HAARLEM'S DAGBLAD
Van onzen reizenden Redacteur
Stadsnisaws
Ce FsesteijQkhedin van
Vrpay.
Buitenlandsch Overzicht
ZATÊÏHUlAa 23 NOVEMBER 1018 TWEEDE BLAD
47
Op weg naar Brussel.
Donderdagmiddag
in Brabant.
Hoe kom je naar Brussel'? Want 't
leek me wel interessant om in België
le gaan kijken, dadelijk na de bevrij
ding. Ook om der wille van de symme
trie. Twee dagen vóór den onzatigen
«oriog, was 'k ook in België, om er
te schrijven over de Vlaamsche gas
ten, die we toen op 't Taalcongres
verwachtten, maar er bij 't uitbreken
van den krijg er ijlings uit moest,
toen me bet mobilisauetelegr.ini uit
Holland in Vlaanderen verraste. Twee
dagen er vóór er uit, twee dagen na
de bevrijding er weer inl Dat ia naar
den eisch, als je van symmetrie In je
leven houdt.
Dus, hoe kom je naar Brussel? H
Consulaat te Amsterdam zei; U komt
niet naar Brussel; maar een andere,
meer mildo bron vulde 't aan: offi
cieel niet, maar 't kan toch well De
grens is gesloten heet 't, maar je
koim er wd over, als je 't probeert.
Dal probeeren zou io de buurt van
Maastricht moeten geLeuren en "k
boemelde dus in een tram met hal
tes, Uüu uur lang, naar hel 'i'rajec-
Uiin ad Mosam, zoodat 'k juisi ter
miüdeniacul, gister over de Maas
brug wandelde, waar het golige-
bruisch aan het gol(gedaver van de
zee herinnert.
Vanochtend op onderzoek. Aan de
grens nog de Duitsche wacht en
langs de wegen de duizenden Duit-
sellers huistoe. 't Ziet er bedenkelijk
uit: je kunt wel de grens over, maar
dan? Van hier naar Brussel is 't sen
150 K.M. Up de (ieis? De Commissa
ris van Politic te Maastricht zegt:
Al u een dag of drie er voor over
hebt, kunt u het wel wagen. De Duit-
schers zijn nogal gemoedelijk en zul
len ii wel niet lagiig vallen. Maar de
Belgische consul, die hulpvaardiger
bleek dan z'n Amsterdamsche ambt
genoot, raadde T uie al. „Dern lze-
ren wegvoor zoover er ten minste
en zeer ongeregeld treinen guan
is niet te gebi uiken, daar uie geheel
door dc uunscne militairen 111 be
slag genomen is. Bovendien de wegen
zijn genetii gevuld mei Duitsche hoe
pen ni altocnt en als jo met een liets
er op uilgual, kun Je locli baast niet
rijden, ulgezien van de kuns dan nog,
dut een of ander vriendelijke Duit-
Bche vriend liever op jou liets Daar
z'n land terugpeudci.dan te loopen.
Waarbij nog kouil, dat de kwestie
van je al-of-inet D.ulschfreundlicli-
keit nog wel eens een nieeningsver-
schil kun opleveren met de mannen
van Hindenburg.
1.
Dan maar beter bij Esschen pro
beeren, meent de hoffelijke consul en
ik ben van dezelfde opinie, hoewel 'k
nu weer een dag moet rondboemelen
langs de zuidgrens, om net zeven uur
tremens naar Rozendaal, maar dan
toch loodrecht boven Antwerpen
Brussel te komen.
Met z'n tienen in een coupé van
zes doorsukkel 'k Limburg weer. M'n
negen reisgenooten zijn zwaar ban
kende handelsreizigers, die 50-cents-
sigaren met bandjes rooken en de
guldens- en rijksdaaldersbiljettcn la
ten ritselen op den koffer, die als
banklafel dienst doet. Interessanter
dan deze gestes dezer heeren is de
krijgskaart van de bankers. Ze heb
ben die in Susteren, waar Limburg
ook een Nederland-op-z'n smalst op
levert, bemachtigd van de Duitsche
troepen, die daar den kortsten weg
van België naar Duitschiand de
omgekeerde richting van heb Nacli
Paris van weleer kiezen.
De soldaten van de „Grosse Armée"
zijn nogal scfiikkelijk met hun han
del in souvenirs. Een der reizigers
toont een mooie veldflesch, die hij
cadeau heelt gekregen. Een ander
heeft een gevulde putroonlasch, die
bij de banaenden grooten angst ver
wekt, vanwege 't ontploffingsgevaar.
Leerwerk heeft een derde als aanden
ken veroverd. Een heeft er zelfs een
pakje Kaucluaback, maar de (juali-
lAt lijkt bedenkelijk, wuarom de be
zitter wordt geadviseerd, om die
koolblaren maar in de kachel te
gooien.
Groote stukken hebben de reizigers
niet, hoewel de Commissaris van Po
litie me straks verzekerd heeft, dat jè
voor 't fuije van een paar guldens
aan de Pruisische grens met alle
pleizier een kanon kunt koopen. 't
Souvenir is echter niet makkelijk te
trunsporteeren.
De stampvolle trein heeft vooral
nieuwsgierigen, die naar de Duit-
schers gaan kijken.
't Is bar verlokkelijk om uit te stap
pen en hier bij Susteren eens te gaan
kijken!
Uit den troiu zie je beel in de verte
langs de oosigrcns een onafzienbare
rij van wagens. Dat zijn de aftrek
kende Duitschere.
Een' reiziger heeft aan de grens
vernomen, dat er een colonne van 21
K.M. op komst is. Een interessant
schouwspel zal dat zijn, maar voor-
loopig is Brussel m'n doel.
Daarom boemel 'k maar getroost
verder.
1 Ka bet gebed werd gezongen .uit
den 2en bundel 56 vers 1;
Komt laat ons zingen de groot
heid, de goedheid des Heeren,
Laat mi» met dankende, jublende
zangen Hem eeten,
Viert. Hein een feest.
Heft in verrukking den geest.
Op tot de heiligste sferen
Ds. Plantenga zeide: Onze harten
zijn gestemd tot dankbare vreugde.
Zoo loven «Ij n met gansch ona hart.
Vandaag gedenken wij het feit, van
de ontspanning en rust na K jaren
van ellende. WIJ moeten God dan
ken, dal Hij ons moed heeft gegeven,
om de donker© jaren te doorleven.
Het. kabinel-Cort van der Linden
zal met eere in de geschiedenis wor
den vermeld. Ons leger moeten we
danken, maar vooral moeten we zeg
gen: Eben haëzer, tot hier toe
heeft de Heer ons geholpen!"
Staande zongen de aanwezigen
Wien Neeriands Bloed, enz., en 't 2de
de couplet. Tot slot werd het Volks
lied gezongen.
Haarlem heefj feest gevierd, zooals
dat in geen-jaren is geschied.Dank zij
mede het fraaie weder, waar
mede de feestelijkheden weiden be
gunstigd, was heet de dag een enor
me menschenmassa op de been. En
de huldiging aan de Koningin was
zóó geestdriftig en zóó spontaan, dat
er nog lang over zal worden gespre
ken. Een manifestatie als bijna nim
mer hier i»- gegeven.
Het Oranjehoven en 't geroep „Leve j
de Koningin" heeft door de lucht
gedaverd. j
Hot boieron d%r klokken, I
Zooals wij reed» meldden zouden
Vrijdagmorgen door h©y beieren van
alle klokken in de stad de feestelijk
heden „ingeluid" worden. Door de
welwillendheid van de Directie der!
Tweede Hollandsche Maatschappij
van Levensverzekering daartoe in
etaai gesteld, konden wij op het.
platte dak van het gebouw dier
maatschappij het nu eons aanzwe
lend, dan weer wegstervend geluld
der klokken beluisteren.
Precies om 12 uur begön de Groote
Kerk en woldra mengden zich de. to
nen van allo klokken van onze veste,
elk naar haar aard zwaar dreunend
of vroolijk galmend, tot een harmo
nisch koor, waarvan het geluid door
den wind verdei gedragen word, aan
alle Haarlemroers verkondigend, dal
bet tijd was, het werk te laten rus
ten voor den verderen duur van den
dag en zich op te maken tot feestvie
ren!
'I Was een goede opening van de
feesten, die veel belangstelling trok.
Ds goësdionstoefemn^on.
Daarna volgden de godsdienstoefe
ningen in de onderscneiden kerkge
bouwen om aan don dag een hooge
wijding te geven.
"De godedienstoefening in de Groo-
- te Kerk was buitengewoon druk be
zocht. Zeer velen hadden geen zi.-
plaats kunnen bekomen en zelfs op
de trappen van' don preekstoel was
men gaan zitten.
Onder de aanwezigen worden op
gemerkt de burgemeester en mevrouw-
Sandberg. De heer 1. Bob er l. die 't
orgel bespeelde, deed, voordat de
dienst begon 't Wilhelmus hooren.
Tijdens het gingen door de gemeen
te van het voor deze geLegenlield zeer
toepasselijk lied, psalm-72 vers 2:
De bergen zullen vrede dragen,
De heuvels heilig recht....
helilom ds. Van 'Paas'sèn den kansel.
De. van Paassen sprak een kort
woon) naai aanleiding van psalm
93 het 7e gedeo ..- „God de Heer i
'Smeert".
God regeert, zeide spr., daarin'
hebben wij ons telkens gesterkt. Hij
alleen regeert»
Daarmede zullen wij nu nog eens
onze harten versterken. Boven de
wankelende tiouen van vorsten,
staat, de onbewogen troon van God.
Daarmede mogen wij ons hart vei-
kwikken. Er is nu een eind gekomen
aan het bloedvergieten. Er is licht :n
d© dikke duisternis gekomen.
Schatten van levenskracht werden
vernietigd en een inzinking op mo
reel gebied kwam. Maar, God de
Heer regeert. *"Hij heeft de teugels
van 't wereldbewind in handen en
zesde: tot hiertoe en niet verder!
Wij* mogen ons gelukkig achten,
dat ons land voor de ellende van den
oorlog is bewaard gebleven. Niet-
omdat wij beter dan die andere vol- 1
keren waren, want alien hebben ge
zondigd. 't Is alleen te danken aan
Gods genade, trouw en bewarende
liefde. God heeft geregeerd en in die
regeering ons bewaard. Hem willen
wij daarvoor dank brengen. Hier
past 't „niet ons, niet ons, Zijn r.aam
alleen de eer". Door Hem regeeren de
Koningen.
Dan hei-dacht apr. hoe in de moei
lijke jaren uie aoiitei one liggen de
Koningin één met Haar volk was,
met Ja&ur vo.k iieeft uiede geleden
en mede gebeden en Mies deed voor
het volk, hoe zij toonde een open oog
en oor te hebben voor de nooden van
liet vólk. Zij heeft daarmede aldus
spr., getoond een waardig draagster
van het gezag en van de traditiën van
het Huis van Oranje te zijn:
De Heer regeert. Dat mogen wij go-
.tuigen na bijna 4j jaar van leed en
na een week van spanning- Do na
velen zijn nu weggevaagd. Wij das-
ken God dat Hij ons heeft geregeerd
door middel van de Koningin. Na de
moeilijke tijden zal er veel moeten
geschieden. Er zullen sociale onge-
vooruit, maar onder het vaandel van
de Koningin.
Gods zegen willen wij H.ïl. Un
bidden. De God van alle genade mo
ge Haar troon schragen en land en
volk behoeden en beschermen. Het
is een liefelijke gedachte, dat de Bui-
gemeester ons mtnoodigd© om in de
kerken samen te komen om daar aan
de.Koningin Gods zegen toe te bid
den. God handhave, bescharnffc en
behoede de Koningin tot. in. lengt,e
van dagen. - -
Daarna word staande gezongen
psalm 134:3, hu aldus gewijzigd „D
'8 Heeren zegen op Haar daal" 'enz.
waarop as. Van Paassen in dankge
bed voorging, van God smeekende
om zegen voor de Koningin, do
raadslieden van. de Kroon, den Com
missaris der Koningin en den Bur
gemeester. Allen zongen daarop nog
staande dc verzen 1 en 6 van het
Wilhelmus, waarop het Kerkge
bouw werd verlaten, terwij! op het
orgel het Wien Neerlands "Bl/ocd
werd gespcról.
In de tot—Is -..he-ióekeh-voile Doop? J
gezinde kerk ging ds. B. P. Pkmlw-j
ga voor. Ds. A. Binnerts Szn.^pji ds.
C. B, IJijlkeraa war^n aanwezig,
OP 't Cav»lerl»-t»rreln.
I Een fleurige aanblik bood het ter
rein van de cavalcriekazerne, waar
de optocht werd opgesteldu Toen
wij, onmiddellijk na den dankstond
in do Groote Kerk, er een kijkje
kwamen nemen, was reeds een aan
zienlijk aantal deelnemers aan den
optocht aanwezig, die'zich 'daar ach-
tr hun vaandels or banieren schaar
den. De heer Maurits H. Binger, had
de opjaerste leiding en regelde,
daarin bijgestaan door andere be
stuursleden van „Koninginnedag^ I
de volgorde.
I Met, de R. K. vereenigingen ging
1 dat gemakkelijk. Van haar zijde had j
men zelf voor 'n organisatie gezorgd,
die, 't moet gezegd, flink in elkaar
zat. De heer J. A. de Lobel had zich
daar veel moeite voor getroost. Erj
waren borden met nummers in he:
•veld geplaatst, die aangaven de
rangorde van de vereenigingon. De
deelnemers van de 75 vereenigingen
hadden ieder een genummerde "kaart 1
en dus slechts to zien naar het num
mer van het bord, zich achter het
bord te plaatsen, waarvan liet num
mer met. hun kaart klopte en alles
was klaar.
j Ten aanzien van de andere ver- j
«enigingen had de heer Binger de i
plaats aan te geven, waarin zij zich
in den stoet zouden bevinden. .Dat,
ver eisch te wel eens wat plooien en
schikken om een ieder tevreden lo
stellen. Toch liep alles als van een j
1 leien dakje. De versierde ponton van j
de pontonafdeeling van de ie divisie
veldleger kreeg een ander plaatsje, j
De stoet werd er niet. mede besloten,
maar de wagen volgde achter de
Rijkskweekschool voor onderwij
zers.
Inmiddels kwamen steeds meer
deenemers naderen. Ook rijtuigen
met bestuurder» van vereenigingen.
Tegen 2 uur was bijna het geheel©
cavalerieterrein gevuld. De deelde-
ming Aan den optocht viM buitenge
woon mede. Een mooien aanblik be- j
den de vaandels en de banieren. Een 1
paar afdcctrnecn van scholen had- j
den een reuzei.woranjev!ag. Zeer de
aandacht trokken de vaandels der
R. K. vereenigingen.
Natuurlijk was het voor het, cava
lerieterrein, waar van de poort als 'n
eerepoort was ingericht, versierd mei j
groen met in hef. midden het, portret
van de Koningin, zwart van de
menschen.
Ds optocht.
In lengte heeft deze optocht zeker
alle overtroffen, die hier in Haarlem
zijn gehouden. Niemand had kunnen
denken dat de deelneming zoo enorm i
groot zou worden als zij geweest is. j
Een 12000 deelnemers, dat wil heel
wat zeggen. Ed dan, welk een enthon- j
si asm e was er onder de deelnemers!
De stoet, werd geopend mei rnilitai-
reu en dan volgden de vereenigingeu,
die wij reeds vermeldden in ons vorig
nummer. Een imposante bctooging is j
't geworden, niel door versierde wa
gens, maar door de manifestatie van
geestur ft, van trouw aan Vaderland
en Vorstenhuis. Dat was de opzet en
daaraan heelt de optocht beantwoord.
Vandaar dat geen breede beschrij
ving van den optocht kan worden ge
geven. Wei was er een en ander aal
de aandacht trok. En dan vermelden
wij in de eerste plaats, dai, vele
Roomsch-KaHi. geestelijken mot, de
jongenspatronaten in den stoot mede
gingen. Verder, dat or ook oon paar
ataxen met bestuurder en van vérec in
gingen in waren. Iets wat uien in an
dere optochten met zag. j
De Burgerwaciit. was Die: vele man-
schappen vertegenwoordigd. Spu.t A
kwam kranig voor den aag met een
rijtuig waarin 't bestuur, gevolgd
door vrijwilligers in uniform. ,Amici-
tia Ituicti" had een groote oranje
vlag en onder de jougelui van de H.
B.,,!?.-vereeniging was er eeu met een
oranje hoogen hoed op. Ook waren ïro-
liïaire wielrijders in den stoet.
De roei- en zeUverëëhijging „Hei
Spaarne' nam deel met een rijung
waarin de bestuursleden waren gebe
ten. Naast 't rijtuig ging te jvuird de
heer Dyserinck.
Langzaam schreed de. stoet door de
straten. Do lengte maakte dat de stoet
mei op- de Groote Markt kou wordeu
ontbonden.
De aankomst der Koningin.
Reeds iaug voordat de Koniugiu m
.Haarlem aan zou komen, zag het
zwart van de menschen n et op bet
nabij 't Station zwart van menschen;
niet óp het perron, daar waren slechts
cnkelene vergeleken bij de rm nsehen-
menigte op het Kennemerplein,
I'rëcies te 3 uur stoomde de trein
liet station binnen; Dc locomotief was
met. een vlag versierd. Jhr. inr \V. B.
Sandberg ontving de Koningij.ncE.
Onder veel gejuich stapten do Ko
ninginnen au een rijtuig, voorajge-
ga'nn door een «erewacht en de met
oranje getooide burgerij rr als e'ón
man achteraan.
.11 et gevojg van de Koning n lvitond
uit Baron Gro.\ eal'ms, grootnreeetér>
3hr. Van Geen, kamerheer-secreta
ris, den heer Jlooft Graafland, adju-
dan t en freule Van Verachuerhet
I gevolg van de Koningin-Moeder be
stond uit Baronesse Van Ittersum,
hofdame en Jhr. Van Tela. Kamer
heer
D© huldiging d©r Koningin.
Reeds lang vóór en nog meer né af
loop van den dankatond in de ver
schillende kerken, stonden drommen
menschen geschaard langs den weg,
d;en de optocht zou volgen. Langs en
tneschen die drommen bewogen zich
verkoopera en verkoopsters van „oran
je nationaal" en zij maakten goede
zaken.
Ook werden vloeipapieren vlaggen te
koop aangeboden, die vooral bij de
soloaten aftrek voDden. Groepen van
deelnemers aan den stoot, die zien
naar het terrein van de cava!erie-ka-
zern> begaven, werden hiide toege
juicht.
Op de Groote Markt was een enor
me menschenmenigte samengekomen,
waarin uw verslaggever z;ch bewoog
en „bewogen werd", drong en go
drongen werd en waaruit hij zich na
het vertrek van de vorstinnen, gomsn-
eold en geperst, maar gelukkig heel-
nuids. heeft kunnen losmaken! Maar
er heerschte een uisiekende srtemming
oi.dei het, publiek, geen wanklank
werd vernomen.
De politie zorgde op gemoedelijke en
taktvolle wijze voor de goede orde en
cavaleristen hielden den weg open,
dien de optoebt zou volgen. Als een
aardige bijzonderheid zij nog vermeld,
dat de paarden der huzaren in hun
hoofdstellen vredesduifies droegen.
Ecnige ruiten van Segboer's Kiosk
die door jongens beklommen werd,
moesten er non celooven. Fotografen
stonden gereed óm interessante too-
neelen te vereeuwigen. Voor de ramen
der omringende hu.zen, op de daken,
ia zelfs o" het dak van de Groote
Kerk, zaten en atonden menschen de
drukte op do Groote Markt aan te
zien.
Even vóór drieën kwamen twee
vliegmachines zich hoog boven de
hoofden der wachtenden bewegen, zij
trokken natuurlijk de algemeene aan
dacht.
Precies om drie uur zette net Haar
lem's Muziekkorps het „Wien Ncèr-
laud's bloed" in, dat. gevolgd werd
do"ï liet aloude „Wilhelmus" en
een gen tijd later kondigde ©en luid
gejuich, dat zich uit de Barteljoris-
straat naar do Groote Markt voort
plantte, de komst der heide Koningin-
nen san.
Toen H.H. M.M. op het. bordes ver
schenen, zwol het gejuich tot een
geestdriftig gejubel aan; met hoeden
pelten en zakdoeken werd gewuifd en
er kwam eerst een einde aan de uit.n-
gea van enthousiasme, toen de
vorstinnen zich binnen het stadhuis
terugtrokken.
Bij het opnieuw verschijnen van de
Kouiugin en de Koning.n-Moeder op
liet bordes laaide de geestdrift weer
op en bij het vertrek werd nogmaals
een oorverdooveud, lang-aangehouden
gejuich aangeheven.
.\a de auiiKomst der Kóninginnen
ten Stadhuize plaatste de eerewaeht
zich voor den vluchtheuvel. Kort
daarna naderden de vaandel- en ba
nierdragers van de aan den opiocht
deelnemende vereenigingen, die in
een kalven cirkel voor 't. bordes wer
den geplaatst om aan H. H. M. M. het
saluut ie brengen.
Nadat H. H. M. M. «enige oogen-
blikken in de oude raadszaal hadden
vertoefd, kwamen de Koningin cn
Haar Moeder weder naar buiten, ge
volgd door den Burgemeester met de
wethouders en den gemeentesecreta
ris, den Commissaris der Koningin,
Jhr. mr. dr. Röeli en den oud-burge
meester van Haarlem, Jhr. mr. J. W.
G. Boreel van Hogelanden.
Een uitbundig en - geestdriftig ge
juich volgde, waarvoor H. H. M. M.
naar alle kanten vriendelijk buigende
dank zeiden. De banier- en vaandel
dragers wuifden met banieren en
vaandels. Een grootsch en mooi
oogenblik: de Koningin en Haar Moe
der zoo warm en geestdriftig te zien
toejuichen, met zulk een innig-ge-
nieend enthousiasme.
Na een wenk van den Burgemeester
verstomden de toejuichingen en werd
H. M. door den Burgemeester als
volgt toegesproken:
Majesteit!
De gebeden en gedachten ook van
Haarlem's bevolking in overgroote
meerderheid zijn vooral de laatste
weken gegaan tot onzen God en Onze
Vorstin.
Gebeden, waarin uiting gegeven
werd aan de dankbaarheid, dat ons
land geregeerd wordt door een telg
van het Huis, dat gedurende eeuwen
ons volk aan zich verplicht heeft;
gedachten, van diejie erkentelijk
heid dal onze dierbare Landsvrouwe
ons bestuurt op een wijze, die steeds
rekening houdt met de zich dikwijls
snel ontwikkelende maatschappelijke
omstandigheden.
Door met Uwe Koninklijke en bo-
ihinde Moeder hierheen te komen om
getuige te zijn van de ontzaglijke
geestdrift die hier heerscht, waar het
er om gaai Oranje te eeren, hebt U
ons eene onbeschrijfelijke vreugde be
reid.
Vol ontroering wil ik slechts twee
woorden uitspreken, die echter een
tot nog toe ongekend enthousiasme
zullen doen losbarsten: aij luiden
„Oranje Boven".
Een kreet die uit duizenden kelen
werd herhaald. Spontaan wenf-'t
Wilhelmus aangeheven, dat H. M.
medezong, wat dc geestdriftige stem
ming nog deed toenemen, 't. Was een
ontroerend oogenblik!
Als antwoord-op de toespraak van
den Burgemeester, riep Hare Majes
teit met een heldere ver-klinkende
stem „Leve het Vaderland!" Onieuw
luuide de geestdrift op en de militai
ren riepen „Leve Juliana!" terwijl de
kapel van de infanterie onder leiding
van den lieer Rap, 't Wilhelmus aan
hief.
Inmiddels was een deel van den op-
tocht genaderd en begon 't defileeren
voor de Koningin. Voorop gingen mi
litairen, die aan H. M. een bijzonder
warme ovatie brachten. Op verzoek
van den Burgemeester gaf de heer
Ed. A. van Bilderbeok. secretaris van
Koninginnedag aan de Koningin in
lichtingen. 11 M. informeerde belang
stellend naar allerlei hfjzonderhbden
en vroeg onder moëv haar de deelne
ming van ile burgerwacht. Her'iüud-
do' malën betuigde H. M; Aan* dëil
heer Van Bllderbeek Haar Ingeno
menheid met/de zeer hartelijke ont
vangst.
Alle deelnemers aan den optocht
groetten H. M. eerbiedig. Bestuurders
van vereenigingen, dio in een rijtuig
zaten passeerden H. M. staande in 't
rijtuig. De scholieren en de kinderen
van de R.-K. patronaten juichten H.
M. bijzonder hartelijk toe en werden
door H. M. die alles met veel belang
stelling aanschouwde en met een in-
nïg-gelukkig gezicht, vriendelijk toe
gewuifd.
Tot ruim kwartier over vieren ble
ven 11, H. M. M. al dien tijd staan
de, alles aanschouwen. De optocht
was toen echter nog lang niet de
Groote Markt gepasseerd. Evenwel....
de tijd ven vertrek naderde, daar in
de hal van 't raadhuis nog hun op
wachting bij de Koningin zouden ma
ken, de voorzitters en secretarissen
van den R.-K. Volksbond, van den
Chr. Besturenbond, van de Haarlem-
sche Hnndelsvereenlging en de com
mandant van de burgerwacht, Jhr,
Otto van Lennep.
Tegen kwartier over vieren, nadat
H. II. M. M. nogmaals warm waren
toegejuicht éven Scheen 't dat H.M.
de 'Koningin een toespraak tot *t volk
zou gaan houden, wat echter niet ge
schiedde en nadat H. H. M. M.
nog eenmaal een blik op de menigle
hadden geslagen, trokken H. H. M,
M. zich in 't stadhuis terug. De dicht-
opeengepakle menschenmassa bleef
inmiddels op de Markt wachten.
Het was een goede gedachte om
even vóórdat H.H. M.M. zich op 't
Stadhuis terugtrokken, 't publiek tot
zoo dicht mogelijk bij 't bordes te la
ten naderen om 11.11. M.M. te huldi
gen. Onder de leiding van den heer
Tenckink, adjunct-hoofdinspecteur
van politie, geschiedde alles zeer or
delijk.
Hlat vertrek der KontnglnneN
Tegen half vijf kwamen de rij-
tuigen weder voor. Nauwelijks had-
den H. H. M. M. in haar rijtuig plaats
genomen of militairen en vaandrigs
spanden de paarden af. Weder een
mooi oogenblik, zooals er dien dag
zoovele waren. Staande in 't rijtuig
J drukte H. M. de Koningin, onder 't
j gejuich der menigte, de militairen die
om 't rijtuig stonden, de hand.
Toen vertrok de stoet; 't koninklijk
rijluig getrokken door de militaireB
en omringd door militairen naar het
Station. Voorop ging weder de eere-
wacht, en daarna 't rijtuig van den
Burgemeester. Velen volgden den
stoet-
Om tien minuten voor vijven kwam
de stoet op 't Kennemerplein''aan. Een
groot publiek had zich daar ge
schaard, dat bij de komst van de Ko
ninginnen 't Wilhelmus begon te zin
gen.
Op 't Stadhuis.
Na den optocht kwamen de vciorzü-
j Vers van de vereenigingen, die er at-.n
hadden deelgenomen, nog eenige
oogenblikken in de hal van het stad
huis bijeen.
Daur hield de Burgemeester, Jhr.
mr. W. B. Sandberg, een korte toe
spraak. Wij hebben, aldus spr., ang
stige en bange dagen gehad cn ook
droeve dagen. Want ik verzeker u
dat lief hart van den Burgemeester
bloedt wanneer door hem maatrege
lei. moeten genomen worden to: be
scherming van do stad. Maar de
dag van heden heeft veel goed ge
maakt.
Zóó behoort 't te zijn In naam van
Oranje open de deuren van 't stad
huis om de Koningin en 't volk te
ontvangen! Daarna zeide spr., dat ue
Koningin hem zeer uitdrukkelijk hd:l
verzocht Haar hartgrondige» dank
over ie brengen aan allen, die dezen
dag tot een voor Haar onvergetelij-
ken hadden gemaukt.
De Burgemeester eindigde met den
kreet: Leve de Koningin," waai op
alle aanwezigen aanhieven een: „Leve
de Burgemeester".
Daarnu sprak de heer Herbert Crc
mei-, voorzitter van de vereeniging
„Koninginnedag". De heer Cremer
bracht in herinnering de moeilijke
jtiren die achter ons liggen en nul
digde de Koningin voor Haar wijs
beleid, alsmede de vroegere en huidi
ge minister, den Commissaris der
Koningin en den Burgemeester. Met
een ,,l>e Burgemeester leve hoog!'
besloot spr. (Applaus).
De Burgemeester wijdde vervolgens
een dronk aan 't Bestuur van „Ko
ninginnedag", waarna eerewijn werd
rondgediend.
Avond».
Wij hebben Vrijdagavond ver
steld gestaan! Is dit Haar
lem of Amsterdam'? hebben wij
ons afgevraagd. En.zijn dit Haar
lemmers, van wie nog maar allijd
gezegd wordt, dat ze „zoo stijf" zijn.
die: vroolijk©, hossende inefliigie,
die zich in.de Groote Houtstraat pre
cies gedraagt als Amsterdammers op
een feestdag in de Kalverstraat?
Daar werd „gehihaad", daar werd
op mirletons geblazen door liepen
menschen rond mei maskers cn „lan
ge neuzen" voor, daar werden ronde
dansen gerrta'akt, zelfs om een paai
dienaars van den heiligen Herman
dad als middelpunt! Daar was op
sommige oogenblikken in de Grooic
Houtstraat ven gedrang dat je een
zijstraat moest invluchten óm aan to
taie platdrukkirig :e ontkomen!
Je liep bij Brinkmann en in De
Kroon Linnen én daar stonden v. a
rem pel dé glazen en zaten de mén
sclien, dames en hooien, zóó maar
op Ue biljarts en tientallen bezoekers
konden nioi" eens zitten cn dionken
hun biertje of liun gms warrrie gioc.
muur even staande opl En de een Kees
dog vrool Ijker eii deed nog ongegeneer
der dan de'anderl Lange risten jon
gelui in opgewonden feeststemming
hos:en hoi café aan den eenen kant in
en er aan den anderen kant ww uit!:
j Of wij ook in spdnnit.g en onder
I' druk geleefd hebben, ilie vier jaren,
dat. zoódru maar dc gelegenheid tot
feestvien-n geboden werd, de mui
settori oji zoo uitbundige wijze uiting
i hebben gegeven aan hun vreugde eva
h'et zij het dan nog maar gedeel
telijk ophouden van dien druk!
j Vrijdagavond dan werd er op.de
Groote Mry kt. die den gehciUn dag
het cenirmn'Van dc feest vreugde .s
geweest e< n bioscoopvoorstelling ge
geven, afgewisseld door éênjg'- mi:-
Ziekriuinuicro. uilgovocrd (looi net
jivv/.ickk'oVpV Harmonie-Crescendo.
Duizenden menschen liehben er van
j genoten. Spontaan werden het „Wien
Neerlaiid's bloed" en het Wilhelmus'*
gezongen, toen eerst op hr-t doek de
portretten van de Koningin, Prins
Hendrik en Prinses Juliana versche
nen.
Daarna de portretten van den Com
missaris der Koningin in deze pro
vincie, Jhr. Mr. Dr. A. l'.öelt en van
onzen Burgemeester, Jhr. Mr. W.
Gaudberg. Toen volgden nog eem©e
kluchten, die juist aanpasten bij do
stemming, waarin de toeschouwers
verkeerden.
Voorafgegaan door fakkcldragcis
en hel zooeven genoemde muziek
korps dal een rnarsch speelde, bega
ven de feestgangers zich toen dooi de
Groote Houtstraat naar Den Hout,
waar vóór het Paviljoen een schit
terend vuurwerk afces'oken weid,
aangeboden door den voorzitter van
de Vereeniging „Koninginnedag
den heer Herbert 'Cremer. Dit 6lot van
den feestdag viel zeer in den soman
van de vele duizenden toeschouwen*.
Algemeen bewonderde men de fonte'n
en het nummer, waarbij een clown-
acrobaut-van-vuurwerk zijn kungicn
vertoonde. En toen het slotnummer:
„Hulde aan II. M. de Koningin" om
stoKen was, hief het publiek uit vol'o
borst spontaan het Wilhelmus aaul
Daarna gingen de mecsten „huis
toe", tevreden over d>. :i welgesia^g
den dag.
Dc Commissaris dei- Koningin oi» ot
Burgemeester woonden het vuur
werk bij, beiden in ambtsgewaad.
(Zie ook Eerste 13Iad).
ln Duitschiand wordt, do toestand
steens onzekerder, F.r heerscht, onte
vredenheid over 't feit. dat de Enten
te de voorwaarden van den wapenstil
stand niet wil verzachten. Bovendien
vreezen de revolutioiniairen iegcu-
acties van de burgerlijke partijen.
Daartegenover zijn de burgerlijk© par-
tijen bevreesd, dat de onafhankelijke
socialisten in de regeering te veel de
overhand zuilen krijgen, waardoor er
voorloopig niets van de Nationale
Vergadering zou bomen.
AJierwege dus angst en onrust.
De Du.tsche Regeering vaardigde
©en proclamatie uit-aan de terugke
rende soldaten, waarin zij de sociale
maatregelen aankondigt, die naar
haar meemng moeten worden geno
men. (Zie onder Verspreid Nieuws.}
De centrumfracties, oil den Duit-
sclien Rijksdag (dus de R.-K. par
tijen) pubticeeren een oproep waarin
o.a. verklaard wordt:
„Een nieuw centrum moot en zal
ontstaan, in de veranderingen van
deze lijden.Onvoorwaardelijke steun
aan den democratische» volksstaat,
bestrijding van iedere klasse-heer
schappij, orde en %'rijheid en handha
ving van de ideêele waarden, die volk
en staat gezond maken, zijn de grond
beginselen van zijn vernieuwing als
christèüjk-democratische volkspartij,
die deze beginselen tot dc hare wil
maken en met dit parool nan de ver
kiezingen voor de nationale vergade
ring zal deelnemen. Voor de politiek©
hervorming worden, onder vooi be
houd van definitieve goedkeuring
door een nieuw te scheppen partij-in-
etantie, een reeks beginselen opge
steld. Deze eischen:
Spoedige sluiting, van een wereld
vrede van vergelijk cn onmiddeilirkc
totstandbrenging van een voorloopi-
gen vrede;
regeling van de betrekkingen der
volkeren en staten onderling door het
eeuwige recht, niet door geweld;
schepping van een volkerenbond,
algemeene on (wapening, bescher
ming van de nationale minderheden
in de stalen, volledige vernieuwing
van den bnitenipnd«ch<m dienst, nf-
Bchaffing van de geheime verdragen,
volkcmën onafhankelijkheid van den
H. Stoel;
economische gelijkgerechtigdheid
van hll.e volkeren, vrijheid der z'ri n,
internationale regeling van de kv.'es-
tie der arbeiders en employé's. schei»,
ping van een met de belioeften van
Duitschiand overeenkomend kolo
niaal gebied.
Op het gebied der binnenlands the
politiek wordt o.m. geëisclil:
spoedige bijeenroeping van de na
tionale vergadering. Vereeniging der
Duitsche stammen tot een volksvijk,
onder behoud van de eigenaardig le
den der stammen;
gelijke kiesrecht met evenredige
vertegenwoordiging. Vrouwenkies
recht in rijk, bondsstaten en gemeen
ten. Een onafhankelijke, op het 'er-
trouwen der volksvertegenwoordiging
berustende volksregeering met een
sterke uitvoerende macht aan het
hoofd in het, rijk en de bondsstaten.
Schépping van een constitutie door
de nationale vergadering. Vrijheid
van pers, vereeniging cn vergode
ring.
Betreffende de economische cn so
ciale politiek wordt verlangd: princi
pieel e handhaving van het privaat
bezit, ook aan productiemiddelen.
Vervanging van de particulier kapi
talistische monopoliën door eeu pu
blick-economlsche inrichting.
De geheole Duitecho Ilochseeflótt©»
voor zoover die volgens 't. verdrag van
den wapenstilstand moest, worden uif-
geieverd, is nu aan de Engelscbe vloot
overgegeven. Er moeten uu allee:; nog
wat duikbootcn volgen, inaar daar
van is ook al 't grootste deel gele
verd.
't le 'onzeker of de Entente nn nog
Helgoland zal bezette», de berichten
uit Londen en Berlijn zijn daarover
niet eensluidend.
De Vereen Igde Staten zullen 60.000
man troepen ln Siborió landen. Om
aldus de flólsjewiki-Husaen te bestrij
den f
D» ov»rgav» der Dultseh»
vloot.
Reuter's correspondent die aan
boord van het slagschip „Neptune"
getuige was van de overgave der
Duitsche vloot seint:
Om twee uur des morgens verliet
dc geheelc groote vloot, vergezeld
door Amerikomische slagschepen, «en
Fr .n-che» kruiser en 'n torpedojager
dc Firth of Forth, en voer naai het
Z.W. in twee rijen ot» de Duitsche
vloot t© ontmoeten cn Ie begeleiden
naar. de ankerplaat)?. Met het oog op
j de mogelijkheid van verraad wuren
alle schepen voor liet gevecht gereed
