Haarlem s Dagblad
Uit bet Martje van Husland
naar Haarlem.
De Oorlog.
Oma Laehboek
Feuilleton
Door het iot verhoeden
TWEEDE BLAD.
Woenidag I Octoöir 1918
Het volgende is ontleend uit een
brief van een oud-Haarlemmer aan
sijn familie:
Toen de toestanden in Husland,
en ook in mijne woonplaats, al
moeilijker en moeilijker werden, be-
gon ik, met klimmend ongeduld,
naar het meest gunstige oogenblik
uit te sien om weg te komen; en zoo
besloten mijn mede-ingenieur en lk.
jom op 1 Augustus 1918 te trachten
Husland te verlaten in de richting
van Holland. Gemakkelijker gezegd
dan gedaan echter! Allereerst, stelde
ik mij in verbinding met den Hol-
landschen consul in Moscon, en ver
trok daarheen in een van die heer
lijke treinen, die slechts uit beesten
wagens bestaan, en waarin je zoo
gezellig reist met z'u veertigen saam-
gepakt, half staande, half zittend,
met een walmend kaarsje en een
opwekkend geurij© van het meer
dan wonderlijke publiek, dat zich
aangenaam vergast aan politieke
(twistgesprekken. Hevige gevechten
aan elk tusschenstation van indrin
gende reizigers, schieten, gillen,
enz. Slapen i3 dus eenigszins moei
lijk, maai-, na 9 uur hotsen, rol je
Moscou binnen en kan je je heerlijk
laven aan een kop thee zonder sui
ker of melk, te midden van het
wachtkamer-publiek, dat de restau
ratie-zaal als slaapkamer heeft in
gericht, en hij voorkeur in de
grootst mogelijke wanorde op den
grond ligt te dommelen, en vreem-
tde geluiden uiistoot. Ook hier
is ventilatie over het hoofd gezien,
en kan een voortdurend warm ge
houden pijp tabak goede diensten
bewijzen. De afstanden zijn in een
groote stad, .als Moscon, thans bij
na drie millioen inwoners tellend,
natuurlijk zóó groot, dat je wel van
de electrische tram gebruik dient te
maken, maar om er in te komen, is
meestal onmogelijk; je hangt er dan
ook in een klompje buiten aan, en
laat je zoo een eind meezeulen. Ik
had gelukkig hier een kennis wo
nen, want het is zoo goed als od-
mogelijk er een kamer te krijgen, en
kon nu bij hem mijn intrek nemen,
daar alle hotels overvol waren en de
niet-eerste-rangs krioelen van on
gedierte. Brood had ik meegeno
men want dat was absoluut niet te
krijgen, en verder nam Ik zoo hier
en daar een kop koffie van 6 Roe
bel zonder melk of suiker, en een
maaltijd" van 30 of 40 Roebel,
waar je bepaald honger van kreeg.
Daar lk in Moscou vrij goed. den
weg kende, ontdekte ik spoedig het
eenige restaurant, war je nog be
hoorlijk iets kon eten, en dat een
half uur trammen buiten de siad
lag, op een berg of heuvel, vanwaar
je een schitterend uitzicht had over
de stad met haar ontelbare kerken,
koepels èh torens. Daar ging ik dus
meestal 'e avonds heen, en zat pein
zend te staren nar de ondergaande
zon, te vergeefs trachtende de vraag
te beantwoorden of en hoe en wan
neer ik Holland weer zou zien. Ik
gaf mijn papieren af aan het consu
laat en wachtte, een goede gelegen
heid om Moscon eens wat intiemer
te leeren kennen, on waarvan lk
dan ook in die vijf dagen een .dank
baar gebruik heb gemaakt. Résul-
taat echter allesbehalve geruststel
lend: de vice-consul deelde mij me
de, dat aangezien mijn paspoort
vol stond met Engelsche stempels,
oorlogs-visums enz., het veel te ge
yaarlijk zou zijn dit aan de Russi
sche autoriteiten over te leggen,
daar d6 Bolsjewiki juist bezig wa
ren, allen die Engelsciien waren ol
met Engeland In verbinding ston
den te arresteeren. Wilde lk dus
niet in dat voorrecht deelen, dan
deed ik beter om Moscou te verlaten
en te zien om aan de legatie In :Pe-
trograd een nieuw paspoort te
krijgen. Terug naar mijn woon
plaats; vandaar zond ik een tele
gram aan de Hollandsche legatie in
Petrograd en kreeg antwoord,
dat men mij helpen zou. Dus pakte
lk mijn koffers, nam afscheid en
kreeg nu een wer£èhj*rt>n sneltrein
via Moscou. Een 10-tal kennissen
deden mij uitgeleide naar het sta
tion, hetgeen niet ongezellig was,
omdat de trein begon met 44 uur te
laat te komen. Daarna begon ik met
!9 uur lang in een corridor te zit
ten van een stikvollen lete-klasse-
waggon, en eerst in Moscou geluk
te het mij om een coupé te veroveren
in een slaapwagen. Daarna veel ge
scharrel van het eene station naar
het andere, maar «oowat om 2 uur
's nachts verlieten we toch einde
lijk Moscou. Dat zal dus geweest
zijn 10 Augustus, toen begon dus de
eigenlijke reis naar huis. Mijn met
gezel in tden salapwagen wae 'n zeer
ontwikkelde Rus, Inspecteur van
scheepvaart, die uit Perziö kwam,
en mij de ongelooflijkste verhalen
deed van de moeite, die bij had ge
lhad om zoover te komen.
't Gesprek ging half In H. Russisch,
half in 't Engelsch, maar vlotte goed,
en verkortte daardoor aanmerkelijk
de 17 uren, die noodig wsren om Pe
trograd te bereiken. Ik had voor een
paar weken proviand bij mij voor
namelijk een soort biscuits van don
ker meel, voor mij gebakken door
eene vrouw van een kennis van me
daar ik wist dat er in Petrograd
totaal geen brood en zeer weinig eten
te krijgen zou zijn. Na pl.m. 30 uur
bereikte ik Petrograd, en ging naar
't Hótel Select, vroeger een 1ste klasse
hotel, hu, als alle groote hotels, door
de Bolsjewiki overgenomen en daar
door een wonderlijke warboel: dief
stal, gewapende doorzoekingen enz.
aan de orde van den dag. Maar ik
kreeg een groote kamer op de eerste
verdieping, en richtte mij dus maar
zoo goed mogelijk in. Ik kende ook
Petrograd vrij goed, omdat ik er eerst
8 dagen, en later nog eens 14 dagen
voor zaken, geweest was. Maar toen
een groot verschil met nu. Ik was
aardig mager en droeg mijn vinger
ring reeds in mijn zak, maar was
toch nog een soort van goedige dik
zak, vergeleken bij al die wandelende
Iferaamteii, die je zoo overal om je
heen zag. En daar de cholera vrij he
vig woedde, moest je heel voorzich
tig zijn, dronk natuurlijk geen drup
pel water, tenzij ja absoluut zeker
wist dat het gekookt was en baadde
verder 8 maal daags gelaat en han
den In een sublimaat-oplossing; bo
vendien was het verplicht je te laten
Inschrijven In een dokters-inspectie
fonds, voor 't geval men zich onwel
mocht gaan voelen. Ik was echter
absoluut niet bang, had mij van te
voren in mijn woonplaats 2 maal la-
ten inenten tegen cholera en gevoelde
mij gelukkig best Hier was het nog
veel moeilijker om wat te eten te krij
gen dan in Moskou, en voorname!ij!:
leefde ik dan ook van den voorraad
dien ik meegenomen had. chocolade
•en biscuits. Eens had ik een luxe-
maal, bestaande uit een echt taartje,
en betaalde daarvoor 8 Rbl.
Toch kon je in de groote winkelB
nog van overvloed krijgen, oIb fruit,
conserven enz., maar tot fabelachtige
prijzen natuurlijk en op straat zag je
wel heel droeve tooneeleii, menschen
die van honger of door cholera ineen
zakten, enz. Hoe kon je helpen? Er
was geen brood, geen boter, geen
melk. geen eieren, en heel weinig
vleesch! 't Aantal bedelende stum-
perds was er den geheelen dag enorm
groot.
Aan de legatie kreeg lk een nieuw
paspoort én wel als diplomatiek
koerier naar Stockholm: dit beteekent
natuurlijk niets, maar vergemakke
lijkt wel eenigszins het reizen en
hieraan heb ik het behoud van mijn
teven te danken, zooals aanstonds
blijken zal. Ie krijgt eenige verzegel
de pakketten mee onder je berusting
en hebt het daardoor iets gemakkelij
ker met de douanen. Toen maai- wacli
ten op de eerste boot. Daar een bil
jet 1ste klasse boot Petrograd—Stock
holm 3000 Rbl. kostte, nam ik maar
een biljet 8de klasse voor „slechts"
1000 roebels. Nadat ik 10 dagen in Pe
trograd was geweest, vertrokken wij
den 21sten Augustus naar Stockholm,
ik behoef u dat eindelooze gedraaf
om de noodige visums voor Je docu
menten te verkrijgen, Biet te beschrlj
ven. 't Is meer dan moeilijk en on
aangenaam, maaf ten slotte kreeg ik
dan toch van de Zweedsche regeering
toestemming om tot 81 Augustus ln
Stockholm te mogen blijven. Een paar
nachten vóór mijn vertrek werd er
's nachts om 2 uur enorm hard op
mijn kamerdeur gebonsd, er kwamen
12 kerels van -de roode garde naar
binnen, waarvan de meesten gewa
pend, schaarden zich om de tafel, en
begonnen op ruwe wijze mij te onder
vragen. Zij zouden mijn bagage wel
eens even doorzoeken; dit beteekent
zooveel als vrijwel alles stelen wat
zij kunnen! Ik zeide dat ik dat heslist
niet toestaan zou en dat, als zij 't
hart hadden om mij of mijn eigen
dommen aan te raken, zij daarvoor
enorm zouden moeten boeten, daar
een diplomatiek koerier onschend
baar is! Ik vroeg den leider der ben
de of hij dit soms niet kon lezen op
mijn paspoort, maar H bleek' mij al
heel gauw dut de stakkert niet lezen
kon. Ik ontdekte echter een meer in
telligent individu onder de bende,
slingerde hem mijn paspoort toe, en
verzocht hem hardop te lezen wat
daarop stond. Dat hielp, en daarna
ontstond er tusschen ons om half
drie 's nachts en ik in mijn pyjama
een cigarette rookend een politiek-
debat, waarom 't nu toch eigenlijk
onmogelijk was om in Rusland te ar
beiden. Ik haalde alle socialistische
theorieën van het oogenblik er bij en
mocht hen ten slotte overtuigen van
het feit, dat t toch wel een onmoge
lijke chaos was in Rusland. Daarna
scheidden wij om kwart vóór drie in
vrede en de vergadering toog naar
de volgende kamers, om nieuwe
slachtoffers te zoeken. Maar, nis lk
nu eens niet behoorlijk Russisch had
kunnen spreken?
Zoo vertrokken we dan geluldrie
eindelijk met de Zweedsche boot
„Luleè"; met een veertigtal passa
giers, en was ik heel blij Rusland
vaarwel te zeggenEr werd in Pe
trograd nu niet zooveel gescholen als
toen ik er laatst was. maar ditmaal
wandelde ik er zonder revolver rond,
hetgeen nu niet zoo aangenaam was.
Om mijn bagage- naar het schip te
krijgen betaald'© ik nog even 250 Rbl.
Door de douane rolde ik goed been,
niettegenstaande het geheele onder
zoek, inclusief dat van de paspoorten,
3 uur duurde. Weldra kregen we
Kroonstadt in 't zicht en gingen daar
voor anker, waarna we dë reis in de
Finsche golf voortzetten. Ik had een
hangmat, veroverd in het ruim van
'net schip, en sliep daar met nog een
12-tal passagiers. Daar 't ruw weer
was, waren er natuurlijk zeer velen
zeeziek, maar ik sliep lekker eu liet
mij daarna het eten best smaken.
Voor de 4 maaltijden moest je ook
nog extra betalen; welk een genot
echter weer eens goed eten te krijgen
én zelfs wittebrood 1 Zoo bereikten wij
eerst Reval, en gingen op de reede ten
anker. Toen we daar een uur of zee
hadden gelegen kwam er een Duit-
Bche officier aan boord, werden we
in het gelid gesteld( I), en moesten we
verschillende vragen beantwoorden.
Niemand werd van boord gehaald', en
zoo vertrokken we tegen den avond
naar Helsingïora, wa'nï we te
middernacht in een prachtgen ma
neschijn aankwamen. De haven is bij
zonder mooi. Wij bleven op de reede
liggen, en kregen den volgenden mor
gen den Firischcn dokter aan boord,
omdat we natuurlijk in quarantaine
voeren met het oog op de cholera,
j Zelf Hadden, we ook een dokter en een
pleegzuster aan boord, een aangenaam
ideo en hoogst noodzakelijk. Daar
zich echter geen gevallen van cholera
vertoonden, verlieten we Holsingfors
's middags, na proviand te hebben in
geslagen. Toen volgde een lange tocht
door de Finsche scheeren, 20 uur tus
schen duizend© kleine eilandjes, heel
mooi en heel bijzonder. Tot we Al ana
bereikten Mariabaven en daar weer
een dokters-onderzoek hadden, waar
na we in open zee kwamen en, over de
Bothnische golf heen, in de Zweed
sche echeereii, waar we den nacht
overbleven in quarantaine. Eindeiu
bereikten wij den éden dag Stock
holm, en was ik blij daar weer'terug
te zijn. Ik nam mijn intrek in Hotel
Continental, ging eerst naar de Hol
landsche legatie en het Consulaat om
een nieuw paspoort, en verheugde mij
daarna in het prettige geciviliseerde
leven van. deze zoo bijzonder mooie
stad. De DeenBche legatie weigerde
pertinent mij in Denemarken toe te
laten, en zoo had' ik eerst te télegra-
feeren naar 't Ministerie in Kopen
hagen om mij' een telegram te zen
den. eischend mijn tegenwoordigheid
in Kopenhagen. Zóó was ik dus een
week in Stockholm, en amuseerde mij
daar best in mijn eentje, want mijn
reisgenoot en collega was verder ge
gaan. Had ik nu mets in Kopenhagen
te maken gehad, dan had ik veel ge
makkelijker ineens kunnen doorrei
zen naar GöteboTg, en van daar naar
Holland. Maar dat was natuurlijk on
mogelijk, omdat ik ook daar nog za
ken te doen had, en ik had er ook
geen geld voor. Dies reisde ik einde
lijk op 31 Augustus naar Malmö (14
uur), bracht daar den nacht door. en
ging d6n volgenden morgen met een
boot naar Kopenhagen, waar ik aldus
Zondag 1 September arriveerde. En
nu ben ik er nog, er is steeds geen
gelegenheid om verdei" te komen naar
Holland en naar Haarlem.
In afwaohtlng op 'ft antwoord van Wilson.
Op 3 plaatsen hebban do Cntsnfte-legers aan het
Westelijk front 'ft offensief horvat.
Nieuwe gezichtspunten worden
j daarbij niet. geojjend. Daarom kunnen
we met eenige korte aanhalingen vol
staan.
't Engelsche blad „Globe" schrijft
o.a. „Zouden wij onze actie opschor-
I ton terwijl de beklaagde voortgaat
I een advooatenfirraa te gebruiken, die
herhaaldelijk veroordeeld is voor
meineed, valschheid enz."
De Fransche pers eischt vóór elke
vredesbespreking ontruiming van
Frankrijk en België, alsook onvoor-
waardelijken afstand van Elzae-Lo-
tharingen door Duitschland.
Generaal Malleterre neemt ook
daarmee nog geen genoegen. Hij
schrijft in de .Temps'' „Binnen en
kele weken, wellicht enkele dagen zal
do Dnitsehe terugtocht hot karakter
aanuomen van een debacle. De Duit-
schers stellen een wapenstilstand voor
om hun legers te redden en te reorga-
niseeren. Men moet geen wapenstil
stand toestaan, zelfs niet als de Duit
sellers Frankrijk, België en Elzas-Lo-
tharingen willen ontruimen, omdat de
Duitschers de vergelding niet. mogen
ontgaan.. De bona van oorlogsslacht
offers en de vereeniging voor net her
stel der bezette gebieden in Frank
rijk hebben besloten Clemenceau te
verzoeken de Duitsche steden aan te
j wijzen en in bet bijzonder de Duit
schers, die boeten zullen voor de aan-
I gerichte verwoestingen.
Talrijk zijn de Engelsche bladen
die betoogen, dat Duitschland zóó
geschokt is, dat de Entente-legers
voor het einde van liet jaar Ide over
winning behaald kunnen hebben.
Verder gaven nog enkel© Engelsche
staatslieden hun oordeel over de vre
desvoorstellen.
Churchill, minister van munitie,
zei in een rede, dat hij niet veel ver
trouwen had in een spoedig einde van
_d6n strijd. Hij was er niet zeker van
of de rechtvaardige onontbeerlijke
oorlogsdoelen der Entente reeds zou
den worden erkend, en daarom spoor
de hij aan tot de uiterste ontwikke
ling van alle bronnen voor de gToote
krachtsinspanning, die de geal
lieerden binnen een paar
maanden in staat moest
stellen den vrede tever-
k r ij g e n, zonder welke wij zoovele
duizenden hunner dappersten tever-
1 geefs nouden hebben verloreD.
Op een andere vergadering zei
j Churchill „dat het leven uit het
machtige Duitsche' leger werd geran-
WILSON's BESLISSING is thans
binnenkort te verwachten.
't Is bekend, dat de president de
gewoonte heeft, om, vóór 't nemen
van belangrijke besluiten, zich eeni-
gen tijd in zijn studeerkamer af te
zonderen.
Nu wordt uit Washington geseind',
datWilson Dinsdagmorgen langen tii-
in zijn studeervertrek vertoefd heeft
Daarna ontbood hij zijn raadsleden
Lansing, kolonel House en Turnelty,
om met hen te confereeren.
Een officieel bericht deelde mede,
dat dien middag te 4 uur waarschijn
lijk een belangrijke mededeelir.g aan
de pers zou worden gedaan.
Blijkbaar is de beslissing evenwel
nog wat vertraagd, want als Dinsdag-,
middag te 4 uur dé beslissing; geval
len was, zou deze zeker héden.' woens-
dagmorgon, al hier te lande bekend
geworden zijn.
De wereld leeft dus nog sn afwach-
fcing.
't Ontbreekt Wilson intusschen
niet aan adviezen.
Reeds hebben we medegedeeld, dat
senator Max Cumber in den Ameri-
kaanschen Seuaat een resolutie heeft
voorgesteld, luidende„dat vóór
den wapenstilstand Duitschland zijn
leger moet afdanken, zijn vloot, over
geven, schadevergoeding betalen voor
de verwoeste steden, Elzas-Lotharin-
gen teruggeven en de oorlogsschat
ting van 1870 terugbetalen."
In ons vorig nummer werd ook ge
meld, dat Lansing in den Senaat zou
hebben verklaard, „dat de eenige
manier is een volledige militaire over
winning te behalen en Duitschland te
dwingen, om vrede te smeeken."
Nu blijkt evenwel bij de telefoni
sche overbrenging van dit bericht een
vergissing te hebban plaats gehad.
Niet Lansing, maar de senator Lodge
verklaarde dit. Wel een verschil om
de aandacht op te vestigen want Lan
sing i9 de staatssecretaris van buiten-
landsoho zaken.
Ex-presider.t Roosevelt drong in
een rekte, die hij te Minneapolis
hield, op de besliste verwerping van
de vredesvoorstellen van prins Max
von Baden aan.
De pers uit de Entente-landen blijft
zoolang 't. antwoord van president
Wilson op de vredesvoorstellen van
Duitschland nog niet bekend is
voortgaan om te adviseeren deze af
te wijzen.
seld, maar het merkwaardigste
schouwspel was de trotsclie keizer,
die wegschool achter een schijn van
parlementaire regeering, en om vrede
smeekte tot degenen vier dierbaarste
bezittingen hij had vernietigd of w-j
geschonden. Wij moeten oppassen dat
ae Duitsche vleierij niet omver werpt.
wat wij tot. stand hebben gebracht." j
De jongBte Duitsche voorstellen ver
vulden hem met wantrouwen. „Een
nieuwe regeering was in Duitschland
gevormd, maar was het een regeering
van berouw, of wel een manoeuvre,
boetvaardigheid of camouflage? Wij
konden geen woorden aanvaarden als
boete voor zondige dadeu. Wij moes
ten waarborgen nebbeu. Wilson.
Lloyd George en Clemenceau zouden
nooit in don val loopen" zoo be-'
sloot Churchill.
Addison, minister van weder-op-
bouw in Engeland, zei in een rede:
„Terwijl de Duitsche vredesnota
werd geschreven, werkten de huizen
ln Douai in brand gestoken." De
minister gelooide niet aan een zeke
ren vrede, „tenzij aan het bestuit
werd vastgehouden, dat de man,
"die deze misldaden tegen de
menschheld had bedreven, als een
misdacjjger zou Vorden gestraft."
Officieus wordt over 'T STAND
PUNT DER ENGELSCHE REGEE
RING iets medegedeeld.
Reuter verneemt namelijk dat. als'
resultaat van een nader en nauwkeu-j
riger onderzoek van 's Rijkskanse
liers redevoering en de nota'.* aan
Wilson, de volgende opmerkingen
worden gemaakt in welingelichte krin-
gen
„Het schijnt algemeen te worden
toegegeven, dat de nieuwe Duitsche
Rijkskanselier aanspraken kan doen
gelden krachtens zijn eigen antece
denten te bepleiten, dat hij een man
van liberale inzichten is. zooals het
woord liberaal dan in Duitschland
wordt opgevat. Maar het blijft nog
steeds te bezien, of de druk der mili
taire gebeurtenissen groot genoeg is
geweest om de groote massa van het
Duitsche Tolk te bewogen, duurzaam
deel te nemen aan dat liberalisme, i
„Met andere woorden heeft, de
nieuw© Rijkskanselier de macht, zijn
inrichten in alle lagen van het. Duit-
6che volk ingang te doen vinden, al
is bet niet aan twijfel onderhevig, dat
hij zelf ze oprechtelijk belijdt?
„De bekeering van Duitschland tot
libérale denkbeelden, zooals die tot
uiting komt in het contrast tusschen i
de redevoering van Prin9 Max in den
Rijksdag en de jongste uitlatingen
van von Payer, heeft wel zeer plotse
ling plaats gegrepen en het blijft, te
bezien, of rij van duurzamen aard ia.
„Een vergelijking tusschen den
tekst van de Duitsche nota aan Wil
son, en de redevoering van Max von
Baden brengt belangrijke tegenspra
ken aan den dag.
„Terwijl de Duitsche nota de Bood- j
schap van den President aan het
Congres van 8 .Januari en zijn latere
verklaringen als grondslag voor do
vredesonderhandelingen aanvaardt,
zegt de Rijkskanselier in zijn redevoe
ring. dat hij zich plaatst op het stand
punt. van het meerderheidspro^ram,
en ari dit program luidt zooals het
„Berliner Tageblatt" het weergeeft,
dan springen de verschillen tusschen i
dit program en dat van Wilson aan
stonds in het oog.
„Deze tegenspaak in aanmerking
nemende, mag men wel vragen aan
welke van deze verklaringen Duitech-j
land zich nu eigenlijk gebonden acht,
aan 'net tot Wilson gerichte document
of aan de woorden, die in het parle-
ment tot het Duitsche volk zijn ge-
richt.
„De Duitsche nota zelve kan op.
verscheidene manieren worden uitge
legd en is wellicht opzettelijk vaag."
Wat 't OORDEEL DER FRANSCHE
REGEERING is kan afgeleid worden
aan hetgeen de Homme Libre, 't or
gaan van den premier Clemenceau,
schreef, n!.:
„Wij zijn op weg naar de overwin
ning, wij zulten ons niet laten op
houden; de oorlog wordt voortge-
zet".
Hoe de adviezen der militairen aan
de Entente-regeerders zullen luiden 1
Foch, nu opperbevelhebber der En
tente-legers, schreef in 1915 in een
boek over den oorlog o.a.:
„ln den noodzakelijken absoluten
vorm, dien de hedendaagscbe oorlog
heeft aangenomen heeft alles bepaal
de beweegredenen; de krijgsverrich
tingen moeten onafgebroken op el
kaar volgen. Haar samenhang is zoo
danig, dat slechts één resultaat denk
baar is: het eind-resultaat- De onder
neming moet óf tot het eind worden
doorgevoerd óf er is niets bereikt.
Gedeeltelijke, plaatselijke successen
hebben slechts waarde voor zooverre
zij het eind-succes verzekeren: de
dwingende noodzakelijkheid voor den
tegenstander om ónze voorwaarden
(dus geen „grondslagen voor vredes
besprekingen", zooals het vredesaan
bod der Centralen zich uitdrukt), aan
te nemen".
De militaire medewerker van de
lk zou hein mijn leven durven
toevertrouwen!
Ik ook wel Maar zou je hem
100 gulden zonder borg durven lee
nen?
Telegraaf herinnert aan dit citaat en
zegt, XIat deze uitlating volkomen op
den tegeiiwoordigen stand van zaken
van toepassing is.
Uit Warschau wordt geseind, dal
de Polen nu ook hun eischen be
kend maken. Deze komen neer op een
onafhankelijk Polen, dat alle Pool-
sclie gebieden omvat. Dus ook Prui
sisch en Obstenrijksch Polen.
Do Duitsohe pers heeft juist laten
doorschemeren, dat. een der bezwaren
van Duitschland tegen 't onvoorwaai
delijk aannemen van Wilson's vredea-
aischen is de afstand van Pruisisch
Polen
Dc Norddeutsche Allg. Ztg., 't or
gaan der Duitsche regeering, 6chrijft.
„Men meent tusschen het program
der meerderheidspartijen en dat van
president Wilson zekére verschillen"
op te merken. Hiertegenover kan er
niet genoeg de nadruk op worden ge
legd, dat de Duitsche regeering en
de meerderheid van den rijksdag liet
heele program van Wilson zonder
uitzondering of beperking als grond
slag voor den vrede hebben aange
nomen".
't Staat dus nog eens vast. dat
Duitschland Wilson's voorwaarden
nog niet aanneemt., maar deze alleen
als grondslag voor onderhandelingen
wil beschouwen.
Verder wordt medegedeeld, dat 'l
Duitsche ministerie van buitenland-
sche zaken een commissie van parle
mentariërs en autoriteiten op 't ge
bied van 't volkenrecht heeft be
noemd, teneinde een ontwerp vast te
stelten voor een volkerenbond.
Duitschland blijft blijkbaar hopen,
dat de vredesvoorstellen zullen worden
aangenomen.
De Duitsche j>ers merkt daarbij
o.a. op, dat de oorogsfondsen aan do
Amerikaansche markt blijven daten.
Dit is zoo zoggen de Duitsche bla
den een betere barometer voor de
vredeskansen dan de persbeoordeelin
gen.
Bovendien heeft, de Rijkskanselier
rich tegenover partijleider» optimis
tisch uitgelaten en gezegd, dat lui
over de vredeskansen uit Zwitserland
gunstige berichten ontvangen had.
naar het EngelsCh van
CHARLES GARVICE.
19)
O, zei nij eindelijk, wou u
een van de chefs spreken. Wél, het
spijt mij, maar die zijn beiden niet
thuis. De markies van Quisby heeft
vanmorgen om hen getelegrafeerd.
Maar kan ik u ook helpen? Ik ben
de hoofdklerk.
lk kom naai' aanleiding van
deze advertentie, zei Nina en liet hem
de courant zien.
01 zei hij weer. Dat is jam
mer, maar gaal u zitten. Hij gaf haar
een stoel.
Ziet u die betrekking is juist
verzegd.
Nina stond op. Dat spijt mij,
telde zij. Dank u voor de moeite,
en zij wilde vertrekken.
Wacht u even juffrouw» Mis
schien heb ik wel iets anders ln mijn
boeken, dat geschikt voor u is. Laat
ik eens zien. Gouvernante. Vijftig
pond in t jaar. O, neen, daar heb-
nen wij al iemand voor. Hulp in de
huishouding. Ook al weg. Gezel-'
't Turksche blad „Tallin" verklaart
tamelijk scherp, dat de Turksche re
geering voor alle, ook de meest on
heilspellende en verststrekkende even
tualiteiten, de noodige maatregelen
ten opzichte van Bulgarije heeft ge
troffen.
Eigenaardig is. dat tot heden nog
geen 'J'nrksche vredesnota aan Wilson
gepubliceerd,Js.
Wat daarvan de oorzaak is?
De Entente-legers AAN 'T WESTE
LIJK FRONT denkon niet. aan eenige
vertraging in de krijgsbedrijven.
Op drie plaatsen zijn ze een nieuw
offensief begonnen.
Do Britscne en Amerikaansche troo-
r vielen aan tusschen Kaïnerijk en
Quentin over een front, van 35
K.M. Er werden vorderingen over 't
geheele front gemaakt ter diepte van
3 tot 5 K.M. Eenige duizend© Duit
schers werden gevangen genomen.
Veel kanonnen zijn buitgemaakt.
De Duitsche linie werd op eenige pun-
ten doorbroken, o.a. bij 't. verdedi-
fingsstelse] Beau RevoirMasnières.
lalincourt. werd o.a. veroverd, even-
zoo Leedain en Esnes.
De Franschen bezetten ten N.O. von
St. Quentin Fontaine, Uterte en !a
Ferme Bellecourt.
De Franschen vielen in Champagu©
aan en vorderden over een front van
7 K.M., ter diepte van 3 K.M.
Barancourt ia o.a. d5ór de Fran
schen bezet.
De Amerikanen en Franschen "be
gonnen een offensief ten O. van de
Maas. De terreinwinst bedraagt daar
1 1/2 a 3 K.M:, over een front van
10 K.M
De Duitsche staf zegt, dat een Ame
rikaansche doorbraakpoging van de
Aire tot mislukking gebracht is.
Via I-onden wordt geseind, dat d c
Franschen thans Laon be
dreigen. De Duitse h o rs
hebben destad in brand ge
stoken.
Do Fransche bladen verwachten ecu
algcrueeaen Duitschen terugtocht naar
't N.O.. waarvan de inleiding begon
nen i* door de beweging tusschen de
Argounen en de Maas.
Een correspondent van de Tele
graaf neeft een bezoek aan 't zwaar
beschadigde Reims gebracht. Hij deelt
mede, dat in de 4 jaar oorlog m i 1-
1 iaënengranatenon Reima
z ij n afgevuurd'.
schajisdamo bij een domineesweduwe.
Verleden week juist vervuld. Neen,
op het oogenblik schijnt er niets te
zijn, dal geschikt voor u Is. Maar het
beste zou wezen, dat we uw naam
ln <le boeken zetten. U heet?
Wood.
En uw adres?
Hotel Richley, Durham Street,
zei Nina.
Heel goed. U betaalt een pond
vooruit
Is dit dan een verhuurkantoor?
vroeg Nina verbaasd.
Ja, wist u dat niet? Dacht u,
dat liet een coruestïbleswinkel was?
Ik heb uw naam genoteerd, en zoo
dra wij iets voor n weten, krijgt u
bericht, of misschien was het beter,
als u zelf eens kwam hooren, voegde
hij er bij met een bewonderenden
blik op haar lieve gezichtje.
Nina was dwaas genoeg om een
goudstuk uit haar beurs te nemen en
op den lessenaar te leggen.
De jonge man greep het geld met
een haast, alsof hij bang was, dat zij
het weer terug zou nemen en legde
het in een landje.
Zie zoo, dat is in orde, zei hij.
Komt u morgenmiddag tegen een
uur of vier maar terug. Goeden mor
gen. Hij deed de deur voor haar open
en keèk haar over de trapleuning na.
Wat een domme gans! riep b
uit. Maar wat een lief gezichtje!
Ik ben benieuwd, of zij nog eens te
rugkomt.
Nina koesterde wel eenigen achter
docht, maar toch waagde zij liet er
op den volgenden dag eens te gaan
hooren.
De jonge man was bezig een siga
ret te rooken.
IIoc maakt u het? zei hij op half
beleefden, half familiaren toon.
Blij u te zien. De patroons zijn nog
weg en ik weet nog niets voor u. Een
slechte tijd om een betrekking te vin
den. U zult u wel vervelen ln dien
tusscbentljd. Wat dunkt u, als u van
avond eens met mij uitging?
Een beetje haperend kwamen de
laatste woorden er uit. De kalme blik
uit de groote blauwe oogen imponeer
de hem wel wat.
Nina zag hem zoo verbaasd aan,
dat hij verlegen aan zijn snor begon
te trekken.
Ik begrijp u zeker niet goed. zei-
de zij uit de hoogte. lk ben hier
alleeD gekomen in het Idee, dat u
mij aan een betrekking zoudt kunnen
helpen. Het schijnt mij hier een heel
wonderlijk verhuurkantoor. Weet u
wel zeker, dat u mij niet voor die
twaalf gulden hebt opgelicht?
Wel, ziet u, zei hij stotterend,
wij kunnen toch niet helpen, als er
zich geen betrekkingen voordoen?
Maar met uw uiterlijk behoeft u niet
bang te zijn, dat u niet iet» vinden
zult Maar gezelschapsdames en se
cretaressen worden slecht betaald.
Al 8 ik u was, ging ik liever aan het
tooneel. Kom, gaat u vanavond maar
eens met mij uit, dan kunnen wij er
uitvoerig over spreken.
Mijn beste jongen, zei Nina. Zil
was lieei "bleek geworden, maar zij
zag hem kalm aan. Heb je geen
moeder of zuster om je te leeren, hoe
men dames behandelen moet? Ik denk
er natuurlijk niet aan met je uit te
gaan. Je deedt beter mij mijn geld
terug te geven.
Het gezicht van den jongen man
betrok.
Dat kan ik niet, zei hij. lk heb
het al gehoekt. Het spijt mij, dat u
boos Is. Maar als lk u een goeden
raad mag geven, gaat u dan niet
meer naar verhuurkantoren, het ls
meestal niets dan oplichterij. Als ti
bij het tooneel gaat, kunt u geld ver
dienen. U bent er voor geknipt.
Nina was te verontwaardigd om
nog te antwoorden en verliet haastig
het kantoor. Geheel ontmoedigd kwam
ztj ln haar hotel terug. Zij had
twaalf gulden verspild en nog niet
het minste uitzicht op een betrekking.
Zij was te moe en te verdrietig om
te kunnen eten en bleef uren lang
met het hoofd In de handen onbe
weeglijk zitten.
Toen de avond begon 1e vallen,
.werd de eenzaamheid haar te mach
tig. Zij kleedde zich aan en verliet
het hotel. Zij ging naar het Embank
ment en staarde in het donkere wa
ter van de rivier. Het riep haar de
zee en het eiland in de geduchte.
Zou Vane Mannering er nog zijn, of
was hij ook al in Engeland uangeko-
men? Zou hij nog naar haar zoeken
of had hij door Judith haar heele-
maal vergeten? Zij leunde met hei
hoofd tegen de steenen borstwering
en raakte in gedachten verzonken.
Voetstappen achter haar wekten
haar uit haar mijmering. Een in lom
pen gekleede vrouw kwam naast
haar staan en begon op klagende»
toon: v
Een kleinigheid, juffrouw, lk
heb zoo'n honger. Al drie dagen en
nachten heb ik op straat doorge
bracht.
Nïna zag de vrouw aan. Een ge
voel van medelijden doorstroomde
haar. Hoe lang of liever hoe kort zou
het misschien duren, voor ook zij ge
brek leed? Zij baalde haar beursje te
voorschijn om de vrouw iets te geven,
toen plotseling een man de hand
langer van de vrouw tegen haar
aanbonsde en haar de beurs ontruk
te. Het volgende oogenblik waren
man en vrouw beiden spoorloos ver
dwenen.
Nina uitte een kreet van ontstelte
nis en wilde hen volgen, maar een
politic-agent, die hel geval gezien had
haastig kwam aangeloopen, hield
haar tegen door zijn hand oj) haar
schouder te leggen.
- Dat geeft niets, juffrouw, zei hij.
Zij zijn toch niet meer te vinden,
ir liet was dom van u om uw
beurs te voorschijn te halen. Toen
zag hij, hoe lief en onschuldig het
meisje er uitzag en liet er vriende
lijk op volgen:
Neemt u mij niet kwalijk. U
moest hier bij avond ook niet komen.
Zal ik een cab voor u aanroepen?
Neen, neen, zei Nina, die be
dacht, dat zij al haar geld kwijt was.
Dat is niet noodig. dauk je wel,
goeden avond.
l)e diefstal van haar beurs was
vreeselijk voor haar. Zij trachtte
haar toestand moedig,onder dc oogen
te zien, maaf dit gelukte hour niet.
Langzaam liep zij voort. Tot wien zou
zij zich wenden? Zij bezat geen en
kelen vriend in de groote stad. Zoo
kwam zij, zonder dat zij het wist, in
Chelsea. Aan Polly had zij heeJemaal
niet gedacht. Berst toen zij bij het
licht van een lantaarn den naam van
de straat las, kwam zij tot bezinning
Zij zocht het nummer, dat Polly haar
genoemd had op, en bleef staan. Zij
voelde nu pas hoe vermoeid, 2wak
en uitgeput zij was.
Een taxi kwam aangereden en hield
voor het huis stil. Een meisje sprong
er uit, betaalde den bestuurder en
