Van onzen reizenden Redacteur De Toestand De Oorlog. HtASLEM'S DAGBLAD I ZATERDAG 2 MAART 1918 TWElOE BLAD (Derde reeks.) Het Levensmiddelendebal in de Kamer. IV. Den Haag, Vrijdagmiddag. Ka den Vrijz.-democraat, de beide Roomsen-Katholieken. den anti re>.. den unie-liberaal en den eoe-iaa!» democraat heeft zich nu een Vrij- liberale spreker gevoegd, de heer Ter Spill, die een nieuw geluid in deze debatten doet hoorei). Tot nu hebben de sprekers zich nog niet tegen het wetsontwerp gekant. Men ging er mee mee; weliswaar verschilt het tempo van den niede-opniars-'h; 6onimïger meemarchocrcm lijkt zel'fs wel op het weinig-opschietend ">ar. keeren van den pas en er wordt ge waarschuwd o.a. door den spreker van de Unie-liberalen, om niet ven der te gaan; maar zij gaan dan toch met den minister, schoon aarzelend, moe. Niet alzoo schijnt hot mat de Vrij liberalen te zijn. De hoer Ter Spill is het er mee eens dat de volkskracht ■moet behouden blijven, al zou daar aan lret geheolo bozit van 0119 volk daaraan bastei worden. Beter na den oorlog eon krachtig volk, zonder nationaal vermogen, dan eon uiige- puite natie met groot kapitaalbezit. Maar, als de heer' Ter Spill dit voor op stelt, laat hii daarop dadelijk volgen, dat de tijd nog niet aange broken is dat het noodig is het ka-, pi taalbezit op te offeren. Hij ziet nog nergens verzwakking van de volkskracht en adviseert do Regee ring toch alsjeblieft wat zuiniger te zijn met de levensmiddelen: het broodrantsoen had allang moeien worden ingekrompen, want nu zitten we binnen oenie© maanden zonder brood, 't Ware beter geweest vijf maandeu weinig brood, dan drie maanden genoeg en twee maanden niets, meent do heer Ter Spill. U kuut makkelijk praten, roept de heer Schaper uil, u kunt, er van olies bijkoopen, maar 't volk moet leven van een schraal brood- cn oardappelrantsoen TJ voelt er niets van, 't ie allee kletskoek, roept de heer Troelstra, i niet zeer welwillend. De heer Ter Spill, die een lang zaam spreker is, als een Jee raar, die z*n Mas dicteert, laat zich door do interrupties niet uit het veld slaan en betoogt, dat bet noodzakelijk zal zijn, om ons nationaal vermogen te bewa- j ren als een spaarpotje voor den kwa- den dag en wanneer ons economisch j leven na den oorlog moet worden ge- reconstrueer:!. Nu vraagt de min. 1 reeds 130 millioen voor een half jaar. Als - de oorlog drie jaar voort- I duurt, gaat er, op z'n gunstigst, bij t, systeem van dezen minister 600 mil- lioen gulden aan been Dat is 10 pet. van het natiouaal bézit, hetgeen een 1 ontzaglijk verlies van volkskracht be- leekent, naar de heer Ter SpiTl be- toogt. De heer Ter Spiil ontwikkelde I daarbij een nieuw stelsel van crisis- j hulp, hoewel hij do regeering aan- j wees, als degene die moet scheppen. I En iiiopscheppen! inter-! romp eerde de heer Schaper. Volgens de zienswijze van deu heer-Ter Spill, moeten de hijslagen op de voedingsmiddelen worden afge schaft, om de bevolking te dwingen een actie te voeren voor verhoogd© loonen Worden de loonen niet ver hoogd dan verdwijnen na den oorlog d« leste arbeidskrachten naar het buitenland. Daarom beveelt de heer Ter Spill een algemeen© loonsverboo- ging aan, opdat ieder behoorlijk zal kunnen leven zonder Rijks- en ge meentelijken bijslag. Daarbij moeten de werkloozeu met ruime ondersteu ningen overeind worden gehouden, gedurende den crisistijd. Dezo onder steuningsgelden moeten gevonden wor den uit een belasting op de industrie, .die door het bezit van grondstoffen, door kan blijven werken. Deze crisis- steuiraiethcde zal zeker niet mindor kosten dan het stelsel van den mi nister, maar daarom mag nu ook nog niet het nationaal bezit gedemiceerd worden voor bijslagen op den prijs der voedingsmiddelen.Voorts wilde despr. armlastigen steunen met bijslagbons. Uren lang beeft de heer Ter Spill zoo staan betoogen hij had tot half vijf noodig van zijn standpunt de fouten van de regeering speciaal van den min. van Landb. geopend in denzelfden toonaard, als reeds van de vorige sprekers was gehoord. Ook hij begeerde op de plaats van den mi nister een bewindsman, die de groot© lijnen ziet Of dat een ander dan Posthuma moet zijn, gaf de heer Ter Spill niet aan. Was deze redevoering: in opzet en uitwerking dus vrij sterk gekant te gen den minister en zijn wetsontwerp, aan het slot zoo het andermaal blij ken, dat zij een aanloop zonder 6prong was. Want toen hij aan zijn slotcon clusies kiwani, nam hij een draai, door te 'verklaren, dat hij, althans in eer sten termijn niet geneigd is, om tegen het aanhangige wetsontwerp t© stem men. Er kwam echter een „uiils" bij. De heer Ter Spill wj n.l. waarborgen hebben, dat de regeering zal streven naar een ander systeem, in den geest als hij in zijn rede heelt ontvouwd. Na den heer Ter Spill ikiwam do tweede vrijzinnig-demokraat aan 't woord, 't Was de afgevaardigde voor Assen, de heer Koster, die begon met een pleitrede tegen de ©telingen van den heer Ter Sp.Il en betoog.te, op grond van '1 rapport van den Haar- lemschan schoolarts Mevrouw Op 'l Eynde—Stolp, dat voor hen, die buiten de distributie om, niets kunnen bij koopen. die ondervoeding te wachten istaat. Voorshands Jowam hij dezen middag omstreeks vijf uur moe6t, m ver band met den 'Ministerraad, die op dit uur was uitgesciireven de zitting geschorst worden niet verder dan tot een breedvoerige opsomming van allerlei artikelen, die de meergegoe- den koopen kunnen, om bun voedse'- ranlsoen aan te vullen. Zij behoeven aan niets gebrek te lijden, aldus be toogde dc beer Koster, die Dinsdag om half één zijn rede zal vervolgen. In den loop van den middag beert de Kamervoorzitter, zonder aan te willen dringen op inkorting van bet dqbat, ©r op gewezen, dat bet de vraag is, of men voortgaande me! dieeuesie©- ren op dezo wijze, vóór Paschen (31 Maart) k aar zal komen,. Hij vreesde in elk geval, dat de Kamer „de stille week" zal moeten doorzitten, om nog in Maart gorecd te komen. Ten-slotte nog de mededeeliugen, die Vrijdagmiddag: in de wandelgan gen van de Kamer circuleerde, dat ons van Minister Treub een verrassing wacht, nl. dat hij tijdens de debatten zal ingrijpen en aan de Kamer zal aanbieden een minder kostbaar stelsel van voedselvoorziening, waarbij meer rekening is gehouden met de prijzen, die de voedingsmiddelen kosten. Uit dit bericht blijkt, dat al is bet waar, dat do tot-nu-gekouden redevoe ringen niet duiden op een omverwer pen van den lieer Posthuma, 't toch wel mogelijk is, dat zijn systeem nog een stevige* aanval te wachten staat. R IJ w i c 1) ui I c r.- liikii den. In ,.ID© Kampioen" lezen wc In de laatste dag«en vindt een geheel on gemotiveerd opkoopen van oude rri- wielbullenbanden plaats, vermoede lijk met speculatieve bedoelingen. Naar wli vernemen. Is er veel kans, dat spoedig ook een maximnmprrs zal worden vast geste" d voor oude ver sleten rijwielbuitenbanden, waardoor dan tevens inbeslagneming van voor raden zal kunnen jilaats vinden. Wij hoorden als vormoedeliiiken maximum prijs noemen 35 ct. Oo#c moet er spra ke van zijn om den nrijs van 75 ct., waarvoor tegenwoordig door vulcani- seerini? noe bruikbaar te maken bui tenbanden in voldoende hoervee'held te kriigren zijn. als mnxinnrmpri's voor dergelijke banden vast te stellen. Steenkoollagen in Nederland. Hel jnnoste nummer van ..Pc Stat. Ber." bevat een belangwekkend arti kel over de Neder'andsölie steenkool lagen, ven den heer J. van Baren. Aan hierin voorkomende mededee- lingen ontleenen wij, dat Nederland o,p een voor modern bedrijf ontgin- bare diepte meer dan 8 milliard ton steenkolen, bezit. Bij een Bemiddel! jaarlijks verbruik van 8 mi hoen ton, zou de geschatte aanwezige hoeveel heid voldoende zijn voor ruim 300 jaren, zoo de benoodigde kolen al thans alle in ons land geproduceerd en verbruikt werden. Ons land zou in dit geval de achtste p'nats innemen onder do kolen-produceerende 6taten. De schrijver beple.i krachtig staats exploitatie der ontginningen, ook ten aanzien van de verschillende aanhan gige concessieaanvragen, waarover nog geen beslissing is genomen. Onze onafhankelijkheid zou, naar zijn mee ning, niet ernstiger kunnen worden bedreigd, dan waarneer 't buitenland salie grootkapitaal zich van het koien- bedrijf zou meester maken. NEDERL. VEREENIGING TOT BESCHERMING VAN DIEREN. Op de gehouden algemeen© verga dering van deze vereenjging werd door den voorzitter, jhr. L. J. Quarles van Ufford, het jaarverslag uitgebracht. In dit verslag wordt gewezen op de ondervoeding van trek- en lastdieren en de slecht© wijze, waarop vee ver voerd wordt. Nog altijd gebeurt het dat groot© exportelaehterijen hondor den Btuke vee in vunzige hokken of nauwe beestenwagens vele dagen ach tereen opgestoten houden, zonder eten of drinken. De voorzitter der Verschillende commissies brachten verder verslag uit over: voederzaken, propaganda, 't orgaan der vereenigiug eu het slacht- vraagstuk. Op 14 Februari j.l. werd een afdee'.ing 's-Gravenhage van de vereenigiug opgericht. öinn inland DE ZEVEN GETORPEDEERDE j SCHEPEN. Di-. A. Plat©, de Ne- j derlandsche gedelegeerde tot regeling van de door Duitschland te verstrek- ken vergoeding voor de zeven op de ïhigelsche kust in Februari van ver- leden jaar getorpedeerde schepen, is j naar Bremen vertrokken, voor over- leg over de uitvoering van de over- 1 eenkomst, die tot verscheden© vraag- punten aanleiding schijnt te geven. Overzicht. Aan de „Times,"' wovdl uit New- York gemeld, dat PRESIDENT "VVliLSON graaf Hei-tling niet zal beantwoorden, voordat graaf Czer- nin ook gesproken heeft: „Men ver wacht. dat de president zal wijzen op de in het oog vallende tegenstrij digheid tusschen Duitechlamj's woor den en daden". Aldus dit bericht. We wezen er reeds op, dat de En- gelsche pers over het algemeen gun stig oordeelt over DE CltlTIEK VAN BALFOUR OP GRAAF HÈRT- LINiG's REDE. Maar enkele bladen opperen toch bedenkingen. Zoo s hrijft do .Daily News"; „Ofschoon wij de gegrondheid van Balfour's ar gumenten erkenuon. betwijfelen wij toch. of zijn houding wijs was. Het is volkomen waar, d i llertling's rede in menig opzicht gewijd was aan de verdediging van onverdedigbare aanspraken, maar het is ook waar, dat ze in menig opzicht een vooruit gang was, vergeleken bij vroegere uitingen van die plaats. „Wilson heeft in zijn boodschap aan bet Congres den Duits hen rijks kanselier vier algemeeno beginselen voor een vergelijk voorgehouden en deze beginselen heeft Hertling ver klaard te aanvaarden. Die betuiging moge zoo weinig waardo hebben als Balfour meent, maar in elk geval is d© gcdnchtonwiaseling gaande en er is veel voor to zeggen, o") hot vervolg daarvan aim Wilsou zelf over t© la ten. 1 „U: '.vel do Woorden van den kan- j»vb>v 1 Un aanzien vim België rn int© l-t—1 vowi n.le kritiek, die Balfour er oi> heeft geoefend, kan het geen kwaad f© erkennen, dat zij de zaak t.r.cii •-"11 stap wider tot haar op lossing brengen". Reeds is in ons vorig nummer mel ding gemaakt van „hardnekkige ge ruchten" die te Weenen I epen, dat DE VREDEKONDERHAN DELINGEN MET ROEMEN Ië dreigden t© mis lukken, of zelfs al afgebroken waren. De „Oosterredchlsche Voikszeitung" merkt op; „Men achijflt, aan Roemoon- ■-c'ic zijd© nog niet te erkennen, dat Roemenië alleen een vrede kan slui ten waarbij het wat moet afstaan. Het zal de taak zijn der vorter emvoor- dignrs var. den Vierbond. Roemenië duidelijk te maken, dat d© miiïtaire en politieke toestand van Roemenië geen anderen vrede kan toestaan". De Koln. Voikszeitung verneemt, dat na nfloop van den termijn van "t ultimatum aan Roemenië, hii liet niet tof stand komen van den vrede, de krijgsoperaties tegen Roemenië hei-vat zullen worden. Eerst was gemeld, dat. Roemenië als een vergoeding voor 't afstaan van de Dobroedsja aan Bulgarije BESSARA- Blë van Rusland zou mogen nemen. Maar nu komen er in de Weensrhe bladan berichten, dat de B^ssarabiërs om aanslnit-ing bij Oostenrijk-Honga- rije vragen. Is dat de inleiding van een bewe ging om Bessarabië bij de Donau-mo- n archie in t© lijven Wat DE KRIJGSBEDRIJVEN IN RUSLAND aangaat meldt de Duit- sche staf; „De langs de noordgrens van do Oekrain© oostwaarts opruk kende Duitsvhe troepen hebben Öen Dnjepr bereikt. Bij Retsjiza stietten zii een sterk verschanst en door den vijand verdedigd brucgohoofd. De stad Retsjiza en toet station werden stormenderhand genomen en eenige honderden gevangeiicn gemaakt. In Mosyr hebben wc de Pripet- flotille, bestaande uit, 6 gepantserde booten, 35 motorbooten en 6 lazaret- booten, buitgemaakt. Bij Fastof en Kasatin ltobben wij de spoorlijn KiefSjmerinka be reikt. Duitsche troepen zijn den ten Z. W. van Staro Konstantinof in een gevecht tegen een vijandelijke over macht gewikkelden Poolscheu le gio ens old aten te hulp gesneld. Met vereend© krachten is d© vijand veaTslagen". Thans nemen ook OOSTENRIJK- SCHE TROEPEN aan de militaire actie IN DE OEKRAÏNE deel. Tot heden waren het alleen de Duit- schers d.'e daar de Bolsjewiki-troe- pen, in samenwerking met de Oe- krainers, bestreden. In het Oostenrijkse! 1© heerenhui6 heeft de rc-geering evenwel ver klaard, dat daartoe overgegaan Is op dringend verzoek van de Oekraïne en uit overweging, dat het noodza-, keljjk is de graanvoorraden tegen de Bolfdewiki te beveiligen. We toekenen hierbij aun, dat de burgemeester van Wcenen to voren de volgende vragen gesteld had: „Ween01 lijdt aan onvoldoende verzorg'og van brood en meel. Onze hooji was gevestigd o- den „Brood- rede" met de Oekraïne. Do Ween- sche bevolking wordt verontrust dóór het feit, dat Pi/its'he troepen in d© Oekrain© oprukken, om zich vau de levensmiddclenvooi-raden meester te maken. Welke maatregelen neemt de re geering om er voor t© zorgen, dat ook Oostenrijk zijn deel uit do Oe kraine krijgt?" Deze maatregelen heeft Oosten- rijk-Hongarii© nu blijkbaar genomeu. Minister Czernin verklaarde laten nog, da;, rille maatregelen inzake de graanverdeeling m©; Duitschland rerds getroffen waren. De O oston- rijks'he militair© inruitrcgelcn zijn jui-f. bedoeld om het gr."'an transport naar d© Donau-monarchic te bevei ligen." De bewonèers van PODOI.Ie liad- dn zoo wordt uit Wcenen ge meld bij Oostenrijk Hongarije om bescherming gevraagd legen (1c Bolsj'ewiki. Aan dezen oproep is vol daan. De Oostenrijkscli© troepen zijn reeds in eon deel van Podolië opge- rukt. Re ede hébben 10.000 Russen de wa pens neerectcgd. Gronte hocveelhe. den munitie, wagens enz. zijn buitt gemaakt. Reeds meldden we, dat JAPAN zijn leger mobiliseert voor eon interven tie in Siberië, China zou daaraan meedoen. j R'Uiter seint nu nader uit Tokio: I aandacht van hét publiek is j hier gevestigd op bet bewaren dm sr.de in "t Verre Oosten, bedreigd wordt door den invloed van Duitsclüand over Siberie. „In sommige kringen \oorziet ineu de mogelijkheid, dat Duitschland blnpen niet al te langen tijd van Wliidiwostok uit een actie zal begin nen door duikbooten en vliegtuigen. „Er is algemeene ovei-eensiemraiiig voor wat betreft het onmiddellijk nemen van maatregelen door Japan, omdat de bedreiging van deu vrede door Duitschland ln dit gedeelte van d© wereld moet worden tegenge gaan. Als eerste maatregel acht men het noodig, t© voorkomen, dal d© Russische spoorwegen naar het Verre Oosten in handen der Duit- schers vallen. Er is bericht gewor den. dat 200.000 Oostenrijksche en Dulfs he gevangenen in" Siberië (volgens een ander bericht zijn het or slechts 50 000. Red. H. D.) in vrij heid zijn gesteld eu van wapens voorzien. Dit alleen reeds acht men een bedreiging van den vrede. I „De regeering deelt officieel' niets mede, doch er is reden om te geloo- ven, dat er voorbereidingen worden gemaakt om de natie in staat t© stellen zich te ven-lmff-m. zoodra ee- niz optreden noodig is. Niettemin noemt m©n aan, dat de regeering al les zorgvuldig zal vermijden, wat j de betrokken mogendheden reden j kan geven tot wantrouwen in de ho- doelingen van dit land, met het oog op den nieuwen toestand, die is ge schapen door de ineenstorting van Rusland. Men is overtuigd, dat, hoe noodzakelijk en dringend een in grijpen an Japan ook is, niets zal worden gedaan, zonder overleg met Engeland, Amerika en de andere ge allieerden, en nadat de verzekering is gekregen, dat Japan volledige vrijheid heeft om de belangen dei- geallieerden in het Verre Oosten te beschermen, zonder in eenig op zicht gewantrouwd te worden. „Sommige leden van het kabinet, zoo wordt van betrouwbare zijde meegedeeld, zijn voorstanders van een onmiddellijk ingrijpen, met het oog op den ernst van den toestand, doch de premier staat bekend als» een zeer voorzichtig man. „Men kan veilig aannemen, dat de regeering alles zal doen om misver stand te voorkomen, en er voor te zorgen, dat niemand den indruk zal (krijgeuv dat Japan vooardbel aal trachten te halen uit den nieuwen j toestand en slechts zijn eigen Ixv langen zal bevorderen". j We merken op, dat de Jap arische plannen in Amerika met veel reserve bevorderd worden. Blijkbaar ver- moedt men daar, dat Japan van Ruslands zwakte gebruik wil ma ken om zijn invloed in Oost-Aziè uit te breiden. Ook in Rusland moet men met warm zijn voor de plannen in Tokio beraamd. In Engeland worden ook beden kingen geopperd. Maar een goed in gelicht diplomaat ze.i aan de „Dai ly Chronicle'' )o.a.: ,,Men kan geen kunstmatige gren zen stallen aan don omvang van dc onderneming van Japon, du© za] af hangen van de ontwikkeling der ge- beurtenissesn. Japan strijdt niet te. gen Rusland. Die doelen van Siberië die nog niet onderworpen zijn aan den invloed der Bolsjewfki zullen de nieuwe politiek verwelkomen als be wijs dat de gealieerden hen niet in den steek laten". Verder verklaarde dez© diplomaat nog- „Wij hopen dat onze bondm- nooinn Japan met vertrouwen en in een h irtelijken geest van open sa menwerking zullen behandelen, dia Japan 't recht heeft van hen als hond genoot, t© verwachten. Wat Rusland betreft, dit is lamgeslagen eu liet heeft niet langer moczeggeiLSchap over zijn eigen lot. Japan zal. aJ9 hot. verstandig is, de bevrijden- van Ruslond trachten te worden en er op uif zijn het van hei Duitsriie juk f© verlossen". In 't Japans:he parlement is mede gedeeld, dat de Japansch© gezant wel uit Petersburg vertrokken is, ma.u dit if niet om met Rusland te breken, maar alleen omdat d© toesxaud daar gevaarlijk werd. Reuter verneemt van gezaghebben Japansebe zijde f© Londen, da'. Japan nog geen beslissing fonemen heeft. Alleen zijn de eiten van de Duilsehe bedreiging in Oost-Azië aan d© geallieerden mede gedeeld om hun niecning over de quaestie te vernemen. Japan legt er deu nadruk op, dat het zich verantwoordelijk acht voor de handhaving van de rust. in 't Verre Onze Laclijicó!: j Heb je dat mooie porseh.® I- 1 eens gezien, dat Meijer aan zijn vro cadeau gegeven heeft 1 O, ja; dat zjo j© telkens als ze glimlacht F. Uw liederen kan ik niet gebrui ken. Ik kan geen platt© taa! in mijn theater toelaten I Maar ik gebruik toch geen platt© taal U niet., maar hot publiek zou het doen Oosten Het doel is de verplichtingen jegens den Engolsriten bondgenoot na 1 t© komen en onmiddellijk gevaar voor i eigen veiligheid af te wenaen. Verspreid nieuws Het Vattcaan komt op voer Bel; të. De „Osservator© Romano"', het or gaan van het Vaticaan, publiceert en artikel, waarin het meest na drukkelijk voorbehoud wordt, ge maakt ten aanzien van de red© van graaf Hertling. Allereerst wordt het volgende opgemerkt-, „l>e kanselier zegt, dat Duitsch land er niet aan denkt België t© be houden. maar het zou veel beter ge weest zijn als do kanselier gezegd had, dat Duitschland bereid is Bel gië'» volkomen politieke, militaire eu economisch© onafhankelijkheid te hei»tellèn, juist zooals de Paus in zijn oproep van 1 Aug. 1917 zei- de." De Osservatore maakt er den kanselier een Verwijt van, dat hij «m niet over gesproken heeft, de door België geleden schade te vergoeden. Verder meent de Osservatorc, dat re htsireekscho onderhandelingen tuaschen Duitschland en België on mogelijk zijn en dat er de staten aan deel meeten nemen, die Beigié'e neu- tralitetit hebben gegarandeerd. Ten slotte verWaart de Osservato rc, niet to begrijjien welke waar borgen Duitschland zou kunnen ei- echcn, dat België geen voorwerp van vijandelijke machinaties zal wor den, vooropgesteld, dat België zijn onafhankelijkheid ton voll© moet herkrijgen. I DE BELGISCHE VOLKSVERTE GENWOORDIGERS, die zicli buiten bezet België bevinden, zullen over enkele weken te Parijs zoo voltallig mogelijk te zamen komen, om mot de regeering over verschillende aar.* gelegenh:-dcn te onderhandelen. EL2LAS-LOTH ARINGENTe Parijs is een bijeenkomst gehouden om t© herdenken hoe voor 47 jaar door de Ekasaer- en Ixitharingsche afgevaar digden geprotesteerd it. tegen inlijving van hun gebieden bij Huitechfana. Minister Pichon hield een rede, waarin hij Franltrijk's rechtvaardige, aanspraken op Elzas en Lotharingen nog eens uiteen zotte. RUSLAND EN DE ENTENTE. Thans zijn .tlle gezanten van En- tente-Staten uit Rusland vertrokken. 'T BESTUUR VAN GÖËOLM zal binnenkort door dc Duitschers aan de OekraiJisclie Centrale Rade overgedra gen worden. DE DUITSCHE RIJKSDAG is verdaagd tot 12 Maart. SCHEEPSBOUW IN AMERIKA. - D© correspondenten van huitenland- frke bladen t© New-York, die ©en bezoek gebracht hebben aan een zes tal groofe scheepswerven, hebben daarvan als lmn indruk medo terug gebracht. dat „Amerika op 't gebied van scheepsbouw liet ongelooflijk© presteert en dat in den loop van den u.s. zomer vele duizenden schepen alleen door Amerika in de vaart zul len worden gebracht". Uit de bes-h rij ringen blijkt, dat „fabrieksschopèn" gebouwd werden. Elke fabriek vervaardigt, bepaalde scheepsdeel en, die dan later in el kaar gezet worden. VEN'ETle is weer door Oosten rijksche vliegers gebombardeerd. Ongeveer 100 bommen zijn gewor pen, waarvan enkele in de nabij heid van bekende kunstwerken vio len. 2 kloosters zijn verniel!. Door do Italianen zijn 2 Oostenrijksche vliegtuigen neergeschoten. Haanemmer Halletjes EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE; Het dagelijksch bestuur van ouze gemeente stelt voor een gemeentelij ken geneeskundigen dienst op te rich ten, die bestaan zal uit éen ambte naar, een dokter natuurlijk. Laten we 0113 niet te zcw verdiepen in do vraag, of cén persoon wel een dienst kan we zen tot dusver daclit ik, dat een dienst, eon organisatie en een leger uit. verschillen cïo personen moest W staan. Maar als leek op geneeskundig gebied kan ik dat waarschijnlijk niet goed booordeolei!. Best. Die éc'ne dok ter, tc benoemen op een salaris van f 4500.a f 5500.zal dus voort aar. Dienst heeter. Hij heeft zoo het ecu en ander te dcc-Vooreerst, de control© op ambte naren en werklieden, die zich ziek heb ben gemold, dan het onderzoek van personen, die iu aanmerking komen voor een gemeentelijke functie, ver volgens het toezicht op de opneming en liet vertrek van menschen, die kosteloozc verzorging in ziekenhuizen genieten ©11 dan nog het nagaan, wie er iu aanmerking Komen voor extra hulp. om redenen van gezondheid, iu voedingsmiddelen on kolen. Aan dit programma heeft bij zijn dag wel vol. Als ik zog dag dan be doel ik meteen ook avond. Komt. hij 's avonds te elf uur thuis, dan ligt er Dog allerlei werk in deu vorm van rapporten, staten, statistieken en zoo meer, daar ©on behoorlijke Dienst zonder veel papier nooit goed kan we zen. Licht brengt, hij daar den naclit I mee dom', zoódfit hij lclaar kan wezen ais '1, tijd van ontbijten is en opnieuw aan liet afwerken van 'b bovenverni'.l- «0 programma lean beginnen, waarin trouwens ook heclemaal niet staat, dat hij slapen moet Dit zal, deuk ik, juist liet verschil wezen: een dokter moet op zijn tijd, als iedereen, slapen, een Dienst niet. Wie heeft er ooit een Dienst in ziju bed zien liggen Er zijn menschen geweest, die heel weinig slaap namen of noodig hadden, maar een j>aar uur sliepen deze man nen, geleerden, schrijvers, krijgslie den. toch wel. Als ze maar Dienst hadilon geheeton, dan waren ook die enkele uren niet noodig geweest. Het is vaak vreemd verdeeld in de wereldde een heeft dag noch naclit. I rust en de ander© heeft weinig te doen. Konden we de uren dat. er nood zakelijk gewerkt moet worden doelen door het. totaal van do beschikbare arbeidskrachten, dan zou een gedeelte van de sociale quaestie opgelost we zen en o, wat. zouden sommige perso nen, dio hun leven lang nooit iets nut tigs uitvoerden, dan blaren in hun handen krijgenMaar zulke somme tjes kim jo practisch niet uitvoeren. Onder de menschen die weinig te doen hebben, behoort een groot ge deelte van het personeel op de Jaar beurs. Zoo druk kan liet mot bezoe kers niet wezen, of je houdt veel tijd over. En wat moet je daarin doen Romannetjes lezen staat zoo gek, do voorbijgangers tellen verveelt ook, si garen rooken heeft zijn grens eu een beetje snoepen (voor de dames) even zoo Je kunt. je geduld oefenen, een best werk voor jongelui, die pas in zaken komen en zich verbeelden, dat hun plannen een, twee, drie de wereld zullen veroverd hebben. En dan duurt do J aar beurs veertien dagen. Maar een tentoonstelling dan van drie maanden, waar geen men schen komen en waar ie toch, volgens do reglementen, je hooit jo niet oppak ken en evenmin onbewaakt, laten mag 1 Daar kan ik een tragisch verhaal van doen. 't Was in den zomer, in den vol maakt verledeu tijd toe» w© nog uit stapjes buitenslands konden doen. Op. een boot ergens op een Beiersch meer ontmoette ik iemand, die zich gemak kelijk aansloot en gra3g een praatje- maakte. jiij was gezellig, hulpvaardig cn beleefd, maar hij had iets in zijn gezicht, dat ongewoon was, een zon- defiinge tint, waarvoor ik geen ver klaring wist. ,,U kijkt naar mijn ge zicht", zei hij, ,,u vindt het vreemd, welnu ik zal u zeggenik ben grauw geworden van verveling". „Te veel m de Handelingen vau de Tweede Kamer gestudeerdGeabon neerd op de Staatscourant V' Dat wa6 het niet. Hij had drie maanden lang op een tentoonstelling gestaan. „Zo was een grootc misluk king. Hoe 't zoo kwam begreep nie mand, maai" liet publiek bleef weg. En wij exposanten moesten volgous het tentoon.-, ie!1 ngs-reglement blij vén Kan u goed begrijpen, wat dat zeg gen wil t Ik gaf een voorzichtig antwoord. „Neen, dat kan niet. Dat kan niemand, dio het nooit meemaakte. Voor de tentoonstelling geopend wordt heb je natuurlijk al met jo huren ken nis gemaakt. Veertien dagen later kenden we eikaars levensloop, de le- vensloo]»en van 0112e familieleden tot iu de derde cn vierde lijn, door en doorook onze opiniën en inzichten. We hadden elkaar niets meer t© ver tellen. IU probeerde het met lezen, In één dag las ik een roman uit, dat is zeven per week, want we waren Zon dags ook open, hoewol ©r dan pos goed niemand kwam. Veertien dagen later liet ik in gedachten den held van het vierde hoolc trouwen met de heldin van het tiende, do vader van het vende vermoordde den oom uit het elfde en om niet meer ongelukken te maken, hield ik met lezen op; boven dien voelde ik mij gek worden. Toen gingen we kaart spelen, er werd vrij grof verloren eu het tentoon- stellin^sbestuur, dat ook niets te doen had, dus op alle slakkon zout legde, verbood het. „Waarom werd do tcutoohstelling niet gesloten V' „Omdat het bestuur altijd koopt©, dat. den volgenden dag, de volgende week, de volgende maand do men schen nog wel zouden komen". „Wareu er geen amusementen „Zeker, er was ©en tentoonstellings- orkest, dat vier vaste programma's had. De cornet a piston maakte altijd dezelfde fouten hij was ©01» zwager van den kapelmeester en werd aus niet ontslagentoen ik hem er op al- teut maakte, werd hi: boos. We ziiu onverzoenlijke vijanden geworden Op zekoren dag kwam er een bezoeker. Hoe do ongelukkige zich in deze woestijn der vervaling durfde wagen, hel) ik nooit begrepen, maar 't hoeft ook niet lang geduurd Nauwelijks had hij eeu voet over den drempel van onze zaal' gezet, of wij stortten ons op hem, mot ccn gebrul van vreugde: hij vluchtte,we hebben hem nooit weergezien. Op zekeren morgen zei ik tot mijn buurman„wat zie jo er vreemd uit Hij antwoordde.- „cn jij dan!" We gingen in ccn spiegel kijken, we wa reu allebei grauw van verveling ge worden Hot ©enige geluid dat je over dag m onze zaal hoorde was snurken we sliepen uren lang op onze stoelen. Toon dit drie maanden geduurd had, failleerde hot tentoonsteiiings- bcvtuur, er kwam een curator met een deftig gezicht we hebben hem rond gedragen,, want de tentoonstelling werd gesloten. Het werd tijd Onze lachspier was verstijfd, niemand had in maanden gelaclien; sommigen wa ren het praten afgewend en stamel den als klein© kinderen, ik voelde 111: ziek en akelig cn ging naar eern zo- nuwspecialist. Hij zei„n is over spannen". „En ik bob drie maanden lang niets uitgevoerd!" „Overspanning", zei hij wijs, „kan evengoed door te weinig als te veel werk ontstaan. U moet-een rustkuur doen." Maar ik ben gevlucht en op reis regar.n. Nu ren ik de wereld door, Jaap geen twèo nachten in dezelfde stad. Al mijn achterstallige herweging most ik inhalen. Over een half jaar hoop ik hersteld te zijn". Aau den steiger nam ik een riituig naar 't station en hoed hem een plaat© aan. „Zitten? Dat nooit? Ik ben op die tentoonstelling overze'.en. Liever draaf ik met m>. rijtuig mee". Maar bij den eersten boek van do straat ging hel hem al t© langzaam, Met een vaart schoot hij vooruit, een kleur van inspanning op zijn grauw gezicht en verdweon. Laat ons hopen, 'dat hij weer in evenwicht gekomen is. 'k lleb aan hein gedacht, toen deze weck een juffrouw, bij een uitstalling op de Jaarbeurs, voor zich uit stoiut te staren, over de hoofden van de mens- hen been. Er was e?n kwast iu 't hout van de denr. Nooit zal zij dte kwast weer vergeten! Het derde elftal van Haarlem en het derde elftal van H. F. C. hebben Zondag tegen elkaar gespeeld om hot kampioenschap' en bet derde Haarlem heeft gewonnen met 3—1, wat wel zoo ongeveer d© '.verhouding weergaf. Tot zoover is dus alles in orde. Maar als je aan 't lijntje stond en naar de spelers keek. dan wr: f j© w oogen uit en vroeg je af, of da: <Ie derde elftallen wel waren. Bij Haar lem Utermark. een eerste elftal-spe ler, in de goal en in de voorhoede Oostenbroek van '1 eerst© en Bijlevela van 't tweede en die maakten dar. ook de goaltjes. E11 bij H. F. C. van Spenglei van 't eerste en ook een paar van 't tweede, geloof ik. Ik was op 't punt om me te verbazen, toen er con bokend© voetbalspcciali teit voorbijkwam, veertien jaar oud. „Jongeheer", zei ik „Pardon?" antwoordde hij koel. „Neem mij niet kwalijk, ik wil zeggen mijnheer, waarom spélen eer stoen tweede elftal-spelers in cn wc- strijd van derde elftallen 1". Hij mat mij van 't hóófd tot d<- voeten met een medelijdend lachje en antwoordde: ,,'t Gaat om bet Kam pioenschap van de afdeeling". „Mag ik vragen is het dan we! goede sport om spelers uit hoogere elftallen t© hulp te roepen ,,'t Gaat om 't kampioenschap" zei hij weer met een takje ironie én ongeduld. „'k Yraag wel verschooning", zei ik. „Bij 't kampioenschap komt hot ©r dus niet op aan. of do spelere van 't elftal zelf dat behalen of menschen die er niet in thuis hooren? Wordt dan (u neemt mij met kwalijkj de broer er bij gehaald, die pruimt? „Mijnbeer", zei hij eu een wereld .van verachting klonk uit zijn stem, „u verstaat uiete van een kampioen- schap. En uw woordenkeus is van dien i aard, dat ik mij verder bet genoegen moet ontzeggen Hij draaide zich op zijn hielen om on ging heeu. FIDKLIO.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1918 | | pagina 5