Haarlem's Dagblad | 1918 | 5 oktober 1918 | pagina 13

HAARLEM'S DAGBLAD

Van onzen reizenden Redacteur

biausiiisDws

Uitgaan.

Raèriek roor Vragen

Onze Laehltoek

Gemengd Nieuws

Haarlemmer Halletjes

ZATERDAG 5 OCTOBER 1918 VIERDE BLAD

Op „Valkenheide'1

op. dat deze jongens zulk een gunsti-
geu indruk maakten. Die indruk u
iuij den gokeelen middag bijgebleven,
werd nog versterkt op onzen rondgang
door de gebouwen. Nu hoeft men na
tuurlijk deze „Regeerings"- eu an-

Vóór liet administratiegebouw stond f 250.000 aan verwerkt worden. Het
een groep jongens geschaard. Een me-J bouwen van opvoedingsgestichten ia
neer had oen stapel schriften onder;een uitstekend middel tegen de toene-
den arm. Hij was de hoofdonderwijzer, j mende criminaliteit, aldus merkte Da.
dia aan de knapen de behaalde cijfersMeeuwenberg op. Hier worden de
medeaeeido en het viel mij al dadelijk jongens uit de vaak verkeerde sfeer
- der steden in de vrije natuur gebracht.
Maar, om de criminaliteit niet te
doen toenemen, zijn er andere dingen
noodig. De langdurige mobilisatie
draagt ook veel bij tot do verwildering
van de jeugd. In vee! gezinnen is het
dor soort kiudereu zich niet voor te de moeder, die voor alles zorgt. Vader
stellen als doortrapte boefjes, maaris de boeman, die, a!s hij thuiskomt»
als je van een opvoedingsgesticht 1 de jongens onder handen moet nemen.
hoort, krijg je toch een minder gunsU-iar i9 vader gemobiliseerd. d3u komt
ge gewaarwording, wanneer je aau dede boeman dus niet geregeld meer
bewoners denkt. j thuis en raken de geesten verwilderd, i

Dn nu heb 'k "bij m'n bezoek opDaarbij komt het in dezen tijd alge-
j.Valkenhoide'' in 't geheel geen boef-1 me0n zinkend peil van liet gevoel voor
josachlige jongens, zelfs goen deugnïe- waarheid en oprechtheid. I

ten of rekels ontmoet. Overal zag jo Als de Regeering meer opvoedings-1
vroolijke kinderen, wieu de blos der gestichten opricht, zal het daarmee
gezondheid op de wangen lag. Open- groote sommen besparen. Want, blij-!
hartig praatten ze en hadden voor ten V6n de kinderen rondloopen, dan ra-'
grapje een gvrilen lach. kon zjj van kwaad tot erger en gera- j

Os. Meeuwenberg heeft me in de di- ka., do gevangenis,
rectiekamer wat over het gesticht ver- De woningtoestanden moeten ver-
teld. „Vaikenheide' is nog van jou-|>etord worilen. 'k Was laatst, zei,
gen datum, een jaar of zes maar oud. Ds. M., in eeu Amsterdamsch
De Roomsen-Katholieken en de Ge re- 4 hoog, zoodat je niét

formeerden waren al voorgegaan eu 0eu3' de straat meer kon zien. Dan
ook de Nod. Herv. Kerk begreep, dat moet het familieleven wel heel bijzon
zij iets moest doen. Moe, ouidat de der zijn, wil men de kindereu thuis
ouders, wanneer de kinderen door de kunnen houden- Voorts zijn zeer nuttig
rechtbank ter beschikking der Re- rookverbod eu bioscoopverbod voor
gearing worden gesteld, het recht heb- kiudereu beneden ae 17 jaar. Want de
ben, do kinderen te doen plaat se urn vergrijpen der kinderen zijn voor het
eeu gesticht van hun eigen kerkelijke xneoreude&l diefstalletjes, om aan geld
richting. Do autoriteiten zijn zelfs ge- voor de bioscoop en voor sigaretten te
houden om te onderzoeken of or geen kouien. Doch deze maatregelen ziju
aanleiding is de kinderen te plaatsen nlet afd06nde, want ook oiu snoepgoed
in een gesticht van een bepaalde ker- l0 krijgen, stelen kinderen. Zin en ge-j
keiijke richting. moed behooron veranderd te worden j

De kindereu, die hier komen, zijn door wa Christel ij kon goeet, zeide
zg. voogdijkinderen, wanneer ue ou- f)a Meeuwenberg. Niet door preêken.
ders uit tie vooguij zijn ontzei, Re- ^vêl is er bier eiken morgen een half
go n.' ngskinderen, wanneer de recht- uur iaandacht". maar overigens hou-
uank ae kuiaeren wegens een vergrijp deu wij vau de daad. De kinderen
111 een opvoedmgsgosucut doet p.aat- w or Jeu hier dikwijls gauw ander* en
sen, maar ook wei kinderen, au. door dat Zoo schreef er een

vcreemgmgeu of parucuueren women Ze<r aau Willem, dat hij niet doet
uitbesteed, ornaat met, hen geeu hui» aJ# ~k want ik heb er groote spijt
te houden is, 01 omdat zij thuis van Maar soms lees jo ook in de
verwaanoosd worden. brieven van de jongens naar huis bit-j

In het gcscicut worden nu 94 kin- opmerkingen als deze„Dat ik
deren verpleegd. 5U zyn z.g. guiten- hier - 1S d(> gehuld van vader."
kiudereu. muien de directeur daartoe
aamelding vinat, worden n.t. de ge-
auentsiuiideren buiteu het goeUcht in
'gezinnen geplaatst. De bedoeling van
üo opvoeuing is, om de kiudereu te
leeréu op eigen beeuen te staan.

ouders zijn dikwijk nog
ramp voor de kiudereu, als ze al hier
zijn, voegdo de Directeur er aau toe.
Dat kan je merken 11a bezoekdag.
Dan zijn de kinderen dikwijls weer

v.n— -- jiee| anders, doordat vader of moe-

liet gcsticut is dus geen suaAou/ii.e, dor slecllt(.u raad geven met alleen,
meur integendeel worut er het systeem m|m[ hel ,3 ae Jüngeil Ul's UlJ

dn betrekkelijke vrijheid geuuiaigd de ouuers zjej aankomen, weer ge-
en nun bwn.Uett d»«rmee a»vM no- 6lechtt mllleu viul Umis op
gc-ijk at. nmagec-u. Door de steer vóelt inwerken. Veel last hebben

oc-r Christelijke beginselen wordt go- Wfc dut d0 ouders probeeren de
tracht invloed ten goeue op de karafc- m brengen van bel eens

ter vorming uit te oefenen. beroen

De jongens zijn verüeeid in 5 grw-de lêsut'tateó der opvoeding
pirn. Do logons van een groep voimenj b0tief^ we hei>ben z00wel teleur-
een club, die op eón zaal «iaapt, sa-3t(jllende als heerlijke gevallen, maar
men eet en samen^ontspanning geniet. kunne„ vve er nog niet over oor-

E,ko club aeeffc dCeieu, daar de süctuing nog maar

Er zijn b opv°^^e^be^bten^3 bea%aaX% Als vaikenheide
onderwijzers. Behalve lager onde d is kunnen We pas

wijs, inualings- en herhaunjponder- jaa jongens

wijs, volgen de jongens hier vakouder- °!~*d

wijs, dat in een d-jangen cursus gege- BW™ voorts nog ta spre_

^Natuurlijk kunnen de resultaten ken over het tegenwoordig veel voor
van dit vakonderwijs niet wedijveren«^ta^ stelsel vau zeitbestuur in
met die op de ambachtsscholen. Daar dergelijke gestichten, waarbij
komen, d<L vergelijkend examen, de jongens hun eigen president kiezen
beste leerlingen. Hier is dat heel wat en zelf voor orde en tucht in de
andera De jongens kiezen een yak, groep zorgeu.

dikwijls eigenlijk zonder dat ze we-j Merkwaardig is, dat zoon leider
ten wat ze willen eu veranderen dan dikwijls ile teugels te streng
weer binnenkort, als uit niet een houdt, zei Ds. Meeuwenberg.
beetje tegengegaan wordt. Maar toch Dat is wel begrijpelijk. Ik heb het
toonen do jongens wel veel lust tot zelf wel, dat uls een jongen ge-
den arbeid 1 s,raft moet worden en ik hem vraag:

Velen vragen om op de boerderij te „Wat zou je jezelf nu voor straf
mogen gaan werken. Het bevalt den opleggen?" dc jongen dikwijls zich-
meesten best. dat leven in de buiten-1 zelf zwaarder wil straffen, dan ik
lucht. Maar behave de boerderij en do het doe.

tuinderij zijn er ook de werkplaatsen: V\ e hebben na het gesprek m de
smederij, timmermanswerkplaats, Directeurskamer een lange wande-
kieermatoirij »n sen uiers werk pteate. ling over de terreinen gemaakt en
Eén jongen wordt opgeleid voor eieo- overal trof 'k dien opgewekten vroo-
tncien eu twee voor onderwijzer. lijken geest, dien je hier niet zou
Eigenlijk is de stichting nu nog maar verwachten. In de timmeriuanswerk-
half "af Wanneer de oorlog niet tus- plaats waren de jongens druk nan
«chenbéido "okomen was, zou het Op- den arbeid; in een andere zaai wa-
voedingsgostïcht wel ai geheel vol- ren de adsplrant-tiinnierlieden aau
tooid zijn. Nu moet er nog eenliet teekenen. De onderwijzer toonde

me verschillende toekeningen. die een
goeden dunk van het werk gaven. Ln
de kleermakerij zaten de jongens
parmantig met gekruiste beeneu op
de tafel. Een er van was aan het
knoopsgaten maken, wat hem nog
niet erg afging, omdat de knaap
er nog maar pas bij was.

De ueer Loosjes Jr. toonde me ook
de zaai voor godsdienstoefeningen.
Maar niet alleen gewijde dingen
krijgt deze zaal ie hooren. Daar neb
ben ook de vergaderingen plaats, oe
fent het ruuzieokorps en komt de
voetbalclub bijeen.

We noemen elkaar in de voetbal
club „meneer", zei de lieer Loosjes.
Dat vinden ze fyn! Aardig is, dat
■ie jongens bij hik spelen tegen an
dere clubs zulk fair spel spelen.

Aan sport doen ze veel hier. Zwem
men en schaatsenrijden in en op de
Leersumsche plassen en dan veel
wandelen, als om b uur het werk is
afgeloopen. Juist op die wandelingen
fcuiton tkonjon de jongens vertrou
welijk met je praten en leer je hen
goed kennen, zei de lieer
Loosjes. Ook op m'n kamer mo
gen ze om beurten komen praten, ik
heb veel voordeel er van, dat 'k bier
geen bepaalde functie heb, want nu
sta je niet boven een bepaalde groep
eu ik kau veel beter met hen in
persoonlijk contact komen.

Op de slaapzalen staan de eenvou
dige houten kribben. De jongens moe-
ten die zelf in orde houden. De be
ambte, die de leiding van de groep
heeft, heeft zijn kamer een eindje in
de slaapzaal uitgebouwd. Door de
ramen kan hij dus in de slaapzaal
zien en zoo alieriei vergrijpen tegen
de huisregels voorkomen.

De weiUplaatsen zijn in verschil-
lende gebouwen. De jonge schilders
hebben al heel wat kleurigs ge- 1
maakt. Aardig waren de nabootsin
gen van glas-in-iood, waarbij het
lood bestaat uit een verfstreep. Dat
deze imitatie het goed doet, zag 'k
in het kerkgebouwtjè. waar ze rui
ten op die wijze beschilderd hebben.
De jongens maken natuurlijk van al-
lerlei voor de stichting. Zij zijn de
repaifiiteurs meteen, zoodat er geen i
vreemd werkvolk behoeft te komen. 1

Ook in de eigen behoefte aan land-
en tuinbouwproducten kan ruim- j
schools voorzien worden. De rogge
moet nu ook aan de Kegeeriog gele
verd worden, maar vooi t overige 13
er zulk een overvloed van lanu- en
tuinbouwproducten, dat er nog heel
wat naar de mankt te Leersum of te
Amersfoort gaat. Zoo zag 'k een
prachtige dnnvenkas, waarvan al j
een groot deel van den inhoud ver
kocht was.

Voor 't overige komen de produc-
ten van boerderij en da tuinderij iu
de keurige keuken terecht, waar
een kok met eenige jongmaatjes
zorgt, dat de stevige voeding goed
beieid wordt

Het trof me overal, dat de jongens
zoo vriendschappelijk eu gul met
„meneor Loosjes" omgingen en
praatten,- Een hunner vroeg of hij
's avonds op de vergadering de Haar
lemmer meebracht met van Knol er
in. De heer Loosjes lichtte me toe,
dat „Haarlem's Dagblad" een gaar-
ne geziene gast op Vaikenheide is en
dat voofal he< feuilleton „De Rid- j
der Knol" er verslonden was.

De tijd voor m'n bezoek aan „Vai
kenheide" was snel verstreken. Wat
jammer was! Omdat iik in die uren,
dut ik er was een zonuigen indruk
heb gekregen van den heilzamen
arbeid, die er verricht wordt

lemache gemeente-ambtenaren ver
gaderde, waardoor de opkomst nfet
zoo groot waa als verwacht hut
mogen worden.

De heer Kleijnenberg, het woord
verkrijgende, begint met aan te too
nen dat voor de vakvereeniging
neutraliteit nummer één Is. Vakver-
eenigingen zyn strijdvereenigingen,
daarover zijn de voormannen op dit
gebied, van elke richting, het ««os.
Het doel dat men bereiken wil Is,
voor alle richtingen erkenning van
het ambt en een behoorlijke
looning daarvan. Om dat te berei
ken is ccn organisatie noodig. Uceil
vereenigingen van verschillende rich
tingen die elkander trachten v ie-
gen af te vangen, maar één organ:
satie waarin zoowel bouwkundigen
ais de werktuigkundigen plaats vi.
den. Nu meeneu rijks-technici heel
andere belangen te hebben dan in
gemeente-collega's en die weer and;
re dan technici in particulieren
dienst Dat mag niet langer zoo
zijn, willen zij zich nog niet meer
in liet gedrang brengen. dan ze
reeds zijn. Alleen door nauwe sa
menwerking is iets te bereiken.
Wat de opleidng betreft komen de
middelbare technici veel achter.
Voor den ambachtsman zijn goede
ambachtsscholen; ook het hooger
technisch onderwijs is goed. Voor
de middelbare technici is nog vrij
wel niets gedaan. De noodige kennis
moet meestal door dura privaatles
sen verkregen worden. Ook de
rechtspositie laat nog alles te wen-
schen over. Machtsontwikkeling be
rustend op recht kan hierin verbe
tering brengen en n u is het tijd
daarvoor te zorgen. Als straks de
wereldoorlog zal geëindigd zijn^
moeten de technici klaar zijn. Die-
zelfde oorlog iceit ons wat organi
satie vermag.

Om allen in één bond te organi-
seeren dient deze neutraal te zijn.
In het vak liggen de belangen, niet
daarbuiten. Daarom is de Bond van
Technici den aangewezen Bond voor
het organiseeren van technici. De
technici moeten begrijpen, dat hun
plaats niet is ln ambtcnarenver-
eenigingen, waarin zij dreigen on
der te gaan in ambtenarisme. Door
verkeerd organiseeren wordt zooveel
verspeeld.

Met een opwekking tot aanslui
ting eindigde spr. zijn met gloed
uitgesproken rede. waarvoor hij een
dankbaar applaus oogstte.

BOND VAN Ti.OJELNICL - Mm
schrijft ons. Ra afdccltog ILiur
leyi van den Bond vbn Technici ver
gaderde Donderdagavond in do
tuinzaal van „De Kroon". In z'n
openingswoord zei de voorzitter, de
heer \V.- Posthuma, dat door de
technici nog zoo weinig beseft
wordt dat vakorganisatie zoo
noodig is. Velen denken dat georga
niseerd zijn in een ambtenarenvei-*
eeniging wel voldoende is. De. laat
ste salarisactie voor gemeente-amb
tenaren heeft echter zoo heel anders
geleerd. Om het nut van vakorgani
satie aan te toonen va» de heer J.
M. Kleijnenberg, aigei 'eeu secreta
ris vau deu Bond van- Technici,
overgekomen om te spreken over
het onderwerp: „Waarom vereenigd
in den Bond van Technici?" De
voorzitter betreurde het dat juist °1>
denzelfden avond de Bond van Haar- l

TYPOGRAFEN. Woensdag heb
ben te Amsterdam de boekdrutkke-
rijenbonden vergaderd ter bciiande-
ling van een nieuwe aanvulling van
de collectieve arbeidsovereenkomst
19171919, teneinde wederom tege
moet te komen aan de nooden van de
arbeiders in de lypogi/afie in dezen
tijd. Als rapporteur trad op de ver
trouwensman oir. J. A. Veraart-
Er ontsponnen zich belangrijke dis
cussies, waarbij naar voren kwam
een voorstel der districten Den Haag
on Leiden tot het geven van bijzon-
deren bijslag aan gehuwden en voor
kinderen.

Dit voorstel werd na krachtige be
strijding, zoowel van de zijde van
den rapporteur als van veie leden,
met groote meerderheid verworpen.
Hel werd vooral bestreden, omdat
daardoor, naar men meende, een ver
keerde loonpositie in de boukdrukke-
rijenbondeii ingang zou vinden, de
gehuwde arbeiders met veel kinde
ren vooral de schade zouden onder
vinden bij wisseling op de arbeids
markt, en de arbeidersoiganiialies
van alle richtingen zich tegen zulk
een oplossing hadden venklaard.

Met groote meerderheid van stem
men werd ten slotte het voorstel van
het algemeen hoofdbestuur aangeno
men, waarbij o.m. werd bepaald, dat
de arbeiders der eerste loonklasse
een crisisbijslag per week van drie
gulden vijftig cent, de arbeiders der
tweede loonklasse een cnsisbyslag
per week van twee gulden cn de leer
lingen een crisisbijslag van een gul
den, met ingang van 7 dezer, zullen
ontvangen.

ue behandeling van het voorstel
tot instelling van een crisisbijslag-
commissie werd tot de gewone verga
dering van 27 November a.s. uitge
steld.

UITGAAN. Alen schrijft ons:
A.s. Maandag 7 en Dinsdag 8 Octo
ber, zullen door de N.V. looneelver-
eeniging, onder leiding van lleijer-
nutns, Muach en Van der Horst in
den Stadsschouwburg de eerste op
voeringen te dezer slede gegeven
worden van „Dageraad", Verbeel
dingsspel in 4 bedrijven van Her
man Heijetmans, waarin de hoofd
rollen worden vervuld door de da
mes: Greta Lobo-Braakensiek, An
nie Jurgt-ns, Hesje Hjiken en de hee-
reu: Jan Musch, D. J. Lobo, Henri
van Ees, D. v Oliefen Sr., J. Jur-
gens, Jaap v. d. Poll, E. Timrott,
Paul Korsten, Ch. Specht, J. Kaart
Sr. e-a.

In het geheel werken in deze voor
etellingen mede 60 dames en heeren.
De regie is in handen van den au
teur.

GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bij; A. Elmans,
Emmakade 15, horloge; M. Bounjan,
Gortesteeg 16, étui uiet schrijfbehoef
ten; A. Rusbach, Kennemer&traut 28
rood, sleutel; H. Ilartog, Verwulft 8,
eenig geld; W. v. Eikhof, Groot
Heiligland 35, rijwielbei en een ket
ting; P. Broers, Gasthuislaan 158,
jas.

VRAAG: Ik wensch ter audiëntie
te gaan bij den Munster van Land
bouw. Wanneer verleent de Minister
audiëntie. ANTWOORD: Woensdags
te 2 uur houdt de Minister van
Landbouw audiëntie.

VRAAG: Krijgen we voor de maand
October minder gas dan in Septem
ber? ANTWOORD: Ja, zie de courant
van Zaterdag l.L

VRAAG: Waar en hoe moet ik mij
vervoegen tot het 111 aanmerking ko
men van eeu noodwoning der ge
meente? ANTWOORD: Raadhuis, afd.
Openbare Werken.

VRAAG: Als men kamers huurt
j van 1 April1 October, wanucer moet
j men dan vertrekken: 80 September
of 1 October voor 12 uur? ANT-
WOORD: 89 September 's avonds.

j VRAAG: Waar kan ik in eéu of
1 meer vereenigingen, waaraan een
ziekenkas is opgenomen worden,
wanneer bij zieate mijn ziekengeld
per week wordt uitbetaald? Hoe zijn
de namen en waar de woonplaatsen
hier in Haarlem? ANTWOORD. In
welk vak 13 u werkzaam^

VRAAG: Hoe kan ik tomuieu het
best bewaren of inmaken? ANT-
UuORu. tomaten kunt u inmaken
door ze laag om laag met zout »n een
Keulschen pot te ieggen en er zooveel
water op te gieten, dat ze juist be
dekt zijn.

VRAAG: Waar moet ik my vervoe
gen oni mij ta obonn&er&n op het
Kort Verslag van de 'lweede Kamer
der Stalen-oen er aalBedraagt de
prijs f 1.per jaar? ANTWOORD:
1.andsdrukkerij. Den Haag.

VRAAG: Hoe kau men bloedvlek
ken uit witte zijde krijgen? ANT
WOORD: Eerst met meekwater en
daarna met zuringzout behandelen.
Veiliger is het, 't naar een chemi
sche wasscherij te zenden.

VRAAG: Ik heb een nieuwe zijden
blouse van goede kwaliteit laten uit-
stoomeo. Nu <kryg ik hem thuis met
dwarse scheuren er 111. Kan ik hier
voor schadevergoeding eischen? ANT
WOORD. Als die scheuren te wijten
zijn aan onoordeelkundig uitsloomen
kan u den uitstoomer aansprakelijk
stellen voor de schade.

VRAAG: Mijn vrouw is op Zand-
voort gehuurd als dienstbode voor
de zomermaanden van 14 Juli i.l.
tot «n met eind of 28 SepL 11 SepL is
mijn vrouw ziek thuis gekomen; na
8 dagen moest ze opgenomen worden
in het Maria-Gesücht, ziekenhuis.
Wie is thans verplicht die kosten te
dragen. ANTWOORD: Degene bij
bij wie zij in betrekking was; althans
gedurende eenigen tijd.

VRAAGJ Mag een dienstbode, die

per jaar gehuurd is, en na een ver
blijf van 2V4 maand haar betrekking
opzegt inet 6 weken haar godspen
ning behouden? 1 Juni is zij in dienst

Ik moet zeggen: die pudding ls
heerlijk, zei meneer Muller tot de
gastvrouw, bij een diner.

Hoe kon je nu zeggen, dat die
pudding heerlijk was? zei zijn vrouw,
toen zij 's avonds naar huis gingen.

Ik heb het ook niet gezegd,
lk zei alleen, dat ik het moest
zeggen!

zegd tegen November. Wanneer kan
ik nu vertrekken, den lsten of den
8den? ANTWOORD: Op 1 November.

VRAAG: Mijn zuster kwam in
betrekking op voorwaarde, dat zij
met een 2e-meisje zou dienen. Nu
zegt mevrouw half September hot
2e-meisje den dienst op, met de be
doeling, dat mijn zuster daar alléén
zal blijven. Mijn zuster kan dat om
verschillende redenen niet doen en
zag zich dus genoodzaakt ook baar
dienst op te zeggen. Kan mevrouw
nu den godspenning inhouden?
ANTWOORD: Dat hangt er van af,
hoe lang uw zuster in betrekking
is geweest. De dienstbetrekking
moet langer dan drie maanden ge
duurd hebben, wil uw zuster den
godspenning mogen behouden.

VRAAG: Wanneer een meisje
voor den geheelen dag, met inbe
grip van vollen kost, in betrekking
is, en de familie de stad uitgaat,
1. heeft dan het meisje ook recht
op kostgeld? Z^Hoeveel wordt hier
voor per dag of per week gerekend?
ANTWOORD: 1. In de wet is om
trent kostgeld niets bepaald, echter
is het gewoonte in uw geval kostgeld
te geven.

2. Onderling te regelen; tegen
woordig meest f 5 f 6 per week,
doch dit hangt van allerlei omstan
digheden af.

VRAAG: Heeft een mevrouw, di*
op reis gaat en zoodoende hare
dienstbode drie weken vacantia
geeft, liet recht maar ö0 cent per
dog vergoeding daarvoor tv geven
eu is de dienstbode verplicht het
natuurlijk veel te lage kostgeld bij
te passen? ANTWOORD: Omtrent
kostgeld is niets wettelijk geregeld.
Onderling wordt een bedrag be
paald, dat natuurlijk in dezen tijd
hooger is dan in gewone omstandig
heden. Ziet u het met mevrouw te
overleggen

VRAAG: Ik ben in betrekking
als juffrouw voor de huishouding
en voor gezelschap; nu heeft me
vrouw achler mijn rug om een an-
idere juffrouw gehuurd. Wanneet
kan ik nu vertrekken? Ik ontvang
mijn geld per drie maanden. Heb
ik nog recht op schadevergoeding,
als ik binnen de 3 maanden weg
moet? ANTWOORD: Als mevrouw
u niet later dan half September heeft
opgezegd togen November, heeft u
geen recht op schadevergoeding. Is
u uwe betrekking opgezegd zonder
inachtneming van den opzeggings
termijn ,dan heeft u recht op zes we-
ken salaris behalve het verschenen
i loon op den dag van uw vertrek.
VRAAG: Heeft eene dienstbode
die met 1 Augustus den dienst opge-
zegd worlt tegen November, recht
op de najaarsfooi, wanneer ze dien
i dienst op verzoek en dus met toe-

1 stemming van mevrouw half Sep
tember verlaat? ANTWOORD: Als
mevrouw haar heeft opgezegd, kan
j zij de najaarsfooi behouden of
I dient die te ontvangen.

VRAAG. Ik dien voor dag en
nacht en krijg mijn geld per week.
i 21 September heb ik opgezegd om
5 October te vertrekken. Mag ik
mijn najanrsgeld behouden? ANT
WOORD: Neen.

gekomen. ANTWOORD: Zij" mag den KINDERVERLAMMING Ia het
KodsnenninK niet behouden. I P-nus,sch6 sta^e M»becke heeft

godspenning niet behouden.

nieuwe ziekte haar intrede eodaan.

VRAAG: Met 1 Augustus ben ik in Er zijn n.l. verschillende gevallen v
betrekking gekomen voor dag en kinderverlamming voorgekomen, waar.
nacht Ik heb mijn betrekking opge- van enkele met doodenjkeu af.oop.

EEN ZAT Ei» DAG AYONDP.'Haal J E

Vorschillotide menschen zijn met de
nieuwe kiosken in onze stad niet in
genomen. Ze vindon die leelijk, te
vierkant, te plat cn te laag, de groe
ne verf waarmee de huisjes geschil
derd zijn te groen en do roode verf te
rood. 't Spijt me wel, maar ik kan
niet meemopperen. Monumentaal zijn
zulke dingies eenmaal nooit; maar 1.»
gebouwtje is ten minste oprecht, pro
beert niet een miniatuur te wezen
van oen mooi groot gebouw (wat al
tijd mislukt) en de lijnen komen over
een met die van couranten en boeken,
welke er in verkocht worden. Nu de
huisjes in gebruik genomen zijn,
staat de bontheid van het geheel wei
goed in het stadsbeeld.

Maar of ze aan een „tang gevoelde
behoefte voldoen?" Daar zou ik geen
ja op durven zeggen, al was er een
heele bibliotheek inee te verdienen.
Hoeveel moeten wij, arme Haarlem
mers, wel lezen om al die winkeltjes
aun den gang te houden? Stel, lk
koop zoo'n boekje op 't Stationsplein,
groot minstens honderd bladzijden.
Al lezend wandel ik verder, waarbij
ik, om mijn goeden wil te toonen,
100 snel mogelijk lees en zoo traag
mogelijk loop. Zoodoende heb ik aan
de Parklaau gekomen, laat ons zeg
gen twintig bladzijden niet gelezen,
maar verslonden. Maar daar aan de
Parklaan staat een iweede kiosk, die
óók graag wil, dat je er een boekje
koopt. Dus heb ik er twee, wandel,
steeds lezende verder, totdat ik ein
delijk op de Groote Markt arriveer.
Daar staat No. 3. Verlangend Ijijki
de juffrouw naar koopers uit. Dus
koop ik een derdo boekje, het dun
ste dat er te krijgen is en zet mifn

wandeling voort, steeds lezende, zoo
dat ik op dit drukke puut uenmaai
in levensgevaar verkeer; de twee an
dere boekjes klem ik krampachtig
onder den arm. Ongeveer op bladzijde
60 (altijd nog van 't eerste boekje) ge
komen, arriveer ik aan 't Verwulft,
waar ook weer zoo'n verlokkend huis
je staat; bij de Tempeliersstraat vino
ik het zesde, aan den Wagenweg hel
zevende, aan den Dreef het achtste
en op de Turfmarkt het negende,
zoodat ik, thuis komende, bezwijk
onder de lectuur en een gulden of
zes zeven armer geworden ben, ter
wijl ik het eerste boekje nog niet eens
uitgelezen heb.

Als ik daar een gewoonte van ma
ken moet, om telkens bij 't passeeren
van zoo'n kioskje een boekje te kno
pen, dan komt het loopen op straat
me te duur uit en blijf ik voor de goed
koopte. liever thuis. Daarbij is vrij
wel alles, wat er voor de ramen lie-
uitspanningslee tuur en daar ik me
in dezen crisistijd niet zoo bijzonder
behoef in te spannen, kan ik ook met
matige uitspanning toe.

Als het nog winkeltjes waren van
spekpannekoeken. lekker dik en vet,
mei een knappend randje, of van
smeeïge worst, of van vet gesmeerde
boterhammen met ham (ha!) dan zou
den ze zeker in de straks genoemde
algèmeene behoefte voorzien. Nu 't
boeken zijn, denk ik maar zoo: 't z a 1
wel luwen!

De wereld is rijk aan misverstan
den. Omdat wij het in Haarlem nog
nooit tot een openbare leeszaal heb
ben kunnen brengen en de particulie
re gewoonlijk na een armelijk be
staan bezweek, denkt.de maatschap
pij die deze kiosken exploiteert, 111 is
schien, dat onze leeslust zoo verba
zend groot is! Misverstand. Evengoed
als dc handelaar in goud, die op

straat twee menschen hoorde spre
ken over iet», waar veel goud aan
zat. „Achttien gulden vijftig voor éen
uentje!" riep hij, op hen toeschie
tende. Maar dat was dc bedoeling
niet. De een had tot den ander ge
zegd: „dé morgenstond heeft goud in
den mond". E11 verkoop dat goud
eens, als je kunt!

k Heb in ecu van de groote bladen
een advertentie gêvonucu van eeu
Amsterdammer, ure benefit, dal het
hem cn zijn launlid een benoefle is,
dank te zeggen voor het vertrouwen
en de welwuienuueid, ondervonden
gedurende de 30 Jaar, die zij daar
ter slede doorbrachten. Daar üy het
op Imogen prijs zou stellen vau allen
paisooiiiijk atscheid te nemen, waar
toe hein heluas de tijd ontbreekt,
medt hij daartoe de gelegenheid op
Zaterdag 5 October, des avonds tus-
scnen 9 en 11 uur, straat 2.

Amsterdam heelt geloot ik ouge-
veer iwU.UOO zielen, ltcken daar al
5U.U00 zuigelingen eu kleine kinderen,
die 's avonds ie 9 uur ul naar ben
zyn. Dlyit zesmaal Uondcrdduizeud.
Waarschijnlijk zyn er eenigen ver-
hmüeid door audere bczigneueu, om
aau de vriendelijke uiuioodiging van
den stiller der advertentie te vol
doen, zeg ötw.oüö, dan biyven er uog
30U.Ü0U, die zich vanavond tusscüen
9 en 11 uur in destraat No. 2
kunnen komen aanmelden om af
scheid te nemen. Daar is zelfs een
paleis méér dan vol mee.

Waarschijnlijk hebben wij dus ook
hier met oen misverstand te maken.
Bedoeld zullen zijn de klanten, die
36 jaar lang erwten en boonen van
den man gekocht hebbon, of Keulsche
potten of parapluiestandoards en zoo.
Maar don heeft hij vergeten, dat er
bij te zeggen. Misverstand. Andera
niet.

Precies als bij de barbiers en kap

pers. Dat zijn héél nuttige menschen,
die aau de verfraaiing van ons uiter
lijk schoon minstens evenveel bij
dragen als de kleermaker cn die toe-
tot nu toe voor een kleinigheid wer
ken moesten en bovendien nog allerlei
dingen voor niemendal op ucn koop
toegeven: scheiding in 't haar maken,
knevel knippen, net of dat geen 1
kostte en ue scuaar er niet van sleet.
nu is er dan ccn verhooging inge
voerd, waarvan ik volstrekt niets
anders zeggen wil, dan dot zc hu...
en rechtvaardig 13 en wat gebeurt:
lu een ingezonden stuk in de courant
lezen we, dat de verüooging zoo noo
dig is en dat de menschen daar toch
asjeblieft met tegen moeteu wezen.

Misverstand! Als je de waar wilt
vernoegen, moet je daar met te veel
over praten. Een biljetje in deu
scheerwinkel, een circulorretje aan
de kluiilcn, of een advertentie, meer
niet. Klaagt er dun een, dan zeg je
doodkalm: „heeft u hei niet gelezen?
Daar staat hetl' Eu de kluut moppert
uog even, trekt dan de beurs, betaalt
eu is na vijf minuten 't heele gevai
voor goed vergeten.

Er zyn vele omstandigheden in 't
menschelijk leven, dat je niet te veel
praten moet. Neem byvoorbeeld al
lerlei drama's: de held of de heldin
houdt allerlei lange toe- samen- of
alleenspraken eu er komen de groot
ste ongelukken uit voort. De stukken
van Shakespeare zijn daarvan het
beste be wij a Daar praten de men
schen net zoolang, totdat een ander
ze overhoop steekt met een dolk of
met een degen, of ze zichzelf vergifti
gen, van pure nijdigheid en wan
hoop over al dat gepraat Men zal
zeggen: „jawel, maRr wanneer er !n
een tooneelstuk niet gepraat wordt,
is er geen stuk meer!" Maar lk vraag
of het dan ln onze tegenwoordige
maatschappij anders ls. De menschen

praten cn pralen, net zoolang tot ze
een of under onheil over zicuxelf of
ecu ander hebben gebracht en ook
dan worden ze uog niet wijzer, maar
gaan door met praten, klagend over
ue ramp, die hun overkomen is.

Daarom beu ik van plan, oiu zoo
dra weer „normale toestanden zyn
ingetreden", het beroemde clicné vau
den tegenwoordigen tyd. eeu vereeni-
ging van zwygeis op te richten, ore
zien er tcc verbinden, «iet meer dan
het hoog noodzakelijke te zeggen en
cr voor 'i overige nel zwijgen toe te
doen. Dan vervult ui dadeiyk hel
kwaadspreken over menschen in ae
buurt, daarna over landgenooten, ten
slotte over vreemdelingen. Een vol
.icrenboud is niet noodig om den
eeuwigen vrede te slichten, we kun-
iliuu veel geuioKKelijker krijgen
door eeu bond van zwygers op te
richten. Kiesvereeiugingen en andere
debating.clubs kunnen dan wel alge-
schaft worden, maar dat verlies is
niet groot.

Daarom geloof ik, dat het een mis
verstand is om het sprekeh van een

erclüUial te bevorderen. Dun wordt
er nog maar meer gepraat en groen
or weer nieuwe misverstanden, want
och, boonen en aardappelen groeien
uiet zoo gauw al* misverstanden. Je
zaait één woord, 't valt op vruchtba
ren bodem, floep, er groeit een mis
verstand uit. Daarom, laat ons leeren
zwijgen!

A merkt op: „Wat heeft Z. toch
een scheeven neus".

B. vertelt aan C. oven „A. zeg:, dat
Z. zoo'n erg scheeven neus heeft".

C. zegt weer tol D.: „B. heeft
hoord, dat Z. zoo'n scbeeven n
heeft, omdat hij in zijn jeugd eens
heel erg heeft gevochten".

D. tot E.: „Wist jij wel, dat Z.

zijn jeugd zoo'n doordraaier was? Hij

heeft een scbeeven neus van T vech
tenl"

E. tol F.: ,,'k Hoor, dat Z. zoo'r.
onbetrouwbaar persoon is. Een schee-
ven neus heeft bij van 't vechten in
zyn braspartijen en wat een paar val-
sci»e oogen hoeft hijl"

F. tot G.. „Had jij dat ooit van Z.
gedacht? lu zaken totaal onbetrouw
baar, in z.jn particuliere leven een
losboL Zyn scaeeve neus, stekende
oogen cn laag voorhoofd zeggen ge
noeg. Een gedegeneerd type".

Als dat verhaal Ven sloue door een
gedienstigen vriend aan Z. zelf wordt
overgebracht, heeft hij in Amerika
wegens frauduleus bankroet iu de ge
vangenis gezeten, was bijna gelyncht
voor paardeiKfiefstul, is bij een van
zijn vrienden op valsch spelen be
trapt, kortom is een doortrapte deug
niet, wat je wel zien kunt aun zyn
scbeeven neus enz.

Dit heele tjselyke verhaal is ge
groeid uit de onnoozele opmerking
van A., dat Z. een scheeven neus
heeft, wat een kind kan zien en dus
in 't geheel niet gezegd behoefde te
worden.

Niets groeit 200 scliielijk op het
land.

Als zaden van het misverstand.

Maar ik mag den. lezer op Zater
dagavond niet onder een tricstigen
indruk laten. Daarom een grapje tot
slot

Wat ia de overeenkomst tusacben
Hindenburg en de zon?

Ze gaan allebei in 't Oosten op co
in 't Westen onder.

FIDELIO.