder spe
ciaal op tegen ae aanbevolen reorga
nisatie van onzen buitenlandoenen
inlichtingendienst door oen in zijn oog
schadelijke samenvoeging van dipio-
EERSTE KAMER,
in de korte v ere ader. nn die deze
Kamer aistei avond hield, legde de
iioer Wiegen, het meuwtrokozen lid
voor Noord-Holland, in handen dos
voorzitters de bil do rond wet gevor
derde beloften af en nam zitting.
Na mededeelinff van een reeks vau
innekomeri s'-ukken. werden de van
de Tweeda Kamér ontvangen weta-
orttweroen naar de afdeel ineen gezon
den, Ze worden -heden onderzocht ca
moiven te 11 uur komen de voorstel
len tot Grondwetsherzteuintr i»open
bare vertraderiiii.' aan de orde.
De Kamer ontvintr gisteravond mat
een begeleidend schriiven van de mi
nisters van binnenlandsche zaken,
van Waterstaat en van financiën, de
memorie van antwoord od hoi verehijc
over de Ouderdomswet. die. zooate
men weet. wegens de Kiunerontbjjw/
dine, te beschouwd ate te zijn ven-al-'
Jen. De reeeering bleek van ineonimr
dat de bedoelde wet niet vW onder
de ontweroen. waarno de Kamer bjj
haar sluitiiuzshesluit van 17 Juli het
oog had. Maar de voorzitter wf f van
een ander gevoelen en otelde voor dé
brief der ministers en de Memorie
eenvoudig v«r kennisgeving aan ie n«
men. De heeren Polak, van de Flotz eu j
van NieroD kwamen daartegen op»)
wilden het ontwerp voor benoeming,
van een nieuwe commissie ian rap
porteur». bri.andelen eu vonden be<
A ic htm a Uc tegenover de reaeerimt.'
cewcnschi om aan het conflict een cin-
do te maken orn ten aanzien van deze
zaak oo het Juli-besiuit terug te ko-,
men. Di: bestreden de heeren De Vos
van Steenwiik. Coliin en Van Lorna-
weerde: niet om politieke redenen.'
doch uit zuiver staatsrechtelijk oog-]
ount. ontwerpen van een ontbonden
Kamer ziin vervallen. Wilde men ver-
zoming dan moest, die worden lie-'
proefd door een nieuwe beliandethue
door de Eerste Kamer, niet door deze
Kamer met zichzelf in tegenspraak te
brengen.
Het slot van de vrïi uitvoerige dis
cussie was dait het voorstel das voor
zitters om het ontwerp alzoo eenvou
dig als vervallen le blijven beschou
wen met 21 tegen 13 stemmen la aan
genomen.
Letteren en Kunst
Nieuwe uitgaven.
Kinderboeken.
De firma W. d e H a a n te Utrecht
beeft .door haar fraaie uitgaven van
kinderboeken de prille jeugd reeds eer
aan zich verpHiHht We ontvamgen,
nu St. Nicoiaas nadert, weder oeuigp
nieuwe uitpavon; die onzen goede»
d'unlc nog hebben gesterkt. Christine
Doorman en Onno Vare hebben uit
de sprookjesboeken van 'Grurnm een
keuze gedaam. voor een keurig kinaer-
boelc: „Griimim's Sprookjes", dat ver
sierd is imet fijne kamstzinnige kleur-
prenten van Rio Cramer.
W«te bezwaar mocht hebban zijn
klnclaren de oude sprookjes voor to
lezen of in handen te geven, omdat
zij vaak een wereid1 van schrikbeelden
in de argelooae hoofdjes waïdter roe
pen, vindt ieta heel moois in'
..Nieuwe Prentjessn Vers-
jee" van Rie Graimor, bij don zelf den
uitgever vensch'enien. Het ie mee een
fraai tribaaaifje, waarin «bij Jievo lied-
es medai'llonteekeningen in kleur.-
Bet kinder-Leventje is er verrasaend"-
mooi in beeld gdbrachL In .«sommigd
prenten zijn de groot o kieair-vl-aikken-
t hand «urbgevaMan. wat jamaner1
daar de meer berwerikle partijenl
uitmuntend voldoen. Rie Cramer toont
hel kin deur; guur met veel liefde te
hebben gAgesliagen.
Kalende re.
Nederlandsche Vereeniging
„Ons Leger" deed èen goed-uit-
gevoerden maand'katender verschij
nen. Beelden uit den mohilisat-ietijd
vormen de onderwejpen van de blad-
versieringen. Die zijn zeer goed ge
slaagd.
De firma W. J. ThiemtenCi é,-
e Z u t f e n, zendt ons den beken
den „Internationalen Sohourkalen-
der" met hetzelfde echïld van 1917;
maar in andere kleuren. De inhoujf
geeft een «schat van zorgvuldig geko
zen revleugelde woorden en goede ge
dachten uit viererlei taal.
Trekking van Dinsdag 27 Nov. 1917.
le KLASSE 2e UJS1.
Ne. 2891 5C05.
No. 11515 I 1000.
Nos. 17631 CI1 19133 elk 4C0.
N'os. 11576 en 15939 elk f 200.
No*. 2231, 136/6, 13)20, 14»? en 2(531 elk I 100.
Prijzen van f 20.
U 2276 4237 62ËI 8019 S8S9 11765 14069 17152 19301
52 2311 4263 6298 8061 9903 I17W 14153 1/32* 19454
to 2342 4210 6346 8101 6401 11193 14477 17233 1947»
133 .375 4360 6360 «120 9970 1 It?,- 145» I7.0. 194:6
148 2424 4479 6418 8142 HOU 11631 1*600 17251 19534
157 2433 4430 1.451 8155 11042 HÖCl 14C08 17266 19X4
331 24(6 4443 6462 8170 11045 llsai 14620 173 3 195»
330 2*83 4473 £529 8713 11(67 11924 14731 I734T 19524
335 2508 4485 t5?8 82.3 I1C85 120!; 14*6 1,348 19tt<
455 2554 4518 6596 Sit» 1I0S9 12015093 17423 19K9
4^3 256Ó 4537 6532 8329 101(6 121» 15151 17449 19701
490 25tÖ 4539 ï«0 t375 I0/2o I2I9J 15333 I74y9 1*03
614 2610 4(91 (ftJl 8391 1(157 12220 IS392 17501 19845
619 2680 4648 6(99 8407 10162 12236 15408 17SS4 1*63
623 7711 4659 £705 8428 10.92 I2.i< 15*53 17634 20013
643 2719 4703 6713 845'. 10IS) 12267 15527 IT6T6 200.4
661 2738 4725 £745 £477 I07C2 |ia.s 55534 17727 20C65
715 2»21 4731 £76 2 849* KC76 124b-, 15,tO 177S8 20078
50 2ö74 4TSO 6715 8539 10243 124(3 15820 17832 20104
7t8 2£ê0 47*5 67éO a57« 50370 I240S 15529 17840 2011C
895 2£92 4799 6634 870? 1(071 1214 15519 15514 20133
951 2*0 4801 t8J5 hlTi 104(9 12637 158:1 1703S ICltB
1001 3110 4540 (f76 «SI 1(437 I2C&7 I5S73 179Ï4 20:14
1(62 3128 4857 (*6 8855 1C44T 127*5 159*1 179-JJ 2C3H
KB7 *571 (977 £660 11X54 127t« 5*8 ITteB 2Ü3«
1197 3364 4*45 7133 £869 IC558 12717 It»-1» 1SI78 20341
258 3375 4955 714* £871 IK8I l'SSo 16131 18256 21.50
'S3 3382 M63 72)9 £874 I0:>3 12329 161/c 18310 2043)
13*9 3K0 5132 "250 £920 11X02 1,8,2 15".0/' 18519 2(674
3J0 5137 7502 £659 1(625 129?® IC2IS 181CO 2£6£0
3616 5221 731U 6St3 1(755 IM5 16245 18437 Hx-lt
3K38 5223 7332 tea 1(647 13099 1627: KS12 X752
iai 3466 5217 7:50 9083-1(0)1 121'S 16313 1852 1 20191
1572 3122 53S3 1351 SIC! IMl I32C-J I6:9J I85M5 2C8H
1591 3870 5412 7360 te(5 11109 1X31 j 16368 18549 2093)
15S8 3879 5421 7122 5,31 11 HO Ir4.6 19633 2CÖi8
1(03 3482 5412 743 5233 1IIÖ 15117 164CS 18662 20*3
1617 38>* 5CI3 7410 9337 11217 1:621 16413 13583 HWK
1525 3953 5686 7517 93Ü 11223 13543 16127 18691
IS22 3963 5715 1533 0391 litól liSOJ 1UIG 13721
ft6* 57f0 7525 9451 lllüs 13283 16*13 18730
3333 5831 1X1 9415 11437 ll'Ses 16434 188»;
1CC6 5834 7623 '.'492 H540 13623 16593 1*84',
1H54 4023 Ktb 1687 9503 D555 12Ï-S5 KtJO I -079
I960 4037 MJ37 7)15 X?0 11553 13.(5 1671* 1£B90
1463 4C64 6107 7721 9604 115/5 13)76 16Ö16 19111
200J 4076 6177 7733 9(69 11619 128 9 1(9(0 1S3QI
1049 4:81 C2I7 7137 9(91 11(74 I29S1 18567 192(0
2173 4103 6237 7S7 9705 11690 I4COS 170*4 IX»
3133 4190 6264 7974 9742 11)30 I4C£© 17145 1533»
1« KUmc I**- Op maimtm ml fcSMKw
