kuiers luui
De Oorlog.
TWEEDE BLAD.
Vrijdasj 30 Maremhsr 1917
Ovarziehi.
D0;]udiepd aigimiddiag ovieuï te laait
om inoig in omis inutnimea- viain diii&n; cüaig-
tie vienmioldionmaag wie zdMm 't ap
öinis Jiiteu'wybcwd Ikiwam die tij ding,
diat Duitse hkurWl "hawWliligd (had to U
Russieoliie «erzocöa om ONDERHAN
DELINGEN OVER EEN WAPEN
STILSTAND to begtoiwemi.
Er kwairn naamelijtk 't Vioflgerodlë bo
ric ht uit Poteraiaung
Krylenko de nieuwe opporbovol-
hebber van 't Russische leger, door de
Maximaljsfcische regeeriug, penoemd
meldt iu een order aan leger en vloot,
dat de door hem benoemde afgezanten
(bestaande uit een huzaren-luitenant,
een officier van gezondheid on een
vrijwilliger) teruggekeerd zijn met liet
offieieele antwoord van den Duitschen
opperbevelhebber, die er in toestemt
onderhandelingen te beginnen over
oen wapenstilstand aan alle fronton.
Krylenko heeft het onmiddellijk
slaken van het schieten langs het
licele Russische front bevolen.
De volgende bijeenkomst der gevol
machtigden van beide zijden, zal Zon
dag plaats vinden.
De afgezanten gingen do Duitsche
linies binnen tegenover het front van
het Russische 5e leger.
Verder wordt medegedeeld, dat de
Duitsclio opperbevelhebber den com
mandant van het Noorderleger als
zijn gevolmachtigde hoeft aangewe
zen,
Aangelaeikönd zij,, dat DuLtischtamd
zich vriigieaiis diiil beriicht heneUL ver
klaart, tot oen<l©rhandel on ovör een
waponstLletamd a an 3 i c r o ri-
t 0 Tl.
Mow weat, dat de Russiisrine reglee-
rinig-. biegioTiiniMii As 'iwot aan afflie ocnv
loigvoeretwten -voor 1» steilten om eon
onmiddellijkan wapemBtilliabainid te slui
ten. De geaJil iioemdian zijin daarcop 'niet
togegtuaai, maar hidbbcm met voro-jut-
waardigtog diit RussLaChie voorstel1
vn.ii zioh go wezen.
De «eaitralien toawiilHgeni tlsains v ot-
I-cxidg- in 't Russische •vcmzodc. Dl ijk-
Iviinr is dit bodaal'iinig van diiit iDuRsohe
standpunt te liEt-üeax uiitkomian^ dat. men
met Ruslandl wied ateomidonlijilc wil ou-
ttenbandielion, ntaair teveme toch ook
bereid' is om met die niridlone oomioig-
vo-erenidan «nictarhiam del imgemi te opo
nen.
De Runtselue rij.knkaniSelLter hooft
DoiMierdia©mtddag' im eten Rijksdag iba-
vosligd., dat de oen,traden over viredie
me! Rustarmd wilden «prekern. Graaf
Her Ring zei o.a, „Ik aamael niet te
verklaren,, dat man im d,o tod; dusver
bekende vcvaiMeÉan dier Russische re
gie ering diieeuitabdte gironiidslaigiem voor
het aamkinoopem van ancSorhandelin-
gon kan zten on dat ik iberoid toon zul
ke te beginnen, zoodira de Russische
rogeermg 'hiertoe ihaair gevolmachtig
de wrtogseatwöoirdagiei's uitzendt."
Toen wo Dandardiagiavond' dit be
richt atoig op ons miieuwsbard zetten.,
0!iOilKtan or htodiemdlam jbiatainïpstolll'eini-
dari voor on© (bureau't Was als im die
eerste da,gent van dien ooilog I
Over die verdere bijzandoitliiediein, van
don Rijikeciaig verwijzen we maar 't
overzicht dar zitting. Bij 't debat
kwam uit, dal adite partijiteidera het
Russische vredesaanbod syiiftpaithidk
gesimd waren, maar de conservatte-
ven wilden ar van profiitooran om
meer oiecihan te touninion zijin ten op
zichte vain, die ©uiitsche ocmliogsdoeliein
in 't Oosten, en Western.
De rijikakiainseiLiier ©öhijmt alcih evieuv
wed te scdraron aan die zijdie van de
Rijksdag-meerderheid, did zich Ln die
bekende vredesresalxutie uitsprak.
Do eealiecrd-en denken reeds aan de
moaeliiikheld van zonder Rualand te
moeten doorvochten.
Hot „Pet.it Journal" h/eit orgaan
van den Frarnscihi&n miraiiisüar van toul-
tonillanidechie Balken (Piichan (bevat
een. artikelwafifriaji needs met die >mo-
goüjkhetd reketoitoig wondt gehouden,,
dat RusLamid' met die GenitrnlLari: een
afi/jo.nderdijk.en vwede eüult.
Veel zou dtt niet batoekiemieii, meent
het Pottt jounnai", daar op Ruslamd
toch in mi'l fct-a/hr oipzLcihil niet rneer te
reke;n.an valten. het Wadi ziet aJlloe®
iin dit stroviein van Dentin e.an smaad,
d.ie RtiislLariid op zich zal ladlem, em
w-aairvofli de gefvoilgton. later op Rus
land zulten tcmugkorniein'.
Maaa' „l'O.eirvre" waarschuwt ern
stig, do gevolgen van oen afzonderliji-
kün Russiecihon vredig niot te onder
schatten.. Want daanvloor zou D uitsnh-
land een geweldige etrijdmachit, met
veeil anti'lilorie, van het Oostelijk front
kunnien ibremgieui naar het Wostelijkie,
e,n Ivel. is die vraa© of dat tegen een.
zoo 'kraclitigan. eteiot;, ate dan zou vo-i1-
gonbestand zou zijin. Do Itevanomlidl-
dol en-voorradjan van Ruatand zouden
bovendien, wainmiaar D-uiteaM'and voor
hot vervosr ikoin ziorgen, dio gevolgen
van cte Wofclcade-anaalmegielieni dar En-
tote te mot. dom. En het blad voor-
ziel zellfs de mogalijklieid van. eon.
verbom d tussehsn R,i©liond on D.uilsclh-
lamd, in don geeat van dein volkcr-eai-
bon-d.
'De „Miatiri," .meent dan oOIh. dat de
toestand im Rustemd op die Lnter-gu~
ailllieerclle Ibijtecfdkomiat, dn'ie Hhaans .tie
Parijs bijoenikomt, luet onderworp
van botang-rijloe besprekingen zal
7,ijn. TegKuwer de onaGavemiharo g-o-
voig.cn, <tic de ineenatuntiinig van Rus-
Landmiilitai'jie macht na zich 7,al
el'Dopciii, kunnen de goalflicerd;em niet
Onivc.rschiililig zijin.
Van Emgelisehe zijdio woncit thans
alle hoop gevnsitiigid op .Doechoiuim. De
Engelsohio bemichtlen zcggiein, dat de
positie -van 'Dos|:ilkommi die wei
gerde om aan de apiduiacht te vol
doen om vrediesandleirhainidoliinigign
met de Duitse hers to beglnineu
6toe;te vaster woavlit, en dat wrschil-
tende tegmwmitó'e h.ran needs steu
nen.
Maan1 /.al Doecivwnn'm tegem do vro-
desactic van dc Maximaliisteirv op Ico
nic nï
De Maximaltetisaho regioerimg heeft
DocciiOniin tot vijand des volles ver
klaard en zijn arrestatie bovolore.
Ook 7,ij.u helpers fhoetein. gievangen gie-
nomm. worden.
De ,,N. Rolt, Ot." morkt oi;> ,Mon
zat nu met npsmming afwachten, of
Juöt Rieliiaeite Russische leger in dezen'
met KTy.telniko mee zad gaan m of d.e
Bo.lsj«wlkii nu werkelijlk cte macht
zuillm 'hlelbben, om bij deze ondemhaTV
delingen., waarop dlan vein adlif de
wredieBOndieThainidaltogm zTufld'eex mae-
ton aauelultem, uit nioann. vian geneetl
Rusland -bo spiiakieirt. Etr kaïnnietn zioh
mog lunberessmniiiö o'orwllklkeltng'ein
voord-oen, bljiwooutbeeUdl aam ihiet R'oe-
meenclia froant, waar. die Ruis9on; de
wapenlbraedhjus van die Roemieniüra
zijm. Wat auflil-en niu de 'Rloemeeinvscihe
eotdaten 'moetem dtoemi, oils d|o iRrn»-
een er wieu-kiediijfc het bijltje bij neer
zouden idggani? Htet te haast 'nd.et denlc-
ban.r, dat Roemenië zOmdeir R-ussstieohie
hulp den atrijjd ailileen zou wilOion
voortzetten. En hoe irooeit Jtet lm Azia
tisch Tuirtlcijje gaamt als die Russan
daar den strijd liegieai die Turken zou
den opigeviein en dleze hum hifunidlan te
genover die Engietocihesn, dm Pate'-tima
en iMesopotamië wij zouden, torillgen?
Het WiOrtlf duiidJüLijftt, diat die overige
geailicerdian op deze wijze van zeiif
betrokkien Ikunuuau worden bij' hetg-eeai
nu vuin Russische zijde begoninian is en
zich er iiniaar inliet wam kunimem aPmia-
ken met -te zeggen., diat de houding
van. R'UsJiamd of die togieiniwixiuiige Rus
sische miarohtliebherB hein niLcit raakt.
Een ivieolbeteekaniand symptoom is
trouwens de briief vain Lord Lainis-
dowme aan d<e „Daily Tülegnaph"
(men «te eld ems to ditt mummeir red.
H. D.).
Zwitserland vveigeirdc de Russische
voorstelten im zak© een wapenstil
stand over Le brengen. Nu meldt
Reutor evenwel, dat de Spaansche
gezant te Petersburg zich met vol
komen instemming bij dat voorne
men dar Russische regeoring hoeft
aangesloten. Hij heeft Trotzky's no
fca aanvaard en overgeseind, en den
wemsch uitgesproken, dat hij zal
kunnen medewerken, om een einde
te maken aan den strijd, om een
vrede Lot stand te brengen, waarnaar
de geheele monsehhehl smacht,
VAN DE FRONTEN is heden «een
belanrrriik nieuws.
Dit den DaifselienRUksdag
Do vergadering van don rijkedag
was goed bezochtaan die tafel van
dien 'Bondsraad lvaddem do rijikskamse-
Iter on do staatssecmofarisoon plaats
I genomem.
De voorzitbai' herdacht, onder le
vendige torv.uicihimigen, de groote suo-
cese&n im. Italië, de vonrichtimgcui der
dappere troopon en het reeuVt.aa t viam.,
de oorloigkilieen'iing. Vervolgens huldi g-
die do voorzitter d® werkzaamheden
van 'Mlchaël'is oirn daarna graaf Vort
Hertling een .suicdasvoflteiu worldlcrtnig
te we.neclven, gebaseerd op wederzijds
vertrouwen.
Da nieuw® rijkskanselier
aan 'i woord.
Daarop mum de rijiloïkamseOiler het
vvooret. iGmaiuif Van il-Iertlling sp-nallc o.a,
als volg.t„Moge hel Wedorkeerlg
vertrouwen,, waarvan de vomuiibter to
7.ijm begroutiingsnede tot, mij 'gewaag
de, in a/lilie on-7,e beraiadalagtikgen wor
den aamigetroffen. (Toejuiclik'hlgem'.)
Toen ik iin d-ezen daor atormem be
wogen 'tijd het besluit nam, die ver-
a'Olw.oaTdaiijik.e positie ivan rii.kslcaai-
aalier te aainva.a.rden iftn iik d,e .gereellit-
vaard'igd'e bedanikimigian op dom ach-
bargroind d'roang, dliie zicih aMeeni roods
uit hoofde mam oruijin, ge vorderden ii.ec£-
tijd komd'Êin opwerpen, dieiidd1© mij
daarbij die over,tuigamig, diat 't. mijm
pliöht was het vadorlauid oolk hot.
zwiaaawbe offer te 'br«n®e(a
Ik dacht aam omze brooders en
zootu3, die sodert voartig maamdem et-
ken dag hun levari voor het viad-onliaind
op het spel zöhtemi. 'Hmin, voorbeeld
wilde ik 'viollgein. (Levemidtge bijival).
Op die .gmomidani ©a'f ik gehoor aam
dan tot ormij. gorichten opiroeip vain den
Keizer. Op die gromdlan ook rtae .ik een
beroep o-p uwe op vartrouwem gieba-
secuxle miedieiwarktog. {Bij'val on to
ste mmtog.)
Wij staan. voor het «inde van eeai
jaar, dat op veJe oorCogstoomeelem
vurstneklkdnido bedUas'ungen heeft ge
bracht.
Aam de firomten.
Met lirots en diairilk comstateer ik,
dat hijima overal omzo wape-nen, zoo
wel de Onze, als die dier varbamdleniem
mat succes beikroomid werd an. Tm. liet
westeoi diuurt de slag to Vilaamdiercm
sedert Juli bltoa oruomderbrokien -voort.
Bij.na het igieheeTa Envgc-.teohe tegcr
wordt iiln de vlak.te vam Vlaamdiercm
teg.cn oins front aangevoerd, ln ©roo
ier gelaflistarlkte dlan oimze tmoapian. -Ook
tal v;am Fmamisiche divisies naman man
die gevt-chlem dteed, doch. one front in
VLaandicren. staat vaisit, als ©eheel on-
wri kbaar, to wuervviil vain het vea'liea
van onkale dorpan fen gehuohtsn.
De vijaind 'is aijin doel hot 'beirelken
vam d'o VlatunsCl© kust,, tot het am- j
eoharledijllc maken van oaiee duilkboob;
basis, inog altijd, dvein vorra. Itet.
wruChteloozQ vaan hummie zwane offers-
eisclvemdle aanvallen ln VHaamidercn
edkemmienidie, zwitoem die Bn©elisclnein
thanis ibij .Hamwijk apmiteuw dd be-
sl'isel ng.
De a.aai'vaiuk.eüiij'kie EnigcLsalie suc
cessen wprdtem dlooT het imga-ijlpen vam
onze neservies beëiindlgiik Do slag is
nog im. vatten mam®, diodh onze aan
voerders cm die tn-oepiein zieai het zege-
vioreind etaid'e miot gicneohtv.aa'rdi'gd
v-en-l.rouivcn tcgcimoet. (iLo'veindiigio bij-;
val)
Do F'rametoihfin hefliaaGidien. ten noords
oosteni ivain Soieoms ern lbij. Verdom
plaatselijke voomdieeJiem. Het te bun
ec liter rniiiet getukt daamvani voordoeü
te trekken, daar ook bter oem sn.elte
tegen Oiperal lie vam omasé iogaraamvoe-
rim.ig diein viijiamd cHBoe stral egiSchc uit
buiting boliette.
De knijgaotpieiralites to. bat Odstem,
dii'e tod. de vero'vertïml© vain I'tkga em Xa-
oobstadl Heidd'em, liiiggiem mog iiiv uiw go-
hcugien.
Do gl'Oxievdlilie opmamsoh van dc v?r-
bondiem logCns im Italië houdlt thai©
nog de wereld im epamintoig. Iets over-
wdldigiende wend' dlaa.r boa-eiM, in ean
verrassend snellljen diooihraaikisaanval
im em aagunsttg bejvntcrm'lin.
IFet Railtaoinrschie lieger boette er
een voor,naam d.eci van zijm monscliien
imttiM'ianl cm- nniinsteins do ihelift vian
zlj;m .gehieelie ooTfiotastuiig im. Heb tornd
MWloor irijlke woilraidlcn opleverende
tandistrielcch.
Bergimg vam dtemi buit was tot op
dit oogcmbii'k mog gclhael niet moge
lijk. Indien we die totale bult Ln geld
zouden wlllilierii toxecfretn, dam zouden
wij met ecm to do milittardan 'c bff-
cijXoren w:imet mooteai vdkenonl
Eon verder gevolg van onze over
winning van de laonzo tot do Piave
was een voor oiib zijn uitwerking niet
miss'jnde Ontlasting van ons westelijk
front.
Op gelijke wijze doet zich doze
overwinoiag ook in Macedonië voe
ten, want ue vijand schijnt thans dë
matige voordooien, die hij ton westen
van het moer van Ochzida had be
haald, weer vrijwillig te willen opge
ven.
Van het Sinai-schiereiland uit ope-
reeren de Engelsohen tegen de Turk-
sche troepen in Palestina en slaagden,
er daar iu aanvankelijk oenigo suc
cessen te behalen. Van invloed op den
algemeenen militairen toesband |Zijn
deze voordooien evenwel niet.
Op de oorlogstooneelen in Klcin-
Aziö en Mésopotamië veranderde de',
toestand niet.
Onze oorlogsvloot deed de van bare
jonge krachten gekoesterde verwach
tingen volkomen iu vervulling gaan-
De lioogzee-vloot, welker rusteloos
bezig zijn zich vaak voor het oog van
de wereld verbergt, heeft den danlc
van het vaderland verdient. Zij heeft
na een langdurige pauze, sedert den
roemrijken slag bij het Skagerak, bij
de verovering van do eilanden Óesol,
Dagö en Moon in voorbeeldige samen
werking met het leger eh bij korte,
succesvolle gevechten in den Duit-
schen bocht, in de Noordzee tegen ©en
belangrijken overmacht, haar voort
durend gereed zijn tot den strijd op
nieuw bewezen.
Als schild en dekking staat zij ach
ter onze duikbooton, dekt hunne
steunpunten en beveiligt hunneu weg
naar hot vrije vaarwater.
De duikbootoorlog.
I>e duikbootoorlog tegon handels
vaartuigen oefent stelselmatig zijn ge
weldigen, onvermijdelijken invloed
(Levendige bijval).
Hij was on is het eenigste suoces-
volle, radioale middel iu den ons op
gedrongen economischen strijd tegen
de leidende macht onzer .vijanden,
om hun iu den hartader te orefion.
(Bijval),
Hij richt zich tegen don vijande
lijke en in vijandelijkcn dienst va
rende scheepsruimte.
At hebben onze vijanden ook sedert
oeiiigeii' tijd hun geslonken uantal
schepen zoeken aan te vullen met neu-
tralo schepen, die zij door hongcr-
blokkade of andere dwangmiddelen
met geweld hebben afgeperst, zoo is
die handelwijze toch niet naar belie
ven voort te zotten. Spoedig zal do
grens bereikt zijn en bij nog zoo in
gespannen arbeid voor nieuwen aan
bouw van schepen op de werven onzer
tegenstanders, zal het cijfer der tol
zinken gebrachte scheepsruimte dat
der niouw aangebouwde steeds over
treffen.
Zoo leveren allo waarnemingen het
overtuigende bewijs, dat de duikboot-
liandelsoorlog, het hem gesteldo doel
zal bereiken. (Levendige bijval).
Wij kuunen ons niet met de situatio
op het oorlogsterrein bezighouden,
zonder met een gevoel van onuitspre
kelijke» dank hen te gedenken, aan
wieu wij deze successen en onze guu-
stigo positie danken, 0113 roemrijk lo-
ger en de geniale leiders van onze
heldhaftige troepen. (Bijval).
ALs ik bij dezo gelegenheid speciaal
ook do troepen aan het westelijk front
gedenk, die iu opofferende trouw en
taaie volharding meer dan drie jaren
aan eon geweldigen overmacht aan
menschéiiinateriaal weerstand bieden,
dan geschiedt dit zeker niet om aan
de met te vergelijken verdienstefi dor
legers afbreuk te doen. die in samen
werking met de trouwe verbondenen,
als lawine door de onbegaanbare stre
ken, het- terrein van boven-Italië bin
nen zijn gedrongen om het trouwe
looss Italië te tuchtigen.
Doch, weet het, geen onzer suc
cesvolle offensiefs zoomin dab in Rus
land en Servië in 1015, als dat iu Roe-
nieniu in 1916, noch de tegenwoor
dige welgeslaagde en nieuwe ovenvin-
luugon in uitzicht stellende veldtocht
iu Italië, had met zoo'n kracht door
gevoerd kunnen worden, indien de
stalen muur in het Westen niet aan
de zwaarsto stormen weerstand gebo
den had. (Bijval).
Naot te vergeten zij ook de heldhaf
tige dapperheid van onze bazelbingo-
troepon m O03LAfrika (levendige bij
val) en der moedige kolonisten en in
boorlingen.
De vrouwen;
Hot volk to hot vaderland is door
een. gelijken drang naar de overwin
ning bezield als bot legor. Ook hot
volk koimit iniijn dank toe voor- da
rustig en gelaten gedragen ontbe
ring-en en vvcderwaardighedendie
do oorlog met zioh brengt. Doelbe
wust en bereid offers te brengen,
bieden vrouwen zioh aan voor den
arbeid, waarvan do rammen wegge
roepen werden. De bevolking toont
zich lin don strijd om het bestaan bo-
reid, alle krachten van liet economi
sche leven ln te spannen, om hot
meest mogelijke te leveren.
Graaf von - Hor Hm g sprak hierna
nog over het financieel beiheer van
de financiën: Tot nos: toe zijn 73 mil
liard aan oorlocsleeninjten door vru-
williee biidra^en biioen gebracht. Een
schitterende nrestatiol zoo zei
sorekor.
Daarna besprak de rijkskanselier cte
binnen]uudache politiek. IILI betoogd 1,
dat de uai'leinontairo vertegenwoordi-
«ine van den Rivksdae on zoo breodo
basis staat als zioh maar denken
laat.
SDrekor's voornemen is dc censuur
zooveel mcwrelïik te verzachten.
Verder wees hii od de heohtheid der
bondgenootschappen die 'Duitschland
gesloten heeft,
De on derhandelingen
met Rusland.
..De Rusisohe regearinc heeft Woeus-
dac van IVarskoie Solo uit een door
den volkscommissaris voor buiten-
dandsche aangelegenheden Tretzkl en
den voorzittel' van den raad der volks
commissarissen Lento onderteekead
draadloos telegram tot de regeer)n-
nen on volkeren der oorlogvoerende
landen gericht waaiiin zll voorstelt
binnen korten tijd onderhandelingen
te onencto over een wanenslilst'and
en een alcemeenen vrede. Ik heb er
«een bezwaar tegen te vorklaren, dat
in de tot dusver beleende voorstellen,
der Russische regeerimr discutnble
'grondslagen voor het openen van on
derhandel laaen kunnen worden ge
zien en dat ik bereid ben. dezo aan te
kuoooeu zoodra do Russische rcgec-
rtozr hierloc haar eevolmachtigde vcr-
teconwooi'digers zendi. Ik lipop en
wenscli dat dit streven weldra vasten
vorm zafl aannemen en ons den vrede
brengen zal. Met onrechte deelne
ming volgen wii do verdere ontwikke
ling van het zwaarbeproefde Russi
sche volk. Mo«e het de soofdige te-
mekeer van geordende toes! an den be
schoren 7.iin. Wij willen niet» anders
dan tot de oude betrekkingen van na
buren, vooral od economisch., gebied,
terne te kunnen koeren.
Wat de vroeii'u' aan do heerschappij
van den Tsaar onderworpen laniten
Polen. Lithauen en Koerland betreft,
baschouwen wii het als een recht der
daar wonende volken, over Shun eigen
lot te beslissen. Wii verwachten, dat
zlid en Maatsvorm zullen aannemen.
<11© in overeenstemming is met hun
ne toestanden en de richting hunner
beschaving. Overigens hangen de za
ken hier nog geheel en al in do lucht.
De berichten, die een uren tiid geleden
door de pers wei-den versoroid. dal op
één aunt roods oen vaste afspraak Re-
maakt was. waren voorbarig.
't Oorlogsdoel der een
tra 1 e n.
Ona oorlogsdoel was van don eer
sten dug af aan- de verdediging van
het vaderland en zijn ongeschonden
gebied en van de vrijheid en onaf
hankelijkheid van 7.IJ11 economisch lo
ven.
Daarom konden wij den Pauselij-
ltetn oproep tot den vrede met vreug
de begroeten. De geest, waaruit hot
antwoord op de Pauselijke nota ont
sproot, leeft ook thans nog, doch, en
dit moge onizen vijanden gezegd
zijn: dit antwoord vormt geen vrij
brief voor oen misdadige verlenging
van den oorlog.
Voor de voortzetting van hot ver-
sc'hrikketijkö moorden en de veraie-
ling van onherstelbare schuiten der
beschaving, voor den .waanzinnigen
zelfmoord van Europa dragen do
vijanden alleen do verantwoordelijk
heid. Zij zullen ook de gevolgiem
hebben to dragen.
Dit moge speciaal Sonnino gezegd
zijn, indien de Italiaanscho macht
hebbers, die de ongelukkige bevol
king van .het schoone, aan ons door
duizendvoudige herinneringen verbon
den land, in den oorlog dreven, do
tot verzoening uitgestrekte hand van
den Paus hadden vastgegrepen, dan
zoude verschrikkelijks nederlaag van
zijn leger mot alle daaraan verbon
den gevolg on niiie-t. zijn gekomen,
Mochten zijn© vrienden deze waar
schuwing ter harte nemen, opdat zij
eindelijk gehoor verleenen aan de
stam van verstand en mens'helijk-
heid."
De rijkskanselier eindigde met de
woorden- „Voor ons kan het parool
slechts luiden: Afwachten, volhou
den en doorzetten.
Wij vertrouwen op God ©n onze
rechtvaardige zaak! Wij vertrouwen
op onze grootc legeraanvoerders wier
namen waar zij genoemd worden een
storm van enthousiasme ontketenen!
Wij vertrouwen op onzo strijders te
land, te water en in do lucht; ook on
ze dappere bezettingstroepen in Üost-
Afrika (bijval): Wij vertrouwen op >le
geestelijke, de moreel© kracht van
ons valk in duet vaderland I
Leger en volk zullen in eenjgeatod
samengaan de overwinning verwer
ven.
Daartoo zult ook u, mijne hoeren
voor uw aandeel wenschen bij te
dragen en daarom verzoek ik u nog
maals uwe medewerking- en vo-1 ver
trouwen!" (.Lövondig, langdurig ap
plaus)..
Hierna waren verschillende
part ü-leiders aan 't
woord.
Trimborn (centrum)) betoogde, dat
de vredfcscreneiirclheid der centraleu
«een uitvloeisel van zwakte is maar
voorkomt uit, het edele streven van
een einde aan 't bloedvergieten te
ruaken. De vrede moet het vaderland
onuanaretaH laten, een volledi«© on
afhankelijkheid. in het biizondor In
economisch opzicht, moet worden «o-
woarbored. De woorden van den rijks
kanselier in zake Rusland begroeten
wii met vrcucde zoo zemc spreker.
öclieideuiann (S.D.): „Wii steunen
de nartomenitaii-e rö«e©ring" zoo
zoide hii. maar liet er waarschuwend
bo .vola-en: „wii «aan ©venwol niet
door dik ©11 dun rnet haar mee" ..De
vrede moet «©sloten worden tussclieu
de volkori ondorliiiir. Het Duitsche
volk wil «een Poolsche konto«siroon
of nieuwe hertocdommen. Polen
Lithauen enz. mouen hun toekomst in
richten zooals zii willen".
Ook verklaarde hii. ..Do Duitsche
aiibeiders b©«roöten en -steunen met
VreniEde de eerste schrede naar den
vrede van de Russische revolutie. Zii
verbeiden met verlan-ccen den do«
waarop de arbeiders van Frankrijk en
Eiureland dezelfde richtin« zullen in
slaan. Heteoen in ItuSland onw-eor-
ttaanbaar is «©worden, zal zich cok
in andere landen baanbreken. Rus
land is niet. verslaeen in dezen oor
io«. Verslagen ziin zii. dia den oorioa
tot het bittere eind© willen voort
zetten.
Ttóbeck (voorultsU'evendo partij):
..Re«eerüie ©n volk zito bereid tot 'n
oerliik verceiiik met de te«enstanders.
Wii zullen met her. Ru-friscJie volk to
blijvende vri6ndsch"u leven".
Stresemunn (naiionaal-liberaal):
J)e in eenstori in« van het Italiaan
se/hè leeer is het verdiend© loon dei'
'Itallaansclio receerhm en beteekent
de ineenstoi'tine van de hoop van Ita
lië op slechts een voet breedt© van het
Oostenriiikacho «ebied".
Verder I uld'igde spreker de leger
leiders der centralen en constateerde,
dat ,,het Russische volk nu om vrede
roept".
Westarp onsrvatilef): „Wij voe
ren ook tegenover van 'Hertling eeu
zakelijke politiek. De kanselier maakt
tot grondslag van zijn buitenland-
sche politiek 'het antwoord op de Pau
selijke nota. Het voorstel van den
Paus laat de levensbelangen van
Duitschland niot tot him recht ko
men. Het antwoord daarop lioerft be
trekking op de vredesresoiutie, waar
in wij geen giesohfkte basiö voor de
buitenlands ril© politiek aten. Door
heiiiaaidelijk onzen geest van ver-
zoemngsgezindihead te uiten, wordt
de oorlog slechts verlengd.
Thans dient een andere loon ia
worden aangeslagen. Wat door het
zwaard :is veroverd moot voor Duit ach
land's veiligheid, kraclit ©n vrije toe
komst worden benul. Onze wapenen
hebben hot tsarisme gebroken en do
bemoeiingen van de Entente ver
ijdeld.
Wij moeten Rusland niet loslaten.
Elke partij in Rusland wiil thans de_i
vrede. Daarbij moet voor onze Oost©
l'ijke grena worden gezorgd.
Mièt voldooniing vornamen wij. dat
de duikboot-oorlog zonder weifeling
wordt voortgezet."
Spreker eindigde zijn rede, waar
in hij ook geklaagd had over de ver-
waarlooztog van de rechten van de
kroon bij de bezetting der rijksamb-
ten, met een woord van lof aan het
adres van de troepen ©n hun aan
voerden?.
Camp 'Duitsche fractie): „Duitsch-
lands onschuld aan den oorlog is be
wezen. Nu kunnen wij toch gee a
vrede willen, waarbij wij niets win
nen. ELzas-LotJiaringen eischt we
der bij Frankrijk te worden gevoeg.1
Ik sluit mij aan bij Westarp betref
fende de vraag, of bij de bezetting
der rijksanibten do rechten dei- kroon
worden gewaarborgd. Wij willen ©oh-
ter den strijdbijl begraven em slechte
in gedachten levendig houden, do
overwinning over den. vijand.
Haase (onaCh. socialist): Het aan
bod der Russen moet ten volle ge
apprecieerd worden, maar een afzon
derlijke vrede met Rusland Is niet
voldoende. Wij willen e&n algemee
nen vrede 7.onder annexaties in het
Oosten en Westen.
Zaterdag komt de Rijksdag weer
bijeen.
Verspreid nieuws
D.E NIEUWE FO.RD-LANDBOUW-
M'OTORWAGENIn do Tidies b©-
sohriift liird Nortcüff© den nieuwen
1 and'bouvv-mo.forwogendie bestemd
is om to Enceland rnillioenen acr©3
«rond tot korenakkers te verwerken.
Hii zect. o.a.:
..Henri Ford. de rnilliardair. de an-
li-iniLiiiai'ist. is een knappe man van
54 jaar. met ©en smal gezicht, een
asceüKohö uitdrukkina.
Oorsoron lceliik was hii van
meoninc dat Duitschland door
ovenredtoc tot den vrede crebrnrilt kon
wordem. doch tilians wildt hii al zijne
encreie. ziin vindincriikheid, en ka-
nitaal aan het doel. den óorlo« op
7.00 doortastende wiize te yoeren. dat
de oorioif voor coed onmo«eliilc zal
worden. Ziin voornaamste wapen
Ts '11 wonder van werktuigku-iuige
scher,pzinni«h©id. de Ford Tractor,
die den landarbeid even volkomen
belooft le hervormen als de Ford Gar
ten opzichte van het noodkoop© auto
vervoer hetvi cedaan.
D© Tractor is een klein© machine.
oncreveer 7,00 «root. als-de Ford-auto-
mobiel. Zii kan als locomobiel, maar
ook voor de voartbewentoir van lyioe-
«en. maaimaohtoos en ander© land-
bouwwerktuicren cebruikt. woreleo.
1-Iet model 1917. dat rnr. Ford thana
voor Entrdland bouwt is een 26 P.K.
bterk. Het. is letterliik waar. 'dat een
ioruren of meisie zonder d-e minste
kennis van motoren of landbouw ze
kan bestieren. Ik besteee een dezer
machines en ploecde «emakkeliik een
voren van een halve iniil lencto mot
een snelheid van vih" lot. zes kiloiav
xer Dar uur. Er «aai «een Lid bij hot
omkeeiren verloren.
Zoo met hem sprekend 01b we« naar
da fabriek, viel hot mii moeilijk, in
hiun den krachticen «eest te ziert, den
leider van 'liet lArsorieel van 41000
man die onlanes urosidemt Wilson
begroette, den man die belasting toe-
taalt ovar een iaarliiksöli inkomen van
zeven millioen poind steriin«.
Oppervlaklug bekeken gelijkt de
„tractor" op oen van de oudste soor
ten wedstrijd-auto's, met een zeer
lang© kap. Zij is laag, wordt door
middel van een wiel bestuurd en wan
neer zij als trekinachine dienst doet,
lijkt het alsof een rij cirkelvormige
hoggen over het land huppelen. De
motor wordt mot benzine in gang ge
bracht en <lan verder met petroleum
gedreven. Vooraan is een sterke e'-ec-
trischè lamp aangebracht, zoodat de
machine evengoed 's nachts als over
dag lean werken. In enkele minuteu
kan de machine in een locomobiel
veranderd worden. Het is moeilijk
thans reads den prijs vast t© stellen,
maar Mr. Ford gelooft dat ah de oor
log voorbij zal zijn, de machine voor
weinig meer dap honderd pond ster
ling aan den boer te levoren is.
i)p het oogenblik moei iedere ma
chine, voor zij naar Engeland wordt.
verscheept aan een martelproef onder
worpen. De proeven die wij bijwoon
den waren van zoodanigen aard, dat
men zich afvroeg hoe het metaal zulk
eene belasting kou verdragen.
Telkens als een nieuw model wordt
gebouwd, maakt Mr. Ford dat lich
ter dan het vorige. Naar zijne meeiiing
moeten machines licht 7.ijn. Hij heeft
proeven genomen welke hem overtuigd
hebben dat- de tegenwoordige locomo
tieven en waggons veel te zwaar zijn
on terwijl ik met heru den landbouw-
motorwagen bekeek, teekend© hij mot
krijt verschillende doelen aan, waar
voor te veel metaal was gebruikt.
Zoolang wij do demonstratie op de
hoeve bijwoonden, sprak niemand
over de andere reusachtig© fabriek on
de stad die er omheen verrezen is ©n
vanwaar dagelijks 3000 auto's en mo
tor-vrachtwagens afgeleverd worden.
In de fabriek zelf werken geregeld
41.000 arbeiders. Zij groeft zoo snel,
dat cijfers van een maand geleden
reed3 verouderd zijn.
De geheele inrichting is zoodauig,
dat ik nooit iets heb gezien dat er op
gelijkt.
Wanneer uien de geweldige inrich
ting binnenkomt, ziet men het eerst
Fords Eugelsclio school. De werklie
den die hier arbeiden spreken meer
dan honderd verschillend© talen en
dialecten cn er is een groot ouderwij
zend personf-ol om do vreemdelingen
de noodige kennis van de Engelselio
faal te verschaffen. Mr. Ford verze
kerde, dat de Engeischen en de Düit-
schora de beate metaalbewerker» siju
j ©11 uit sommige uitlatingen maakte ik
op, dat hij do Engc-Echon bovenaan
stelt.
Het is niet mogelijk zulk cone «mor-
me inrichting bij ©en vluchtig bezoop
te voet te beaion en voor dit aoel wor
den auto's tor beschikking van de te;-
zoekers gesteld.
Mr. Ford gaat mol de werklieden
om, alsóf hij eon der hunnen was. li ij
wordt beschouwd als e>ou mede-arbei-
1 der en in gc-on enkel opzioht als oen
„baas". Hij zorgt dat iedere arboider
een minimumloon van t. guidon
per dag verdient.
,,Ik lioop dat u in dc fabriek één
ding zal opgevallen zijn", zeide hij
toen wij de inrichting verlieten.
Ik merkte op, dat de arbeiders cr
iu. het algemeen "©zonder uitzagen dan
gewoonlijk in fabrieken het geval i.-o
„Dat niet alleen", antwoordde hij,
„maar ik hoop, dat u opgemerkt hebt
dat niets hier gejaagd gaat.. Dat. ria
ik niet toe"
De productie van de 3000 auto's
per dag is thans zoo geregeld.
Mr. Ford al zijn tijd kan besteden
aan de nieuw© Jandbouw-trokiTiaclnne.
Voor ik vertrok verzocht ilc Mr
Ford de eerste automobiel te uiogen
zien, welk© hij gobouwd had. Ik wist
dat hij dezelve in zijn bezit had. Dczo
was in 1893 gebouwd, op een tijdstip
toen zijne landgeuooten overtuigd
waren dat éf stoom óf electriciteit do
voornaamste beweegkracht zou wor
den. Het is oen kleine, lage vierwieli
ge machine, die met een hefboom ge
stuurd en met een ketting gedreven
wordt en licht gobouwd naar het fco-
beginsel der rijwielen.
Hij vertelde mij, toen hij 24 jaar
geleden zoo door Detroit reed, hij uit
gelachen werd door de bevolking,
welke thans met bqwondoring naar
eën der grootste particuliere onderne
mingen* ter wereld opziet eene on
derneming, die door zijn landbouw-
trekmachin© er moer dan wie ook too
zal bijdragen, dat de Engelsche boe
ren drie millioen acres moer dan
vroeger in Groot-Britannic 111 bewer
king zullen kunnen nemen".
ARTJBLLERIE V UUR EN WILS
KRACHT. ln de „Daily Chronicle'
beschrijft Philip G-itobs aldus de uit
werking: van hot kanonvuur op de
sald>atóri van iele tegenpartij.
.„Het 13 ©en coring ap leven on
dood tusschen onze artilleristen en
d© hunne. Hunn© zenuwen zijn nog
onder den invloed van dc jongst©
gevechten bij Passohendaele en zij
laten hunne kanonnen zooveel mo
gelijk werk verriohten '011 voeren
voortdurend nieuw© batterijen aan,
om alle werk achter orizo linies te
bemoeilijken.
'8 "Nachts gebruiken zij in plaats
van hoog-explosief stoffen gas-grana-
ten waarmede tdj trachten onz© bat
terijen tot zwijgen te brengen en on
ze troepen-verzamelingen uiteen te
jagen.
Maar zij krijgen meer dan zij
geven.
Van zekere oompagnie van ©en
.Beiersch reserve-regiment dot on
langs vooruit gezonden werd naar
de bijeenkomst-plaats voor den aon-
val, waren nog slechts vijf opge
wond toen zij twee derden van den
weg hadden afgelegd- Onze vér-
drogende kanonnen hielden lien ge
heel onder vuur. Niet alleen zwhre
granaten, maar ook maclitoageweer-
apervuur op grealen afstand inge
steld snijden do mannen van do
frontlinie van hunne basis af, zoo
dat de aflossingen niet tijdig kun
nen plaats lióbben en de rantsoenen
hen niet bereiken, zoodat de mannen
die reeds te midden van hunne doo-
den en gewonden ©en verariirikkolijk
leven doormaken, nog grooter ellen-
do moeten verduren.
Deze voortdurende marteling be
neemt velen van deze mannen hun
ne wilskracht. Uit verklaringen van
krijgsgevangenen, dip zulke dingen
heusch niet verzinnen, blijkt dat het
aantal Duiitsche soldaten die niet
op het appèl verschijnen wanneer zij
naai' de loopgraven moeten optrek
ken, steeds grooter wordt cn dat de
I mannen di© reedfc in de eerste loop-
I graven-linie zijn, dikwijls wegehii
pen en zioh verbergen.
De afdeel togen die dc rantsoenen
moeten brengen verliezen den moed
wanneer zij 7,ion hoe groot de af
stand is dien zij onder ons vuur
moeten afleggen en zoeken dekking
in de naastbij zijnde grahaattrech-
tera, zoodat de arme kerels in do
voorste loopgraven geen voedsel
krijgen.
Dit is ©en toeken, inc. zoo zeer
van alg©meene demoral satic, maar
wel van een vermindering van den
persoonlijken inoed onder voort
durend artillerievuur. Zoo komt hot
dat gro»pen gevangenen in onze
handen vallen, die zoo lang aan ons
vuur zijn blootgesteld geweest, dat
zij ten slote van ganscher harte wen
schen er sj>oedig aan te ontkomen.
Iederèn dag komen er groepjes ge
vangenen aan en men kan zelden
naar het front gaan zonder dio onder
geleide, te ontmoeten Pas een uur
geleden zag ik zulk een groop, dio
's naohts gevangen was genomen cn
toen zij door een dorp kwam,
waar de kerkklokken luidden cn
Vlaamsolio oude vrouwen cn miet
jes op weg naar de kerk waren, ko
ken die doodsbleek©, magere, in hol
veld grijs gelden; do mannen nieuws-
giorig naar dit soliouwspel aclitcr
onz© linies, ais mannen die na een
vreeselijken droom, waarin zij zi-ch
in de 3iel waanden, ontwaken en 7:ien
dat het leven nog normaal is.
Zij waren bedekt met de modder
van- het slagveld en onder hunne
zware helmen zag men hunne grij
ze, vertrokken gezioliton en Liepen zij
"voort tusschen do bereden bewakers,
blij, naar ik denk niet om de over
winning in Italië, maar omdat zij
er het leven afgebracht hebben'
OOSTENRIJK-HONGARI.1E. -
dc Oostenriiksche Kunior lub
lion debatten plaats «"vonden
waarin over den toenemen-
den levensmiddelennood in «te Uubiud
monarchie K©3oroken te-
