Db LaTensmiddelsnbe-
toogiüg.
l)o aang' kondigde levensmiddelen*
brt'ioging Maand.«giniddag gehou
den en li - ft duizenden arbe.ders en
arbeiders,» rouv. t*a leden van 'Je
S. I). A. P., het N. V. V. cn liet Neu
traal Verbond "an Vokwwemigmgen
op de liecn gebracht.
Orn half drie stroomde het reeds
naar de Sociëteit Vereeniging en om
3 uur was do groot- zaal van dit ge
bouw al fAo vol. da', de rept dei !>c«
toogers genoodzaal,-, was naar liet
Brorigeboirw te trokken.
Daar was de zaal ook vod, zoodat
oen deel van luji-, dlo liier geon
plaats n»eer vonden, naar 't gebouw
Vooruitgang trokken.
In d0 Soc. Vereeniging war<
geveor 1400 personen, in liet Bronge
bouw 700 cn in het gebouw Voor
uitgang in de Sm ede <1 raat nog een
100 personen.
Inmiddels kwamen op de Greote
Markt on in do trr-teu waar de
«toet zo i pale ren «luizenden sa
men.
Inde Voreenig
Tot in oil© hoeken was de zaal ge
vuld. Langs de wanden waren do
vaandels en banieren der deelnemen
de organisaties opgesteld.
De neer Krjjndcre, voorzitter van
den II. 13. 13. opende do bijeenkomst.
Hij deelde allereeret mode, dac deze
betooging niet gehouden wordt in
samenwerking met het P. A. S. liet
laatste heeft zich zonde:- geldige ro
den teruggetrokken. N. V. V., S. D.
A. P. eri 't Neutraal Vakverbond pro-
t es toeren dus alleen.
De heer T. v. d. llecg, voorzitter
van den Ned. Hond van arbeiders in
de Kledingindustrie lneld hierna al
lereerst een rede. liij wees er op, dat
in dit kabinet een minister zit
Postbuma die wel wat voor de ar
beiders heeft gedaan, maar ten piot-
te toch overhelt naar den kant van
hen, die misbruik maken van deze
tijden. Do invloed van minister Treub
is daarbij niet gunstig voor eerst
genoemd en bewindsman.
N. V. V. en S, D. A. P. hebben
reeds lang ingezien hoe zorgvol de
toestand voor de nrbeidorsiklasse is.
En toch zijn cr nog bladen in het
land, di© dit ontkennen en ter illus
tratie hiervan wijnen op het bios oop-
bezoek der arbeiders, dat zij zoo
groot noemen.
Scherp critiseerd© spr. in dez© be
tooging de houding van de Chiist*©-
lijke arbeider», die wel dezelfde be
langen hebben als de moderne arbei
ders, maar om politieke redenen zich
buiion deze demonstratie houden.
D© Clir. arbeiders zeggen, dat z©
niet deaionstreeren mogen, maar
spr. vraagt, wie er in liet Zuiden
het voorbeeld hebben gegeven. Im
mers de boeren daar, die zelfs op
Zondag zijn j^aan demonstreeren.
Spr. wees hierna op den toesiand
van de arbeider,» voor den oorlog.
De loonon waren van dien aard, dat
men er nauwolijks van kon leven. En
het levenspeil ia na dien tijd nog
gedaald. Do praetijk loert, dat een
weekloon van minstens f 19.40 noodig
is om te kunnen leven; dan kan en
kele dagen van do wedt nog niet
sens middageten worden gebruikt,
terwijl iedere woelde- en strikt over*
bodig© uitgave ie vermeden. A3 het
geen gezegd wordt omtrent den toe
stand van de arbeddereklas&o in
«enigszins gunstige» zin, vloeit voort
uit onbekendheid met de arbeiders
klasse© en d© zucht om iedere volks
beweging te voorkomen.
Ook wij, aldus sju., weten, dat Ne
derland oen moeilijken tijd door
maakt. Doch de regeering heeft
toch tot plicht om aan de bestaan
de maatschappelijk, wamvrhoudin-
gen en liet geknoei in allerlei in
dustrieën en bedrijven een einde te
maken. Met de grondstoffen voor do
kledingindustrie wordt b.v. dooi
de handelaren dermate gesjacherd
mot het doel een extra winst to
maken dot de arbeidtere geen
kleeding meer kunnen koopen. Met
garens enz. gaat het net zoo. Eerst
moet de fabrikantdan de grossier
en eindelijk do winkelier een winst
van 25 tot 50 pet. maken em dan pas
worden d© klossen garen onder het
bereik van heft publiek gesteld.
In de Kamer en daarbuiten heoft
men den indruk willen vestigen, dat
«1© toestand voor de arbeiders nog
niet zoo nijpend is. Men heeft gewe
zen op de verhooging van de loo-
nen; een dei- bladen sprak zelfs van
40 pet. (gelach). Om d<; loonen ver
hoogd te krijgen ie v aak oen buiten
gewoon moeilijke, schier onmogelijke
Kaak, dat weten allen wel.
Daarom moet de strijd dei- vakor
ganisaties, als het eenige middel
hiertoe, niet worden vergeten. Hier
naast moei, echter een sterke aan
drang op do regeoring worden ge
oefend, om doeltreffend© maatrege
len te nemen ten opzichte van de
Jcvensmiddelenvoorzieiiing en die
door te voeren. De arbeiders moeten
ook hun Christelijk© collega's aan
sporen mode te strijden voor dit
doel, dat ze willen bereiken. Do
narijd. anoet gjumelenactkappieiijk go-
stredon worden wil men overwinnen
(Applaus).
D© heer Schaper, lid der Tweed©
Kamer, di© hierna sprak, wenschte
het Nederlaudscho volk geluk, dat het
op dezen dag overal ziju plicht doet.
om kracht bij to zetten aan de actie
in de Kamer. Dut is do werkelijke
democratie. De soc. dom. Kamerfrac
tie heeft den steun van tien-, van
honderdduizenden arbeiders noodig.
Achter de 15 soc.-dom. Kamerleden
moet de geheel© massa staan.
Direct© schuld aan den oorlog heeft
onze regeering niet en dat Amerika
ons geen graan levert enz. is een in-
ternationalo kwestie, die niet op den
breeden rug van Postbuma geladen
mag worden.Maar wanneer 't onze bin
neniandseho producten betreft ia dat
wat ander*. En wanneer groote hoe
veelheden levensmiddelen worden uit
gevoerd of san bederf worden overge
geven, eveneens.
Spr. meent, dat cr niet genoeg ge
daan wordt om ons voor de ergste ar
moede te bewaren. Wat nog gedaan
is, is geschiedt op initiatief van spr.'s
Kamerfractie. De anders partijen
moesten wel meegaan Ten minst© in
den eersten tijd. Maar den laatsten
tijd wordt er gezegd, dat al die maat
regelen te veel aan de schatkist k<©
ten, Treub heeft allereerst geld nou
dig voor «1© verdediging en de veilig- j
beid van het volk, zegt hij. Spr. wee©
er hierna op, dat onze inkomsten en
hot nationaal vermogen steeds toene
men. (De Vermogensbelasting toont
aim, dat het nationaal vermogen het
laatste jaar met milliard en sedert
1914 met 2 milliard toegenomen)
In Engeland beeft men een heffing
van 80 pet., in Frankrijk van 50 pet.
in Oostenrijk e\ eneens 50 pet., op de
oorlogswinst, in ons land slechts van
30 pel. Daarvan kon, volgens
spr. ook nog genoeg gehaald worden.
D© voortdurend© vermindering van
het broodrantsoen besprak de heer
Schaper vervolgens. Wie geld heeft
kan er wel wat bij koopen maar «le
arbeiden lijden honger. Aan vet is
ook gebrek Men zegter is niet.
Spr. zegt, er is wel. Dan moet de boter
ook maar gedistribueerd worden of
men moet maar een standaard-vet
maken. Do arbeiders kunnen het u'
niet miseon, omdat anders ondervoe
ding dreigt. En wat doet nu Postbu
ma, om verbetering te brengenHij
gaat bekend maken, dat bet varkeus-
vleesch gedistribueerd en mogelijk in
beslag genomen zal wonlen om meer
vet t© bekomen. Wat is hiervan het
gevolg! Dat iedereen, men kent
immers Postbuma 1 zooveel moge
lijk slacht cn inslaat.
liet parlement dwingen gaat niet,
maar we zullen toch protesteeren te
gen de maatregeléh, die de regeeriug
neemt, aldus spr. De zwendel neemt
allerwego toe, overal tracht men
extra verdiensten to maken. Ook «le
arbeiders doen daar helaa6 aan mee,
b.v. in het oosten van 't land. Daar
aan moet een eind worden gemaakt,
't la niet alleen een geldkwestie, maar
•tevens een kwestie van organisatie.
Op het beleid van Po4thuina cn
Treub vertrouwen we heeleinaal niel
meer, we zullen geen hand uitsteken
om ze to behouden, maar allee doen
om ze niet fatsoen kwijt te raken.
De machtige uiting van den wil
van het volk is noodig. Daarom wordt
thans ook geprotesteerd. Wij strijden
voor onze vrouwen en kinderen.
Daarom bij tienduizenden getoond
wat we willenlietere levensmidde-
lenvoorziening voor het arbeidende
volk van Nederland, (applaus).
Na de rede van den heer Schaper
verlieten de 1400 betoogers de
zaal van de Vereeniging, om rich ie
alphabetisehe volgorde van hun vak
bonden op de Groote Markt op te
stellen.
Inliet Brongebouw.
Het «was natuurlijk wel lc verwach
ten. dat het aantal manifestanten,
<ïat ©j> dézen dag uiting aan: zijn onte-
•VTèdenhedii ©vier die Jevensmid'dleleDi-
voorziening zou geven, zóó groot zou
zijn, dat óftn zaal, ook a! was dat de
groote teaall 'van de Sociëteit „iVer-
eemglng" niet voldoende zou zijin, om
de luisteraars te bevatten. Daarom
werden, die aiieiusehea, die even voor
dricfin en Inter nan don. iingang vnai
de ..Vereeniging'- verschenen, door de
aanmezlgc politie ndel meer toegela
ten, maar naar de Broneaa] verwe
zen, waar ook op deaizelfden tijd een
vergadering zou worden gehouden.
He', eprceflct dus vaneelf. dat deze men-
eclien «let op tijdi in de groote xaa'.
van het Brongebomv konden zijn.
Zoo kwamen wij* dan ook eeret in de
zaai, juist toen de heer *L. J. C.
Poppe, eociaal-democratfech Raads
lid, ongeveer de Iwelfi van zijn rode
had uitgesproken. Wij hoorden den
heer Poppe een betoog houden,
dat. er eindelijk eens niaalre-
gelen genomen moesten worden, om
ee:. einde aan de algemeen heerecheo-
de ellende te maken. Spreker wraakte
het, dat er mu «ogetoeds organen zijn.
die durven beweren, dat de toestand
„nóg zoo erg «iet is" en dat liet sterf
tecijfer nog lang ndet onrustbarend
gestegen Is. ,,Kn waar is het etenfte-
oij'fer het hoogst?" riep de heer Poppe
uit„mtuuriijik im de aitbeiderege-
zirunen, waar de armoede thans we
gens dón langdiuirigen oorflogstoestand
zoo bittei'Hscliirij'nendl is geworden I"
Spr. ik wam er tegein op, dat de 'boe
ren «loor dieze ïegeertng zoo beschermd
worden, terwijl deze zélfde boeren
maar al te diuidelijk laten blijken, dat
zij geen greintje snenseihelijk gevoel
hebben. „Of geven zij niet," riep de
heer Poppe met küiórmende weronl-
waardiging uit, „de kostelijke tarwe,
rogge ©n peulvruchten aan het vee,
terwijl wij menschen er allen 7.00 naar
snakken!" Dat moet anders worden,
zei spreker. Pc Regeenng moet nu
eindelijk de boeren ©ens aan het ver
stand brengen, dat zij eerst voor het
voedsel voor dc menschen moeten zor
gen. cn dón eerst voor het vee. Maar
of dat gemakkelijk zal gaan? Spr. be
twijfelde het zeer, wan: do boeren
denken er in do eerste p'aats aan, «mi
maat- zulke groot mogelijke whisten
to «taken.
De heer Poppe meende. *lat de rech
terzijde den boerenstand veel 111 de
hand werkt. Van de moderne arbei
dersbeweging: verwacht spr. in deze
veel. zij zal do Retgeering ten laatste
kommen (Dwingen, om een betere le-
vensmidd'elenivoorzlening in te voeren.
„Wanuneer er armoede geleden moet
worden," eindigde de lieer Poppe zijn
rede, „welaan, dan, zullen wij dat ge
duldig moeten, dragen. Maar het moet
uit wezen dat, alleen de grootste partij
armoede lijdt, terwijl het kleinste de*el
zldii nog etc© «Is in weelde baadt. Er
moet een gepaste inventarisatie plaat»
hebben, opdat de levensmiddelen zoo
eerlijk mogelijk over alle burgers
van den Staat verdeeld kunnen wor
den."'
Luid applaus beloonde den heer
Poppe voor zijn rede.
Vervolgens gaf de voorzitter, de heer
De Geest, het woond aan don lieer
JI u i b e r s, van Amsterdam. Deze
begon met er op te wijzen, dat de dag
van heden con keerpunt is geworden
voor dc moderne arbeidersbeweging.
Vroeger vergaderde zij slechts alleen
op Zondagen cn door-de-weeksche
vonden. Hiermede toonden de arbei
ders dat zij zooveel mogelijk lange
orde Ijken weg hun toestand wilden
verbeteren. Maar dat kan zoo niet
blijven, want telkens worden de ar
beiders ón door d© overiieid èn door dc
particuliere werkgever© niet een kluit-
Je in het riet gestuurd. Telkens wordt
er beloofd, dat or iets voor de arbei-
I ders gedoan zo! worden, maar dat ge
beurt tleobte arUMPdsEfWijz- cn
schoorvoetend. Daarom beschouwde
Iaproker dezen dag as wtu1©»-
I ecbouw a'6 om de bezittende klaa-c
te waarschuwen, dut zij dc arbeioVrt-
nlet tot het uiterste zou drijven. Tot
dusver distribueerde de regecring al
leen wa*. voor de arbeider*, voldoende
was om van te leven de gewone men-
Kiaeu werden bedacht met bruin-
broo 1. wibvlcezige aardappelen cn be
vroren kool. Peulvruchten, werden
OOk gedistribueerd, maar meestentijds
was dit kostelijke voixteel met te be-
kotiiin. Maar de rijkaard^ zij dio zich
O-A in dozen treurigen tijd in weel
de baden, kunnen nog allee voor hun
geld krijgen, wal zij bcgeeicii aller
lei heerlijke dingen, die de arbeiders
ook wel lus:en, zei spreker. De heer
llulibers werd 111 zijn rede nogal eens
duor applaus onderbroken; daarom
veazooht 'Jiij het puiblick, dit liever na
le JaU'Ji, want dat vond hij zonde van
den tijd. llij deed daanbii opmerken,
dat liij voor het eeiut in Haarlem ah
6prekcr optrad en dat hij bang was,
dait hij „door al dat goapplaunisreer
den kluts kwijt zou raken!"
Dii laatste was maar een grapje,
want de heer Iiuibeu s auaafcte nu juist
niet den indruk, dat hij én» woorden
verlegen zou zitten.
Heftig vie' hij den hoer Tor Spill
aan. di. de vorige week in de Tweede
Kamer beweerd had, dat er n^g geen
gebrek bi het land tieerschi cn dat de
geldigheidsduur van de broodkaart ai
vc©l eerder verlengd had moeten wor-
den. CSpr. liet vooral op hel ikfdelooze
In deze rodencering bel Jicht va'Jen.
Menschen ate de lieer Ter SpllJ, die
nog zooveel andc-ro en k«js*i>3rc eet
waren voor hun geld kunnen krijgen,
kunnen b'ijkbaar niet gevoelen, hoe
zeer d- aiüeidere, die alleen maar van
de gedistribueerde eetwaren moeten
leven, in deze dagen lijden. Zeker,
zei «prokc-r, menschen met geld' kun
nen gemakkelijk zeggen, dat cr geen
gel}rek is! Maar in de artocideisgezin-
»en wordt thans onloochenbaar hon
ger geleden. Minister Treub heeft
verklaard, dal hij niet bevreesd is
voor ondervoedijsg. Spreker begrijpt
dat j.lelihij heeft zich afgevraagd,
of Minister Treub wel op dc hoogte
van den tijd ie. Van deaen echrande
ren minister mag men zooiete even
wel niet verwachten. tMaar het 'kan
zijn, dat hij voor zichzelf niet
voor ondervoeding bevreesd' is, ver
onderstelde spreker, llij echetetc hc'
treurig einde van den arbeider, die,
zoolang mogelijk willende werken
sindehnk door dun nood gedwongen
zijn fieren nek moet huigen en een
ondeititeuning1 in onlvanyet nemen.
1 Alleen 111 Amsterdam as hel vorig jaar
meer dan een milüoen gulden aan
ond'r:?teun»hg door het Burgerlijk
Armbestuur u.tgt^even. IVanncer
men thans nog durtt le beweren, dal
er geen ondervoeding bestaat, dan
noemt spreker dat si>elejs. niet de el-
Jendv van het voJtHij w&arschuiwi]
ei éijiBtig tegen, dat men dc arbeiders
niet langer hoont en eart, wamt dan
kan do moderne arbeidersbeweging
niet voor de gewigen instaan. harte
moet het afgeloopen zijn, met dit ey.v
teem van regeeren in een land, waar
Heinde heerscht, nraar die er niet be
hoeft te wezen, als allee maar zoo
eerlijk mogelijk, verdeeld' wordt, liet
v a 1 k e n e- 011 rund vkesch gaat
in, groote hoeveelheden de grens over,
alleen, den regoeringw ezel, zei ej>v.
houdt «ion oj> istall Maar gaal men ©j>
deze wijze voort, dun zal ejiocdlg dc
tijd ikomeai, da: ook deze ezel dc grens
overgejaagid word:.
Ook deze spreker oogstte applaus.
De bijeenkomst w erd door dén voor
zitter niet een woord van dank aan
beid© sj>rekers gesloten en hij n- oJigde
de talrijke aanwezigen uit, zich in ge
sloten gelederen door de Groote Hout
straat naar de Groote Merkt te be
geven, teneinde zich daar achter dc
vaandfele en banieren Je scharen.
In volmaakte orde ging men uiteen
en zonder ecnig incident bereikte men
de Groote Markt, het centrale punt
van deze beweging.
De optocht.
De vaandelcoinpagtiie van d© be
toogers had de vaandels dei vakbon
den. die gedurende de vergadering in
de Boe. Vereeniging voor net podium
en langs den wand waren geplaatst,
naar Je Groote Markt gebracht. Daar
stonden reeds «luiztnden, toen de stoet
uit de Vereeniging, die uil 't Bron-
gebouw cn het gebouw Vooruitgang
daar aankwamen.
Ouder leiding en toezicht van de
poli'ie, stelde de stoet ricb op den
vluchtheuvel op de Groote Markt in
rijen van vijf personen op.
Deze plaats was lot dat oogenblik
vrijgehouden.
De verschillende organisaties wer
den door haai' vaandel voorafgegaan
Te half 5 kwam er beweging in de
enorme menschenmassa. Een schier
onafzienbare drom betoogers trok de
Groote Houtstraat in. om een wande
ling doo rde stad te maken. Voorop
ging de voorzitter der Haarlemsche
Bestuuidersboud den heer Krijnden
In den kop van stoet gingen ook ©eni
ge Boc.-dem. raadsleden mee.De route
ging langs Groote Houtstraat Gast-
liuissingel, Kleine Houtweg, Baan.
Tempeliersstraat, Wilhelniinastfaat,
Kinderhuis vest, Kenaupark, Kenau
straat. Kruisweg, Parklaan, Jans-
weg, Jauestraal, naar de Groote Markt
terug.
Hot voorbijtrekken van den stoet
duurde ongeveer eeai kwartier. Be
halve de 2200 menschen. dio in de
zalen demonstreerden sloten zich nog
vel© honderden onderweg aan. Kr
heerscb»© nogal een opgewekt© ge©.-;!
onder de demonstranten. Velen waren
er die gearmd met vrouw of meisje,
gezellig keuvelend of genoeglijk een
pijp of sigaart je rookend mee «0111011-
st roerden.
In de straten waar de sioet dóór
trok was het overvol met belangstel
lenden
De optocht had een zetr ordelijk
verloop. Te kwart voor zes werd de
stoet ontbonden.
Vergadering ïu de
„Voor waarts'.
Maandagmiddag werd er 111 het
lokaal „Voorwaarts" een vergadering
gehouden
bij iemand op de gaanderij met
ccn stoliei de maat sloeg.
De e&rate sprekr r, de heer Ange-
nout wees cr de verdeeldheid in de
arbeidende klasse ten opzichte van de
lovensuiiddelendeijionstj.it.ie. Vanwaar
d.^c verdeeldheidvroeg spr. Het N.
1V. V. heeft niet met het N. A. 8.
willen samenwerken! Aan de revolu-
tionnaire arbeider* wordt de actie
(overgelaten, zooafr lij de nardappel-
1 relletjes t© Aiustordom gebleken is. Er
bestaat geon éénheid tusschen de ver
schillende arbeidersorganisatiesdaar
door zijn verschillende stakingen mis-
I Zoo was er ten Ojirichte van de le-
voaismiddelendemonsi ratio overevnge-
komen. dat hot P. A. S. en de A. B.
B. zouden samenwerken v«u de 3. D.
i A. P. werd daarbij niet gesprokeu.
Alle arbeiders zouden optrekken, los
van politieke partijen. Nu de politiek
1 er toch bijgehaald werd konden de re-
I volutionnaire arbeiders, die rich niet
willen laten spannen achter d© zegekar
j van de S. D. A. P., aan de demon
stratie niet meedoen,
j Daarna was het. woord aan den
tweeden spreker, den heer van der
1 Zelra.
De heer v. d. Z. begon met te zeg-
l gen. dat het aantal mill ionairs in ons
I laua het laatste jaar is toe'-enomen
[met „67 exemplaren". Wat leven we
toch in een gelukkig landje! zes spr.
Maar voor de arbeiders zijn de toestan
den zou schitterend niet! Daarom
heeft hel Revolutionnair Comité ziiu
I bekende eischeu gesteld en getracht
l met de S. D. A. P. en het N. V. V.
samen te werken. Het heeft niet mo-
I gen baten. De S. D. A. P. heeft ge-
toond een zuiver politieke partij te
-zijn; door haar „gekonkel" heeft rij
bot algemeen kiesrecht verkregen. Wat
de partij van Troelstra gedaan heeft is
i niets dan vertooning geweest, meent
I dezo spreker. De S. D. A. P. is altijd,
1 met het N. V. V., achteraan gekomen.
I Het gaat in dezou1 zegt, spr., niet om
de politiek: wij willen genoeg te eten
hebben en 't is den heer v. d. Z, on
verschillig. wie ministers of leden van
de Tweede Kamer zijn Waar het om
gaat is diteen betere levensmiddelen
verdeoling en met behulp van de
arbeiders uit de oorlogvoerende lan
den een einde aan den oorlog! Spr.
spoorde ten slotte de aanwezigen aan
Biinen le werken, niet als part.ij^e-
nooten, maar als klassegenooten dan
zal een betere maal schappij ontstaan,
waar brood en vrijheid is voor allen 1
«Jin vijf uur werd de vergadering
gesloten.
Ronde uit de Sonate opus 6 van Beet
hoven.
De loden en introduoé's van de zang-
vereeniging Polyhymnia, voor wie
deze avond wae georganiseerd, hebben
genoten. Wat overtuigend bleek uit de
hartelijke tocsprftuk van den voorzat
ter en het krachtig applaus dat daarop
volgde.
1 Mr. P. Rink, te 's-Graveulis;*,
2. Mr. H. Srnccnge, te Amsterdam
3. J Sibiuga Mulder, le Bussuig
4. A. ltauv*erda, te Lseuwardon
mevrouw F. 8. van BalenKlaar
[s-Gravonhugc 6. E. Dcrks Hzc ti
au meunen en v
l)e vrij (alrijke aaiiwerigcii kortten
zocli den tijd tusschen 3 uur en bij half
vier, loon de vergadering door den
hoor Groene veld geopend werd. mót
het zingen van socialistische lieaeren
SOIRcE ECHTPAAR ROTOWS-
KY- 'n Stampvolle zaal in ..Zang
en Vriendschap'', zóó vol, dat een
deel van 't publiek rich graag met j
een staauplaatsje vergenoegde of »p
den rand van het podium neerzette en J
velen zelfs teleurgesteld weer huis
waarts moesten keer©n ziedaar bot
voor eeu ieder te constateer©» bewijs, I
dat hit echtpaar Rotowsky hier in j
Haarlem graag gehoord wordt en 1
stormenderhand aller harten heeft ver
overd. Een bewijs tevens, dat de mu
zikale praesbatiee van deze varende
ortisten in breedeu kring waardeering
en bewondering vinden.
„O, we zijn geen Scpha Jauesens
\ei-telde de heer Rotowsky in rijn
babeltje vooraf cn tuBoclien de
Uituimertjee in die op sublieme
wijze, zonder dat er iele aan mankeert,
eeu concert als dat van Max Iteger
Ivoor u uitvoeren; geen l'ucciui of an
dere grootmeesters. We zijn in zekeren
zin dilettanten in de muzikale kunst-
We geve 1 wat we kunnen, naar ons
j vermogen meer niet! E11 we ver-
beelden ons ook niet dat wc groote
j muricd zijn. Er ziiu er veel, heel veel,
die beter spelen dan wij. maar er zijn
er ook 'n massa die 't minder goed
doen".
'n Eerlijke verklaring, dio den
meest verwende en vceleisohend© op
murikaal gebied tot de bekentenis
inoet brengen, dat hij in geon enkel
opeacht getopt is. al zijn z:n hoog gc-
ej»annen verwachtingen ook niet ten
volle vervuld
'n Dilettant noemt de heer Ro
towsky zich bescheiden lijkmaai' een
dilettant dan, zouden we willen op
merken, die menig beroepsmusicus n
lesje kan geven. Aan het spel van
dezen kunstenaar kleven misschien in
technische opzichten fouten, maar wai
doet dit er eigenlijk toe, waar hij 'n
stuk ziel iu z'n spel weet te leggen,
dat ontroert, dat het beste in u raakt
en opwekt Een sterk bewijs hiervan
is gisteravond weer gegeven. Want- zou
een minder serieus artist cr in slagen
na een opwindend Ziganenlied als
„lm Zigeunerlage' dat handen en
voeten en tongen los maakt, een zoo
intens reine en plechtig® stemming te
wekken met de Berceuse van Goddard
of een Ave Maria l N eeuDe heer
Rotowsky vermag dit echter te doen.
Hij weet, door rijn gevoelvol sjiel, in
een enkele minuut tijd alle uitgelaten
vroolijklieid t« doen piaats maken voor
de meest verheven eu ernstige stem
ming.
Met de keuze van of liever de af
wisseling in de uit te voeren nummers
kunnen enkelen rich niet vereenigen.
,,'nPleirierigo mop" kou naar hun mee
ning niet gespeeld worden naast hoog
staande werken van Beethoven, Schu
bert en anderen. Waarom niet, zou
den we willen vragen Is het tegen
deel niet bewezen Een auditorium als
dat, waarvoor het echtpaar Rotowsky
in den regel optreedt - - de muzikale
middenstand is uit zulke hetero
gene elementen samengesteld dat elk
wat wils gegeven moet worden. Daar
om passen beide executanten zich ook
aan den smaak van het publiek aan,
6peleu op verzoek eeu l'ierretteliedje,
ecu Zigeunerwijs of dergelijke. Maar
toch en dat heeft ieder kunnen con-
stateeren volgen beiden eeu vast
gestelde lijn, ui. die van de muzikale
kunst als verheffende eu opvoedende
kracht. En die lijn zigzagt-, door en
kele vrochjkc wijsjes heen langs de
serieuze werken onzer muzikale groot
meesters. De ojiYoedende, beschavende
inuriek domineert, wonlt eigenlijk
onbewust met een muzikant grapje
zouden we willen zeggen, ook huu,
die wat anders verlangen, ingegoten.
Zoodat het auditorium (en slotte naar
huis moet gaan, geestelijk verrijkt
Over de gisterenavond uitgevoerde
nummers willen we na 't voorgaande
kort zijn. In z ij n stukken «I© ern
stiger werken waren de heer eu
mevrouw Rotowsky beiden 't. best.
Hoo ontroerend mooi klonken b.v. de
Berceuse, liet Ave Maria, het weinig j
bekende Larghetto van liftndel en he'.
De Todgtand
Margari se,
Naar aanleiding vau het bericht van
het Vad., over een nieuwe distributie
van margarine, meldt liet Volk, dat
het in de bedoeling zou liggen, een
hoeveelheid met margarine gemengde
boter van 1.200.000 li.G. wekelijks m
distributie t« brengen, zoodat ieder
ingezetene hiervan 2 ons por week zou
kunnen krijgen. Er zou dan echter nog
ongweer 400.000 K.G. boter por
week overblijven voor het zoogenaam
de vrije vorkeer, d w z., dat de nieer-
vermogeudeu hieruit hun vetrantsoen
nog zouden kunnen aanvullen.
Beetwortelen.
Het bestuur der Suikervereeniging
deelt mede, dat de minister van
Landbouw voor de campagne 1918
1919 d© prijzen der beetwortelen ge
lijk zal stellen aan die ven verleden
jaar.
ONZE SCHEPEN IN AMERIKA.
Te Rotterdam is bij verschillende
rederijen uit Amerika bericht ont
vangen dat hun schepen in de vaart
gekomeD zijn voor Z -Amerika, de
West-Indiecbe eilanden enz. Het be
treft hier, naai' men verneemt de bij
do onderhandelingen met Amerika
voorziene zoogenaamde short trips,
die echter onder omstaudighede-n wel
90 dagen kunnen duren. Eerst na het
uitvoeren dier reizen kan er sprake
rijn, dat de schepen weer naar Ne
derland komen. Er zijn echter nog
HoUandsche schepen genoeg in Ame
rika over, zonder emplooi om thans
eventueel uitvoering te gaan geven
aan bet tweed© deel der overeenkomst-,
dat voorziet in de voorziening niet
levensmiddelen van ons land.
DE VLEESCHNOOP. "Uit Am
sterdam meldt men ons
In verband met het adviee van het
hoofdbestuur van deu Nederl. Slagers-
bond heeft heden een groot aantal
slagers op de markt kalveren eu scha
pen gekocht, ten einde hierdoor hun
bestaan weer mogelijk te maken. Of
schoon d© prijzen natuurlijk zeer hoog
zijn, werd het publiek heden weer in
de gelegenheid gestold, kalfs- en scha-
penvleeech to koonen.
Een groot aantal slagerswinkels
was heden weer goopend.
POLEN. Op een te Den Haag
gehouden vergadering is opgericht
een"comité, dat de organisatie van al
le in Nederland uitgeweken Polen
zal bevorderen. Aan H M. de Ko
ningin werd een telegram van hulde
gezonden
ONTEVREDENHEID ONDER
BELGISCHE GEÏNTERNEERDEN.
In het interueeringskamp te Har
derwijk -is eenige ontevredenheid ont
staan over een maatregel, die de re
geeriug heeft moeten nemen nl. het
verminderen van het brooaran'tsoen
tot 250 gram per dag. z«x>als al ge-
ruimen tijd ieder Néderlandsch bur
ger geniet. Toen de samengeschoolde
ontevredenen weigerden uiteen te gaan
deed zoo meldt de N- R. Ct. do
commandant van liet depót hen doe*
inmiddels ontboden marechaussee te
paard uiteendrijven. Eenige der op-
roerigen werden in arrest geete'd, eu
den geïnterneerden werd bevolen, zich
in de barakken te begeven, aan welk
bevel voldaan werd. De voornaamste
gebouwen ©u punten in het kamp
werden bezet on cantinea en bioscoop
werden gesloten Dank rij het bezadig
de optreden van officieren, onderoffi
cieren en minderen v-an het intemee-
ringsdepot en het bewakingsbataljon
zijn thans rust en orde geheel terug
gekeerd.
EEN HOLDE WON EUMen schrijft
uit /evenaar aan het „IHbld." Te
Didain wen d dio vorige week door po
litiemannen ©em klopjacht gehouden
om zekeren Dortis Dricssen den hoofd
man van do beruchte „gebroederf
Driegsen". «11e eenige jaren gelede®
deze streek door roof cai stroop er ij on-
veiSig maakten, in banden te krijgen.
Drieseen had nog van oudsher straf
te goed bovendien -werd bij verleden
jaar wegen» smokkelarij uitgewezen.
In de p'aa 16 daarvan bleef hij nabij
zijn woonplaats ca groef zich een hol
in het öosch bij zijne woning. On
danks do felle koude en regen toefde
hij daar maanden lang. 'a Nacht© be
gaf J»ij zich in stilt© in zijn huisje aan
den rand van het boech. Zijn vrouw
zit gevangen wegens smokkelarij de
oudste dochter toeft ook reeds een
paar jaar in do gevangenis. -De klei
ne kinderen worden half verwaar
loosd. In een* dergeOijlken staat Le
Driesscn min of meer verwilderd. Hij
voedde zich met, te veld staande ge
wassen em Mop overdag te jagen met
de karabijn ann den* schouder. Vaui
tijd tot tijidi achtervolgd door de po
litie ale «üta wll-d heest, werd hij
schuw en angstig. Thans, na een©
vruchte'.ooze achtervolging van* eenige
maanden, had do politie tot taak orn
hem, levemdl of dood in handen le krij
gen. Er werden op hem eenige echo-
ten* gelost. Vrijdag werd hij, in 'l
nauw gedreven, ongewend gearres
teerd «n maar dé strafgevangenis te
Arnhem overgebracht Onlangs werd
zijn broer, een jonge kercJ, eveneens
gearresteerd, 11a zich ook in een hc! te
hebben Ingegraven.
Tweode-Kamerverkiezingen.
DE CAN DID ATE X DER LIBE
RALE UNIE - Het Dagelijkse! Be
stuur van uen Contreien Verkiezing*
raad heeft aan de besturen der Cen
tral© Kiefivereenigiogeo bericht dat
d© candidatenlijstén. die aan de alge
meen© vergadering Ier goedkeuring
zuilen worden voorgelegd, als volgt
door den Cbutralcn Verkieringsraad
zijn vastgesteld
a. voor tl© kieskringen Assen, Leeu
warden ©u Groningen
Moppol; 7 Mr A. T. Vos, te Appjiijt
dam8- H. Eiicua, le BoLsward'j j
A. van Roijen, te Hoogczand, 10 j
Engelsman, te Leeuwarden.
b. voor de kieskringen Arulic-
Macs'.richt. Nijmegou en Zwolle;
1. Mr. Januink, te 'a-Grarn
huge'2. J. U. W. Th. Reimers,
Wageningen3. G. W. stroink,
Ste; uwijkorwold4. Mr. J. van Gil-.
te Steenwijk; Mr. S. Rink. te Tici|
1 6. Mr. L. F. JI. baron Micliicls vaj
Kessonich, te Roermond; 7. Mevrom
H A van Riel—Smeenge, te Emuien,
8. 1. H. J. Vos, te Amsterdam,
I Mr, dr. G. L. van Oosten Slingelani
te Arnhem; 10. Mr. H. Sm congé, t<
I Amsterdam.
cvoor de kieskringen 's-Hortog»
boscli. Middelburg, Tilburg en Utrecfc
1. Jhr. 11. R. L. de Muralt, ti
's-Graventage2. Mr. E. E. vu
Kaalte, te 's-Gravenhagc-; .3. G. L
Brcedvelt. te Bergen op Zooml
Mr. dr. A. F. baron Van Lijnden,
Baarr5. D.«. T. H. Siemelink.
ViissingcnC. Pb van Dixhoorn.
Axel. 7. Ds. T. Kielstra, te Zeist,
M. 1. W. J. Bijleveld, te 's-Gran
hage: 9. Mevrouw F S. van BaU-n-
Klaar, te 's-Gravenha.ge10. J. E
Ament, te 's-Gravenhage.
d. voor de kieskrineeu Amsterdau,
Haarlem en Den Heldor
1. P. Otto, te Amsterdam; 2. I>:
H. F. R. Hubrecht, 1e Amsterdain;
3, R. Visser Lzn., te Berkhout;
Mevrouw F. 8. van BalenKlaar.
's-Gravenhage; 5. J. Korthals Alia,
te Zandvoorl; 6. Prof. Mr. J. A. vaj
Hamel, t® Amsterdam7. I. H. J,
Vos, te Amsterdam8. Prof. dr. 1!.
D. Eerdmans, te Leiden 9. Dr. C
Lely, to 's-Gravanhagc10. J. V'
IJzerman, te 's-Gravenhage,
e. voor de kieskringen Dordreclil,
's-Gravenhago. Leiden en Rotterdam
1. Mr. I), Foek, te 's-Gravenhage;
2. Prof. Mr. J. E. Heeres, te Leiden;
3. Prof. Dr. B. D. Eerdmans, te Ld
den 4 Jhr. Mr. W. Th. C. van Door;
te 's-Gravonltage5. P. J. de Kant«
te Dordrecht; 6. Mevrouw F. S. va
Balen—Klaar, te 's-Graveuhago
J S Hollander, te Rotterdam; 8. M
I W. *T. Bijleveld, te 's-Gravenha»
9. I'. M. Koster, te Boskoop 10. C-
C. van Schouwe», t© Oude-Tongc.
Alle lijsten zullen verbonden ww
den.
Tweeds Kamer.
DE VERÜOOGING DER OS*
DERWIJZER-SWEDDBNIk
aanhangige suppletoire begrootinj
van Binnenlandsche Zaken voor 191!
is o.a. verhoogd met een bedrag v.v.
6 miilioen gulden, daar de wedde
verhooging der onderwijzers, te rek*:
neu van 1 Januari 1917 af zullen
moeten worden uitbetaald
Pert-Overzicht
DE JAARBEURS Do Tijd
schrijft -. Het. is wel een zeer gelukkij
teckcn, dat' ook de tweede jaaxbeun
*00 uitnemend slaagt, en de belang
stelling ervan in gansch bet lauc
groeiende is.
De gedachte, in de Troonrede vm
het vorig jaar door H. M. de Koniii
gin uitgesproken: ,voorhereidinj
een krachtige ontwikkeling vai
land 11a den vrede'' is in onze vel
vaart-scheppende kringen terdege te
grepen; allerwego klopt krachtig
werkader van onzen nationalen han*,W
en industrieën ioderen dag neemt te:
beec-f toe. dat wij hebben c-en eige:
j nijverheid
De Jaarbeurs is hiervoor het tas
haar bewijs.
J Maar niet alleen deze demonstrali'
j van eigen kunnen verheugt ons. Ook
de plannen, welke thans te Ut reet
1 worden uitgewerkt, om aan de Jaar
beurs eeu internationaal karakter t'
j geven, permanente Jaarbeuxsgebou
wen op te richtöh, gelijk die te Loip-
j rig beetaan voor de „Leipzigox Mos
se" en statistisch materiaal te ver
schaffen op economisch en commercie*!
gebied, bobben onz® voll© belangste1
ling.
Aldus wordt te Utrecht de grond
slag gelegd voor de plaat©welke wij
op het gebied vau handel eu nijver-
lieid en industrie na den oorlog zul
len innemen-
CORRUPTIE. Naar aanleidt
van hel feit, dat- er in de Kamer gro
te verontwaardiging heerschte, tof.
de lieer Van Beresteyn had medege
deeld dat een Zeeuweoh iiorgemeeskt
zijn zooii aan den landstormplichthli
Out tronken door hem te laten ben"
men tot waai nemend directeur
een onbeduidend tramlijntje, echriit
„Een Burgemeester" in de „N. H
Ct." Weten de leden der Tw«o
Kamer dan nici dat in ons voderlsK
vele ,,embus<iués", van het soort va
dieai burgemeestcrezoon rondloops»;
dat jonge meestere in de rechten zt'!
laten benoemen tot tijdelijk adjui>'
Inspecteur van de directe belastingc
cn dan op een belastingkantoor O
ooriogtwine-t van* hunne medeburgirt
trachten te becijferen instedc van
vorïofeoffioier to worden opgeleid; d»:
een* ander probaat middel om aan dw
dienst hij den Landstorm te ointte
men is een baantje te aanvaarden W
een Dlstrlbuiildburoau. dat er nicct
dure dergelijk© fOefj-es zijn om
landetonnman te worden?
üf moei die groote vcrontwaar®
ging sorns worden, toegeschreven aa»
het feit dat d© heer Van Berosteyt
een zoo algemeen gevoegde gedragslij
(ni. i. zeer terecht) qualifioeorde a
corruptie?
Dc ophot piuii van hc: zich onttro
ken aan den landetormplidlH hier
lande bestaande hemeltergende h'
standen rechtvaardigen helaas d«'
laai «te vraag.
Famtlieberichteo.
UIT ANDERE DAGBLADEN.
Bevallen Huysene—S:-lty. z.. IB'
16(iui. Du Celliré Muller—Hanncmi
i Amsterdam. Fabèr—CleyndMi
d Amsterdam
Ovcr'cden \V. T. H« s'ses. Indië. -
11. Greven, 19 j.. Amsterdam. A. c
Rink Vosv, inkel'Doreolen, 50* j„ lh*
Haag II. Rollin Couquerque—Of
Cfinipo, 43 jaar. Den Haag. B*
Nui'dlohne. 80 jaar, Amsterdam.
II. Kronenberg Sr., 51 j Amsterdam
