HAARLEM'S DAGBLAD Van onzen reizenden Redacteur De Oorlog. De glazen dolk WOENSDAG 27 FEBRUARI 1918 TWEEDE BLAD (Derde reeks.) Met Levensmiddelendebat in de Kamer. i. Den Haag, Dinsdagmiddag Blijkbaar wordt in bet land 't Le- teiwmiddeIendoba.t, dat vandaag in de Tweede Kamer ia begonnen, met ge spannen verwachting tegemoet go- aon. Dat valt gemakkelijk te verkla ren. I" de laatste maanden vooral :s onze Levensmiddolenvoorziening i n ruik een toestand gekomen, dat in lircodo laag velerlei moet ontbeerd worden, wat,we zoo gewoon wareu lot de dagelij lcsclie 1 evo ns boboef te n te re kenen. Goen wonder, dal nu eindelijk liet tijdstip is aangebroken, waarop ons Parlement het ontzaglijk moeilij ke vraagstuk der voedselvoorziening eeus grondig gaat behandelen, 't volk van zijn vertegenwoordigers op liet Binnenhof alle heil verwacht en uu in de onuitgesproken hoop verkeert, dat hot- na dit debat in de Kamer, allee ten goede zal keeren. Zou 'k mot doze vrije naive opvatting van daag in het Kamergebouw "zijn geko men, om, uaust het gewone overzicht van onzen Parlementsverelaggever, dat de lezer elders in dit blad vindt, in drukken van het steekspel tuaschon Volksvertegenwoordiging en Rogee- ring over deze allerbelangrijkst© zaak te geven, dan zou ik, na de eerste ver gadering van dozen middag al wel oen paar graden nuchterder zijn gaan deuken. Er zijn. zelfs pessimisten, die óswerou, dat deze debatten geen ai - der resultaat zullen hebben, dan dat de toestand gehandhaafd zal blijven, rooala hij op dit oogeublik is, in hot gunstigste geva! rote beter zal worden, maar in hoofdzaak toch onveranderd zal blijven. 'k Geloof, dat het goed is, dezo pessimistische beschouwing al dadelijk te laten doorklinken, omdat het zaak zal zijn, al het goede wat er van komt, als winst te boschouwen ou voor de reet rnaar niet te veel te ver wachten. Vee! verwachten van de dingeu die komen zouden, deden vanmiddag ze ker wel de honderden, die op het Bui ten- en Binnenhof samengroepuv., tot kijken gelokt door het uitgebreide machtsvertoon van politie eu uit D»n Bosch gereq ui rooide marechaussee, waarover ik al in ecu telegram in ons blad van Diusdag heb kunnen vertel len Door die maatregelen is van de goeombineerdö S.D.A.P.S.l'.S.; botoogiug, die voorgenomen was, uiot veel gekomen. De situatie van het Binueuhof leent zich gemakkelijk voor een hermetische afsluiting. Wanneer er wat politie staat in de tweemaal drie doorgangen ter weerszijden van deu hof, komt er geen mensch door Toen dan ook om twaalf uur dc poortjes werden afgezet., kwam or geon betooger meer binnen en fla neerden er op het historische plein alleen Kamerleden, journalisten eu gegadigden voor de beide tribunes rondom de geduoht-uitziende macht van paardevolk „dienstknecht© van 't kappit-aal, wèl in kleuren, maar mot in ©te!" hoonde een betoog or, die nog eenzaam op 'l plein rond dwaalde. De lwtoogors die er geweest waren worden n.l. langzamerhand al le uitgeleid. Alleen werd -aan een deputatie van 'do S D.A.P. eu het Haagsche vak- co inité veroorloofd een onderhoud te kobben liret mr.D. Pook, onzen Haar- lemschon afgevaardigde, in zijn hoe danigheid van Kamervoorzitter, die uiot veel anders heeft kunnen doen dau aan de afvaardiging te beloven, dat het adree, waarin de weuechen omtrent d© voedselvoorziening zijn neergelegd, zal behandeld worden op do gowone manier, n.l. dat de Com missie voor de verzoekschriften er san de Kamer over zal rapporteoron. Daarna is do deputatie afgetrokken tu heeft op hel Malieveld aan de menigte hot vorloop van het onder houd meegedeeld, waarna een «toe! gevormd werd, die ordelijk de stad doortrok. Zoo roerig als 't buiten was, zoo ayin was 't. binnenDe koel-voor- ïiaino rust van 't Parlementsgebouw omvangt je al, wanneer je de eerste dik-lrelooporde trede beul opgegaan. Boven was de Kamerzitting, die door het onderhoud met de afvaardi ging der betoogors een kwartier la ter aanving, begonnen. 's Lands vergaderzaal maakte weer een mosgroenen indruk. Dat lijkt een wat rare omschrijving, maar er ligt oen karakteristiek in. Als er niet veel leden opgekomen zijn, is de over- heerschonde kleur iu de Kamer groen, mosgroen! Do majostatelijlce balda kijn, waaronder president Pock zeer ijverig zetelt op het verhoog, toont deze tint, evenals de venster-gordij nen, de klapdeurtjes, waarachter de leden vele malen verdwijnen, de ze tels der Kamerleden mitegadera hun 1 cesenaars, tot- zelfs de schilden van de twee v/andkaJenders (weet ge lezer, dat links en rechts elk een eigen ka lender hebben iu de Kamer 1) zijn in deze kleur. En als nu die grorldtoou der zaal weinig gestoffeerd wordt door de figuren der afgevaardigden, overheerscht dus iu ons Lagerhuis de mosgroene kleur dor geringe belang stelling. 't Debat is ingezet door den afge vaardigde van Winschoten, den vrij zinnig-democraat Jhr. Van Boresteyn, dio al vele malen heeft deelgenomen aan een aanval op het beleid van mi nister Pcethuma. De heer Van Boresteyn dook dezen middag op verschillende plaateen en in verschillend© hoedanigheden op Eerst stond hij tc oreecen op het of ficieel© spreekgestoelte naast de tafel van heb presidium ter besproking van de wijze van behandeling van 'T Le vens middelen-debat, een cogenbli!. later was hij op zelfde plaatsje in zijn qua Li teil van voorzitter van do Oommissie van rapporteurs over 't adres vau ,,Bona Fides" contra de ,,Codr-o" eu ander© verzoekschriften en weer ©enige minuten daarna stond hij in z'n verre bankje, dat togen liet voetstuk der perstribune aangedrukt staat, om zijn aauvnl op den tuinister in te leiden, z'n bankje en lessenaar overdekt met stapels geschriften als een welvoorzien arsenaal waarmee bij do Esoellentie ginds achter de B.egeeriagstafel Ie lijf gaat. Voors hands loopt T met dien aanval wel los. Je deukt zolfs nu-en-dan in 't l>egin eer oen iwludijn dan eon anta gonist van den Landbouw-m mister nan 't woord te liooren, als hij en dat niet ironisecrond verklaart, dat op dezon minister- een ontzetten a zware taak rust, oen tnak, di© eigen lijk bovenrnonschelijk© krachten ver- ©ischt, een taak die bijna niet. door éun menaclr t© dragen is en daarbij den minister schetst als de zondebok, die overal de sohuld van krijgtals er een of ander voedingsmiddel ontbreekt is T do schuld van den heer Posthuina, als hier-of-daar ieta vastloopt is 't eveneens aan hem te wijten. Daarbij de burgerij werkt niet behoorlijk mee, maar tracht zich voor een deel te ver rijken ten kost© vuu anderen. Iemand, die niet op de hoogte van de parle mentaire zeden is, zou niet gelooven, dat er na zooveel vriendelijk-veront- solruldigeuds oen erge aanval zou ko men, maar 't is nu eenmaal een fal- soensgebruik in 't Parlementair toernooi, dot men den tegenstan der eerlijkheidshalve, ook iu wat hem ontlasten kan, de voll© maat geeft, wat dan niet wegneemt, dot 't ver volg van zoo'n betoog al het aange name wat eerst gezegd is, kan vcr- keoren in een felle aanklacht. De lieer Vau Beresteyn is deson danks geen hcvig-er-o|>-k©3laand st-rijder, die er de vonken afdoet spatten hij is ook geen amusant spre ker, eer iets droog en wat monotoon. Zijn foreck-uitgo,groeide gestalte ken merkt hem echter als iemand, die niet zachtzinnig vastgrijpt en stevig vast houdt als hij eenmaal aanpakt De lichte neusklank, dioktbij op de spreektribune duidelijker waarneem baar, dan wanneer hij veraf in z'n bankje staat te beloogen, verdwijnt bij 't voortduren van z'n rede, maar tegen 'fc eind van de zitting heeft hij herhaaldelijk het glas water noodig, om de stem vermoeidheid wat weg te ueinen, slaat z'n geluid zelfs nu en dan over. Blijkbaar heeft hij weinig oefening in 't zoolang spreken. Ge lukkig "heeft hij z'n Eeele red© van daag niet te geven, want dan zou hij 't eind misschien niet halen. Bijna drie uren achtereen is liij aan 't woord, als de voorzitter -— 'b is tegen vijf uur geworden belangstellend refor meert, of de spreker nog lang deukt noodig te hebben - - Ala u nog een paar minuten ge duld hebt, zegt de heer Van Bere steyn leukjes, dan heb ik juist de helft van m'u rede af! Hij heeft dus zee uur noodig. De heer Duys is tot- nu rcoordlroucler met een speech van acht uur. Beweging in d© Ka nier Al» deze spreker zes uren noodig heeft, berekent men op de bankjes beneden, en j© in aanmerking neemt dal er veertien Kamerleden voor de algomoen© beschouwingen zijn inge schreven, kom ja tot een minimum- duur van 'f Levensmiddelen-debat van drie weken. Want behalve de 14 afgevaardigden komen do Minis ters natuurlijk langen tijd aan 't woord. Dan zijn er do lojdioken I Toch tan hel zijn nut- liebbeu, dat maar eens broed en openhartig wordt gezegd, wat ieder op z'n hart heeft. Wat de heer Vau Beresteyn heeft mee gedeeld is in elk geval d© moeite van liet nanhooren waard geweest, 'k Zei, dat hij geen heftig polemist ismaar do afgevaardigde van Winschoten is wel strijdvaardig en zorgvuldig gedo cumenteerd. Wat hij eongebraont hoeft -— o.a. B00 circulaires alleen over de kaaslevert lrem stof voor een rooks van ernstige beschuldigin gen tegen het beleid van den Minister eu zijn adviseur»; tegen het beieid niet alleen, maar tegen d© hoe- Ie geste, de „manier" van dezen Landbouw-fxcellentie. Deze minister regeert uiotl lu deze weinige woorden is in 't kort a-uuen t© vatten, wat de heer Van Beresteyn rn z'n drie-uur-lange betoog heeft uiteen gezet: De heer Poathurua naakt een plan en dit plan rs heel rnooi, zoo mooi, dat men het or ge heel ©ous mee is, rauar als mon dan nagaat, hoe de minister zijn theorie in de practijk omzet, dau blijkt, dat de genomen maatregelen iu 'b geheel niet. kloppeu met het ontworpen plan Er 1b mij eens gezegd, door iemand, d:© jaren met den tocer Posthuma iiaa samengewerkt, dat dit zijm fout was, dat, ofschoon hij oen bijzonder oohrsn- der organisator ie. onmiddellijk ln moeilijkheden geraakt, wanneer er zich maar de genngete omstandig heid voordoet, waarmee ln 'C ontwor pen pldn goen rekening is gehou den. Aan die opmerking dacht 'k, toen de lieer Van Beresteyn zijn be toog hield, dat geheel met di© mede- el selingen strookt. Een iheclo recka van bosohuLdigingeri hoeft de heer Van Beresteyn geuit. Men kan dio tn t. Kamerverslag. nalezen de geschie denis ynn de rijst-taxat-ies, waardoor de kleinigheid van 85 000 is betaald moeten worden voor de waard ee>r'mg an een partij in beslag genomen rijst, terwijl zelfs een oogenblik de zaak er zoo voor stond, da! dit reeds onge hoorde bedrag, opgestreken door twee personen, f 170.000 (plus 50.000 voor twee andere taxateurs) zou bedragen hebben, war© het niet, dat de twee laatste personen, wien de f 50.000 o p- g e d rongen was door de Commis si e van bijstand, hun geheelo vorde ring Ihaddón teniet gedaan en indien niei de vooc/.ltter van de Kamer van Koophandel te Amsterdam de andere taxateurs hnd weten te bewegen de helft, vun hun vordering te laten vallen. Er le bij deze rijsltfucaUe met geld gemorst. Want behalve deze enorme taxatiekosten te dozo rijet-ln- beslagncmerij aan de schatkist op één millioen gulden te duur gekomen, om dat. de taxateurs in October 1010 ,,cen anderen maatstaf meenden te moeten aanleggen" dan vier maanden vroe ger De lieei au (Berestc-yn gaf nog an dere staaltjes, ten blijke, dat er tien tallen. milUoenen teveel zijn betaald. Ook over 's ministers taxateurs is bij slecht te opreken: eenige ziiin lieden, dio door de militaire autoriteiten uit liet grensgebied gezet zijn..., een an der, niet heel lang geleden getailleerd, hoort nu tot de hoogst-aangioslagenen in ie belasting cn is dus vwkiedbaar ale l.d der Eenste Kamer. Dan beschuldigde hij den minister van misleiding der Kamer... en gaf daarbij velschillende ataa'tjcs De lieer Kroller, 's xmln-islere hdviocuf, zou. volgens den hoer Portlmma, niets geweten hebbeo van de invoering van d© op de drukke rij-Ge uze eigendom van den lieer Kröi'er) gedrukte) broodkaarten (28 millioen kaarten per maand) en... de lieer Kröller toonde don heer Van Beresteyn van tc voren per-: eoonliyk de velschillende druto- proeven van de kaarten zijner drukkerij de minister heeft do op valling gewekt dat wij dure steenko len Itebben, omdat DuUschlnnd te vee! vroeg, maar dit is geheel onjuist, om dat liet den DuLtsdhers koud liet, of die z g. Öl iiatzscheine op de kolen zou den drukken of nietonwuar zijn 's ministers beweringen over de peul- ruchtenzaak onwaar zijn z'n mede- deelingen over den uitvoer van de kaas... Bij al die grove onjuistheden in de voorstelling der zaken, aldus de lieer Van B., zijn ook veelal de cijfers van den Minister fout. Bij dos heereu Poetfhunia's mededeellngcn over de rijst..., ovor de peulvruchten..., over de teeltregeling... waren alle voor naamste cijfers foutl En at© men dan daarover deu mi nister aanvalt, toont Zijn Excellentie se» buitengewone schranderheid in het outartSJten van de zaak, waar 't om gaat, houdt hij urenlange geleer de i»toog©n ©n draalt om dc hoofd zaken hoen, zoodat den heer Van Be resteyn alle lust benomen wordt, >rn nog verder met dezen minister te redferieeren 't Zijn inderdaad ernst,ge beschuldi gingen, die de lieer Van Beresteyn heden over het tbeleid ©n het optreden van den 'Minieter van Landbouw geuit heeft, maar als je zoo den heer Posthuma waarnam, kreeg je niet de gewaarwording, dat dit alles eeni- gen Indruk op dezo Excellentie maakte. Hij was J>ij de opening van de zit ting present, zat achter de tafel dér mir: isters, den geheelen middag broe derlijk aan de zijde van den minister van Financiën, Mr. Treub, die voorshands ook al weinig belangstel ling voor debat toonde, wat niet geheel onverklaarbaar was, daar het dezen middag niet tegen lietn. doch tegen zijn ambtgenoot van het Land- bouwdepartement ging. Maar de the-er Trou'b was aanwezig, omdat bij liet in behandeling genomen weleontwerp, dat aanleiding geeft tol. dit. levonamid- dolenddbat, n.l. de begrootingspost voor de beschikbaarstelling van le vensmiddelen. het departement van Financiën nauw betrokken te. Voorloopig kon Mr. Troub zijn tijd uutlrg boeteden met het sJirijven van brieven. Zoo nu-en-dan wisselde hij miutr 03113 een wooitlje met z'n collega van Landbouw. Di© zat bij 't begin met de liauden jn dö zakken, brecd-uit en ongeïnteresseerd nr©t oen lijdzam,© uitdrukking op het van de cariqatunen bekende bol- vvangige gezicht van: laat-maar* loomen-wftl-komt! Deze fios© verwis Bsld© hij uu en-dan oens, om met de hand onder 't hoofd oen aaiiteoke- niiig te molten. Ook ijstoerde hij na e-cn paar uur stijf-zitte-ns achter de Rögeeringsteiol en toonde tian een paar afgevaardigden met wie liij oen grapje maakte, lioe hij z'n otrak- geworden beenspieren gymnastisch strekten, maar merlrbaro aandacht ©che^m hij niet aan den heer Van Be resteyn te a-lienken. Die zette zijn broeden aanval maai voort, kwam in 't vuur zijner rede ^aifs uil z'n bank je en stond in het gangpad met oen beschuldigKud armgebaar in de rich ting van di:n Minister te wijzen. Di© ondertussPhen op een tafel vau de Rechterzijde eon papier zag, dat oen de.r afgevaardigden nad laten liggen cn daarin, zoo ter loops op /'n wandelingetje hoen-en- torug acliter cle ministenszotels. e?n bcdangstellcTiden blik wierp. Wat de heer Van Jieresteijn be weerde, w©l ja, dat riudt de Minis ter immers slrakB in de „llaudediri- gen", nle hij zich met zijn ambten a- nanstaf zei. om z'n rode-van-ant woord oj> te stellen! Er is wel eens oneerbiedig be weerd, dat deza minister dikhuidig is. Ik weet niet of ait aJioon uiter lijke srilijn is. Maar in elk geval heeft de heer Posthuma wel de voor z'n gemocfitwust benijdenswaardige aUrue, dat alle© wuarvaa lui be schuldigd wordt, laags tiic-m lieen gaat, c Ook dit is misschien n paiic- menlaii'e zede. Niemand iu d© r ergaderzaal schoen téïuninst© iets vreemds te vinden in deze onverstoorbare houding van den Landbouwminister; ook iliet de vriendelijke grijsaard, de hoor Gort van der Linden, die bij het begfti van het debat den l»:er Posthuma, aan de andere zijde van Mr. Treub flankeerde, oil daarna eo» wandeling door de Karn er ondernam, om bij de tafel van den President een zeer langdurig gesprok te voeren met den lieer Nolons, cn dan woc-r, achter de Ministenstftfel teruggekoard een vriendelijk onderhoud echoeai te heb ben met den lieer PoMhurua. Maar fik ken wel politici an de Kamer, die te heetbloedig zijn, om het pantser der onbr-wc»g:onlieiid zoo onblutsbaar te blijven dragen als deze .Minister van Landbouw. Hij kan in zijn wajx-nacliWd de spreuk voeren, die ook op de ftehe- v eningscho pic-r te lozen staat: Sae- vis tranquillug in undis: Rustig te midden der bewogeu waterenf" Overzicht. In on© vojig nummer gaven v.v een uitvoerig overzicht van DK REDE VAN DEN DU1T3CIIGN RIJKSKAN SELIER. Graaf Von ltertling heeft voel gezegd, maar hij (heeft don vrede niet vee! nader gdbraciit. De oentra- len willen zoo betoogde hjj over vrede onderhandelen. De Entente heeft dit ook ol meermalen gezegd, maar verlangt dat de Dultschera eerst duidelijk hun oorlogsbedoelingen ver klaren. Fm juist die duidelijke om schrijving van do vredesvoorwaarden der centrulen missen we weer in Von Hortling's betoog. 't Blijven vage' j toezeggingen over Belglö, Rusland én andere bezoUe gebiedoji. Van belang ie evenwel, dat Von HelrUing sympathiek oordteelde oi-er do rede van Wi'aon. Hij volgt dus thans 't voetspoor van Geerrvln, den Ooutenrijfcscfiten minister. De Duitsche pers die de rede v„_. don Rijikakaneelier wel gunstig beoor deelt, maar er toch vrij koeltje© over schrijft legt daarop vooral den nadruk. Ale Wilson nu nog eens spreekt, intesichien komen de partijen dan nog Ieta nader lot elkaar 1 Maar de Entente blijft achterdochtig tegenover de r.tec-stelüge verzekerin gen vau Duitschland. Bovendien komen or vreemde ge ruchten over dc eisc-hen die aan Roemenie gesteld zijn voor den vrede. Niet alleen wil Bulgarije do Dobroedsja. maar ok de l>onau-mo narchie eischt grer.s-. orbe teringen- En dan de Rijksdag-re»jlutie geen annexatie© of schadeloosstellingen? Tluuis zijn de eiartion van 't Duit- aaho ultimatum aan Rusland liekond. 't Zijn oen 10-tal voorwaarden, di© in verstaanbare woorden op 't volgende neerkomen. Rusland en Duiteqhbind verklai^ .ai oorlog voor geëindigd en zullen v©rder in vred© on vriendschap met elkaar leven. Polen, Koerland. Lil- hauon, Finland, Eetlx- land en Lijfland behooren niet in eer tot 't Russische r ii k. 't Toekomstige lot van deze geoiedeo zal door Duitöohland en O03- tenrijk-Hongarije in overleg met de bevolking worden bopaald. Lijfland eu Eathland worden, na het vertrek der Russische eoldateu cn dei- Roode Garden, door oen Duitsche politiemacht Ijezet, tot de landeinstol- lingeu de veiligheid waarlxirgen en de staatkundige orde hersteld is. Duitschland is bereid om, zoodra de algomeene rede gesloten is eu de K u s b i 9 c h demo bilisatie geheel ten einde gebrc&l zal ij n, allo bedoelde gebie- dente ontruimen. Uit het feit, dal deze gebieden vroe ger tot Rusland behoord hebben, zullen voor hen geenerlei verplichtin gen jegens Rusland voortvloeien. (wil dit zeggen, dat ze geen deel van de Russische staatsschuld voor hun rekening moeten nemen red H.'s D.) Rusland sluit ouiuiddel- lijk vred© met de O e k r a i - niBclie volksrepubliek. Do Russisch-;- troepen en Roode Gardon worden direct uit de Oekrain© en Finland verwijderd. De Oost-Aimtoiische provinciën wordon aau Turk ij 0 teruggegeven. Rusland erkent de afschaffing der Tnrköche capitulaties. I)o demobilisatie w o r d t in Rusland 0 n m i d d e 11 ij k uitgevoerd 'l Handelsverdrag m e t Duitsohland wordt her- lold en het meest begun- stigiugaverdrftg tot e i n- 3 1925 g e w-a srborgd Verder is er een reeks !>êpaliiigen betrekking hebbende op de Russische oorlogsschepen on dio der Entente, alsmedo do handelsacbeepvaart op de Dor.toe; en Zwarte Zee. Pviu<f.Uche oorlogsschepen moeten naar Rusmscho havens worden over gebracht om damt tot het sluiten van den vrede te blijven, of onmiddellijk worden ontwapend. Oorlogsschepen der Entente bimien het Russisohe machtsbereik moeten als Russische schepen worden behandeld. De Russen haddon 48 uur om op dit ultimatum te antwoorden. De Rus sische gedelegeerden moeten zich zoo oischte Duitsohluud onmiddel lijk naar Bre&t-Lilofsk begeven. Bin nen 3 dagen moet 't vredesverdrag worden onderteekond. dit moet bin nen twee weken worden geratificeerd. Zooale men weet hooft- Rusland de eischen van dit ultimatum ingewil ligd. De Russische vredesd ©legatie is al op weg naar Breet-Litofsk. Maar dc delegatie werd evenwel ten N van Pskov, door 't opblazen van een spoorwegbrug, opgehouden, maar zal toch vermoedelijk heden wel op de plaat© der bestemming aankomen. Te Brest-Litofsk zal nu wel nader blijk onwat de Dnitschers in 't aan grenzende Rusland willen. Pas nog hoeft de Rijkskanselier gezegd, dat geen annexaties op 't programma zijn. 't Zelfbeschikkingsrecht der volke ren wordt nu wel in eigenaardige ba nen geleid. Bij voorbaat wordt uitge maakt. dat d© oud-Russische volkeren niet ineor bij Rusland mogen komen ook niet als ze 't nu toch als eer uitvloeisel vau 't zelfbeschikkingsrecht cone wilden. Zullen de bedoelde volkeren over hun lot heslissen tijdeus de militaire bezetting van Duitschland l Blijkbaar welwant in 't ultimatum wordt be dongen, dat de Ixvlisaing zal genomen Onze Lachhoek I HISTORISCHE ANECDOTEN j Op ©Wi eolrée in Buckingham-patace begon plotseling een lamp te ©too rnen. Koningin Victoria etond op ca «raaide de pil neer. Algemecno Ontroering onder d« aanwezigen. Een der hofdames kon zich dan ook niet weerhouden, uit te roepen „Hoe! Uwe Majesteit lierft zich 'erwaarrligd Zij zelve!" ..Maar mijn hemel," gaf de ko ningin ten antwoord, „vindt gij dit zoo '.Teemdr? Wanneer ik geroepen had ,,de lamj> stnonat!" zou een van mijn eere-daoncs gezegd hebben tot den kamerheer „Maar zie dan tcch, mijnheer, de lamp stoomt!" do ka merheer aou daarna zich gewend lxeti- bcn tot den eersten kamerdienaar i ,,De lamp van de kon-.ngln stoomt!" an daze heer zou eindelijk een ncstd- lakei geroqpen hebben maar de 'ainp zou op 't Oogenbük nog stoo- men. Daarom heb ik zelve hc-t ge daan, worden in overleg met de cen trale landen. Als de betrokken volken onder dezo omstandigheden eens te konuen gaven aansluiting bij Duitech- iaud te willen zoeken, dun zal Duitsch land daartegen zich niet verzetten. Het verklaart zich immers alleen b e- r e i d de gebieden later te ontruimen, maar v e r p 1 i ch t rich daartoe niet. 't Gaat er uu maar om hoe 't zolf- beschikkingsrechl der volkeren wordt toegepast. Blijkens berichten in d© Duitsche bladen zou liet plan overwogen wor don eon Gakaischc-u prins op don Pool- sclien troon te pkiutsen. Opvallend is, dat toen d© in houd van -dit ultimatum in den Duit- echen Rijksdag medegedeeld is, alleen de burgerlijke paitijen den inhoud levendig toegejuicht hebben. Dit wil dus zeggen, dat liet niet de goedkeu ring wegdraagt van -de socialist isclie partijen. Bij 't debat iu den Rijksdag merk te Trimborn namens 'c Centrum op „Do vrede vau de Ooetzee tot de Zwarte Zee zal woldra werkelijkheid ziju"_ Verder keurde deze spreker neg de politieke stakiugsdemonstratie van enkele weken geleden af, o.a. zc-ggend „Geen uitdrukking is scherp genoeg om zulk een trouwbreuk aan ouzo brave troepen te hekelen". D© Cen trum-man besluitEvenals iu 't- Iweeeesternte Hindenburg en I/uden- dorff stellen wij ook onwrikbaar ver trouwen in d© rijksregêering" Scheidemann (socialist) verklaarde: ...Do politiek jegens Rusland is niet de onze". ..De Entente zal Hei fait accompli id hot Oosten niet erkennen, zoolang zij er niet toe gedwongen wordt. De regeerign moet bereid blijven tol eon --">rkolijken vrede door vergelijk. ,,D© i-ed© van den rijkskanselier -.ar aanleiding van die van Wilson juichen wij toe. D© zelfstandigheid en onafhankelijkheid van België moet ge waarborgd worden. Dc Vlamingen en Walen behooren don wensch vau den rijkskanselier omtrent eeu basjueking iu lxipcrkteu kring te billijken, niet eohter het- woord van autorit-atiev® zijde: „Wij willen vrede sluiten, inaar eerst moet ouzc overwinning or- kond wordon". Wij willen gec-u ver nedering van den vijand, geen •achta- xede. Vordér yordodigdo Scheidemann nog de stakingsbeweging, die liij actie noemde „voor \reae. vrijheid en brood". D© staatssecretaris Waliraf liield vol, dat er bij de staking buitenland- 8ohe invloeden gewerkt haddon. Tec- konend is, dat men in Entente-lan den al van de staking wist voor deze was uitgebrokou. Wallraf eindigde: „In het Oosten komt vrede, in hot Westen staan do troepen ongeschokt Wij rijn dicht bij hot doel en moeten ons nauw aaneen sluiten' Von Heydebranu icoimervatieL ver klaarde o.a „Wij stemmen iu met do woorden van den rijkskanselier. Wat België betreft nemeu v, ij als vanself sprekend can, dal de door don vroegeren centruinsatoevaardigde Spolin met instemming der mec-rder- heid getrokkou lijn behouden blijft. Gc«n annexatie maar do militaire, politieke en econoinisclie overhand van Duitsclilsand in België. De ontzaglijk© waarde vau de kust van Vlaanderen tegenover Engeland moeten wij bij de onderhandelingen overeenkomstig de Duitsche beiaugon doen gelden. „Aan Roemenie, dat in liet !>egin vau deu oorlog eerst van den nood- vau Dili (©ohland gebruik maakt© on toen volkomen verraad pleegde, moet oen zeer flinke schadeloosstelling wor den opgelegd". Tenslotte voerde de rijkskemoiier nog 't woord, om dc verwijten. Maan dag door deu vioe-kanselier von Payer tot de conservatieven gericht, inzake 't. tornen aan 't (ot-gc-ztgde algo-cieme enkelvoudige Pruisische kiesrecht wat te verzochten. De rijkskanselier be- FEUILLETON Bewerkt uit het Kngelschj. 11) Spreek, George, vroeg ik tem "lotte nog, bob je dan geen portret Vftu haar, dat je mij kunt geven? ik beu overtuigd dat wij meer licht in dozo zaak zouden kunnen verspreiden, uuliou wij iels meer van haar vroeger loven afwisten. - Ja, antwoordde hij, ik hob naar portret nog, zij heeft het. mij eens 0)) mijn verzoek, noewel ongaarne, pgeven. Het portret is thuis iu de nnkor bovenste lade van mijn schrijf tafel laat Mal>el het je maar geven En zoo verliet ik dus mijn vriend. Ik was droevig t© moede, want ik had *rinig hoop. dat ik mijn zware baak tot t- <n goed "inde zou Kunnen bren gen. Nog dieazolfden dag verschafte ik mijzelf dit portret. Het stelde cmi bij zonder mooi meisje voor en iu het •fcrst kou ik moeilijk golooven, dat dit "wolfde ongelukkige vrouw was, die ik in de modder op de straat had zion liggen. Het gelaat drukte eou we reld vau geluk on van vrede uit; het was een dier v rouwengeziol 1 ten die men noodt meor vergeet, wanneer men die eens heeft gozion. Onder een schal van zwarte haren zag men eeu breed voorhoofd on eeu paar zielvolle oogen. Haar gelaatstrekken getuigden van grnote wilskrachtmen zag dat het een vrouw was, die niet naar willekeur met zich liet omspringen. Een zachte plooi oin den mond gaf echter den in druk alsof zij naar iemand verlangde die voor haar zorgde, op wien zij zou kunnen steunen en die haar met den rijkdom zijuor liefde zou kunnen om ringen. Met óóu woordhet was ecu eigenaardig gelaat. Waarom moesten de omstauaigheden zoodanig verloo- pou. dat haar levensweg door eeu don ker pad haar tol zulk een afschuwelijk eind© leidde! De naam van den photograaf was woggeradeord, maar niet. zoo geheel dat er niet ©enige sporen vau waren overgebleven. Deze waren echter zoo weinig, dat men er weinig resultaat van verwachten kon. Mijn eerste gang was naar het hoofdbureau van politie. Het was toch immers mogelijk dat de vrienden vau Harriet aangifte bij de politie hadden gedaan van haar verdwijnen, Dan zou echter waarschijnlijk haar portret ook wel daar zijn. Ik deelde den amb tenaar mijn wensch mede on al spoe dig, toonde men mij verschillende jx>r- trotten van j>ersom>u, die gezocht wer den. Wij zagen deze nauwkeurig na, doch tevergeefs, er was geen enkel an der die slecht© in de verte geleek op Harriet Staples. De jong© ambtenaar die mij hier behulpzaam was geweest, wees mij echter, toeu ik het portret weder iu mijn zak wilde stoken, op de geradeerd,plek eu zeide Geloof mij mijnheer, hier vindt u den sleutel vau het geheim. Zoodra wij weten wat daar gestaan heeft, hebben wij gewonnen spel. Ja, ja, autwoorddo ik, dab kan wel, maar ik vreos juist, dat liet onmogelijk zal rijn, dat. te weten te komen In uw plaat© zou ik dut niet zoo grif aannemen. Waarom laat u er niet eeuige facsimiles van maken eu deze aau deskundigen zion? Ik verliet het bureau, maar dacht telkens woer aan den rand van dezen man eu langza merhand kwam ik tot d© lxetiste over tuiging. dat ik dien op moest volgen, Ja. ocpaald, het kon goede resul taten opleveren, maar dan moest ik er niet eonige laten maken, doek hon derd duizenden on deze over hot; ge- keole land verspreiden. Den volgenden dag reeds begaf ik mij mei eou aanbevelingsbrief gewa pend naar don uitgever vau een week blad, die den smaak vun het pubjiek zoo uitstekend kende, dat er in 't ge- heele land geert enkel huishouden was, dat niet daarop geabonneerd was. Ik deelde hem mijn plan mede, dat be stond in den geheelen kring zijner le zers daarlo© t© exploit eeren en ver zocht hem daarom iu het eerstvolgen de nummer van zijn courant een fac simile van liet overblijfsel der uitgera deerd© woorden te plaatsen eu daarbij bekend t© maken, dat eene belooniug van 50 jxmd toegezegd werd aau den- gene, die de ontbrekend© deeleu vau dien naatu wist aan to vullen. De uitgever stelde mij voor er tevens bij te vormeiden waartoe dit onderzoek word iugcbteld, maar ik wilde liever dat dit vooralsnog geheim zou blijven, ter wille van de familie Fenton, die reeds zoo zwaar beproefd word. Na lang heen en weer praten kwa men wij ten slotte dienaangaande tot een vergelijk eu man zag dan ook reeds in het. eerstvolgende nummer een ad vertentie van den volgenden inhoud 50 pond bolooning! Om eeu gevangene recht L doen wedervaren, die, van een afschuwe lijke misdaad beschuldigd, zijne ver- oordeOling tegemoet ziet, is het- noo dig, dat 3e volgende bijna gehéél uit- goradeord© woorden wederom worden bijgewerkt. De 6poron, die daarvan zijn overgebleven l»estaan slechts in Si u' nauwkeurig onderzoek bleek ons dan weder dal- zulks toch niet bet geval was. Een dog na verspreiding der courant ontvingen wij echter het vol gend telegram: ©n wij bobben in opdracht om 50 pond belooniug te verzekeren aan den per soon, die het ontbrekend© kan aan vullen. Met het <K>g daarop dat wel licht voel onzer lezers portretten van denzelfden photograaf bonfcfcw, on dat de-ao vermoedelijk betzelfde on- dorsc-lirift hebben is liet raadzaam, dat iodoroeu deze telkens nauwkeurig on derzoekt on met hot onderschrift vau ziju portretten vergelijktderhalve wordt bierdoor aan iodor onzer abon- né's de gelegenheid gobodan, boven staande belooniug te verkrijgen. Na verloop vau reu paar dagen werden er pl.m. een half millioen exemplaren over liet- geheel© land ver spreid en minstens nog tweemaal zoo veel monschen verklaarden zich bereid ons t© helpen. Nauwelijks één uur na hot- verschijnen van het blad, kwamen er reedB autwo-orden in, die door een detective en door mij werden ingozien. De moest© waren tuurlijk van geen gewicht, wel wi or enkele bij die op het eerste gezicht deden vermoeden dat wij op hel spoor van ontdekking waren, maar bij Rogera, Gwaï wuste woorden. Brief volgt. luiddón de ho- Wij poogden deze woorden bij bet origineel t© vergelijken, doch daar dit cms niet gelukt©, legden wij 'iet tele gram op zijde, tot- tl© toegezegde brief zou komen en hielden ons nu weder mek- de andere inzendingen bezig. Maar lioo veel er ook kwamen hoe zorgvuldig wij zc ook onderzochten, steeds weder hetzelfde resultaat dc juiste oplossing was er niet bij. Ook den volgenden morgen bracht de pos! ecu reusachtigen stapel brieven, maai de ons aangekondigde meccdoelmg van clen heer Rogers was or niet bij d© man deed echter nog meer dan hij beloofd had01a elf uur 's morgein werd hij bij mij aangediend. Wij hobbon getracht, uw ru-ain aan de overgebleven teekeus le toet sen, snaar het gaat helaas niet, riep ik hem reeds van verre toe. (Wordt vervolgd).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1918 | | pagina 5