Haarlem's Dagblad | 1918 | 19 januari 1918 | pagina 5

HAARLEM'S DAQBLAD

itrVoWeVv.'.v.v.»" T-s"^r'

De Oorlog.

[ATERDAG 19 JANUARI 191B - TWEEDE BLAD

Iprlohting van een orisls-minisferio. Da broodvoorzie«
nlng «trekt tot half Mel. Voor 1918 zal aen cradlat van
j 240.000.000 nooriig zijn. Geen rundvleesch
distributie, maar goedkoope Plookworst.

misbare grondstoffen.

Ook do groentenvoorztcning geeft
geeu reden tot bezorgdheid, terwijl
ook de suiker- vooraiening tot de nieu
we campagne is gewaarborgd.

Zeer onbevredigend daarentegen
dcet da voorziening mot varkens-
vleesch zich aanzien. Do zeer ruime
afslachting van rundvee heeft don
veestapel, met ntuno Van dien van
jong vee, zeer doen inkrimpen; de
rundveestapel op zichzelf blijft ech
ter ruimschoots voldoende; het niet

De overeenkomst met
Duitschlaud.

De commissie van bijstand heeft iu
een geval met Duitschlaud onder
handeld. Van Duitsche zijde was
meermalen den wensch uitgesproken,
dat tegenover een vaste hoeveelheid
«steenkolen uit Duitsohland een vaste
hoeveelheid levensmiddelen uit Ne
derland in ruil zou worden gegeven.
Het was ovenwei niet heb doel de Ned.
Uitvoer Maatschappij voor een vol
dongen feit te stellen.

Tegen publicatie van de in- en uit-
voer-overeenkomston bestaat be
zwaar omdat in de overeenkomsten
staat dat ze niet gepubliceerd mogen
worden,

5000

De uitvoer
paarden.

De onderhandelingen inzake dezen
uitvoer dateeren van het voorjaar
1917 en werden gevoerd ter verkrij
ging van hier te lande benoodigd cn
uitsluitend uit Duitschland te betrek
ken oorlogsmateriaal, waarvan het
overgroots gedeelte reeds is geleverd.

fthji.ua is 't antwoord van minister
psthuma op 't afdelingsverslag der
Kleedc Kamer verschenen. Met de
=*nunissio van rapporteurs werd
IVhondcinig overlegd over 't vinden
"fan een vorm enn bij de distributie
an levensoiiddolon rekening te hou-
en met den welstand, het ingrijpen
er regeering in de productie en do
entrale organisatio van 't ddstribu-
lewczon. Daardoor ie hst verachij-
Du van dit antwoord vertraagd,

llï&L'--' zzsxaLss

w.m „tmL het crisit ste maandou van den comer. De moeilijkheden in de praktijk bij

iïfjte Store» Elt^ M dreigt dit de toepassing der Distributiewet 19XS

rCtP onderzoek 7ai jaar 7reer onbevré<ligend te zijn, daar ondervonden, komeu den ininistar niet

WnA»* "'c*?ens gebrek aan voedsel eon nog ernstig 'voor. dat een herWmr

Tageu speculanten
In levensmiddelen treedt de regeering
zoo streng mogelijk op. Groote voor-

DffikThS 'bast triLk&men. tU mos» dSdUtoX alSdSS^V^T hM T ""fl '""i d""
-Hit oogenbUk voor do niet mgoovii- ^tÏÏSïLlSSSïkf dm«en* T'
«in soAigo.Ieiton oogonacbonlilk^

Rapport zal zoo gauw mogelijk aau do LLOYD GEORGE heeft voor de go-

Kamer bekend gemaakt wordon. j delogoerden der vakv reenigingen, Tiïo
j te Londen over de nieuwe dienstplicht
Do k.->st«n. 'palingen beraadslaagden, oou red:

i gehouden, waarin hij er vooral op
De wijzigingen in de raming van j wees, dat het gematigd oorlogsdoel van
van do koeten der leven&mlddelesi-Engeland en Amerika in DuiiUohland
voorziening aangebracht, geven goa weerklank hoeft gevonden,
tnans liet volgende beeld van de ver-Verder zotte hij <1 noodzakelijkheid
nioedeltjke ui'tgavou voor de dïstribu- j uiteen om de legermacht te vevster-
lie in 1918; j k011

Itegeerwigsmeel '*d.500.0ü0 Indien we de Duitsche strijdkraoh-

Regeerlngsbloem .9.^0.000 iea ui©t. kuunen verslaan sn evenmin

Kogge 12.200.000 Pruison's militaire macht weerstaan,

5H 95?*929 gelooft dan een aanwezige. die zijn zin-

Peul vruchten 2.^.000 "eu elkaar heeft, dat een onzer

'v voorwaarden, dat zolfa maar de minsts

iSS°t S:™ jSr *"*im I,°°r3'*0"(**iui'

Aardappelen 27.700.000

Groenten (met inbegrip van

7.800.000
18.000.000

2.000.000
10.400.000

10,000.000

De minister verklaart dat het niet

ooeilijk te volklaren zijn.

Blijkt de Kamer echter de voorkeur m do bedoeling ligt in do naaste toe-
e geven aan een parlementaire on- komst rundvleeech te distribueeran.
juête-couiOMSaie, doch zon dor. dat Het is nl. zijn voornemen, zoo moga-
cor luire installing van eenig wan- lijk langs goedkooperen weg in de
rouwen in hot gevoerde betaid zou behoefte aan vleesoh te voorzien. Te
-Jijken. dan heeft de minister owe <jjen ejnde stelde hij voor, dat weke-
<l«.vloe,óbf.bri,k,p 1000
ok toet deze emmia^ie hem hoogst var^enï van circa 50 K.G. slachtgo-
;Giangcnaam zijn. i wicht geleverd zullen worden, het var-

kensvleeech, vermengd met 90 pet.

buitenlanxlsch graan. Van het e®n ..eenheidsworst - overeenkom-
"jSnenlandadh graan is voor brood- Btl& met de z.g. Plockworat worden
"■ferciding beschikbaar tarwe en rogge, verwerkt, die voor distributie in aan-

In totaal was op 1 Jan. 1918 voor inerking komt.

ZSpodkojvtti flMjschücbaar 183.U3.000

*G. Met het huidige rantsoen zou dit' De gevraagde oredie-

M rood zijn tot 1 Maart. Er ia evonwclton.

'f- j.000.000 KG. aardappelmeel be-: De minister berekent, dat voor
Blikbaar voor de broodvoorziening. 1918 een bedrag van 240 millioon
êaixloar k a n d e b r o o d v o o r- Voor de lovenamiddeleuvoorziening

der dan toU».». ter. gr»'™PPO>t u volgen, hem met mo-
gehjk.

Het beleid vau den
minister.

De minister verdedigt uitvoerig
zijn beleid.

De minister is de eersle om te er-

Uitbreiding van de bevoegdheden der
distributiebureaux acht de minister
niet gewenscht.

De graanschepen in
Amerika.

Tor voldoening aan den wensch tot
overlegging van de met de reederijon
gesloten contracten betreffende de in
Amerika liggende graanschepen is aan
de Memorie van Antwoord toegevoegd
een afdruk van de voorwaarden, waar
op de zich thans in Amerika be
vindende aahepen worden gevorderd,
almede een lijst van de namen dezer
schepen, met vermelding van den da
tum van vertrek uit Nederland.

Het. in het voorloopig verslag ge
noemde bedrag van f 700,000 a 1 s
liggeld per week voor de zich
in Amerika bevindende sohepan, is
ongeveer juist. Een termijn is iu de
vordoriugsvoorwaarden niet gesteld.
Hot. gehesle buitengewoon oponthoud
zal, ua aftrek van da oerste zeven da-
.;eu, waarvoor niets vergoed wordt,
aan do reederijen moeten worden uit
betaald

Intusschen hebben de achepan, die
reeds met graan beladen waren, hun
lading moeten lossen.

Daar nog niet vaststaat, wanneer en
mat welke lading deze schepen naar
Nederland zullen terugkeerou, on ook
do mogelijkheid niet is uitgesloten,

Uit Rusland.

Tusscheu Rusland
en Roemenië.
Uit Petersburg wordt aan de Mor-
ingpost gemeld, dat het post- en le-
30.200.000 legraaf- en handelsverkeer met Roe-
7 400 000 IU6'lië' op tevel Jer Nolsjewiki is ge-
4.000.000

Het Italiaansche ge
zantschap te Pe
tersburg goplun-
d o r dt.

Volgens de Kölnische Volkszoituug
bevat de Corriera della Serra een he-
20.000.000 richt uit Petersburg. volgens hetwelk

het Italiaansche gezantschap aldaar,

f 240.4tf>.(DO het tooneel eener plundering ia ge-
Van dit bedrag komt 9/10 of worden, nadat de wacht was gekne-
f 216.360.000 voor rekening van bet veld. Italiaansche soldaten verjoegen
Overeenkomstig het medege- de plunderaars waarvan er 16 ont-
deelde in de Memorie van Toelichting wapend en 2 in hechtenis genomen
wordt van dit bedrag de helft aan- we£jen

De £>u g e 1 s o h e n iu
Rusland.

Ook het ambtenaarskorpe van het

roege aardappelen)

Molk
UotV
Kaas

N o rm aal - Marga rina
Vloesch cn worst

Zeevianli

Normaal bak. en braadvet 17.VIO.OOO Itaakt'
Eieren 'w'

Suiker
Zeep

Liggelden, schepen an
Ifoutvracht; dvantuoote
verliezen op broodko
ren. niet gedekt door
winsten uit het Rijfcs-
.zr aanbod rijf

gerhul» ia da wet betreffende bet
veredhaffen vau manechappen aan
liet leger nadat het Huls in gehei.
me zitting was overgegaan iu twee
de lezing aangenomen.

1HJISMANS NAAR ENGELAND.
Naar gierceld wordt is de socialis-
tiscbo ledder Huismans van Stock-
liolm vla Bergen naar Engeland ver
trokken. Hij maakt de reis mede op
hetzelfde oorlogsschip als dat den ge
zant 'Buctian-an, die uit Petrograd
koimt, overbrengt. Blijkbaar wordt
7-ijn reis naar Engeland dus officieel
behandeld, zoo wondt uit Berlijn ge
meld.

DE DUIKBOOTENOORLOG.
In da laatste week zijn 6 Franscha
öolupen tot zinken gebracht, waarvan
5 boven de 1600 ton.

In denzelfdeu tiid zijn Italiaau&cha
schapen boven de 1500 ton getor|>e-
dcerd.

Stadsnieuws

bedrag de helft aan-
gevTaagd d. L f 108.ia).000 of afgerond
l 110.000.000.

Voor 1917 hebben de koeten derj

J*S^S'kif(l«e5ïï27ie',l"e tolfi

^r<S'?«LSTvSd.',<<g8en g^tachap ul-eto^b^g

lijnlsdevoorzioningniot
erzekord. BI ij ft aanvoer
un buitenlandseh graan
it, danzalhetbroodran'fc-
en opnieuwmoetenwor-
,^n ingekrompen.

S''lHiru!* i'« ^nfrp.'fXL'" imiuo™ 10 uo ooioxo om to üi- uo mogeujaneia mee 11
m'L ,'|"i kennen, dat indien hij bij zijn optre- dat zij alsnog verdere reizen moeten

aopaon van de hoeveelheden voed- loê J^ren zou duren eu d0 voedsel- I zekerheid worden

0, welke wij werkelijk behoeven. I vooraemng zoo slecht zou worden, als schenen het ^raan niet
»ulö minister vreest echter, dat sommi-1 hy thans is, vele zijner maatregelen naar°Naderland mogL vervoo-

ch lui tangen Lu het voorloopig verslag andera zouden zyn uitgevallen. Ter- re,n 7a1 no„ nadör moefcen morden uit-
'ct bevorderlijk zullen, zyn om der. wijl hij het verwijt hel gc-lieel met te gemaakt, of en hoeveel vracht aan de
IA» ,.u ^">1 nr.Arivake .ikPT. aan. overzieili niet kan aanvaarden, geeft reederijen moet worden uitbetaald.

Uitvoer van runder en.
Uitvoerige m&dedeelingen worden
gedaan over den uitvoer van runderen,
in verband met de uoodzakelijkheiu
den veestapel in te krimpen. Inmi.l-
dels zijn zendingen naar Duitschland
uitgebleven- een export naar Enge
land had plaats gevonden, moest ook
een equivalente hoeveelheid naar
Duitschland uitgevoerd worden. In
verband met -?en en ander heeft de
minister, hoewel thans met. het oog op
onzen veestapel, uitvoer niet meer noo-
dig is. in de eerste dagen d ?j?
besloten den uitvoer van 2500 niot-
vetto koeien en 15 stieren naar
Duitschland toe te staan.

Yet.

Al 't vet dat de N. O. T. mag afle
veren wordt thans gebruikt voor re-
gceringsvet.

Brandstoffen.
Over de brandstoffen-voorziening
worden ook breedvoerige gegevens ver
strekt. Bijna al 't gepubliceerde is
evenwel bekend. Da eerste 10 brand-
stofeeuheden zullen beslist tegen de
oude prijzen geleverd worden. De koet-
prijs van anthraciefc bedraagt thaus
f 5.50, na Fsbruari zelfs f 6.

De minister acht den tijd nog niet
gekomen, om over te gaan tot sluiting
van de n lcoholi n cl us trie on bierbrouws-
rijen.

De pluim vo e-z aak,
't Onderzoek van den heer (Heems
kerk is nog niet geheel afgeloopsn. 't

Ovorziohl.

Te overzien is er heden niet veel.
Van de gevechtsfronten is heel wei
nig nieuws. Alleen aan het Italiaan
sche front worden gevechten van be-
teekenis geleverd, maar veel veran
dering is daar toch nog niet te consta-
teeren.

Ook van de politieke fronten is
weinig te vertellen. DE REDE VAN
DEN DUITSCHEN RIJKSKANSE

LIER, die al eenige koeren is uitge
steld, is ook Vrijdag nog niet iu de
Rijksdagcommisse gehouden. Waar- i

schijnt gevangen genomen en in de
Peter en Paulsvestiug opgesloteu te
zijn zoo meldt de N.Rt. Cfc.

Verspreid nieuws

HOSPITAALSCHEPEN. De
Eugelsche regeering houdE tegeuo«er
de Duitsche berichten vol, dat do

ONiDRRWUZEttSTOO-VEELCLUB.
In het laatet van December meld-
den we, dat de onderwhzers in Haar
lem oen toon cel club wilden oprich
ten on voorbereidende maatregelen
reeds waren genomen. Die verinni
ging de H(aarlemsche) O nderw ijzers)
Tt'ooneetvereeoifc-ing) is ziu gestichL
een zestigtal l.-tlen is reeds toegetre
den «n oenige stukken zijn in simlio.

Rewa" getorpedeerd is
nu tot de Spaansche regeenng
richt met een protest, ornaat deze in
dertijd als tusschenpersoon optrad
bij het totstar dbrengen van etn re
geling met Duitechlnnd over htl c-nfc-
zieu van hospitaalschepen. Deze over
eenkomst is nu door Duitschland ge
schonden zoo verklaart de Britscke
nota.

PERSONALIA.
l>e bisschop van Haarlem heeft be
noemd tot geestelijk adviseur van den
It K. Land- en Tuin bouwbond te
Haarlem den woleerw. heer J. W. H.
Bore boom, reet. aid. (St. J03. gest.);
en van den R. K. Land- enTuinbouxf-
bond te Haarlemmenneer, par. v. d.
H. Franc. v. Salea, den weleerw. heer
Th. Vlek, pastoor dier parochie.

Tegen het eind van 1917 heeft
het Leidech Universiteitefonds zijn
fltatuten gewijzigd, ten einde aan zijn
hoofd to stellen een Universiteitsraad
van ten hoogste 55 leden, gevormd uit
oud-studeuten dor Hooge School. In
heeft zioh raad is o.in. benoemd dr. M. G.

A. HijloveJd vau Haarlem.

Üit de Omstreken

BLOEMENDAAL. GEVON
DEN V dPEN. Terug te be-
komeu bij Waller, Vijver weg 4, Bloo-
mendaaJ, een zihereu schakelarmband.
Harmenjansweg 9 rood, Haarlem,

var zijn oordeel ooodzakeüjken „lDl, oou,oaiuou, 5CCll

'r?,0 vo"-eicer®'1-, hij echter gaarne toe, dat hij de ge-

j,. Het staat vast, dat gedurende het m

"mto hall Jaar van 1W8 A, geljig- i vooruit kan turn.

naPdsduur van de broodkaart niet tot Doch wie thans meent, dat het zoo
dagen teruggebracht kan worden, eenvoudig is om iu deze tijden reke-
peraamd wordt dat 63.000 balen k ning te houden met komende, geheel
idO KG. aan peulvruchten beschikbaar onzekere gebeurtenissen, die trachte
IHen zijn. j slechts een beeld te ontwerpen van de

Groenten tegien v e r 1 a a g-voedselvoorziening over «3én jaar.Het
Kf den prijs, i zal hem blijken, dat het blijft een

.„Rel is het voornemen van den raden en tasten, waarbij voor de ecne
filister de v&rscne groenten, die mogelijkheid even goede argumenten
M)r de volksvoeding in aanmeriang z;;n aan voeren als voor de andere,
,W mg^otee art. 1 der Distri- Ar ]iinr^,lt
irlJUowrt 1916 aan te wijzen en tegen
jjj^rlaagiku prijs beschikbaar te etd-

die er lijnrecht- tegenover staat.

Een cr i s i s-m i n i s t e-

lsn. Hij stelt zich daarbij een rego-
eg voor, ongeveer gelijk aan die, -

s üians voor de meikvoorziening Wat het in het leven roepen v an
««Rdt- een afzonderlijk departement voor de

«o fJIïeÜ^oora'enj n® voor levensmiddelenvoorziening betreft,

««(.WO toston, wot f 5-rkXI.OOO k>u TOrden „odegeOoeld, dat do

[f&rWAlumweri! 3S&W» baia. v«; "toistot, op 10 Dmmto

100 K«„ wattrvan S39.000 l)cafn Woten Wt d. .nstoUing vaneen
r&TOr d« Intendance. crisisminiBtcne te bevorderen.
11'!P'distributie van aard-! Tot beden (17 Januari) is het eeh-
£»p 1 c n zal volgens t hui- ter nog niet mogen gelukken een daar-
gerantsoentotden nieu toe geschikt geacht jiersoon, bereid te
en oogst kunnenworden vinden aan het hoofd van een derge-
2» 8 houden.lijk ministerie op te treden.

Melk zal er wel voldoende zijn om
het komondo jaar de normale be-
jMte te dekken. Hetzelfde geldt voor
Jftar en kaaa Verwacht mag worden.

Hierbii zij nog vermeld, dat do mi
nister ook voor zich persoonlijk tegen

in het leven roepen van zoodanig de-

v. van deze laatste artikelen nogP"1 teuieal niet het minste bezwaar
gzicmlljke voorraden voor uitvoerkoestert.
jB'-hiktiiuir komen, als ruil voor on-l

DE ZAAK-GAILLAUX. Do Parijv

e„cai-iSCb® „Me/nch. Guai-diun"-corrospon- portemonnaie. A. Schipper, Bosch-

om geregeld dit uitstelt De Duitsche „jacht oji wenrodore i Bloemendaal, een zilveren da-

pors is er toch van overtuigd, dat ten sbeeds ^wntidt ZMTe worat nier-hor logo en een zilveren ringetje.
ODzichte van de rrrool.e ouaeuips in °°r een ufftevaar(bgde aangedron- Hilbrans, Bloemendaalschewe" 83,

P f® grooto quaesties in gett 0p vwrvoJgiing van Bnand in vor- Bloomendaal een huissleutel Muilen-

eig^ kring thans overeenstemming band met diens houding tesoaover brugge, Korte Zijlweg 13 Överveen

verkregen is. fje Duitsche yred^vooroteUeu ia Koudea brocl J A Coss^eAdriaan

Augustus, terwijl Denye CocSnu en r 9 rr„„_,

Wat DE VREDESONDERHAN- i andere clericaleu vervolgd moeten den ringetje Aan het bureau vau uol
DELINGEN te Brest-Litofsk eau- worden wegens het onderhouden van t O verveen een bovenstuk \on

gaat wordt gemeld, dat de gedele- betrekkingen met het Vaücaan. Ver-

geerden der centralen het eens gewor- dor wordt de vervoi^ng verlangd abonneraent E s M traject baar
den zijn met de vertegenwoordigers P-^r^fand^rnln^ lon'"~^Bloeraendaol), een kinderover-
daf Oekraina ovat da to.ko™tig,V SS
blieke verhouding tiuuhea de een- haye voorgestehl Mn leder tor dood
•tralen en de Oekraïne. „Hierdoor ia reroordeelen, van wion bewenen
waarschijnlijk een beslissende stap wondt, dat hij na Aug. 1914 bet paci-
voorwaarts gedaan" zoo rnerkb fietisch standpunt heeft ingenomen.

Wolff op. Het -voorstel om wettelijk op te tne- onAADiuunnr/riT m- x>Tr

Tusschen de centralen en de Bols- den tegen pacifistische Sneeoungea, HET 8POOKWEGONGELUK BIJ

jewiki schiet het nog niet hard op. j 'e,fs ni<* b».1»4 openbaar «euit, hec/l BOHMTK Uit Westfalen wordt

Gemengd Nieuws

De gedelegorden kunnen het ook niet
eens worden over het al of niet toela
ten van vertegenwoordigers der bezet
te gebieden tot de vredesconferentie.

De N.R.Ct. meldtLangs een om-

de-goedkeuring van don minister \an nader gemeld, dat er 80 dooden

justitie.

Com by, die bij «le zaak betrokken
is, werd Dinsdagavond in de kamer
van den commissaris van politie, bij

vrien hij tot het verschaffen

140 gewonden zijn.

HET SPOORWEGONGELUK BD
1- SAARBRüCKEN. Uit Saarbrücke»

weg over Geithve, Kopenhagen en lichtingsn boden was, in he,V;.,i, wordt gemeld: Op de plaat, de»

Keulen, verneemt men uit Frankrijk
dat Lenin tot alle Russische soldaten
de vraag heeft gericht, of ze zullen
doorvechten, voor het geval de mid
delrijken de Russische vredesvoor
waarden afwijzen. De soldaten schij
nen geantwoord te hebben, dat ze lie
ver hebben dat de Duitachers de Oost-
zeeprovincies inlijven, dan dat de oor
log doorgaat.

In het Engelsche Lagerhuis is
door de regeering nog een belangrijke
mededeeling gedaan OVER HET EN
GELSCHE LEGER. Engeland heeft
reeds 7.5 millioen man onder de wa
penen, maar liiervan zijn nog maar 4
millioen beschikbaar. Nu moet op
nieuw een half millioen onder de wa
penen geroepen worden.

Ook hij werd dadelijk naar he'te van het spoorwegongeluk, drf

do strafgevangenis la Sant* gebracht. J?®1. trebl ui

r> i j j Hochsteten heeft plaate trehad, ziu!
Ook »,ju goanstoerd da lUUtou- tot m, ,M

sehe journalist Har.ou eu het Fran- 'dai1 05 dooden liggen in de rivier,
sche Kamerlid Loustalot, wiens parte- BultemMen werden 15 personen zwaaJ
mentaire onschendbaarheid ook roods «n 10 Hohrt gewond. Het ongeluk wer*
opgeheven xvas.

HET HONGAARSCHE MINIS
TERIE. Uit Boedapest wordt aan
de Duitsche bladen geseind dat het
Hongaarsche kabinet weldra Ler
vormd zal worden en wel in dier voe
ge, dat de geheele regoering haar ont
slag zal indienen en minister-presi
dent Wekerle met de vorming van oen i
nieuw kabinet stal worden belast.

'eroorxaakt, door het
van den spoordijk door de owrstroo-
niende rivier.

Letteren en Kaast

DE UITBREIDING VAN HET EN- beer J. W.
GELSGTCR LEGER. Door liot Ia- rongen,

KON. VEREENIGING HET
NED. TOONEEL. AU !id xaa
den raad van lieheer der Kon. Ver.
Het Ned. Tooneel is toegetreden de
t w t baron Taets van Am#-
s-Gravenhage.

Haarlemmer Halletjes

i Jen iZatbrd ag avon-dp® aatje,

«a.Kéöa Klopel", zei 0117,0 onderwijzer,
[gje® jij hot 'vierde lesje eens voor.
tww good, hoor, niet raffelen en
fits ovoralaanl"

1 Klojiol ging recht in de hanlc
iban, schraapte zijn keel (neen, daar
ik me, op dion leofitijd schraap
aai 1 na8 niet, dat üs een deftig-
■"Wsverachljnael van ouderen leof-
f-n los roet den grootsten nadruk:
man komma dio gisteren op de
aat viel komma is vanmorgen
(rieden punt. Hij zeide op zijn sterf
r manhal xngBteekorip dubbeJo punt
b komma liad ik vroeger maar
ft d(>n raad van mijn goede moe-
C geluisterd uitroepbeeken. Dan zou
■8®toren niet gevallen en nu niet
0(H,rü.^,,V!lji,r zijn punt aanhalings-
BCns Bedenkt dus komma...

Hier kon Koos niet verder, wamt de
die vau 't begin af met groote
(hazing naar hem liad zitten luis-
bu, barstte nu in een hartelijk ge-
Ke« keek op zijn beurt ver-
■uerd rond, ten minste liij hield
*00, xvant hij was een ooi ij kort
0» met oen stalen gezicht de
»te dingen zeggen of doen Do
irwijzer wist niet, of hij 'boos
of moelaohen zou, eindelijk
|J«t hy tot hot laatóte en zei: „je
r "at misschien nog zoo niet,
P# n>aar de leesteekens behoeve®
s toewezen te worden. Die zijn
«uren om «le zinsdeate®. te schei-
1 en de beteeken is van de woorden
l^'jker te maken".

'k niets mocht over-
Kc-eg Klepel onschuldig.

Wat Kees Klepel naderhand,
jongeling rei volwaas cm menach, met
de leestoakens lieeft uitgevoerd weet
ik niet. 'k Heb hem totaal uit het oog
verloren. Maar dit is zeker, dat wij
mensche® er over 't algemeen vreemd
race omspringen: de een veracht ze
zoodanig, dat hij or nooit gebruik van
maakt en brieven schrijft zonder één
leesboeken or in, alsoif 't een «aoderlee-
ling was van do Nodarlandscii® Tele-
graphie, .Anderen dealt en blijkbaar:
,,de locstoekens zijn ons gegeven om
zo te gebluiken 011 't. kost immers nio-
mendail" die strooien dus lum
komma's milde!ijk over hun volzinnen
uit, als poperkorrels over een anders
te flauwen schotel. Zelfs is er een
Raadslid, dat aJs 't ware zijn mond
vol komma's heeft, daar hij telkens
in zijn betoog fclaino pauzes houdt,
lang niet altijd op do juiste oogen-
blikken.

Onze iettorschildors kunnen in dit
opzicht ook nog heel wat loeren. Daar
zijn ware leeatecrkenanai liLiten onder,
dio hij voorbeeld met lvot kalmste ge
zicht op oen gevel schilderen: E v
MOOR. terwijl er tocdi eon punt ach
ter de E en de v behoorde te staan,
omdat die letters afkortingen zijn
van Evert of Egbert en van
het woord vau. Wehsxvoar stellen
ze zich schadeloos door een extra
punt te schilderen waar die niet
hoort, zooals GEDR: GARS RN. Deze
manier van doe® is zelfs zeer gewild.
Nog mooier wordt h«H. als de firma
haar naam voluit zet Jan. Mak
dan vindt do schilder hot vaak noodig
de punt neer te verven achter den"
voornaam, waar «lie tuvlemaal niet
hoort. Maar al deze mildheden zijn
v-r overtreffen door den schilder van
liet reclamebord langs de tram naar
Heemstede, bij den ingang \an het

Haarlemmerhoutpark, waar we kun
nen lezen-.

Adres, volgt de naam van den
naam. En verder, bij de vermolding
van de terreinen: Van 300 meter, af.
Die schilder heeft zijn principaal
mild 'bediend, maar voor de zuiver
heid van de Nederlandsche taal had
al die fraaiigheid: de komma achter
liet adres, de punt achter 300 en de
komma achlter meter achterweg© moe
ten blijven.

Dit leesteekengcsukkel .is wel niet
zoo erg, omdat de voorraad voorloo
pig nog groot is. De komma's worden
nog niet gerantsoeneerd en voor de
punten, kommapunten, uitroepte
kens zal wel geen maximumprijs vast
gesteld worden. Maar 't kan good
gedaan worden. Waarom moet hot
dan sleeht zijn?

Een van de moest goMefde leeft tee
kens is het aanhalingabecken. 8©m-
migo mensche® versleren e?kem titel
of firmanaam mot ©e® stel van die
dingen. En nu ik daar over spreek,
schiet me nog iets te binnen van
Kees Klepel, vertoond op d»; school
voor m. u. 1. o. Het was een gemeng
de scliool, in «le klasse van Kees
zaten ook meisjes en iedereen wist,
dat Mientj© Spaans erg bevriend
xvas met Frits van Pannenlen. De
klas was op niets verdacht, toen de
leeraar tot Kees Klepel zei: Klepel,
wat is ©en aanhalingsteeken?"

„Meneer, dat ia als Frita naar
Mi entje kijkt".

Het antwoord kostte twaalf onte
gelmatige Fransche werkwoorden,
maar de klas heeft er nog e©n maand
om geschaterd.

Ik heb Hupsira op bezoek gehad.
Hij kwam om raad. ofschoon hij het
niet ronduit z«L Sadart «au paar

jaar is Hupstra noiuelijk tot de over-
tuignng gekomen, dat zajn voorüchr
ting in belangrijke aangelegenheden
voor het geluk van de .Nederlanders
onmisbaar geworden is 011 daarom
gaat hij uit als spreker. Nu had hij
een uitnoodiging gekregen om op te
treden voor <1© vereenigang „Oefe
ning schenkt wijsheid" te Lutfje-
broek met een wijsgieerlg onderwerp
©n -quasi kwam hij dat vertellen,
maar in werkelijkheid raad inwinnen
over liet onderwerp, «lat hij behande
len zou.

1 „Weet je wat", nA ik, „in dezo da^
gen ku® je geen beter onderwerp ne
me® dan: „De Mensch oen
S t a k k e r".

„WAt zeg jö?" vroeg hij dood ver
baasd.

„Dc Mensch oen StakkerI" her
haalde ik mot verheffing. „Verwon
dert Je dot?"

„Natuurlijk. Is dat nu eau onder
werp voor een lezing?"

„Zeker, maar j© denkt er niet over
door. De Mensch als Stakker. Er is
pas wat sneeuw gevallen, niet waar?
Dadelijk ie alles iu «le war; treinen
komen to laart. of blijven stokrei,
trams loopen heelemaal niet. het
menecJidom moet zijn voetjes gébrui
ken. die nat worden, omdat er gee®
waterdicht.? zolen bestaan. Ruite®
breken onder den sneeuwlost, dmdat
ze niet aterk genoeg gemaakt xx-or-
■len. De Mensch een Stakker Ga
maar een» na Het sneeuwt één
nacht: don volgenden morgen tohben
morwchen zich af. trekkende en du
wende, om aan hun medemenecheu
allerlei lenrennoMdelen te gaan bre®-
gan, op wagenj. Ze blijx-«n om do
vijf minuten stoken, xvant je kunt
over dikke sneeuw niet met wagens
rijden: daar zijn stolen voor noodlg.

maar die hebben we niet. De Hoar-
Icma.die slager, «li© het vleesch bij de
klanten rondbracht in een ar, is een
uitzondering. De Mensch een Stak-
ker!"

„Nou ja, omdat het sneeuwt..."

„Goed dan, laat. ons den mensch be
schouwen bij vriezend weer. Met
zijn booten kan hij niet door 't ijs
komen, zijn voeten kan hij niet ver
warmen de handschoen waar zijn
vingers niet koud in blijven, moet
nog uitgevonden worden. Zijn water
leiding is bevroren. Heeft «le w>rst
drie dagen geduurd, da® krijgt hij
een keelaandoening. De oostenwind
jaagt door de reten van zijn slecht
gesloten huia, zoodot liij «r niet te
genop kan stoken. De Mensch een
stakker!"

.,1® den winter misschien. Maar in
den zomer?"

„Ka, ha, in den zomert Daar kun
nen w© Iveelernoal niet tegenIn hui»
te heet, onze klcedtng te «tik, opge-
zwollen neuzen e® hj>pen door -
muggen, buikpijn van sla cm vruch
ten. wij «io«?r dc warmte niet in staat
om te werken. De Mensch ©cn Stak
ker".

„Hou op met je refrein. In liet
voorjaar en in den herfst dan..."

..Hupste u. praat er niet van. In het
voor- en najaar regen «n xvind,
schepen vergaan door stormen, re
genbuien maken overstroomingen. He
zog je: van 1 Januari t«»t 31 Doc/Jmlior
is de Mensch een Stakker illou «Laar
nou to I.ui jebroek een wijegeorlge re
de over, onder het mot'o: „Zeg, kan
het zwakker?'"

Hupstira k-vk me nadenkend aui.
To&n zei hij aaiwlcnd: „zouden ra
dat onderwerp in 1.ut job roek p!c*i«v
rig vinden? 't Lijkt nw niet aardig
toe. om tot je toehoorders te zeggen:

„Dames en hoeren, 11 bent stakkers!"
Nou gegroet hoor, ik zal er nog ©ens
over nademken,"

Ilij was weg. Ik keek hem na eu
zag, dat hij vlak voor de deur uit
gleed en zoo lang als hij was op don
grond tuimelde.

Do Mens oh een Stakker!

Niets i» moeilijker, dan eem mooi
aanplak- of reclamobiljet t© maliën.
Als het ontwerp geslaagd is. dan zijn
d© kleuren niet mooi ©n trekt do
kiloiiir iödes-a aandachtige bewonde
ring, dan valt het ontwerp weer niet
moe. Nu i© or een verschenen van <vn
fabriek voor voedingsmbldelcn, meer
in hot hijzonder v«xir boi 1 Ulon-ex'rnct.
De vraag ia nog, of bouillon wel een
voedingsmiddel mag heeten. Sommi
gen zeggen, dat het alleen een ge
notmiddel is. opwekkend voor <1#
maag. Maar «lie strijdvraag blijvt
hior rusten.

Wat stolt, dc plaat nu voor? L>r
soort van Boochoafiguur, heft hoofd
on het roiddri omkranst, in do hand
©en Ivxkaalxvoarin natuurlijk lnmU-
l«>n veronderstokl wordt te rijn. En
wat ©en biceps heeft dc man' Hoog
staan de spieren op zijn arm. Maar
storkor nog dan «I«m«o figuur mo« f dc
soepterrine zijn, waarop hij zit Wat
<v® aardewerk, dat zoo'11 kolossus
dragen ka®! «"»f is de terrine bijgeval
,..u gewapend beton gemaakt?

Het natuurlijksie geile©!:.- van het
biljet is do rand, bcstn.ux h' uit koeien,
koppen, dio ah—droevig»' uit hun
oogen kijken. Dcz© treurigheid Is
verklaarbaar. Want met hun dood
wordt «Ie buitengewone krecbi van <1#
Ixouilion betaald.

FIDELIO.