Haarlem's Dagblad | 1918 | 13 februari 1918 | pagina 5

Moordenaar

an onzen reizenden Redacteur

De Oorlog.

lers <ut,ha" hmri""~wi \sslx

HAARLEM'S DAGBLAD

OENSDAG 13 FCBRUARI 1918 TWEEDE BLAD

(Derde reeks.)

Volksuniversiteit.

eenbij da aantallen deelnemen» tref
'k percentages van 67 aai: voor de
hoorders inet. M. O.-out wikkeling uu
tot ruiui 20 pet. met Hooger onder
wijn-opleiding, waaruit wel volgt, dat
ook uit kringen met wieer schoolken
nis vrij voel toehoorders komen.

In Amsterdam (ook te Rotterdam),
aldus vertelde Mej. Boer mij, worn,
de moeilijkheid, dat men deelnemers
van verschillende ontwikkeling krijgt
zooveel mogelijk overwonnen ooor do
cursussen te aplitson in een A-reeks
en een B-reeks. In de laatste serie
kunnen zich 'b gebeurt naar eigen
ver kiwi ug de moer-ontwikkelden
doen inschrijven. De A-serie omvat d©
rocks studenten van eenvoudiger ont
wikkeling, d.w.z. die alleon lager on
derwijs hebben genoten.

NWnt <ka »»rd v«n d< tulMD

vraag kan worden, geötoki of j aangaat. In het Amsterdanischo rooa-
wuar populair hooger ter vond ik voor deaen winter voor
'do aario A 14 cursussen opgegeven
beginselen der scheikunde, dbr
Staathuishoudkunde,

nit ie wél een dar rueitkwaardigsto georganiseer d, die slechts ten
«hiioselcn In onzen modernen tijai zicht» van <lcn voim hunner orgaml-
iterwijj elders In cn builen Europa I satle van elkaar vereelti'lan.
corbg voortwoedt, en in de lain-} Er doen z.ch a We r Iel vragen voor.
i cke door don rampzaligen krijg, Het rapport, noemt er eenige

iel! worden anngedaon, met den j De vraag 1

g de stofiffdijike ^levcneomstandig- instellingen.

L nioeiijker"worden, niet de geest-1 onderwijs wordt gegeven, niet het ge-

«ht verloren wordt, dat men nietvaar medftorougon half- en 8>etweler3 - o
i' tot oen maar-laten-gaan. doch te vormer., of menschen. die zi:h d »>r natuurkunde,

- --J bezit om welke vernie-het verworven «rooter inzicht m hun Burgerkunde

PMWÊL-I■HRiatschappij

Dergehjke gevallen kunnen sudor-hoort te weten), geschied enw, letter

-maatregel. Van 't maken van a&ntee-
koutiigen oader 't docccroii brengen
vt.cn «veiuig ter.cht en 't leidt vaak
van de voordracht af, ongeacht dan
nog het feit, dat de gemaakte aan-
tceke/ungen veelal onuitgewerkt blij
ven. Het resumé van do voordracht is
oen uitstekend overzicht van hetgeen
Is behandeld en met elkaar vormen
de uittreksels een kostelijk over
zicht van den gohoelen cursus. Mee
zijn deae schrifturen van veel be
lang voor degenen, die door ziekte
of om andere redenen eens een voor
dracht moeten verzuimen.

Natuurlijk geeft dit uitreikon van
desa z.g. ,,sylabus" extra kosten;
maar toch loónen die, volgens de
ervaring de moeite wel. Op het. se
cretariaat kan één typiste de arbeid
van het typen on vermenigvuldi
gen der overzichten wel aan, ver
telde de secretaresse mij.

Tijctens de voordracht van den
heer Van N'ederveen Cap pel had ik
gelegenheid om waar te nemen, dat

n* tot oen nuiu' uwa i - *■«•- n-i-"»». -.-n c.v.»»..- -

Eummoed bezit om welke vernïe-J het verworven ©rooier inzicht in hun Burgcrkunde (d.w.z. wat elk burger 1 .hooraerewen wi noord' re zonder

f.ni.,..t dj, uw.,,,-hr,ii,-i. i. vüMfi r, l «neer ftiina i'e. o, 'en. omtrent. Staaf, an mnafaf.liannii he- Onderscheid het tCSprOXCM mot On-

-Sas-factoron ook de mensohheid oudo positie n et meer thuis gevoelen. omtrent Staat
jri.Wn en ondermijn en, voort te! Dergelijke gem&tten kunnen mder-j hoort
B --- - - .--.u i—. AniwiLv. iirmit voortkomen, oordeefit dö Com-I kunde

Sren'aan dc gv.' -to.Vfce ontwikke- daad
f

As d.e

bouwkunst, tooneelkunst,
Me, maar zij meent dat zij uitzon-1 middenatandsbeweging, gexondhoida-
a.e goeslelijkc c.iibwi-kiIcelSRg i dering zulltv, blijven mile de voita. leer. opvoedkunde, idealistisch© wo-
■b, beschaving aarJiweeJcen zal, <Li. j waarin het onderwijs wordt gegeven,reldbcachouwing, problemen van het
t het gstuk der incnsclihekl, is het, oppartflfildkighóM niet .n de hand godsdienstig leven. De B-wrie omvat
In deze dagen, can ua-iiiKbare 'sti'kt. heiniiiiit-.e zal met een fiöoip §1 oureussen, waaronder behalve d©
mee te arbeiden aan de ge es te- van, kennis wdian pral'ftn, maar lb ij de moer algomeene ook een aantal spe-
vénrphnaScing van een volk. i beter aanigelegdcn zal deze zucht niet 0jaj® onderwerpen zijno.a. liet vor-
voorkomen, waarom onen dozen de keor van M technisch en economisch
beierde vcrder-ontwixkehng- niet S(.;uvdpunt bekeken, physioche geogra-

™ïïi>sM,e" ?™r f,«. d'« prM-tatoritaT rnernot; filil-
,in<L cnaenaes het leven roods geleerd en wachten fttl tWBm.n f-rimineel© snomlotd©
owteiiiing, dat ik mijn 'icht eens slechts oi> ordcnriintr en l-eidawr van bankwezen, cuminoeie sooioiogxe,
««to h»b M MM h„« "ennï. Itulkeli i ®rj,l uL,"

inleidende woorden doel- u uu l.clwv,

li mee op <lc c-tvrivtiinig van, Volks- j kM1 onthouden,
ppwten in

aMiletding, di
jestdken heb Wj
n de oudste on jo

0(teen aarde die te Amsterdam en w0rdt gestrooid, zich hobgst ont/van- ?°Iie. "-«"««•«unue, ue uuua©^ va-
Otterdam, vormde Oict bericht m fce!ij,k toon en, en deze enkelen zullen ba"d '!K,t blld' eu geestesstroomingon-
-tilp.d, dat aan de Commissie voor 0p -/.Lchvclf reeds voldoende recht- Somige cursussen worden gevormd
,darsontwi<kikoliio|g een niet onöe- vaardig!n«- vdjin voor het «fcreven. dat door oen klein aantal voordrachten,
grijke som Is toegez©gd, wanneer ^ij de niioiBvve nstelling voorzit. do meeaten duren één jaar, (Novero-

instel (wig zou uitgebreid, worden; Een onder bezovaair is dat van hen, ber—April), andere 2 of S jaren
Voiteimlvcreiteit. Het cferuk-; .jifc mc-eivcn dat rnear weten nfiet al- j |eBseo die 'b avonds gegeven
(W om lu«r ter stede zu'k een Hou- tijd meer gehuk belealcent. Inlogcn- .-©rderen mnrntal viif of rt«
Onderwijs wietc cuvg to vestigen mcent de oommLsste, dat dei "ordf? v0rder<M1 ffi9e9tal vsJf of '-«•
ciiuv.-. Ir .•Igr-m.-.en /al ïeuer, die meerdero nmimiid, die juister inaioht i kaartier.
gevoelt voor voJkeomtwukaeieag aan iHJt !wen g6e^t ia ,liet algemeen! Hen groot© moeilijkheid, aldus ver-
fc a'g- mocner. zin bedoeld i meor ten goede dan ten ïswad' zal1 telde mei. De Boer mij, vormt de sa-
^fedsheeid zeker met warmte be- merken. i ienkweetie. Men heeft de bewohikking

d5 *,iuar 00k' h0': 'u6bl' 'i:f,CJÜ9 "a lover Univorsiteitszalen, over H.B.8.

if M ülft r:? in ««"Wie. «W-1 M uta schooIgpbouwM. opeubM»

/'Ml hoe heter Zftlliet Zijn toegerust moh 1-n0 r.„HriiliA«, in-

- vo<* mogelajte economlech opzicht met de overige lokal.teiten zaïen van particuliere in

Kwreri.mg zulk eener stichting volkeren tc meten De oplössinp van stellingen aU van de Amsterdamsen©

het Ixaprokene met on
verdeelde aandacht volgden.

Het is wel eens verrassend om
te z.ien, hoe weinig iemand, die bui
len he; rak staat, van een onder
worp als het nu behandelde: tiet
sefinwezen bij spoorwegen afweet,
in weerwil van 't feit, dat je telkens
dingen er van op de stations en de
epoorbaan waarneemt, 'k Kon me
dan ook begrijpen, dat nadat de
met Instrumenten en Üchtl>ee!den
toegelichte voordracht afgtdoopen
was en 'k buiten achter twee Jonge-
hii liep. er een zei: De cursus is nu
bijna afgeloopen, maar 'k heb vast
geen spijt, dat 'k er gewenst ben; 'k
doe het het volgend jaar stellig weer.

Ben opmerking, die, als Is zij maar
een uiting over één cursus van de
veertig, toch wel rnag beschouwd
worden als een gunstig testimonium
van 't instituut .Volksuniversiteit".

r« ondernomen, oens ap enfceie
irteeleit van het vraagstuk der
ioag het licht te doen vallen,
sat ik daartoe het, een-en-ander
rrerWien van "t geen de Aimeter-
i«üe eeoretarass© Mej, Mr. R. H.
B:er, mij meedeelde in de fokall-
raa het D irocto r „urn ^sec ret-ari aa t,
r de Nieuwe Doelenstraat te Am-
dam, van de inlichtingen, die de
an der Leeuw, loco-se-
do Rotterdaimsohe tn-
ing mij verschafte en ten 6lotte
i indruldlcen weergeven vtun een
usvoordraoht, die 'k dover dagen
- .VasbeKtaiascho Moifiyes H, B, S.
Keizersgracht bijwoonde.

at beoogt een Volkeunitversitolt?
breedst wordt dit uiteengezet in
rapport, aal nog geem jaar geie-
is ullgebraoht door de Coiamis-
ran Onderzoek ln«,ako de oprioh-
ier Vo Ikeurd veraiteét to Rot-
onder pre-stdiurn van Mr. J.
Nolst Trenlté.

veir-orfoor mij conige aar.hatia-
s de m'eldtiïg te doen, die m. I.
lemeea begrrmel van doze Onden-
ri-ldingen juist weergeeitt.
prachtige en snelle ontiwükfkeliaig
sBienscbap op bijioa alle gebdwf,

„v nieuwst© vraagsttHrkendie dan Hsmdelabauk en Laboratoria,
zuilen ontslaan, en de ernstig© ettijd moeilijkheid schuilt liter dikwijls in,

wereld mankten, die, naar ver
wacht mag worden, dan zal ontbran
den. 7,al aan aller geestrijke krach
ten de hóógste eischan stellen. Hef
zal daarom uit natlowaal oogpunt van
•i>e!ang zijm, dat het votks-ihoogeron
derwijs onze geestelijke voSkelomcht
zal kunnen ere ter ken.

Het ibLijft nwoilijlk de juist© Ibetoe-
fcenl» van het ondcnwijia voor een indi
vidu op rijper leeftijd vast te slelien,
niet aan alle toekomstige L&ertiinigon
zal het even goed zijn besteed,, maar
dogerten, voor wie het goede vruc-htei
draagt, zullen voortaan in staat- zitn
de jnaatscluoppij beter te dhaten.

Deze uiteenzettingen ruimen al da
delijk hot tweeledig misverstand,
waartoe d© naam ..Vplksivaiversiteit"
aanleiding kan geven, nl. dat dit
volk "alleen zou slaan op arbeiders
er. „universiteit" deu waan zeu kun
nen opwokkeu. dat z,uik een instelling
..geleerden" kweekt. uit den
weg. Wat- het begrip „volk" aan
gaat, le Amsterdam zou men den
meer paascxiden naam van Vrije Uni
versiteit hebben gekozen, wanneer
daardoor geen verwarring sou oat-

dat sommige cursussen eon grooten
to&loop ïtebben. De toehoorders aan
tallen der 40 cursussen di© de Ara-
sterdamscJie .Volksuniversiteit,

Overzicht.

President Witesa heeft in zijn uieu-
we congresrede niet veel nieuwe ge
zegd. Daarom koudeu we wat den
eigenlijken inhoud betreft, met t vrij
btikoopi overzicht in ons vorig num
mer volstaan. Alleen zij icier nog even
opgemerkt, dal Wilson Czernin (den
Oostenrijker) veel 'vredelievender
yilndt dan Hert,ling (den Duitsoher).
't Ie of Wilson w.lide zeggen ,,Als ik

geeft, wissélen af van 20 tot 600. Do 't alleen met Qzernin te doen had,
voordrachtan van onze pt-adgenoot© i dan zouden we 't wel eens worden!"
mevrouw W. L. Bolxlingh Goemaus, j Mettr Hertling, deDuitsche rijLosScan.-
genioton o.a. zulk een grooten bo ^'ier, die- volgons Wilson ruog veel te

©on 600 bedraagt.

Do dooeutonkwestio is uitteraard
ook een moeilijke, deelde de Arastor-

dat \Y 11 s o n 't bestaan v a n
d o D u i t e c h e m i '111 a i r e pare
h ij 't e e n f g e element acht
socretaresse mij mee, Men ,4 a t den vrede nog In den
heeft zich op het standpunt gesteld, ta a t-

(lot m oubezoldigdo trncliten wor- L j.0"' Ml de wumo.
dorwij.>krachten zich meer gebonden I niet brengen, daarvoor is d© klove

T. I, I Iiaarivui uo

dan onbeaoldigde. Lr wordt tu«echen Wilson &n Hertüi^ n :>g te
ïaar eeu niaatetaf _van f 200 groot, 't Is evenwel of W'l<.jn nog

Ator n»™i d» decsiijla

gekenfflierkt, lieefl zkdi, a!du6 aooger Ouderwijs-instelling van dien
V .1, KoU»^m>MW Ct-miaie- „'0uVMrd.TMr 't

sbchte kiHKion voltrokken dank
ier doorgevoerde specialieatte,
htcr ottvenmiijdt&Hjk een ver
taling tusscfion de groots voüos-
n ea de betrertekelijik kleine groep
wetenschappelijke ondienzoefeers
mooton teweeg (broregtanSteeds
?t van die (breed© mondiingan dar
iMctwp trekt do g.roeip harer on-
oekers naar don oorsprong, zich
d meer vondeoleturte can ook de
nsk- broninon te loeren tcemnen.
göbicd, waarop ook dc ocade-
i gevormde 'eek bJljift, wordt
mtgeslrekter, altijd kleiner
.wasrqp men zJoli deskundig rnag

bruik vau den term „Universiteit'
door er op te wijzen, dat een univer
siteit haar naam niet ontleend aan ti
tels en bevoegdheden, maar aan den
samenhang van alle wetenschap zij
evil niet zijn eon vakschool, maar het
geheel van allé wetenschap represen-
teereu. Die Universifcas wil ook de
Volksuniversiteit en ze wil haar nader
brengen tot. all© leringen der maat
schappij.

Alle kringen der maatschappij
Mej. .Boer vertelde mij, dat t© Am
sterdam do middenstand het grootste
aandeel der ingeschreven toehoorders

Op de fiadfélcn dieeer to©la- dei cursussen vormt en bij mijn be

de? wetenschap fs roods herhaal-
t gewezen.

reactie, die van 'Lit inzicht, een
«teel ;s geweest, heeft auinieï-
sseev?n tot het aanwenden van
tsreüid& pogingen tot het ver-
ta van dozen afstand tusschen
®eiiap en wik, jiogingen cKe in
©boten drongi lot zelfcvntwi'kke-
•ffi. de massa een vruchtbaren
a msder.

tot dusver toegepaste methode
tea?voordrachten ie organiseere®
t djaibij niet toereikend can goed
«lil? kennis en degelijke vor-
l? verkrijgen de systematische
m iap wetenschap in alle moh-
w kei c-en daamved© corteapon-
Kde .'rgamisati© wenschelijït
l°;r'. die den belangstellend© de
pwie.id bood zijn- zudit inaar lleen-
ir. verschillend© WoljUngen te be-
gm colgcns een ro&thoddaött
'■sn, dat oen Melder of groot er
H cursuseem. om/vatte, die Mie-
centrale geducht© waren be-
scht ca moestem lolden tot,-het
^verdieping van inzicht. In v©r-
1 WeiTQéde zijn eerst In Amerika,
ooit_in Engedanid, do Noorsehc
Oostenrijik, en Duiitsr-hlund,
van vo!ks-lloogerendervviis

zoek aan de cursus-voordracht in de
electrotechniok zag 'k daar ook voor
't meereudecl studeerende jongelie
den, onderwijzers, leeraren eu
ambtenaren. Ook wijst heb staatje
tier deelnemers van den cursus 1915
1916 der Amsterdamsehe Y. U. uit,
dat de arbeiders nog niet een groot
deel vormen. Het aantel vakverei .ii-
gingsleden, di© minder betalen, dan
andere, l>odioeg 265 van de 1438
hoorders vóór don oorlog waren er
meer dan 3000 die toen aan de
verschillende oursusseu doolnameu en
nu zijn er weer ruim 4000.

In een ander staatje vind ik audeie
percentages. Do sexe-kolommen wij
zen aan, dat sommige cursussen voor
namelijk door hoorfèressen, andere
voornamelijk door hoorders gevolgd
worden. Bij sommige cursussen maar
was 't om-en-om. De leeft.ijdstalvellen
loeren, dat talrijke toehoorders boven
do 30 jaar oud zijn, Hun aantal loopt
bij d© verschillende cursussen van 17
tot 72 pet en eindelijk is het staatje
van do vóór-ontwikkeling der stu
denten belangwekkend. Er blijkt
daaruit-, dat met alleen personen met
een lager onderwijs-ontwikkeling en
ecu mulo-opleiding, de cursussen vol-

achten
betaald naar
per 15 voordrachten, Te Rotterdam
gaal men, volgens het commissie-rap
port, verder. Daar wordt bij oen ge
middelden cursusduur van 12 avonden
per docent f 300 uitgekeerd met een
vergoeding yöu reiskosten voor van
elders komende docenten.

Uit deze cijfers blijkt, al, dat de fi-
uanoieele zijde van cl© zaak niet een
der minst belangrijke is. Te Amster-»
dam, vertelde mej. Boer, loopt, nu d©
rekoning overeen bedrag van f20.000

De inkomsten worden voor een deel
uit de cursusgelden gevonden. Het
vorig jaar brachten dio een derde der
kosten op, u.l. f 5000. Betaald
wordt naar verkiezing in de eerie A
.f 1.50, f 2, of f 3 en in klasse B f 3,
f 4,50 eu f 6 voor een normalen cur
sus van 10 tob 15 lessen,

Leden van vakvereenigingen be-
•talen in de A-reeka f 1 en in de B-
reeks f 2.

Verder worden bronnen van inkom
sten geput uit de oontributies van le
den der Vereeniging, dio tol dat doel
is gesticht uit schenkingen en uit sub-
8ndies. De gemeente geeft- nu f3475
per iaar on de Provincie f 1600. Ook
aan het Rijk is subsidie verzocht. Vol
ledigheidshalve zij meegedeeld, dat
begonnen is met de vorming van een
waarborgsom van f15000 eu dat som
mige vereenigingea subsidie© verke
nen.

Rij in'M- bezoek aan een van do
cursiLsvoordrachten hef» 'k. mij kun-
«ieu optuigen van het sucoee der
nuttige Amsterdamadve Sfichfing,
Ben ingenieur, de hear O. J. do Vos
van Nederveen Cappel. di© een cur
sus in zwakstroom (electro) techniek
geelt, luid het diein avond over het
scinwe/ca op de spoorwegen, 'l'egon
half acht vulde het znaltj© zich mot
eeu dertigtal toohoordere:iö<;n en
toehoorders, di© van zeer ulteeiir
loopenden leeftijd ware®, naar schat-
ting van 17—18 jaar tot 50 toe. Ailflm

•ldden zich bij den controieeronden

ItO&derddutzéode m©nschenrrens zal
kosten! zijn waarschuwend© slem
heeft willen doen hooren.

.JDe tragische omstand.-gLreid ia. j
dat de militair© partij in Ouitsoh- i
land schijnbaar van zins en m staat-
is, om;ml'ï:o'enem mannen in <ièn dood
le drijven, ten einde datgene te ver
hinderen, wat de geheel e wereld thans
als rechtvaardig beschouwt."

Wilaon- heloogt, dat alle volken
vrede door vongelijik en vorwsmng
willen, alleen do irdlltuir© AlbDuit-
och© partij niet.

Zal dit voTBoenonde woord van Wil
son nog niet t© laat gesproken c-ljaif

De „Daily Express" 'i-wklaart zich
iiollkoraen eensgozrind met Wilson's im-
eiehtenhet blad is van oordeel, dat
de goaJllieerd'cn tot 'het Wttera einde
aul'&n moeten doonvcchlen, opdat er
voor altijd worde Wfgorékend met het
noodlottige Kaieariame, hetwcH; pas
opnieuw tot uiting is gek-omen in
'f keizers brallende verteld ringen over
de z.g» zegepraal! der iBultsche wape
nen.

De koning van Engeland heeft
Dinsdagmiddag de nieuwe zitting
vau het parlement geopend. In de
troonrede wordt o.a. het volgende
verklaard: ,,De Duitsche regeeriug
'minacht ouze rechtvaardige ©ischea
van herstel der begane misdrijven en
waarborg tegen herhaling zonder pro
vocatie. Totdat men ons de erken
ning van de eeuige principe®, waar*,
op een eervolle vrede kan worden ge
sloten, aanbiedt, is het onze plicht
den oorlog met. alle kracht, die wij bo-1
zitten, voort te zetten. De strijd, i
waarin wij gewikkeld zijn, bereikt de j
critieke periode die meer dan ooit
onze vereende krachten eu hulpbron
nen vereischt.

Even later verklaarde Lloyd Geor
ge iu het Lagerhuis, dat do 'rogoering
iu het miusfc niet afwijkt van do vroe
gere verklaring omtrent het ooriogs-

«loei goge,<-a. Zij («ohouirt ta

beiu-ihi, MH>. gecycloalylnerd verkUnM »og .teta «li do formnte
overzicht, overhandigde van het- voor de doeleinden on de idealen,
geen dién avond zou behandeld waarvoor wij strijden, terwijl alles or
worden. Dit is iruierdaad een goede i op wijst-, dat de natie iu haar geheel

FEUILLETON

T' ARTHUR PLUMMER.

dat allesj vroeg hij.
aéi 19 het- laatst© bedrijf op

jk ©at laatst© bedrijft
01 ««a onderzoek naar de
sfd^aa n,,,l'-V'R dc,od wordear

za! U|éii mij te pakken krij-
waar? Gravin de Romer, ik
©en lafaard. Ik ben nu geen
Py",66r - ik dbnk dus, dat ik
y, Mhuenzijdo van d© gevange-

houw stond op. In haar kleine,
sn 'iJCS ,l0K «leeds den

"P v&n den 'eeuw. Huive

rend liet zij hem vallen en liep au
toruit, Toen snelde zii uit de kamer
eu ne>t huis uit.

Een tijdje later verliet Caleb Gr nut-
haiu de bililiotheek. Hij had twee
pakjes bij zich. De brievenbus &l©nd

Sist buiten den tuin van het huis.

ij liet zo w in vallen. Het-eene w-is
zijn testament eu gericht aau zijn no
taris. Iu de mi der o envelop waren
drie dichtbeschreven vellen papier, eu
de brief was geadresseerd aan Cecil
Leng.

HOOFDSTUK XLV.

De bekentenis.

Den volgenden morgen (Soufcar en
Geril'waren samen in de kamér van
de laatst© iu Soal House) verbrak Ce
cil het zogel van een vreemd uitzien
de envelop, die haar naam en adres
droeg, in oen flink, mannelijk hand
schrift geeohroveu, dat zij 'zich niet
hoiinnorde, ooit eerder gezien te heb
ben.

Mijn lieve dochter 1 las

'dei© verklaring als rechtvaardig an

gematigd aanvaard beeft. Z o o 1 a n
ergeen beter bewijaii
dab de oentrale mogend
heden bereid zijn deze
doeleinden enidealender
Butste in overweginerte
nemen, dan vers oh aft
werd door do redevoerin
genvanHortlingenCzer-
jnin, iahet ouzo droev©
plicht voorttegaanen de
noodige maatregelen te
treffen t en einde het in
ternationaal recht in
de wereld te herstellen.
(Toejuichingen).

De exprornier Asquith wees er op,
dat Wilson do klove tusschen de cen
tra Ion en de Entente juist omschreven
heeft. Alle hulpbronnea van Groot-
Britannie moeten aangewend wor
den om de overwinning te behalec.
Asquith uitte zijn volle vertrouwen in
de Engelach© legeraanvoerders (toe
juiching).

Algemeen wordt EEN GROOT
DUITSCH OFFENSIEF in 't Wes
ten verwacht.

Op vragen van Asquith deelde
Lloyd George in 't Engelsche Lager
huis mede, dat hij omtrent den in-
bergeal lieerden oorlogsraad te Ver
sailles geen inlichting kon geven zon
der beslissingen bekend te maken en
hij weigerde zich over iets uit te laten,
waarmede do vijand zijn voordeel kon
doen.

Wel zei de premier nog: „Ondanks
de belofte aan Rusland, hebben de
Duitschers divisie© naar het Westelijk
oorlogsfront overgebracht, zoo «nel
als dit maar kon. De oorlogsraad t©
Versaillee heeft zich met d© vermin
dering van T overwicht der geallieer
den, aan het Westelijk front bezigge
houden. Hot is noodzakelijk, dal de
geheele macht der geallieerden wordt
gereed gehouden voor den aanval, die
door de Duitschers wordt voorbe
reid".

Ook een nieurw offensief tegen
Italië?

De Ita'iaari.soho minister van Fi
nanciën hield to Milaan een red?,
waarin hij een iberoej. deed op de ge-
hee^e natie, ..ten einde zich moreel t©
wapenen togen ae koaaegad© beproe
vingen, in den voren van een vijande
lijk offensief, welke misschien r-osü®-
sejid zulten zijn."

We wezen er iu ons vorig Overzicht
reeds op, dat de Duitschers de mede-
deeUng van Trot.zky, dat de Bolsje-
wiki don oorlog met de oentralen voor
geëindigd verklaren, weinig geestdrif
tig ontvangen. Hot blijkt ook, dat de
Duitsche pers bij hare sceptische
en gereserveerde hqudiug volhardt.

De Berliner Lok al Anzeigcr oor
deelt: „Trotzky heeft niet. gehandeld
als een staatsman, maar als een
snaakfloh advocaat, die een verloren
prooee snel tracht af te breken.

De ..Germania'schrijft: „Voor
ons blijft do oorlogstoestand evenals
vroeger bestaan, eveneens blijft de
bezetting der veroverde gebieden be
slaan".

daarentegen L d© stomjning in Oos-
tenrijk-Hongarije over den vrede met
geheel Rusland zeer verheugd. Er
wordt in Weonea gevlagd, dankdien
sten gehouden, enz.

Van betrouwbare diplomatieke zij-
da wordt aan de „Az Est" medege
deeld

„Voor ons is het verheugend, dat
Trotzky den oorlogstoestand van de
ziiao van Rusland voor geëindigd ver
klaard heeft. Toch moeien wij er den
nadruk op leggen, dat wij iets derge
lijks niet hebben gezegd en ook ïuet
zullen doen, daar dit voor ons onrno-

Sijk is, zoolang wij niet weten hoe
toestanden t© Petersburg zich zul
len wijzigen en zoolang de persoonlijk
heid vau Trotóky ona niet voldoende
waarborgen biedt. Natuurlijk komt
het niet bii ons op, den dorlogstoe-
atand met Rusland te proclameeren.
Zooflls de zaken thans slaan, zijn er
voor ons twee mogelijkhedenden
wapenstilstand op te zeggen of dien
verder voort- to laten duren. Om den
wapenstilstand op te zeggen, liebbeu
wij eigenlijk geen voldoende reden,
maar evenmin hebben wij redenen om
de uitlating van Trotzky van ouze
zijde te herhalen. Wat artikel 2 van
het vredesverdrag met Oekraïne be
treft, moet worden opgemerkt, dat
tu39omen Polen en de Oekraiue de
grens Oostelijk van de tegenwoordige
Westgrens vau het gouvernement
Cboim getrokken wordt. Daardoor
wordt wel een historisch recht van het
Poobohe volk geschonden, maar sinds
dien wij het beginsel van. bet zelfbe-
stomniüigsrecht der volkeren hebben
erkend, leunnen vrij ons niet. meer op
houden «net de historische rechten der
Polen moet het zelfbestemmiugs-
recht der volkeren voortaan gelden".

(Meieen zij hier opgemerkt, dat de
Polenoluib iu Oostenrijk over doze be-
nadeeling van l'oleu bij d© grensre
geling vau d© Oekraiue, zoo boos is,
dat zij de betrekkingen met de Oos-
beiu'ijracjhe regoerhig verbroken heeft.
Heb gevolg daarvan is dat de moei
lijkheden voor deu minister-president
Seidler om een meerderheid in 'b
Huis te krijgen nog toegenomen zijn.
Hij zo! nu niet eens voldoende stom
men kunnen krijgen voor de twee-
maandelijksclie voorloopig© begroo-

Onze Lachhoek

Dam# Wtl jo bezig-heid jveöbeo?

Laudlooper MevrotW, u bedoelt
hot goed. maar u kunt- het denkbeeld
•„werk" niet aangenamer voor inl/
maken, door oen woord van dnic let-
tcf'yrejwn te gebruiken.

Hoe hoot je, beste meid i

Conry.

En hoe heet jo jiogJiiearT

Ik weet (toet wat er nog achtei
aal (komen i5t hein nog niet getrouwd.

tiug, renzij de Duitedi-scoiaal-denio-
crAten hem t© hulp komen).

De diplomaten zijn uit Breat-Li-
tafsk vertrokken. Daar is ook rueU to
doen overgoblevon Met de Oekraine
zajn de centralen 't eens eu met de
Ru.-s.en is naar Trotzky verklaardo
te Petereburg verder te spreken
over den nieuwen toestand.

Von Kohlmann is uit Brest-Litofsk
afgereisd. Volgens een bericht is nij
naar Berlijn, maar eeu later gedateerd
telegram verzekert, dat hij met den
Duitschen rijkskanselier naar 't groo-
ta hoofdkwartier vertrokken is om
daar t© overleggen wat. nu togon do
Bolsjewiki-IIiuseai gedaan moet wor-
n.

Do Engelsche pers i3 niet. beat- to
spreken over den gewezen Rusaischea
bondgeuoot. De bladen verzekeren
evenwel, dat de vrede met de Oekrai
ne aan do centralen nog niet hot
graan zal leveren waarop ze ho
pen, want.. or is niet zooveel!I Boo
zer zijn de Engelsche journalisten
nog op op Trotzky en zijn mannen.

De Times schrijft: De Bolsjewiki
echrikkeu er voor torug, door onder-
tookening van den Duitschen \-rodo
hunne overgave te erkennen en bij
den waren naam te noemen. Niette
min bobben zij den centralen allee ge-
geven wat zij verlangden.

De Engelsche regeering weigert om
den vrede tii3aehen de centralen en d«
Oekraine t© erkennen.

De Frauscho pers meent, dat door
spel van Trotsky ia 't Oosten eigen
lijk oinig veranderd ia. Do Russischs
soldaten deserteerden toch al naai
hui# en de Duitschere en Oostenrij
kers zonden toch al troepen van Oosl
naar West.

DE CHAOS IN RUSLAND blijft
bceta-:m en wordt steeds erger.

Volgen»' een modedeeling in de
Berlijnsche bladen, richtte de Russi
sche opperbevelhebber Kry leuke
wiens gevangen neming door Poolsch*
soldaten niet is bevestigd namen
met overste Florowski, de volgends
nyadedeehng per draadloos tolegrant
aan de Russisohe soldaten «net be
trekking tot de demobilisatie

,fVrede, vrede, vredeDe oorlog h
geëindigd."

liet telegram besloot mot do aan-
miming, de disicpline t© l»owateii en
het vieren van den vrede niet door
wanordelijkheden te verstoren.

Drie uren na het veTzendeu van bet
telegram werd een nieuw telegram
verzonden door Florowski, waarin de-
zo bevaldat de rnededeeling niet ver.
der verbreid moest worden.

Dus toen weer geen vrede S
Via Sofia wordt gemeld, dat di
Poolscha legioenen (d© Poolsche sol
daten uit 't oude ltusiische leger) d#
vereeniging van 't gouver
nement Mohilef met Poleu
geproolameerd hebben.

Over don strijd in Finland is hedou
geen nieuws, maar er zal nog wet
steeds gevochten worden.

ROEMENlë heeft nog niet. geant
woord op het vrede3-ultimHtura der
centralen. Wat zal Mackensen uu
doen? Hij-zal ongetwijfeld in een
oogwenk het laatst© restje van het
oostelijk front kunnen oprollen want
ernstigen tegenstand kunnen do Roe-
menen bezwaarlijk bieden na de go-
.vechten die zij in de eigen loopgra
ven tegen d© troepen van deavoonna-
ligon bondgenoot hebben- moeten le-

Nu wordt evenwel nader uit Berlijn
gemeld, dal geen ultimatum aan Roe
menië gestuurd is. alleen is van Roe
menië geeiacht, dat re zullen verkla
ren of ze al aan niet in vredeeond©rJ
haudeliugan willen treden,

Forocliilt dit echter veel van een
ultimatum-!

Tot heden Woensdagavond hebben
de Roeraentërs tijd zich te l»edei«kon.
i De Bulgar.vjcho gezant te Berlijn,
verklaardo iu een interview, dal door
een toevoeging vau Bessa fobie a»u»
Roemenië en oen afstand van de De-
broedsja aa« Bulgarije con bevrodi-
gonde oplossiug zou worden gevonden,
waardoor tevens de rust op den Bal
kan definitief hersteld zou zijn.

Verspreid nieuws

HET PROCES-BOLO. Uit Go-
ncye wordt .aan hot Berliner Tagc-
blatt gemold, dut in de jongst© zit
ting voor liet militair gerechtshof dat
do zaak-Bolo bohajtdell-, de gewezen
minister-president Bartiiou en Oail-
laux als getuigen waren gedagvaard.

Bartiiou kwam niet alleen op tegen
praatjes omtrent zijn relaties met
Bol o, maar verklaardo namens presi
dent Poincaré gemachtigd te zijn.

r I -1' ft*--'--' C— fat ,1» l.n Ufa fate l', .J 1

iï wil jc zoo noemen, wan', t zal deu reideniemand .anders kende. H-

lnatsteu keer zijn en er zijn dingen die
je moet weten, die ik ie relf vertollen
wil Ik heb «iel vermoed, dat er ooit
een tijo zou komen, waarin ik je iets
dergelijks als nu. schrijven zou! Maar
niettegeuataande dat-, weuach ik van
gaueclier harte, dat als je ooit nog
.'inn mij zult denkeu, hel zal zijn anu
don man, dio je lief had zocsils hij
nooit een levend weren op aarde hel"
gehad heeftWil je dat Het is hef
laatste, dal ik van je vraag. Eeuige
uren, nadat je deze regels gelezen zult
hebben, za! ik niet meer iu liot- land
dei- levenden zijn 1

Toen logde hij nauwkeurig uit, hoe
hij het vehoitu van zijn eigenaardige
gave liet- in staat zijn, in het- don
ker t-a kunnen zien voor zich luid
kunnen houden. Hij had dat geheim
slechte met. één ander wezen gedeeld
don man, die, hem hoogachtte Ri
chard Treeman. Hij vertelde, hoe hij
do wonderbaarlijke eigenschap )>ou
van liet Indische vergift had ontdekt
op ai ju reizen. Hoe een medicijnman,
mot v.i 'ii hij bovrieud was, hem een
geb.-i'.u toevertrouwde', dat. naar hij

door de Lmypartz een zeldzaam
voorkomend uier uit de Indische oer
wouden, niet- veel groot er dan eeu ge
won® muis iu t? enten met het ve
nijn. dit eon doodend instrument
werd. Hoe ecu ly-etof zelfs een krab-
je, van dit wezentje al do uiterlijke
vorechijnseleu vertoonde vau vergifti
ging door den Zenia-plaut eti toch
geen enkel spoor in het bloed of het
weefsel achterliet, maar in plaste
daarvan een uitwerking had op het
hart ale vau een langdurige kwaal

Hij beschreef verder, noe hij een
faiautal van deze wezentjes naar Enge
land had overgebracht; hoe verschei
dene doodgegaan waren, totdat hij
na langdurig© proefnemingen cr in
slaagde een atmosfeer te verkrijgen,
waarin zij niet alleen loofden, maar
zich ook vermeerderden! Hoe hot een
stokpaardje van hém geworden was,
later zelfs een hartstocht, tot-dut hij
or toe overgegaan was, iemand naar
Indië te sturen, om t© probeeren den
medicijn-man over t© halen naar En
geland te komen, hoe de medicijnman
«'eu dood had gevonden door eon beet
van zoo n. wooon'faju.

'Grantham vertelde niet, dat zijn
afgezant niemand anders was geweest
aan de trouwe Treeuian het was
niet- noodig, den ouden man nog ver
der er in t© halen).

Toen herliaulde hij de geheele £©-
sahiedenis vim het ongeluk «net hot
us; hoe hij gezworen had, van
deze afschuwelijke middelen gebruik
t© maken, oia zich te wreken: noe hij
zijn slachtoffers had willen laten le
ven. totdat zij een belangrijke positie
in ue wereld hadden ingenomen. Majr-
nurd eon beroemd aviateur, Sou-
tar een man van grooten rijkdom
Soutar was de hoofdpersoon geweest
iu het drama en dus had hij hem, al
vorens hom t© vernietigen, hem ge-
hee4 geruïneerddoctor Stauthly
de beroemde specialist. Zij waren allen
vermoord, toen «ij hun eigen waarde
begonnen te voelen' totdat tenslotte
professor Greutret-t. do c -nige was, dio
overbleef

Hii zal loven! eindigde hij.
Want ik heb afgedaan afgedaan
Je kuut niet dezen brief doen wat je
verkiest. Gocf hem de politic.: dat zou
de rechte weg zijn' Dezelfde poat,

die dit aan jouw adres bezorgt, brengt
mijn testament «aau mijn not-uru.
Daarin heb ik ©en aom gelos aau Sou-
tar vermaakt om de scJsuldeu van zijn
vader af t© doen. Je kunt liem (Qt
verbaa! laten leren. Hij kan het geld
met eeu gerust geweten aauneinon
want hij heeft er recht op: het ws
geld, dat ik ziiu vader ontroofde.

Dat is allee, mijn kind, behalv»
ditmijn geheel© bezitting, op enkele
bepaalde legaten nu, laat ik na aan
iou. Maar ik vonnoed sterk, dat
het geld van oen moordenaar niet zult
aannemen! Als dat zoo is, zullen de
liefdadige instellingen, aan welke liet
dau komt, misschien iels v.'ui dc groo-
te zonde afwasschen!

Je vader!

De wolkon beginnen op te i.'"k-
kon, liefste! zei .Soutar, nadat hij het.
document gelézen had.

Hot treurspel bijna afgoloq-
penzei hol meisje droevig. En dit
papior! voegde zij er bij.

(alot volgt).