Resggrings-Aardsppeien Distributiebedrijf Uit ds Omstreken 3€e Jaargang Stëo. 10816 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. MAANDAG Z SEPTEMBER 18!8 HAARLEM S DAGBLAD Tot dejriaatsixig van advertentiën ea reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad uitsluitend gemad'Vxtd het Algemeen Binnen- ca Buiienlaodscfc Advertentie-Bureau D. Y, ALTA, Wamoesstraat 76-78, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en do dorpen in den omtrek waar een Agent ge- II ADVEEÏEMTIER: Van 1—5 regels 11.—; Iedere regel meer 20 Cte. Keelamee AO CU. per regel. Tijdelijk vestigd is (kom der gemec-Dle) 1 1.95. Franco per post door Nederland 1 2.80. Afzonderlijke nummers 1 0.15. I oorlog stceslag 20 piocent. Bij abonnement aonnenlijk rabat. lienEtuivere-advertentién Tan Vraag eu A8tb«<L Geillwatr Zondagsblad, voor Haarlem i ö.ML*. Geïlluslr. Zondagsblad voor de omcirekeii en Sranco per van 1—5 regels 50 Cis. per plaatsing, elke regel meer 12'/- Cte. a contant. Euiten bet Arro»duB«r.tEtdubbele prija post I 0.59. Advertectiên Luiten bet Arrondissement 25 ct*. per regel. Reclames 10 cte. per regel. Uitgave der K. V. Lourens dooier, Dlreotcur J. C. PKERKBCCfó, TcleRcn SCBE Directie en AdnilniEtrotceCrcete h'cuteireU 68. Teleloenn. ócr Eedsetie «CC en der AdwiniaLratte 784 DIT NUMMER BESTAAT UIT ZES ÏU.AUZIJDEN. EERSTE BLAD. Reperings-Yisel Dinsdag 3 September verkrijg baar van 10 uur v.m.totl uur a.m. per persoon een pond visoh op vertoon van VISCHKAART N«. 20401—20900 ia dc Qerocestelljke Vischhal No. 20901—21400, In 't Pand Da Directeur van bat Levensmiddelen bureau P. DB J0N05 De Directeur van het Gemeentelijk Levensmiddelenbure&u te Haarlem brengt ter kennis, dat met ingang van 3 September 1918, verkrijg baar wordt gesteld op Bon Wo. 2 (Swae) dor Aardappelkaart 2 K.G. Aardappelen tegen deH prijs vau 9 cent per K.O. ka September Is Bon No. 1 van bovengenoemde kaart niet ecer geldig. De Directeur vooraoejnd, F. DE JONQE. De Gemeentebesturen vau Haar lem, Bennebroelc, Heemstede en Schoten brengen ter kennis, dat dooi den Minister van L., N. en H. voor de volgende artikelen verbodsbepa lingen zijn vastgesteld: OUD ROOD KOPEH, OUD BRONS, OUD GEEL KOPER, AARDAPPE LEN, VERSCHILLENDE CHEMICA LIËN. BAKSTEEN en KALKZAND- STEEN, BEENDEREN, BEENDER MEEL, CACAOBOTER, CALCIUM CAlïBID, CEMENT, DRUKLETTERS LETTERWIT en LETTER METAAL (zoowel oud als nieuw), IIOLWIT, TABEL- EN TEKSTWIT, LIJNEN, INTERLlNIêN, REGLETTEN, STY- PEN, STYPE SPECIE, (zoowel oud als nieuw), OUDE GALVANOS, GAS- OLIE, HARDSTEEN, LOMPEN, NIEUW LOOD, OUD LOOD, MANU FACTUREN, BENZINE, MOTOR BRANDSTOF, GERST, PARAFFI NE, CERESINE, CANDALLILA- WAS- EN CARiN A11 BA W AS A F VAL, FIBER WAS, JAPANWASi Zl iVEKK GELE BIJENWAS, KUNSTRAAT, RL WE WAS, WITTE WAS, MON- T AANWAS, OZOREK1T, NEDER- LANDSCHE BRONZEN- OF NIKKE LEN PASMUNT, PETROLEUM. PYRIET, ZWAVELHOUDENDE IJZERAARDE (gasaarde), ZWAVEL HOUDENDE ERTSEN, SMEER OLIE, STEENKOLENTEER, TEER- OLlêN, CARBOLINEUM, NAPH- TALINE, TERPENTIJN, TIN, VISCHLEVER, HARINGVET, TRAAN, TURFSTROOISEL, TURF- MUL, VLAKGLAS, WOL, WOLAF- VALLEN, MATERIALEN IN IJZER EN STAAL, HARDE ZEEP, ZEEP POEDER, BLOKZINK EN ZWAVEL. Nadere bijzonderheden betreffende deze artikelen liggen aan de Levens- middelenbureaux der Gemeenten Toornoemd voor eenr ieder ter inzage. De aandacht van belangheb benden wordt er op geveatigd, dat olie foeslagboas voor schoenen/ uftot'lïiK 1 Ootober 1918 bij den winkelier moeten zijn ingewisseld na dien datum zijn zij ongeldig Na 1 October 1918 zullen géén toeslagbons voor echoenen, noch zegels voor eajet meer worden uit gereikt. HET STEUNCOMITÉ maar in deze dagen klinkt deze be tuiging van een zingende ménschen- menigte wat vreemd. Is er geen dichter in ons midden, die, den ouden tekst in haar histori sche waarde latende, een nieuwen voor ons schrijft? De gebeurtenissen van 'de laatste jaren moeten hem toch, ineenen wij, wel kunnen inspi- reeren. Kodibu, den heer Frowein, gegaan. Toen Leeft deze gezegd: „ik verhoog Velsen niet". :,Ik vrees, dat Vel- sen wel over zijn rantsoen zal gaan", antwoordde dc wethouder.. „Dat kan niet", zei de heer Frowein, „staak dan do levering maar". De grief van den heer Frowein was, dat Velsen ex- met zijn gas muar op los leefde. .Maar als Velsen er nu toch over heen komt", hield wethouder Bo- mans aan, „wat moeten we dan Vleesehdistributi8 HAARLEM Verkrijgbaar op Dinsdag 3 Sep tember dos namiddags van 2—4 uur bijSCHORNAGEL, Burgwal 68, 2 ons verseh piardsnvleescli op bon No. 21, letter L. HEEMSTEDE. De Directeur maakt bekend, dat de Peulvruchten- en Aardappelen- kaarten worden verstrekt tegen 1 cents per stuk (ia 2 cents per per soon) en verzoekt den ingezetenen bij het afhalen gepast geld mede te brengen. jjjoun odu, \Yliïut.11 uou D« Gasquaestie Waarlam--E,° «f»™»"'.. -ff* ut I moe' Haarlem zelf weten Ik zie VOiSttSS. I waarschuwde Mr. Bomaus, „daar Eeuige dagen geleden heb ik wet-nog een quaestie van komen", houder Landeweerd van Velsen ge- Toen "op 12 Maart inderdaad het sproken. Man van weinig woorden, rantsoen door Velsen was overschrc- ietwat strak, maar die een sympa- den, dacht het blijkbaar, er gebeurt Het gesprek j toch niets. Na de afsnijding volgde i de heer een telegrammenwisseling, met het thieken indruk maakt-. liep over de gasquaestie en Landeweerd vertelde, dat Mr. An- I bekende resultaat- Mr. Bomans heeft dreae de positie van de gemeente Vel- j met wethouder Landeweerd en den sen in de bekende quaestie heel sterk I directeur der Yclsensche distributie acht, maar niet verheeld heeft, dat de I toen een bespreking gehad over den uitslag van een proces altijd onzeker prijs van 18 cents, waarna de heer is en dat het heter is, om het daartoe Landeweerd ten slotte erkende, dat Aienili DINSDAG 3 SEPTEMBER. Schouwburg Jansweg: Solser en Hesse: Trees. Groote Kerk, 2—3 uur: Orgelbespe ling. Hotel Den Hout: Avondconcert. Schouwburg De Kroon, Groote Markt, Blosc. voorstelling. Apollo-Theater, Barteljorlsstraat: Blosc. voorstelling. Cinema-Palace: GrooU Houtstraat* Blosc, voorstelling. Kleine Vereeniging, Kleine Hout straat: Biosc. voorstelling. Twee opmerkingen over den Koninginnedag De viering van den Koninginnedag geef: aanleiding tot twee opmer kingen. De Noord-Zuidhollandsche tram had vlaggetjes aan den beugel, niet, zooals verwacht kon worden, in de vaderlandsche driekleur of oranje, maai- een reclame-vlaggetje in rood en wit van een beleende firma hier. Veler: hebben zich, de koopmanschap van deze firma erkennende, afge vraagd of de tramdirectie niet beter zou hebben gedaan met deze reclame althans niet op den Koninginnedag te beginnen. Op dien dag past een andere vlag. In bet kerkconcert op Zaterdagmid dag nam het bestuur van de vereeni ging Koninginnedag een proef, die wonderwel geslaagd Is. De toehoor ders waren, namelijk uitgenoodigd om het Wilhelmus aan 't slot vau de uitvoering mee te zingen en dat heb ben zij, als één man, gedaan. Het was een treffend oogenblik. Jammer, dat in den tekst stond: „ben lek van Duytscheu bloet", want het moet van „Dietachen" zijn. En jam mer ook, dat wij nog altijd niet een algemeen gezongen modernen tekst bezitten. Toen Marnix het lied dicht te, was het voortreffelijk van pas, dat hij Prins Willem I liet zeggen: Den Koning van Hispaniën, Heb ik altijd gheëerl, niet te laten komen als Velsen zelf een gunst verlangt. Waarom het eene §n het andere door Haarlem vermengd is, begreep de wethouder evenwel niet. „Het ge meentebestuur van Velsen", zoo zei hij, „is een proces aangedaan over een levering door een solvabele firma, maar dat weerhoudt de gemeente niet, om verder zaken met haar te doen". Blijkbaar ziet de wethouder dus een proces eenig en alleen als een uit spraak van derden In een geschil, dat anders niet voor oploasiDg vatbaar is. Naar mijne opvatting een zeer ge zond inzicht. Er is in de quaestie nog een ander punt, waarop de heer Landeweerd bijzonderen nadruk legde. Het ge meentebestuur van Velsen is name lijk van oordeel, dat de berekening van haar winterrantaoen niet juist is, dat aan de gemeente ongeveer 50.000 M3. méér toekwam, dus juist ongeveer de hoeveelheid, waarmee het rantsoen overschreden is. Daar over is herhaaldelijk aan het Rij ka- kolenbureau geschreven, maar ant woord is nooit ontvangen. Aan Haarlem is arbitrage voorge steld, bijvoorbeeld door den Minister, maar die is door Haarlem afgewezen. Geeft Haarlem op het nu hangende verzoek een welwillend antwoord, dan zal dit den Raad van Velsen zeker aang: amer stemmen. Blijkbaar wil de de. wethouder hiermee zeggen, dat Velsen dan van een proces wel zou afzien. Overigens verborg hij niet, dat de moeilijKüeid herhaald 6taat te wor den, waarop ook Mr. Bomans in laatste Raadsvergadering van Haar- lem zinspeelde. Inderdaad komt Vel- j sen over het afgeloopen halfjaar, dut j 1 October eindigt, met zijn rantsoen weer niet toe. liet. zou niet aange- naam wezen, zei de wethouder, als het meer benoodigde dan weer met 18 cents berekend werd. Het beste zou I zijn, zoo oordeelde hij, dat Haarlem j alsnog tot arbitrage bereid gevon- I den Werd. Zied aai* in korte woorden het stand punt van Velsen. I Daarna heb tk een onderhoud ge had met Mr. Bomans, die mij mede deelde, «lat van 1 Februari af Velsen telkens bij het Kodibu om verhoogiiig van rantsoen heeft gerequestreerd. De directeur van de Velsensche gas levering verwachtte daar succes van, maar toen er verder niets van werd vernomen is de directeur van de Haar- lemsche gasfabriek naar 't Kodibu ge gaan.- Daar wist men nog niet, boe het gaan zou en vroeg: „heeft Haar lem legen verhooging van bet rant soen voor- Velsen?" „Neen", zei de directeur, „wanneer Haarlem er maar meer kolen voor krijgt". Ja, dan was het Kodibu er tegen. Begin Maart is toen wethouder Bo mans zelf naar den directeur van het hij in de plaats van dén heer Bomans niet anders handelen zou. Maar uit drukkelijk heeft Mr. Bomans tot de Velsensche heeren gezegd: „wanneer het Kodibu meer kolen over het afge loopen. tijdperk voor Velsen mocht toestaan, dan krijgi Velsen het ver schil in het betaalde bedrag terug". Ik vroeg den wethouder: „wat zal er gebeuren, als Velsen voor het loo- pende tijdvak de toegestane hoeveel heid wéér overschrijdt? - „Dan zal dezelfde maatregel weer genomen moeten worden. Sommige nienschen te Velsen schijnen te den ken, dat er bij Haarlem een neiging is om te plagen, maar daar ls geen sprake van .Wij vinden het voor Vel sen heel gelukkig, dat het brongas vond. Ik hoop, dat het veel zal we zen. De ranlsoeneering door Velsen van zijn burgerij is nu ook beter ge regeld en ik vind ook wel, dat het rantsoen door Kodibu, aan Velsen toegestaan, wat laag is. Maai- wij moeten ons daaraan houden en het gaat niet aan, dat Velsen maar tot den contractprijs overschrijden kan en zoodoende de «enige"niet geronk soeneerde gemeente in Nederland zou wezen". Tot zoover de mededeelïngen van Mr. Romans. Opnieuw kreeg ik den indruk, dat hij voor zich wel geneigd ie aan Velsen de ontheffing te verleu nen, die deze gemeente noodig heeft om haar brongas te explGiteorcn en om van Haarlem gas te ontvangen, direct door een aftakking te Sant poort. Wat is er tegen, zou men om dat dan toe te staan, z voorwaarde betreffende achterwege blijven van een proces'? Haarlem moet zich hier gedragen „en grand seigneur". Komt er toch een proces, dan is 't vroeg genoeg voor verweer. Maar Velsen, denk ik, zal wel wijzer wezen, na 't advies van Mr. Andreae. En wethouder Landeweerd stelt zich voor, nog lang zaken met Haarlem te doen. „Velsen denkt er niet over', heeft hij mij gezegd, „onder deze omstandigheden het contract op te zeggen". J. C. P. Stadsnieuws TtfdSrjgxesS tisari«(K*8 Dagblad. Van heden af zijn in onze Tijding zaal de volgende foto's tentoonge steld: Jaarvergadering van de Nat. Christen-Geheel- Onthouders-Vereeui- ging. Harddraverij op Bet Noor der-Sportterrein te Groningen. Congres van het Indonesisch Ver bond van Studeerenden to Wagenin- gen. Portret van den heer F. P. Ravenswaay, chef van het station Noord der H. IJ. S. M. te Enschedé, die zijn 40-jarig ambtsjubileum ge vierd hoeft De Fransche pant serkruiser „Du petit Thonard", den 7en Augustus door een Duitsche duik boot tot zinken gebracht. Portret van Theodoor von Lisogouh, minister president van de Oekrajirte. De Leipziger Messe. KI eed in gten toon stelling op de „Messe" te Breslau. In een Duitsche vJiogtuigenfa- briek. SOC. „TROU MOET BLYCKEN Concert op Dinsdag 3 September, des avonds 8 1/4 uur, te geven door het muziekkorps „Harmonie-Crescen do", directeur: H. W. Hofmeester. Programma: 1. „Vieux Camarades", marche, Teike. r. „Charles Quint", ouverture, Launay. 3. „Au Golfe de Naples", valse, Guardia. 4. „Si p'étais fantaisie, Adam. 5. Veteranen- marsch, Wittmann; 6. Schmeichel- k&tzechen, EiJenberg. 7. Parfum d'éveutail, Ghika. 8. Die Kaiserpara- de, Eilenberg. KAMER VAN KOOPHANDEL EN FABRIEKEN TE HAARLEM. Openbare vergadering op Woens dag 4 Sopt. 1918, des namiddags om acht uur op het Stadhuis. Agenda: lo. Ingekomen stukken en mededee lïngen. 2. Bespreking Telefoonklachten. 8o. Rondvraag. 4o. Besloten vergadering. D1STRIBUT1E-POLITIE. Door de distributiepolitie is proces-verbaal opgemaakt tegen C. J. B., bedrijfslei der bij de Brood- en Banketbakkerij H. J. Carels, Zijlstraat, terzake het verwerken van margarine in de ban ketbakkerij en het koopen van 110 margarinekaarten voor f 12.50 per stuk, alzoo: het opzettelijk beletten, belemmeren en verijdelen van maat regelen, door den Minister van Land bouw in het belang van de distribu tie van goederen genomen. Voor 380 bons is door het personeel dezer zaak bij verschillende winke liers alhier 95 K.G. margarine ge kocht, welke margarine reeds in de banketbakkerij is verwerkt. AANGEHOUDEN. Door sen agent van politie is aangehouden J. K., bakkersknecht, Zuid Polderstraat, wegens het zonder consent vervoeren van een vaatje met 70 pond bedorven boter, dat hij voor zijn patroon moest bezorgen bij den bakker D. in de A. L. Dyserinckstraat Aangehouden is A. J. B-, Zuider Bultcnspaarne, wegens strooperij van koolrapen ln een land aan den Schalk wijkerweg. Eveneens weiden aangehouden G. H., J. J. dc- K., W. Chr. v. W. en O. H. v. L., allen wonende Tulpen- straat, wegens het stroopen van pe ren uit een tuin aan den Twijnders- laan. (Zi« verrot* Stad stil ruw* naar. Si. heidssigareu voorioopig stop te zei ten. De onderhandelingen met d« N. U. M. duren evenwel nog voort. De eenheidssigaar is dus in ge vaar! Aardappelen. Binnenkort zullen de zandaaxdap- pelen verkrijgbaar zijn voor 5V6 cent per KG., en de kleiaardappelen voor CVii cent, wanneer er geen zandaard- appeleri te distribueeren zijn. Anders zal de prijs der kleiaardappelen 9Vj cent per KG. zijn. Het rijk betaal» dan weer toeslag. GriilsiitücMIapn '4 Treinenverkssr. zal naar de Telegraaf meldt eind Ociober opnieuw beperkt moe ten worden wegens den kolennood. De maximumsnelheid zal op 55 KM. per uur gesteld worden. Alleen op zeer koude dagen worden de treinen dezen winler verwarmd. Na Sep tember zullen do spoorwegtarieven evenwel met 25 verlaagd worden. Einheidssigaren. Er is ©en conflict gerezen tus- schen de N. U. M. en de sigarenex- Eorteurs. Deze laatsten mogen naar un zin te weinig eenheidssigaren uitvoeren om loonend voor het bin nenland te kunnen werken. De R.K. Zuidelijke bond van sigarenfabri kanten heeft besloten, aan zijn leden te adviseoren de fabricatie van een- VELSEN. Toen dezer dagen een onzer het genoegen had, den wethou der den heer Landeweerd te spreken, vroeg bij, of het Juist was, dat voor groote Inkomenshet percentage van plaatselijk inkomstenbelasting 17 I bedraagt Dit cijfer bleek niet juist te zijn, het is nu 10 k 12, maar zal het volgende Jaar wel wat hooger wezen. Scnoolvoeding. steuncomité, levena- middelenbedrijf, tractementsverhoo- Ringen en bijslagen hebben, zooals de heer Landeweerd deed opmerken, veel geld gekost Daarbij komt da». 1916 voor de visacherij gunetig is geweest, maar 1917 niet, terwijl juist om de goede resultaten over 1916 Velsen niet gedeeld heeft in de ooriogswiusthe- lasting! Wanneer eigenaars van groo te bezittingen er over denken om Vel sen te verlaten, dan ls dat waar schijnlijk niet zoozeer het gevolg van de hooge belastingen al-, wel van de verminderende landelijke rust In de polders van Spaarndam zullen indus trieterreinen worden aangelegd en waarschijnlijk wordt hier ook liet hoogovenhedrijf gevestigd. De wethouder uiaakte nog een op merking, waaruit, bleek, dat de grens- uitbreiding van Haarlem voor Velsen gunstig zou zijn, omdat wan ij eer de Heemsteedsche parken bij Haarlem worden gevoegd, de bemiddelde in woners van Velsen de gemeente ni6t kunnen verlaten, om zich in de buurt in eèn goedkoope gemeente te vestl- ZANDVOORT. Tempera tuur der zee Temperatuur der zee op heden: 60 gr. F. Afscheidsconcert. In „Monopole" werd Zaterdagavond het drukbezochte sfbcheirlseonccrt gege ven van Marcello Lanfredi's orekest Bij de nationale liederen, welke ge geven werden, was dc zaal veelkleu rig verlicht. Ook het Groot-Budhnis werd druk bezocht; soms was de zaal zoo vol, <iat verscheidenen zich met een staan plaats-behielpen. Bijzonder hartelijk- werd voor „Fennia", dat haar af scheidsconcert gaf, geapplaudisseerd. Ook werden veel bouquctlen gegeven. Een boei aangespoeld. Zaterdagmiddag werd door een der zwemmers voor het Kurhaus een boei naar strand gestuwd, die men aan vankelijk voor een aanspoelende zee- - mijn had aangezien. De zaak had veel bekijks. Jubileerenden. Willem Zwemmer en Keetje Weber herdach ten Zaterdag het tijdstip., waarop de eerste voor veertig Jaren als huis knecht in hotel Beau-SStc en de laat ste vijftien Jaren ais kamermeisje in hetzelfde hotel in dienst getreden was. Hun Jubileum ging geenszins ongemerkt voorbij. Van den hotelhou der. den heer H. A. Klein, ontvingen beiden een enveloppe met inhoud. IJMU1DEN. Het m ij n e n- gevaar. Zaterdag is door een tor pedoboot dicht onder onze kust na- bij Wijk aan Zee een mijn in den grond geschoten. Ees week ia firsbaaL LL Avond in de velden. Nu wou ik, dal ik dlfchter was, om *i een stemmingsbeeld te geven naar .waarheid. De diepe rust te doen voelen, die verkwikkend onze zielen vei-vult. Statig rijst de" oude toren uit het groen boven de slapende hofsteden. I)e rogge is gemaaid en staat in lange rijen te wachten op den boer, de haver geelt en golft in den wind en de boekweit staat in vollen bloei. I.Ae bijen haasten zuh naar huis. Achter ons de donkere dennebos- schen met dreigende, gapende ope ningen en de verre bel van een paard, dal langzaam met de schok- kar de laatste vracht rogge naar de schuur brengt. Een- reusachtig mierennest vraag' onze aandacht. Dan terug en eieren gekocht bij" een boer. Want onze gastheer kon daar niet voor zorgen. .14 cent per stuk en zooveel Je maar wilt. Welke Hollander zou niet In Brabant willen zijn, zoo hij dit hoort? Zonnig Brabant! Vol eieren m spek! Oude herinneringen. We waren op grenswacht en ik hat! de jongens pap laten bestellen bij een boer ln de buurt Die bracht ze dan kant en klaar. Wij hadden ze maar op te eten. Ik liet ze dan zelf een kleinigheid meebetalen. Dan •maakte de pap beter en werd mijn vrijgevigheid op hooger prija gesteld, t Was avond en Btikdonker, en Ik zat aan den overkant te boomen met den luitenant Daar werd op 't raam getikt en een stem waarschuwde: „Sergeant, de pap is klaar en of de luit ook een bordje wil". De luit be- dankie.en ik ging mee tastenr in H duister om niet ln de sloot te vallen. Boven den schoorsteen van onze ploggenwoning vreemde lichten, tel kens opflikkerend. Ut Informeer, wat dat is en krijg tot antwoord, dat het de pap is, die warm wordt gehou den. Vreemde pap! BiDnen verdrin gen zich allen om de kachel, die gloeiend staat Een pan staat er op te borrelen. Het deksel wordt opge licht en lk zie een eendeboutje prut telend Jn de boter. Meteen wordt mij op een schaaltje een spiegeleltje ge offreerd. „Jongens, wat is dat?" „Een wilde eend, sergeant" In grooten twijfel, maar met even grooten smaak heb lk meegegeten aan mijn pootje met een bordje pap toe. Maar later in een gemoedelijk oogenblik hoorde ik „de eend was niet wjld, sergeant, en Ik ben er voor In de 3 eek gevallen, om 'm te pak- liaast de vreemdsoortige kachel het ken. En die vreemde lichtjes, ser geant, dat waren.de veeren, die we hebben verbrand. Je kon nooit we- j ten. En was te niet jofem?" Onze gastheer had ons al gewaar schuwd, dat we 'n dorp niet terug zouden vinden als vroeger. De bij! was ook hier aan het werk geweest en nog gingen dagelijks waggonla- dingen raijnhout weg. Gelukkig, dat verderop de hos- sclien gespaard zijn. Die behooren aan den Staat en zijn qiooier dan ooit Ook de prachtige laan Chaam Baerle Nassau zal verdwijnen. Jam- merl Een troost is, dat heele stuk ken ontgonnen worden en Btraks weer voedsel zullen opleveren voor mensch en dier. Op een andere plaats is een steen oven verrezen. De leem, over welke we boven al hebben gesproken, wordt uit den grond gegraven, gevormd, gedroogd en gebakken. De steenen leveren voordeel op, terwijl de g^oud poreuzer wordt en ln waarde stijgt, omdat hij beter voor cultuur geschikt is. De waarde van den bouwgrond ln deze streken Is ook verbazend veel vooruitgegaan. Werd vroeger voor een H.A. f 300 betaald, nu wordt voor goeden grond f 1500 h f 2000 per H.A. gegeven. Hei spreekt vanzelf dat men in deze zandstreken overal gemengd bedrijf vindt en omdat do boer doorgaans geen jyeldep genoeg beeft en de mest onontbeerlijk is voor den grond, staan de meeste koeien het heele jaar door op stal. Eerst is zoo'n potstal een vrij diepe kuil, maar de koeien bouwen zich zelf in de hoogte. Heel smakelijk ziet 'li stal er dan ook niet uit even als sommige beesten, die aller lei vergroeiingen krijgen aan de pooten. Twee vooriurue factoren hebben de welvaart in deze 6treken verbazend doen toenemen, nl. de kunstmest en de coöperatieve zuivel fabrieken. De kunstmest verdubbelde de opbrengst van den bodem en maakte den boer minder alliankelijK van tien stalmest, de coöperatieve zui velfabrieken maakten den boer onaf hankelijk van de groote zuivelfahri- kanten, die zelf den prijs van de melk bepaalden soms 3J ct. den L. ©n schutrijk werden. Versteld staat men over de theore tische kennis van deze eeDzaine grens bewoners, die door het volgen van lundbouwcursussen moderne land bouwers zijn geworden. En werken doen ze in dezen oogsttijd zoolang het licht is, ijverig geholpen door de vrouwen', die helpen binden op 't veld of thuis de koeien melken Maar ook hier verandering en 't zal niet lang meer duren, of tie Brabantsche vrouw zal zich ook alleen kunnen wijden aan haar bezigheden ln "t gezin. Veel werk heeft zij aan de kamers nict- 't Meubilair is, allereenvoudigst, de vloer van steen en wordt opgedweild en met zsnd bestrooid. Schilderachtig Is de brcede schouw, w;. 't gezin eenvoudig maal gebruikt. Alle boeren mopperen over den maatregel van minister Posthuma. dat ze nl het graan moeten inleve ren. Maar of ze t gedaan hebben? Ik betwijfel het Naar de grens. Denk niet, dat we den electrischen draad gezien hebben. We hebben ons best gedaan bij de marechaussée om een pas te krijgen, maar tevergeefs. Daarom moesten we ons tevreden stellen met een bezoek aan een boer derij, waar vroeger onze piketwacht was. Wat een verschillende men- schenl Goeie en kwaaie. Over de jon gens van 't 21ste zijn de nienschen nog best te spreken. De Friezen staan in een slecht blaadje „kwaal volk, waar?" Van hier zien we over de wijde heidevelden eu denncbosschen de to rens van Belgisch© "dorpen, die echter achter den electrischen draad liggen, daar deze den zak niet v-olgt, ui aar recht door is pot rokken. De boeren in dit gebied hebben bet niet kwaad, wat de levensmiddelen betreftze mogen malen en bakken ou hebben eten genoeg. Do ,,Duts" houden hen zoet met de bedreiging ze achter den draad te zetten, in welk geval ze van hun landerijen zijn ge scheiden. Verkeer van Hollander» in dit gebièd wordt in buitengewone ge vallen toegeetaan. Zoo was onze gsst- vrouw op bezoek geweest bij 1 een broer, dien ze in 4 jaar niet had gezien. Niemand mag overigens zonder pas komen binnen een gebied van 1500 M. van de grens. Wie hier zonder verlof wordt aangetroffen, gaat onverbiddelijk de gevangenis in. De lezer begrijpt wel. aat dit gedaan is. om den sluikhandel tegen te gaan. Achter deze late zóne ligt. de z.g. 2de «öne, binnen welke vervoer van oen massa artikelen zonder vervoerbiljet verboden is. Commiezen ptrouiHee ren voortdurend om toezicht te hou den, zoomede de maréchaussee. Als wo stil zijn, hooren we ver weg 't kanoDgebrom van 't Vlaamacha fron:. 't Is nier zoo sterk a!e in onna wachtdagon. W© keoren België den rug toe met een weemoedig gevoel cn ©oil bede op de lippen, dat het lijden van dit arm© volk spoedig voorbij mog© zijn. Wij behoefden den straatweg niet te volgen om In de stad te korpen.Van vroeger kenden we een binnenpad door hei en bosch. Slingerpaadjes door de hei. waar de fiets r.iet in past. D© bloeiende veldje» dopheide doen den ken aan de bekend© prentbriefkaar ten. Zelfs dc schilderachtige berkjes ontbreken niet. Zoo gaat de tocht door tot we door de StaatsbosscLen komen, reusachtige bosschcn.' w»ar alles wijst op goed beheer. Zco gaat het met spoed naar de stad. waar we echrikke-n van eon rekening betreffende 3 spiegeleieren m®t oen snippertje ham. snel onr© toevlucht zoor en in ©en Mnketbak kerswinkel cn dan xtiakcu, dat we deze dar© stad weer gauw achter ons hebben.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1918 | | pagina 1